/projekt/ Uchwała Nr Rady Miejskiej w Głuchołazach z dnia.. w sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2009 rok Na podstawie art. 18 ust.2 pkt. 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym / tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz.1591, z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 214, poz. 1806, z 2003 r. Nr 80, poz. 717 i Nr 162, poz.1568, z 2004r. Nr 102, poz. 1055 i Nr 116, poz. 1203 z 2005 r. Nr 172, poz. 1441 i Nr 175, poz. 1457, z 2006 r. Nr 17, poz. 128 i Nr 181, poz. 1337, z 2007 r. Nr 48, poz. 327, Nr 138, poz. 974 i Nr 173, poz. 1218, z 2008 r. Nr 180, poz. 1111 / oraz art. 10 ust.2 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii /Dz.U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485, z 2006 r. Nr 66, poz. 469 i Nr 120, poz. 862 oraz z 2007 r. Nr 7, poz. 48 i Nr 82, poz. 558 / Rada Miejska w Głuchołazach uchwala, co nastpuje: 1 Uchwala si Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2009 rok, stanowicy czć Strategii Rozwizywania Problemów Społecznych Gminy Głuchołazy, w brzmieniu stanowicym załcznik do niniejszej uchwały. 2 Wykonanie uchwały powierza si Burmistrzowi Głuchołaz. 3 Uchwała wchodzi w ycie z dniem podjcia z moc obowizujc od dnia 1 stycznia 2009 r. Przewodniczcy Rady Miejskiej Anatol Bukała Wyk. M.W.
Uzasadnienie Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii zgodnie z ustaw o z dnia 29 lipca 2005 r. powinien być uchwalany przez Rad Miejsk. Stanowi on bowiem katalog działa planowanych do zrealizowania przez Gmin w zakresie profilaktyki i przeciwdziałania narkomanii
Zacznik do Uchway.. Rady Miejskiej w Guchoazach z dnia.. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAANIA NARKOMANII NA 2009 R.
SPIS TRECI ROZDZIA I WIADOMOCI OGÓLNE 3 1. Cele strategiczne programu 3 2. Cele operacyjne 3 3. Realizatorzy Gminnego Programu Przeciwdziaania Narkomanii 4 4. róda i zasady finansowania programu 4 ROZDZIA II OPIS ZJAWISKA NA PODSTWIE DIAGNOZY.. 5 1. Informacje o gminie... 5 2. Diagnoza 5 3. Dane zastane dotyczce osób uywajcych narkotyków.. 7 4. Profilaktyka oraz dziaania na rzecz osób uywajcych narkotyków.. 7 ROZDZIA III OBSZARY PROBLEMOWE CHARAKTERYSTYCZNE DLA GMINY UCHOAZY 8 ROZDZIA IV PROBLEMY I CELE.. 9 1. Drzewo problemów... 9 2. Drzewo celów 9 ROZDZIA V ZADANIA GMINNEGO PROGRAMU PRZECIWDZIALANIA NARKOMANII 10 1. Profilaktyka... 10 2. Pomoc psychologiczna i psychoedukacyjna. 10 ROZDZIA VI SYSTEM MONITORINGU I EWALUACJI.. 10 ROZDZIA VII PRELIMINARZ KOSZTÓW REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAANIA NARKOMANII NA 2009R.. 11 2
GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAANIA NARKOMANII ROZDZIA I WIADOMOCI OGÓLNE Gminny Program Przeciwdziaania Narkomanii na rok 2008 opracowany zosta zgodnie z treci Ustawy o przeciwdziaaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r. oraz zaeniami Krajowego Programu Przeciwdziaania Narkomanii Program jest kontynuacj programu opracowanego w ramach projektu Wsparcie województw i spoecznoci lokalnych w zapobieganiu narkomanii na poziomie lokalnym, realizowanego w 2007 r. przez Fundacj demokracji lokalnej na zlecenie Fundacji Funduszu Wspópracy i Krajowego Biura ds. Przeciwdziaania Narkomanii w ramach Projektu Transition Facility Podstaw prawn dzia zwizanych z przeciwdziaaniem narkomanii s równie niej wymienione akty prawne:. ustawa z dnia 26 padziernika 1982 r. o wychowaniu w trzewoci i przeciwdziaaniu alkoholizmowi /tekst jednolity Dz.U. z 2007 r. Nr 70 poz.473/ ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy spoecznej ( Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593 z pon. zm.) ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o dziaalnoci poytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2003 r. Nr 96, poz. 873 z pón.zm.) Gminny Program stanowi spis dzia bcych jednoczenie zadaniami wasnymi gminy w obszarze tych zagadnie spoecznych, które b realizowane w 2009 roku. Merytorycznie pierwowzór Programu zosta opracowany przez zespó w skadzie: 1. Marzena Wróbel 2. Anna Borkowska 3. Ewa Kajak 4. Piotr Leniak 1. Cele strategiczne programu Przeciwdziaanie narkomanii. Zapobieganie powstawaniu nowych problemów zwizanych z uywaniem narkotyków. Zwikszenie zasobów umoliwiajcych realizacj w/w celów. 2. Cele operacyjne Zapewnienie pomocy osobom zagroonym narkomani, eksperymentujcym z narkotykami. Zapewnienie pomocy psychospoecznej i prawnej rodzinom, w których wystpuje problem narkomanii. Popularyzacja zdrowego spdzania wolnego czasu. Wdraanie programów profilaktycznych kierowanych w szczególnoci do dzieci i odziey. Zmiana zachowa i postaw spoecznoci lokalnej oraz instytucji dziaajcych na terenie miasta i gminy Guchoazy wobec problemów zwizanych z zaywaniem narkotyków. 3
3. Realizatorzy Gminnego Programu Przeciwdziaania Narkomanii Organizacje pozarzdowe wyonione w ramach otwartego konkursu ofert na realizacj zadania publicznego. 4. róda i zasady finansowania programu ródem finansowania zada Gminnego Programu Przeciwdziaania Narkomanii s rodki finansowe budetu gminy pochodzce z opat za korzystanie z zezwole na sprzeda napojów alkoholowych. 4
ROZDZIA II OPIS ZJAWISKA NA PODSTAWIE DIAGNOZY 1. Informacje o gminie Gmina Guchoazy ley w województwie opolskim, na polsko - czeskim pograniczu u podnóa Gór Opawskich.. Zamieszkuje j 25.767 mieszkaców z czego 14.865 to osoby zamieszkujce miasto, a 10.902 - tereny wiejskie. Wedug Powiatowego Urzdu Pracy w Nysie wg stanu na padziernik 2008 r. wród mieszkaców Gminy Guchoazy 1.130 to osoby bezrobotne, z czego 602 to kobiety, 234 osoby do 25 roku ycia, 527 - dugotrwale bezrobotne, 255- osoby powyej 50 r.z.., 411 - bez kwalifikacji zawodowych. Jednym z czynników sprzyjajcych siganiu po rodki psychoaktywne jest bezrobocie. Pociga ono za sob znaczne zuboenie spoecznoci gminy co z kolei jest czst przyczyn zniechcenia i zaamania psychicznego. Ponadto bezrobocie przyczynio si do powstania zjawiska eurosieroctwa, które nie pozostaje bez znaczenie jeeli chodzi o siganie po narkotyki przez modzie. Pozostawieni bez wciwej opieki modzi ludzie radz sobie z problemami dnia codziennego wnie przy pomocy rónego rodzaju substancji psychoaktywnych. Poza tym brak opieki sprawia, e zaczynaj eksperymentowa z alkoholem czy narkotykami. odzie w wieku szkolnym podejmuje nauk w szkoach, których na terenie gminy jest cznie 16 w tym: 12 szkó podstawowych, 2 gimnazja i 2 szkoy ponadgimnazjalne. odzi ludzie maj do dyspozycji zajcia kulturalne organizowane przez Centrum Kultury oraz zajcia sportowe prowadzone przez Gminny Orodek Sportu i Rekreacji. Talent muzyczny dzieci i modzie moe rozwija odpowiednio w Pastwowej Szkole Muzycznej oraz Pastwowym Ognisku Plastyczny. Ponadto aktywnie dziaaj organizacje pozarzdowe