INFORMACJA O STANIE ŚRODOWISKA W POWIECIE KOSZALIŃSKIM W 2011 ROKU

INFORMACJA O STANIE ŚRODOWISKA W POWIECIE KOSZALIŃSKIM W 2011 ROKU Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie Szczecin 2012 rok

2

SPIS TREŚCI str. I. OCENA STANU ŚRODOWISKAW POWIECIE KOSZALIŃSKIM W 2011 ROKU 4 I.1. POWIETRZE.. 4 I.2. WODY POWIERZCHNIOWE..... 16 I.3. WODY PODZIEMNE.... 22 I.4. KLIMAT AKUSTYCZNY......... 23 I.5. PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE....... 23 I.6. GOSPODARKA ODPADAMI........ 25 II. WYNIKI KONTROLI UŻYTKOWNIKÓW ŚRODOWISKA W 2011 ROKU 28 3

W Informacji o stanie środowiska w powiecie koszalińskim w 2011 roku przedstawiono ocenę stanu środowiska dla obszaru powiatu koszalińskiego dokonaną w oparciu o badania monitoringowe przeprowadzone w 2011 roku. Informacja zawiera także wyniki kontroli użytkowników środowiska przeprowadzonych przez WIOŚ w Szczecinie. I. OCENA STANU ŚRODOWISKA W POWIECIE KOSZALIŃSKIM W 2011 ROKU I.1. POWIETRZE Jakość powietrza na obszarze powiatu koszalińskiego - według oceny za rok 2011 Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.), Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska dokonał w marcu 2012 roku oceny poziomu substancji w powietrzu za 2011 rok w strefach województwa zachodniopomorskiego. Odrębnie, dla każdej substancji dokonano klasyfikacji stref, w których poziom odpowiednio: przekracza poziom dopuszczalny powiększony o margines tolerancji klasa C, mieści się pomiędzy poziomem dopuszczalnym, a poziomem dopuszczalnym powiększonym o margines tolerancji klasa B, nie przekracza poziomu dopuszczalnego klasa A, przekracza poziom docelowy klasa C, nie przekracza poziomu docelowego klasa A, przekracza poziom celu długoterminowego klasa D2, nie przekracza poziomu celu długoterminowego klasa D1. W raporcie uwzględniono wszystkie zanieczyszczenia, dla których w świetle przepisów prawa krajowego istnieje obowiązek prowadzenia oceny: dwutlenek siarki (SO 2 ), dwutlenek azotu (NO 2 ), tlenek azotu (NO x ), tlenek węgla (CO), benzen (C 6 H 6 ), ozon (O 3 ), pył PM10, zawartość ołowiu (Pb), arsenu (As), kadmu (Cd), niklu (Ni) i benzo(a)pirenu w pyle PM10 oraz pył PM2,5. Ocenę za 2011 rok wykonano dla nowego układu stref w województwie: aglomeracja szczecińska miasto Szczecin, miasto Koszalin miasto o liczbie ludności powyżej 100 tys., strefa zachodniopomorska stanowiąca pozostały obszar województwa niewchodzący w skład aglomeracji szczecińskiej i miasta Koszalin. Nowy podział kraju na strefy reguluje ustawa z dnia 13 kwietnia 2012 r. o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz. U., poz. 460). Roczną ocenę jakości powietrza w województwie zachodniopomorskim za 2011 rok wykonaną wg zasad określonych w art. 89 ustawy Prawo ochrony środowiska opublikowano na stronie internetowej WIOŚ w Szczecinie www.wios.szczecin.pl. 4

Mapa I.1.1.Podział województwa zachodniopomorskiego na strefy dla celów oceny jakości powietrza za 2011 r. pod kątem zawartości SO 2, NO 2, NO x, O 3,, CO, C 6 H 6, pyłu PM2,5, pyłu zawieszonego PM10 oraz zawartego w tym pyle Pb, As, Cd, Ni i B(a)P Ocenę poziomu substancji w powietrzu na obszarze stref województwa dokonano na podstawie funkcjonującego w 2011 roku systemu oceny jakości powietrza, szczegółowo określonego w Programie Państwowego Monitoringu Środowiska Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2010-2012. Na system taki składały się: pomiary automatyczne i manualne w stałych punktach, pomiary pasywne w stałych punktach, obliczenia rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu oraz metody obiektywnego szacowania. W 2011 roku na obszarze powiatu koszalińskiego nie były wykonywane pomiary automatyczne oraz pomiary manualne dla zanieczyszczeń pyłowych. W ramach monitoringu jakości powietrza przeprowadzone zostały przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie (WIOŚ) jedynie pomiary wskaźnikowe dwutlenku siarki i dwutlenku azotu, wykonywane metodą pasywną w jednym punkcie na terenie powiatu w Sianowie przy ul. Koszalińskiej, w bezpośrednim sąsiedztwie drogi krajowej nr 6. Na wysokość stężeń dwutlenku azotu w tym punkcie mają niewątpliwie wpływ spaliny samochodowe. próbniki pasywne W ocenie dla tej części strefy zachodniopomorskiej wykorzystano obliczenia rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu, które wykonywane są przez WIOŚ w Szczecinie. Obliczenia takie wykonywano na podstawie inwentaryzacji emisji w połączeniu z danymi meteorologicznymi. 5

Emisja zanieczyszczeń do powietrza na obszarze powiatu koszalińskiego W 2011 r. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie, wzorem lat ubiegłych, przeprowadził inwentaryzację wielkości emisji zanieczyszczeń do powietrza dla województwa zachodniopomorskiego. Inwentaryzacja obejmowała źródła punktowe (zakłady przemysłowe), źródła powierzchniowe sektora komunalnego (ogrzewanie indywidualne mieszkań) oraz źródła liniowe (emisja zanieczyszczeń pochodzących z transportu samochodowego). Zinwentaryzowane wielkości emisji wykorzystano w obliczeniach rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu (obliczenia modelowe), które stanowiły jedną z metod zastosowanych do oceny jakości powietrza. Obliczenia takie umożliwiły uzyskanie informacji o przestrzennym rozkładzie stężeń substancji w otaczającym powietrzu, a także posłużyły do określenia potencjalnych obszarów przekroczeń dopuszczalnych lub docelowych poziomów substancji w powietrzu. Analiza zinwentaryzowanych poszczególnych rodzajów emisji umożliwia również wskazanie potencjalnych przyczyn wystąpienia takich przekroczeń. Dla obszarów, dla których brak jest danych pomiarowych, obliczenia modelowe stanowią istotne źródło informacji o poziomach występujących stężeń zanieczyszczeń na tych obszarach. Wyniki obliczeń opublikowane są na stronie www.wios.szczecin.pl. W 2011 r. dla obszaru powiatu koszalińskiego inwentaryzacja emisji objęła: 87 emitorów punktowych - przy czym należy zauważyć, iż na obszarze powiatu nie występują duże przemysłowe bądź energetyczne tego typu źródła mogące mieć istotny wpływ na jakość powietrza, emisję powierzchniową z sektora komunalno-bytowego, obliczoną na podstawie danych pochodzących z projektów założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe oraz z informacji statystycznej ze spisu powszechnego Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie, emisję liniową, obliczoną na podstawie informacji o natężeniu ruchu na drogach krajowych przekazanych przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad oraz informacji o natężeniu ruchu na drogach powiatowych. Jak wynika z przedstawionych na Rysunku I.1.1 danych, w łącznej emisji do powietrza takich zanieczyszczeń jak: dwutlenek siarki (SO 2 ), pył zawieszony PM10 i benzo(a)piren, największy udział ma emisja niska z sektora komunalno-bytowego. W ograniczaniu zagrożeń pyłem PM10 i zawartym w nim benzo(a)pirenem istotne jest zwrócenie uwagi na problem emisji niskiej, wynikający z działalności człowieka m.in.: poprzez stosowanie w paleniskach domowych paliwa złej jakości czy spalanie szkodliwych odpadów typu PET, która może powodować występowanie lokalnych zagrożeń. Ograniczenie tego typu zagrożeń wymaga ciągłej edukacji ekologicznej oraz stwarzania zachęt ekonomicznych do stosowania paliw mniej szkodzących środowisku (gaz, olej opałowy). Natomiast w emisji do powietrza dwutlenku azotu (NO 2 ) i tlenku węgla (CO) największy jest udział emisji liniowej związanej z ruchem samochodowym. Rysunek I.1.1. Udziały emisji podstawowych zanieczyszczeń do powietrza w powiecie koszalińskim w 2011 roku [źródło: WIOŚ w Szczecinie] 55 PM10 [ Mg/rok] 374 906 punktowa powierzchniowa liniowa 6

