ROZPORZĄDZENIU MINISTRA ZDROWIA

Transkrypt

1 Opinia prawna w zakresie odpowiedzi na zapytanie dotyczące możliwości kontrolowania indywidualnej praktyki lekarskiej oraz grupowej praktyki lekarskiej bez powiadomienia o terminie rozpoczęcia kontroli Członek Okręgowej Rady Lekarskiej ( zwany dalej wnioskodawcą) zwrócił się o udzielenie opinii prawnej w sprawie prawidłowości kontrolowania przez Narodowy Fundusz Zdrowia lekarzy, prowadzących działalność gospodarczą w formie indywidualnej praktyki lekarskiej (ipl) oraz grupowej praktyki lekarskiej (gpl) bez powiadomienia o terminie rozpoczęcia kontroli zgodnie z par rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowego sposobu i trybu przeprowadzania kontroli przez podmiot zobowiązany do finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych (Dz.U.2004 nr 274 poz.2723) Niniejszą opinię prawną oparto na następujących przepisach prawnych: 1. USTAWIE z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej ( Dz.U. Dz.U z późniejszymi zmianami) zwana dalej -uosdg. 2. USTAWIE z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U j.t. z późniejszymi zmianami) uoz 3. Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych 4. ROZPORZĄDZENIU MINISTRA ZDROWIA z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowego sposobu i trybu przeprowadzania kontroli przez podmiot zobowiązany do finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych (Dz.U 2004 nr 274 poz.2723) zwane dalej rozporządzeniem Zgodnie z art.49 a uoz prowadzenie: 1) indywidualnej praktyki lekarskiej, 2) indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej, 3) grupowej praktyki lekarskiej jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej

2 Zapis ten oznacza, iż lekarz, wykonujący swój zawód w w.w. formach jest przedsiębiorcą, do którego maja zastosowanie przepisy uosdg oraz inne przepisy prawa dotyczące prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Zgodnie zasadą ogólną wyrażoną w art. 6 ust.1 uosdg Podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa każdy przedsiębiorca w stosunku do innego podmiotu gospodarczego prowadzi działalność gospodarczą na równych prawach. Kwestię zasad kontroli przedsiębiorcy reguluje szczegółowo rozdział 5 uosdg. Od dnia 7 marca br rozdział ten został znowelizowany, poprzez wprowadzenie przepisów różniących się w sposób istotny w stosunku do przepisów sprzed nowelizacji. Niniejsza opinia obejmuje zatem krótką ocenę istniejących od 2004 roku przepisów prawnych, dotyczących kontroli ipr oraz gpl w kontekście nowych uregulowań, wynikających z brzmienia przepisów, obowiązujących od 7.03.br Zgodnie z treścią art uosdg w wersji obowiązującej od dnia 7 marca 2009 roku kontrola działalności gospodarczej przedsiębiorców przeprowadzana jest na zasadach określonych w niniejszej ustawie, chyba że zasady i tryb kontroli wynikają z bezpośrednio stosowanych przepisów powszechnie obowiązującego prawa wspólnotowego albo z ratyfikowanych umów międzynarodowych. Zmieniona treść w.w. art.77 wprowadza hierarchię aktów prawnych, normujących zasady przeprowadzania kontroli przedsiębiorców. Zgodnie z treścią w.w. art. kontrola ta przeprowadzana jest na podstawie przepisów tej ustawy ( tzn. uosdg), chyba, że znajdują zastosowanie bezpośrednio przepisy prawa wspólnotowego o charakterze powszechnie obowiązującym albo ratyfikowane umowy międzynarodowe. Jeśli zatem w sprawie nie mogą mieć zastosowania przepisy powszechne prawa wspólnotowego albo umowy międzynarodowe, to wyłączność w zakresie zasad kontroli przedsiębiorców ma w.w. ustawa, a dopiero w zakresie w niej nieuregulowanym stosuje się przepisy innych ustaw. Ustawa odsyła do ustaw szczególnych jedynie w zakresie nieuregulowanym w tym rozdziale ( w zakresie nieuregulowanym w niniejszym rozdziale stosuje się przepisy ustaw szczególnych ). Z treści tego przepisy wynika wprost, że wszelkie odmienne uregulowania, - 2 -

