GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Warszawa, 25 czerwca 2014 r. Informacja sygnalna i finansowe zakładów ubezpieczeń w I kwartale 2014 roku 1 W dniu 31 marca 2014 r. zezwolenie na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej w Polsce miało pięćdziesiąt osiem zakładów ubezpieczeń (przed rokiem pięćdziesiąt dziewięć); działalność w ubezpieczeniach na życie (dział I) prowadziło dwadzieścia siedem towarzystw, a pozostałe ubezpieczenia osobowe i majątkowe (dział II) obsługiwało trzydzieści jeden firm, w tym jeden zakład reasekuracji. Większość zakładów ubezpieczeń miało formę organizacyjną spółki akcyjnej (dwadzieścia pięć w dziale I i tyle samo w dziale II), spośród ośmiu towarzystw ubezpieczeń wzajemnych (TUW), dwa prowadziły ubezpieczenia na życie. W towarzystwach zorganizowanych w formie spółek akcyjnych dominował kapitał zagraniczny, TUW-y miały przewagę polskich udziałowców. i finansowe zakładów ubezpieczeń w okresie I kw. 2014 r. były mniej korzystne dla zakładów ogółem względem analogicznego okresu roku ubiegłego. i te dla zakładów ubezpieczeń na życie (dział I) były lepsze, a dla zakładów pozostałych ubezpieczeń osobowych i ubezpieczeń majątkowych (dział II), pomimo wzrostu składki przypisanej brutto, gorsze. 1 Niniejszą informację opracowano na podstawie danych otrzymanych 9 czerwca b.r. z Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego. Opracowanie: Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Kontakt w sprawach merytorycznych: Halina Mrowiec-Nalepa, tel. 22 608 36 20; e-mail: h.nalepa@stat.gov.pl
Przychody i koszty zakładów ubezpieczeń ogółem kształtowały się następująco: Ogółem Dział I a Dział II b 2013 2014 I kw. 2013 2014 I kw. 2013 2014 I kwartał 2013 = I kwartał 2013= I kwartał mln zł =100 mln zł = 100 mln zł I kw. 2013 =100 Przychody ogółem... Składki przypisane brutto... Przychody z lokat... Koszty ogółem... Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto... Zmiany stanu innych rezerw technicznoubezpieczeniowych. Koszty działalności ubezpieczeniowej... Koszty działalności lokacyjnej... Obciążenie wyniku finansowego... finansowy netto... 15 888,4 14 573,4 91,7 9 657,6 8 533,9 88,4 6 230,8 6 039,5 96,9 15 014,4 13 966,9 93,0 8 061,4 6 930,3 86,0 6 953,0 7 036,6 101,2 2 329,7 2 167,0 93,0 1 650,3 1 646,9 99,8 679,4 520,1 76,6 14 520,8 13 400,5 92,3 9 042,6 7 907,6 87,4 5 478,2 5 492,9 100,3 9 874,3 9 171,1 92,9 6 516,5 5 796,8 89,0 3 357,8 3 374,3 100,5-285,4-89,6 x -291,2-105,0 x 5,8 15,4 265,4 3 057,2 3 197,4 104,6 1 476,9 1 469,4 99,5 1 580,3 1 728,0 109,3 1 530,1 937,0 61,2 1 339,3 724,9 54,1 190,8 212,1 111,2 312,2 328,2 105,1 135,5 162,9 120,3 176,7 165,3 93,5 1 367,6 1 172,9 85,8 615,0 626,3 101,8 752,6 546,6 72,6 techniczny... 1 195,1 1 279,9 107,1 663,6 778,4 117,3 531,5 501,5 94,4 a Ubezpieczenia na życie, b Pozostałe ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia majątkowe. i finansowe ubezpieczycieli na życie i finansowe ubezpieczycieli majątkowych mln zł 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 I kw. 2013 I kw. 2014 techniczny finansowy netto mln zł 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 I kw. 2013 I kw. 2014 techniczny finansowy netto 2
