ANEKS I 8.3 POIG. 1 S t r o n a

ANEKS I 8.3 POIG 1 S t r o n a

1. WPROWADZENIE Dokument niniejszy opisuje możliwości pozyskania finansowania z działania 8.3. Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka dla wsparcia gospodarstw domowych wykluczonych cyfrowo ze względu na niepełnosprawność lub sytuację materialną, poprzez zapewnienie im dostępu do Internetu w miejscu zamieszkania oraz w Lokalnych Centrach Społeczeństwa Informacyjnego (LCSI), jako nowej generacji miejscach publicznego dostępu do Internetu i edukacji cyfrowej. Koncepcja LCSI wraz z rekomendacją minimalnego standardu opisana została dokumencie głównym. Jej kluczowe elementy to: szerokopasmowy dostęp do Internetu na poziomie min. 20 Mb/s, w miarę zwiększenia zapotrzebowania stopniowo wzrastający do 40-50 Mb/s (NGA) wyposażenie (urządzenia i oprogramowanie) obsługujące zaawansowane aplikacje miejsce przyjazne użytkownikom (estetyka, funkcjonalność i dostępność) kadra biegła w posługiwaniu się sprzętem teleinformatycznym, Internetem i aplikacjami w różnych kontekstach społecznych (dzieci, młodzież, bezrobotni, niepełnosprawni, emeryci) stałe pakiety szkoleniowe ściśle profilowane na określone grupy docelowe wyrównanie warunków bieżącego dostępu do Internetu bezpośrednio w miejscu zamieszkania dla grup wykluczonych cyfrowo, w szczególności ze względu na niepełnosprawność i kryteria dochodowe. W ramach wykluczenia cyfrowego można wyróżnić: (a) wykluczenie lokalizacyjne (tereny wiejskie i oddalono, obrzeża dużych miast), (b) wykluczenie sprzętowe i aplikacyjne (brak środków finansowych na zakup sprzętu i oprogramowania, zwłaszcza gdy muszą być specjalistyczne, np. ze względu na niepełnosprawność), (c) wykluczenie funkcjonalne (brak umiejętności, a w konsekwencji brak potrzeb). Jak pokazują badania (v. Raport Polska 2030) punkty publicznego dostępu do Internetu w tradycyjnej formule (2-3 komputery, dostęp 1-2 MB/s, pakiet Office i Wifi Access Point) przestaną spełniać swoją funkcję w perspektywie kilku najbliższych lat. Europejska Agenda Cyfrowa wymuszająca na Państwach Członkowskich, by do końca 2013 r. każdy Europejczyk miał zapewniony dostęp do Internetu o przepływności min. 1-2 Mb/s, a do 2020 r. każdy min. 30-40 Mb/s, przy czym co najmniej 50% Europejczyków min. 100 Mb/s, spowoduje, że oferta takich tradycyjnych punktów nie będzie atrakcyjna dla użytkowników i przestanie wywierać istotny wpływ na zmniejszenia wykluczenia cyfrowego. Uważamy, że tylko nowej generacji Lokalne Centra Społeczeństwa Informacyjnego mogą sprostać nowym wymaganiom, stanowiąc w długoletniej perspektywie aktywne ośrodki walki z wykluczeniem cyfrowym. Zwłaszcza z wykluczeniem funkcjonalnym, które jest głównym problemem w rozwiniętym społeczeństwie informacyjnym, dysponującym już sprzętem, aplikacjami i szerokopasmowym dostępem do Internetu, ale nie posiadającym odpowiednich umiejętności, by z nich optymalnie korzystać. Zwrotnym oddziaływaniem ustawicznego kształcenia na zaawansowanym sprzęcie i aplikacjach będzie zwiększenie zainteresowania posiadaniem w domu i wykorzystaniem nowej generacji dostępu do Internetu, który ma stać się powszechny do 2020 r. 2 S t r o n a

