LEKCJA 1 Temat: Zasady postępowania w przypadku powstania pożaru 1. B. Rączkowski: BHP w praktyce. ODDK Gdańsk 1998. 2. Zagrożenia mechaniczne. CIOP, Warszawa 2002. LEKCJA 1 3. Uczciwek T.: Dozór i eksploatacja instalacji oraz urządzeń elektroenergetycznych. Poradnik szkoleniowy. COSTiW SEP, Warszawa 2000. Czas realizacji: 4. Energia 1 godzina elektryczna lekcyjnai elektryczność statyczna. CIOP, Warszawa 2002. 5. Buuehl Temat: R., Majak Bezpieczeństwo A., Seferna J., Strużyna J.: w Porażenia ruchu i oparzenia drogowym prądem i łukiem elektrycznym. Cele Etiologia operacyjne: i pomoc przedlekarska. WNT, Warszawa 1993. 6. Po Czas zakończeniu Oświetlenie realizacji: zajęć pomieszczeń uczeń: i stanowisk pracy. CIOP, Warszawa 2002. potrafi 7. Zagrożenia 2 godziny zidentyfikować elektromagnetyczne. lekcyjne zagrożenie, potrafi poprawnie zaalarmować służby CIOP, ratownicze, Warszawa 2002. 8. Hałas. potrafi CIOP, ostrzegać Warszawa ludzi 2002. znajdujących ą się w zagrożonym budynku lub rejonie, Cele zna operacyjne: rozmieszczenie środków do alarmowania i powiadamiania o zagrożeniu na terenie szkoły. 9. Uczeń Drgania zna szkoły zasady mechaniczne. ponadgimnazjalnej ewakuacji, CIOP, Warszawa powinien: 1997. 10. D. Koradecka: zna uświadomić przebieg Bezpieczeństwo dróg sobie, ewakuacyjnych że wypadki pracy nie z różnych i zdarzają ergonomia. pomieszczeń się tylko CIOP, nieznajomym, Warszawa w szkole 1999. ale mogą zdarzyć się jemu oraz samemu rozmieszczenie lub w jego najbliższym rejonów ewakuacji, otoczeniu, 11. Kodeks identyfikować pracy i inne i akty oceniać prawne. zna przeznaczenie różnych rodzajów zagrożenia środków dla życia gaśniczych, i zdrowia w ruchu drogowym, 12. Czynniki potrafi przewidywać zagrożeń dobrać środek i biologicznych unikać gaśniczy zagrożenia do w palącego środowisku podczas się jazdy pracy. materiału, samochodem CIOP, Warszawa osobowym, 2002. autokarem, motocyklem, rowerem oraz w ruchu pieszych, 13. Psychofizjologiczne potrafi wskazać miejsce problemy rozmieszczenia człowieka w sprzętu środowisku pożarniczego. pracy. CIOP, Warszawa 2002. przestrzegać zasady i przepisy prawa ruchu drogowego, 14. Treści: Zarządzanie prezentować bezpieczeństwem wysoki poziomu pracy kultury i ryzykiem. w ruchu CIOP, drogowym Warszawa i akceptowane 2002. postawy. 15. Ocena 1. Uregulowania ryzyka zawodowego prawne. na stanowisku spawacza elektrycznego. ODiDK, Gdańsk 2000. Treści: 2. Wzywanie służb ratowniczych. 16. Środki 3. ochrony indywidualnej. CIOP, Warszawa, 2002. 1. Ewakuacja Rozpoznawanie ludzi i mienia. zachowań ryzykownych i zagrożeń w ruchu drogowym. 4. 2. Warunki Wskazówki powstania dla pożaru. kierujących ą Gaszenie pojazdami pożarów. oraz dla podróżujących ą 6. 3. Gaszenie Zachowanie odzieży. się w sytuacji awarii, pożaru lub wypadku. Pomoce dydaktyczne: Pomoce zestaw: dydaktyczne: komputer przenośny i projektor multimedialny (ewentualnie rzutnik pisma), prezentacja arkusze szarego multimedialna papieru, lub foliogramy, materiał kolorowe źródłowy mazaki, dla ucznia, plany klej ewakuacyjne do papieru, szkoły, na terenie której prowadzone są zajęcia, sprzęt kolorowe gaśniczy karteczki, występujący w szkole. nożyczki, foliogramy, Spis foliogramów rzutnik do foliogramów. Nr Tytuł Spis 1. foliogramów Gdy zauważymy pożar... 2. Nr Obowiązek Tytuł alarmowania o pożarze. 3. 1. Telefony Niebezpieczne służb ratowniczych. postawy. 4. 2. Wzywanie Bezpieczeństwo służb ratowniczych. poza pracą. 5. Skł adanie meldunku do służb ratowniczych. 6. Zawiadomienie osób znajdujących si ę w strefie zagrożenia. 7. Ewakuacja. 8. Zachowanie podczas ewakuacji. 9. Oznakowanie drogi ewakuacyjnej. 10. Ewakuacja mienia. 11. Warunki powstania pożaru. 12. Gaszenie pożarów. 13. Podział pożarów w zależności od rodzaju palącego ą si ę materiału. 14. Znaki ewakuacyjne. 15. Oznakowanie miejsc rozmieszczenia sprzętu pożarniczego. 233 89 177