i stowarzyszenia, które podejmuj dziaania w sferze zada publicznych w tym m.in. sportu, kultury, turystyki oraz przeciwdziaania patologiom spoecznym Opiek medyczn sprawuje nad mieszkacami Samodzielny Publiczny Zakad Opieki Zdrowotnej ZOZ w Guchoazach, Szpital Specjalistyczny MSWiA Sp. z o.o. oraz Niepubliczny ZOZ ESKULAP. Ponadto na terenie gminy funkcjonuje Komisariat Policji i Orodek Pomocy Spoecznej w ramach którego dziaa Guchoaskie Centrum Wolontariatu 2. Diagnoza W maju i czerwcu 2007 r. w ramach midzynarodowego projektu zrealizowano badania ankietowe na próbie reprezentatywnej uczniów klas trzecich szkó gimnazjalnych (wiek:15-16 lat) oraz klas drugich szkó ponadgimnazjalnych (wiek 17-18 lat) naszego kraju (ESPAD). Celem badania by przede wszystkim pomiar natenia zjawiska uywania przez odzie substancji psychoaktywnych, ale take ocena czynników wpywajcych na rozpowszechnienie. Badaniem objto dwie grupy modziey modzie urodzon w 1991 roku (wiek: 15-16 lat w momencie badania) i 1989 r. (wiek: 17-18 lat w momencie badania) Zaono, e 95% tej odziey uczszcza do szkó, w zdecydowanej wikszoci do trzecich klas gimnazjów i drugich klas szkó ponadgimnazjalnych (licea ogólnoksztace, licea profilowane, technika, zasadnicze szkoy zawodowe). Ogóem przebadano 2231 uczniów trzecich klas gimnazjów oraz 2249 uczniów drugich klas szkó ponadgimnazjalnych W badaniach zwraca m.in. uwag wysoki odsetek uczniów, którzy kiedykolwiek ywali leków uspokajajcych lub nasennych bez przepisu lekarza. Siganie po leki jest bardziej rozpowszechnione wród dziewczt ni chopców. Wród substancji nielegalnych 5
najwyszym rozpowszechnieniem cechuj si konopie indyjskie. Chocia raz w cigu caego ycia uywao ich 16% modszych uczniów i 28% starszych Na drugim miejscu wród substancji nielegalnych jest amfetamina ok. 4% wród uczniów gimnazjów i 8% wród uczniów szkó wyszego poziomu. Uywanie substancji nielegalnych spotyka si generalnie z wikszym potpieniem ni np. picie alkoholu czy palenie tytoniu. Naley odnotowa, e marihuana i haszysz s przez badanych traktowane wyranie bardziej liberalnie ni inne substancje nielegalne (mity, e te substancje nie uzaleniaj) W zwizku z brakiem rodków finansowych na przeprowadzenie bada ESPAD na terenie Gminy Guchoazy, skorzystano z danych uzyskanych w czasie realizacji programu profilaktyczno - edukacyjnego NOE przeprowadzonego wród modziey gimnazjalnej i ponadgimnazjalnejw 2005 r. Na zakoczenie tego programu uczestników poddano badaniu ankietowemu, które miao na celu dostarczenie informacji m.in. na temat: dostpnoci substancji psychoaktywnych wród modziey, stereotypów dotyczcych ich stosowania, dowiadczenia modziey w zakresie uywania narkotyków, wzorców oraz miejsca stosowania substancji uzaleniajcych, postaw wobec rodków psychoaktywnych, czstoci kontaktów z narkotykami. Dane uzyskane podczas realizacji programu NOE wskazuj, e badana modzie odwaniej siga po alkohol ni narkotyki ( wicej osób próbowao alkoholu ni narkotyków). Moe to by zwizane z faktem, e narkotyki s uwaane, za najbardziej szkodliwe uywki. Niemniej s uczniowie, którzy mieli ju kontakt z narkotykami a nawet bardzo czsto je ywaj. Najbardziej popularnym rodkiem odurzajcym stosowanym w szkoach gdzie przeprowadzany by program NOE jest marihuana lub haszysz ( podobnie jak w ESPAD) Popularno tego narkotyku prawdopodobnie wie si z bdnym przekonaniem wielu