2009 RAPORT ROCZNY Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce ul. Puławska 232, 02-670 Warszawa Tel. (0-22) 622 16 72 www.wioskisos.org
List Prezesa Zarządu.......................................... 01 SPIS TREŚCI Informacje o Stowarzyszeniu................................... Sylwetka Hermanna Gmeinera i historia Kinderdorf International....... 02 03 Sprawozdanie z działalności Stowarzyszenia w 2009 roku............. 04 Opieka zastępcza nad dzieckiem opuszczonym..................... 05 SOS Wioska Dziecięca w Biłgoraju............................ 05 SOS Wioska Dziecięca i Wspólnota Mieszkaniowa w Kraśniku...... 06 SOS Wioska Dziecięca w i Wspólnota Mieszkaniowa w Siedlcach.... 07 SOS Wioska Dziecięca w Karlinie............................. 08 Rodzinny Dom Czasowego Pobytu Sindbad w Ustroniu.......... 09 Rodzinny Dom Czasowego Pobytu Puchatek w Biłgoraju......... Dom Młodzieży SOS w Lublinie.............................. Programy Umacniania Rodziny działania profilaktyczne............. Świetlica środowiskowa Jutrzenka w Lublinie.................. 10 11 12 12 Placówki wsparcia dziennego w gminie Biłgoraj i Karlino........... 13 Projekt Playbus.......................................... 14 Działania na rzecz praw dziecka................................. 15 Współpraca z innymi organizacjami.............................. 16 Władze Stowarzyszenia........................................ 17 Raport finansowy............................................. 18
Szanowni Państwo, LIST PREZESA ZARZĄDU 01 Mam przyjemność przedstawić Państwu raport podsumowujący działania Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce w Polsce w 2009 roku. Prezentujemy w nim nasze dokonania i sukcesy oraz wyzwania, jakie stanęły przed nami w ubiegłym roku. SOS Wioski Dziecięce to szansa na szczęśliwe dzieciństwo dla opuszczonych i zagrożonych utratą rodziny dzieci. W ubiegłym roku mieliśmy 730 podopiecznych. Był to dla nas ważny rok - oprócz opieki zastępczej w 4 SOS Wioskach Dziecięcych zaangażowaliśmy się również w profilaktyczne Programy Umacniania Rodziny, zapobiegające odseparowaniu dzieci od ich rodzin biologicznych. Dzieciom opuszczonym i osieroconym zapewniamy stabilizację, poczucie bezpieczeństwa oraz możliwość rozwoju w rodzinie wioskowej, w miłości i szacunku. Wychowankowie pozostają z nami aż do pełnego usamodzielnienia. W trosce o najwyższe standardy w zakresie przestrzegania praw dziecka wdrażamy politykę ochrony dziecka. W jej ramach prowadzimy szkolenia podnoszące kompetencje pracowników Stowarzyszenia w zakresie praw dziecka. Niestety w Polsce około 100 000 dzieci jest pozbawionych opieki rodzicielskiej. Mamy więc jeszcze wiele do zrobienia. W 2010 roku pod naszymi skrzydłami znajdzie się dwa razy więcej podopiecznych niż w roku ubiegłym. Zamierzamy utworzyć 8 nowych placówek w ramach Programów Umacniania Rodziny oraz w obszarze edukacji przedszkolnej. Pragnę serdecznie podziękować wszystkim darczyńcom indywidualnym, firmom i wolontariuszom, którzy wspierali nasze działania w roku poprzednim. Dzięki Państwa pomocy i otwartemu sercu możemy otoczyć opieką dzieci i młodzież, które tego najbardziej potrzebują. Dziękuję również pracownikom Stowarzyszenia za ich zaangażowanie, entuzjazm i profesjonalizm! Z poważaniem, Waldemar Miśko Prezes Zarządu Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce
INFORMACJE O STOWARZYSZENIU 02 Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce jest częścią międzynarodowej organizacji SOS Kinderdorf International. Niesiemy pomoc osieroconym i opuszczonym dzieciom, prowadząc opiekę zastępczą w formie rodzinnej oraz Programy Umacniania Rodziny, czyli działania profilaktyczne zapobiegające odseparowaniu dziecka od rodziny biologicznej. Prowadzimy w Polsce 4 SOS Wioski Dziecięce w Biłgoraju, Kraśniku, Siedlcach i Karlinie, Dom Młodzieży w Lublinie, 2 Wspólnoty Mieszkaniowe w Kraśniku i Siedlcach, 2 Domy Czasowego Pobytu dla dzieci: Puchatek w Biłgoraju i Sindbad w Ustroniu, świetlicę wsparcia dziennego Jutrzenka w Lublinie, świetlicę szkolną w Karlinie oraz 3 świetlice środowiskowe w gminie Biłgoraj. W 2009 roku otoczyliśmy opieką 730 dzieci.
