Uchwała nr XL/249/06 Rady Powiatu w Jarocinie z dnia 23 marca 2006 r. w sprawie uchwalenia powiatowego programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych Na podstawie art. 35a ust 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych ( Dz. U. z 1997r. nr 123, poz. 776 ze zm.) i art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym Dz. U. z 2001r. nr 142, poz. 1592 ze zm. ) uchwala się, co następuje: 1. Uchwala się powiatowy program działań na rzecz osób niepełnosprawnych na lata 2006 2010 w zakresie: a) rehabilitacji społecznej b) rehabilitacji zawodowej c) przestrzegania praw osób niepełnosprawnych stanowiący załącznik do uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Powiatu. 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Przewodniczący Rady Powiatu Czesław Robakowski 1
Załącznik do Uchwały nr XL/249/06 Rady Powiatu w Jarocinie z dnia 23 marca 2006 r. POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH na lata 2006-2010 Jarocin 2006 2
Powiatowy program działań na rzecz osób niepełnosprawnych w latach 2006-2010 1. Wstęp. 2. Niepełnosprawność wśród mieszkańców powiatu jarocińskiego. 3. Instytucje wspierające osoby niepełnosprawne. 4. Cele operacyjne programu 5. Przedsięwzięcia planowane do realizacji w latach 2006-2010. 6. Podsumowanie. 3
Wstęp Zmiany polityczne i przekształcenia gospodarcze zachodzące w naszym kraju spowodowały nasilenie wielu zagrożeń społecznych. Zrodziło to pilną potrzebę zapewnienia ochrony socjalnej osobom najdotkliwiej ponoszącym konsekwencje wprowadzanych zmian. Wejście w życie Ustawy o pomocy społecznej w 1990 roku dało podstawę do rozwiązywania złożonych problemów społecznych. Utworzenie samorządowych organów powiatowych w 1999 r. pozwoliło na decentralizację działania pomocy społecznej i budowanie lokalnych planów wsparcia osób niepełnosprawnych. Prawo do uczestniczenia osób niepełnosprawnych w życiu społecznym zagwarantowane jest w wielu dokumentach międzynarodowych i krajowych. Europejska Karta Społeczna zapewnia tym osobom możliwość korzystania z wszelkich instytucji zapewniających szkolenie oraz rehabilitację zawodową i społeczną. Podstawowym zadaniem programu na rzecz osób niepełnosprawnych przyjętego przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 3 grudnia 1982 roku, jest popieranie wszelkich skutecznych środków w zakresie zapobiegania niepełnosprawności, prowadzenie rehabilitacji i wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych na pełne uczestnictwo w życiu społecznym. Podstawowymi krajowymi aktami prawnymi regulującymi zadania na rzecz osób niepełnosprawnych są Ustawa z 12 marca 2004r. o pomocy społecznej oraz Ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Z zapisu tych dokumentów wynika obowiązek zaspokojenia przez instytucje pomocy społecznej niezbędnych potrzeb życiowych osób niepełnosprawnych i ich rodzin, doprowadzenie do życiowego usamodzielnienia, integracji ze środowiskiem oraz umożliwienie im bytowania w warunkach odpowiadających godności człowieka. Planując opracowanie powiatowej strategii rozwiązywania problemów społecznych Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Jarocinie przeprowadziło rozpoznanie ich rodzaju i skali na terenie powiatu jarocińskiego. Dokonano tego na podstawie własnych badań ankietowych oraz analizy informacji zebranych od instytucji i organizacji zajmujących się rozwiązywaniem problemów społecznych. Zebrany materiał poddany został weryfikacji merytorycznej. Strategia rozwoju powiatu jarocińskiego na lata 2002 2011 przyjęta do realizacji uchwałą Rady Powiatu w lutym 2002 roku zawiera m.in. strategiczne zadania powiatu w zakresie polityki społecznej. Powiatowy program działań na rzecz osób niepełnosprawnych, który realizowany będzie w latach 2006-2010 staje się ważnym elementem strategii rozwoju powiatu, jego celem jest polepszenie jakości życia osób niepełnosprawnych powiatu jarocińskiego. Program zawiera zadania planowane 4
