PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA (PZO) Z BIOLOGII Obowiązujący w roku szkolnym 2016/17 dla klasy 1c, 1d, 1f, 2a, 2c, 2d, 2e, 2f, 3b, 3d, 3f Gimnazjum nr 5 im. Sejmu Polskiego w Słupsku Imię i nazwisko nauczyciela: Elżbieta Krawczykiewicz Przedmiotowy system oceniania jest zgodny: - z Rozporządzeniem MEN z dnia 30 kwietnia 2007r w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z póżn.zm. - Statutem Gimnazjum nr 5 w Słupsku W sprawach nie ujętych w PZO z biologii obowiązują przepisy zawarte w w/w dokumentach. Wszelkie kwestie nieuregulowane przedmiotowym systemem oceniania rozstrzyga nauczyciel, a kwestie sporne dyrektor szkoły. Zakres wymagań z biologii określony jest na podstawie zagadnień zawartych w podstawie programowej dla uczniów w gimnazjum (poziom III) oraz Programu nauczania Puls Życia wyd. Nowa Era. W klasach I materiał jest realizowany 1 godzinę w tygodniu. Podręczniki obowiązujące w klasie: I : Puls życia cz. 1 W klasach II materiał jest realizowany 2 godziny w tygodniu. Podręcznik obowiązujący w klasie II : Puls życia cz. 2 W klasach III materiał jest realizowany 1 godzinę w tygodniu. Podręcznik obowiązujący w klasie II : Puls życia cz. 3 W klasach drugich prowadzona jest projekt edukacji przedmiotowej : ELEMENTY OCENIANIA KSZTAŁTUJĄCEGO W NAUCZANIU BIOLOGII W KLASACH DRUGICH I. Cele ogólne oceniania na biologii 1. Rozpoznawanie przez nauczyciela poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia, wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań programowych. 2. Poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie. 3. Motywowanie ucznia do dalszej pracy. 4. Pomoc uczniowi w samodzielnym kształceniu biologicznym. 5. Przekazanie rodzicom lub opiekunom informacji o postępach dziecka. 6. Dostarczenie nauczycielowi informacji zwrotnej na temat efektywności jego nauczania. 7. Prawidłowości doboru metod i technik pracy z uczniem. II. Rodzaje osiągnięć uczniów podlegających sprawdzaniu i ocenianiu: - wiadomości, - umiejętności - postawa ucznia i jego aktywność Formy oceniania osiągnięć edukacyjnych Sprawdziany 30 min 45 min. Wypowiedzi ustne Kartkówki 10 min Częstotliwość Kl. I i III 1-2 razy w Klasy II 4-5 razy w 1-2 razy w nieokreślona -mogą się odbyć z każdej lekcji Uwagi/Kryteria oceniania - przeprowadzane są po zakończeniu każdego działu, zawsze poprzedzone są lekcją powtórzeniową; - mogą zawierać dodatkowe pytania (zadania) na ocenę celującą; - sprawdziany są zapowiedziane i oceniane zgodnie z terminem i ze skalą ocen zamieszczoną w WZO; - sprawdziany są obowiązkowe; - nie ocenia się ucznia po dłuższej nieobecności w szkole; - uczniowie samodzielnie w zeszycie przedmiotowym dokonują poprawy sprawdzianu / zadań za które nie otrzymali maksymalnej ilości punktów. Uczeń przepisuje całe polecenie w/w zadania i poprawną, wyczerpującą odpowiedź. - ocenianiu podlega poprawność merytoryczna wypowiedzi, umiejętność charakteryzowania procesów biologicznych, stosowania języka biologicznego, wnioskowania przyczynowo-skutkowego, logicznego formułowania dłuższej wypowiedzi; - wypowiedzi ustne oceniane są zgodnie ze skalą ocen zamieszczoną w WZO; - przy odpowiedzi ustnej obowiązuje znajomość materiału z ostatniej lekcji, w przypadku lekcji powtórzeniowych z całego działu. - obejmują materiał z ostatniej lekcji (nie muszą być wcześniej zapowiadane, ale mogą); - oceny podlegają poprawie w terminie wyznaczonym przez nauczyciela; - kartkówki oceniane są zgodnie z WZO;