Nie robimy nic szczególnego. Chcemy dać dzieciom to, co mają inne dzieci. KRÓTKA HISTORIA WIOSEK DZIECIĘCYCH Hermann Gmeiner 03 Hermann Gmeiner, założyciel SOS Wiosek Dziecięcych pochodził z Austrii. Mając 5 lat stracił matkę. Jej ostatnie wypowiedziane przed śmiercią słowa: "Bądź zawsze dobry" towarzyszyły mu przez całe życie. Jako student medycyny założył pierwszą Wioskę Dziecięcą w Imst dla dzieci, które straciły domy, poczucie bezpieczeństwa i swoje rodziny w następstwie II Wojny Światowej. Stowarzyszeniu nadał łacińską nazwę "Societas Socialis" w skrócie "SOS". Jest to nawiązanie do międzynarodowego hasła wzywającego pomocy na pełnym morzu: Save our Souls! (Ratujcie nasze dusze!) Gmeiner ujął społeczeństwo prośbą o jednego szylinga na rzecz dzieci i akcja przerodziła się w potężny ruch. W ciągu jednego roku od położenia kamienia węgielnego w Imst powstało 5 domków jednorodzinnych, do których wprowadziło się 40 osieroconych dzieci wraz z 5 matkami. W 1953 roku Wioska w Imst liczyła już 10 domów, a 10 matek wychowywało 90 dzieci. Koncepcja Wiosek Dziecięcych zakłada konieczność zapewnienia dziecku troskliwej opieki ze strony opiekuna/opiekunów zastępczych i nie rozdzielanie rodzeństwa, a także zamieszkiwanie przez dziecko wraz z opiekunem i rodzeństwem w jednym domku będącym częścią składową SOS Wioski Dziecięcej. Umożliwiamy dzieciom życie zgodne z ich kulturą i religią. Pomagamy im w określeniu i wyrażeniu swoich umiejętności, zainteresowań i talentów. Od zakończenia wojny minęło 65 lat, w trakcie których idea Wiosek Dziecięcych rozprzestrzeniła się na 132 kraje na całym świecie. Dziś Wioski SOS znaleźć można we Francji i Niemczech, gdzie stanowią główny system pomocy osieroconym dzieciom i całkowicie zastępują domy dziecka, jak i w rodzinnej Austrii Gmeinera oraz w Ameryce Łacińskiej, Chile, Chinach i Tybecie. SOS Kinderdorf International prowadzi obecnie 491 Wiosek Dziecięcych i 2013 placówek i programów, otaczając opieką ponad 1.272.400 dzieci i młodzieży w 132 krajach.
SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI STOWARZYSZENIA ZA 2009 ROK 04 2009 Otoczyliśmy opieką 730 dzieci 4 SOS Wioski Dziecięce w Biłgoraju, Kraśniku, Siedlcach i Karlinie 2 Rodzinne Domy Czasowego Pobytu w Biłgoraju i Ustroniu 2 Wspólnoty Młodzieżowe w Siedlcach i Kraśniku Dom Młodzieży w Lublinie 6 Programów Umacniania Rodziny Karlino Siedlce Lublin 2010 Kraśnik Obejmiemy opieką dwa razy więcej dzieci 3 nowe świetlice środowiskowe w gminie Karlino 3 przedszkola w gminie Karlino Projekt Playbus w gminie Siedlce nowy Dom Czasowego Pobytu w Biłgoraju Biłgoraj Ustroń
SOS WIOSKA DZIECIĘCA W BIŁGORAJU wypoczynek wakacyjny: 39 wychowanków uczestniczyło w zorganizowanym wyjeździe do Caldonazzo we Włoszech. Wiele dzieci wyjeżdżało na wypoczynek z Rodzicami SOS. Tradycyjnie już dzieci z Wioski wzięły udział w Andrzejkach i Wigilii Bożego Narodzenia organizowanej przez Liceum Ogólnokształcące im. ONZ w Biłgoraju. 05 W 2009 roku w SOS Wiosce Dziecięcej w Biłgoraju wychowywało się 58 dzieci w 11 rodzinach. W ciągu roku do rodzin wioskowych przyjęliśmy 5 dzieci. 26 maja Wioska obchodziła uroczystość jubileuszu 25- lecia. Z tej okazji zorganizowaliśmy konferencję pt. 25 lat Rodzinnej Opieki Zastępczej w SOS Wiosce Dziecięcej w Biłgoraju. Wioska Dziecięca w Biłgoraju wręczyła XI już Dyplom Przyjaciel Dzieci. 