Nowej generacji Lokalne Centra Społeczeństwa Informacyjnego zmniejszą technologiczne, ekonomiczne i mentalne bariery wykorzystywania eusług w polskim społeczeństwie, co doskonale wpisuje się w cele VIII osi POIG i redukuje wykluczenie cyfrowe we wszystkich jego formach. W ramach działania 8.3 POIG istnieją możliwość pozyskania dofinansowania dla projektów umożliwiających w znacznej części zrealizowanie powyższych zamierzeń, poprzez zgłoszenie projektu przez gminę lub grupę gmin w trybie konkursowym (obecny nabór wniosków kończy się w dniu 29 października 2010 r.). 2. CELE DZIAŁANIA 8.3 POIG Celem VIII osi priorytetowej POIG jest stymulowanie rozwoju gospodarki elektronicznej poprzez wspieranie tworzenia nowych, innowacyjnych eusług, innowacyjnych rozwiązań e- biznesu oraz zmniejszanie technologicznych, ekonomicznych i mentalnych barier wykorzystywania eusług w społeczeństwie. Zgodnie z dokumentem programowym POIG (www.wwpe.gov.pl/files/poig/poig_ 01102009.pdf): w ramach osi priorytetowej wspierane będą m.in. następujące działania: wspieranie działań z zakresu e-integracji poprzez wspieranie dostępu obywateli do szerokopasmowego Internetu. spodziewane rezultaty realizacji osi priorytetowej m.in. : (i) rozpowszechnienie i promocja nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych w całej Polsce, również poza ośrodkami akademickimi, (ii) zwiększenie zasięgu elektronicznej integracji poprzez zwiększenie dostępu obywateli do szerokopasmowego Internetu i poprawę warunków poprawy umiejętności informatycznych obywateli, (iii) generowanie popytu na produkty i usługi cyfrowe wśród obywateli, przedsiębiorstw i instytucji publicznych jako ważny element tworzenia elektronicznej gospodarki opartej na wiedzy oraz transformacji do społeczeństwa informacyjnego, wskaźniki monitorowania osi priorytetowej m.in.: (i) liczba wspartych projektów z zakresu rozwoju społeczeństwa informacyjnego, (ii) liczba gospodarstw domowych z grupy docelowej, które uzyskały szerokopasmowy dostęp do Internetu, (iii) deklarowane korzystanie z Internetu na obszarach wiejskich w okresie ostatnich 12 miesięcy, (iv) liczba nowych miejsc pracy powstałych w wyniku realizacji projektów, (v) penetracja linii z szerokopasmowym dostępem do sieci Internet (144kbit/s). Proponowane projekty wsparcia wykluczonych cyfrowo gospodarstw domowych, poprzez zapewnienie dostępu do Internetu w miejscu zamieszkania oraz poprzez budowę nowoczesnych Lokalnych Centrów Społeczeństwa Informacyjnego, w optymalnym sposób wpisują się w cele VIII osi priorytetowej POIG oraz doprowadzą do osiągnięcia zaplanowanych dla niej wyżej wskazanych rezultatów i wskaźników. 3 S t r o n a