Aktywność na lekcjach Zeszyt przedmiotowy nieokreślona - ocenianiu podlega zaangażowanie w tok lekcji, umiejętność samodzielnego rozwiązywania problemów, praca w grupach, udział w dyskusjach prowadzących do wyciągania wniosków, prowadzenie obserwacji, wykonywanie doświadczeń; - uzyskanie trzech + za aktywność zamieniane jest na ocenę bardzo dobrą - uzyskanie trzech - zamieniane jest na ocenę niedostateczną; sprawdzany co najmniej 1 raz w - ocenianiu podlega estetyka zeszytu ( notatki z lekcji, zadania domowe, rysunki); - termin sprawdzania zeszytu nie jest zapowiedziany; - zeszyt przedmiotowy oceniany jest zgodnie ze skalą ocen zamieszczoną w WZO; - zeszyt przedmiotowy jest obowiązkowy; - uczeń może otrzymać - za brak zeszytu przedmiotowego; w przypadku braku zeszytu przedmiotowego, kiedy zadana była praca domowa, uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną; - uzyskanie trzech - za brak zeszytu zamieniane jest na ocenę niedostateczną; - każda ocena, informacja zamieszczona w zeszycie przedmiotowym przez nauczyciela powinna być podpisana przez rodzica; Praca domowa nieokreślona - prace domowe mogą być krótkoterminowe (na kolejną lekcję), lub długoterminowe, np. referaty (zapowiedziane wcześniej z wyprzedzeniem uzależnionym stopniem trudności pracy, powinny być napisane odręcznie); - zadaniem domowym może być wykonanie pracy badawczej na podstawie zagadnień omawianych podczas zajęć lekcyjnych. W pracy takiej oceniana będzie umiejętność samodzielnego projektowania eksperymentu, stawiania hipotez i ich weryfikację, wyciąganie wniosków; - ocenianiu podlega poprawność, samodzielność i staranność wykonania pracy; - prace domowe oceniane są zgodnie ze skalą ocen zamieszczoną w WZO; Dodatkowe formy aktywności nieokreślona - udział w konkursach i olimpiadach biologicznych oraz aktywne uczęszczanie na kółka przedmiotowe cząstkowa ocena bardzo dobra ( o wadze oceny za aktywność) - wysokie osiągnięcia w konkursach i olimpiadach biologicznych cząstkowa ocena celująca ( o wadze oceny za sprawdzian) i wyższa ocena od oceny śródsemestralnej lub końcoworocznej wynikającej z ocen cząstkowych ( o jeden stopień); - wykonanie pomocy dydaktycznej obejmuje samodzielne jej opracowanie i sporządzenie (ocenia się jej walory dydaktyczne i estetykę wykonania); - opieka nad hodowlami botanicznymi i zoologicznymi obejmuje cały rok szkolny i może być prowadzona przez zespół uczniów; - inne formy aktywności oceniane są zgodnie ze skalą ocen zgodną z WZO.; III. Sposób ustalania ocen semestralnych i końcoworocznych: Wystawienie oceny klasyfikacyjnej dokonuje się na podstawie ocen cząstkowych zgodnie z zasadami zawartymi w WZO i wagą ocen zawartą w e-dzienniku ( większą wagę mają oceny ze sprawdzianów (prac klasowych), w drugiej kolejności są kartkówki i odpowiedź ucznia. Pozostałe oceny są wspomagające. IV. Techniki gromadzenia informacji o osiągnięciach i postępach uczniów: a. Wszystkie oceny wpisywane są do e- dziennika, a ze sprawdzianu, kartkówki, odpowiedzi zadania domowego wpisane są również do zeszytu. b. Oceny opatrzone są informacją dotyczącą rodzaju aktywności ucznia oraz zakresu materiału. V. Sposoby informowania uczniów i rodziców o przedmiotowych osiągnięciach, postępach i zagrożeniach: a. Uczniowie są zapoznawani z Przedmiotowymi zasadami oceniania na pierwszej godzinie lekcyjnej. Rodzice zobowiązani są z zapoznaniem się z PZO zamieszczonymi na stronie internetowej szkoły. Fakt zapoznania się z PZO z biologii uczniowie i rodzice (lub prawni opiekunowie) potwierdzają własnoręcznym podpisem. b. Na pierwszej lekcji biologii w danym roku szkolnym uczniowie poinformowani są o ogólnie o realizowanych treściach materiału. O szczegółowych treściach materiału i o wymaganiach na uczniowie są informowani ustnie na każdej lekcji oraz pisemnie na lekcji powtórzeniowej z danego działu ( zagadnieniach do powtórki) poszczególne oceny. Ze zrealizowanymi treściami edukacyjnymi wymaganymi na sprawdzian zapoznają się rodzice i uczniowie, znajomość w/w zagadnień poświadczają własnoręcznym podpisem. Szczegółowe treści o wymaganiach edukacyjnych z biologii są dostępne do wglądu uczniów i rodziców w gabinecie biologicznym. c. Oceny są jawne dla uczniów i rodziców (lub prawnych opiekunów). d. Nauczyciel informuje uczniów o ocenach bezpośrednio po ich uzyskaniu. e. Wychowawca informuje rodziców (lub prawnych opiekunów) o ocenach cząstkowych i klasyfikacyjnych z biologii na zebraniach rodzicielskich lub w czasie indywidualnych konsultacji a nauczyciel biologii w e-