BEZPIECZEŃSTWO POSTĘPOWANIE PRAWNA OCHRONA W POZA SYTUACJACH PRACY PRACĄ ZAGROŻEŃ... Plan zajęć: MODUŁ IV V Lp. Treść Metoda nauczania Czas realizacji 1. Przedstawienie tematu zajęć Wykład 1 min. 2. Główne zadania w przypadku pożaru - // - 1 min. TEMAT: 3. Ostrzeganie i powiadamianie Bezpieczeństwo o niebezpieczeństwie poza - // pracą - 5 min. Postępowanie w sytuacjach zagrożeń, awarii i wypadków 4. Ewakuacja - // - 2 min. PRZEZNACZONY DLA: uczniów szkół ponadgimnazjalnych, chcących uzyskać zaświadczenie PRZEZNACZONY 5. Zachowanie podczas DLA: ewakuacji ouczniów ukończeniu szkół szkolenia ponadgimnazjalnych w zakresie bhp. - // - 6 min. 6. Warunki powstania pożaru - // - 2 min. CZAS REALIZACJI: 43 godziny lekcyjne 7. Gaszenie pożarów - // - 3 min. POZIOM 8. Podział WIEDZY pożarów w zależności POCZĄTKOWEJ: od rodzaju palącego się Wiadomości wiadomości materiału i umiejętności z zakresu - szkoły kultury // - podstawowej bezpieczeństwa i gimnazjalnej 4 min. realizowane w szkole podstawowej i gimnazjalnej 9. Oznakowanie przeciwpożarowe - // - 3 min. POMOCE POMOCE DYDAKTYCZNE: 10. Gaszenie odzieży komputer przenośny i projektor multimedialny - // - (ewentualnie 2 min. rzutnik DYDAKTYCZNE: rzutnik pisma) pisma, 11. Podsumowanie zasad postępowania foliogramy, - // - 4 min. prezentacje zestaw multimedialny. multimedialne lub foliogramy 12. Drogi ewakuacji praca plany z planami ewakuacyjne budynku szkoły Ćwiczenie 10 min. CELE 13. EDUKACYJNE Rozmieszczenie sprzętu podręczny pożarniczego sprzęt gaśniczy Ćwiczenie 10 min. OGÓLNE: - praca z planami budynku W apteczka wyniku zorganizowanego pierwszej pomocy procesu nauczania uczenia się uczeń powinien: 14. Oznakowanie bezpieczeństwa fantom - łączenie do nauki nazwy resuscytacji z opisem Ćwiczenie 2 min. uświadomić koc z folii aluminiowej sobie, jakie wypadki mogą zdarzyć się mogą jemu samemu lub w jego otoczeniu i jakie są ich okoliczności i skutki, przewidywać przyszłe konsekwencje swoich działań, OGÓLNE: SCENARIUSZ ZAJĘĆ interpretować poznanie zasad przepisy, postępowania regulaminy, w razie zasady pożaru i procedury lub wybuchu związane oraz zudzielania bezpieczeństwem pierwszej poza pomocy. pracą, Wskazówki metodyczne: Materiał realizować z użyciem zestawu samodzielnie komputerowego rozpoznawać z projektorem przyczyny multimedialnym i okoliczności lub wykorzystując wszelkich wypadków, SPIS rzutnik JEDNOSTEK pisma i foliogramy. TEMATYCZNYCH: 1. poszukiwać Zasady postępowania sposobów zapobiegania w razie pożaru wypadkom i wybuchu. poza pracą i określać Ad. 1. w tym swoją rolę. 2. Zasady udzielania pierwszej pomocy. sprawdzenie obecności, przedstawienie tematu zajęć, TREŚCI: Przyczyny techniczne, organizacyjne i ludzkie wypadków w ruchu przedstawienie celów lekcji. drogowym oraz podczas wypoczynku w górach i nad wodą. Analiza 1. Ad. M. 2. Buchfelder, A. Buchfelder: wybranych Podręcznik przypadków pierwszej pomocy. zagrożeń PZWL, i ocena Warszawa ryzyka 1997. związanego omów zadania poszczególnych z wypoczynkiem osób lub grup w osób górach w przypadku i nad wodą. powstania pożaru. 2. M. prezentacja Sych: Resuscytacja foliogramu nr teoria 1 pt. Gdy i praktyka zauważymy ożywiania. pożar... PZWL, Warszawa 1995. 3. Kompendium pierwszej pomocy, pod redakcją W. Gacka, CIOP, Warszawa 2002. SPIS Ad. JEDNOSTEK 3. 4. Pierwsza pomoc w gospodarstwie wiejskim, pod redakcją W. Gacka, CIOP, Warszawa 2000. TEMATYCZNYCH: przedstaw uregulowania 1. prawne Bezpieczeństwo związane z obowi w ruchu ązkiem drogowym. alarmowania osób zagrożonych oraz służb ratowniczych, prezentacja foliogramu nr 2. 2, Bezpieczeństwo w górach i nad wodą. omów sposoby powiadamiania służb ratowniczych 176 232 234
