Analiza sytuacji w oświacie Gminy Trzciana. Problem finansowania oświaty dotyczy nie tylko naszej gminy, ale i większości gmin w Polsce, zwłaszcza gmin wiejskich, gdzie sporo jest szkół mało liczebnych. Na terenie gminy Trzciana funkcjonuje 5 szkół podstawowych i 3 gimnazja, a średnia liczba dzieci w placówkach w roku szkolnym 2012/2013 wynosi 75, gdy np. w Gminie Żegocina 84 a w Gminie Łapanów 106. W marcu br. okazało się, że subwencja oświatowa przyznana Gminie Trzciana na rok 2013 na podstawie m.in. liczby dzieci realizujących obowiązek szkolny w miesiącu wrześniu 2012 roku ( Tabela nr 1,1a ) jest niższa o 455 tysięcy złotych od zaplanowanej. Na przestrzeni lat 2001 2013 ubyło nam 265 dzieci w wieku szkolnym. ROK SZKOLNY 2012/2013 Tabela nr 1 wrzesień 2012 rok SZKOŁY PODSTAWOWE KLASA SUMA I II III IV V VI I-VI PSP w Kamionnej 16 13 11 17 7 17 81 PSP w Kierlikówce 7 17 11 10 13 14 72 PSP w Leszczynie 10 10 16 14 12 10 72 PSP w Łąkcie Dolnej 8 4 9 10 16 17 64 PSP w Trzcianie 11 20 11 20 15 26 103 SUMA 52 64 58 71 63 84 392 ROK SZKOLNY 2012/2013 Tabela nr 1a wrzesień 2012 rok GIMNAZJUM KLASA SUMA I I II II III III I-VI w Kamionnej w Leszczynie 7 16 20 43 19 14 14 47 w Trzcianie 22 22 20 20 19 21 124 SUMA 70 70 74 214
W momencie, gdy otrzymaliśmy decyzję o ostatecznej kwocie subwencji oświatowej wystąpił dosyć poważny problem, ponieważ budżet gminy zatwierdzony uchwałą Rady Gminy 28 grudnia 2012 r. po stronie dochodów był określony na kwotę wyższą o 455 tys. zł., a wydatki również były dostosowane do tej kwoty. 26 marca br. Rada Gminy Trzciana powołała Zespół w składzie: Mirosław Babicz Przew. Komisji Rewizyjnej, Roman Surma Przew. Komisji Oświatowej, Andrzej Kącki Dyrektor ZPO w Trzcianie, Danuta Michniak-Dutkiewicz - Sekretarz Gminy, Beata Mordarska Inspektor GZOS, celem przeanalizowania sytuacji i wypracowania propozycji rozwiązania problemów w oświacie. Na spotkaniu w dniu 16 kwietnia br. Zespół wypracował następujące propozycje: 1. Połączenie gimnazjów z miejscowości Kamionna, Leszczyna i Trzciana,- 2. Zmiana organizacji szkół w Łąkcie Dolnej i Kierlikówce poprzez utworzenie np. klas I-III w Łąkcie Dolnej a klas IV-VI w Kierlikówce,- 3. Przejęcie szkół w Łąkcie Dolnej i Kierlikówce przez stowarzyszenia,- 4. Utrzymanie klas I-III zarówno w Łąkcie Dolnej jak i Kierlikówce, natomiast uczniowie klas IV-VI przechodzą do szkół w sąsiednich miejscowościach,- 5. Rozważenie cateringu dla Łąkty Dolnej i likwidacja stołówki,- 6. Ujednolicenie zatrudnienia pracowników obsługi we wszystkich placówkach oświatowych. Następna sprawa, która była przedmiotem obrad Zespołu to wypracowanie wniosków, które należy wziąć pod uwagę przy organizacji roku szkolnego 2013/2014. Zgłoszono propozycję, aby zastanowić się nad łączeniem nauczania przedmiotów w klasach, które są mało liczne. W porozumieniu z dyrektorami placówek oświatowych organ prowadzący ustalił liczebność dzieci w poszczególnych klasach. ( Tabela nr 2,2a ) W oddziałach o małej ilości uczniów dyrektorzy zorganizowali nauczanie w klasach łączonych. Wspólnie przyjęto następujące zasady organizacji zajęć w szkole podstawowej: - I etap edukacyjny ( klasa I-III ) - uznano za konieczne tworzenie jednego oddziału z sąsiednich klas,-( łącznie do 25 uczniów) - II etap edukacyjny ( klasa IV-VI ) - uzgodniono łączenia na wszystkich zajęciach edukacyjnych z wyjątkiem języka polskiego i przedmiotów matematyczno-przyrodniczych (50% łączeń), gdy w dwóch połączonych klasach jest mniej uczniów niż 25. Przyjęto również zasadę dotyczącą gimnazjum, w którym nie należy tworzyć nowego oddziału jeżeli liczba uczniów jest mniejsza niż 33.
