Kwestia uchodźstwa w świadomości Polaków

Kwestia uchodźstwa w świadomości Polaków Warszawa, lipiec 2002 r. Podobnie jak w latach poprzednich, stopień poinformowania o obchodach Dnia Uchodźcy jest w społeczeństwie polskim niski. Dwie trzecie uzyskanych w badaniu odpowiedzi (67%) wskazywało, że badani w ogóle nie słyszeli o tym wydarzeniu. Jeśli już respondenci o tym Dniu słyszeli, to najczęściej jako źródło informacji wymieniali telewizję wskazywała na nią jedna czwarta Polaków (26%). Ponad czterokrotnie rzadziej wskazywane było radio (6%). Prasa, jako źródło informacji o Dniu Uchodźcy pojawiła się w 4% odpowiedzi. Taki sam odsetek badanych stwierdzał, że spotkał się z informacjami o obchodach Dnia Uchodźcy, ale nie potrafi powiedzieć gdzie. Najczęściej osoby, które nie słyszały o obchodach Dnia Uchodźcy znajdujemy w grupie badanych z wykształceniem podstawowym (79%) oraz wśród nastolatków (78%). Ci, którzy przyznają, że zetknęli się z informacjami na ten temat, to najczęściej kierownicy i specjaliści oraz osoby najlepiej wykształcone. Najczęściej respondenci wybierali prawidłowe określenia pojęcia uchodźca : 65% odpowiedzi wskazywało na ludzi, którzy opuścili swój kraj w obawie przed prześladowaniami. Druga poprawna odpowiedź czyli stwierdzenie, że uchodźcami są uciekinierzy z terenów objętych wojną zyskała 54% wskazań. Najczęściej pojawiające się określenie nieprawidłowe to definicja myląca uchodźstwo z emigracją o podstawach gospodarczych: stwierdzenie, że uchodźcy to ludzie opuszczający swój kraj w poszukiwaniu lepszych warunków życia wystąpiło w ponad dwóch piątych odpowiedzi (43%). Co dziesiąty respondent (10%) skłonny jest uznawać, że uchodźcami są Polacy ze Wschodu (np. z Kazachstanu). Bardzo niski wskazań zyskują odpowiedzi określające uchodźców jako członków mniejszości narodowych zamieszkałych na terenie Polski oraz Cyganów na ulicach polskich miast (po 3%). Wśród ogółu Polaków przeważa pogląd, że uchodźcom powinno się umożliwić osiedlenie się w Polsce na dłuższy czas opinię taką wyraża blisko dwie piąte badanych (37%). Pogląd mówiący o tym, że należy dążyć do tego, aby uchodźców odsyłać do krajów, z których przybyli towarzyszy jednej piątej Polaków (21%). Od roku 1999 niezmiennie najczęściej wskazywaną odpowiedzią jest to, że państwo powinno zapewnić pobyt w ośrodkach dla uchodźców do czasu ich usamodzielnienia się. Obecnie opinię taką wyraża blisko dwie trzecie badanych (64%). Blisko sześciokrotnie rzadziej pojawia się stwierdzenie, że państwo powinno zaangażować się w pomoc w poszukiwaniu przez uchodźców pracy (11%). Mniej niż jedna dziesiąta Polaków (8%) skłonna jest twierdzić, że państwo powinno organizować dla nich kursy języka polskiego. Na niemal takim samym poziomie znajduje się odsetek postulujących przyznawanie im obywatelstwa polskiego (7%). Polacy w większości (64%) nie zetknęli się z nazwą UNHCR (Wysoki Komisarz ONZ do Spraw Uchodźców). Znajomość nazwy UNHCR deklaruje nieco ponad jedna trzecia respondentów (36%). Ponad połowa Polaków spośród tych, którzy zetknęli się z nazwą UNHCR (55%) twierdzi, że w naszym kraju znajduje się takie przedstawicielstwo. Dziewięciokrotnie mniej badanych (6%) wyraża pogląd przeciwny, uważając, że w Polsce przedstawicielstwo Wysokiego Komisarza ONZ do Spraw Uchodźców nie działa. Bardzo duża część społeczeństwa nie wie, czy przedstawicielstwo to w naszym kraju się znajduje, czy też nie (39%). TNS OBOP ul. Dereniowa 11, 02 776 Warszawa fel: (48 22) 648 2044 (-46), 644 9995 fax: (48 22) 644 9947 e-mail: obop@obop.pl; www.obop.pl Biura w ponad 50 krajach Grupa Taylor Nelson Sofres