ązane z obowiązkiem alarmowania osób zagro przedstaw uregulowania prawne związane z obowi ązkiem alarmowania osób zagrożonych oraz stużb 1. B. ratowniczych, Rączkowski: prezentacja BHP w praktyce. foliogramów ODDK nr Gdańsk 3 i 4, 1998. przedstaw zasady składania meldunku do stużb ratowniczych, 2. Zagrożenia prezentacja mechaniczne. foliogramu nr 5, CIOP, Warszawa 2002. ące si 3. LEKCJA Uczciwek poinformuj, T.: 1w Dozór jaki sposób i eksploatacja można ostrzec instalacji osoby oraz znajdujące urządzeń si elektroenergetycznych. ę w strefie zagrożenia, Poradnik szkoleniowy. COSTiW prezentacja SEP, foliogramu Warszawa nr 2000. 6. 4. Ad. Energia 4. elektryczna i elektryczność statyczna. CIOP, Warszawa 2002. 5. Buuehl Temat: powiedz, co to R., Majak Bezpieczeństwo jest ewakuacja i omów warunki, które A., Seferna J., Strużyna J.: w Porażenia ruchu nakazują jej i oparzenia drogowym ogłoszenie, prezentacja foliogramu nr 7. prądem i łukiem elektrycznym. Etiologia i pomoc przedlekarska. WNT, Warszawa 1993. Ad. 5. 6. Czas Oświetlenie omów realizacji: zasady pomieszczeń zachowania i podczas stanowisk ewakuacji pracy. CIOP, (foliogram Warszawa nr 8), 2002. 7. Zagrożenia przedstaw 2 godziny oznakowanie elektromagnetyczne. lekcyjne drogi ewakuacyjnej CIOP, Warszawa (foliogram 2002. nr 9), 8. Hałas. podkreśl, CIOP, że Warszawa naczelną {foliogram zasadą nr 2002. akcji 10). ratowniczej jest ratowanie życia i zdrowia ludzi, a dopiero potem Cele ewakuacja operacyjne: mie nia (foliogram nr 10). 9. Uczeń Drgania szkoły mechaniczne. ponadgimnazjalnej CIOP, Warszawa powinien: 1997. Ad. 6. 10. D. Koradecka: uświadomić Bezpieczeństwo sobie, że wypadki pracy nie i zdarzają ergonomia. się tylko CIOP, nieznajomym, Warszawa 1999. ale mogą zdarzyć się jemu omów warunki powstania pożaru, samemu lub w jego najbliższym otoczeniu, 11. Kodeks zaprezentuj identyfikować pracyfoliogram i inne i akty nr 11. oceniać prawne. zagrożenia dla życia i zdrowia w ruchu drogowym, 12. Czynniki przewidywać zagrożeń i biologicznych unikać zagrożenia w środowisku podczas jazdy pracy. samochodem CIOP, Warszawa osobowym, 2002. autokarem, motocyklem, Ad. 7. rowerem oraz w ruchu pieszych, 13. Psychofizjologiczne omów problemy człowieka w środowisku pracy. CIOP, Warszawa 2002. przestrzegać zasady gaszenie zasady pożarów, i przepisy prawa ruchu drogowego, 14. Zarządzanie prezentacja prezentować foliogramu bezpieczeństwem wysoki nr poziomu 12. pracy kultury i ryzykiem. w ruchu CIOP, drogowym Warszawa i akceptowane 2002. postawy. 15. Ad. Ocena 8. ącego si ryzyka zawodowego na stanowisku spawacza elektrycznego. ODiDK, Gdańsk 2000. Treści: przedstaw podział pożarów w zależności od rodzaju palącego się materiału, 16. Środki prezentacja ochrony indywidualnej. CIOP, Warszawa, 2002. 1. Rozpoznawanie foliogramu zachowań nr 13. ryzykownych i zagrożeń w ruchu drogowym. Ad. 9. 2. Wskazówki dla kierujących ą pojazdami oraz dla podróżujących ą zapoznaj 3. Zachowanie uczniów ze sięznakami w sytuacji ochrony awarii, przeciwpożarowej, pożaru lub wypadku. prezentacja foliogramu nr 14, Pomoce przedstaw dydaktyczne: oznakowanie kierunku do miejsca rozmieszczenia sprzętu pożarniczego, prezentacja arkusze foliogramu szarego papieru, nr 15. Ad. 10. kolorowe mazaki, klej do papieru, omów zasady gaszenia odzieży. kolorowe karteczki, Ad. 11. nożyczki, podsumuj foliogramy, zasady postępowania w przypadku pożaru lub zagrożenia wybuchem. rzutnik do foliogramów. Ad. 12. Spis przeprowadź foliogramów ćwiczenia praktyczne, podziel klasę na kilkuosobowe grupy, przydziel grupom miejsce do ćwiczeń, roz daj plany budynku lub wydrukowane materiały do ćwiczeń, przydziel grupom poszczególne ćwiczenia: Nr Tytuł 1. Niebezpieczne postawy. 2. ćwiczenie Bezpieczeństwo 1: Wskazać poza na planie pracą. budynku drogę ewakuacyjną z wyznaczonego pomieszczenia (czas ćwiczeniaokoło 5 minut), łącz w pary znak i jego opis (wykorzystaj łącznik do ćwiczenie 2: Wskazać na planie budynku rozmieszczenie sprzętu pożarniczego (czas ćwiczenia około 5 minut), ćwiczenie 3: Połącz w pary znak i jego opis (wykorzystaj Załącznik do ćwiczenia 3). 235 89 177
