Co będzie monitorowane... 1 Czego nie trzeba monitorować... 2 Co z lokalizatorami... 3 Jakie będą obowiązki przewoźników... 3 Kiedy nie wolno będzie rozpocząć przewozu... 5 Ustawa o monitorowaniu przewozu towarów czeka na podpis Prezydenta. Ta jej wersja bardzo różni się od pierwotnego projektu. Sprawdź, jakie obowiązki musisz spełnić i od kiedy. Przepisy o monitorowaniu wejdą w życie 14 dni od opublikowania w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem regulacji o karach. Te zaczną obowiązywać 1 maja 2017 r. W porównaniu do projektu ustawy zaszło sporo zmian. Zmieniła się przede wszystkim lista towarów, których przewóz musi być monitorowany, oraz zasady nakładania kar na kierowcę i przewoźnika. W tym numerze omawiamy część zmian, resztę przedstawimy w kolejnym. Monitorowaniu podlegają towary objęte: 1. Podkategoriami PKWiU: od 19.20.21 do 19.20.28, 19.20.29, 20.14.74 nieoznaczone znakami akcyzy, 20.14.75, od 20.59.41 do 20.59.42, 20.59.43 zawierające alkohol etylowy, 20.59.57, 20.59.58 oraz 38.12.25, jeżeli masa brutto przesyłki towarów objętych tymi podkategoriami przekracza 500 kg lub jej objętość przekracza 500 litrów. 2. Pozycjami CN: 2207 nieoznaczone znakami akcyzy, 2707, 2710, 2905, 2917, 3403, 3811, 3814 zawierające alkohol etylowy, 3820 zawierające alkohol etylowy, 3824 oraz 3826, jeżeli masa brutto przesyłki towarów objętych tymi pozycjami przekracza 500 kg lub jej objętość przekracza 500 litrów. 3. Alkohol etylowy całkowicie skażony wskazanymi przez dowolne państwo członkowskie Unii Europejskiej środkami dopuszczonymi do skażania alkoholu etylowego, w tym zawartego w wyrobach nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, jeżeli jego ilość w przesyłce przekracza 500 litrów. 4. Susz tytoniowy w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, bez względu na jego ilość w przesyłce. Ten katalog będzie poszerzany o kolejne towary, w obrocie którymi mogłyby powstać znaczne uszczuplenia w VAT i podatku akcyzowym. 1
Nie trzeba monitorować towarów (jeśli masa lub objętość przesyłki nie przekroczy 500 kg lub 500 litrów) objętych: 1. Podkategoriami PKWiU: 19.20.29 w opakowaniach jednostkowych powyżej 11 litrów niezależnie od liczby opakowań, 20.14.74 nieoznaczonych znakami akcyzy w opakowaniach jednostkowych powyżej 5 litrów niezależnie od liczby opakowań, 20.14.75 w opakowaniach jednostkowych powyżej 5 litrów niezależnie od liczby opakowań, od 20.59.41 do 20.59.42 w opakowaniach jednostkowych powyżej 16 litrów niezależnie od liczby opakowań, 20.59.43 zawierających alkohol etylowy w opakowaniach jednostkowych powyżej 16 litrów niezależnie od liczby opakowań; 2. Pozycjami CN: 2207 nieoznaczonych znakami akcyzy w opakowaniach jednostkowych powyżej 5 litrów niezależnie od liczby opakowań, 2710 w opakowaniach jednostkowych powyżej 11 litrów niezależnie od liczby opakowań, 2905 w opakowaniach jednostkowych powyżej 11 litrów niezależnie od liczby opakowań, 3403 w opakowaniach jednostkowych powyżej 16 litrów niezależnie od liczby opakowań, 3811 w opakowaniach jednostkowych powyżej 16 litrów niezależnie od liczby opakowań, 3820 zawierających alkohol etylowy w opakowaniach jednostkowych powyżej 16 litrów niezależnie od liczby opakowań. Gdyby ten przepis został, trzeba byłoby monitorować nie tylko każdą przesyłkę towarów, np. z