TNS OBOP Kwestia uchodźstwa w świadomości Polaków sondaż z 6-8. VII. 2002 r. Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła. W dniu 16. czerwca obchodzony był w Polsce Dzień Uchodźcy. TNS OBOP na zlecenie Wysokiego Komisarza ONZ do Spraw Uchodźców zrealizował badanie, w którym zapytano Polaków o kwestie dotyczące uchodźców 1. Komunikat, który publikujemy prezentuje, między innymi, informacje o tym jaki jest wśród Polaków stopień poinformowania o Dniu Uchodźcy, jak społeczeństwo polskie definiuje uchodźców oraz jakie widzi rozwiązania dla uchodźców, którzy znaleźli się w naszym kraju. Stopień i źródła poinformowania o Dniu Uchodźcy Podobnie jak w latach poprzednich, stopień poinformowania o obchodach Dnia Uchodźcy jest w społeczeństwie polskim niski. Dwie trzecie uzyskanych w badaniu odpowiedzi (67%) wskazywało, że badani w ogóle nie słyszeli o tym wydarzeniu. Warto zwrócić uwagę, że to o 9 punktów procentowych więcej niż przed rokiem. Jeśli już respondenci o tym Dniu słyszeli, to najczęściej jako źródło informacji wymieniali telewizję wskazywała na nią jedna czwarta Polaków (26% - w roku ubiegłym to źródło wymieniane było przez jedną trzecią - 33%). Ponad czterokrotnie rzadziej wskazywane było radio (6% - i jest to wynik na poziomie ubiegłorocznego). W porównaniu z pomiarem z roku 2001 wyraźnie spadło (o ponad połowę) znaczenie prasy, jako źródła informacji o Dniu Uchodźcy: w roku ubiegłym znajdowała się ona na drugim miejscu z 9% wskazań, natomiast obecnie pojawiła się ona w 4% odpowiedzi. Taki sam odsetek badanych stwierdzał, że spotkał się z informacjami o obchodach Dnia Uchodźcy, ale nie potrafi powiedzieć gdzie. Niedawno w Polsce obchodzono Dzień Uchodźcy. Czy zetknął(ęła) się Pan(i) z jakimiś informacjami na ten temat? X.1998 X.1999 X.2000 VII.2001 VII.2002 tak, w telewizji 18 37 27 33 26 tak, w radio 4 11 9 7 6 tak, w prasie 3 8 4 9 4 tak, ale nie pamiętam gdzie 11 9 9 5 4 nic o tym nie słyszałem(am) 67 51 60 58 67 Wyniki nie sumują się do 100% ponieważ można było wskazać więcej niż jedną odpowiedź. 1 Sondaż zrealizowano w dniach 6 8. lipca 2002 r. na ogólnopolskiej, losowej, reprezentatywnej próbie 1013 mieszkańców Polski powyżej 15 roku życia. Maksymalny statystyczny błąd pomiaru dla tej wielkości próby wynosi +/- 3,1%, przy wiarygodności oszacowania równej 95%. 2

TNS OBOP Kwestia uchodźstwa w świadomości Polaków sondaż z 6-8. VII. 2002 r. Najczęściej osoby, które nie słyszały o obchodach Dnia Uchodźcy znajdujemy w grupie badanych z wykształceniem podstawowym (79%) oraz wśród nastolatków (78%). Wyraźnie obserwujemy zależność między wykształceniem badanych a stopniem poinformowania: im ono niższe tym częstsze odpowiedzi, że badani nie słyszeli o tym dniu. Ci, którzy przyznają, że zetknęli się z informacjami na temat obchodów Dnia Uchodźcy, to najczęściej kierownicy i specjaliści oraz osoby najlepiej wykształcone. W przypadku poszczególnych źródeł informacji odsetki te kształtują się następująco: kierownicy i specjaliści 52% zetknęło się z informacjami w telewizji, 17% w radio i 16% w prasie; osoby z wykształceniem wyższym 48% dowiedziało się z telewizji, 16% z radia i 15% z prasy. Społeczna definicja uchodźcy Konwencja genewska z roku 1951 definiuje uchodźcę jako człowieka, który obawiając się prześladowań z powodu swojej rasy, religii, narodowości, przynależności do grupy społecznej, przekonań politycznych przebywa poza granicami państwa, którego jest obywatelem i z powodu tych obaw nie może lub nie chce korzystać z ochrony tego państwa. W jaki sposób uchodźcę definiują Polacy? Badani mieli możliwość wyboru spośród kilku określeń, mogąc jednocześnie wskazać na więcej niż jedną definicję. Najczęściej respondenci wybierali prawidłowe określenia pojęcia uchodźca : 65% odpowiedzi wskazywało na ludzi, którzy opuścili swój kraj w obawie przed prześladowaniami. Druga poprawna odpowiedź czyli stwierdzenie, że uchodźcami są uciekinierzy z terenów objętych wojną zyskała 54% wskazań. Najczęściej pojawiające się określenie nieprawidłowe to definicja myląca uchodźstwo z emigracją o podstawach gospodarczych: stwierdzenie, że uchodźcy to ludzie opuszczający swój kraj w poszukiwaniu lepszych warunków życia wystąpiło w ponad dwóch piątych odpowiedzi (43%). Warto zwrócić uwagę, że takie pojmowanie kwestii uchodźstwa staje się coraz bardziej powszechne. Od roku 1999, w każdym kolejnym pomiarze, odsetek wskazań na tę definicję systematycznie się powiększa. Dość powiedzieć, że różnica między stanem sprzed trzech lat a obecnym wynosi 16 punktów procentowych. Co dziesiąty respondent (10%) 3