19 pracowników Stowarzyszenia zostało uhonorowanych Medalem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej za długoletnią służbę, a Dyrektor Wioski został odznaczony medalem Wojewody Lubelskiego. Rada Miasta i Burmistrz Biłgoraja przyznali Wiosce tytuł Zasłużony dla Miasta Biłgoraj. W ramach obchodów jubileuszu 25-lecia Wioski zorganizowaliśmy II Międzyszkolne Igrzyska Olimpijskie. W Wiosce w Biłgoraju funkcjonuje wiele kół zainteresowań. Należą do nich: plastyczne, sportowe, techniczne, tenis stołowy, szachy i turystyka górska. Niektórzy wychowankowie rozwijają swoje zainteresowania na terenie miasta: 1 wychowanek uczęszcza na naukę gry na keyboardzie, 3 trenuje piłkę nożną, 1 - siatkówkę i jedna wychowanka jest w klasie pływackiej. Uspołecznieniu dzieci służy również ich praca w Samorządzie, drużynie harcerskiej i zespole redakcyjnym gazetki Nasze SOS". W Edukacyjnym Centrum Komputerowym w Wiosce prowadzone są szkolenia z obsługi komputera, nowością jest nauka języka angielskiego programem komputerowym. 24 wychowanków Wioski podjęło prace wakacyjne. Wychowankowie Wioski napisali 13 prac licencjackich i magisterskich. Doskonaleniu pracy opiekuńczo-wychowawczej Rodziców SOS i innych pracowników służy system szkoleń, obejmujących: umiejętności wychowawcze, pracę z dzieckiem z ADHD, zaburzenia zachowania, edukację seksualną, mediacje rodzinne i prawa dziecka. Wszyscy wychowankowie Wioski otrzymali w roku szkolnym 2008/2009 promocje do następnych klas. 15 wychowanków uzyskało średnią ocen powyżej 4.00, a 21 oceny bardzo dobre i wzorowe z zachowania. Wszystkie dzieci z Wioski miały zorganizowany
SOS WIOSKA DZIECIĘCA I WSPÓLNOTA MŁODZIEŻOWA W KRAŚNIKU dydaktyczno-wyrównawcze z różnych przedmiotów, najczęściej matematyki, języka polskiego i angielskiego. U większości wychowanków zauważono indywidualny postęp i rozwój oraz większą samodzielność. Wszyscy otrzymali w czerwcu promocje do klas następnych. Pracownik socjalny utrzymywał kontakt z rodzinami biologicznymi wszystkich dzieci. Ponad 60% rodzeństw miało w ciągu roku kontakt osobisty ze swymi rodzinami biologicznymi, w większości z odwiedzinami w ich miejscu zamieszkania. Najczęściej było to w czasie wakacji oraz Świąt Wielkanocnych i Bożego Narodzenia. 06 W 2009 roku w SOS Wiosce Dziecięcej w Kraśniku mieszkało 59 podopiecznych. Troje starszych wychowanków przeszło do Domu Młodzieży SOS w Lublinie, a 1 wychowanek do Wspólnoty Mieszkaniowej SOS w Kraśniku. W czerwcu zorganizowaliśmy XV Bieg po Uśmiech, który zgromadził, mimo deszczu, ponad 210 uczestników. W czasie wakacji dzieci były na koloniach nad polskim morzem oraz na obozie w Caldonazzo. Starsi podopieczni pracowali przy zbiorze owoców. Wychowankowie uczestniczący w zajęciach klubów sportowych brali również udział w obozach sportowych. We wrześniu dzieci z Rodzicami SOS pojechały na wycieczkę do Przemyśla i Krasiczyna. Nasi wychowankowie regularnie korzystali z pomocy psychologicznej i pedagogicznej. Psycholog prowadził badania diagnostyczne, zajęcia terapeutyczne, psychoedukacyjne i z profilaktyki uzależnień. Logopeda prowadził terapię logopedyczno-pedagogiczną oraz zajęcia metodą Montessori dla dzieci przedszkolnych. Pomoc pedagogiczna objęła zajęcia profilaktyczne oraz W czasie wolnym od zajęć szkolnych regularnie odbywały się zajęcia dla dzieci: plastyczne, wokalne, projekcje klubu filmowego, spotkania koła filatelistycznego oraz prace kółka technicznego. Wychowankowie uczęszczali na treningi i zajęcia sportowe w kilku dyscyplinach. Kilkunastu wychowanków gra w międzyszkolnych drużynach piłki nożnej, a dwóch - w drużynach kadry wojewódzkiej. Jeden z naszych wychowanków odnosi sukcesy w pływaniu na poziomie województwa. W 2009 roku we Wspólnocie Mieszkaniowej w Kraśniku otoczyliśmy opieką 11 wychowanków. Wspieraliśmy również 2 byłych wychowanków, obecnie mieszkających poza Wspólnotą poprzez program ograniczonej opieki w formie mieszkań nadzorowanych. Młodzież uczestniczyła w programach Pierwszy krok na rynku pracy i w programach dotyczących usamodzielnienia, organizowanych przez samorząd lokalny. Duży nacisk kładliśmy na naukę samodzielności poprzez indywidualne doradztwo i pomoc w czynnościach takich jak: gotowanie, sprzątanie, pranie, racjonalne gospodarowanie środkami finansowymi, sprawy urzędowe i prawne.