W strukturze przychodów ogółem dominującą pozycję stanowiła składka. W I kwartale 2014 r. składka przypisana brutto ogółem wyniosła 13 966,9 mln zł i była niższa o 7,0% niż w I kwartale 2013 r., z czego 6 930,3 mln zł stanowiła składka działu I, a 7 036,6 mln zł działu II (spadek o 14,0% i wzrost o 1,2% odpowiednio). Przychody z działalności lokacyjnej wyniosły 2 167,0 mln zł i były o 7,0% niższe niż przed rokiem. W strukturze kosztów ogółem znaczącą pozycję stanowiły odszkodowania. Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto ogółem w I kwartale 2014 r. wyniosły 9 171,1 mln zł i były niższe o 7,1% niż przed rokiem, w dziale I spadły o 11,0% do 5 796,8 mln zł, a w dziale II wzrosły o 0,5% do 3 374,3 mln zł. Koszty działalności lokacyjnej zwiększyły się o jedną trzecią i ukształtowały się na poziomie 937,0 mln zł. Łączny wynik finansowy netto zakładów ubezpieczeń wyniósł 1 172,9 mln zł i był niższy o 14,2% niż w I kwartale roku poprzedniego. Towarzystwa ubezpieczeń w dziale I wypracowały wynik w wysokości 626,3 mln zł, tj. o 1,8% więcej niż w I kwartale 2013 r., natomiast w dziale II wynik był niższy o 27,4% i wyniósł 546,6 mln zł. techniczny (w ujęciu zagregowanym) ukształtował się na poziomie 1 279,9 mln zł i był wyższy o 7,1% niż w I kwartale poprzedniego roku. techniczny w ubezpieczeniach na życie wzrósł o 17,3% w skali roku i wyniósł 778,4 mln zł, a w ubezpieczeniach majątkowych obniżył się z 531,5 mln zł do 501,5 mln zł (o 5,6%). Składka przypisana brutto z działalności bezpośredniej w I kwartale 2014 r. wyniosła w ubezpieczeniach na życie 6 925,0 mln zł (spadek o 14,0% w stosunku do I kwartału 2013 r.), a w ubezpieczeniach majątkowych 6 886,6 mln zł (wzrost o 0,8%). W strukturze składki przypisanej brutto z działalności bezpośredniej ogółem składka zakładów działu I stanowiła 50,1%, a zakładów działu II 49,9%. Dominującą pozycję działu I pod względem wartości zebranej składki brutto, uzyskały ubezpieczenia na życie związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, w których składka wyniosła 3 056,8 mln zł oraz ubezpieczenia na życie 2 554,6 mln zł. Udział ich wyniósł odpowiednio 44,1% i 36,9% wartości składek przypisanych brutto tego działu. W dziale II największą pozycję (48,4% składek) stanowiły składki brutto zebrane z tytułu polis komunikacyjnych. Składki te spadły o 3,9% i wyniosły 3 336,2 mln zł. Wystąpiła strata techniczna w komunikacyjnej OC (grupa 10) w wysokości 20,9 mln zł wobec 59,6 mln zysku w analogicznym okresie ubiegłego roku. Udział ubezpieczeń casco pojazdów lądowych w składkach przypisanych brutto działu II wyniósł 19,6%, a ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej wynikających z posiadania pojazdów lądowych 28,8%. Wartość ich była niższa niż w I kwartale 2013 r. odpowiednio o 0,5% i 6,1%. 3
Wartość odszkodowań i świadczeń wypłaconych brutto z działalności bezpośredniej zmniejszyła się w porównaniu z I kwartałem poprzedniego roku w ubezpieczeniach na życie o 11,0% do 5 796,6 mln zł, a w pozostałych ubezpieczeniach osobowych i majątkowych wzrosła o 0,2% do 3 323,2 mln zł. Składki przypisane brutto oraz odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto w podziale na wybrane rodzaje ubezpieczeń kształtowały się następująco: Składki przypisane brutto 2013 2014 I kw. I kwartał mln zł 2013 =100 DZIAŁ I Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto 2013 2014 I kw. I kwartał 2013 mln zł =100 Ogółem z działalności bezpośredniej... Ubezpieczenia na życie... 8 055,2 6 925,0 86,0 6 513,9 5 796,6 89,0 3 897,8 2 554,6 65,5 4 134,3 3 546,8 85,8 Ubezpieczenia posagowe, zaopatrzenia dzieci... 28,1 26,8 95,2 31,8 30,0 94,2 Ubezpieczenia na życie, związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym... 2 933,9 3 056,8 104,2 1 900,8 1 745,2 91,8 Ubezpieczenia rentowe... 25,0 29,2 116,9 18,4 19,0 102,9 Ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe... Ogółem z działalności bezpośredniej... 1 170,4 1 257,6 107,4 428,6 455,6 106,3 DZIAŁ II 6 833,2 6 886,6 100,8 3 317,1 3 323,2 100,2 Ubezpieczenia wypadkowe... 