W/w łączenia mają miejsce w PSP w Kierlikówce, PSP w Leszczynie, PSP w Łąkcie Dolnej. Ponadto wszystkim dyrektorom szkół podstawowych zalecono łączenia na zajęciach z plastyki, muzyki, oraz wychowania fizycznego w grupie liczącej nie więcej niż 26 uczniów a w przypadku języka angielskiego i zajęć komputerowych nie więcej niż 24 uczniów zgodnie z planem nauczania. ROK SZKOLNY 2013/2014 Tabela nr 2 maj 2013 rok SZKOŁY PODSTAWOWE KLASA SUMA I II III IV V VI I-VI PSP w Kamionnej 16 16 14 11 17 9 83 PSP w Kierlikówce 12 7 17 11 10 13 70 PSP w Leszczynie 17 10 10 16 14 12 79 PSP w Łąkcie Dolnej 8 8 4 9 10 16 55 PSP w Trzcianie 19 11 20 10 20 15 95 SUMA 72 52 65 57 71 65 382 ROK SZKOLNY 2013/2014 Tabela nr 2a maj 2013 rok GIMNAZJUM KLASA SUMA I I II II III III I-VI w Kamionnej 17 7 16 40 w Leszczynie 10 19 14 43 w Trzcianie 24 31 22 23 20 20 140 SUMA 82 71 70 223 Po dokonaniu przez pracowników Gminnego Zespołu Obsługi Szkół stosownych obliczeń okazało się, że połączenie gimnazjów z Leszczyny i Trzciany przyniosłoby oszczędności w kwocie około 340 tys. zł. Gimnazjum w Kamionnej prowadzone jest przez Stowarzyszenie, toteż Rada Gminy nie ma wpływu na połączenie go z gimnazjum w Trzcianie. ( Prognoza - Tabela nr 3)
GIMNAZJA - PROGNOZA LICZBY UCZNIÓW ( Tab.3) ROK SZKOLNY KAMIONNA A ( KL. I - III ) LESZCZYNA TRZCIANA - KIERLIKÓWKA - ŁĄKTA DOLNA - TRZCIANA B ( KL. I - III ) C ( KL. I - III ) SUMA UCZNIÓW ( A+B+C ) ROK 2019/20 2013/14 40 43 140 223 KL. III KL. II KL. I 2014/15 33 41 144 218 ROK 2018/19 2015/16 43 36 139 218 KL. III KL. II KL. I 2016/17 37 42 114 193 ROK 2017/18 2017/18 42 40 111 193 KL. III KL. II KL. I 2018/19 41 36 97 174 ROK 2016/17 2019/20 46 37 106 189 KL. III KL. II KL. I ROK 2013/14 ROK 2015/16 KL. III KL. II KL. I ROK 2014/15 KL. III KL. II KL. I GIMNAZJA SZKOŁY PODSTAWOWE kol. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 WIERSZ GIMNAZJA KL. III KL. II KL. I suma KL. II KL. I VI V IV III II I I KAMIONNA 16 7 17 40 7 17 9 17 11 14 16 16 A II LESZCZYNA 14 19 10 43 19 10 12 14 16 10 10 17 B KIERLIKÓWKA 0 0 13 10 11 17 7 12 C ŁĄKTA DOLNA 0 0 16 10 9 4 8 8 D III TRZCIANA 40 45 55 140 45 55 15 20 10 20 11 19 E SUMA DZIECI ( II+III ) 70 71 82 223 64 65 56 54 46 51 36 56 F(B-E) 64 65 56 54 46 51 36 56 F LICZBA ODDZIAŁÓW 2 2 2 2 2 2 2 2 F/2 Liczba dzieci w oddziale 32 32,5 28 27 23 25,5 18 28 G
W/w tabela przedstawia liczbę dzieci w poszczególnych szkołach funkcjonujących na terenie naszej gminy. Wiersz A pola wskazują liczbę dzieci realizujących obowiązek szkolny w gimnazjum w Kamionnej ( KL I-III ) i w szkole podstawowej (KL I-VI) w roku szkolnym 2013/14. Od kol. 7 przedstawiona jest prognoza liczby dzieci w oddziałach gimnazjalnych w kolejnych latach przy założeniu że gimnazjum w Kamionnej funkcjonuje osobno