TNS OBOP Kwestia uchodźstwa w świadomości Polaków sondaż z 6-8. VII. 2002 r. skłonny jest uznawać, że uchodźcami są Polacy ze Wschodu (np. z Kazachstanu). Statystycznie nieistotny poziom wskazań zyskują odpowiedzi określające uchodźców jako członków mniejszości narodowych zamieszkałych na terenie Polski oraz Cyganów na ulicach polskich miast (po 3%). Kogo, Pana(i) zdaniem, określa się mianem uchodźca? X.1999 X.2000 VII.2001 VII.2002 ludzi, którzy opuścili swój kraj w obawie przed prześladowaniami 71 64 63 65 uciekinierów z terenów, kraju objętego wojną 60 60 55 54 ludzi, którzy opuścili swój kraj w poszukiwaniu lepszych warunków życia 27 34 39 43 Polaków ze Wschodu, np. z Kazachstanu 10 16 12 10 członków mniejszości narodowych zamieszkałych w Polsce 6 5 4 3 Cyganów na ulicach polskich miast 4 4 3 3 innych 0 2 1 1 Wyniki nie sumują się do 100% ponieważ można było wskazać więcej niż jedną odpowiedź. Na prawidłowe określenie uchodźców jako ludzi opuszczających swój kraj ze względu na prześladowania, częściej niż inni, wskazywali przedstawiciele kadry kierowniczej i specjaliści (91) oraz badani z wykształceniem wyższym (82%). Odsetek wskazań na tę odpowiedź jest wyższy im lepsze wykształcenie respondentów. Drugą poprawną definicję, opisującą uchodźców jako ludzi uciekających z krajów objętych działaniami wojennymi, częściej niż inni, wybierały nastolatki (65%), rolnicy (65%) oraz uczniowie i studenci (64%). Istotnym czynnikiem wpływającym na opinie badanych w przypadku najczęściej wskazywanej definicji nieprawidłowej (uchodźcy to ludzie opuszczający swój kraj w poszukiwaniu lepszych warunków życia) było ich wykształcenie: im ono niższe, tym częstsze wskazania na takie właśnie określenie. Sposoby postępowania wobec uchodźców Wśród ogółu Polaków przeważa pogląd, że uchodźcom powinno się umożliwić osiedlenie się w Polsce na dłuższy czas opinię taką wyraża blisko dwie piąte badanych (37%). Pod tym względem sytuacja nie zmieniła się zasadniczo w porównaniu z rokiem ubiegłym, kiedy na taki sposób postępowania wskazywało 39% 4