BEZPIECZEŃSTWO POSTĘPOWANIE W POZA SYTUACJACH PRACĄ ZAGROŻEŃ... ZAŁĄCZNIK do Ćwiczenia 3: Przed wykonaniem æwiczenia przez uczniów nauczyciel musi przygotowaæ materia³y do æwiczeñ. W tym celu nale y powieliæ stronê i wykonaæ ciêcia kartki wzd³u czarnych linii. MODUŁ IV V Zadanie: Po³¹cz w pary piktogram z odpowiadaj¹cym mu opisem. TEMAT: PRZEZNACZONY DLA: PRZEZNACZONY DLA: CZAS REALIZACJI: POZIOM WIEDZY POCZĄTKOWEJ: Bezpieczeństwo poza pracą Postępowanie w sytuacjach zagrożeń, awarii i wypadków uczniów szkół ponadgimnazjalnych, chcących uzyskać zaświadczenie ouczniów ukończeniu szkół Telefon szkolenia ponadgimnazjalnych do u ycia w zakresie w stanie bhp. zagro enia 43 godziny lekcyjne Gaœnica Wiadomości wiadomości i umiejętności z zakresu szkoły kultury podstawowej bezpieczeństwa i gimnazjalnej realizowane w szkole podstawowej i gimnazjalnej POMOCE POMOCE DYDAKTYCZNE: komputer przenośny i projektor multimedialny (ewentualnie rzutnik DYDAKTYCZNE: rzutnik pisma) pisma, foliogramy, Hydrant wewnêtrzny prezentacje zestaw multimedialny. multimedialne lub foliogramy plany ewakuacyjne szkoły podręczny sprzęt gaśniczy OGÓLNE: W apteczka wyniku zorganizowanego pierwszej pomocy procesu nauczania uczenia się uczeń fantom powinien: do Alarmowy nauki resuscytacji sygnalizator akustyczny uświadomić koc z folii aluminiowej sobie, jakie wypadki mogą zdarzyć się mogą jemu samemu lub w jego otoczeniu i jakie są ich okoliczności i skutki, przewidywać przyszłe konsekwencje swoich działań, OGÓLNE: interpretować poznanie zasad przepisy, postępowania regulaminy, w razie zasady pożaru i procedury lub wybuchu związane oraz zudzielania bezpieczeństwem Zestaw pierwszej sprzêtu poza pomocy. pracą, po arniczego samodzielnie rozpoznawać przyczyny i okoliczności wszelkich wypadków, SPIS JEDNOSTEK TEMATYCZNYCH: 1. poszukiwać Zasady postępowania sposobów zapobiegania w razie pożaru wypadkom i wybuchu. poza pracą i określać w tym swoją rolę. 2. Zasady udzielania pierwszej pomocy. Zakaz gaszenia wod¹ TREŚCI: Przyczyny techniczne, organizacyjne i ludzkie wypadków w ruchu drogowym oraz podczas wypoczynku w górach i nad wodą. Analiza 1. M. Buchfelder, A. Buchfelder: wybranych Podręcznik przypadków pierwszej pomocy. zagrożeń PZWL, i ocena Warszawa ryzyka 1997. związanego z wypoczynkiem w górach i nad wodą. 2. M. Sych: Resuscytacja teoria i praktyka ożywiania. PZWL, Warszawa 1995. 3. Kompendium pierwszej pomocy, pod redakcją W. Gacka, CIOP, Warszawa 2002. SPIS JEDNOSTEK 4. Pierwsza pomoc w gospodarstwie wiejskim, pod redakcją W. Gacka, CIOP, Warszawa 2000. TEMATYCZNYCH: 1. Bezpieczeństwo w ruchu drogowym. 2. Bezpieczeństwo w górach i nad wodą. 176 232 236
MATERIAŁ ŹRÓDŁOWY DLA UCZNIA 1. B. Rączkowski: BHP w praktyce. ODDK Gdańsk 1998. Temat: 2. Zagrożenia mechaniczne. CIOP, Warszawa 2002. LEKCJA 1 3. Uczciwek T.: Dozór i eksploatacja instalacji oraz urządzeń elektroenergetycznych. Poradnik szkoleniowy. Zasady COSTiW SEP, postępowania Warszawa 2000. w razie pożaru i wybuchu 4. Energia elektryczna i elektryczność statyczna. CIOP, Warszawa 2002. Temat: Bezpieczeństwo w ruchu drogowym 5. Buuehl Gdy zauważymy R., Majak pożar, A., Seferna należy J., w pierwszej Strużyna kolejności J.: Porażenia rozpoznać i oparzenia sytuację. prądem Jeśli zachodzi i łukiem obawa, elektrycznym. że w obiekcie Etiologia obję tym i pomoc pożarem przedlekarska. są ludzie, w WNT, pierwszej Warszawa kolejności 1993. należy ich zaalarmować, i jeśli jest taka po trzeba 6. (lub Czas Oświetlenie nawet realizacji: nam się pomieszczeń tylko tak wydaje), i stanowisk zarządzić pracy. ewakuację CIOP, Warszawa budynku. 2002. 7. Uregulowania Zagrożenia 2 godziny prawne elektromagnetyczne. lekcyjne CIOP, Warszawa 2002. 8. Hałas. Zgodnie CIOP, z obowiązującymi Warszawa 2002. przepisami: Kto zauważy pożar, klęskę żywiołową lub inne miejscowe zagrożenie, Cele obowiązany operacyjne: jest niezwłocznie zawiadomić osoby znajdujące się w strefie zagrożenia oraz jednostkę 9. Uczeń Drgania szkoły mechaniczne. ponadgimnazjalnej CIOP, Warszawa powinien: 1997. ochrony przeciw pożarowej bądź policję lub wójta albo sołtysa (Art. 9. Ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o 10. ochronie D. Koradecka: przeciwpożarowej). uświadomić Bezpieczeństwo sobie, że wypadki pracy nie i zdarzają ergonomia. się tylko CIOP, nieznajomym, Warszawa 1999. ale mogą zdarzyć się jemu samemu lub w jego najbliższym otoczeniu, 11. Wzywanie Kodeks identyfikować służb pracy i ratowniczych inne i akty oceniać prawne. zagrożenia dla życia i zdrowia w ruchu drogowym, 12. Czynniki przewidywać zagrożeń i biologicznych unikać zagrożenia środowisku podczas jazdy pracy. samochodem CIOP, Warszawa osobowym, 2002. autokarem, motocyklem, Jedna z osób nieuczestniczących w ostrzeganiu osób znajdujących się w strefie zagrożenia (lub sam rowerem oraz w ruchu pieszych, 13. ratownik, Psychofizjologiczne jeżeli nie ma innych problemy osób do człowieka pomocy) w powinna środowisku zawiadomić pracy. służby CIOP, Warszawa ratownicze. 2002. Najlepiej zrobić to na przestrzegać zasady i przepisy prawa ruchu drogowego, miejscu zdarzenia z tele fonu komórkowego. Jeśli nie dysponujemy takim telefonem, należy udać się do najbliższego miejsca z dostępnym apa ratem telefonicznym, aby wezwać pomoc. Połączenia z telefonami służb 14. Zarządzanie prezentować bezpieczeństwem wysoki poziomu pracy kultury i ryzykiem. w ruchu CIOP, drogowym Warszawa i akceptowane 2002. postawy. 15. ratowniczych Ocena ryzyka są bezpłatne. zawodowego na stanowisku spawacza elektrycznego. ODiDK, Gdańsk 2000. Treści: 16. Środki ochrony indywidualnej. CIOP, Warszawa, 2002. 1. Rozpoznawanie Pamiętaj! Każdy, zachowań kogo ryzykownych poprosisz, i zagrożeń ma obowiązek w ruchu drogowym. udzielić pomocy! 2. Wskazówki dla kierujących ą pojazdami oraz dla podróżujących ą USTAWA z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny. (Dz. U. Nr 88, poz. 553) Art. 162. 3. Zachowanie się w sytuacji awarii, pożaru lub wypadku. 1. Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub Pomoce innej osoby dydaktyczne: na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia arkusze wolności szarego papieru, do lat 3. 2. Nie popełnia kolorowe przestępstwa, mazaki, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu klej do albo papieru, w warunkach, w których możliwa jest niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego kolorowe powołanej. karteczki, nożyczki, Mimo to, jeśli prosisz kogoś o wezwanie służb ratowniczych, bo sam nie możesz tego zrobić, licz się z foliogramy, tym, że mimo obietnicy może tego nie zrobić! Dlatego, jeśli tylko masz taką możliwość, poproś o powiadomienie kilka osób rzutnik do foliogramów. niezależnie. W trakcie wzywania pomocy mów spokojnie i wyraźnie. Podaj swoje imię i nazwisko, powiedz skąd dzwonisz (nr telefonu, automat telefoniczny itp.). Określ miejsce, rodzaj i rozmiar zagrożenia. Poinformuj, czy za- Spis foliogramów grożeni Nr są ludzie. Tytuł Nie rozłączaj się pierwszy, odpowiedz na wszystkie pytania dyspozytora. Poczekaj na potwierdzenie 1. zgłoszenia. Niebezpieczne W żadnym postawy. wypadku nie wyolbrzymiaj skutków zagrożenia. Może się zdarzyć, że w tym czasie 2. ktoś Bezpieczeństwo będzie bardziej poza potrzebował pracą. pomocy. Jak wezwać pomoc? Z telefonów stacjonarnych - połączenie bezpłatne Policja tel. 997 Straż Pożarna tel. 998 Pogotowie Ratunkowe tel. 999 W niektórych rejonach kraju działają Centra Powiadamiania Ratunkowego skupiające dyspozytorów wszystkich służb ratowniczych.można się z nimi połączyć dzwoniąc pod każdy z powyższych numerów. W sieciach komórkowych tel. 112 - wszystkie służby ratownicze (w większości aparatów połączenie nie wymaga karty aktywacyjnej oraz kodu PIN) CB-radio - kanał 9 (wszystkie służby) na hasło RATUNEK pierwszeństwo rozmów na wszystkich kanałach!!! 89 237177
