Uchwała Nr XXXII/160 /2002 Rady Powiatu Średzkiego z dnia 21 marca 2002 r w sprawie: uchwalenia Powiatowej Strategii Rozwiązywania Problem Społecznych na terenie Powiatu Średzkiego. Na podstawie art.4 ust.l pkt 4, art. 12 pkt 11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym ( tekst jednolity z 2001 r Dz. U. Nr 142, poz. 1592) oraz art. 10a pkt 2 ustawy z dnia 29 listopada 1990r. o pomocy społecznej ( tekst jednolity z 1998 r Dz.U. Nr 64, poz. 414 - ze zmianami) Rada Powiatu Średzkiego uchwala, co następuje: Uchwala się Powiatową Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych na terenie Powiatu Średzkiego" w brzmieniu określonym w załączniku do mniejszej uchwały. 1 powierza się Zarządowi Powiatu Średzkiego. 2 Wykonanie uchwały 3 Uchwała wchodzi w Ŝycie z dniem podjęcia.
II. Strategia działania w zakresie rozwiązywania problemów społecznych powiatu średzkiego Strategia uwzględnia główne problemy społeczne,zadania określone w programach celowych gmin powiatu średzkiego oraz kierunki rozwoju określone w Strategii Województwa Wielkopolskiego. A. Cele strategii: 1.Poprawa jakości Ŝycia osób starszych. 2.Pomoc rodzinie. 3.Poprawa Ŝycia osób niepełnosprawnych. 4.Zintegrowanie działań podmiotów świadczących usługi publiczne. B. Zadania do realizacji: l.poprawa jakości Ŝycia osób starszych. l/.opis problemu: Problemy starzejącego się społeczeństwa będą się nasilać wraz ze wzrostem liczby osób osiągających wiek poprodukcyjny. Zwiększenie się populacji ludzi starszych wiąŝe się z koniecznością: -stworzenia oferty usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania, -zapewnienia usług pielęgniarskich, medycznych o charakterze geriatrycznym, -stworzenia oferty w zakresie wypełnienia czasu wolnego seniorów, -rozbudzanie aktywności własnej seniora do prowadzenia aktywnego, twórczego Ŝycia, -edukacja rodzin i społeczności lokalnej na temat osób starszych, WaŜną funkcję w zakresie zaspakajania potrzeb osób starszych spełniają ośrodki wsparcia- Domy Dziennego Pobytu, które aktywizują seniorów, wypełniają czas wolny, oferują opiekę medyczna oraz uczestnictwo w terapii zajęciowej, co zapobiega izolacji seniora ze środowiska lokalnego. Tego typu placówki planuje się utworzyć w 3 gminach oraz planowana jest rozbudowa juŝ funkcjonującego ośrodka wsparcia w gminie Środa Wlkp. 2/Opis realizacji zadania: Realizacja zadania nastąpi poprzez: a) diagnozę stanu dotyczącego warunków Ŝycia i potrzeb osób w wieku poprodukcyjnym powiatu średzkiego, b) edukację rodzin osób starszych i społeczności lokalnej na temat starzenia się,w szczególności ukazanie potrzeb i oczekiwań seniorów, c) aktywizowanie ludzi starszych do aktywnego uczestniczenia w Ŝyciu społecznym środowiska lokalnego, d) aktywizowanie członków rodziny seniora oraz wolontariuszy w działania pomocowe na rzecz seniorów, e) rozwój usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania, f) rozbudowa Centrum Usług Dla Ludzi Starszych na bazie Domu Pogodnej Jesieni w Środzie Wlkp. ul. Szpitalna 10,