TNS OBOP Kwestia uchodźstwa w świadomości Polaków sondaż z 6-8. VII. 2002 r. badanych. Od roku 1999 jest to najczęściej wskazywany przez Polaków sposób postępowania wobec uchodźców. Pogląd mówiący o tym, że należy dążyć do tego, aby uchodźców odsyłać do krajów, z których przybyli towarzyszy jednej piątej Polaków (21%). Patrząc na wyniki uzyskane w roku ubiegłym dostrzegamy stabilizację (wówczas takie rozwiązanie uzyskało 20% wskazań). Jednak odnosząc obecny wynik do tego, który odnotowaliśmy w roku 1998 obserwujemy znaczący spadek poparcia dla tego sposobu postępowania wobec uchodźców. Wówczas deportacja uznawana była za najlepszy sposób radzenia sobie z problemem uchodźców w Polsce uważało tak 36% badanych (wobec 29% proponujących osiedlenie się na dłuższy czas w naszym kraju). Ponad jedna dziesiąta respondentów (13%) optuje za rozwiązaniem zakładającym umożliwienie uchodźcom osiedlenie się w Polsce na stałe. To nieco mniej niż w roku ubiegłym (16%). Również 13% widziałoby rozwiązanie problemu uchodźców trafiających do Polski w ten sposób, że byliby oni wysyłani do innych krajów. Zarówno przed rokiem i dwoma laty taki sposób postępowania zyskiwał poparcie słabsze o 5 punktów procentowych. Na przestrzeni ostatnich czterech lat jest to wynik najwyższy. Rozwiązanie wyrastające z postawy obojętności a zakładające, że uchodźcy powinni zostać pozostawieni samym sobie zyskało minimalną liczbę zwolenników (3%). Brak zdania w kwestii postępowania wobec uchodźców pojawia się w wypowiedziach ponad jednej dziesiątej naszego społeczeństwa (13%). Wśród tych respondentów, którzy prawidłowo kojarzą pojęcie uchodźca obserwujemy wyższy niż wśród ogółu poziom poparcia dla działań mających na celu umożliwienie uchodźcom osiedlenie się w Polsce na dłuższy czas (42%) przy jednoczesnym niższym, niż wśród ogółu, stopniu akceptacji dla rozwiązania zakładającego deportację (17%). Pozostałe sposoby postępowania wobec uchodźców nie notują różnic w opiniach ogółu społeczeństwa, jak i tych, którzy poprawnie definiują uchodźców. Jak, Pana(i) zdaniem, powinno się postępować wobec uchodźców? Czy należy: X.1998 X.1999 X.2000 VII.2001 VII.2002 5

TNS OBOP Kwestia uchodźstwa w świadomości Polaków sondaż z 6-8. VII. 2002 r. pozwolić im osiedlić się w Polsce na dłuższy czas dążyć do wysłania ich z powrotem do państw, z których przyjechali pozwolić im osiedlić się w Polsce na stałe dążyć do wysłania ich do innych krajów zostawić ich samym sobie ogół N=1001 osoby, które prawidłowo kojarzą pojęcie uchodźca n=271 ogół N=1009 osoby, które prawidłowo kojarzą pojęcie uchodźca n=607 ogół N=1085 osoby, które prawidłowo kojarzą pojęcie uchodźca n=523 ogół N=1193 osoby, które prawidłowo kojarzą pojęcie uchodźca n=594 ogół N=1013 osoby, które prawidłowo kojarzą pojęcie uchodźca n=492 29 36 41 45 36 43 39 45 37 42 36 28 30 31 25 22 20 16 21 17 13 13 8 7 15 12 16 15 13 13 9 9 11 9 8 8 8 6 13 14 2 2 2 1 4 4 5 6 3 2 trudno powiedzieć 11 12 8 7 12 11 12 12 13 12 Wśród ogółu badanych, którzy wyrażają przekonanie, że należy pozwalać uchodźcom osiedlać się w naszym kraju na dłuższy czas, częściej niż innym opinia taka towarzyszy kierownikom i specjalistom (61%), osobom dobrze oceniającym własną sytuację materialną (56%), uczniom i studentom (52%), badanym legitymującym się najlepszym wykształceniem (50%) a także nastolatkom (47%). Z kolei deportacja jako sposób postępowania wobec uchodźców częściej niż u innych pojawia się w wypowiedziach osób źle oceniających własną sytuację materialną (29%), bezrobotnych (28%), rolników (28%), badanych najsłabiej wykształconych (27%), mieszkańców wsi (26%) oraz rencistów (26%). Generalnie obserwujemy, że w konstrukcji dwóch powyższych postaw Polaków wobec uchodźców szczególną rolę odgrywają dwa czynniki: wykształcenie oraz samoocena sytuacji materialnej. Im badani lepiej wykształceni i lepiej oceniający własne warunki materialne tym częstsza postawa aprobująca osiedlanie się uchodźców na dłuższy czas w naszym kraju. Im wykształcenie słabsze i samoocena sytuacji materialnej gorsza tym częstsze wskazania na deportację jako sposób rozwiązania problemu uchodźców w Polsce. Rola państwa w pomocy uchodźcom chcącym pozostać w Polsce na dłuższy czas lub na stałe 6