do realizacji w oparciu o wykorzystanie istniejących warunków i kierunków polityki społecznej państwa i województwa wielkopolskiego. Są to zadania, które zamierzają wykonać władze samorządowe powiatu i gmin, a także autonomiczne podmioty życia społeczno-gospodarczego. 2. Niepełnosprawność wśród mieszkańców powiatu jarocińskiego. 1. Charakterystyka osób niepełnosprawnych. Liczba osób niepełnosprawnych na terenie powiatu jest różnie oceniana, w zależności od źródła informacji. Brakuje spójnego systemu rejestracji wszystkich osób niepełnosprawnych, stąd brak pełnych i dokładnych danych o ich liczbie. Według informacji Powiatowego Zespołu ds. Orzekania Niepełnosprawności, na terenie Powiatu Jarocińskiego liczba ludności kształtuje się na poziomie 70000, z czego około 5% to osoby niepełnosprawne, posiadające orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Liczba osób niepełnosprawnych kształtuje się następująco: - w 2003roku - 1661 - w 2004roku -1368 - w 2005roku -1572 Z powyższego zestawienia wynika,że w latach 2003-2005 orzeczenia o niepełnosprawności uzyskało 4601 osób, z czego 3116 stanowiły osoby dorosłe, a 1099 dzieci. Ze znacznym stopniem niepełnosprawności 490 osób, z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności 1232 osoby, z lekkim stopniem niepełnosprawności1394osoby. Osoby niepełnosprawne posiadające uprawnienia do korzystania z pomocy społecznej otrzymują pomoc w formie finansowej, rzeczowej lub usługowej, a także pomoc lekarską, pielęgniarską i socjalną. Najczęstszą przyczyną powstania niepełnosprawności są wady wrodzone i przebyte choroby. Wśród typów zaburzeń występujących u tych osób na pierwszym miejscu znajduje się niepełnosprawność intelektualna. Dalsze miejsca zajmują dysfunkcje narządów wewnętrznych, kończyn, narządu wzroku. 5
2.Liczba osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jarocinie kształtuje się na poziomie: Liczba osób niepełnosprawnych bezrobotnych: w tym kobiety: Liczba osób niepełnosprawnych poszukujących pracy i nie pozostających w zatrudnieniu: w tym kobiety: 2003 2004 2005 174 97 62 22 199 109 55 16 207 119 39 14 3. Instytucje wspierające osoby niepełnosprawne. Osoby niepełnosprawne znajdują pomoc głównie w instytucjach pomocy społecznej, a) gminnych - ośrodki pomocy społecznej w Jarocinie, Jaraczewie, Kotlinie i Żerkowie, - świetlice socjoterapeutyczne w Jarocinie, Żerkowie, Górze. Świadczą one pomoc dzieciom i młodzieży, która z powodu niewydolności opiekuńczowychowawczej ich rodzin znalazła się w trudnej sytuacji życiowej. - Dom dziennego pobytu w Jarocinie, zapewniający całodzienny pobyt, wyżywienie, organizację czasu wolnego i czynnego wypoczynku osobom starszym. b) powiatowe - Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Jarocinie powołane do realizacji powiatowych zadań w zakresie pomocy społecznej, - Dom Pomocy Społecznej w Zakrzewie zapewniający całodobową opiekę 120 kobietom niepełnosprawnym intelektualnie, - Środowiskowe Domy Samopomocy w Jarocinie Raszewach, które zapewniają opiekę osobom z zaburzeniami psychicznymi, 6
Istniejąca baza - Dom Dziecka w Górze, z 50 miejscami dla dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej, - Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Cerekwicy dla 50 dziewcząt wymagających resocjalizacji. Na terenie Powiatu Jarocińskiego istnieje następująca instytucje zajmujące się osobami niepełnosprawnymi : Warsztat Terapii Zajęciowej w Jarocinie dla 42 uczestników, Dom Pomocy Społecznej w Zakrzewie dla 120 mieszkanek niepełnosprawnych intelektualnie, Zakład Aktywności Zawodowej w Żerkowie dla 47 uczestników ze znacznym stopniem niepełnosprawności, Środowiskowy Dom Samopomocy w Raszewach (całodobowy), Środowiskowy Dom Samopomocy w Jarocinie, Powiatowy Ośrodek Wsparcia przy PCPR w Jarocinie z oddziałami wnoskowie, Sławoszewie, Jarocinie oraz w Żerkowie dla dzieci i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi dla 88 osób, Zespół Szkół Specjalnych w Jarocinie, Przedszkole integracyjne, klasy integracyjne w szkołach, Wypożyczalnia sprzętu ortopedycznego i rehabilitacyjnego. Zakłady Pracy Chronionej: Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej wykazuje tendencję spadkową. Przyczyną takiego stanu jest zmniejszająca się ilość środków finansowych przeznaczanych na ten cel. Niewielki wzrost wykazuje liczba rodzin osób niepełnosprawnych korzystających z pomocy w formie pracy socjalnej oraz w formie usług opiekuńczych. W rodzinach korzystających z pomocy społecznej żyje około 18% ludności zamieszkałej na terenie powiatu. Z pomocy różnych instytucji korzysta rocznie 700 950 rodzin, w których występują problemy opiekuńczo-wychowawcze. Dla osób z dużym ograniczeniem zdolności do samodzielnej egzystencji, przy jednoczesnej niewydolności rodziny, przeznaczone są domy pomocy społecznej. Liczba oczekujących na umieszczenie w domach pomocy społecznej wynosiła od kilku do kilkunastu osób rocznie. Okres oczekiwania trwał ponad rok i obserwowano tendencję do jego wydłużenia, jednak po wejściu w życie znowelizowanej ustawy o pomocy społecznej w marcu 2004 i nowych zasadach odpłatności za DPS praktycznie nie ma problemu z przyjęciem do DPS. 7