VI. dzienniku lub na konsultacjach. Informacje o grożącej ocenie niedostatecznej klasyfikacyjnej jest przekazywane zgodnie z procedurą WZO. f. Prace pisemne ( sprawdziany i kartkówki) są przechowywane przez nauczyciela biologii w szkole do końca roku szkolnego i udostępniane do wglądu uczniom oraz rodzicom (lub prawnym opiekunom). g. Uczeń nie ma prawa do ściągania prac domowych oraz na sprawdzianach i klasówkach, takie ewidentne próby kończą się oceną niedostateczną. Oceny uzyskanej za ściąganie nie można poprawić. Wymagania ogólne na poszczególne stopnie szkolne z biologii: Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: opanował wiadomości i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania, będące efektem jego samodzielnej pracy, prezentuje swoje wiadomości posługując się terminologią biologiczną, potrafi stosować zdobyte wiadomości w sytuacjach nietypowych, formułuje problemy i rozwiązuje je w sposób twórczy, dokonuje analizy lub syntezy zjawisk i procesów biologicznych, wykorzystuje wiedzę zdobytą na innych przedmiotach, potrafi samodzielnie korzystać z różnych źródeł informacji, bardzo aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym, wykonuje twórcze prace, pomoce naukowe i potrafi je prezentować na terenie szkoły i poza nią, w pracach pisemnych osiąga 100% punktów możliwych do zdobycia i w pełni odpowiada na dodatkowe pytania, bierze udział w konkursach biologicznych na terenie szkoły i poza nią. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: opanował w pełnym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem nauczania, wykazuje szczególne zainteresowania biologią, potrafi stosować zdobytą wiedzę do samodzielnego rozwiązywania problemów w nowych sytuacjach, bez pomocy nauczyciela korzysta z różnych źródeł informacji, potrafi planować i bezpiecznie przeprowadzać doświadczenia i hodowle przyrodnicze, sprawnie posługuje się mikroskopem i lupą oraz sprzętem laboratoryjnym, potrafi samodzielnie wykonać preparaty mikroskopowe i opisać je, prezentuje swoją wiedzę posługując się poprawną terminologią biologiczną, aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym, w pisemnych sprawdzianach wiedzy i umiejętności osiąga od 91% do 100% punktów możliwych do zdobycia. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: opanował wiadomości i umiejętności bardziej złożone i mniej przystępne, przydatne i użyteczne w szkolnej i pozaszkolnej działalności, potrafi stosować zdobytą wiedzę do samodzielnego rozwiązywania problemów typowych, w przypadku trudniejszych korzysta z pomocy nauczyciela, posługuje się mikroskopem i zna sprzęt laboratoryjny, wykonuje proste preparaty mikroskopowe, udziela poprawnych odpowiedzi na typowe pytania, jest aktywny na lekcji, w pracach pisemnych osiąga od 76% do 90% punktów. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: opanował wiadomości i umiejętności przystępne, niezbyt złożone, najważniejsze w nauczaniu biologii, oraz takie które można wykorzystać w sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych, z pomocą nauczyciela rozwiązuje typowe problemy o małym stopniu trudności, z pomocą nauczyciela korzysta z takich źródeł wiedzy jak: słowniki, encyklopedie, tablice, wykresy, wykazuje się aktywnością na lekcji w stopniu zadowalającym, w przypadku prac pisemnych osiąga od 51% do 75% punktów. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: ma braki w opanowaniu wiadomości i umiejętności określonych programem, ale nie przekreślają one możliwości dalszego kształcenia, wykonuje proste zadania i polecenia o bardzo małym stopniu trudności, pod kierunkiem nauczyciela, z pomocą nauczyciela wykonuje proste doświadczenia biologiczne, wiadomości przekazuje w sposób nieporadny, nie używając terminologii biologicznej, jest mało aktywny na lekcji, w pisemnych sprawdzianach wiedzy i umiejętności osiąga od 31% do 50% punktów.
Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: nie opanował wiadomości i umiejętności określanych podstawami programowymi, koniecznymi do dalszego kształcenia, nie potrafi posługiwać się przyrządami biologicznymi, wykazuje się brakiem systematyczności w przyswajaniu wiedzy i wykonywaniu prac domowych, nie podejmuje próby rozwiązania zadań o elementarnym stopniu trudności nawet przy pomocy nauczyciela, wykazuje się bierną postawą na lekcji, w przypadku prac pisemnych osiąga od 0% do 30% punktów. VII. Sposoby korygowania braków i poprawiania wyników niekorzystnych: a. Uczeń ma prawo do poprawy oceny terminie wyznaczonym przez nauczyciela, zgodnie z informacjami zamieszczonym w WZO. b. Uczeń ma prawo do uzupełnienia braków z przedmiotu w ramach konsultacji z nauczycielem w przypadku zgłoszenia chęci przez ucznia. c. Poprawa ocen jest dobrowolna, odbywa się poza lekcjami na konsultacjach ( każdy poniedziałek w godzinach 15-16 lub w innym terminie, po uzgodnieniu z nauczycielem). Poprawa sprawdzianu lub kartkówki może odbywać się w formie ustnej lub pisemnej ( uczeń otrzymuje inną wersję testu niż na sprawdzianie). d. Do dziennika obok oceny uzyskanej za pierwszym razem wpisuje się ocenę uzyskaną z poprawy. e. Uczeń ma prawo, raz w w klasach I i III oraz dwa razy w w klasach II, zgłosić nieprzygotowanie do lekcji bez podania przyczyny (nie dotyczy zapowiedzianych sprawdzianów) nieprzygotowanie dotyczy braku pracy domowej, nieprzygotowanie do odpowiedzi ustnej lub kartkówki. Nieprzygotowanie uczeń zgłasza zaraz po wejściu uczniów do sali lekcyjnej. Nauczyciel nieprzygotowanie odnotowuje w dzienniku a uczeń w zeszycie na stronie tytułowej. f. Uczeń może być zwolniony z pisania sprawdzianu w wyjątkowych, uzasadnionych sytuacjach losowych. VIII. OBNIŻENIE WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH nauczyciel jest zobowiązany na podstawie pisemnej opinii poradni psychologicznej (do tego upoważnionej) obniżyć wymagania edukacyjne w stosunku do ucznia, u którego stwierdzono deficyty rozwojowe. 1. Uczniowie posiadający opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się oraz uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie nauczania indywidualnego są oceniani z uwzględnieniem zaleceń poradni. 2. Nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia posiadającego opinię poradni psychologiczno- pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się. 3. W stosunku do wszystkich uczniów posiadających dysfunkcję zastosowane zostaną zasady wzmacniania poczucia własnej wartości, bezpieczeństwa, motywowania do pracy i doceniania małych sukcesów. 4. Rodzaje dysfunkcji: - Dysgrafia, czyli brzydkie, nieczytelne pismo Dostosowanie wymagań będzie dotyczyło formy sprawdzania wiedzy, a nie treści. Wymagania merytoryczne, co do oceny pracy pisemnej powinny być ogólne, takie same, jak dla innych uczniów, natomiast sprawdzenie pracy może być niekonwencjonalne. Np., jeśli nauczyciel nie może przeczytać pracy ucznia, może go poprosić,aby uczynił to sam lub przepytać ustnie z tego zakresu materiału. Może też skłaniać ucznia do pisania drukowanymi literami lub na komputerze. Nie ocenia się estetyki zeszytu. - Dysleksja, czyli trudności w czytaniu przekładające się niekiedy także na problemy ze zrozumieniem treści Dostosowanie wymagań w zakresie formy: Krótkie i proste polecenia, czytanie polecenia zadania na głos, objaśnianie dłuższych poleceń - Inne rodzaje dysfunkcji ocenianie zgodnie ze wskazaniami poradni. - Uczeń ze sprawnością intelektualną niższą od przeciętnej. W przypadku tych dzieci konieczne jest dostosowanie zarówno w zakresie formy jak i treści wymagań. Obniżeniu wymagań, które obejmują wiadomości i umiejętności określone podstawą programową. Poprawa prac klasowych odbywać się będzie przy pomocy nauczyciela. Zastosowanie metod ułatwiających opanowanie materiału. Wymagania, co do formy mogą obejmować między innymi: - omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności, pozostawiania więcej czasu na jego utrwalenie, - podawanie poleceń w prostszej formie, unikanie trudnych, czy bardzo abstrakcyjnych pojęć, częste odwoływanie się do konkretu, przykładu, - unikanie pytań problemowych, przekrojowych, - wolniejsze tempo pracy, przekazywanie odrębnych, dodatkowych instrukcji dla ucznia. IX. Ewaluacja PZO Pod koniec roku szkolnego nauczyciel wspólnie z uczniami dokonuje analizy funkcjonowania PZO na lekcjach biologii. Ewentualne zmiany PZO będą obowiązywały od następnego roku szkolnego.. data i podpis ucznia data i podpis rodzica