Kontraktowy diagnosta laboratoryjny Zatrudnienie diagnostów laboratoryjnych na zasadzie kontraktów wciąż budzi wątpliwości. Zamieszczamy opinię prawną Krajowego Związku Zawodowego Pracowników Medycznych Laboratoriów Diagnostycznych (KZZPMLD) dotyczącą tego problemu. Samozatrudnienie diagnosty laboratoryjnego jest dopuszczalne. Opinia została sporządzona w Gorzowie Wielkopolskim 5 lutego 2009 r. przez radcę prawnego Pawła Cierkońskiego. Opinia Przedmiot: Dopuszczalność tzw. samozatrudnienia w zakresie wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego Wywód: W polskim systemie prawnym obowiązuje zasada wolności wykonywania działalności gospodarczej i wolności wykonywania zawodu. Wynika ona bezpośrednio z Konstytucji RP, a także z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Oznacza to, że co do zasady, każdy może prowadzić taką działalność, jaką sobie wybierze i nie musi spełniać żadnych dodatkowych warunków. Możliwość ograniczenia tej wolności, poprzez wprowadzenie m.in. koncesjonowania, działalności regulowanych, stanowi swoisty wyjątek od pełnej
swobody w wykonywaniu działalności gospodarczej. Takie wyjątki mogą być wprowadzone jedynie w drodze wyraźnych (a więc nie dorozumianych) zapisów ustawowych. Typowym przykładem takiej działalności jest wykonywanie zawodu lekarza. Zawód lekarza może być wykonywany przez osoby, które spełniły szereg warunków określonych w przepisach szczegółowych i zgodnie z wymogami stawianymi przez te przepisy. Poza specjalnymi wymogami dotyczącymi wykształcenia, cech osobowych, stażu, ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty przewiduje w art. 49a formy wykonywania indywidualnej praktyki lekarskiej, jednocześnie wyraźnie stanowiąc, że działalność lekarza jest działalnością regulowaną w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Właśnie z tego przepisu wynika uprawnienie lekarza do wykonywania praktyki lekarskiej oraz ograniczenie do wykonywania zawodu tylko w wymienionych formach prawnych. Skoro w ustawie o diagnostyce laboratoryjnej nie ma identycznych zapisów jak w ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty, to oznacza to tyle i tylko tyle, że diagnosta nie podlega aż takim ograniczeniom jak np. lekarz. Błędnym natomiast rozumowaniem jest wyinterpretowywanie z tego faktu jakiegoś zakazu do podejmowania działalności gospodarczej przez diagnostę, skoro w Polsce obowiązuje swoboda w tym zakresie, która w przypadku diagnosty nie jest ograniczoną do określonych form wykonywania tych czynności. Kolejny aspekt lekarz, wykonując praktykę lekarską w formach narzuconych mu przez ustawę, udziela świadczenia zdrowotnego (art. 4 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej). Jeśli chodzi zaś o diagnostów należy zwrócić uwagę na art. 1 pkt 1 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej w przeciwieństwie do lekarza, diagnosta nie świadczy usług zdrowotnych to laboratorium medyczne jest świadczeniodawcą. A forma prawna, w której taki diagnosta podejmuje współpracę z laboratorium, może być dowolna (skoro nigdzie nie przewiduje się żadnych ograniczeń w tym zakresie). To właśnie laboratorium medyczne jest zakładem opieki zdrowotnej (art. 17 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej). Nie ma więc jakiegokolwiek powodu do narzucania formy współpracy diagnosty z takim niezależnym laboratorium medycznym. Współpraca stron może odbywać się na zasadzie zatrudnienia diagnosty przez laboratorium na umowę o pracę, ale może polegać także np. na prowadzeniu przez diagnostę działalności