TNS OBOP Kwestia uchodźstwa w świadomości Polaków sondaż z 6-8. VII. 2002 r. Od roku 1999 niezmiennie najczęściej wskazywaną odpowiedzią jest to, że państwo powinno zapewnić pobyt w ośrodkach dla uchodźców do czasu ich usamodzielnienia się. Obecnie opinię taką wyraża blisko dwie trzecie badanych (64%). W roku ubiegłym i przed dwoma laty na taką rolę państwa wskazywało 59% badanych, zaś przed trzema laty 66%. Blisko sześciokrotnie rzadziej pojawia się stwierdzenie, że państwo powinno zaangażować się w pomoc w poszukiwaniu przez uchodźców pracy (11%). Mniej niż jedna dziesiąta Polaków (8%) skłonna jest twierdzić, że państwo powinno organizować dla nich kursy języka polskiego. Na niemal takim samym poziomie znajduje się odsetek postulujących przyznawanie im obywatelstwa polskiego (7%). Częstość występowania w społeczeństwie polskim trzech powyższych stwierdzeń na przestrzeni ostatnich czterech lat nie uległa żadnym istotnym zmianom. O innych formach pomocy dla uchodźców, płynącej ze strony państwa, mówi 6% badanych, zaś najmniej jest zwolenników tego, aby zapewniało ono uchodźcom pozostającym w naszym kraju mieszkania (4%). Co, Pana(i) zdaniem, nasze państwo powinno umożliwić uchodźcom, którzy chcieliby na dłuższy czas lub na stałe pozostać w Polsce? zapewnić im do czasu usamodzielnienia się pobyt w ośrodkach dla uchodźców X.1999 X.2000 VII.2001 VII.2002 66 59 59 64 pomóc w znalezieniu pracy 12 11 11 11 zorganizować dla nich kursy (naukę) języka polskiego 7 8 8 8 przyznawać obywatelstwo polskie 6 8 8 7 coś innego 6 11 2 6 zapewnić mieszkania 2 3 2 4 odesłać, wysłać do innych krajów - - 4 - nic - - 3 - nie wiem 1-3 - Zdecydowanie najczęściej akceptowana przez ogół Polaków forma pomocy uchodźcom, a więc zapewnienie pobytu w ośrodkach do czasu usamodzielnienia się, szczególnie często towarzyszy wypowiedziom kierowników i specjalistów (78%). Z 7

TNS OBOP Kwestia uchodźstwa w świadomości Polaków sondaż z 6-8. VII. 2002 r. kolei na rolę państwa w znalezieniu przez uchodźców pracy częściej niż inni wskazują badani w wieku 15 19 lat (20%) oraz uczniowie i studenci (18%). Stopień znajomości stanowiska Wysokiego Komisarza ONZ do Spraw Uchodźców (UNHCR) Polacy w większości nie zetknęli się z nazwą UNHCR. Do braku znajomości tej instytucji przyznaje się blisko dwie trzecie badanych (64%). W latach poprzednich odsetek ten ulegał nieznacznym wahaniom, nigdy nie przekraczając granicy błędu statystycznego. Znajomość nazwy UNHCR deklaruje nieco ponad jedna trzecia respondentów (36%). Tu również od roku 1998 nie nastąpiły znaczące zmiany. Czy kiedykolwiek zetknął(ęła) się Pan(i) z nazwą: Wysoki Komisarz ONZ do Spraw Uchodźców (w skrócie UNHCR)? X.1998 X.1999 X.2000 VII.2001 VII.2002 tak 37 38 40 39 36 nie 63 62 60 61 64 Ci, którzy nie zetknęli się z nazwą UNHCR to, częściej niż inni, badani z wykształceniem podstawowym (82%), renciści (81%) oraz najstarsi respondenci w wieku 60 i więcej lat (76%). Znajomość stanowiska Wysokiego Komisarza ONZ do Spraw Uchodźców, częściej niż inni deklarują kierownicy i specjaliści (74%), osoby z wykształceniem wyższym (68%), dobrze oceniające własną sytuację materialną (54%) a także mieszkańcy największych miast (46%). Widzimy istotną zależność między znajomością nazwy UNHCR a wykształceniem oraz miejscem zamieszkania badanych. Im wykształcenie lepsze i zamieszkiwana miejscowość większa tym częstsze deklaracje znajomości. Z kolei odsetek wskazujących na brak takiej znajomości rośnie wraz z tym, jak maleje miejsce zamieszkania i obniża się poziom wyedukowania, by najwyższe wskaźniki osiągnąć wśród ludności wiejskiej i osób najsłabiej wykształconych. 8