8 BaP [kg/rok] 33 95 punktowa powierzchniowa liniowa Wyniki pomiarów pasywnych dwutlenku siarki SO 2 i dwutlenku azotu NO 2 na stanowiskach w Sianowie Miesięczna ekspozycja próbników pasywnych pozwala określić wartość stężenia średniorocznego każdego z tych dwóch zanieczyszczeń i porównanie tych wartości z wartościami kryterialnymi dla stężeń średniorocznych. W powiecie koszalińskim pomiary pasywne wykonywane są przez WIOŚ w Szczecinie w Sianowie przy ul. Koszalińskiej. Wyniki tych pomiarów wykazują, iż w latach 2007-2011 wartości stężeń średniorocznych dwutlenku siarki (SO 2 ) były niskie i utrzymywały się na podobnym poziomie od 9% do 19,5% poziomu dopuszczalnego określonego pod kątem ochrony roślin (Rysunek I.1.2.). Podobne wartości zarejestrowano w wyniku pomiarów automatycznych przeprowadzonych na stacji w Koszalinie przy ul. Armii Krajowej. Rysunek I.1.2. Stężenie średnioroczne dwutlenku siarki (SO 2 ) w latach 2007-2011 w punkcie pomiarowym w Sianowie przy ul. Koszalińskiej i w Koszalinie 20 15 [µg/m 3 ] 10 5 2,8 4 3,9 4,5 4,4 1,8 5,4 3,5 3,7 3,0 0 2007 r. 2008 r. 2009 r. 2010 r. 2011 r. Sianów, ul. Koszalińska - pomiary pasywne Koszalin, ul. Armii Krajowej - stacja automatyczna poziom dop. ochrona roślin W przypadku dwutlenku azotu (NO 2 ) wyniki pomiarów wykazują, iż w latach 2007-2011 wartości stężeń średniorocznych nie przekraczały wartości dopuszczalnej określonej dla tego zanieczyszczenia (Rysunek I.1.3). Jednak od 2007 roku na stanowisku pomiarowym w Sianowie rejestruje się wysokie wartości stężeń dwutlenku azotu wynoszące od 49,5% do 86% wartości dopuszczalnej określonej pod kątem ochrony zdrowia ludzi dla stężenia średniorocznego. Podobne stężenia dwutlenku azotu rejestrowano na stacji pomiarów automatycznych w Koszalinie. Jedynie w 2011 roku stężenia tego zanieczyszczenia były dużo wyższe w Sianowie (34,4 µg/m 3 ). Należy jednak pamiętać, że w Sianowie pomiary wykonywane są metodą wskaźnikową (metoda pasywna) i nie są to, jak w przypadku pomiarów automatycznych w Koszalinie, pomiary wysokiej jakości. Zarówno stacja pomiarów pasywnych w Sianowie jak i stacja pomiarów automatycznych 7

w Koszalinie zlokalizowane są przy drodze krajowej nr 6, co świadczy o dużym wpływie emisji liniowej (duże natężenie ruchu samochodowego) na wartości stężeń dwutlenku azotu (Mapa I.1.2). Rysunek I.1.3. Stężenie średnioroczne dwutlenku azotu (NO 2 ) w latach 2007-2011 w punkcie pomiarowym w Sianowie i w Koszalinie 40 34,4 [µg/m 3 ] 30 20 22 24,9 25,8 22,4 22,3 21,5 19,818,8 20,8 10 0 2007 r. 2008 r. 2009 r. 2010 r. 2011 r. Sianów, ul. Koszalińska - pomiary pasywne Koszalin, ul. Armii Krajowej - stacja automatyczna poziom dop. ochrona zdrowia Mapa I.1.2. Średnioroczne stężenie NO 2 w województwie zachodniopomorskim wynik obliczeń modelowych WIOŚ w Szczecinie 8

Klasyfikacja stref zanieczyszczenia: SO 2, NO 2, NO x, PM10, PM2,5, C 6 H 6, CO, As, Cd, Ni, Pb, i B(a)P W przeprowadzonej za 2011 r. klasyfikacji stref dla 10 zanieczyszczeń: SO 2, NO 2, PM2,5, C 6 H 6, CO, O 3, As, Cd, Ni i Pb strefa zachodniopomorska, w skład której wchodzi powiat koszaliński, otrzymała klasę A ze względu na ochronę zdrowia (Tabela I.1.1). Klasę A otrzymały również podlegające klasyfikacji pod kątem ochrony roślin SO 2 oraz NO x (Tabela I.1.2). W strefach bez stwierdzonych przekroczeń wartości kryterialnych (klasa A) należy utrzymać stężenia zanieczyszczeń poniżej poziomu dopuszczalnego/docelowego. W ocenie opartej na dodatkowej wartości kryterialnej dla ozonu, jaką jest poziom celu długoterminowego, strefa zachodniopomorska otrzymała klasę D2 zarówno ze względu na ochronę zdrowia ludzi jak też ochronę roślin. Oznacza to, że na obszarze strefy wystąpiły stężenia ozonu wyższe od poziomu celu długoterminowego. Dla klasy D2 nie jest wymagane opracowanie programu ochrony powietrza. Działania wymagane w tym przypadku to ograniczenie emisji prekursorów ozonu (tlenków azotu, węglowodorów i lotnych związków organicznych), które to działania powinny być ujęte w wojewódzkich programach ochrony środowiska. Tabela I.1.1.Wynikowe klasy strefy zachodniopomorskiej dla poszczególnych zanieczyszczeń, uzyskane w ocenie rocznej za 2011 r. dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia Nazwa strefy strefa zachodniopomorska Kod strefy Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych zanieczyszczeń dla obszaru całej strefy SO 2 NO 2 CO C 6 H 6 PM10 PM2,5 Pb As Cd Ni BaP O 3 (dc) PL3203 A A A A C A A A A A C A D2 Tabela I.1.2 Wynikowe klasy stref województwa zachodniopomorskiego dla poszczególnych zanieczyszczeń uzyskane w ocenie rocznej dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony roślin - według oceny rocznej za 2011 rok Lp. Nazwa strefy Kod strefy Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych zanieczyszczeń w strefie SO 2 NO x O 3 (dc) O 3 (dt) O 3 (dt) 1 strefa zachodniopomorska PL3203 A A A D2 d(c) poziom docelowy 1 ; d(t) poziom celu długoterminowego 2 Zanieczyszczeniami problemowymi pozostają nadal pył zawieszony PM10 oraz zawarty w nim benzo(a)piren. W roku 2011 w wyniku przeprowadzonych na obszarze strefy pomiarów stwierdzono przekroczenie poziomu dopuszczalnego przez 24-godzinne stężenia pyłu zawieszonego PM10 (klasa C) oraz przekroczenie poziomu docelowego przez średnioroczne stężenie benzo(a)pirenu (klasa C). 1 Poziom docelowy dla ozonu, określony pod kątem ochrony zdrowia stanowi maksymalna średnia ośmiogodzinna spośród średnich kroczących w ciągu doby i wynosi ona 120 µg/m 3. Liczba dni z przekroczeniami poziomu docelowego w roku kalendarzowym, uśredniona w ciągu kolejnych 3 lat nie może być większa niż 25 dni. 2 Poziom celu długoterminowego dla ozonu ze względu na ochronę zdrowia stanowi maksymalna średnia 8-godzinna w ciągu roku kalendarzowego spośród średnich kroczących, obliczanych ze średnich jednogodzinnych w ciągu doby, która wynosi 120 µg/m 3. Wartość ta nie może być przekroczona w roku kalendarzowym. Poziom celu długoterminowego dla ozonu ze względu na ochronę roślin stanowi wartość AOT40 równa 6000 µg/m 3. h, jako średnia obliczona z 5 lub co najmniej z 3 lat. 9