Z grupy osób niepełnosprawnych około 700 osób rocznie korzysta z pomocy społecznej. Połowa z nich otrzymuje rentę socjalną, a około 140 osób rocznie korzysta z usług opiekuńczych. Podstawowym źródłem utrzymania osób niepełnosprawnych jest renta lub emerytura (38%). Osoby zatrudnione w zakładach pracy lub prowadzące własną działalność gospodarczą albo rolniczą stanowią 20%ogółu zarejestrowanych osób niepełnosprawnych. Na wyłącznym utrzymaniu swoich rodzin, bez dodatkowych źródeł dochodu, pozostaje 5% osób niepełnosprawnych. Z pomocy społecznej korzysta co roku około 160 rodzin, w których żyją dzieci niepełnosprawne. Dzieci niepełnosprawne nie korzystają z usług w środowiskowym domu samopomocy i nie uczestniczą w zajęciach warsztatów terapii zajęciowej. Na terenie powiatu nie ma przedszkola specjalnego dla dzieci niepełnosprawnych. W przedszkolu integracyjnym opiekę znajduje około 20 dzieci niepełnosprawnych. W szkole specjalnej i oddziałach specjalnych szkół masowych organizowana jest nauka dla dzieci niepełnosprawnych. Od 2000 roku na terenie powiatu realizowany jest Powiatowy Program Rehabilitacji i Integracji Dzieci Niepełnosprawnych, który polega na wieloprofilowej rehabilitacji i edukacji dzieci niepełnosprawnych w celu ich maksymalnego usamodzielnienia i przygotowania do pełnego uczestnictwa w życiu społecznym. 4. Cele operacyjne programu Celem programu jest zwiększenie udziału osób niepełnosprawnych w życiu społecznym i gospodarczym Powiatu Jarocińskiego poprzez wyrównywanie ich szans w korzystaniu z praw i obowiązków, jakie przysługują pozostałym obywatelom. Cel ten będzie osiągnięty poprzez realizację następujących celów operacyjnych: Kształtowanie i rozwijanie świadomości społecznej w zakresie dostrzegania i rozumienia problemów osób niepełnosprawnych. Zwiększenie dostępu do zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze i sprzęt rehabilitacyjny Likwidacja barier architektonicznych, barier transportowych oraz barier w komunikowaniu się. Zapewnienie dostępu do dóbr i usług umożliwiających pełne uczestnictwo w życiu społecznym. Zapewnienie osobom niepełnosprawnym pełnego dostępu do rehabilitacji społecznej kultury, sportu, rekreacji i turystyki. Zwiększenie aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych. 8
Zapewnienie konsultacji społecznej wszystkich działań dotyczących osób niepełnosprawnych w fazie ich planowania, wdrażania oraz ewaluacji z samorządną reprezentacją środowiska. 1. Sposób realizacji Wstępem do realizacji Programu będzie zdiagnozowanie sytuacji osób niepełnosprawnych zamieszkałych na terenie Powiatu Jarocińskiego z uwzględnieniem; przedziału wiekowego i stopnia niepełnosprawności, doświadczanych barier, przynależności do organizacji pozarządowych. Program będzie realizowany poprzez wykonanie poszczególnych projektów, które są ściśle nakierowane na osiągnięcie poszczególnych celów operacyjnych programu. 2. Projekty do realizacji Kształtowanie i rozwijanie świadomości społecznej w zakresie dostrzegania i rozumienia problemów osób niepełnosprawnych. Możliwości tkwiące w osobach niepełnosprawnych są ograniczane przez warunki, w jakich odbywa się ich społeczne funkcjonowanie, a poczucie zagrożenia bytu jest silniejsze niż w przeciętnych rodzinach. Wynika to nie tylko z generalnie niższego statusu materialnego, z występujących ograniczeń i utrudnień w społecznym funkcjonowaniu, ale także ze społecznego niezrozumienia ich potrzeb, a wręcz marginalizacji. Niepełnosprawność narusza najcenniejsze wartości człowieka: zdrowie, sprawność fizyczną, zdolność do wypełniania podstawowych zadań społecznych i stanowi przeszkodę w realizacji własnych celów. Postrzegana jest jako stan niepożądany, niekorzystny fakt społeczny, często nieświadomie wywołujący niepokój, budzący obawę, że i nas może spotkać podobny los. Brak