natomiast wiersze B-E obrazują liczbę dzieci w pozostałych szkołach, które w wierszu F połączone są w całość. W wierszu H podana jest liczba dzieci w oddziale gimnazjalnym przy założeniu połączenia gimnazjum w Leszczynie z gimnazjum w Trzcianie. Odnośnie zmiany organizacji szkół w Łąkcie Dolnej i Kierlikówce poprzez utworzenie klas I-III w Łąkcie Dolnej a klas IV-VI w Kierlikówce,- stwierdzono że pomiędzy szkołami jest niewielka odległość i w następnych latach szkolnych byłyby to klasy nie przekraczające liczby 25 dzieci. ( Tabela nr 4 ) ( a wówczas 1 garnitur nauczycieli mógłby być ograniczony). ROK SZKOLNY 2013/2014 Tabela nr 4 maj 2013 rok SZKOŁY PODSTAWOWE KLASA SUMA I II III IV V VI I-VI PSP w Kierlikówce 12 7 17 11 10 13 70 PSP w Łąkcie Dolnej 8 8 4 9 10 16 55 Ilość dzieci w I oddziale po połączeniu klas z w/w szkół 20 15 21 20 20 29 w roku szkolnym 2014/15 uczniowie będą w GIMNAZJUM 125 Jest przy tym sugestia, aby dyrektorzy po wspólnych rozmowach z nauczycielami właściwie rozstrzygnęli problem nadwyżki zatrudnienia nauczycieli w stosunku do malejącej liczby dzieci. Dyrektorzy jako pracodawcy będą podejmować decyzję odnośnie tzw. bezbolesnego ich odejścia tzn. nauczyciele, którzy mają uprawnienia emerytalne, mogliby przejść na emeryturę, wówczas dyrektor placówki oświatowej planując obsadę kadrową na nowy rok szkolny może zapewnić nauczycielom, którzy nie mają uprawnień emerytalnych pracę na terenie gminy. Likwidacja stołówki i wprowadzenie cateringu w Łąkcie Dolnej przyniesie oszczędności w kwocie ponad 36000,- zł. rocznie. Propozycje powyższe zostały przedstawione na sesji Rady Gminy w dniu 28 maja br. i wywołały dosyć burzliwą dyskusję. Radny z Leszczyny Pan Krzysztof Stochel podkreślił, że poziom nauczania w naszych szkołach jest dosyć wysoki a łączenie zajęć lekcyjnych zwłaszcza w młodszych klasach odbędzie się kosztem dzieci, chyba że będzie to łączenie lekcji z wf lub
zajęć plastycznych. Jego stanowisko poparła radna z Kierlikówki Pani Bożena Grabowska, która stwierdziła, że nie wyobraża sobie prowadzenia lekcji z języka polskiego i matematyki w klasach łączonych. Pani Dyrektor ZS w Leszczynie stanowczo zaoponowała przeciw likwidacji gimnazjum w tej miejscowości, ponieważ warunki nauczania w tej szkole są bardzo dobre i rodzice z pewnością będą protestować przeciw posyłaniu dzieci do Trzciany. Pani Dyrektor z Kierlikówki stwierdziła, że połączenie dzieci z Kierlikówki i Łąkty Dolnej sprawi, że klasy będą zbyt liczne. Pani Anna Kępa Dyrektor Gimnazjum w Kamionnej, prowadzonego przez Stowarzyszenie powiedziała, że obecnie sami wypracowują dodatkowe środki finansowe na funkcjonowanie gimnazjum oraz przedszkola, jakie utworzyli dzięki środkom unijnym po napisaniu i wygraniu projektów. Środki te zabezpieczą ich działalność