Przypisanie strefie zachodniopomorskiej klasy C dla pyłu PM10 i benzo(a)pirenu nie oznacza, że przekroczenia dla tych zanieczyszczeń występują na obszarze całej strefy (Mapa I.1.3.a-b i Mapa I.1.4.a-b). Oznacza to jedynie, że na obszarze strefy są miejsca wymagające podjęcia działań na rzecz poprawy jakości powietrza (programy ochrony powietrza) w celu przywrócenia obowiązujących standardów. W obu przypadkach pyłu zawieszonego PM10 i benzo(a)pirenu w powiecie koszalińskim nie wskazano obszarów, na których występują przekroczenia standardów jakości powietrza dla obu tych zanieczyszczeń. Należy mieć jednak na uwadze to, iż również tutaj, lokalnie, na niewielkich obszarach zagrożenia takie mogą występować. Wskazują na to m.in. przedstawione poniżej wyniki obliczeń wykonanych przez WIOŚ w Szczecinie (Mapa I.1.5 i Mapa I.1.6). Obszarami potencjalnych przekroczeń poziomu docelowego przez średnioroczne stężenie benzo(a)pirenu są głównie większe miasta powiatów o dużych skupiskach ludności, w których istotny wpływ na jakość powietrza ma emisja powierzchniowa związana z indywidualnym ogrzewaniem mieszkań. Mapa I.1.3.a. Klasyfikacja stref województwa zachodniopomorskiego za 2011 rok z uwzględnieniem parametrów kryterialnych określonych dla PM10 pod kątem ochrony zdrowia Mapa I.1.3.b. Obszary przekroczeń dla stężeń PM10 w województwie zachodniopomorskim, w których stwierdzone przekroczenia zadecydowały o klasie C dla stref Mapa I.1.4.a. Klasyfikacja stref województwa zachodniopomorskiego za 2011 rok z uwzględnieniem parametru kryterialnego określonego dla B(a)P pod kątem ochrony zdrowia Mapa I.1.4.b. Obszary przekroczeń dla stężeń B(a)P w województwie zachodniopomorskim, w których stwierdzone przekroczenia zadecydowały o klasie C dla stref 10

Mapa I.1.5. Średnioroczne stężenie pyłu PM10 w województwie zachodniopomorskim wynik obliczeń modelowych WIOŚ w Szczecinie Mapa I.1.6. Stężenie średnioroczne benzo(a)pirenu w pyle zawieszonym PM10 na obszarze powiatu koszalińskiego na podstawie obliczeń modelowych za 2011 rok 11

Zanieczyszczenie powietrza ozonem Ze względu na kryterium określone dla ozonu pod kątem ochrony zdrowia ludzi w 2011 roku nie został przekroczony poziom docelowy. Jak wynika z przeprowadzonych na zlecenie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ) Obliczeń modelowych stężeń ozonu w skali kraju rok 2011 na obszarze województwa zachodniopomorskiego ilość dni, w których maksimum dobowe ze stężeń 8-godzinnych średnich kroczących, w roku kalendarzowym (średnio w okresie 3 lat) przewyższało wartość 120 μg/m 3, w żadnym punkcie nie była większa niż 25 dni (Mapa I.1.7). Należy pamiętać o podjętych przez Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego działaniach w 2009 roku na rzecz poprawy jakości powietrza pod kątem zanieczyszczenia ozonem, będących wynikiem oceny rocznej za 2008 rok, których efektem było opracowanie Programu ochrony powietrza dla strefy zachodniopomorskiej w zakresie ozonu uchwalonego przez Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego w marcu 2011 roku. Mapa I.1.7. Liczba dni, w których 8-godzinna średnia krocząca stężenia ozonu przekroczyła wartość 120 μg/m 3 (poziom docelowy) w województwie zachodniopomorskim, uśredniona dla lat 2009-2011, (symulacja modelem GEM-AQ źródło: GIOŚ) Na obszarze strefy wystąpiły stężenia ozonu wyższe od dodatkowego kryterium poziomu celu długoterminowego. Rozkład częstości przekroczeń wartości 120 μg/m 3 (poziomu celu długoterminowego) na obszarze województwa zachodniopomorskiego (Mapa I.1.8) jaki otrzymano w wyniku symulacji modelem wskazuje, że na stosunkowo dużym obszarze województwa zachodniopomorskiego, w tym na terenach aglomeracji szczecińskiej oraz miasta Koszalin, liczba dni z wartościami stężeń powyżej 120 μg/m 3 nie przekracza 5-10, natomiast lokalnie na południowozachodnim krańcu województwa oraz na pewnych obszarach rozmieszczonych nieregularnie w innych jego częściach wzrasta do 15. 12

