Rok 2010 Europejskim Rokiem Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym wyzwania dla Polski Piotr Szukalski Instytut Inicjatyw Społecznych w Łodzi Realizator Projektu
Idea Europejskiego Roku Od kilkunastu już lat UE dedykuje problemom uznanym w danej chwili za strategiczne cały rok, chcąc w ten sposób wzmocnić w społecznej i politycznej świadomości ważność niektórych sfer życia. W ostatnich latach miały miejsce przykładowo Europejski Rok Mobilności Pracowników (2006), Europejski Rok Równych Szans dla Wszystkich (2007), Europejski Rok Dialogu Międzykulturowego (2008).
Dlaczego walka z ubóstwem i wykluczeniem społecznym? Unia Europejska i jej państwa członkowskie są silnie zaangażowane w działania mające na celu rozwiązanie problemu ubóstwa i wykluczenia społecznego. W Agendzie Społecznej Komisji na lata 2005 2010 zaproponowano, by rok 2010 ustanowić Europejskim Rokiem Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym, dla podkreślenia znaczenia tego problemu.
Cele nadrzędne Europejskiego Roku Walki z Ubóstwem Zachęcić do pełnego zaangażowania w walkę z ubóstwem i wykluczeniem społecznym instytucje i organizacje państwowe, prywatne i pozarządowe, zarówno na poziomie europejskim jak i krajowym; Zainspirować wszystkich obywateli Unii Europejskiej do walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym; Oddać głos tym, którzy doświadczają ubóstwa i wykluczenia społecznego; Nawiązać współpracę z organizacjami pozarządowymi, które walczą z ubóstwem i wykluczeniem społecznym; Pomóc w przezwyciężaniu stereotypów i napiętnowania wskutek ubóstwa i wykluczenia społecznego; Dążyć do podniesienia jakości życia, wzrostu dobrobytu społecznego i stworzenia równych możliwości dla wszystkich; Stymulować solidarność między pokoleniami i zapewnić zrównoważony wzrost
Czy z polskiego punktu widzenia problematyka ubóstwa i wykluczenia społecznego jest ważna?
Stopa ubóstwa w krajach UE w 2007 r. ogółem, dzieci i seniorzy
Przedstawione dane dla ludności ogółem i seniorów wskazywać mogą na niezłą sytuację ekonomiczną ludności Polski czy tak jest w rzeczywistości? Próg biedy w unijnych statystykach wyznacza dochód na poziomie nie wyższym niż 60% mediany ekwiwalentnych dochodów w danym kraju.
Istnieją bardzo duże różnice w standardzie życia ludności biednej w różnych krajach. W Luksemburgu, gdzie próg ubóstwa jest najwyższy, rodzina składająca się z dwojga osób dorosłych i dwojga dzieci jest uznawana za zagrożoną biedą, gdy jej ekwiwalenty dochód wynosi 38 955 euro, podczas gdy w Rumunii, gdzie próg biedy jest najniższy, granicę biedy wyznacza dla rodziny o takim samym składzie 2 462 euro, a w Polsce 5 235 euro. Dochód gospodarstw domowych uznawanych ze biedne w Luksemburgu jest prawie szesnaście razy wyższy niż w Rumunii i ponad siedem razy wyższy niż w Polsce. Zatem najbiedniejsi w zamożnych krajach należeliby w biednych krajach Unii do grupy osób zamożnych.
Wpływ transferów publicznych na skalę ubóstwa w 2007
Podsumowanie Ubóstwo i wykluczenie społeczne to doświadczenie znane znaczącej części polskiego społeczeństwa większej niż można by się spodziewać na podstawie oficjalnych statystyk posługujących się względnymi wskaźnikami. Ubóstwo i wykluczenie społeczne jest częściej doświadczeniem dzieci niż dorosłych. Równocześnie świadczenia społeczne (emerytury, zasiłki, renty) w większym stopniu ograniczają zasięg biedy wśród dorosłych niż wśród dzieci. Nie we wszystkich krajach jest to regułą. Finlandia, Szwecja i Dania są tymi krajami, w których najbardziej dba się o dzieci i w których nierówności społeczne są najmniejsze.