Działanie 8.3 POIG ma na celu zapewnienie dostępu do Internetu dla osób zagrożonych wykluczeniem cyfrowym z powodu trudnej sytuacji materialnej lub niepełnosprawności. W perspektywie długoterminowej spodziewany jest pozytywny wpływ działania na rozwój ekonomiczny regionów i grup obecnie zagrożonych wykluczeniem społecznym poprzez stworzenie możliwości aktywnego udziału w nowoczesnym życiu gospodarczym. Działanie polega na sfinansowaniu dostępu do Internetu osobom objętym systemem wsparcia społecznego lub niepełnosprawnych, zagrożonych wykluczeniem cyfrowym. Będzie miało ono charakter dofinansowania przekazywanego jednostkom samorządu terytorialnego (JST) lub konsorcjom JST i organizacji pozarządowych, które będą odpowiedzialne za kompleksową realizację działań związanych z udzieleniem wsparcia uprawnionym gospodarstwom domowym na terenie danej gminy. Grupy docelowe projektu (mieszkańcy gminy spełniający warunki do udzielenia pomocy) zostaną zidentyfikowane przez odpowiednią JST, przy możliwym wsparciu organizacji pozarządowej. Wsparcie będzie przeznaczone na zapewnienie dostępu do Internetu oraz serwisowanie urządzeń, a także na przeprowadzenie niezbędnych szkoleń dla osób zagrożonych wykluczeniem cyfrowym przy uwzględnieniu konieczności zapewnienia odpowiednich warunków użytkowania przez grupy docelowe. Wsparciem finansowym objęte zostaną również koszty związane z prowadzeniem działań związanych z obsługą projektu ponoszone przez JST i organizacje pozarządowe, zapewniające funkcjonowanie projektu, jak również pokrycie kosztów prowadzenia działań koordynacyjnych przez jednostki samorządu terytorialnego i organizacje samorządowe. U S Z C Z E G Ó Ł O W I E N I E P O I G 3. PRZEDMIOT PROGRAMU LCSI Program LCSI zakłada propagowanie i realizowanie projektów, których przedmiotem jest zmniejszenie wykluczenia cyfrowego, poprzez tworzenie nowej generacji ośrodków edukacji cyfrowej i dostępu do ultra szybkiego Internetu (LCSI) oraz wspieranie znajdujących się w obszarze ich oddziaływania gospodarstw domowych pozbawionych dostępu do Internetu w miejscu zamieszkania. W ramach działania 8.3 POIG realizacja Programu LCSI może przybrać formę projektów konkursowych zgłoszonych przez gminę lub grupę gmin, jak również projektu indywidualnego. 4 S t r o n a

Działanie 8.3 PO IG jest ukierunkowane na zapewnienie dostępu do Internetu dla osób zagrożonych wykluczeniem cyfrowym z powodu trudnej sytuacji materialnej lub niepełnosprawności. Podstawowym celem jest zapewnienie dostępu do Internetu grupie min. 30 gospodarstw domowych z grupy docelowej Dofinansowanie kosztów kwalifikowanych max. 85 % W ramach działania 8.3. Wnioskodawca może ubiegać się o wsparcie maksymalnie w wysokości 85% kwalifikujących się wydatków. Pozostała część (w wysokości co najmniej 15%) musi zostać pokryta ze środków własnych Wnioskodawcy. Dofinansowanie przyznawane jest beneficjentom na organizację projektu, w ramach którego zostaną pokryte częściowe lub całkowite koszty dostępu do Internetu, ponoszone przez gospodarstwa domowe z przyczyn ekonomicznych zagrożone wykluczeniem cyfrowym. Grupę docelową stanowią: a) gospodarstwa domowe spełniające kryterium dochodowe upoważniające do otrzymania wsparcia w ramach systemu pomocy społecznej; b) gospodarstwa domowe spełniające kryterium dochodowe upoważniające do otrzymania wsparcia w ramach systemu świadczeń rodzinnych; c) dzieci i młodzież ucząca się z rodzin w trudnej sytuacji materialnej i społecznej uprawniającej do uzyskania stypendiów socjalnych, typowana do otrzymania wsparcia we współpracy ze szkołą oraz/lub ośrodkami pomocy społecznej; d) osoby niepełnosprawne ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności lub z orzeczeniem równoważnym, e) rodziny zastępcze. W danej gminie może być realizowanych kilka projektów z działania 8.3 POIG, co oznacza, że gminy, które już wcześniej złożyły wnioski o dofinansowanie projektów a priori nie są wykluczone z możliwości uczestniczenia w Programie. KOMPONENT PODSTAWOWY: INTERNET DLA MIN. 30 GOSPODARSTW DOMOWYCH Podstawowy komponent może być zrealizowany poprzez zakup przez beneficjenta dla grupy docelowej sprzętu niezbędnego do korzystania z Internetu wraz z oprogramowaniem, jego ubezpieczenia, a także finansowania przez maksymalnie 3 lata usługi dostępu do Internetu. W ramach komponentu podstawowego możliwe jest: 5 S t r o n a