BEZPIECZEŃSTWO POSTĘPOWANIE PRAWNA OCHRONA W POZA SYTUACJACH PRACY PRACĄ ZAGROŻEŃ... Ewakuacja ludzi i mienia Ewakuacja jest zorganizowanym działaniem zmierzającym ą do usunięcia ludzi, zwierząt i mienia ze strefy zagrożonej pożarem. MODUŁ IV V Ewakuację można zaplanować i przygotować się do niej poprzez: przystosowanie do jej wymagań odpowiednich dróg ewakuacyjnych (zachowanie odpowiedniej szerokości przejścia, oznakowanie, oświetlenie), opracowanie wskazówek dotyczących ą postępowania (instrukcje), sprawdzenie w praktyce przyjętych rozwiązań w trakcie obowiązkowych ćwiczeń. Akcję ewakuacji ludzi podejmuje się z chwilą, gdy zaistniały pożar może stwarzać dla nich niebezpieczeń- TEMAT: stwo. W obiektach użyteczności Bezpieczeństwo Postępowanie publicznej (a takimi są w szkoły) sytuacjach poza obowiązek pracą rozpocz zagrożeń, ęcia ewakuacji awarii spoczywa na pracownikach danego obiektu i bardzo często zostaje ona zakończona zanim przybędzie straż pożarna. Należy pamiętać, że w warunkach i wypadków zagrożenia pożarowego ruch ludzki staje się bardzo intensywny i chaotyczny. Łatwo może się przeobrazić w panikę, w której tłum stratuje słabsze osoby. PRZEZNACZONY DLA: uczniów szkół ponadgimnazjalnych, chcących uzyskać zaświadczenie W trakcie ewakuacji i poruszania o ukończeniu się po zadymionym szkolenia w obiekcie zakresie należy bhp. pamiętać, że dym i gazy powstałe w PRZEZNACZONY DLA: uczniów szkół ponadgimnazjalnych trakcie pożaru są silnie trujące. ą Aby uniknąć zatrucia, w miarę posiadanych możliwości i środków, koniecznie należy zabez pieczyć drogi oddechowe (maska filtracyjna, mokra chustka, ręcznik itp.) oraz poruszać się po zadymionych pomieszczeniach 4 na czworaka (gazy pożarowe ze względu na wyższą temperaturę unoszą się). CZAS REALIZACJI: 3 godziny lekcyjne Uwaga! Te metody nie chronią całkowicie przed najgroźniejszym w takich sytuacjach zatruciem tlenkiem węgla, powodują tylko mniejsze podrażnienie dróg oddechowych. POZIOM Bez wyraźnej WIEDZY potrzeby nie wchodzić i nie otwierać drzwi do pomieszczeń objętych ogniem, nie dotykać POCZĄTKOWEJ: klamek. Unikać dotykania elementów Wiadomości wiadomości metalowych i umiejętności znajdujących ą z zakresu się w pobliżu szkoły kultury podstawowej ognia. bezpieczeństwa W budynku i gimnazjalnej objętym realizowane pożarem, pod żadnym pozorem, w nie szkole wolno podstawowej wsiadać do windy. i gimnazjalnej Właściwym rozwiązaniem ą jest wy łączenie windy (najczęściej wyłącznik windy jest na parterze, do każdej windy oddzielnie), jednak tylko w przypadku, gdy POMOCE jesteśmy pewni, że w windzie nikogo nie ma. POMOCE DYDAKTYCZNE: Bezwzględnie należy wykonywać komputer polecenia przenośny wydawane i projektor przez kierującego multimedialny ą akcją (ewentualnie ratowniczą. Do rzutnik czasu DYDAKTYCZNE: przybycia straży pożarnej, ewakuacją rzutnik pisma) i akcją pisma, ratowniczą powinien kierować administrator obiektu, kierownik lub dyrektor szkoły, osoba przez foliogramy, nich wyznaczona lub ktokolwiek inny, kompetentny i zdecydowany, mający pojęcie o panującej ą sytuacji. Nie prezentacje zestaw wolno multimedialny. pozostawiać multimedialne ewakuacji lub bez foliogramy nadzoru, gdyż ludzie ogarnięci paniką mogą robić różne rzeczy nieprzewidywalne plany ewakuacyjne i bardzo często szkoły niebezpieczne dla nich i dla innych. W wielu obiektach objętych podręczny lub zagrożonych sprzęt pożarem gaśniczy znajduje się mienie o dużej wartości i ważne dokumenty. Nie są one jednak tak ważne, jak ludzkie życie i zdrowie. Zawsze najważniejsze jest ratowanie życia OGÓLNE: i zdrowia ludzi. W apteczka wyniku zorganizowanego pierwszej pomocy procesu nauczania uczenia się uczeń fantom powinien: do nauki resuscytacji Warunki powstania pożaru uświadomić koc z folii aluminiowej sobie, jakie wypadki mogą zdarzyć się mogą jemu Do spalania potrzebne są trzy samemu czynniki: lub paliwo, w jego tlen, otoczeniu bodziec energetyczny i jakie są ich np. okoliczności płomień. Należy i skutki, pamiętać, że w trakcie pożaru zachodzą zjawiska identyczne jak w trakcie procesu spalania jaki wykorzystujemy na co przewidywać przyszłe konsekwencje swoich działań, CELE dzień. EDUKACYJNE Wystarczy brak któregokolwiek z nich, aby ugasić pożar. Gasząc pożar