PIELĘGNACJA ZĘBÓW DZIECKA. Dzieci czują się dobrze mając czyste i zdrowe zęby. Rodzice odgrywają kluczową rolę w pielęgnacji zębów swoich dzieci. Regularne wizyty u dentysty, prawidłowa higiena jamy ustnej oraz zdrowe nawyki żywieniowe wspomagają ładny i zdrowy uśmiech przez całe życie. Dzieci poniżej 3. roku życia. Potrzeba ssania jest wrodzona i daje niemowlętom pewne poczucie bezpieczeństwa. Lepiej jest przyzwyczaić dziecko do używania smoczka niż pozwolić na ssanie palców, gdyż trudniej jest później oduczyć dziecko od tego nawyku. Mleko matki jest ważną częścią diety w pierwszym roku życia. Ze względu na ząbkowanie, w wieku około sześciu do ośmiu miesięcy, wskazane jest ograniczenie karmienia nocnego. Należy zaprzestać podawanie w nocy mleka w butelce i używać wyłącznie wody. NIGDY nie powinno się podawać dziecku soków owocowych z butelki, czy to w dzień czy w nocy, ponieważ cukier niszczy zęby, a kwas owocowy szkliwo. Nie wolno słodzić smoczka, ponieważ słodycze, zarówno jedzenie jak i picie, psują zęby malucha. Przy ząbkowaniu pojawiają się szczególne dolegliwości, takie jak ból czy swędzenie dziąseł. Długotrwała gorączka nie jest nigdy spowodowana ząbkowaniem. Wszystkie z 20 zębów mlecznych zwykle pojawiają się do wieku 3 lat i wtedy najwyższy czas zaprzestać używania smoczka. Dzieci czują się dobrze mając czyste i zdrowe zęby. Prawidłowa higiena jamy ustnej jest konieczna, a zęby trzeba czyścić, nawet jeśli nie zawsze jest to proste. U dzieci do trzech lat najlepiej jest myć zęby w pozycji leżącej, np. na przewijalniku lub w ramionach rodzica. Rodzice mogą sobie pomagać. Główka dziecka powinna leżeć na nogach rodzica, który myje zęby, drugi rodzic - pomocnik przytrzymuje dziecko oraz stara się przyciagnąć
jego uwagę. Powinno używać się szczoteczki z gęstym, miękkim włosiem na małej główce, z rączką pasującą do dorosłej dłoni. Pasta powinna zawierać 0,1 do 0,15% fluoru, gdyż fluor wzmacnia szkliwo zębów. Używajcie małej ilości pasty, która odpowiada wielkości ¼ paznokcia na małym palcu dziecka, ponieważ dziecko połyka pastę, która idzie do jego ust. Jedną reką można przytrzymać wargi oraz policzki, podczas gdy druga ręka myje zęby. Należy myć zęby przez około dwie minuty. Konieczne jest mycie zębów 2 razy w ciągu dnia, np. po śniadaniu oraz przed snem. Najlepiej znaleźć na to czas, kiedy pasuje i dziecku, i rodzicom. Dzieci 3 do 6 lat. Dzieci w wieku 3 do 6 lat mogą siedzieć na specjalnym krześle rodzica. Rodzic siedzi ze skrzyżowanymi nogami, na które siada dziecko odwrócone plecami do rodzica i układa głowę na udach rodzica. Przytrzymuje się wargi i policzki jedną ręką, podczas gdy drugą myje się zęby dziecka. Dobrą regułą jest zacząć od określonego miejsca, np. z lewej strony od strony języka. Włoski szczoteczki powinny się układać ukośnie w stosunku do dziąseł. Szczoteczkę przesuwamy w kierunku od dziąseł. Szczotkujemy powierzchnie żucia zębów trzonowych, następnie bardzo dobrze czyścimy przestrzenie międzyzębowe oraz zęby rosnące najdalej w jamie ustnej. Po czym myjemy zęby przednie (kły i siekacze). Gdy te są już umyte, należy odwrócić szczoteczkę do góry i masować w dół i w górę. Należy powtórzyć wszystkie czynności przy myciu pozostałych zębów w innych częściach jamy ustnej. Dzieci poniżej 6. roku życia nie powinny same dozować pastę na szczoteczkę. Ilość pasty powinna odpowiadać wielkości paznokcia na małym palcu dziecka. Fluor z pasty działa dłużej, jeśli nie opłuczemy zębów po umyciu. Wystarczy wypluć pastę. Powinno używać się nici dentystycznej regularnie, najlepiej codziennie, zarówno u dorosłych jak i dzieci. Przy pomocy nici oczyszczamy te zakątki, do