Mapa I.1.8. Liczba dni, w których 8-godzinna średnia krocząca stężenia ozonu przekroczyła wartość 120 μg/m 3 (poziom celu długoterminowego) w województwie zachodniopomorskim w roku 2011 (symulacja modelem GEM-AQ źródło: GIOŚ) Dla kryterium ochrony roślin klasyfikacji strefy zachodniopomorskiej dla ozonu dokonano na podstawie wyników serii pomiarów ze stacji Widuchowa, wyrażonych jako średnia z lat 2007-2011 wartość parametru AOT40 3. Wartość ta wyniosła 12 336 µg/m 3 h. Dla strefy zachodniopomorskiej dotrzymany został więc określony dla tego kryterium poziom docelowy (18 000 µg/m 3 h), natomiast przekroczony został poziom celu długoterminowego (6000 µg/m 3 h). Potwierdzają to również obliczenia przeprowadzone przez GIOŚ. Analizując wyniki obliczeń rozkładu parametru AOT40, uśrednionego dla lat 2008-2011, względem wartości kryterialnej 18 000 μg/m 3 h, można zauważyć, że poziom docelowy ze względu na ochronę roślin na obszarze strefy zachodniopomorskiej praktycznie nie został przekroczony (poza niewielkim obszarem na południowo-zachodnim krańcu województwa) co przedstawia Mapa I.1.9. W odniesieniu do poziomu celu długoterminowego (6000 μg/m 3 h) przekroczenie dotyczy obszaru całej strefy (nie licząc niewielkich powierzchni w pasie nadmorskim) co przedstawia Mapa I.1.10. 3 Poziom docelowy dla ozonu, określony pod kątem ochrony roślin stanowi wartość AOT40 równa 18000 µg/m 3. h, jako średnia obliczona z 5 lub co najmniej z 3 lat. Poziom celu długoterminowego stanowi wartość AOT40 równa 6000 µg/m 3. h AOT40 oznacza sumę różnic pomiędzy stężeniem średnim jednogodzinnym wyrażonym w µg/m 3,, a wartością 80 µg/m 3, dla każdej godziny w ciągu doby pomiędzy godziną 8:00 a 20:00 czasu środkowoeuropejskiego CET, dla której stężenie jest większe niż 80 µg/m 3. Wartość tę uznaje się za dotrzymaną, jeżeli nie przekracza jej średnia z takich sum obliczona dla okresów wegetacyjnych (od 1 maja do 31 lipca) z pięciu kolejnych lat. W przypadku braku danych pomiarowych z 5 lat dotrzymanie tej wartości sprawdza się na podstawie danych pomiarowych z co najmniej 3 kolejnych lat. 13

Mapa I.1.9. Uśredniony parametr AOT40 obliczony dla okresu maj lipiec lat 2008-2011, dla strefy zachodniopomorskiej - poziom docelowy (symulacja modelem GEM-AQ źródło: GIOŚ) Mapa I.1.10. Parametr AOT40 dla 2011 r. strefa zachodniopomorska poziom celu długoterminowego (symulacja modelem GEM-AQ źródło GIOŚ) 14

Podsumowanie Wyniki monitoringu powietrza (pomiary i obliczenia rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu) przeprowadzone w 2011 roku przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie wskazują, że jakość powietrza na obszarze powiatu koszalińskiego należy uznać za dobrą. Sprzyja temu zarówno położenie powiatu w pasie nadmorskim, gdzie występuje dobre przewietrzanie, jak również brak dużych źródeł emisji mogących mieć istotny wpływ na jakość powietrza. W rocznej ocenie jakości powietrza za 2011 rok nie stwierdzono występowania przekroczeń standardów jakości powietrza dla zanieczyszczeń objętych taką oceną. Należy jednak mieć na uwadze to, że lokalnie, na niewielkich obszarach, zagrożenia takie mogą występować. Dotyczy to przede wszystkim stężeń benzo(a)pirenu, którego cząsteczki, osadzając się na powierzchni pyłów drobnych, są szkodliwe dla zdrowia. Obszarami potencjalnych przekroczeń poziomu docelowego przez średnioroczne stężenie benzo(a)pirenu są głównie większe miasta o dużych skupiskach ludności, w których istotny wpływ na jakość powietrza ma emisja powierzchniowa związana z indywidualnym ogrzewaniem mieszkań. W powiecie koszalińskim mogą to być miasta: Sianów, Mielno, Polanów i Bobolice (Mapa I.1.6). W ograniczaniu zagrożeń pyłami drobnymi i zawartym w nich benzo(a)pirenem istotne jest zatem zwrócenie uwagi na problem emisji niskiej związanej z indywidualnym ogrzewaniem mieszkań i stosowaniem w paleniskach domowych paliw złej jakości oraz spalaniem szkodliwych odpadów typu PET. Ograniczenie tego typu zagrożeń wymaga ciągłej edukacji ekologicznej oraz stwarzania zachęt ekonomicznych do stosowania paliw mniej szkodzących środowisku (gaz, olej opałowy). 15

I.2.WODY POWIERZCHNIOWE Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2000/60/WE z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej, która jest podstawowym aktem prawnym dotyczącym ochrony wód w Unii Europejskiej zmieniła podejście do systemu zarządzania wodami, w tym do badań i oceny ich jakości. Zgodnie z RDW podstawową jednostkę gospodarowania wodami stanowią tzw. jednolite części wód (JCW), które należy rozumieć jako oddzielne i znaczące elementy wód powierzchniowych takie jak: jezioro, zbiornik, strumień, rzeka, część strumienia, rzeki lub kanału, wody przejściowe lub pas wód przybrzeżnych. Wyróżnia się naturalne i silnie zmienione lub sztuczne jednolite części wód. Zarządzanie wodami musi uwzględniać uwarunkowania wynikające z dokonanego podziału na jednolite części wód. Z tego powodu monitoring jest realizowany w jednolitych częściach wód powierzchniowych. Badania wód realizowane są w oparciu o wieloletnie programy monitoringu środowiska dla Województwa Zachodniopomorskiego (programy te są dostępne na stronie internetowej WIOŚ w Szczecinie). Zakres i częstotliwość badań oraz kryteria klasyfikacji stanu jednolitych części wód określają rozporządzenia wykonawcze do ustawy Prawo wodne. Ocenę jakości wód powierzchniowych reguluje rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 roku w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U. Nr 257, poz. 1545) (zwane dalej rozporządzeniem) oraz wytyczne Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Rozporządzenie wymaga dokonania oceny stanu/potencjału ekologicznego, elementów fizykochemicznych, stanu chemicznego i stanu jakości wód. Stan ekologiczny wyznacza się w jednolitych części wód w ciekach naturalnych, zaś potencjał ekologiczny w sztucznych i silnie zmienionych jednolitych częściach wód. Sposób klasyfikacji potencjału ekologicznego jest porównywalny z procedurą określania stanu ekologicznego. W załącznikach 1, 2, 3, 4, 5, 6 do rozporządzenia zamieszczono wartości graniczne dla poszczególnych klas jakości. Wartości z załączników od 1 do 5 do rozporządzenia zróżnicowane są w zależności od kategorii wód i typów jednolitych części wód. Stan/potencjał ekologiczny wód powierzchniowych ocenia się na podstawie wyników badań elementów biologicznych, fizykochemicznych i substancji szczególnie szkodliwych (załączniki 1, 2, 3, 4, 5, 6 do rozporządzenia). W ocenie należy uwzględnić także stan elementów hydromorfologicznych. Jednolitej części wód wyznaczonej na podstawie przeglądu warunków hydromorfologicznych jako sztucznej lub silnie zmienionej, niebędącej zbiornikiem zaporowym, nadaje się: - klasę I - w przypadku kanałów, strug, strumieni, potoków i rzek, w których zmiany hydromorfologiczne dotyczą jedynie zaburzeń SNQ (wahań przepływów) spowodowanych pracą małych elektrowni wodnych lub działaniem zapór przeciwpowodziowych oraz jezior lub innych naturalnych bądź sztucznych zbiorników wodnych (z wyłączeniem zbiorników zaporowych), wód przejściowych i przybrzeżnych będących drogami wodnymi, - klasę II - w przypadku pozostałych silnie zmienionych lub sztucznych części wód. Ocena stanu/potencjału dla elementów biologicznych i fizykochemicznych przeprowadza się w oparciu o wyniki badań wskaźników wymienionych w załączniku 1, 2, 3, 4, 5 do rozporządzenia. 16