całkowite lub częściowe pokrycie kosztów dostępu do Internetu w gospodarstwach domowych na obszarze objętym projektem (max. przez okres 3 lat), pokrycie kosztów dostarczenia, instalacji oraz serwisowania sprzętu komputerowego i/lub niezbędnego oprogramowania w gospodarstwach domowych wskazanych przez projektodawcę, zakup usługi przeprowadzenia szkoleń dla użytkowników końcowych projektu z zakresu obsługi komputera, korzystania z Internetu oraz nabycia innych umiejętności niezbędnych dla świadczenia pracy lub skutecznej edukacji przez Internet (z wykluczeniem szkoleń zawodowych), dofinansowanie promocji projektu na obszarze objętym projektem. KOMPONENT UZUPEŁNIAJĄCY: DZIAŁANIA KOORDYNACYJNE W ramach działania 8.3 POIG jako komponent uzupełniający możliwe jest finansowanie: kosztów operacyjnych, kosztów zatrudnienia i szkolenia pracowników JST i/lub organizacji pozarządowej uczestniczącej w konsorcjum, którzy będą odpowiedzialni za realizację działania (koszty związane z prowadzeniem działań dotyczących obsługi projektu przez JST i/lub organizację pozarządową, zapewniające funkcjonowanie projektu) kosztów działań koordynacyjnych zmniejszających problem wykluczenia cyfrowego, np. wyposażenie w sprzęt komputerowy i utrzymanie dostępu do Internetu w jednostkach podległych beneficjentowi (w tym: biblioteki publiczne, publiczne instytucje kultury, szkoły, publiczne placówki opiekuńczo-wychowawcze i publiczne domy pomocy społecznej). Działania koordynacyjne to wszelkie działania, które wspomagając komponent podstawowy i jednocześnie zmniejszą problem wykluczenia cyfrowego. Pozwala to na dofinansowanie znacznej części kosztów stworzenia funkcjonowania LCSI w jednostce podległej beneficjentowi. Jednakże niektóre elementy rekomendowanego minimalnego standardu dla LCSI nie będą mieściły się w wydatkach kwalifikujących się do dofinansowania z działania 8.3 POIG, co w szczególności dotyczy zaawansowanego i specjalistycznego oprogramowania (np. Photoshop, Lex, CorelDraw, PhotoShop, AutoCad, Symfonia, Statistica), za wyjątkiem oprogramowania przeznaczonego dla osób niepełnosprawnych. Dlatego też wskazane jest pozyskanie tych elementów z innych programów lub poprzez włączenie do projektu organizacji pozarządowej. 6 S t r o n a

KOMPONENT DODATKOWY: INFRASTRUKTURA TELEKOMUNIKACYJNA Warunek: na obszarze realizacji projektu nie ma innej technicznej i racjonalnej ekonomicznie możliwości zapewnienia dostępu do Internetu grupie docelowej projektu oraz działanie to jest niezbędne do prawidłowej realizacji projektu. Grupa docelowa obejmuj także jednostki podległe beneficjentowi (s. 152 UPOIG). 4. BENEFICJENCI Beneficjentem projektu z działania 8.3 jest JST (gmina, powiat lub województwo). Projekt może być realizowany przez jedną JST lub w partnerstwie z innymi JST (np. kilka gmin i powiat lub województwo). Możliwe jest również wyłonienie jako partnera jednej lub kilku organizacji pozarządowych, które wniosłyby do projektu know-how, wkład organizacyjny, finansowy oraz rzeczowy, w szczególności w postaci specjalistycznego oprogramowania. Podział zadań i wydatków pomiędzy JST a organizacją pozarządową każdorazowo określałaby umowa partnerska. Taka struktura podmiotowa projektów przedstawia się następująco: UMOWA PARTNERSKA JST lub grupa JST organizacja pozarządowa Wkład GOSP. DOM. > 30 LCSI INFRASTRUKTURA PROJEKT LCSI 85 % 8.3 PO IG 7 S t r o n a