SOS WIOSKA DZIECIĘCA I WSPÓLNOTA MŁODZIEŻOWA W SIEDLCACH nowoczesny i towarzyski), zajęcia plastyczne, malowanie na jedwabiu, koło informatyczne i filmowe. Dzieci uczęszczały również na zajęcia pozalekcyjne do szkół, klubów i organizacji działających na terenie miasta. W okresie ferii zimowych Wioska SOS w Siedlcach zorganizowała ferie w Zakopanem. Dla dzieci, które pozostały w Wiosce przygotowaliśmy zajęcia artystyczne i sportowe oraz wycieczkę do Góry Kalwarii. Wychowankowie wraz z rodzicami wioskowymi spędzili dzień w Krainie Przygód (jazda na quadzie, strzelanie z łuku, wspinaczka i inne atrakcje). 07 W 2009 roku w SOS Wiosce Dziecięcej w Siedlcach przebywało 83 wychowanków, w tym 15 we Wspólnocie Mieszkaniowej. Spośród 68 dzieci mieszkających w rodzinach wioskowych 4 chodziło do publicznych przedszkoli, a pozostałe do szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych na terenie miasta Siedlce. W roku szkolnym 2008/2009 wszystkie dzieci uzyskały promocję do następnej klasy. Wychowankowie Wioski systematycznie korzystali z pomocy psychologicznej, pedagogicznej i logopedycznej. Na terenie Wioski zorganizowaliśmy dla nich zajęcia wyrównawcze z elementami terapii pedagogicznej, dwie grupy socjoterapeutyczne oraz - w zależności od potrzeb - zajęcia indywidualne i badania psychologiczne. Dodatkowo prowadziliśmy terapię zajęciową dla 30 dzieci. W czasie wolnym od zajęć szkolnych dzieci rozwijały swoje umiejętności w różnych kołach zainteresowań: sportowych (gry i zabawy ruchowe, zajęcia na sali ćwiczeń, piłka nożna, pływanie); artystycznych (taniec W 2009 roku we Wspólnocie Mieszkaniowej w Siedlcach przebywało 15 wychowanków, z których czworo usamodzielniło się, a sześcioro przeszło z Wioski Dziecięcej. Ważnym elementem pracy wychowawczej było przygotowanie młodzieży do usamodzielnienia i zorganizowanie w okresie wakacji pracy umożliwiającej zdobycie doświadczenia zawodowego. W lipcu wychowankowie pracowali w Mazurskiej Służbie Ratowniczej w Okartowie, a w sierpniu odpoczywali na obozie harcerskim w Jaśkowie na Mazurach. Razem z wychowankami przechodzącymi z Wioski Dziecięcej wyjechali na obóz integracyjny w Bieszczady. Przeprowadziliśmy dla wychowanków szkolenie z zakresu praw dziecka i edukacji seksualnej. Proces usamodzielnienia realizowany był również poprzez nabieranie przez młodzież umiejętności załatwiania spraw w urzędach, samodzielne dokonywanie zakupów, dysponowanie finansami, udział wychowanków w kursach prawa jazdy.
2009 rok był czwartym rokiem funkcjonowania SOS Wioski Dziecięcej w Karlinie. Obecnie mieszka tu 66 podopiecznych w 11 rodzinach, w tym 29 dziewcząt i 37 chłopców. Przedział wiekowy naszych wychowanków kształtuje się od 4 do 18 lat. W 2009 r. jeden z naszych podopiecznych usamodzielnił się. Ważnym wydarzeniem w 2009 roku było utworzenie pracowni komputerowej, w której 3 razy w tygodniu odbywają się zajęcia z udziałem 40 dzieci. Wielką radość piłkarzy wioskowych spowodowała inwestycja, jaką była nowa trawiasta nawierzchnia boiska do piłki nożnej. W marcu zorganizowaliśmy debatę środowiskową, podczas której szukaliśmy odpowiedzi na pytanie Czego dzieci oczekują od dorosłych i jak możemy im to dać Już po raz trzeci dzieci spędziły wakacje na koloniach w Calldonazzo w północnych Włoszech. Przez 2 tygodnie przebywało tam 36 wychowanków z opiekunami. Dzieci pojechały też na kolonie i obozy w Polsce lub wypoczynek zorganizowany przez swoich wychowawców. SOS WIOSKA DZIECIĘCA W KARLINIE W 2009 roku nasi podopieczni regularnie uczestniczyli w wycieczkach oraz zajęciach sportowych i rekreacyjnych. Były to m.in. wyjazdy na baseny, wycieczki do atrakcyjnych turystycznie miejscowości oraz wyjścia do kina. Nowym doświadczeniem dla młodzieży były zajęcia paintballa. Dzieci uczestniczyły w zabawie Mikołajkowej oraz corocznym konkursie kolęd i w Jasełkach. W grudniu odbył się czwarty Mikołajkowy Turniej Warcabowy. Nasi podopieczni biorą udział w zajęciach organizowanych w Karlinie: trenują piłkę nożną w klubie sportowym, śpiewają w zespołach wokalnych, uczą się tańca i gry na gitarze. Uczestniczyli również w wydarzeniach sportowych, kulturalnych i rekreacyjnych rangi krajowej, regionalnej i lokalnej. W lutym dwie drużyny chłopców wzięły udział w 48 regionalnym halowym turnieju piłki nożnej. We wrześniu zorganizowaliśmy festyn dla mieszkańców Wioski SOS i miasta IV Urodziny Wioski Dziecięcej. Podczas festynu przygotowaliśmy wiele atrakcji, między innymi występ zespołu muzycznego, nauka tańca, konkursy i zabawy, oczywiście tort urodzinowy, a na koniec wspólne ognisko. Kontynuowaliśmy współpracę z wolontariuszami. Działalność Wioski wspierali wolontariusze z Francji i Białorusi. Nowym pomysłem współpracy z wolontariuszami z Europy był miesięczny pobyt w wiosce dwóch Włochów. W 2009 roku nasi pracownicy brali udział w licznych szkoleniach: edukacja seksualna, rodzeństwo bez rywalizacji, zaburzenia zachowania dzieci i młodzieży oraz prawa dziecka. Przez cały rok prowadzona była superwizja dla Rodziców i Cioć SOS oraz pozostałej kadry pedagogicznej. 08