g/ utworzenie ośrodków wsparcia w gminach: -Krzykosy z mieszkaniami socjalnymi dla osób starszych i niepełnosprawnych, - Zaniemyślu z mieszkaniami chronionymi dla osób starszych i niepełnosprawnych, - Nowym Mieście n /Wartą, 3. Adresaci zadania: -osoby będące w wieku poprodukcyjnym, -rodziny seniorów, -społeczność lokalna powiatu średzkiego, 4. Efekty: 1/ekspertyza warunków Ŝycia i oczekiwań osób w wieku poprodukcyjnym, 2/zapobieganie izolacji i osamotnieniu seniora, 3/pobudzanie seniora do aktywności własnej, 4/zwiększenie wiedzy społeczności lokalnej na temat starości, 5/pozyskanie wolontariuszy działających na rzecz osób starszych, 6/zwiększenie wachlarza usług świadczonych na rzecz seniorów, 5. Realizatorzy: -samorządy gmin, -Ośrodki Pomocy Społecznej, -Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, -Kościół, -organizacje pozarządowe, - wolontariusze, -rodziny seniorów, 6. Źródła finansowania: -środki własne gmin, - ROPS-Poznań, -PFRON, -sponsorzy C. Pomoc rodzinie Realizacja zadania ma na celu wsparcie rodziny prawidłowo funkcjonującej, pomoc rodzinom dysfunkcyjnym oraz przeciwdziałanie patologizacji rodzin. 1. Opis problemu Rodzina jest naturalnym środowiskiem kaŝdego człowieka. O warunkach rozwoju rodziny decyduje polityka gospodarcza i społeczna. Negatywne zjawiska takie jak: ubóstwo, bezrobocie, długotrwała choroba jednego z członków rodziny, niewydolność w sferze
opiekuńczo-wychowawczej,uzaleŝnienia - to przesłanki wpływające destruktywnie na funkcjonowanie rodziny. Analiza sytuacji rodzin zamieszkałych na terenie powiatu średzkiego prowadzona przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie oraz Ośrodki Pomocy Społecznej przedstawia główne problemy społeczne rodzin: -rosnące ubóstwo, -bezrobocie, -uzaleŝnienie w szczególności od alkoholu, -niezaradność Ŝyciowa, -niepełnosprawność, -niewydolność wychowawcza, Główne zagroŝenia dla dzieci i młodzieŝy to uzaleŝnienie od alkoholu i narkotyków oraz niedostosowanie społeczne. Z przeprowadzonych w roku 1999 badań wynika, Ŝe: -ok.6020mieszkańców to osoby niepełnosprawne ok. 11% mieszkańców powiatu, - ok.2184 to osoby uzaleŝnione od alkoholu -ok.4% mieszkańców powiatu, -ok. 1520 to osoby dotknięte przemocą domową-ok.2,8% mieszkańców powiatu, -ok. 1600 osób to osoby niezaradne Ŝyciowo-ok.2,9 % mieszkańców powiatu, -ok. 92 dzieci powiatu średzkiego przebywa w placówkach opiekuńczo wychowawczych, w tym 31 skierowań w roku 2000 na mocy postanowień sądu -107 rodzin objętych jest nadzorem kuratora sądowego - 71 dzieci Ŝyje w 43 rodzinach zastępczych WaŜnym problemem jest równieŝ bezdomność. Potrzeby w tym zakresie w znacznej mierze zabezpiecza Dom dla Bezdomnych w Dębnie prowadzony przez Stowarzyszenie Pomocy Krąg" w Nowym Mieście n/ Wartą, który nie tylko zapewnia schronienie, ale równieŝ prowadzi program na rzecz wychodzenia z bezdomności. Aby realizacja programu wychodzenia z bezdomności była skuteczna konieczne jest stworzenie mieszkań socjalnych dla osób zmotywowanych do samodzielnego Ŝycia. Z przedstawionej diagnozy wynika konieczność podjęcia działań mających na celu wzmacnianie rodzin oraz minimalizowanie zagroŝeń społecznych. 2. Opis realizacji zadania l/diagnoza sytuacji rodzin dysfunkcyjnych, 2/. informowanie i edukowanie rodzin w zakresie zdrowego stylu Ŝycia, 3/.wsparcie rodziny w kryzysie poprzez rozwój form środowiskowej pomocy: -utworzenie Zespołu Pracy z Rodziną, -rozwój sieci świetlic w gminach powiatu średzkiego -planuje się : a/ utworzyć dwie świetlice środowiskowe w gminie Dominowo, b/ rozszerzenie działalności świetlicy w Zaniemyślu, - utworzenie ośrodka interwencji kryzysowej na bazie obiektu zlokalizowanego w Środzie Wlkp. ul.lipowa 12, 4/.zapewnienie opieki dziecku całkowicie lub częściowo jej pozbawionej: -utworzenie rodzinnego pogotowia opiekuńczego, -utworzenie mieszkań chronionych dla wychowanków placówek opiekuńczowychowawczych oraz rodzin zastępczych,