uczniów, e okazjonalne palenie marihuany nie jest grone w skutkach dla zdrowia psychicznego. Oprócz tego stereotypu wród badanych funkcjonuje jeszcze kilka innych choby takie, e ludzie o silnej woli mog zaywa narkotyki bez groby uzalenienia czy to, e narkotyki pomagaj w rozwizywaniu trudnych problemów yciowych. Niepokojce jest to, e cz ankietowanych jest zorientowana gdzie mona zaopatrzy si w narkotyki. Mao tego, wród badanych s tacy, którzy sdz, e na terenie ich szkoy mona bez problemu lub z pewnymi trudnociami kupi narkotyki. Ankiety wskazuj, e najczciej i najchtniej modzi ludzie sigaj po uywki w gronie swoich rówieników, na dyskotekach ale równie i w samotnoci. Najczciej te osobami inicjujcymi kontakt z substancjami psychoaktywnymi s koledzy znacznej rzadziej rodzestwo lub kto nieznajomy. Wyniki ankiet zasadniczo róni si od informacji napywajcych z samych szkó. Jak podaj pedagodzy szkolni, na terenie placówek nie ma problemu z narkotykami. W adnej ze szkó w roku szkolnym 2007/2008 nie odnotowano przypadków przyjcia do szkoy uczniów znajdujcych pod wpywem narkotyków, handlu czy rozprowadzania narkotyków. Pedagodzy podkrelaj jednak, e maj obawy, i guchoaska modzie jest zorientowana gdzie mona kupi narkotyki, i e takie miejsca wystpuj na terenie naszej gminy. W zwizku z tym, o wszystkich sytuacjach wskazujcych na handel narkotykami informowany jest tut. Komisariat Policji. Widoczna wród respondentów tendencja do wzgldnie liberalnego podejcia do przetworów konopi, czy przekonania o mniejszym ryzyku szkód zwizanych z ich ywaniem ni w przypadku takich narkotyków jak heroina, czy kokaina, pokazuje kierunki 6
mylenia modziey na ten temat. Dlatego warto pamita o tym, by przekaz profilaktyczny, szczególnie o charakterze edukacyjnym, przystawa do dowiadcze, postaw i przekona odych ludzi. Aby uaktualni wyniki w/w danych uzyskanych w ramach programu NOE, guchoaska odzie w grudniu 2008 r. uczestniczya w kolejnych edycjach tego programu ( 4 w gimnazjach i 2 szkoach rednich). Wyniki b znane w styczniu 2009 r. i wówczas moliwe dzie ich porównanie ( w pewnym zakresie ) z wynikami badania ESPAD. 3. Dane zastane dot. osób uywajcych narkotyków 1. uchoaska Policja do wrzenia 2008 r. stwierdzia 3 przypadki posiadania narkotyków tj. o 4 przypadki mniej, ni w tym samym czasie w roku ubiegym, 0 ywania ( w 2008 r. 5), 2 przypadki handlu (w 2008 r.- 5) oraz 1 przypadek tzw. chacza. Ponadto stwierdzono 19 przypadków zakócania porzdku publicznego w zwizku z narkotykami. 2. Do guchoaskiej Poradni dla osób z problemami alkoholowymi dziaajcej przy Samodzielnym Publicznym Zakadzie Opieki Zdrowotnej ZOZ w Guchoazach trafiaj te osoby poszukujce pomocy w zwizku z uywaniem narkotyków. Do wrzenia 2008 r. zgosio si 6 osób tj. o 2 wicej ni w 2008 r., oraz 8 rodziców szukajcych pomocy dla dzieci uywajcych narkotyków ( w 2008 r. - 4). 3. Do punktu konsultacyjnego w poszukiwaniu pomocy zgaszay si gównie osoby zawodowo zajmujce si uzalenieniami czyli pedagodzy i pracownicy socjalni oraz przedstawiciele organizacji pozarzdowych Uwaga: Dane liczbowe mog ulec zmianie (wzrosn) bowiem odzwierciedlaj one skal zjawiska na wrzesie 2008 r. 4. Profilaktyka oraz dziaania na rzecz osób uywajcych narkotyków. Profilaktyka uzalenie na terenie Gminy Guchoazy prowadzona jest w ramach Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwizywania Problemów