RODZINNY DOM CZASOWEGO POBYTU SINDBAD W USTRONIU Psychologiczno- Pedagogicznej z uwagi na występujące zaburzenia zachowania i emocji. Prowadzimy regularnie współpracę z rodzinami biologicznymi. Rodziny są informowane o możliwości odwiedzin i urlopowania dzieci. Wszystkie dzieci przebywające w Rodzinnym Domu Czasowego Pobytu Sindbad spędziły Święta Bożego Narodzenia w domach rodzinnych lub u najbliższej rodziny. W lipcu i sierpniu nasi wychowankowie uczestniczyli w zorganizowanych formach wypoczynku: dwutygodniowy obóz w Pogorzelicy nad morzem i dwutygodniowa kolonia w Drogomyślu. 09 W okresie od stycznia do grudnia 2009 w Rodzinnym Domu Czasowego Pobytu Sindbad przebywało ogółem 27 dzieci. Po zakończeniu procedur sądowych 15 dzieci znalazło się w docelowych formach opieki. Sześcioro podopiecznych wróciło do domu rodzinnego, troje zostało przeniesionych do Mieszkań Usamodzielnień, dwoje do Mieszkań Chronionych, jeden chłopiec do Rodzinnego Domu Dziecka i troje do Domów Dziecka. Prowadzimy współpracę z sądami rodzinnymi i jednostkami pomocy społecznej oraz innymi instytucjami zajmującymi się statutowo problematyką dziecka i rodziny. Wszyscy nasi pracownicy uczestniczą raz w miesiącu w superwizjach. Współpracujemy ze specjalistami z poradni pedagogiczno psychologicznej i poradni zdrowia psychicznego dla dzieci. W miejsce wychowanków opuszczających Rodzinny Dom Czasowego Pobytu Sindbad przyjęliśmy 15 nowych dzieci: jedno rodzeństwo pięcioosobowe, jedno rodzeństwo czteroosobowe, jedno rodzeństwo dwuosobowe i czworo pojedynczych dzieci. W stosunku do 12 dzieci trwają procedury sądowe mające na celu uregulowanie ich sytuacji prawnej. Dla 3 dzieci uregulowano sytuację prawną. Wszystkie dzieci zostały objęte opieką medyczną. Jedna dziewczynka od października 2008 r. do lipca 2009 r. była pod stałą opieką Poradni Zdrowia Psychicznego i Poradni
RODZINNY DOM CZASOWEGO POBYTU PUCHATEK W BIŁGORAJU biologicznej, czworo z nich przebywało u rodziny zaprzyjaźnionej. Wszystkie dzieci z Puchatka uczestniczyły w ciągu roku w spotkaniach z rodziną biologiczną, a jeśli rodzice nie przejawiali zaangażowania, inicjatorami spotkań byliśmy my i spotkania takie odbyły się w miejscu zamieszkania rodziców. Wychowankowie Puchatka wzięli udział w zorganizowanych formach wypoczynku w okresie ferii zimowych i wakacji. Sześcioro dzieci spędziło Święta Bożego Narodzenia wspólnie ze swoimi rodzinami na terenie Puchatka. 10 W grudniu 2009 roku w Rodzinnym Domu Czasowego Pobytu Puchatek w Biłgoraju przebywało 10 wychowanków: 1 rodzeństwo czteroosobowe, 1 rodzeństwo trzyosobowe, 1 rodzeństwo dwuosobowe i 1 dziecko. W wyniku zakończonych procedur sądowych pięcioro dzieci zostało umieszczonych w docelowych formach opieki zastępczej (Rodziny Wioskowe). W stosunku do pozostałych pięciorga dzieci nadal prowadzona jest praca z rodziną biologiczną, trwają również poszukiwania dla dzieci miejsca opieki docelowej. W miejsce dzieci, które odeszły przyjęliśmy nowe: 1 rodzeństwo trzyosobowe i jedno rodzeństwo dwuosobowe. W stosunku do wszystkich dzieci prowadzimy pracę z ich rodzinami biologicznymi, które - w miarę możliwości - uczestniczą w posiedzeniach stałego zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka. Rodziny biologiczne biorą udział w ważnych dla dzieci wydarzeniach, takich jak: urodziny, uroczystość 1-szej Komunii Świętej i Święta. Troje dzieci spędziło wakacje u rodziny Wszyscy podopieczni Puchatka brali udział w zajęciach psychologicznych: indywidualnych, ogólnorozwojowych i bloku pracy w rodzinie. Wychowankowie uczestniczą w zajęciach wyrównawczych, uczęszczają na zajęcia plastyczne, korekcyjno-wyrównawcze, taneczno-muzyczne, sportowe i logopedyczne. Wszystkie dzieci przebywające w Puchatku otrzymały promocję do następnej klasy. Pracownicy Puchatka odbyli szkolenia dotyczące m.in. przestrzegania Praw Dziecka, diagnozy rodziny z wykorzystaniem genogramu, reedukacji dzieci z trudnościami w czytaniu i pisaniu, zaburzeń zachowania u dzieci i młodzieży itp. Wszyscy pracownicy korzystali z superwizji. Prowadzimy ścisłą współpracę z jednostkami pomocy społecznej i sądami rodzinnymi oraz innymi instytucjami zajmującymi się statutowo problematyką dziecka i rodziny.