Oceniane elementy fizykochemiczne (wspierające elementy biologiczne) podzielone zostały na cztery grupy wskaźników charakteryzujących stan fizyczny, warunki tlenowe i zanieczyszczenia organiczne, zakwaszenie, warunki biogenne. Rozporządzenie rozróżnia wartości graniczne dla klasy I i II, z wyłączeniem jezior, dla których ustalone są wartości graniczne jedynie dla klasy II. Jeśli wyniki badań nie spełniają kryteriów dla klasy II jakość wód ocenia się jako poniżej stanu dobrego. Zgodnie z rozporządzeniem, w przypadku gdy stan/potencjał elementu biologicznego jakości wód jest umiarkowany (III klasa), słaby (IV klasa) lub zły (V klasa), wówczas nadaje się taki sam stan/potencjał ekologiczny wód. Natomiast, gdy stan/potencjał wskaźnika biologicznego jakości wód jest bardzo dobry (I klasa) lub dobry (II klasa) w ocenie stanu ekologicznego należy uwzględnić również stan wskaźników fizykochemicznych (załącznik 1, 2, 3 i 4 do rozporządzenia), wskaźników substancji szczególnie szkodliwych (załącznik 5 do rozporządzenia) oraz fakt uznania JCW za wody sztuczne lub silnie zmodyfikowane pod względem hyromorfologicznym. Ocenę końcową stanu wód (stan dobry lub zły) przeprowadza się na podstawie oceny stanu/potencjału ekologicznego i stanu chemicznego (załącznik 8 do rozporządzenia). W przypadku, gdy stan/potencjał ekologiczny jest umiarkowany, słaby lub zły lub też stan chemiczny sklasyfikowany został jako zły wówczas stan wód klasyfikuje się jako zły Jednolite części wód występujące na obszarach chronionych podlegają także ocenie pod względem oceny stopnia spełnienia dodatkowych wymagań określonych dla tych obszarów. Jeśli te wymagania nie są spełnione, ocena stanu/potencjału ekologicznego musi być poniżej stanu/potencjału dobrego i wówczas stan takiej JCW przyjmuje się jako zły. Rzeki Podstawą do prowadzenia badań w 2011 roku był Programem Monitoringu Środowiska Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2010-2012. Zgodnie z programem system oceny jakości jednolitych części wód realizowano poprzez badania i pomiary wykonywane w ramach monitoringu diagnostycznego i operacyjnego. W trzyletnim okresie badaniami objęto 106 jednolitych części wód rzecznych, z czego 4 JCW (jedna naturalna i 3 silnie zmienione) znajdują się na terenie powiatu koszalińskiego. Badania tych wód Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie przeprowadził w 2011 roku w 4 punktach pomiarowo-kontrolnych monitoringu diagnostycznego. Zestawienie punktów pomiarowych zlokalizowanych w obrębie badanych w 2011 roku JCW wraz z rodzajem realizowanego monitoringu podano w Tabeli I.2.1, a ich lokalizację przedstawiono na Mapie I.2.1. Tabela I.2.1. Jednolite części wód na terenie powiatu koszalińskiego w latach 2010 2012 l.p. Nazwa jednolitej części wód Nazwa punktu pomiarowego Rok badań 1 Czerwona od Łopieniczki do ujścia 2 Dzierżęcinka z jeziorami Lubiatowo Pn i Pd Czerwona ujście do morza, m. Ustronie Morskie Dzierżęcinka ujście do jeziora Jamno, m. Dobiesławiec 3 Grabowa do Wielinki Grabowa w m.wielin 17 Rodzaj monitoringu 2011 MD 2011 2011 MD MD, MORY Strzeżenica ujście do jeziora Jamno, m. 2011 4 Strzeżenica MD Strzeżenica (most) MD program monitoringu diagnostycznego, MORY program monitoringu operacyjnego jakości wód powierzchniowych, które są przeznaczone dla bytowania ryb w warunkach naturalnych,

Mapa I.2.1. Lokalizacja stanowisk monitoringu rzek w 2011 roku Zgodnie z wytycznymi GIOŚ ocena jakości wód wykonana została w oparciu o rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 roku w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U. Nr 257, poz. 1545). Oceniano jakość jednolitych części wód a podstawą oceny były dane z punktów pomiarowo-kontrolnych leżących w obrębie ocenianej jednolitej części wód. Jeżeli w jednolitej części wód ustanowiono 1 punkt pomiarowo-kontrolny to wynik klasyfikacji w tym punkcie jest wynikiem klasyfikacji dla całej jednolitej części wód. Ocena stanu/potencjału ekologicznego Uzyskane w 2011 roku wyniki badań umożliwiły określenie stanu ekologicznego 1 naturalnej JCW ( Strzeżenica ) oraz potencjału ekologicznego 3 JCW silnie zmienionych (JCW Czerwona od Łopieniczki do ujścia, JCW Dzierżęcinka z jeziorami Lubiatowo Pn i Pd i JCW Grabowa do Wielinki ). Stan elementów biologicznych oceniano na podstawie fitobentosu i makrofitów. W rezultacie w zakresie wskaźników biologicznych stan/potencjał JCW Czerwona od Łopieniczki do ujścia, JCW Strzeżenica i JCW Dzierżęcinka z jeziorami Lubiatowo Pn i Pd oceniono jako umiarkowany (III klasa), a JCW Grabowa do Wielinki jako dobry (II klasa). Ocena elementów hydromorfologicznych została wykonana zgodnie z wytycznymi GIOŚ oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska. Jednolitym częściom wód wyznaczonych na podstawie przeglądu warunków hydromorfologicznych jako silnie zmienione przypisano II klasę, naturalnej JCW I klasę. Ocena elementów fizykochemicznych przeprowadzona została w oparciu o wyniki badań wskaźników wymienionych w załącznikach 1, 5 i 6 do rozporządzenia. W 2011 roku jakość oznaczanych elementów fizykochemicznych w JCW Grabowa do Wielinki osiągnęła potencjał maksymalny 18