TNS OBOP Kwestia uchodźstwa w świadomości Polaków sondaż z 6-8. VII. 2002 r. Czy w Polsce działa przedstawicielstwo Wysokiego Komisarza ONZ do Spraw Uchodźców? Ponad połowa Polaków spośród tych, którzy zetknęli się z nazwą UNHCR (55%) twierdzi, że w naszym kraju znajduje się takie przedstawicielstwo. Dziewięciokrotnie mniej badanych (6%) wyraża pogląd przeciwny, uważając, że w Polsce przedstawicielstwo Wysokiego Komisarza ONZ do Spraw Uchodźców nie działa. Bardzo duża część społeczeństwa nie wie, czy przedstawicielstwo to w naszym kraju się znajduje, czy też nie (39%). W porównaniu z wynikami badań zrealizowanych w ciągu ostatnich dwóch lat nie notujemy istotnych różnic w opiniach na temat działania w Polsce przedstawicielstwa UNHCR. Jedynie w latach 1998 i 1999 więcej niż obecnie było tych, którzy uważali, że przedstawicielstwo to znajduje się w naszym kraju. A jak Pan(i) sądzi, czy w Polsce działa przedstawicielstwo Wysokiego Komisarza ONZ do Spraw Uchodźców? X.1998 n=372 X.1999 n=379 X.2000 n=435 VII.2001 n=464 VII.2002 n=366 tak 61 61 53 53 55 nie 6 6 7 7 6 nie wiem 33 33 40 40 39 9

"NIEDAWNO W POLSCE OBCHODZONO DZIEŃ UCHODŹCY. CZY ZETKNĄŁ(ĘŁA) SIĘ PAN(I) Z JAKIMIŚ INFORMACJAMI NA TEN TEMAT"? 1.tak, w telewizji 2.tak, w radio 3.tak, w prasie 4.tak, ale nie pamiętam gdzie 5.nic o tym nie słyszałem(am) DANE W PROC. 1 2 3 4 5 LICZBA OSÓB OGÓŁEM 26 6 4 4 67 1010 PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ mężczyźni 24 4 3 6 68 483 kobiety 28 7 5 3 66 527 15-19 lat 17 2 1 5 78 106 20-29 lat 23 3 0 7 69 196 30-39 lat 27 7 9 5 63 160 40-49 lat 31 5 3 6 62 198 50-59 lat 30 9 5 2 63 143 60 i więcej lat 27 7 6 2 69 206 podstawowe 17 1 1 3 79 296 zasadnicze zawodowe 24 4 3 5 70 307 średnie i pomaturalne 31 7 5 5 62 298 wyższe i licencjat 48 16 15 5 39 106 wieś 21 2 2 4 74 373 miasta do 20 tys. 32 7 1 3 63 124 miasta 20-100 tys. 26 4 6 4 67 202 miasta 100-500 tys. 31 9 6 7 59 190 miasta pow. 500 tys. 30 12 8 5 60 121 kierownicy, specjaliści 52 17 16 3 37 59 prywatni przedsiębiorcy 18 6 4 11 66 35 pracownicy administracji i usług 26 4 6 3 68 81 robotnicy 21 6 4 8 68 148 rolnicy 32 2 5 64 50 gospodynie domowe 28 3 70 38 emeryci 31 10 6 1 65 183 renciści 21 3 5 4 70 129 uczniowie i studenci 20 4 1 5 74 133 bezrobotni 26 2 1 4 70 151 dobra 25 7 6 3 67 139 średnia 27 6 5 4 66 543 zła 26 5 2 5 67 327 "KOGO, PANA(I) ZDANIEM, OKREŚLA SIĘ MIANEM "UCHODŹCA""? 1.członków mniejszości narodowych zamieszkałych w Polsce 2.ludzi, którzy opuścili swój kraj w obawie przed prześladowaniami 3.ludzi, którzy opuścili swój kraj w poszukiwaniu lepszych warunków życia 4.uciekinierów z terenów kraju objętego wojną