-zwiększenie liczby miejsc pobytu całodobowego dla dzieci w kryzysie poprzez utworzenie w Środzie Wlkp. filii Publicznej Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej - Ogniska Wychowawczego w Szlachcinie, 5/aktywizowanie środowiska lokalnego do działań pomocowych na rzecz rodziny, 6/zwiększenie liczby pomieszczeń dla osób bezdomnych poprzez utworzenie mieszkań socjalnych dla 8 osób, 3. Adresaci: -rodziny prawidłowo funkcjonujące na terenie powiatu średzkiego, - rodziny dysfunkcyjne, -społeczność lokalna, 4. Efekty: 1/zwiększenie wiedzy społeczności lokalnej na temat zdrowej rodziny", 2/aktywizowanie rodziny do wykorzystania własnych zasobów, 3/zwiększenie oferty specjalistycznych usług dla rodzin w kryzysie, 4/podniesienie umiejętności wychowawczych rodzin, 5/zintegrowanie działań instytucji i organizacji pozarządowych na rzecz rodziny, 6/zminimalizowanie skutków patologii rodziców w stosunku do swoich dzieci, 7/zminimalizowanie zagroŝenia uzaleŝnieniami i niedostosowaniem społecznym w szczególności dzieci i młodzieŝy, 8/wychodzenie z bezdomności, 5. Realizatorzy -samorząd powiatu, -samorządy gmin, -Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, -Ośrodki Pomocy Społecznej, -organizacje pozarządowe, -Kościół, -wolontariusze, 7. Finansowanie: -środki własne powiatu, -środki własne gmin, -środki rządowe, -ROPS, -PFRON, -sponsorzy,
D. Pomoc osobom niepełnosprawnym Realizacja zadania ma na celu pomoc osobom niepełnosprawnym oraz członkom ich rodzin w pokonywaniu izolacji społecznej oraz stworzenie warunków umoŝliwiających im w miarę samodzielne Ŝycie. l/.opis problemu Osoba niepełnosprawna to osoba, której stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza bądź uniemoŝliwia wypełnianie ról społecznych. Z danych Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego wynika, Ŝe ok. 15,2 % ogółu mieszkańców województwa wielkopolskiego to osoby niepełnosprawne. W powiecie średzkim ok.11% ogółu mieszkańców to osoby niepełnosprawne. Główne problemy osób niepełnosprawnych to: -ograniczona dostępność do świadczeń medyczno-rehabilitacyjnych, w szczególności mieszkańców małych rejonów wiejskich, -ograniczona moŝliwość edukacji i zarobkowania, -izolacja osób niepełnosprawnych oraz ich rodzin, bariery komunikacyjne i architektoniczne, - ograniczony dostęp do dóbr kultury, -niskie poczucie własnej wartości wynikające z niezaspokojonych potrzeb, 2/Opis realizacji zadania 1/aktwizowanie społeczności lokalnej do działań na rzecz osób niepełnosprawnych 2/rozwój specjalistycznych usług w ramach: -środowiskowych domów samopomocy, -warsztatu terapii zajęciowej, -realizacji programu na rzecz osób niepełnosprawnych z zakresu rehabilitacji społecznej w powiązaniu z leczniczą 3/ wspieranie osób niepełnosprawnych w uzyskaniu samodzielności, 3/utworzenie 4 mieszkań chronionych dla osób z zaburzeniami psychicznymi 4/likwidacja barier architektonicznych i urbanistycznych oraz barier w komunikowaniu się, 5/aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych, 3. Adresaci -osoby niepełnosprawne oraz członkowie ich rodzin, - społeczność lokalna, 4. Efekty: l/przeciwdziałanie izolacji społecznej osób niepełnosprawnych oraz członków ich rodzin,