należy o tym pamiętać, gdyż przemyślana akcja ratownicza OGÓLNE: jest interpretować prostsza i skuteczniejsza. poznanie zasad przepisy, postępowania regulaminy, Jeśli jest tylko w razie zasady taka pożaru i procedury możliwość, należy lub wybuchu związane z ognia i jego najbliższego sąsiedztwa ą odci ągn ąć wszelkie materiały palne, a zwłaszcza pojemniki z paliwem oraz i butle zudzielania bezpieczeństwem pierwszej poza pomocy. pracą, z gazem. Do gaszenia pożarów w zarodku służą podręczne środki gaśnicze. Należą do nich: gaśnice, woda, piasek, koce gaśnicze, hydronetki, samodzielnie tłumnice, itd. rozpoznawać przyczyny i okoliczności wszelkich wypadków, SPIS Podział JEDNOSTEK pożarów w zależności od rodzaju palącego ą się materiału: TEMATYCZNYCH: A - Pożary ciał stałych pochodzenia 1. poszukiwać Zasady organicznego, postępowania sposobów podczas zapobiegania w spalania razie pożaru których wypadkom i występuje wybuchu. poza zjawisko pracą żarzenia i określać się (drewno, papier, węgiel...). w tym swoją rolę. 2. Zasady udzielania pierwszej pomocy. B - Pożary cieczy palnych i ciał stałych ł topi ących się podczas palenia (benzyna, nafta, rozpuszczalniki, alkohole...). C - Pożary gazów (metan, gaz ziemny, acetylen...). TREŚCI: Przyczyny techniczne, organizacyjne i ludzkie wypadków w ruchu Gaszenie pożarów drogowym oraz podczas wypoczynku w górach i nad wodą. Analiza 1. M. Buchfelder, A. Buchfelder: wybranych Podręcznik przypadków pierwszej pomocy. zagrożeń PZWL, i ocena Warszawa ryzyka 1997. związanego Do gaszenia pożarów o niewielkich rozmiarach można przystąpić wyłącznie wtedy, gdy nie będzie to z wypoczynkiem w górach i nad wodą. 2. stanowiło M. Sych: zagrożenia Resuscytacja własnego teoria życia i zdrowia. praktyka Do ożywiania. gaszenia najlepsze PZWL, Warszawa i najwygodniejsze 1995. w użyciu są gaśnice. Mają one na swojej obudowie wyraźne i duże oznaczenia literowe, z których wynika, do gaszenia jakiego 3. rodzaju Kompendium pożaru są przeznaczone. pierwszej pomocy, pod redakcją W. Gacka, CIOP, Warszawa 2002. SPIS JEDNOSTEK 4. Pierwsza Do gaszenia pomoc pożarów w gospodarstwie z grupy A (ciała wiejskim, stałe pochodzenia pod redakcją organicznego, W. Gacka, przy spalaniu CIOP, Warszawa których występuje 2000. TEMATYCZNYCH: zjawisko żarzenia) używana jest 1. Bezpieczeństwo woda, piana gaśnicza, w ruchu proszek drogowym. gaśniczy, dwutlenek węgla. Do gaszenia pożarów z 2. grupy Bezpieczeństwo B (ciecze palne w i górach substancje i nad stałe wodą. topniejące ą wskutek ciepła) używana jest piana gaśnicza, proszek gaśniczy, dwutlenek węgla. 176 232 238
Do gaszenia pożarów z grupy C (gazy palne) - używany ące w obr jest proszek ądze gaśniczy, dwutlenek węgla. Do gaszenia pożarów z grupy E (pożary z grup ABC występujące w obr ębie urządze ń pod napięciem) - używany 1. jest B. proszek Rączkowski: gaśniczy BHP dwutlenek w praktyce. węgla. ODDK Gdańsk 1998. 2. Zagrożenia mechaniczne. CIOP, Warszawa 2002. 3. Gaszenie LEKCJA Uczciwek odzieży T.: 1Dozór i eksploatacja instalacji oraz urządzeń elektroenergetycznych. Poradnik szkoleniowy. COSTiW W trakcie SEP, pożaru Warszawa może się 2000. zapalić odzież. Aby tego uniknąć, przed przejściem obok ognia należy, jeżeli 4. to możliwe, Energia zmoczyć elektryczna swoje i elektryczność ubranie lub owinąć statyczna. ciało CIOP, mokrą Warszawa grubą tkaniną 2002. z naturalnych materiałów. Człowiek, na którym 5. Buuehl Temat: pali się ubranie, R., Majak Bezpieczeństwo najczęściej będzie biegł, uciekał. A., Seferna J., Strużyna J.: w Porażenia ruchu Musimy przewrócić i oparzenia drogowym twarzą do ziemi. Zabezpieczymy prądem i łukiem elektrycznym. ącgo w ten sposób przed bardzo groźnym wchłonięciem ognia do płuc i poparzeniem dróg oddechowych. Płonąc Etiologia ą odzież i pomoc najlepiej przedlekarska. ugasić wodą. WNT, W przypadku Warszawa jej braku 1993. należy poszkodowanego nakryć kocem gaśniczym Czas Oświetlenie lub realizacji: jakimkolwiek pomieszczeń innym, dużym i stanowisk i grubym pracy. kawałkiem CIOP, Warszawa materiału. 