przez kilka najbliższych lat, toteż nie ma mowy o likwidacji gimnazjum w tej miejscowości. Wójt Gminy przedstawił sprawy z punktu widzenia finansów gminy i powiedział, że z uwagi na malejącą liczbę dzieci nie unikniemy w najbliższych latach reorganizacji sieci szkół, ponieważ nie będziemy w stanie udźwignąć ciężaru funkcjonowania oświaty przy takim sposobie naliczania subwencji oświatowej przez Państwo jak obecnie. Niestety, czekają nas niepopularne decyzje, ale zmniejszająca się liczba dzieci generuje coraz wyższe koszty funkcjonowania szkół przy obecnej liczbie oddziałów i wszyscy musimy mieć tego świadomość. Należy zwrócić uwagę że w okresie 12 lat w placówkach oświatowych funkcjonujących na terenie naszej gminy ubyło 265 uczniów. ( Tabela nr 5) Pomimo dużego niżu demograficznego na przełomie przedstawionych lat gmina Trzciana nie podejmowała dyskusji w temacie łączenia szkół. Ministerstwo Edukacji Narodowej w Warszawie zapewniało o pójściu do klasy I w bieżącym roku szkolnym 2012/13 dzieci urodzonych nie tylko w roku 2005 ale również w roku 2006, czyli dzieci które będą realizowały obowiązek szkolny w klasie I od 1 września 2013 r. miały zasiąść w ławach szkolnych już w bieżącym roku szkolnym. Tych 72 dodatkowych uczniów gwarantowałoby blisko 570000 zł na funkcjonowanie oświaty w bieżącym roku kalendarzowym. Gmina Trzciana w roku 2012 dołożyła do funkcjonowania szkół blisko 500.000,00 złotych. Kwota ta nie obejmuje kosztów związanych z prowadzeniem przy szkole oddziałów przedszkolnych, Przedszkola Publicznego w Trzcianie oraz zagwarantowanego dowozu dzieci do placówek oświatowych - są to zadania własne gminy. Ten stan rzeczy powoduje że w 2013 roku gmina musi dołożyć do oświaty ok. 1.000.000,00 zł. zamiast przeznaczyć te środki na inwestycje.
Tabela nr 5 STAN DZIECI NA DZIEŃ 30.IX.. PROGNO Lp. NAZWA PLACÓWKI 2001/02 2002/03 2003/04 2004/05 2005/06 2006/07 2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 ZA OŚWIATOWEJ V 2013 wg arkuszy organizacji roku szkolnego 2013/14 1. PSP w Kamionnej 101 96 97 95 99 92 91 80 82 75 72 81 83 2. PSP w Kierlikówce 112 100 95 86 84 81 73 72 66 79 82 72 70 3. PSP w Leszczynie 123 118 122 112 105 95 91 84 79 83 81 72 79 4. PSP w Łąkcie Dolnej 87 81 75 69 62 57 65 69 73 71 65 64 55 5. PSP w Trzcianie 145 136 133 131 128 127 124 118 114 105 109 103 95 6. PSP w Rdzawie 17 15 15 12 10 9 13 14 12 0 0 0 0 7. Gimnazjum w Trzcianie 174 203 208 179 164 154 152 146 143 134 129 124 140 8. Gimnazjum w Kamionnej 57 46 36 56 50 52 46 48 52 56 52 43 40 9. Gimnazjum w Leszczynie 54 63 67 78 74 76 69 65 56 52 43 47 43 10. LICEUM OGÓLNOKSZT 0 14 12 10 0 0 0 0 0 0 0 0 0 11. RAZEM: 870 872 860 828 776 743 724 696 677 655 633 606 605 SZKOŁA MUZYCZNA I ST 75 103 101 730 736 707 870-605 = 265 736-707=29