2/zwiększenie dostępności do usług rehabilitacyjnych w szczególności osób niepełnosprawnych zamieszkałych w małych rejonach wiejskich, 3/rozszerzenie sieci i form usług specjalistycznych, 4/zapewnienie warunków mieszkaniowych osobom z zaburzeniami psychicznymi, co umoŝliwi pozostanie ich w środowisku lokalnym, 5/pozyskanie wolontariuszy, 6/zwiększenie dostępności osób niepełnosprawnych w szczególności do obiektów uŝyteczności publicznej, 5. Realizatorzy Programu -władza samorządowa powiatu średzkiego, - Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, - Ośrodki Pomocy Społecznej, -organizacje pozarządowe, -Kościół, 6. Finansowanie: -środki własne powiatu średzkiego, -środki własne gmin, -środki rządowe, -PFRON, -ROPS,. Zintegrowanie działań instytucji i organizacji świadczących usługi publiczne Aby podejmowane działania w zakresie zaspokajania potrzeb socjalnych mieszkańców powiatu były efektywne, wymagają współpracy z róŝnymi podmiotami świadczącymi usługi publiczne, a w szczególności z: instytucjami gminnymi, powiatowymi i wojewódzkimi działającymi w obszarze: 1) pomocy społecznej i zabezpieczenia społecznego, 2) rynku pracy, 3) zdrowia, 4) edukacji, 5) budownictwa mieszkaniowego organizacjami sektora pozarządowego (stowarzyszenia, związki wyznaniowe, Kościół, osoby prywatne) Za realizację zadania odpowiada PCPR. Rozpoczęcie realizacji zadania nastąpiło od roku 2002 i będzie miało istotne znaczenie przy opracowywaniu i realizowaniu szczegółowych zadań wytyczonych w strategii. Harmonogram realizacji zadań stanowi załącznik do niniejszej strategii. Podsumowanie: Prezentowana strategia ma na celu poprawę jakości Ŝycia najsłabszych grup społecznych, minimalizowanie negatywnych skutków zjawisk społecznych oraz im zapobieganie. Zakłada równieŝ koordynację działań w obszarze pomocy społecznej.
HARMONOGRAM REALIZACJI ZADAŃ NA RZECZ OSÓB STARSZYCH UWAGA: Szczegółowe harmonogramy działań znajdują się w Programach Gmin. Lp Gmina Zadanie Termin realizacji 1. Środa Wlkp. Rozbudowa Centrum śycia Dla Osób Starszych na bazie Domu Pogodnej Jesieni Rozpoczęcie VI/2001 Zakończenie XII 2004 Planowane efekty -Poprawa jakości Ŝycia osób starszych - Utworzenie 8 mieszkań socjalnych Instytucje/ Organizacja odpowiedzialna za zadanie -OPS Środa Wlkp. 2. Gminy powiatu średzk-iego Diagnoza warunków Ŝycia i potrzeb Seniorów 2002-2004r. Ekspertyza warunków Ŝycia i oczekiwań osób w wieku poprodukcyjnym -w gminach OPS - zbiorcze opracowanie PCPR 3. Nowe Miasto N/Wartą Utworzenie Domu Dziennego Pobytu Rozpoczęcie V/2002 Zakończenie VI 2004 -Poprawa jakości Ŝycia osób starszych -Zwiększenie zakresu usług dla osób starszych -OPS Nowe Miasto
4. Krzykosy Utworzenie Domu Dziennego Pobytu z 11 mieszkaniami socjalnymi Rozpoczęcie 2002 Zakończenie 2012 Poprawa jakości Ŝycia osób starszych poprzez : -rozwój aktywności własnej seniorów -powstanie 11 mieszkań socjalnych -OPS Krzykosy 5 Zaniemyśl Utworzenie Domu Dziennego Pobytu wraz z mieszkaniami chronionymi Rozpoczęcie 2006r. zakończenie 2012 Poprawa jakości Ŝycia osób starszych Powstanie mieszkań chronionych -OPS Zaniemyśl 6. gminy powiatu średzk-iego Rozwój usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania od 2002 do 2010 Poprawa jakości Ŝycia osób starszych -OPS