DOM MŁODZIEŻY W LUBLINIE z regatami Mazury 2009. Uczniowski Klub Kolarski przy Domu Młodzieży, wspierany przez Polski Związek Kolarski zorganizował z naszymi wychowankami szereg imprez sportowych: turniej sportowo rekreacyjny dla dzieci z rodzicami, turniej piłki nożnej, letni turniej piłki koszykowej, siatkowej, dzielnicowy wyścig kolarski, jesienny turniej piłki nożnej oraz otwarty wyścig kolarski młodzieży szkół lubelskich tor kartingowy. 11 W grudniu 2009 roku pod opieką Domu Młodzieży w Lublinie pozostawało 52 wychowanków. W ciągu roku przyjęliśmy 11 nowych wychowanków, a 6 z naszych podopiecznych usamodzielniło się. 11 osób mieszkało w tzw. mieszkaniach chronionych, cały czas korzystając ze wsparcia pedagogów i oczywiście swoich wioskowych rodzin. Wśród naszych wychowanków było aż 10 studentów, a jeden z nich w ubiegłym roku ukończył studia wyższe. 3 młodych ludzi zakupiło własne mieszkania, a 4 otrzymało pożyczkę mieszkaniową. Głównym zadaniem Domu Młodzieży SOS w Lublinie jest przygotowanie wychowanków SOS Wiosek Dziecięcych do samodzielności i niezależności w dorosłym życiu. Zgodnie z tymi celami organizujemy pracę pedagogiczną. Nasi wychowankowie brali aktywny udział w imprezach organizowanych na terenie Domu Młodzieży SOS i w środowisku lokalnym. Były to imprezy okolicznościowe (np. Dzień Dziecka), sportowe (impreza środowiskowa Radość Ci niosę, turniej piłki nożnej i tenisa ziemnego) oraz wyjazdy rekreacyjno-sportowe takie jak 2 rejsy Młodzież uczestniczyła w zajęciach: sportowych (gry zespołowe i zajęcia na siłowni) i technicznych na terenie Domu Młodzieży i w domach kultury oraz w szkolnych kołach sportowych. Nasi wychowankowie systematycznie brali udział w zajęciach komputerowych, kursach na prawo jazdy i lekcjach języka angielskiego. Mogli również uczęszczać na korepetycje i zajęcia socjoterapeutyczne. Praca z wychowankami placówki przebiegała w oparciu o Indywidualne Plany Pracy. Wszystkie plany pracy opracowaliśmy przy udziale wychowanków, wychowawcy kierującego procesem wychowawczym dziecka oraz psychologa i pracownika socjalnego. W 2009 roku w naszej pracy pedagogiczno-psychologicznej koncentrowaliśmy się na pracy z rodziną biologiczną. Kontynuowaliśmy współpracę z terapeutami Lubelskiego Ośrodka Leczenia Uzależnień i Ośrodka Socjoterapii, podejmując działania profilaktyczne. 2 wychowanków było objętych terapią. Zorganizowaliśmy wypoczynek zimowy i letni dla młodzieży w kraju i zagranicą. W czasie wakacji 12 wychowanków pracowało w różnych firmach, a pozostali wykonywali prace ogrodnicze i porządkowe na terenie Domu Młodzieży.
ŚWIETLICA ŚRODOWISKOWA JUTRZENKA W LUBLINIE W czerwcu wspólnie z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Rodzinie oraz Uczniowskim Klubem Sportowym Domu Młodzieży SOS w Lublinie zorganizowaliśmy festyn środowiskowy Witajcie wakacje, w którym wzięło udział 135 dzieci z rodzicami. Na przełomie czerwca i lipca dzieci wyjechały w góry. Po raz kolejny wykorzystaliśmy formułę połączenia wypoczynku z realizacją programu socjoterapeutycznego. Udział lokalnych partnerów w pracy z rodziną i dziećmi zagrożonymi zwiększył się poprzez realizację następujących działań: Akademia Rodzinna w ramach wdrożonego przez MOPR Programu Aktywności Lokalnej (warsztaty umiejętności społecznych, zawodowych, wychowawczych, wsparcie psychologiczne, pedagogiczne i prawne), Wyprawa po własną moc (współpraca z SOPRA - utworzenie punktu informacyjnokonsultacyjnego, umożliwienie udziału w grupach wsparcia, zajęcia socjoterapeutyczne dla dzieci i młodzieży) oraz Kościół Ewangelicznych Chrześcijan w Lublinie (pomoc materialna dla rodzin). 12 Świetlica środowiskowa Jutrzenka w Lublinie działa już od 6 lat. Zajmujemy się pracą socjoterapeutyczną w sytuacjach, w których z różnych przyczyn rodzina nie wywiązuje się w wystarczającym stopniu z funkcji opiekuńczej i wychowawczej. W 2009 roku pod opieką Jutrzenki pozostawało 56 dzieci z 22 rodzin. Centrum socjalne SOS objęło swoją pomocą 90 dzieci z 34 rodzin. Ponadto stały kontakt z rodzinami utrzymywany w postaci rozmów indywidualnych, poradnictwa psychopedagogicznego oraz interwencji kryzysowych w środowisku rodzinnym i szkolnym przyniósł pozytywne efekty w postaci poprawy relacji w rodzinie, zwiększenia poziomu zaufania, wzmocnienia tendencji do wprowadzenia korzystnych zmian w systemie rodzinnym i usprawnienia współpracy między szkołą, rodziną i świetlicą środowiskową Jutrzenka. Nasze działania obejmują wizyty domowe, udział w szkoleniach prowadzonych przez ekspertów z różnych dziedzin, doradztwo psychologiczno-pedagogiczne, umożliwienie udziału w tworzonych grupach wsparcia, kontakt z pracodawcami i program dożywiania. W sposób widoczny wpływają one na poprawę sytuacji dziecka i rodziny, stwarzając im następujące możliwości: nabycia umiejętności odpowiedzialnego tworzenia opiekuńczego środowiska rodzinnego wzmocnienia roli rodzica, dzięki nabytym kompetencjom wychowawczym i podniesionej samoocenie, poprawy relacji w rodzinie nabycia umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach nabycia umiejętności rozwiązywania problemów wychowawczych zwiększenia zaradności życiowej członków rodziny (nabycia umiejętności prowadzenia gospodarstwa domowego) zwiększenia kompetencji zawodowych osób bezrobotnych poprzez kontakt ze specjalistami otrzymania pomocy w znalezieniu zatrudnienia.