2002. 6. 7. Zagrożenia Nakrywając 2 godziny elektromagnetyczne. łowieka, lekcyjne na którym CIOP, pali się Warszawa odzież, należy 2002. koc lub jakąkolwiek inny materiał kłaść od siebie, przy-deptując jego brzegi. Taki sposób nakrywania zabezpieczy przed oparzeniami osob ę gasząc ą ą. Następnie Cele należy operacyjne: spod mate riału usunąć powietrze (dociskając ą płachtę do ratowanego lub go w nią zawijając). ą 8. Hałas. CIOP, Warszawa 2002. 9. Jeśli Uczeń Drgania dysponujemy szkoły mechaniczne. ponadgimnazjalnej tylko kurtką, CIOP, odzież Warszawa powinien: na poszkodowanym 1997. należy gasić tłumiąc ą ogień i przesuwając kurtkę 10. (bez D. podnoszenia) Koradecka: uświadomić Bezpieczeństwo od sobie, głowy że w kierunku wypadki pracy nóg. nie i zdarzają ergonomia. Po ugaszeniu się tylko CIOP, należy nieznajomym, Warszawa bezwzględnie 1999. ale mogą udzielić zdarzyć pierwszej się jemu pomocy i wezwać samemu pogotowie lub w ratunkowe. jego najbliższym otoczeniu, 11. Kodeks identyfikować pracy i inne i akty oceniać prawne. zagrożenia dla życia i zdrowia w ruchu drogowym, 12. Czynniki przewidywać zagrożeń i biologicznych unikać zagrożenia w środowisku podczas jazdy pracy. samochodem CIOP, Warszawa osobowym, 2002. autokarem, motocyklem, Pamiętaj! rowerem oraz w ruchu pieszych, 13. Psychofizjologiczne problemy człowieka w środowisku pracy. CIOP, Warszawa 2002. Nim przybędzie przestrzegać pomoc zasady należy: i przepisy prawa ruchu drogowego, 14. Zarządzanie prezentować bezpieczeństwem wysoki poziomu pracy kultury i ące ryzykiem. w si ruchu CIOP, drogowym Warszawa i akceptowane 2002. postawy. 1) powiadomić o zagrożeniu osoby znajdujące si ę w strefie zagrożenia, 15. Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku ącego si spawacza elektrycznego. ODiDK, ątrz Gdańsk budynku 2000. (dym oraz 2) Treści: starać się zejść na piętro poniżej palącego si ę pomieszczenia lub wyjść na zewnątrz budynku (dym oraz 16. Środki ciepłe ochrony indywidualnej. CIOP, Warszawa, 2002. 1. Rozpoznawanie gazy spalinowe unoszą zachowań się ryzykownych do góry), i zagrożeń w ruchu drogowym. 3) nie 2. wolno Wskazówki używać do dla ewakuacji kierujących ą wind, pojazdami oraz dla podróżujących ą 3. Zachowanie się w sytuacji awarii, pożaru lub wypadku. 4) nie należy otwierać drzwi, przez które wydobywa się dym, ąc w pomieszczeniu powy 5) przebywając w pomieszczeniu powy żej miejsca pożaru nie wolno otwierać drzwi na korytarz, należy Pomoce uszczelnić dydaktyczne: drzwi i jeżeli nie została ogłoszona ewakuacja, należy wykonywać polecenia strażaków, arkusze szarego ądze papieru, 6) do gaszenia kolorowe urządze mazaki, ągn ń elektrycznych nie wolno nigdy używać ący (np. wody, drewnianym może to doprowadzić kijem od szczotki), do porażenia mo prądem- klej należy do papieru, wyciągn ąć z łączy gniazdka przewód ądu do zasilający mieszkania, (np. drewnianym kijem od szczotki), mo żna wykręcić kolorowe bezpieczniki, karteczki, by odłączy ć dopływ prądu do mieszkania, 7) nie wolno nożyczki, wdychać dymu - można zasłonić usta mokrą tkaniną, jeżeli to możliwe - zmoczyć swoje ubranie lub owinąć foliogramy, ciało mokrą grubą tkaniną z naturalnych materiałów, 8) jeżeli rzutnik nie można do foliogramów. opuścić pomieszczenia zagrożonego, należy przejść do pomieszczenia jak najdalszego od tego, w którym się pali, zamknąć za sobą wszystkie drzwi, wzywać krzykiem oraz innymi znakami pomocy. foliogramów Spis Nr Tytuł 1. Niebezpieczne postawy. LITERATURA 2. Bezpieczeństwo poza pracą. 1. Folie szkoleniowe dla specjalisty BHP. Wydawnictwo Informacji Zawodowej Weka. 2. Poradnik dla specjalisty BHP. Wydawnictwo Informacji Zawodowej Weka. 3. Materiały dydaktyczne CIOP - PIB Przysposobienie obronne - podrę 4. M. Goniewicz, A.W. Nowak, Z. Smutek: Przysposobienie obronne - podrę ęcznik, część II. Wydawnictwo peda gogiczne Operon, Rumia 2002. 239 89 177