podkategorii PKWiU 19.20.29 (oleje smarowe), zarówno w opakowaniach jednostkowych powyżej 11 litrów, jak i poniżej, jeśli masa (objętość) tej przesyłki przekroczy 500 kg (500 litrów), ale także przesyłkę tego oleju w opakowaniach jednostkowych powyżej 11 litrów bez względu na wagę (objętość) tych towarów i niezależnie od liczby opakowań. Wtedy trzeba byłoby monitorować nawet przewóz jednej beczki oleju smarowego o pojemności 12 litrów. Za brak zgłoszenia takiego przewozu przewoźnik dostawałby karę w wysokości nie niższej niż 20.000 zł. Ponadto nie trzeba także monitorować przewozów towarów (PKWiU: 19.20.29, 20.14.74, od 20.59.41 do 20.59.42, 20.59.43; oraz CN: 2207, 2710, 2905, 3403, 3811 i 3820) w opakowaniach nie większych niż te, które wskazano dla poszczególnych pozycji, nawet jeśli waga (lub objętość) przesyłki przekroczy 500 kg (500 litrów). 2
Obecnie jedynym środkiem technicznym służącym monitorowaniu ma być rejestr zgłoszeń. W zależności od rodzaju przewozu (krajowy dwustronny, tranzyt) nadawca, odbiorca lub przewoźnik będą musieli dokonać w tym rejestrze zgłoszenia przewozu i uzyskać numer referencyjny. Numer ten będzie unikatowym identyfikatorem określonej ilości towarów tego samego rodzaju, przewożonych od jednego nadawcy do jednego odbiorcy jednym środkiem transportu. Będzie przydzielany za pośrednictwem rejestru i ważny przez 10 dni od jego nadania. W przyszłości monitorowanie przewozów ma się również opierać na lokalizatorach. Będzie w nie trzeba będzie wyposażyć każdy pojazd, którym przewożone będą towary podlegające monitorowaniu. Będą to urządzenia zawierające system satelitarnego pozycjonowania i system łączności ruchomej GSM/GPRS. Prace nad nowelizacją ustawy o monitorowaniu przewozów, która zawiera przepisy wprowadzające obowiązek używania lokalizatorów dopiero się toczą i nie wiadomo jeszcze, czy i kiedy przepisy te wejdą w życie. Niewielkim zmianom uległ zakres obowiązków nadawcy i odbiorcy towarów podlegających monitorowaniu, a także kierowcy, który przewozi takie towary. Jedna z dwóch najważniejszych zmian polega na tym, że to nie kierowca, lecz przewoźnik będzie musiał uzupełnić dane zgłoszenia (w przypadku przewozów krajowych i międzynarodowych) oraz wysłać zgłoszenie, żeby uzyskać numer referencyjny (w przypadku tranzytu). Druga zmiana dotyczy zadań kierowcy związanych z obsługą lokalizatora. Na kierowcy nie ciążą żadne obowiązki związane z ich obsługą. W przypadku przewozu towaru rozpoczynającego się na terytorium Polski przewoźnik będzie zobowiązany uzupełnić zgłoszenie o: 1) dane przewoźnika obejmujące: 2) numer identyfikacji podatkowej przewoźnika albo numer, za pomocą którego przewoźnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od towarów i usług albo podatku od wartości dodanej; 3) numery rejestracyjne środka transportu; 4) datę faktycznego rozpoczęcia przewozu towaru; 5) planowaną datę zakończenia przewozu towaru; 6) numer zezwolenia, zaświadczenia lub licencji w rozumieniu przepisów ustawy o transporcie drogowym, jeśli są wymagane; 3