Ponadto, z uwagi na konieczność minimalizacji kosztów podłączenia jednostki podległej JST, w której zostanie stworzony LCSI, celowe jest realizowanie projektu w tych miejscowościach, w których zostaną zbudowane węzły umożliwiające takie podłączenie i obsługę łącza o przepustowości min. 20 Mb. Budowę takich węzłów przewiduje się w ramach Regionalnych Sieci Szerokopasmowych budowanych przez samorządy poszczególnych województw. Na potrzeby niniejszego ANEKSU przeprowadzono ankietę dla 68 gmin z listy białych plam, opracowanej przez Prezesa UKE. Poniżej zamieszczono podsumowanie jej wyników. Tabela nr 1. Dostępność do internetu w bibliotekach gminnych. Pytanie 1: Czy gmina posiad bibliotekę z dostępem do interetu? tak 57 84% nie 1 1% brak danych 10 15% Pytanie 2:Jaka jest szybkość łącza? do max 1 mb/s 14 25% do max 2 mb/s 11 19% od 2 do max 10 mb/s 5 9% powyżej 10mb/s 0 0% brak danych 27 47% Jak wynika z przeprowadzonych ankietowo badań większość bibliotek (84%) posiada Internet. W 44% bibliotek, które miały dane na temat szybkości Internetu był to Internet do 2Mb/sek. Nie było wśród nich bibliotek posiadających powyżej 10Mb/sek. Dane te wskazują, na to, iż w większości placówek jest Internet, niemniej jest to Internet o małej przepustowości. Wykres nr 1. Dostępność internetu w bibliotekach z wyszczególnieniem szybkości łącz. (wartość liczbowa i procentowa) brak danych o szybkości łącza 27 40% powyżej 10mb/s 0 0% nie 1 1% od 2 do max 10 mb/s 5 7% brak danych 10 15% do max 2 mb/s 11 16% do max 1 mb/s 14 21% nie brak danych do max 1 mb/s do max 2 mb/s od 2 do max 10 mb/s powyżej 10mb/s brak danych 8 S t r o n a

Tabela nr 2. Programy wspierające biblioteki w gminach. Pytanie 1: Czy gmina jest objęta programem Ikonka? tak 39 57% nie 6 9% brak danych 23 34% Pytanie 2: Czy gmina jest objęta programem Rozwoju Bibliotek? tak 16 24% nie 52 76% brak danych 0 0% Pytanie 3: Czy gmina jest objęta którymkolwiek z powyższych programów? tak 45 66% nie 4 6% brak danych 19 28% Większość przebadanych bibliotek była objęta programem ikonka. Tylko 24% z przebadanych bibliotek objął program rozwoju bibliotek. Dane te pokazują, że jednostki samorządu terytorialnego, w większości (66%) miały styczność z programami pomocowymi, związanymi z informatyzacją. Wykres nr 2. Wykorzystanie przez gminy programów Ikonka lub Rozwój Bibliotek. brak danych 19 28% nie 4 6% tak 45 66% tak nie brak danych 9 S t r o n a

Tabela nr 3. Powierzchnie bibliotek w gminach. Pytanie 1: Jaka jest powierzchnia biblioteki? do 50 m^2 3 4% od 50 do 100 m^2 15 22% 100 m^2 i więcej 20 29% brak danych 30 44% Większość przebadanych bibliotek, to biblioteki o powierzchni ok. 100m 2. Należy jednak pamiętać, iż większość powierzchni zajmują księgozbiory. Tabela numer 4. Ilość świetlic w gminach. Pytanie 1: Ile jest świetlic w gminie? brak 4 6% od 1 do 5 12 18% od 5 do 10 9 13% 10 i więcej 6 9% brak danych 37 54% Duży potencjał na rzecz programu obok bibliotek mają świetlice. Znajdują się one we wszystkich badanych gminach i pełnią rolę integratorów środowiska. Tabela 5. Odsetek osób niepełnosprawnych i osób w wieku do 19 lat w całej badanej grupie. liczba mieszkańców we wszystkich analizowanych gminach sztuki 611290 udział procentowy w ludności badanych gmin liczba wszystkich w wieku do 19 lat w analizowanych gminach ludność niepełnosprawnych we wszystkich analizowanych gminach 147585 24% 85798 14% Źródło GUS roczniki statystyczne 2009 10 S t r o n a