gospodarczej i podpisaniu z laboratorium medycznym (które jest zoz em) stosownego kontraktu. Oczywistym jest, że diagnosta podlega wielu ograniczeniom co do samego wykonywania czynności diagnosty laboratoryjnego. Przede wszystkim wszelkie czynności diagnostyczne może wykonywać tylko i wyłącznie w laboratorium medycznym (art. 16 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej). Nie oznacza to jednak, że sam musi takie laboratorium założyć. Dla uzasadnienia powyższego stanowiska można przytoczyć sprawę rozpatrywaną przez Prokuraturę. Stwierdzono, że diagnosta, który podejmie się autoryzowania wyników badań wykonywanych w ramach działalności gospodarczej w jednostce nie będącej zoz-em naraża się na odpowiedzialność dyscyplinarną przed Rzecznikiem Dyscyplinarnym KIDL (postanowienie Prokuratury Rejonowej z dnia 2.04.2008 r., sygn. Akt 1797/07/D). Z tego postanowienia wynika, że nieprawidłowość w omawianym przypadku nie jest związana z prowadzeniem działalności gospodarczej (na co niektórzy błędnie kładą nacisk), ale z autoryzowaniem wyników badań w jednostce nie będącej zoz em. Jak stwierdzono wcześniej, diagnosta ma obowiązek wykonywać czynności diagnostyczne tylko w laboratorium medycznym (a więc tylko w zoz zie). Możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności dyscyplinarnej przez Rzecznika Dyscyplinarnego KIDL związana jest właśnie z naruszeniem art. 16 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej, a nie z faktem formy prawnej współpracy diagnosty z laboratorium. Również Kodeks Etyki Diagnosty Laboratoryjnego nie zawiera żadnych postanowień w zakresie formy prawnej współpracy diagnosty z laboratorium medycznym. Gdyby zapisy ograniczające formę nawiązania współpracy jedynie do umowy o pracę lub konieczności założenia własnego zoz u znalazły się w Kodeksie, należałoby uznać je za sprzeczne z prawem, z uwagi na brak podstaw prawnych pozwalających samorządowi na taką decyzję. Reasumując, jeśli diagnosta laboratoryjny przestrzega postanowień ustawy o diagnostyce laboratoryjnej oraz innych ustaw, nie można go pociągnąć do jakiejkolwiek odpowiedzialności z powodu podjęcia współpracy z laboratorium medycznym na innej zasadzie niż umowa o pracę. Żaden przepis nie warunkuje
możliwości wykonywania czynności diagnostycznych przez diagnostę od założenia przez niego zoz. Tylko laboratorium medyczne, samo w sobie będące zoz em, jest świadczeniodawcą, dlatego nie ma ani obowiązku, ani tym bardziej konieczności, aby zakładać kolejny zoz przez diagnostę. Diagnosta, w przeciwieństwie do lekarza, nigdy nie będzie stroną świadczącą usługi diagnostyczne (świadczenia zdrowotne w rozumieniu ustawy o zakładach opieki zdrowotnej), niezależnie czy sam utworzy zoz, czy nie. Zawsze podmiotem tym będzie laboratorium medyczne, z którym diagnosta współpracuje, w dowolnie wybranej przez siebie formie prawnej. Wnioski Prawo dopuszcza tzw. samozatrudnienie na zasadach ogólnych w zakresie wykonywania zawody diagnosty laboratoryjnego, bez konieczności zakładania przez diagnostę n-zoz u. Samozatrudnienie w zakresie wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego jest dopuszczalne Źródło: Opinia Radcy Prawnego w sprawie dopuszczalności tzw. samozatrudnienia w zakresie wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego sporządzona dla KZZPMLD. Ponieważ samozatrudnienie diagnostów laboratoryjnych na zasadzie kontraktów wciąż budzi wątpliwości zamieszczamy opinię prawną Krajowego Związku Zawodowego Pracowników Medycznych Laboratoriów
Diagnostycznych (KZZPMLD) dotycząca tego problemu. Opinia została sporządzona w Gorzowie Wielkopolskim 5 lutego 2009 r. przez radcę prawnego Pawła Cierkońskiego. Opinia Przedmiot: Dopuszczalność tzw. samozatrudnienia w zakresie wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego Wywód: W polskim systemie prawnym obowiązuje zasada wolności wykonywania działalności gospodarczej i wolności wykonywania zawodu. Wynika ona bezpośrednio z Konstytucji RP, a także z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Oznacza to, że co do zasady, każdy może prowadzić taką działalność, jaką sobie wybierze i nie musi spełniać żadnych dodatkowych warunków. Możliwość ograniczenia tej wolności, poprzez wprowadzenie m.in. koncesjonowania, działalności regulowanych, stanowi swoisty wyjątek od pełnej swobody w wykonywaniu działalności gospodarczej. Takie wyjątki mogą być wprowadzone jedynie w drodze wyraźnych (a więc nie dorozumianych) zapisów ustawowych. Typowym przykładem takiej działalności jest wykonywanie zawodu lekarza. Zawód lekarza może być wykonywany