(I klasa). W pozostałych badanych JCW elementy fizykochemiczne spełniają wymagania określone dla dobrego stanu/potencjału (II klasa). W rezultacie na podstawie elementów biologicznych, hydromorfologicznych i fizykochemicznych JCW Grabowa do Wielinki przypisano dobry potencjał ekologiczny. Natomiast JCW Czerwona od Łopieniczki do ujścia, Dzierżęcinka z jeziorami Lubiatowo Pn i Pd oraz Strzeżenica przypisano umiarkowany stan/potencjał ekologiczny. Wyniki przeprowadzonej oceny zestawiono w Tabeli I.2.2 oraz zobrazowano na Mapach I.2.2, I.2.3 i I.2.4. Tabela I.2.2. Wyniki oceny w punktach pomiarowych i jednolitych częściach wód Lp 1 Nazwa JCW. Czerwona od Łopieniczki do ujścia 2 Strzeżenica 3 4 OBJAŚNIENIA: Dzierżęcinka z jeziorami Lubiatowo Pn. i Pd. Grabowa do Wielinki Nazwa punktu pomiarowokontrolnego Czerwona - ujście do morza (m.ustronie Morskie) Strzeżenica - ujście do jeziora Jamno (m. Strzeżenica) Dzierżęcinka - ujście do jeziora Jamno (m. Dobiesławiec) Silnie zmieniona lub sztuczna jcw (T/N) Klasa elementów biologicznych Klas elementów hydromorfolo gicznych Klasa elementów fizykochemiczny ch STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY STAN T III II II III ZŁY N III I II III ZŁY T III II II III ZŁY Grabowa - m.wielin T II II I II Klasa elementów biologicznych stan / potencjał ekologiczny stan ekologiczny potencjał ekologiczny (jcw sztuczne) potencjał ekologiczny (jcw silnie zmienione) I stan bdb / potencjał maks. I I II stan db / potencjał db II II III stan / potencjał umiarkow any III III IV stan / potencjał słaby IV IV V stan / potencjał zły V V stan ekologiczny BARDZO DOBRY DOBRY UMIARKOWANY SŁABY ZŁY stan bdb / potencjał maks. stan db / potencjał db stan / potencjał umiarkow any stan / potencjał słaby stan / potencjał zły potencjał ekologiczny (jcw sztuczne) DOBRY I POWYŻEJ DOBREGO UMIARKOWANY SŁABY ZŁY potencjał ekologiczny (jcw silnie zmienione) DOBRY I POWYŻEJ DOBREGO UMIARKOWANY SŁABY ZŁY Klasa elementów hydromorfologicznych stan chemiczny stan ekologiczny potencjał ekologiczny (jcw sztuczne) potencjał ekologiczny (jcw silnie zmienione) I stan bdb / potencjał maks. I I stan ekologiczny potencjał db II II Klasa elementów fizykochemicznych potencjał ekologiczny (jcw sztuczne) potencjał ekologiczny (jcw silnie zmienione) I stan bdb / potencjał maks. I I II stan db / potencjał db II II DOBRY PSD_sr PSD_max PSD DOBRY ZŁY stan poniżej stanu dobrego stan dobry stan zły stan dobry przekroczone stężenia średnioroczne przekroczone stężenia maksymalne przekroczone stężenia średnioroczne i maksymalne PSD poniżej stanu / potencjału dobrego PPD PPD 19

Mapa I.2.2 Wyniki oceny biologicznej w punktach pomiarowo- kontrolnych i jednolitych częściach wód badanych w 2011 roku Mapa I.2.3. Wyniki oceny elementów fizykochemicznych w punktach pomiarowo- kontrolnych i jednolitych częściach wód badanych w 2011 roku 20

Mapa I.2.4. Wyniki oceny stanu/potencjału ekologicznego w punktach pomiarowo- kontrolnych i jednolitych częściach wód badanych w 2011 roku Ocena stanu chemicznego Badania substancji priorytetowych w dziedzinie polityki wodnej oraz wskaźników innych substancji zanieczyszczających (według KOM 2006/0129 COD) w 2011 r. wykonano z mniejszą częstotliwością niż to wymaga rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 maja 2009 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz. U. Nr 81, poz. 685). W związku z tym nie można wykonać oceny stanu chemicznego badanych JCW. Badania przeprowadzone w roku 2011wskazały na obecność benzo(g,h,i)perylen i indeno(1,2,3- cd)piren, które są głównie produktami spalania paliw. W celu stwierdzenia przekroczeń wartości normatywnych dla tych substancji należy zwiększyć częstotliwość badań do 12 na rok, co w miarę możliwości finansowych WIOŚ w Szczecinie zostanie wykonane w latach 2013 2015. Ocena obszarów chronionych Zgodnie z obowiązującymi od 2011 roku nowymi zasadami oceny, jednolite części wód występujące na obszarach chronionych bądź z nimi powiązanych podlegają także ocenie pod względem spełnienia dodatkowych wymagań określonych dla tych obszarów. W przypadku, gdy jednolita część wód należy do kilku, lub jest powiązana z kilkoma obszarami chronionymi, przyjmuje się, że jest ona w dobrym lub bardzo dobrym stanie/potencjale ekologicznym, jeśli spełnione są jednocześnie wszystkie warunki określone dla tych obszarów chronionych. Na terenie powiatu koszalińskiego w 2011 r. prowadzono monitoring obszaru ochrony gatunków ryb (wody przeznaczone do bytowania ryb) w JCW Grabowa do Wielinki oraz monitoring na 21

obszarach wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych w 4 badanych JCW. Badania wód Grabowej w Wielimiu w zakresie wymaganym do oceny wód będących środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych (rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych (Dz. U. Nr 176, poz. 1455)) wykazały, że jakość wód spełniała wymagań dla tego typu obszarów chronionych. Natomiast w Strzeżenicy i Dzierżęcince nie były spełnione wymagania dla obszarów chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych. Ocena stanu Zgodnie z wytycznymi do klasyfikacji stanu jednolitych części wód opracowanymi przez GIOŚ, ocenę stanu wód można wykonać również w przypadku, kiedy brak jest klasyfikacji jednego z elementów składowych oceny stanu wód, a element klasyfikowany osiągnął stan niższy niż dobry lub nie zostały spełnione dodatkowe wymagania dla obszarów chronionych. Wówczas stan takiej JCW przyjmuje się jako zły. Na tej podstawie stan jednolitych części wód, których stan/potencjał ekologiczny został sklasyfikowany jako umiarkowany oceniono jako zły. Jeziora W 2011 roku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie nie prowadził badań monitoringowych wód jezior na terenie powiatu koszalińskiego. Ostatnie badania na terenie powiatu wykonane zostały przez WIOŚ w Szczecinie w 2006 roku i obejmowały jezioro Jamno i jezioro Parnowskie. Wody przybrzeżne W 2011 roku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie nie prowadził badań monitoringowych wód przybrzeżnych przylegających do powiatu koszalińskiego. Ostatnie badania JCW Sarbinowo-Dziwna i JCW Jarosławiec-Sarbinowo wykonane zostały przez WIOŚ w Szczecinie w 2010 roku. I.3.WODY PODZIEMNE Monitoring jakości wód podziemnych jest częścią Państwowego Monitoringu Środowiska, koordynowanego przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. Badania prowadzone są w jednolitych częściach wód podziemnych (JCWPd), w tym w częściach uznanych za zagrożone nieosiągnięciem dobrego stanu, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów narażonych na zanieczyszczenia pochodzenia rolniczego. Badania na poziomie krajowym wykonywane są przez Państwowy Instytut Geologiczny (PIG) w Warszawie w ramach monitoringu diagnostycznego i operacyjnego. W 2011 roku PIG nie prowadził badań monitoringowych wód podziemnych na terenie powiatu koszalińskiego. Ostatnie badania wód podziemnych na terenie powiatu wykonane zostały przez PIG w roku 2010 w ramach monitoringu diagnostycznego w 2 punktach pomiarowych w miejscowości Mielno i Polanów. 22