Wykres nr 3. Odsetek ludności w wieku do 19 lat. Udział ludności w wieku do 19 lat w ludności wszystkich badanych gminach ludność poniżej 19 roku życia 147585 sztuk 24% liczba wszystkich w wieku do 19 lat w analizowanych gminach ludność powyżej 19 roku życia we wszystkich analizowanych gminach ludność powyżej 19 roku życia 463705 sztuk 76% *źródło:roczniki statystyczne udostępniane przez GUS Wykres nr 4. Odsetek osób niepełnosprawnych. Udział ludności niepełnosprawnej w w ludności wszystkich badanych gminach Ludność niepełnosprawna 85798 sztuk 14% ludność niepełnosprawnych we wszystkich analizowanych gminach ludność pełnosprawna we wszystkich analizowanych gminach Ludność pełnosprawna 525492 sztuk 86% *źródło: Roczniki statystyczne udostępnione przez GUS Mając na uwadze, że odsetek osób niepełnosprawnych w analizowanych gminach stanowi aż 14%, a jednocześnie jest to podstawowa grupa docelowa działania 8.3 POIG, w ramach działań objętych projektem optymalne byłoby stworzenie środowiska realizującego cele komunikacji, edukacji oraz aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych. Działania takie mogą zawierać następujące elementy: b-link rozpoznawanie mrugania, sterowanie ruchami ust, integracja z dedykowanymi urządzeniami zewnętrznymi (1H 2011) Kioski / stanowiska komputerowe dostosowane do potrzeb osób na wózkach Aplikacje (przeglądarka, klient poczty) z syntezą mowy dla niewidomych Real Time Text: http://www.realtimetext.org/index.php?pagina=36 Aktywacja zawodowa, narzędzie dla nie słyszących 11 S t r o n a

Platforma do aktywacji zawodowej: wsparcie video - osoba niewidoma korzysta ze wsparcia infolinii. Pracownik centrum może widzieć środowisko pracy niewidomego przez kamerę: rozwiązywanie drobnych problemów technicznych, przeczytanie dokumentu, instrukcji. Platforma komunikacyjna dla niesłyszących: centrum usług z tłumaczem języka migowego: video konferencje trójstronne: niesłyszący tłumacz rozmówca. Szczególnie przydatne dla urzędów, aktywacji zawodowej Narzędzia umożliwiające osobom niepełnosprawnym tłumaczenie i korygowanie portali internetowych W przypadku części aplikacji niezbędne będzie wykorzystanie dedykowanej platformy z centrum obsługi dla niewidomych i niesłyszących. 5. BUDŻET Schemat kosztów projektu LCSI: sprzęt i Internet dla min. 30 gosp. sprzęt, aplikacje, animator zajęć Łącze, urządzenia, zaawansowana usługa dostępu do Internetu Łącze min. 20 Mb sala pracy grupowej pom. socjalne sala komputerowa Szkolenia zarządzanie i ubezpieczenie zabezpieczenie i adaptacja sal 12 S t r o n a

Budżet modelowego 1 projektu LCSI przedstawia się następująco: suma projektu do dofinansowania 533 885,00 zł koszty kwalifikowalne 533 885,00 zł poziom dofinansowania z 8.3 POIG do 85% kwota dofinansowania 453 802,25 zł wkład własny 80 082,75 zł Ze względu to, że projekt nie generuje dochodu zasadą powinno być wnioskowanie o jego dofinansowanie w systemie zaliczkowym. 6. HARMONOGRAM Ogłoszony nabór wniosków do 29.10.2010 OPIS CZYNNOŚCI TERMIN WYKONANIA 1. Dokonanie audytu możliwości realizacyjnych w poszczególnych 04.10.2010 gminach 2. Podjęcie uchwały rady gminy o realizacji projektu i zapewnieniu do 25.10.2010 wkładu własnego oraz utrzymania trwałości rezultatów 3. Opracowanie dokumentacji niezbędnej do złożenia wniosków o 04.10-25.10.2010 dofinansowanie 4. Składanie wniosków o dofinansowanie 25-29.10.2010 1 Do oszacowania przyjęto niezbędne wydatki w okresie realizacji projektu. Niektóre pozycje zależą od indywidualnych warunków JST (np. odległość do węzła, liczba pracowników przewidzianych do realizacji projektu). Model nie uwzględnia wydatków związanych z okresem trwałości rezultatów. 13 S t r o n a