przez osoby, które spełniły szereg warunków określonych w przepisach szczegółowych i zgodnie z wymogami stawianymi przez te przepisy. Poza specjalnymi wymogami dotyczącymi wykształcenia, cech osobowych, stażu, ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty przewiduje w art. 49a formy wykonywania indywidualnej praktyki lekarskiej, jednocześnie wyraźnie stanowiąc, że działalność lekarza jest działalnością regulowaną w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Właśnie z tego przepisu wynika uprawnienie lekarza do wykonywania praktyki lekarskiej oraz ograniczenie do wykonywania zawodu tylko w wymienionych formach prawnych. Skoro w ustawie o diagnostycelaboratoryjnej nie ma identycznych zapisów jak w ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty, to oznacza to tyle i tylko tyle, że diagnosta nie podlega aż takim ograniczeniom jak np. lekarz. Błędnym natomiast rozumowaniem jest wyinterpretowywanie z tego faktu jakiegoś zakazu do podejmowania działalności gospodarczej przez diagnostę, skoro w Polsce obowiązuje swoboda w tym zakresie, która w przypadku diagnosty nie jest ograniczoną do określonych form wykonywania tych czynności. Kolejny aspekt lekarz, wykonując praktykę lekarską w formach narzuconych mu przez ustawę, udziela świadczenia zdrowotnego (art. 4 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej). Jeśli chodzi zaś o diagnostów należy zwrócić uwagę na art. 1 pkt 1 ustawy o
diagnostyce laboratoryjnej w przeciwieństwie do lekarza, diagnosta nie świadczy usług zdrowotnych to laboratorium medyczne jest świadczeniodawcą. A forma prawna, w której taki diagnosta podejmuje współpracę z laboratorium, może być dowolna (skoro nigdzie nie przewiduje się żadnych ograniczeń w tym zakresie). To właśnie laboratorium medyczne jest zakładem opieki zdrowotnej (art. 17 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej). Nie ma więc jakiegokolwiek powodu do narzucania formy współpracy diagnosty z takim niezależnym laboratorium medycznym. Współpraca stron może odbywać się na zasadzie zatrudnienia diagnosty przez laboratorium na umowę o pracę, ale może polegać także np. na prowadzeniu przez diagnostę działalności gospodarczej i podpisaniu z laboratorium medycznym (które jest zoz em) stosownego kontraktu. Oczywistym jest, że diagnosta podlega wielu ograniczeniom co do samego wykonywania czynności diagnosty laboratoryjnego. Przede wszystkim wszelkie czynności diagnostyczne może wykonywać tylko i wyłącznie w laboratorium medycznym (art. 16 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej). Nie oznacza to jednak, że sam musi takie laboratorium założyć. Dla uzasadnienia powyższego stanowiska można przytoczyć sprawę rozpatrywaną przez Prokuraturę. Stwierdzono, że diagnosta, który podejmie się autoryzowania wyników badań wykonywanych w ramach działalności gospodarczej w jednostce nie będącej zoz-em naraża się na odpowiedzialność dyscyplinarną przed Rzecznikiem Dyscyplinarnym KIDL (postanowienie Prokuratury Rejonowej z dnia 2.04.2008 r., sygn. Akt 1797/07/D). Z tego postanowienia wynika, że nieprawidłowość w omawianym przypadku nie jest związana z prowadzeniem działalności gospodarczej (na co niektórzy błędnie kładą nacisk), ale z autoryzowaniem wyników badań w jednostce nie będącej zoz em. Jak stwierdzono wcześniej, diagnosta ma obowiązek wykonywać czynności diagnostyczne tylko w
laboratorium medycznym (a więc tylko w zoz zie). Możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności dyscyplinarnej przez Rzecznika Dyscyplinarnego KIDL związana jest właśnie z naruszeniem art. 16 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej, a nie z faktem formy prawnej współpracy diagnosty z laboratorium. Również Kodeks Etyki Diagnosty Laboratoryjnego nie zawiera żadnych postanowień w zakresie formy prawnej współpracy diagnosty z laboratorium medycznym. Gdyby zapisy ograniczające formę nawiązania współpracy jedynie do umowy o pracę lub konieczności założenia własnego zoz u znalazły się w Kodeksie, należałoby