Alkoholowych oraz w ramach Gminnego Programu Przeciwdziaania Narkomani. Dotyczy ona w wszystkich uzalenie w zwizku z tym zapisana jest w tych dwóch Programach. Charakterystycznym programem dot. profilaktyki uzalenie by zrealizowany w gimnazjach i szkoach ponadgimnazajalnych program NOE. Ponadto dla modziey uchoaskich szkó podstawowych zaplanowano warsztaty dot. substancji uzaleniajcych. Maj one na celu ukazanie faszu przekonania o atrakcyjnoci kontaktu modych ludzi z ywkami. Jednoczenie zwracaj uwag na psychologiczne i rodowiskowe czynniki warunkujce kontakt modziey z rodkami odurzajcymi. Celem programu jest dostarczenie wiedzy nt. uzalenie oraz ich negatywnego wpywu na ycie szkolne i rodzinne. Ponadto ksztatowanie postaw sprzyjajcych podejmowaniu racjonalnych decyzji w kontakcie z narkotykami. Dla modziey podstawówek przewidziano take spektakl profilaktyczny, który jest doskonaym pretekstem do podjcia dyskusji w tym temacie, a zwaszcza o trudnej sztuce dokonywania wciwych wyborów. Dla osób majcych problem z narkotykami, czonków ich rodzin oraz instytucji stykajcych si z problematyk narkomanii zorganizowano konsultacje z psychologiem zatrudnionym przez NZOZ Stowarzyszenie MONAR w Poradni Profilaktyki i Terapii Uzalenie w Opolu. 7
ROZDZIA III OBSZARY PROBLEMOWE CHARAKTERYSTYCZNE DLA GMINY UCHOAZY Cechami charakterystycznymi województwa opolskiego s m.in.: wielokulturowo regionu (polska, niemiecka, czeska, romska) sprzyja tolerancji i otwartoci na kontakty zagraniczne, popularna migracja zarobkowa, która rodzi wiele problemów spoecznych m.in. dotyczcych funkcjonowania rodzin, ale równie podatnoci na wpywy zwizane z liberalnym np.holenderskim podejciem do narkotyków, brak tendencji do spadku trendu wzrostowego wzrosa ilo osób przyjtych do leczenia, wzrost liczby pacjentów pierwszorazowych wystpowanie najwyszej frakcji osób niepenoletnich przyjtych do leczenia, brak na terenie gmin i powiatów ofert dla realizacji profilaktyki II-go stopnia dla osób, które eksperymentoway lub s po inicjacji narkotykowej, niski poziom oferty leczenia ambulatoryjnego Opolski Oddzia Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia finansuje tylko dwie poradnie: MONAR w Opolu i ZOZ w Brzegu. Wiele, z cech charakterystycznych dla województwa opolskiego ma przeenie na Gmin Guchoazy. Ze wzgldu na ssiedztwo z Czechami miejscowa ludno otwarta jest na wszelkiego rodzaju kontakty z zagranicznymi siadami. Z punktu widzenia turystyki i gospodarki fakt ten stawia gmin w korzystnym wietle, jednak blisko granicy stwarza wiele powanych zagro np. dostp do tanich rodków farmaceutycznych (leki odchudzajce zawierajce w swoim skadzie chemicznym narkotyk). Wysokie bezrobocie sprzyja migracji zarobkowej do krajów Unii Europejskiej (Niemcy, Holandia, Wielka Brytania). Wyjazdy za granic zagraaj prawidowemu funkcjonowaniu rodziny. Pojawia si coraz wicej rodzin niepenych oraz dzieci pozostawionych bez opieki dorosych b pod opiek dziadków tzw. eurosieroctwo Jak wynika z programu NOE oraz obserwacji instytucji stykajcych si z uzalenieniami problemem na terenie Gminy Guchoazy jest coraz wiksza ilo modziey w wieku szkolnym eksperymentujcej z narkotykami b sigajcej po nie okazjonalnie np. w czasie imprezy, dyskoteki. Nie doznaje ona jeszcze z tego powodu powanych szkód zdrowotnych ale w przyszci moe to si zmieni. Niestety na naszym terenie podobnie jak i w województwie brakuje ofert dla realizacji profilaktyki II-go stopnia dla osób, które eksperymentoway lub s po inicjacji narkotykowej. Nie ma równie placówek leczenia ambulatoryjnego i stacjonarnego dla osób uzalenionych od narkotyków. Co si za tyczy pozostaych cech charakterystycznych dla województwa opolskiego nie ma moliwoci odniesienia do nich Gminy Guchoazy ze wzgldu na brak danych w tym zakresie.. 8
