Dnia 19 grudnia 2013 roku w Szkole Podstawowej im. Św. Jadwigi Królowej we Frycowej miał miejsce pierwszy Gminny Konkurs Bożonarodzeniowy Ojców naszych obyczajem dla szkół podstawowych. Jego pomysłodawcą oraz współorganizatorem był Wójt Gminy Nawojowa. W organizacje konkursu włączyła się również Parafia Rzymskokatolicka pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Nawojowej - jeden z wikariuszy poprowadził całość konkursu.
Fot. Anna Kosała Głównym celem konkursu było kultywowanie tradycji związanych ze Świętami Bożego Narodzenia, a ponadto rozwijanie talentów artystycznych dzieci oraz przybliżenie sylwetek wybranych świętych. Konkurs składał się z sześciu konkurencji przygotowanych dla 10 - osobowych reprezentacji każdej ze szkół.
W pierwszej z nich 5-osobowy zespół odpowiadał na 5 losowo wybranych pytań. Pytania te powstały w oparciu o fragment książki Teresy Mazur Ojców naszych obyczajem dotyczący tradycji i zwyczajów związanych z okresem zimowym, głównie adwentem, Bożym Narodzeniem i karnawałem. Uczniowie mieli czas na wspólne ustalenie pełnej, poprawnej odpowiedzi, a uzyskane punkty każdorazowo były zapisywane na tablicy. Pytania były tak sformułowane, aby zarówno uczestnicy, jak i widownia mieli możliwość bliższego zapoznania się z tradycją bożonarodzeniową, np. uczniowie musieli podać przykłady wierzeń związanych z dniem wigilijnym, wyjaśnić symbolikę dzielenia się opłatkiem, znaczenie wigilijnych potraw, sianka na stole, czy gwiazdy na choince. Tłumaczyli, co znaczą zapomniane już dziś przez wielu nazwy, jak chociażby światy, szczodraki, czy gody.
W następnej konkurencji ten sam zespół prezentował losowo wybraną postać jednego spośród wskazanych wcześniej świętych. Byli to św. Katarzyna Aleksandryjska, św. Andrzej, św. Barbara, św. Franciszek z Asyżu, św. Łucja, św. Mikołaj oraz św. Sylwester. Jury zwracało uwagę nie tylko na typowo biograficzne informacje przekazywane przez dzieci, ale też na sposób prezentacji, umiejętność zainteresowania słuchaczy. Dzięki temu słuchacze mogli dowiedzieć się na przykład, że św. Franciszek urządził pierwszą w historii szopkę bożonarodzeniową, a dzień św. Łucji jest najkrótszy ze wszystkich w roku, zaś jej imię (łac. światło) brzmi jak westchnienie ulgi z powodu powrotu światła dnia, który stopniowo staje się coraz dłuższy.
Fot. Anna Kosała W kolejnej części każda ze szkół prezentowała jedną, wykonaną wcześniej szopkę. Najważniejsze było użycie tradycyjnych materiałów. Jury zwracało również uwagę na estetykę oraz samodzielność wykonania.
Kolejną konkurencją było zaprezentowanie ubranej przez 3- osobowy zespół około metrowej choinki.
Dzieci musiały przygotować wcześniej ręcznie wykonane ozdoby, oczywiście przy użyciu tradycyjnych materiałów - łańcuchy, aniołki, pierniki, światy i wiele innych, którymi w trakcie trwania konkursu starały się jak najpiękniej przybrać żywe drzewko.
Następnie jury oceniało wykonany w trakcie trwania konkursu, przez uczniów z klas I-III rysunek przedstawiający choinkę - format A4, rysunek kredkami.
Na zakończenie uczestnicy konkursu śpiewali wspólnie tradycyjną kolędę lub pastorałkę. Szkoły postarały się o odpowiednie stroje, np. pastuszków, aniołków, Maryi i Józefa, a także o oprawę muzyczną. Pięknym wykonaniem przypomniano wiele zapomnianych już nieco pastorałek, jak chociażby Dnia jednego o północy uczniowie jednej ze szkół wykonali aż 12 zwrotek.
O wyłonieniu zwycięzców konkursu decydowało 5-osobowe jury powołane przez organizatorów. W ocenie brano pod uwagę następujące kryteria: a) poprawność merytoryczna wypowiedzi, b) ogólne wrażenie artystyczne, c) dobór i wykorzystanie materiałów, d) estetyka i pomysłowość wykonania, e) nawiązanie do tradycji.
W pierwszej konkurencji uczestnicy mogli zdobyć maksymalnie trzy punkty za każdą poprawną odpowiedź. Każda z pozostałych konkurencji umożliwiała zdobycie po 5 punktów. Maksymalnie szkoła mogła uzyskać 40 punktów. Jury po każdej konkurencji informowało uczestników o ilości zdobytych punktów. Były one zapisywane na tablicy, a uczestnicy mogli na bieżąco śledzić wyniki, co działało niezwykle mobilizująco na każdą z drużyn.
Nagrodą za czołowe miejsca była ufundowana przez firmy z terenu Gminy Nawojowa - STAL- BUD i Euro- Travel, która ufundowała wycieczkę do Krakowa do teatru Bagatela na przedstawienie Tajemniczy ogród połączoną ze zwiedzaniem miasta - została ona wręczona osobiści przez sponsora zwycięzcom konkursu. Wszystkie szkoły uczestniczące w konkursie otrzymały ponadto pamiątkowe dyplomy, a uczestnicy nagrody książkowe.
Na zakończenie uczestników, a także widownię czekała jeszcze jedna miła niespodzianka, mianowicie zabawa w Migdałowego Króla. W domach mieszczańskich bardzo popularna w dniu 6 stycznia była zabawa w migdałowego króla: na deser po świątecznym obiedzie podawano niewielkie ciasteczka dla każdego po jednym. W którymś ciastku zapieczony był duży migdał w całości. Komu ciastko to przypadło, ten otrzymywał godność króla migdałowego i panował miłościwie do końca dnia, reszta zaś domowników była obowiązana wykonywać jego polecenia.
Opracowała: Maria Bodziony