7. Gminy powiatu średzki-ego Edukacja społeczności lokalnej na temat starości Od 2002 do 2005 - zwiększenie wiedzy społeczności lokalnej pozyskanie wolontariatu - OPS - PCPR organizacje pozarządowe 17
HARMONOGRAM REALIZACJI ZADAŃ NA RZECZ POMOCY RODZINIE: Lp. Gmina/ Powiat 1. Gmina Dominowo Uwaga: Szczegółowy harmonogram W Programie Gminy 2. Gmina Zaniemyśl Uwaga: Szczegółowy harmonogram w Programie Gminy Zadanie Utworzenie dwóch świetlic środowiskowych Wsparcie rodziny poprzez rozszerzenie działalności świetlicy w Zaniemyślu Termin realizacji Rok 2002 2002rok rozpoczęcia zadania Planowane Efekty -Podniesienie umiejętności dziecka i wiedzy rodziny - Zminimalizowanie skutków patologizacji rodziców w stosunku do dzieci. -UmoŜliwienie jak najliczniejszej grupie dzieci i młodzieŝy dostępu do fachowej pomocy zmniejszenie zjawisk patologii społecznej Osoba/ Organizacja odpowiedzialna za zadanie -OPS -Dominowo -OPS -Zaniemyśl 3. Powiat Średzki 1.Diagnoza rodzin dysfunkcyjnych powiatu średzkiego 2.Edukacja społeczności lokalnej i rodzin nt. zdrowego stylu Ŝycia - publikacje w prasie 2002r.-2003r. Rozpoczęcie od roku 2002 Stała Opracowanie raportu o stanie rodzin powiatu średzkiego -zwiększenie wiedzy nt. zdrowej rodziny -PCPR -OPS wszystkich gmin powiatu średzkiego -PCPR -OPS -GKRPA -Dyrektorzy szkół
Załącznik do uchwały nr XXXII/160/2002 Rady Powiatu Średzkiego z dnia 21 marca 2002r STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH NA TERENIE POWIATU ŚREDZKIEGO I. Wstęp Pomoc społeczna zgodnie z zapisem ustawy z dnia 29 listopada 1990r. o pomocy społecznej jako instytucja polityki społecznej państwa ma na celu umoŝliwienie osobom i rodzinom przezwycięŝanie trudnych sytuacji Ŝyciowych, których sami nie są w stanie pokonać. Obowiązek realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej spoczywa na organach jednostek samorządu terytorialnego oraz na administracji rządowej. Główne zadania powiatu to: -zapewnienie, organizowanie i prowadzenie usług o określonym standardzie w domu pomocy społecznej o zasięgu ponad gminnym, organizowanie mieszkań chronionych, -prowadzenie ośrodka interwencji kryzysowej, -pomoc dzieciom i rodzinie w tym zapewnienie opieki i wychowania dzieciom całkowicie lub częściowo pozbawionym opieki rodziców oraz dzieciom niedostosowanym społecznie, - pomoc osobom niepełnosprawnym, w tym prowadzenie rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych. Główne zadania samorządu gminnego to: -zapewnienie godnego Ŝycia osobom starszym, -wsparcie materialne, -pomoc osobom bezdomnym, -organizowanie gminnych świetlic, klubów środowiskowych, mieszkań chronionych, Kierunki rozwoju pomocy społecznej województwa wielkopolskiego zostały określone w Wojewódzkiej Strategii Rozwoju Pomocy Społecznej uchwalonej Uchwałą Nr XXXIII/497/2001 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 26 02.2001r. Wojewódzka Strategia Rozwoju Pomocy Społecznej zakłada : I. Rozwój gminnych i powiatowych specjalistycznych placówek pomocy społecznej świadczących róŝnorodne usługi socjalne wynikające z potrzeb społeczności lokalnej. II. Określa kierunki rozwoju w ramach trzech programów: 1/ "RAZEM SPRAWNIEJ" - program wsparcia osób niepełnosprawnych. 2/ "WIĘCEJ WIOSNY JESIENIĄ" - program wsparcia osób starszych. 3/ "ŁATWIEJ W RODZINIE" - program wsparcia rodzin.