ROZDZIA IV - PROBLEMY I CELE 1. Drzewo problemów Skutki Szkody zdrowotne Uzalenienie od narkotyków Problemy spoeczne wynikajce z ywania narkotyków Problem gówny ywanie narkotyków przez modzie gimnazjaln i ponadgimnazjaln Przyczyny Trudnoci wynikajce z wychowywania dzieci przez dziadków ( migracja zarobkowa rodziców) Trudnoci wynikajce z wychowywania przez samotnych rodziców, opiekunów Brak alternatyw spdzania czasu wolnego Presja grup rówieniczych aby siga po narkotyki ( moda ) atwy dostp do narkotyków 2. Drzewo celów Rezultaty Ograniczenie szkód zdrowotnych Dostp do leczenia odwykowego od narkotyków Przeciwdziaanie problemom spoecznym Cel gówny Cele czstkowe Ograniczenie iloci modziey ywajcej narkotyki Zwikszenie wydolnoci wychowawczej dziadków Wspieranie samotnych rodziców, opiekunów w wychowaniu dzieci Poszerzenie ofert spdzania czasu wolnego Zwikszenie poczucia wasnej wartoci, umiejtnoci odmawiania Utrudnianie dostpu do narkotyków 9
ROZDZIAV - ZADANIA GMINNEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAANIA NARKOMANII. 1. Profilaktyka Profilaktyka pierwszorzdowa dla modziey: - realizacja profesjonalnych programów profilaktycznych, - happeningi, festyny, olimpiady sportowe. Profilaktyka rodziców: - pikniki rodzinne, festyny, spotkania. Prowadzenie dziaalnoci informacyjno edukacyjnej w zakresie narkomanii. 2. Pomoc psychologiczna i psychoedukacyjna Punkt konsultacyjny: - udzielanie pomocy osobom eksperymentujcym z narkotykami - udzielanie pomocy czonkom rodzin osób uywajcych narkotyków, - udzielanie pomocy instytucjom stykajcym si z problemem narkomanii. W zwizku z tym, i profilaktyka rozumiana jest jako zmniejszanie ryzyka uywania substancji psychoaktywnyych tj. alkoholu, nikotyny, rodków odurzajcych itp. oraz zwizanych z ich ywaniem problemów poprzez niedopuszczenie do poszerzania si krgu osób, szczególnie ludzi modych, eksperymentujcych tak z legalnymi, jak i nielegalnymi substancjami w/w zadania czciowo realizowane s równie w ramach Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwizywania Problemów Alkoholowych. ROZDZIA VI - SYSTEM MONITORINGU I EWALUACJI Lista obecnoci osób uczestniczcych w warsztatach, szkoleniach, programach, itp. Ankiety po przeprowadzonych programach profilaktycznych, Liczba zrealizowanych programów profilaktycznych. Liczba przeprowadzonych festynów, pikników itp. Liczba udzielonych porad w punkcie konsultacyjnym. Liczba osób, którym udzielono porady w punkcie konsultacyjnym. Liczba osób w grupie wsparcia Obserwacja, Rozmowy. Pogb Pogbianie umiejtnoci wychowawczo-profilaktycznych nauczycieli na kursach, przekazywanie wiedzy \ wychowawczo-profilaktycznych nauczycieli na kursach,. 10
ROZDZIA VII - PRELIMINARZ KOSZTÓW REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAANIA NARKOMANII NA 2009R L.p. Zadanie Kwota 2009 r. Przeciwdziaanie narkomanii 11.000,- 1. Dotacja na prowadzenie dzia majcych na celu przeciwdziaanie narkomanii. 11.000, - 11