których szczoteczka nie jest w stanie dotrzeć. Powinno zacząć się używać nici dentystycznej, gdy dziecko ma 3-4 lat. Dobrą zasadą jest korzystanie z nici zanim umyje się zęby szczoteczką. Nić nawija się między palce wskazujące lewej i prawej dłoni, delikatnie wkłada między zęby aż do dziąsła. Naciągniętą nić przesuwa się w górę i w dół na długość zęba, najpierw z jednej strony, następnie z drugiej. Podobnie używa się uchwytu z nicią dentystyczną. W ten sposób myje się wszystkie przestrzenie między zębami w szczęce jak i w żuchwie. Dzieci 6-12 lat. Zęby stałe pojawiają się między 6 a 12 rokiem życia. Pierwsze dorosłe zęby, pierwsze trzonowce stałe (tzw. zęby sześciolatka ), pojawiają się z tyłu mlecznych. Bardzo ważna jest ich prawidłowa higiena, gdyż nowe zęby są bardzo wrażliwe na uszkodzenia. Siekacze, kły i zęby przedtrzonowe pojawiają się w miejsce mlecznych, a na koniec drugie trzonowce stałe (tzw. zęby dwunastolatka ), które wyrastają tuż za pierwszymi trzonowcami. Konieczne jest dokładne mycie zębów trzonowych szczoteczką i pastą z flourem dwa razy dziennie. Większość dzieci w wieku 10-12 lat potrafi samodzielnie myć zęby, ważne jest natomiast, by rodzice w dalszym ciągu tego pilnowali. Niektórym dzieciom trzeba dalej pomagać przy korzystaniu z nici dentystycznej. Dobrze jest użyć dodatkowego fluoru, np. w formie płukanki ustnej, ponieważ fluor wzmacnia szkliwo zębów. Ważne jest, aby iść spać z czystymi zębami, ponieważ w nocy produkcja śliny jest minimalna. Ślina odpowiada za utrzymywanie zębów w dobrym stanie. Próchnica. Biały osad, który pojawia się na zębach, prowadzi do próchnicy. Określone rodzaje bakterii przyklejają się do powierzchni zębów powodując powstawanie płytki nazębnej. Im częściej spożywa się cukier, tym szybciej pojawia się
płytka. Pierwszą oznaką początkowej próchnicy są białe matowe plamki na szkliwie, pod płytką. Skontaktuj się z dentystą, gdyż na tym etapie rozwoju próchnicy jest możliwe jej powstrzymanie poprzez regularne wizyty u stomatologa, lepszą higienę, fluoryzację oraz zdrową dietę. Szkliwo jest trudno uszkodzić, lecz kiedy próchnica wżera się przez szkliwo do zębiny, cały proces rozkładu przyspiesza. Kiedy próchnica dostaje się do miazgi, powoduje to opuchliznę, powstaje ucisk i ból zęba. Dzieci z bólem zęba powinny od razu udać się do dentysty. Dzieci w grupie ryzyka. Wyjątkowa sytuacja dziecka wymaga większej i specjalistyczniejszej pielęgnacji zębów, a rola rodziców jeszcze bardziej się zwiększa w procesie pielęgnacji zębów. Dzieci z grupy ryzyka, którym grozi próchnica potrzebują opieki dentystycznej, fluoryzacji pod okiem specjalisty oraz wzmocnionej higieny zębów w domu oraz podawania fluoru w tabletkach. Dobrą zasadą przy wyborze diety powinno byc zdrowie. Wskazane jest, aby dzieci poniżej 6. roku życia dostawały jedną tabletkę z fluorem (0,25 mg) dziennie, jeśli: zażywają regularnie lekarstw z powodu choroby lub upośledzenia często jedzą i piją w dzień jak i w nocy mają początkową próchnicę lub w późniejszym stadium, którą jest trudno leczyć zęby są w złym stanie rzadko chodzą na wizyty kontrolne u dentysty. Oprócz wyżej wymienionych grup, dzieci sześcioletnie i starsze powinny regularnie płukać zęby preparatami z fluorem lub zażywać fluor w tabletkach, jeśli:
zaczynają się pojawiać zęby stałe lub noszą aparat korekcyjny dojadają między posiłkami i piją dużo napojów słodkich i gazowanych. Rodzice, pamiętajmy, że zdrowie jamy ustnej naszych dzieci jest w naszych rękach. Lýðheilsustöð, ágúst 2010. Embætti landlæknis 2012.