lokalnej -dwa razy w roku konferencje -prowadzenie programów profilaktycznych w szkołach -szkolenie nauczycieli, kadry socjalnej oraz rodziców 3.Wsparcie rodziny w kryzysie -utworzenie Zespołu Pracy z Rodziną przy PCPR - utworzenie ośrodka interwencji kryzysowej przy ul. Lipowej 12 - utworzenie rodzinnego pogotowia opiekuńczego -utworzenie 4 mieszkań chronionych dla wychowanków placówek na bazie internatu Zespołu Szkół Rolniczych - utworzenie filii placówki z pobytem całodobowym edukacja - 2002-2003-2005 2003 2004 2002 2003r.do 2005r. 2004-2005
-poradnictwo i terapia rodzin co zminimalizuje skutki patologii społ. - zabezpieczenie mieszkań wychowankom placówek i rodzin zastępczych -zabezpieczenie opieki dzieciom tego pozbawionym -media -PCPR - samorząd Powiatu - PCPR -PCPR -samorząd Powiatu
5. Adaptacja poddasza Domu dla bezdomnych w Dębnie 2002-2006 -utworzenie mieszkań socjalnych w celu motywacji do wychodzenia z bezdomności - SP"Krąg"
HARMONOGRAM REALIZACJI ZADAŃ NA RZECZ POMOCY OSOBOM NIEPEŁNOSPRAWNYM Lp. Zadanie Termin realizacji Planowane Efekty 1. Aktywizowanie społeczności lokalnej do działań na rzecz osób niepełnosprawnych -publikacje w prasie lokalnej -spotkania i imprezy integracyjne w szczególności Ogólnopolski Festiwal Wokalnoinstrumentalny dla Dzieci i MłodzieŜy Niepełnosprawnej - kontynuacja Programu na rzecz osób niepełnosprawnych z zakresu rehabilitacji społecznej w powiązaniu z leczniczą Od r.2002 -stała praca Zwiększenie wiedzy na temat niepełnosprawności Udział wolontariuszy w działaniach na rzecz osób niepełnosprawnych Osoba/ Organizacja odpowiedzialna z a realizację zadania -PCPR -Stowarzyszenie Pomocy SOS -OPS -SP "Krąg" 2. Rozszerzenie zakresu usług świadczonych przez ŚDS - rozszerzenie działalności WTZ 3. Utworzenie pracowni stolarsko ślusarskiej przy WTZ w Środzie Wlkp. Od r.2003 Rok 2002-2004 Zwiększenie liczby osób objętych usługami w tym osób z zaburzeniami psychicznymi objętych profesjonalną pomocą w środowisku Zamieszkania Zwiększenie liczby uczestników warsztatu o 10 osób -ŚDS - WTZ -Stowarzyszenie Pomocy SOS" -PCPR
4. Utworzenie 4 mieszkań chronionych dla osób z zaburzeniami psychicznymi Rok 2004 Uzyskanie mieszkania przez osoby oczekujące na Dom Pomocy Społecznej -PCPR 5. Likwidacja barier architektonicznych, urbanistycznych i w komunikowaniu się 2002-2005 -zwiększenie dostępności osób niepełnosprawnych do obiektów uŝyteczności publicznej oraz do udziału w Ŝyciu społeczności lokalnych -PCPR 22
UZASADNIENIE do uchwały Nr XXXII/160/2002 Rady Powiatu Średzkiego z dnia 21 marca 2002 r w sprawie: uchwalenia Powiatowej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na terenie Powiatu Średzkiego. Zgodnie z art. 10a pkt 2 ustawy z dnia 29 listopada 1990r. o pomocy społecznej, do zadań z zakresu pomocy społecznej realizowanych przez powiat naleŝy opracowanie powiatowej strategii rozwiązywania problemów społecznych. W celu właściwej realizacji wspomnianych wyŝej zadań, niezbędnym staje się określenie głównych kierunków działań słuŝących rozwiązywaniu istotnych problemów społecznych. W związku z tym podjęcie uchwały w tym zakresie jest w pełni uzasadnione.
2.Charakterystyka powiatu średzkiego 1 Powiat średzki stanowi pięć gmin: -Gmina Dominowo, -Gmina Krzykosy, -Gmina Nowe Miasto n/wartą, -Gmina Środa Wlkp., -Gmina Zaniemyśl, Powiat średzki zajmuje 623,2 km2 powierzchni, ma charakter rolniczo przemysłowy. 2.Ludność wg stanu na dzień 31.12.2001 r. wynosi 54.702 mieszkańców. Wśród mieszkańców powiatu średzkiego znaczny odsetek stanowią osoby będące w wieku poprodukcyjnym. Podobnie jak i w całym kraju równieŝ w powiecie średzkim wzrasta populacja ludzi starszych,maleje liczba urodzeń obniŝa się wskaźnik umieralności, jednocześnie wzrasta średnia długość Ŝycia ludności. Według prognoz GUS odsetek ludzi w wieku 65 i więcej lat do roku 2020 wzrośnie do 19,4 %-co obrazuje poniŝsza tabela: Tabela nr 1.Prognozy dot. starzenia się społeczeństwa polskiego. Wiek P o l s k a 2000 2005 2015 2020 N % N % N % N % Ogółem 38853,9 100 39490,8 100 40602,9 100 40694,5 100 65 i więcej 5614,9 14,5 5700,8 14,4 6973,6 17,2 7900,9 19,4 W powiecie średzkim aktualnie odsetek osób w wieku poprodukcyjnym ten wynosi ok. 13% ogółu mieszkańców, natomiast osób niepełnosprawnych wśród mieszkańców powiatu wynosi ok. 11%.