5.Polaków ze Wschodu, np. z Kazachstanu 6.Cyganów na ulicach Polskich miast 96.inni DANE W PROC. 1 2 3 4 5 6 96 LICZBA OSÓB OGÓŁEM 3 65 43 54 10 3 1 1009 PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ mężczyźni 1 64 40 54 10 3 1 482 kobiety 4 66 46 55 11 3 2 527 15-19 lat 58 49 65 8 5 2 106 20-29 lat 4 68 45 58 5 2 2 196 30-39 lat 69 42 57 16 3 160 40-49 lat 4 75 42 48 11 2 0 198 50-59 lat 4 60 38 54 11 4 1 143 60 i więcej lat 4 59 45 50 12 3 2 205 podstawowe 2 54 45 51 12 3 3 296 zasadnicze zawodowe 3 62 44 53 10 2 1 306 średnie i pomaturalne 4 75 42 58 11 4 1 298 wyższe i licencjat 4 82 39 57 6 1 1 106 wieś 2 56 45 56 10 2 2 372 miasta do 20 tys. 0 69 48 56 9 7 0 124 miasta 20-100 tys. 4 72 45 47 8 2 1 202 miasta 100-500 tys. 4 72 41 57 13 3 2 190 miasta pow. 500 tys. 5 68 35 52 12 4 121 kierownicy, specjaliści 4 91 44 59 8 4 1 59 prywatni przedsiębiorcy 2 70 51 43 35 pracownicy administracji i usług 3 73 45 55 8 1 81 robotnicy 69 38 51 12 2 148 rolnicy 3 50 40 65 8 3 3 50 gospodynie domowe 63 54 67 8 38 emeryci 4 61 40 46 11 4 2 183 renciści 4 56 42 58 20 5 1 129 uczniowie i studenci 3 67 53 64 6 5 1 133 bezrobotni 4 65 42 49 10 2 3 151 dobra 2 70 45 61 8 1 1 139 średnia 2 65 44 53 11 3 1 542 zła 4 65 42 54 11 4 2 327 JAK PANA(I) ZDANIEM POWINNO SIĘ POSTĘPOWAĆ WOBEC UCHODŹCÓW? CZY NALEŻY: pozwolić osiedlić się w Polsce pozwolić osiedlić się w Polsce na dążyć do wysłania ich do innych dążyć do wysłania ich z powrotem do państw, zostawić ich samym trudno powiedzieć LICZBA OSÓB

na stałe dłuższy czas krajów z których przyjechali OGÓŁEM 13 37 13 21 3 13 1009 PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA GRUPA SPOŁECZNO- ZAWODOWA SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ sobie mężczyźni 15 32 15 22 3 13 483 kobiety 12 41 12 19 2 13 526 15-19 lat 8 47 6 24 6 9 106 20-29 lat 16 38 14 21 2 10 195 30-39 lat 11 38 16 18 2 15 160 40-49 lat 17 39 15 19 1 10 198 50-59 lat 11 37 12 25 4 11 143 60 i więcej lat 13 27 15 20 3 22 206 podstawowe 9 27 17 27 3 17 296 zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne wyższe i licencjat 13 35 14 24 3 11 307 17 44 10 15 3 11 297 17 50 10 8 1 14 106 wieś 13 30 14 26 2 15 373 miasta do 20 tys. miasta 20-100 tys. miasta 100-500 tys. miasta pow. 500 tys. kierownicy, specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług 15 38 14 16 1 16 123 13 42 12 18 3 11 202 10 41 12 19 5 12 190 17 40 14 17 2 9 121 14 61 7 5 13 59 18 43 14 6 2 17 35 14 46 10 18 4 8 81 robotnicy 20 30 14 19 2 14 147 rolnicy 14 29 12 28 17 50 gospodynie domowe 12 45 15 19 10 38 emeryci 15 28 13 22 3 19 183 renciści 6 28 25 26 2 12 129 uczniowie i studenci 11 52 9 18 5 5 133 bezrobotni 12 32 11 28 3 15 151 dobra 10 56 7 12 2 13 139 średnia 16 38 13 18 3 11 542 zła 10 27 16 29 2 16 327