I.4. KLIMAT AKUSTYCZNY W roku 2010 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie prowadził pomiary hałasu komunikacyjnego na terenie miejscowości Bobolice. Na podstawie wyników badań akustycznych i poza akustycznych (tj. natężenie ruch, warunki meteorologiczne) w 2011 roku opracowana została mapa akustyczna miasta Bobolice w otoczeniu badanych dróg krajowych i dróg wojewódzkich. Dokument ten dostępny jest na stronie internetowej www.wios.szczecin.plw zakładce aktualności oraz na stronie www.geopomerania.pl w zakładce Oceny/Hałas. Interaktywne mapy dostępne są również na portalu mapowym: http://mapy.geopomerania.pl/imapw zakładce PEM. Klimat akustyczny oceniony został na podstawie badań i obliczeń rozprzestrzeniana się hałasu w środowisku z transportu samochodowego. Ocena stanu warunków akustycznych określona została w oparciu o wskaźniki długookresowe: L DWN (długookresowy średni poziom dźwięku wyznaczany w ciągu wszystkich dób w roku) i L N (długookresowy średni poziom dźwięku wyznaczany w ciągu wszystkich pór nocy w roku). Stan klimatu akustycznego w otoczeniu głównych szlaków komunikacyjnych w Bobolicach należy określić jako niezadowalający. W niesprzyjających warunkach akustycznych mieszka 17,3 % całej ludności miasta Bobolice, a więc 755 mieszkańców jest zagrożonych ponadnormatywnym hałasem, w tym 670 osób zamieszkuje tereny, na których występują przekroczenia poziomów hałasu w porze nocnej. Zgodnie z art. 119 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) dla terenów, na których poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny, tworzy się programy ochrony środowiska przed hałasem, których celem jest dostosowanie poziomu hałasu do dopuszczalnego. Zatem zasadne jest opracowanie takiego programu, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 roku w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz. U. Nr 179, poz. 1498). Wyniki analiz akustycznych dla miasta Bobolice w otoczeniu badanych dróg należy również uwzględnić w dokumentach strategicznych tworzonych na różnych szczeblach podziału administracyjnego (powiat, gmina i miasto), szczególnie w programach ochrony środowiska, strategiach rozwoju i miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. I.5. PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE Pomiary monitoringowe pól elektromagnetycznych prowadzone są w cyklu trzyletnim, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2007 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia okresowych badań poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku (Dz. U. Nr 221, poz. 1645). Rok 2011 był pierwszym rokiem drugiego trzyletniego cyklu pomiarowego. Na terenie powiatu koszalińskiego WIOŚ w Szczecinie przeprowadził pomiary promieniowania elektromagnetycznego w 5 punktach pomiarowych (Mapa I.5.1). 23

Mapa I.5.1. Lokalizacja punktów pomiarowych pól elektromagnetycznych na terenie powiatu koszalińskiego w 2011 roku W punktach tych wykonano pomiary natężenia składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego w środowisku, w przedziale częstotliwości co najmniej od 3 MHz do 3000 MHz. Wyniki pomiarów przedstawiono w Tabeli I.5.1. Zmierzone wartości są znacznie poniżej wartości dopuszczalnej (7 V/m) określonej w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883). Tabela I.5.1. Wyniki pomiarów monitoringu PEM na terenie powiatu koszalińskiego w 2011 roku L.p. Miejscowość Gmina Lokalizacja punktu pomiarowego 1) Wynik pomiaru (V/m) 1 Sianów Sianów Pozostałe miasta 0,31 2 Bobolice Bobolice Pozostałe miasta 0,23 3 Bielice Biesiekierz Tereny wiejskie 0,24 4 Biesiekierz Biesiekierz Tereny wiejskie 0,43 5 Manowo Manowo Tereny wiejskie 0,23 24

Na podstawie sprawozdań z pomiarów natężenia pól elektromagnetycznych emitowanych przez stacje bazowe telefonii komórkowej, przeprowadzonych przez inwestorów (operatorów sieci) i udostępnionych Wojewódzkiemu Inspektoratowi Ochrony Środowiska w Szczecinie, nie odnotowano przekroczeń poziomów dopuszczalnych pól elektromagnetycznych w miejscach dostępnych dla ludności. Na podstawie art. 124 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.), wojewódzki inspektor ochrony środowiska prowadzi, aktualizowany corocznie, rejestr zawierający informacje o terenach, na których stwierdzono przekroczenie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku, z wyszczególnieniem terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową oraz miejsc dostępnych dla ludności. Rejestr ten dostępny jest na stronie internetowej www.wios.szczecin.pl. W dniu 16 listopada 2011 r. Wojewódzka Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Szczecinie przeprowadziła na wniosek właścicieli pomiary pól elektromagnetycznych na posesjach i w budynkach mieszkalnych Stare Bielice 94 i Stare Bielice 94a. Wymienione posesje otoczone są dwiema liniami wysokiego napięcia. Od strony północno zachodniej linią 110 kv, a od strony południowo wschodniej linią 400 kv. Pomiary wykazały wyższe wartości natężenia pola elektrycznego niż wartości dopuszczalne dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową. Powtórzone pół roku później pomiary nie wykazały już przekroczeń dopuszczalnych natężeń pola elektrycznego i magnetycznego. I.6. GOSPODARKA ODPADAMI Odpady z sektora gospodarczego (z wyłączeniem odpadów komunalnych) Na terenie powiatu koszalińskiego brak jest większych wytwórców odpadów co związane jest ze słabym uprzemysłowieniem tego obszaru. Według danych zgromadzonych w Wojewódzkim Systemie Odpadowym Urzędu Marszałkowskiego w 2011 roku na terenie powiatu koszalińskiego powstało około 92 tyś. Mg odpadów z sektora gospodarczego co stanowiło około 1% całego strumienia odpadów wytworzonych w województwie. Z ogólnej ilości zagospodarowanych odpadów w 2011 roku procesom odzysku poddano 48,3% wszystkich odpadów (w instalacjach 39,1%, poza instalacjami 3,4%, przekazano osobom fizycznym 5,8%); unieszkodliwiono inaczej niż przez składowanie 16,6%, zaś przez składowanie unieszkodliwiono 35% (Rysunek 1.6.1). Rysunek 1.6.1.Gospodarowanie odpadami z sektora gospodarczego w powiecie koszalińskim w 2011 roku 3,4% 5,8% 39,1% 35,0% 16,6% odzysk w instalacji odzysk poza instalacjami przekazane osobom fizycznym unieszkodliwione przez składowanie unieszkodliwione inaczej niż przez składowanie 25