3, Diagnoza problemów społecznych 1/ Z prowadzonych przez PCPR przy współudziale Ośrodków Pomocy Społecznej od roku 1999 do 2001r. badań wynika, Ŝe główne problemy społeczne to: -rosnąca sfera ubóstwa, -rosnące bezrobocie, -niewydolność wychowawcza rodzin, -uzaleŝnienie i przemoc w rodzinie, -trudna sytuacja osób niepełnosprawnych, -problemy związane ze starością 2/ W roku 2001 aŝ 9359 osób tj. 17,11 % korzystało ze świadczeń z pomocy społecznej. PoniŜsze zestawienia obrazują stan w poszczególnych gminach powiatu średzkiego. Tabela nr 1.Liczba osób i rodzin objętych pomocą społeczną w latach 1999-2001 Rok Ogółem Liczba rodzin i osób objętych pomocą społeczną w latach W gminach Dominowo Krzykosy Nowe Miasto Środa Wlkp. Zaniemyśl rodzin Osób w rodzin Rodzin osób w rodzin osób w rodzin osób w rodzin osób w rodzin osób w ie rodzinie rodzinie rodzinie rodzinie rodzinie 1999 2759 9890 127 484 267 912 632 2228 1512 5521 221 745 2000 2745 9745 119 441 227 787 676 2946 1519 4870 204 701 2001 2770 9359 105 384 249 810 633 2423 1564 5006 219 735
Tabela nr 2 Liczba rodzin i osób korzystających ze świadczeń pomocy społecznej w roku 2001 ze względu na główne przyczyny uprawniające do korzystania ze świadczeń. Lp. Przesłanki korzystania z pomocy społecznej G m i n a Dominowo Krzykosy Nowe Miasto Rodz iny Osoby Rodzi ny Osoby Rodzi ny Osoby Środa Wlkp. Rodzi ny Osoby Zaniemyśl Rodzi ny Osoby %w stosunku do ogółu objętych pomocą społeczną 1. Ubóstwo 53 192 117 468 303 1276 940 3184 105 372 58,68 2. Bezradność w sprawach opiekuńczowychowawczych 17 95 59 298 142 717 650 2678 56 239 43,03 3. Bezrobocie 36 155 51 181 190 756 659 2002 82 316 36,44 4. Niepełnosprawność,długotrwała choroba 5. Alkoholizm i narkomania 6. Ochrona macierzyństwa 40 74 77 168 63 249 217 497 67 199 12,81 3 14 12 40 67 289 135 334 8 24 7,49 27 144 50 236 142 685 86 370 12 57 15,94 7. Bezdomność 1 1 3 3 7 7 53 53 - - 0,68 8. Trudności w przystosowaniu się do Ŝycia po opuszczeniu zakładu karnego 9. Sieroctwo 10. Ogółem /rzeczywista liczba rodzin i osób objętych świadczeniami-nie jest sumą poz. 1-9,poniewaŜ w 1 rodzinie moŝe wystąpić więcej niŝ jedna przesłanka/ 1 1 2 4 9 9 9 15 0,42 105 384 249 810 633 2423 1564 5006 219 736 9359
W trudnej sytuacji są osoby starsze oraz niepełnosprawne, które z uwagi na stan zdrowia oraz brak osób w rodzinie mogących świadczyć pomoc usługową,wymagają pomocy w formie usług opiekuńczych. Sytuację w poszczególnych gminach obrazuje tabela nr 3. Tabela nr 3. Licz ba osób objętych pomocą w formie usług opiekuńczych w latach 1999-2001 Liczba osób objętych pomocą w formie usług opiekuńczych Rok Ogółem W gminach Liczba osób objętych Pomocą w formie usług opiekun czych Liczba osób w rodzinie Dominowo Krzykosy Nowe Miasto Środa Wlkp. Zaniemyśl Liczba osób Liczba osób w rodzinie Liczb a osób Liczba osób w rodzinie Liczba osób Liczba osób w rodzinie Liczb a osób Liczba osób w rodzini e 1999 131 169 1 1 2 2 9 20 104 130 15 16 2000 128 160 1 1 3 3 10 21 100 119 14 16 2001 119 158 1 1 2 2 11 21 95 122 10 12 Liczba osób Liczba osób w rodzinie Bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych rodzin, patologia rodzin powoduje w sytuacjach kryzysowych konieczność izolacji dziecka poprzez zapewnienie mu czasowej opieki w rodzinach zastępczych bądź placówkach opiekuńczo wychowawczych. Tabela nr 4 i 5 przedstawiają w liczbach sytuację dziecka, któremu naleŝało zapewnić opiekę zastępczą rodzinną bądź instytucjonalną. Tabela nr 4.Liczba dzieci skierowanych do placówek opiekuńczo wychowawczych w latach 1999-2001 Rok Liczba wydanych skierowań do placówek opiekuńczo wychowawczych 1999 31 2000 21 2001 35
Tabela nr 5.Liczba rodzin zastępczych i dzieci w tych rodzinach oraz wychowanków rodzin zastępczych i placówek opiekunczo-wychowawczych w latach 1999-2001 Rok Liczba rodzin zastępczych Liczba dzieci w rodzinach Zastępczych 1999 42 64 2000 46 71 2001 45 68
ZASOBY POWIATU ŚREDZKIEGO W ZAKRESIE PLACÓWEK DZIAŁAJĄCYCH W OBSZARZE POMOCY SPOŁECZNEJ A ZAŁOśENIA WOJEWÓDZKIEJ STRATEGII ROZWOJU POMOCY SPOŁECZNEJ Na terenie powiatu średzkiego funkcjonują: 1/ w kaŝdej gminie ośrodek pomocy społecznej, 2/ Środowiskowe Domy Samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi w gminach: - Dębnie gm. Nowe Miasto n/wartą, -w Środzie Wlkp.-placówka powiatowa, Ww. placówki zabezpieczają potrzeby powiatu. 3/ placówki wsparcia dziennego - domy dziennego pobytu -w gminie Środa Wlkp.-l placówka dla osób starszych Strategia województwa zakłada konieczność uruchomienia co najmniej jednej placówki wsparcia dziennego w kaŝdej gminie. 4/Placówki opiekuńczo-wychowawcze a) Ognisko Wychowawcze w Szlachcinie z hostelem - jednostka organizacyjna powiatu, b) świetlice socjoterapeutyczne: działają w ramach Gminnych Programów Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w gminach: 1 )Środa Wlkp.-4 placówki, 2)Nowe Miasto n/wartą-3 placówki, 3)Zaniemyśl-l placówka, Strategia województwa zakłada konieczność funkcjonowania sieci placówek w kaŝdej gminie. 5/Warsztaty Terapii Zajęciowej -działa 1 placówka, która po rozszerzeniu zabezpieczy potrzeby powiatu, 6/Domy Pomocy Społecznej Na terenie powiatu średzkiego nie działa Ŝadna placówka-strategia województwa zakłada powstanie w kaŝdym powiecie 1 placówki, 7/organizacje pozarządowe aktywnie działające w obszarze pomocy społecznej w liczbie 13, Tabela nr 6 przedstawia działające placówki według stanu na dzień 31.12.2001r.w poszczególnych gminach.
Tabela nr 6.Istniejące zasoby w gminach w zakresie infrastruktury według stanu na 31.12.2001r. Lp. Rodzaj Istniejące instytucje w gminach instytucji Dominowo Krzykosy Nowe Miasto 1. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 2. Ośrodek Pomocy Społecznej 3. Domy Pomocy Społecznej 4. Środowiskowe Domv Samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi 5. Domy Dziennego Pobytu 6. Warsztaty Terapii Zajęciowej 7. Powiatowe placówki Opiekuńczowychowawcze 8. Gminne świetlice, Ogniska itp. 9. Mieszkania chronione/socja lne dla osób starszych 10. Mieszkania chronione dla osób i rodzin w kryzysie głównie ofiar przemocy w rodzime Środa Wlkp. Zaniemyśl 1 1 1 1 1 Instytucje w powiecie 1 - - - - - - - - 1 - - 1 - - - 1 - ~ - - ~ -prowadzone są zajęcia terapeutyczne przy Szkołach podstawowych 3 5 1 33 1 1 z filią 5