7) dane adresowe miejsca dostarczenia towaru albo miejsce zakończenia przewozu na terytorium kraju; 8) numer dokumentu przewozowego towarzyszącego przewożonemu towarowi. Gdy przewóz jest realizowany z terytorium innego państwa do Polski, przewoźnik będzie obowiązany przed rozpoczęciem przewozu towaru w Polsce uzupełnić zgłoszenie o: 1) dane przewoźnika obejmujące: 2) numer identyfikacji podatkowej przewoźnika albo numer, za pomocą którego przewoźnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od towarów i usług albo podatku od wartości dodanej; 3) numery rejestracyjne środka transportu; 4) miejsce i datę rozpoczęcia przewozu na terytorium kraju; 5) planowaną datę zakończenia przewozu towaru; 6) numer zezwolenia, zaświadczenia lub licencji w rozumieniu przepisów ustawy o transporcie drogowym, jeśli są wymagane; 7) numer dokumentu przewozowego towarzyszącego przewożonemu towarowi. Z kolei w przypadku tranzytu przewoźnik będzie obowiązany przesłać do rejestru, przed rozpoczęciem przewozu towaru na terytorium Polski, zgłoszenie i uzyskać numer referencyjny dla tego zgłoszenia. Zgłoszenie to musi zawierać: 1) dane przewoźnika obejmujące: 2) numer identyfikacji podatkowej przewoźnika albo numer, za pomocą którego przewoźnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od towarów i usług albo podatku od wartości dodanej, jeżeli jest obowiązany go posiadać; 3) dane nadawcy towarów obejmujące: 4) dane odbiorcy towarów obejmujące: 5) datę i miejsce rozpoczęcia przewozu towaru na terytorium kraju; 6) miejsce zakończenia przewozu towaru na terytorium kraju; 7) planowaną datę zakończenia przewozu towaru na terytorium kraju; 8) dane dotyczące towaru będącego przedmiotem przewozu, w szczególności rodzaju towaru, pozycji CN lub podkategorii PKWiU, ilości, masy brutto lub objętości towaru; 9) numer dokumentu przewozowego towarzyszącego przewożonemu towarowi; 4
10) numer zezwolenia, zaświadczenia lub licencji w rozumieniu przepisów ustawy o transporcie drogowym, jeśli są wymagane; 11) numery rejestracyjne środka transportu. Niezależnie od rodzaju przewozu nadawca, odbiorca i przewoźnik będą zobowiązani do aktualizacji danych zawartych w zgłoszeniu, jeżeli ulegną one zmianie. Przewoźnik będzie musiał aktualizować te dane tylko w takim zakresie, w jakim był zobowiązany do ich zgłoszenia. Uwaga! Aktualizacji nie będą podlegać dane przewożonego towaru. Jeżeli ulegną zmianie, konieczne będzie dokonanie ponownego zgłoszenia. Przewoźnik będzie musiał odmówić przyjęcia do przewozu towarów podlegających zgłoszeniu, gdy nie otrzyma numeru referencyjnego, dokumentu zastępującego zgłoszenie i potwierdzenia przyjęcia dokumentu zastępującego zgłoszenie lub dokumentu potwierdzającego przesunięcie międzymagazynowe wystawionego przez nadawcę towarów. Przed rozpoczęciem przewozu przewoźnik musi przekazać kierowcy numer referencyjny oraz dokumenty. Jeżeli kierowca ich nie otrzyma, wówczas jest obowiązany odmówić rozpoczęcia przewozu towarów. Etap legislacyjny: ustawa o systemie monitorowania drogowego przewozu towarów przekazana do podpisu Prezydentowi. Autor: Adam Hrycak, prawnik, specjalista z zakresu transportu drogowego 5
Redaktor: Izabela Kunowska ISBN: 978-83-269-6235-6 E-book nr: Wydawnictwo: Adres: Kontakt: 2HH0557 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. 03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a Telefon 22 518 29 29, faks 22 617 60 10, e-mail: cok@wip.pl NIP: 526-19-92-256 Numer KRS: 0000098264 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł Copyright by: Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2017 6