uznać je za sprzeczne z prawem, z uwagi na brak podstaw prawnych pozwalających samorządowi na taką decyzję. Reasumując, jeśli diagnosta laboratoryjny przestrzega postanowień ustawy o diagnostyce laboratoryjnej oraz innych ustaw, nie można go pociągnąć do jakiejkolwiek odpowiedzialności z powodu podjęcia współpracy z laboratorium medycznym na innej zasadzie niż umowa o pracę. Żaden przepis nie warunkuje możliwości wykonywania czynności diagnostycznych przez diagnostę od założenia przez niego zoz. Tylko laboratorium medyczne, samo w sobie będące zoz em, jest świadczeniodawcą, dlatego nie ma ani obowiązku, ani tym bardziej konieczności, aby zakładać kolejny zoz przez diagnostę. Diagnosta, w przeciwieństwie do
lekarza, nigdy nie będzie stroną świadczącą usługi diagnostyczne (świadczenia zdrowotne w rozumieniu ustawy o zakładach opieki zdrowotnej), niezależnie czy sam utworzy zoz, czy nie. Zawsze podmiotem tym będzie l Ponieważ samozatrudnienie diagnostów laboratoryjnych na zasadzie kontraktów wciąż budzi wątpliwości zamieszczamy opinię prawną Krajowego Związku Zawodowego Pracowników Medycznych Laboratoriów Diagnostycznych (KZZPMLD) dotycząca tego problemu. Opinia została sporządzona w Gorzowie Wielkopolskim 5 lutego 2009 r. przez radcę prawnego Pawła Cierkońskiego. Opinia Przedmiot: Dopuszczalność tzw. samozatrudnienia w zakresie wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego Wywód: W polskim systemie prawnym obowiązuje zasada wolności wykonywania działalności gospodarczej i wolności wykonywania zawodu. Wynika ona bezpośrednio z Konstytucji RP, a także z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Oznacza to, że co do zasady, każdy może prowadzić taką działalność, jaką sobie wybierze i nie musi spełniać żadnych dodatkowych warunków. Możliwość ograniczenia tej wolności, poprzez wprowadzenie m.in. koncesjonowania, działalności regulowanych, stanowi swoisty wyjątek od pełnej swobody w wykonywaniu działalności gospodarczej. Takie wyjątki mogą być wprowadzone jedynie w drodze wyraźnych (a więc nie dorozumianych) zapisów ustawowych. Typowym przykładem takiej działalności jest wykonywanie zawodu lekarza. Zawód lekarza może być wykonywany przez osoby, które spełniły szereg warunków określonych w przepisach szczegółowych i zgodnie z wymogami stawianymi przez te przepisy. Poza specjalnymi wymogami dotyczącymi wykształcenia, cech osobowych, stażu, ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty przewiduje w art. 49a formy wykonywania indywidualnej praktyki lekarskiej, jednocześnie wyraźnie stanowiąc, że działalność lekarza jest działalnością regulowaną w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Właśnie z tego przepisu wynika uprawnienie lekarza do
wykonywania praktyki lekarskiej oraz ograniczenie do wykonywania zawodu tylko w wymienionych formach prawnych. Skoro w ustawie o diagnostyce laboratoryjnej nie ma identycznych zapisów jak w ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty, to oznacza to tyle i tylko tyle, że diagnosta nie podlega aż takim ograniczeniom jak np. lekarz. Błędnym natomiast rozumowaniem jest wyinterpretowywanie z tego faktu jakiegoś zakazu do podejmowania działalności gospodarczej przez diagnostę, skoro w Polsce obowiązuje swoboda w tym zakresie, która w przypadku diagnosty nie jest ograniczoną do określonych form wykonywania tych czynności. Kolejny aspekt lekarz, wykonując praktykę lekarską w formach narzuconych mu przez ustawę, udziela świadczenia zdrowotnego (art. 4 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej). Jeśli chodzi zaś o diagnostów należy zwrócić uwagę na art. 1 pkt 1 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej w przeciwieństwie do lekarza, diagnosta nie świadczy usług zdrowotnych to laboratorium medyczne jest świadczeniodawcą. A forma prawna, w której taki diagnosta podejmuje współpracę z laboratorium, może być dowolna (skoro nigdzie nie przewiduje się żadnych ograniczeń w tym zakresie). To właśnie laboratorium medyczne jest zakładem opieki zdrowotnej (art. 17 