CO PANA(I) ZDANIEM NASZE PAŃSTWO POWINNO UMOŻLIWIĆ UCHODŹCOM, KTÓRZY CHCIELIBY NA DŁUŻSZY CZAS LUB NA STAŁE POZOSTAĆ W POLSCE? przyznawać obywatelstwo polskie pomóc w znalezieniu pracy zapewnić mieszkania zapewnić im do czasu usamodzielnienia się pobyt w ośrodkach dla uchodźców zorganizować dla nich kursy języka polskiego OGÓŁEM 7 11 4 64 8 PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA GRUPA SPOŁECZNO- ZAWODOWA SAMOOCENA SYTUACJI mężczyźni 8 9 5 63 9 kobiety 6 13 3 64 8 15-19 lat 7 20 11 50 12 20-29 lat 8 12 5 64 8 30-39 lat 12 12 1 62 7 40-49 lat 6 7 3 69 8 50-59 lat 4 10 3 70 5 60 i więcej lat 5 9 4 61 10 1 podstawowe 8 12 5 56 8 1 zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne 5 12 3 64 10 8 9 5 67 6 wyższe i licencjat 9 7 2 72 9 wieś 6 9 4 65 7 miasta do 20 tys. 6 15 4 57 13 miasta 20-100 tys. miasta 100-500 tys. miasta pow. 500 tys. kierownicy, specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług 7 12 5 61 11 5 12 3 69 6 12 10 5 61 6 7 5 78 7 3 13 4 62 12 7 15 5 68 3 robotnicy 10 12 4 60 10 rolnicy 7 7 72 2 1 gospodynie domowe 4 4 3 73 11 emeryci 6 8 4 67 8 renciści 8 8 3 55 9 1 uczniowie i studenci 7 18 10 56 9 bezrobotni 7 12 4 63 10 dobra 8 12 3 66 8 średnia 8 12 4 63 8 c inn

MATERIALNEJ zła 4 8 5 63 9 1 DOCHÓD NA OSOBĘ W GOSPODARSTWIE POGLĄDY POLITYCZNE do 250 zł 8 12 4 60 10 251-400 zł 5 12 3 65 5 1 401-700 zł 9 7 4 64 10 701 zł i więcej 5 10 4 70 5 lewicowe 8 11 9 59 8 centrolewicowe 6 12 2 74 4 centroprawicowe 5 12 7 62 10 prawicowe 7 15 4 60 7 trudno powiedzieć 7 9 2 65 9 CZY KIEDYKOLWIEK ZETKNĄŁ(ĘŁA) SIĘ PAN (I) Z NAZWĄ: WYSOKI KOMISARZ ONZ DO SPRAW UCHODŹCÓW (W SKRÓCIE UNHCR) tak nie LICZBA OSÓB OGÓŁEM 36 64 1008 PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA mężczyźni 38 62 483 kobiety 35 65 525 15-19 lat 35 65 106 20-29 lat 41 59 196 30-39 lat 36 64 160 40-49 lat 45 55 197 50-59 lat 38 62 142 60 i więcej lat 24 76 206 podstawowe 18 82 296 zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne 31 69 307 49 51 297 wyższe i licencjat 68 32 105 wieś 29 71 371 miasta do 20 tys. 35 65 124 miasta 20-100 tys. 37 63 202 miasta 100-500 tys. 45 55 190 miasta pow. 500 tys. GRUPA SPOŁECZNOkierownicy, specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług 46 54 121 74 26 58 59 41 35 51 49 80 robotnicy 39 61 148

ZAWODOWA rolnicy 34 66 50 SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ gospodynie domowe 27 73 38 emeryci 31 69 183 renciści 19 81 129 uczniowie i studenci 40 60 133 bezrobotni 27 73 151 dobra 54 46 139 średnia 37 63 542 zła 28 72 326 A JAK PAN(I) SĄDZI, CZY W POLSCE DZIAŁA PRZEDSTAWICIELSTWO WYSOKIEGO KOMISARZA ONZ DO SPRAW UCHODŹCÓW? tak nie nie wiem LICZBA OSÓB OGÓŁEM 55 6 39 366 PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA mężczyźni 60 6 35 184 kobiety 50 7 43 182 15-19 lat 32 5 63 38 20-29 lat 59 3 38 80 30-39 lat 54 5 41 57 40-49 lat 54 10 36 89 50-59 lat 62 9 29 53 60 i więcej lat 61 4 35 49 podstawowe 52 2 45 53 zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne 52 9 39 96 59 6 34 146 wyższe i licencjat 53 5 43 71 wieś 53 8 40 108 miasta do 20 tys. 58 4 37 42 miasta 20-100 tys. 63 5 32 75 miasta 100-500 tys. miasta pow. 500 tys. GRUPA SPOŁECZNOkierownicy, specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług 59 8 34 85 41 3 56 56 50 4 46 43 60 6 34 20 49 11 40 41 robotnicy 55 11 34 58

ZAWODOWA rolnicy 48 6 45 17 SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ gospodynie domowe 33 9 58 10 emeryci 60 5 35 58 renciści 66 7 27 25 uczniowie i studenci 41 4 56 53 bezrobotni 77 23 41 dobra 36 3 61 75 średnia 60 8 32 199 zła 59 5 36 92