PROGRAMY UMACNIANIA RODZINY W GMINIE BIŁGORAJ I KARLINO W ramach projektu biłgorajskiego prowadzimy również przy jednej z placówek wsparcia dziennego punkt konsultacyjno-poradniczy dla rodzin objętych projektem i członków społeczności lokalnej. Umożliwia to rodzinie skorzystanie z pomocy psychologiczno-pedagogicznej i prawnej. Nazwy świetlic wybrały dzieci beneficjenci projektu: Jagódka w Bukowej Wesoła Gromadka w Gromadzie Kaja świetlica i punkt konsultacyjno-poradniczy w Woli Dereźniańskiej 13 Dużym sukcesem minionego roku było otwarcie i efektywna działalność Programu Umacniania Rodziny w gminie Biłgoraj, który stwarza dzieciom ze środowisk wiejskich warunki do rozwoju, a ich rodzinom umożliwia podjęcie działań w kierunku rozwiązania trudnej życiowo sytuacji. W minionym roku rozpoczęliśmy również Programy Umacniania Rodziny w gminie Karlino. Władze samorządu lokalnego powierzyły nam zadanie prowadzenia projektu przy szkole podstawowej w Karlinie. Naszym wsparciem objęliśmy 31 rodzin, w których wychowuje się 85 dzieci. Wieloaspektowe działania projektu objęły w ciągu 8 miesięcy intensywną pracę z 83 rodzinami, w których wychowuje się 231 dzieci. W ramach projektu biłgorajskiego prowadzimy 3 placówki wsparcia dziennego, których zadaniem jest praca socjalna z rodziną dzieci, pomoc dzieciom w nauce i wsparcie ich rozwoju poprzez organizację czasu wolnego i prowadzenie zajęć specjalistycznych. W minionym okresie placówki wsparcia dziennego pracowały systematycznie z 113 dziećmi z rodzin objętych projektem, umożliwiając im korzystanie z zajęć wychowawczych, reedukacyjnych, komputerowych, językowych, muzycznych, tanecznych, a także zapewniając im program dożywiania.
PROJEKT PLAYBUS 14 W 2009 roku w ramach projektu Playbus zorganizowaliśmy zajęcia w 17 lokalizacjach w Warszawie i okolicznych miejscowościach (parki, boiska szkolne, ośrodki socjalne, szpitale i świetlice). Całkowita liczba dzieci i młodzieży biorącej udział w organizowanych przez Playbusa imprezach wyniosła 3293. Brało w nich udział również 574 dorosłych opiekunów dzieci. Playbus to kolorowy bus jeżdżący po mieście i organizujący zabawy dla dzieci i młodzieży. Jego załogę stanowią doświadczeni pedagodzy, którzy udostępniają dzieciom przenośny plac zabaw, akcesoria do malowania, majsterkowania i budowania zamków z klocków. Pracownicy projektu wspierali również organizację imprez w Wioskach Dziecięcych oraz zorganizowali wakacyjne zabawy dla dzieci z małych wsi w lokalizacji Karlino. Projekt funkcjonował w Warszawie 3 lata. Od 2010 roku rozpocznie swoją działalność w gminie Siedlce.