Na terenie powiatu dominują odpady z przemysłu drzewnego, odpady z oczyszczalni ścieków, z przetwórstwa spożywczego, odchody zwierzęce. Do głównych wytwórców odpadów na terenie powiatu należą: Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Sianowie, Zakład Wodociągów i Kanalizacji Sp. zo.o. Unieście, Koszalińskie Przedsiębiorstwo Przemysłu Drzewnego - Zakłady w Świerczynie i Manowie, Przedsiębiorstwo Rolno-Spożywcze Agrobałt Sp. zo.o.- Dobrociechy, Sławomir Piechorowski - Przetwórstwo Rolno-Spożywcze Osieki, Ferma Drobiu Grażyna i Marek Adamkiewicz w Rurzycy. Odpady komunalne Metodą unieszkodliwiania odpadów komunalnym w powiecie koszalińskim jest składowanie odpadów na składowiskach. Na terenie powiatu znajdują się dwa eksploatowane składowiska zlokalizowane w miejscowościach Sianów (gmina Sianów) i Niedalino (gmina Świeszyno) oraz cztery nieeksploatowane składowiska miejscowościach Strzeżenie, Boboliczki, Wietrzno i Cewlino. Podstawowe informacje o składowiskach przedstawiono w Tabeli 1.6.1. Tabela 1.6.1. Składowiska w powiecie koszalińskim (stan na 31.12.2011 rok) Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Gmina Sianów Świeszyno Miejscowość Sianów Niedalino Rok rozpoczęcia /zakończenia eksploatacji 1991 Mielno Strzeżenice 1950/1997 Bobolice Boboliczki 1972/2009 Polanów Wietrzno 1986/2009 Manowo Cewlino 1993/2009 Sposób uszczelnienia podłoża geomembrana PEHD Powierzchnia ogólna [ha] Instalacja do zbierania odcieków 23,40 jest 1995 folia 1,12 jest Instalacja do odprowadzania gazu składowiskowego instalacja - spalanie biogazu w pochodni instalacja - spalanie biogazu w pochodni Eksploatujący składowiskiem PGK Sp. zo.o.- Szczecinek Ilość odpadów zdeponowanych w 2009r. Mg] 34178 ZGKiM Świeszyno 312 brak 2,11 brak brak nie dotyczy 0 brak brak 3,03 brak kominki nie dotyczy 0 jest brak 1,70 brak brak nie dotyczy 0 brak brak 1,63 brak brak nie dotyczy 0 jest Monitoring jest jest Zbiórka odpadów komunalnych na terenie powiatu jest zorganizowana. Odpady niesegregowane gromadzone są na terenie nieruchomości w zamkniętych pojemnikach lub kontenerach, a następnie wywożone są na składowiska odpadów w Sianowie, Wardyniu Górnym, Grzmiącej i Niedalinie. W 2011 roku z terenu powiatu zebrano około 11 tyś Mg wymieszanych odpadów komunalnych. Na terenie powiatu prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów, która ogranicza się głównie do opadów opakowaniowych: szkła, makulatury i tworzyw sztucznych. Według danych pozyskanych z urzędów gminnych w 2011 roku z terenu powiatu koszalińskiego zebrano około 750 Mg odpadów opakowaniowych. W gminie Sianów funkcjonuje system selektywnego zbierania odpadów komunalnych np. przeterminowane leki, zużyte baterie, świetlówki i inne). Utworzonych zostało 6 punktów zbiórki zużytych baterii. Zorganizowano również Gminny Punkt Zbierania Odpadów Niebezpiecznych (GPZON) przy ul. Tylnej 34 w Sianowie. 26

Pod koniec 2010 roku gmina Manowo objęta została zbiórką odpadów niebezpiecznych przy zastosowaniu mobilnego punktu zbiórki - gratowozu. Mieszkańcy mogą nieodpłatnie oddawać odpady zawierające rtęć tj. termometry i lampy rtęciowe, przeterminowane środki ochrony roślin i ich opakowania, farby, rozpuszczalniki, kleje, baterie i akumulatory małogabarytowe, kompletny zużyty sprzęt elektroniczny i elektryczny, przeterminowane leki, opakowania po substancjach niebezpiecznych. Od 2006 roku w bazie Zakładu Usług Komunalnych i Oświatowych w Bobolicach przy ul. Reymonta 3 funkcjonuje punkt zbiórki odpadów niebezpiecznych. W Polanowie zużyte akumulatory przyjmowane są w punktach sprzedaży, opony w zakładach wulkanizacyjnych, baterie zbierane są do specjalnie rozstawionych pojemników w szkołach i przedszkolach, gmachach użyteczności publicznej, a zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny w sklepach RTV i AGD. Mieszkańcy gminy Mielno mogą nieodpłatnie przekazywać zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny do punktu zbiórki w Koszalinie przy ul. Komunalnej, który prowadzony jest przez Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej. Z kolei w gminie Świeszyno dwa razy w roku przeprowadzana jest zbiórka odpadów problemowych. Wyniki badań wód podziemnych przeprowadzonych w 2011 roku wokół składowisk odpadów komunalnych w miejscowościach Sianów, Niedalino i Cewlino wskazują, iż średnie roczne wartości stężeń większości badanych wskaźników kształtowały się w zakresie wartości charakterystycznych dla wód o dobrym stanie chemicznym (I III klasa jakości wód podziemnych). Podwyższone wartości średnich stężeń, charakterystyczne dla wód o słabym stanie chemicznym (IV - V klasa) stwierdzono w wodach z piezometrów: Sianowie dla ortofosforanów, fenoli, przewodności elektrolitycznej, ogólnego węgla organicznego i chlorków, w Niedalinie dla odczynu, przewodności elektrolitycznej, cynku i ogólnego węgla organicznego oraz w Cewlinie dla ogólnego węgla organicznego. 27

II. WYNIKI KONTROLI UŻYTKOWNIKÓW ŚRODOWISKA W 2011 ROKU Tabela II.1. Wyniki kontroli użytkowników środowiska przeprowadzonych na obszarze powiatu koszalińskiego w 2011 roku L.p. Nazwa Obiektu Data kontroli Miejscowość Naruszenie przepisów Przekroczenie warunków Kara Mandat Kwota [zł] Artykuł Zakres prac 1 Przedsiębiorstwo Zbożowo - Młynarskie "PZZ" w Stoisławiu Gmina Będzino 2011-02-23 Stoisław nie nie nie nie ochrona powietrza Gmina Biesiekierz 1 Przedsiębiorstwo Prywatne TEBIS Teresa Bielak 2011-05-04 Biesiekierz tak nie nie nie gospodarka odpadami, ochrona powietrza 2 Gmina Biesiekierz - Gminne Służby Techniczne i Komunalne Biesiekierz 2011-04-27 Biesiekierz tak nie nie tak 1000 71 - UODP ochrona wód, gospodarka odpadami, ochrona powietrza 3 Gmina Biesiekierz - teren za boiskiem sportowym 2011-04-27 Biesiekierz nie nie nie nie gospodarka odpadami 4 Technika Betonowa Spółka z o.o. - Zakład Produkcyjny 2011-05-16 Biesiekierz tak nie art.79b ust. 1 pkt 2 ustawy o odpadach 5000 zł nie ochrona wód, gospodarka odpadami, ochrona powietrza, ochrona przed hałasem 28

L.p. Nazwa Obiektu Data kontroli Miejscowość Naruszenie przepisów Przekroczenie warunków Kara Mandat Kwota [zł] Artykuł Zakres prac 5 Firma Budowlana Krzysztof Gomułka 2011-06-07 Nowe Bielice nie nie nie nie ochrona przed hałasem 6 stacja bazowa telefonii komórkowej KOS0401 2011-03-10 Biesiekierz nie nie nie nie ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym Gmina Bobolice 1 Zakład Usług Komunalnych i Oświatowych w Bobolicach 2011-07-13 Bobolice nie nie nie nie ochrona wód 2 R W i KBiałogard Rejon nr 2 - oczyszczalnia Bobolice 2011-08-26 Bobolice nie nie nie nie ochrona wód, gospodarka odpadami 3 PR-S "AGROBAŁT" Sp. z o.o. 2011-10-11 Dobrociech y tak nie nie tak 500 194 PKT 7 - UPW ochrona wód, gospodarka odpadami 4 POLDANOR S.A. - Ferma Świelino 2011-12-28 Świelino nie nie nie nie ochrona wód 1 Gmina Manowo-Oczyszczalnia ścieków Bonin Gmina Manowo 2011-03-18 Bonin nie nie nie nie ochrona wód 29