3 jeśli będą ( i to w sprawach w niej nie uregulowanych) to mogą wynikać jedynie z odmiennej regulacji innych ustaw. Zasady przeprowadzania kontroli w świetle uosgd w wersji obowiązującej od 7 marca 2009 roku Jedną z podstawowych zasad przeprowadzania kontroli jest wyrażona w art.79 uosdg zasada powiadomienia przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia kontroli ( 1. Organy kontroli zawiadamiają przedsiębiorcę o zamiarze wszczęcia kontroli ). Ustawa wprowadza wyjątki od w.w. zasady. Zgodnie z ust.2 Zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli nie dokonuje się, w przypadku gdy: 1) kontrola ma zostać przeprowadzona na podstawie bezpośrednio stosowanych przepisów powszechnie obowiązującego prawa wspólnotowego albo na podstawie ratyfikowanej umowy międzynarodowej; 2) przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia; 3) kontrola jakości paliw jest przeprowadzana na postawie przepisów ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. Nr 169, poz oraz z 2008 r. Nr 157, poz. 976); 4) kontrola jest prowadzona w toku postępowania prowadzonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331, z późn. zm.); 5) przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska naturalnego; 6) przedsiębiorca nie ma adresu zamieszkania lub adresu siedziby lub doręczanie pism na podane adresy było bezskuteczne lub utrudnione. Ponadto, zgodnie z ust.3 zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli nie dokonuje się także w przypadkach określonych w art. 282c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa. Termin rozpoczęcia kontroli - 3 -

4 Zgodnie z ust.3 art.79 - Kontrolę wszczyna się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Jeżeli kontrola nie zostanie wszczęta w terminie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, wszczęcie kontroli wymaga ponownego zawiadomienia. Na wniosek przedsiębiorcy kontrola może być wszczęta przed upływem 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia. Zawiadomienie przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia kontroli zawiera: 1) oznaczenie organu; 2) datę i miejsce wystawienia; 3) oznaczenie przedsiębiorcy; 4) wskazanie zakresu przedmiotowego kontroli; 5) podpis osoby upoważnionej do zawiadomienia. Uzasadnienie przyczyny braku zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli umieszcza się w książce kontroli i protokole kontroli. Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych także zawiera zapisy dotyczące kontroli podmiotu upoważnionego do finansowania świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze śriodków publicznych ( art.64 tej ustawy). Zgodnie z treścią ust.1 w.w. ustawy: Podmiot zobowiązany do finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych może przeprowadzić kontrolę udzielania świadczeń świadczeniobiorcom, a w szczególności kontrolę: 1) organizacji i sposobu udzielania świadczeń opieki zdrowotnej oraz ich dostępności; 2) udzielania świadczeń opieki zdrowotnej pod względem zgodności z wymaganiami określonymi w umowie o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej; 3) zasadności wyboru leków i wyrobów medycznych, w tym przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych stosowanych w leczeniu, rehabilitacji i badaniach diagnostycznych; 4) przestrzegania zasad wystawiania recept; 5) dokumentacji medycznej dotyczącej świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych

5 W wykonaniu delegacji ustawowej zawartej w ust.10 art.64 w.w. ustawy Minister Zdrowia wydał w dniu 15 grudnia 2004 roku rozporządzenie w sprawie szczegółowego sposobu i trybu przeprowadzania kontroli przez podmiot zobowiązany do finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych. Rozporządzenie to w par.4 ust.1 stwierdza, że Podmiot zobowiązany do finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych zawiadamia świadczeniodawcę o planowanej kontroli najpóźniej w chwili rozpoczęcia czynności kontrolnych. Zarówno ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, jak i wydane na jej podstawie rozporządzenie ze względu na okres w którym zostały uchwalone nie zawierają analogicznych zapisów, jak zapisy uosdg w treści obowiązującej od 7 marca br o zasadach przeprowadzania kontroli, w szczególności o powiadomieniu przedsiębiorcy ( lekarza prowadzącego ipr, gpr, zoz) o terminie rozpoczęcia kontroli. Zdaniem opiniującej treść art.77 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w wersji obowiązującej od 7 marca br jest normą nadrzędną w stosunku do art.64 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia. Fakt ten oznacza, że kontrole lekarzy, będących przedsiębiorcami, wszczęte po wejściu w życie noweli uosdg odbywać się powinny według zasad określonych w uosdg, natomiast w zakresie w niej nie unormowanym, będą mieć zastosowanie przepisy ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz wydanego na jej podstawie rozporządzenia. Należy zaznaczyć, odpowiadając na pytanie Wnioskodawcy, że wobec powyższego, treść par.4 ust.1 rozporządzenia Ministra Zdrowia nie da się pogodzić z aktualnym stanem prawnym, wynikającym z brzmienia art.77 ust.1 oraz art.79 ust.1 oraz 4 uosdg w treści obowiązującej od 7.03.br. Małgorzata Łakomy radca prawny Wielkopolska Izba Lekarska - 5 -