DZIAŁANIA NA RZECZ PRAW DZIECKA człowieka i praw dziecka w pracy z dziećmi i młodzieżą. Odbyło się ono w dniach 16-18 września 2009 r. w Motyczu. 15 W 2009 r. Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce przystąpiło do międzynarodowej inicjatywy SOS Kinderdorf International (KDI) pt. Polityka ochrony dziecka (Child Protection Policy). Polityka ochrony dziecka została opracowana, aby przestrzeganie praw dziecka stało się prostsze i bardziej efektywne. Określone zostały standardy zachowań wobec dzieci i jasne procedury reagowania na ewentualne sytuacje łamania praw dziecka. Nasze Stowarzyszenie we współpracy z prawnikiem pracuje nad dostosowaniem międzynarodowych standardów do prawa krajowego. Proces ten zakończy się w pierwszym kwartale 2010 r. W 2009 r. powołany został krajowy zespół wdrażania Polityki ochrony dziecka, którego członkami są pracownicy Działu Rozwoju Programów oraz dyrektor Wioski Dziecięcej w Siedlcach. Pierwszym krokiem do wdrożenia polityki ochrony dziecka było zorganizowanie dla 26 pracowników Stowarzyszenia szkolenia pt: Edukacja na rzecz praw Kampania I matter! W 2009 roku Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce przystąpiło do realizacji międzynarodowej kampanii KDI dotyczącej kwestii usamodzielnienia się młodych osób z opieki zastępczej. W jej ramach zrealizowane zostały badania dotyczące stanu prawnego oraz praktyki w zakresie usamodzielniania się wychowanków opieki zastępczej, a następnie został opracowany raport. Elementem badań był szereg spotkań przedstawicielki Stowarzyszenia z pracownikami organizacji pozarządowych, instytucji państwowych i jednostek samorządu terytorialnego pracujących z i na rzecz młodych ludzi usamodzielniających się. W dn. 28-29 października 2009 r. w Wiosce Dziecięcej w Kraśniku zorganizowano wizytę grupy pracowników Ośrodków Pomocy Społecznej, Powiatowych Centrów Pomocy Rodzinie oraz pracowników organizacji pozarządowych działających na terenie województwa dolnośląskiego. Celem wizyty była prezentacja działalności Stowarzyszenia, zapoznanie się z systemem opieki oferowanym przez Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce, jak również dyskusja na temat Standardów Quality4Children. W dn. 18-19 listopada 2009 r. przedstawiciele Stowarzyszenia wzięli udział w konferencji Prawa i wolności człowieka wobec wyzwań współczesności organizowanej przez Państwową Wyższą Szkołę Zawodową w Lesznie i Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Lesznie. Przedstawiono działalność Stowarzyszenia, zaproszono do dyskusji na temat Standardów Quality4Children, zaproponowano warsztaty nt. praw dziecka, w tym praw dziecka w opiece zastępczej.
WSPÓŁPRACA Z INNYMI ORGANIZACJAMI Opracowano nazwę i logo kampanii Przystanek rodzina. Działania grupy roboczej będą kontynuowane w kolejnym roku. Współpraca z Fundacją Robinson Crusoe Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce współpracuje z Fundacją Robinson Crusoe w ramach międzynarodowej kampanii na rzecz usamodzielniających się wychowanków opieki zastępczej I matter! Wspólnie przygotowaliśmy przewodnik skierowany do usamodzielniającej się młodzieży i pracowników systemu opieki zastępczej pracujących z młodzieżą. 16 Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce jest członkiem Koalicji na rzecz Rodzinnej Opieki Zastępczej. Przedstawiciele Stowarzyszenia aktywnie uczestniczyli w pracach Koalicji, której celem jest propagowanie informacji i wiedzy na temat rodzinnej opieki zastępczej w społeczeństwie i dążenie do stworzenia pozytywnego obrazu rodzinnych form opieki zastępczej. Młodzież z Domu Młodzieży w Lublinie i ze Wspólnoty Mieszkaniowej z Kraśnika bierze udział w spotkaniach wehikułu usamodzielnienia programie realizowanym przez Fundację Robinson Crusoe. W 2009 roku jednym z zadań Koalicji były prace nad przekształceniem nieformalnego zrzeszenia organizacji pozarządowych i jednostek samorządu terytorialnego (Ośrodki Pomocy Społecznej, Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie) w stowarzyszenie osób prawnych. Zakończenie tych starań planowane jest na rok 2010. W ramach działań Koalicji na Rzecz Rodzinnej Opieki Zastępczej SOS Wioski Dziecięce brały udział w pracach grupy roboczej, której celem było opracowanie kampanii społecznej promującej rodzicielstwo zastępcze.
WŁADZE STOWARZYSZENIA 17 Zarząd Stowarzyszenia Imię i Nazwisko Waldemar Miśko Barbara Grasińska- Ciereszko Zygmunt Dechnik Tom Malvet Barbara Rajkowska Janusz Rosłan Gerhard Zwettler Funkcja Prezes Zarządu Wiceprezes Zarządu Członek Zarządu Członek Zarządu Członek Zarządu Członek Zarządu Członek Zarządu Wszyscy członkowie Zarządu Stowarzyszenia pełnią swoje funkcje Pro Publico Bono. Biuro Krajowe Imię i Nazwisko Elżbieta Janczur Funkcja Dyrektor Biura Krajowego
SPRAWOZDANIE FINANSOWE 18 Zgodnie z Ustawą o Rachunkowości (art.53 ust.1) sprawozdanie finansowe Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce w Polsce za rok 2009 zostanie opublikowane po zatwierdzeniu przez organ zatwierdzający - Walne Zgromadzenie do dnia 30 czerwca br. Obecnie dane finansowe Stowarzyszenia są sprawdzane przez zewnętrznego audytora.
DANE KONTAKTOWE Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce ul. Puławska 232, 02-670 Warszawa KRS 0000056901; NIP 526 10 33 254 tel./fax. (022) 622-16-72; info@wioskisos.org Nasze konto: 07 1240 6247 1111 0000 4975 0683 www.wioskisos.org