263,5 277,9 105,5 74,1 70,3 94,9 Ubezpieczenia chorobowe... 142,5 162,9 114,3 40,7 38,0 93,6 Ubezpieczenia casco pojazdów lądowych... 1 357,2 1 350,1 99,5 896,5 901,5 100,6 Ubezpieczenia szkód spowodowanych żywiołami... 1 120,0 1 087,2 97,1 326,1 250,4 76,8 w tym obowiązkowe budynków w gospodarstwach rolnych... 317,2 310,2 97,8 24,6 31,2 127,1 Ubezpieczenia pozostałych szkód rzeczowych... 509,1 595,4 117,0 130,8 139,0 106,3 Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wynikającej z posiadania pojazdów lądowych... 2 115,9 1 986,1 93,9 1 404,1 1 462,9 104,2 w tym obowiązkowe OC posiadaczy pojazdów mechanicznych... 2 050,0 1 913,8 93,4 1 360,6 1 410,9 103,7 Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ogólnej... 669,8 657,0 98,1 155,5 165,0 106,1 4
Suma bilansowa zakładów ubezpieczeń ogółem na koniec marca 2014 r. wyniosła 170 071,7 mln zł (wzrost w skali roku o 2,6%), z tego na dział I przypadało 101 228,2 mln zł (o 0,7% więcej niż przed rokiem), na dział II 68 843,5 mln zł (o 5,6% więcej niż przed rokiem). Wartość aktywów netto ubezpieczeń na życie (gdzie ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający) wzrosła z 45 235,0 mln zł do 50 794,7 mln zł (o 12,3%). Wartość lokat zakładów ubezpieczeń ogółem zmniejszyła się o 2,3% do 100 522,3 mln zł, przy czym zakładów ubezpieczeń na życie wyniosła 44 434,5 mln zł (o 10,2% mniej niż przed rokiem), a zakładów pozostałych ubezpieczeń osobowych i majątkowych 56 087,8 mln zł (o 5,0% więcej). Główną pozycją pasywów były rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe, które (łącznie dla całego rynku ubezpieczeniowego) ukształtowały się w końcu marca 2014 r. na poziomie 127 675,5 mln zł, tj. o 4,9% wyższym niż przed rokiem. Rezerwy te w dziale I wyniosły 83 493,2 mln zł (wzrost o 3,4%), a w dziale II 44 182,3 mln zł (wzrost o 7,8%). Aktywa i pasywa zakładów kształtowały się następująco (wg stanu w dniu 31 III): Aktywa ogółem... Lokaty... Aktywa netto ubezpieczeń na życie a... Pasywa ogółem... Kapitał własny... Rezerwy technicznoubezpieczeniowe... Ogółem Dział I Dział II 2013 2014 2013 2013 2014 2013 2013 2014 2013 mln zł =100 mln zł =100 mln zł =100 165 767,2 170 071,7 102,6 100 547,6 101 228,2 100,7 65 219,6 68 843,5 105,6 102 928,9 100 522,3 97,7 49 489,5 44 434,5 89,8 53 439,4 56 087,8 105,0 45 235,0 50 794,7 112,3 45 235,0 50 794,7 112,3 x x x 165 767,2 170 071,7 102,6 100 547,6 101 228,2 100,7 65 219,6 68 843,5 105,6 37 723,2 35 334,7 93,7 15 362,5 13 497,2 87,9 22 360,7 21 837,5 97,7 121 759,0 127 675,5 104,9 80 754,6 83 493,2 103,4 41 004,4 44 182,3 107,8 a Gdy ryzyko lokaty (inwestycyjne) ponosi ubezpieczający. O bezpieczeństwie funkcjonowania zakładów ubezpieczeń, obok rezerw adekwatnych do przyjętego do ochrony ryzyka, decyduje dostosowany do wymogów ostrożnościowych poziom kapitałów (środków) własnych. Łącznie, na koniec marca 2014 r., kapitały te wyniosły 35 334,7 mln zł (o 6,3% mniej niż na koniec marca 2013 r.). Kapitał własny towarzystw na życie zmniejszył się o 12,1% do 13 497,2 mln zł, a w zakładach chroniących pozostałe ryzyka osobowe i majątkowe o 2,3% do 21 837,5 mln zł. 5
Wskaźniki bezpieczeństwa działalności ubezpieczeniowej kształtowały się następująco (wg stanu w dniu 31 III): Ogółem Dział I Dział II 2013 2014 2013 2014 2013 2014 % Wskaźnik monitorowania a... 422,6 379,5 365,5 317,7 480,4 439,8 Wskaźnik pokrycia rezerw b... 115,5 114,7 111,3 111,7 123,9 120,5 a Relacja środków własnych na pokrycie marginesu wypłacalności do marginesu wypłacalności. b Relacja aktywów spełniających warunki ustawowe do rezerw techniczno-ubezpieczeniowych brutto. 6