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej). Nie ma więc jakiegokolwiek powodu do narzucania formy współpracy diagnosty z takim niezależnym laboratorium medycznym. Współpraca stron może odbywać się na zasadzie zatrudnienia diagnosty przez laboratorium na umowę o pracę, ale może polegać także np. na prowadzeniu przez diagnostę działalności gospodarczej i podpisaniu z laboratorium medycznym (które jest zoz em) stosownego kontraktu. Oczywistym jest, że diagnosta podlega wielu ograniczeniom co do samego wykonywania czynności diagnosty laboratoryjnego. Przede wszystkim wszelkie czynności diagnostyczne może wykonywać tylko i wyłącznie w laboratorium medycznym (art. 16 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej). Nie oznacza to jednak, że sam musi takie laboratorium założyć. Dla uzasadnienia powyższego stanowiska można przytoczyć sprawę rozpatrywaną przez Prokuraturę. Stwierdzono, że diagnosta, który podejmie się autoryzowania
wyników badań wykonywanych w ramach działalności gospodarczej w jednostce nie będącej zoz-em naraża się na odpowiedzialność dyscyplinarną przed Rzecznikiem Dyscyplinarnym KIDL (postanowienie Prokuratury Rejonowej z dnia 2.04.2008 r., sygn. Akt 1797/07/D). Z tego postanowienia wynika, że nieprawidłowość w omawianym przypadku nie jest związana z prowadzeniem działalności gospodarczej (na co niektórzy błędnie kładą nacisk), ale z autoryzowaniem wyników badań w jednostce nie będącej zoz em. Jak stwierdzono wcześniej, diagnosta ma obowiązek wykonywać czynności diagnostyczne tylko w laboratorium medycznym (a więc tylko w zoz zie). Możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności dyscyplinarnej przez Rzecznika Dyscyplinarnego KIDL związana jest właśnie z naruszeniem art. 16 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej, a nie z faktem formy prawnej współpracy diagnosty z laboratorium. Również Kodeks Etyki Diagnosty Laboratoryjnego nie zawiera żadnych postanowień w zakresie formy prawnej współpracy diagnosty z laboratorium medycznym. Gdyby zapisy ograniczające formę nawiązania współpracy jedynie do umowy o pracę lub konieczności założenia własnego zoz u znalazły się w Kodeksie, należałoby uznać je za sprzeczne z prawem, z uwagi na brak podstaw prawnych pozwalających samorządowi na taką decyzję. Reasumując, jeśli diagnosta laboratoryjny przestrzega postanowień ustawy o diagnostyce laboratoryjnej oraz innych ustaw, nie można go pociągnąć do jakiejkolwiek odpowiedzialności z powodu podjęcia współpracy z laboratorium medycznym na innej zasadzie niż umowa o pracę. Żaden przepis nie warunkuje możliwości wykonywania czynności diagnostycznych przez diagnostę od założenia przez niego zoz. Tylko laboratorium medyczne, samo w sobie będące zoz em, jest świadczeniodawcą, dlatego nie ma ani obowiązku, ani tym bardziej konieczności, aby zakładać kolejny zoz przez diagnostę. Diagnosta, w przeciwieństwie do lekarza, nigdy nie będzie stroną świadczącą usługi diagnostyczne (świadczenia zdrowotne w rozumieniu ustawy o zakładach opieki zdrowotnej), niezależnie czy sam utworzy zoz, czy nie. Zawsze podmiotem tym będzie laboratorium medyczne, z którym diagnosta współpracuje, w dowolnie wybranej przez siebie formie prawnej.
Wnioski Prawo dopuszcza tzw. samozatrudnienie na zasadach ogólnych w zakresie wykonywania zawody diagnosty laboratoryjnego, bez konieczności zakładania przez diagnostę n-zoz u. Źródło: Opinia Radcy Prawnego w sprawie dopuszczalności tzw. samozatrudnienia w zakresie wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego udostępniona KZZPMLD. aboratorium medyczne, z którym diagnosta współpracuje, w dowolnie wybranej przez siebie formie prawnej. Wnioski Prawo dopuszcza tzw. samozatrudnienie na zasadach ogólnych w zakresie wykonywania zawody diagnosty laboratoryjnego, bez konieczności zakładania przez diagnostę n-zoz u. Źródło: Opinia Radcy Prawnego w sprawie dopuszczalności tzw. samozatrudnienia w zakresie wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego udostępniona KZZPMLD. Data publikacji: 23.02.2011r.