kontaktów powoduje, że w ocenach kierujemy się silnie zakorzenionymi w świadomości stereotypami, mitami, niesprawdzonymi informacjami, na podstawie, których przeciętny Polak postrzega osoby niepełnosprawne przez pryzmat ograniczeń, niskich rent, miernych sukcesów życiowych i zawodowych, skali bezradności i koniecznej pomocy. Takie postrzeganie sytuuje te osoby w roli klientów różnych instytucji pomocowych i powoduje ich marginalizację. Ograniczenia sprawności kojarzone są jako odchylenia od normy, a kontakt z osobami niepełnosprawnymi budzi poczucie bezradności i zakłopotania. Społeczne oczekiwanie idzie w kierunku dokonywania zmian w samej osobie niepełnosprawnej poprzez leczenie, rehabilitację, przystosowanie. 9
Tymczasem problem osób niepełnosprawnych tkwi nie tylko w niepełnosprawności, ale także, a może przede wszystkim, w osobach sprawnych. Istotna jest, zatem zmiana społecznego sposobu myślenia i postaw wobec organizacji życia osób niepełnosprawnych, gdyż właściwe otoczenie społeczne stymulując wpływa na rozwiązywanie ich problemów. Zadania do realizacji Opracowanie i wdrożenie programu działań informacyjnych, m.in. cykliczne programy w mediach przybliżające problemy osób niepełnosprawnych i organizacji społecznych działających na ich rzecz. Zagwarantowanie warunków do udziału osób niepełnosprawnych w imprezach organizowanych przez Powiat i Gminy - informacja + promocja imprez w miejscach dostępnych dla osób niepełnosprawnych. Opracowanie i prowadzenie strony internetowej dotyczącej problemów osób niepełnosprawnych w zakresie informacji, ulg, przepisów. Wdrażanie w szkołach programów wychowawczych, mających na celu poznanie świata osób niepełnosprawnych, zmianę postaw, rozumienie i akceptację. Przeprowadzenie konkursów plastycznych dla szkół. Zwiększenie dostępu do zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze i sprzęt rehabilitacyjny Wstępna diagnoza realizacji celu strategicznego projektu na terenie Powiatu Jarocińskiego wskazuje, że jest on realizowany fragmentarycznie przez różne podmioty od służby zdrowia, opieki społecznej po organizacje pozarządowe. Brak jest przepływu informacji pomiędzy tym podmiotami, a w szczególności brakuje kontroli i oceny przebiegu rehabilitacji danej osoby niepełnosprawnej. Bardzo duże znaczenie w osiągnięciu pozytywnych rezultatów leczenia i usprawniania ma poradnictwo medyczne, socjalne i pedagogiczne oraz terapia psychologiczna. W przypadku niepełnosprawnego lub zagrożonego niepełnosprawnością dziecka działania te powinny być skierowane do jego rodziców. Ważne jest też wsparcie przez grupę innych rodziców dzieci z taką samą niepełnosprawnością. Odpowiednie postawy rodzicielskie wobec niepełnosprawnego dziecka pozwolą nie tylko na osiągnięcie pozytywnych rezultatów wczesnego leczenia i usprawniania oraz rehabilitacji psychoedukacyjnej, ale również pozwolą na jego możliwie pełen rozwój, a następnie uczestnictwo w życiu społecznym. Można powiedzieć, ze odwrotną sytuację mamy u osoby dorosłej, która na skutek wypadku czy choroby staje się osobą niepełnosprawną. Obok ewentualnej potrzeby ratowania życia leczenie i rehabilitacja medyczna jest 10
nieskuteczna bez wsparcia poradnictwem i ewentualną terapią. Jak wynika z praktyki, najlepsze rezultaty daje wsparcie udzielone przez inne osoby z taką samą niepełnosprawnością. Następnym elementem wsparcia wczesnego procesu leczenia i rehabilitacji jest szybkie i adekwatne zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze i sprzęt rehabilitacyjny. Wszystkie osoby niepełnosprawne, które potrzebują tych przedmiotów i urządzeń, powinny mieć do nich swobodny dostęp, niezależnie od swojej sytuacji finansowej. Obecnie ani w Powiecie Jarocińskim, ani w całym kraju nie ma efektywnego systemu takiego zaopatrzenia. Zadania do realizacji Wspieranie leczenia i rehabilitacji szerokim poradnictwem i wsparciem pracowników socjalnych oraz samych osób niepełnosprawnych i członków ich rodzin. Skoordynowanie działań zmierzających do pełnego i adekwatnego w stosunku do rodzaju i stopnia niepełnosprawności zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze i sprzęt rehabilitacyjny. Likwidacja barier architektonicznych, barier transportowych oraz barier w komunikowaniu się Bariery architektoniczne, urbanistyczne, transportowe, w komunikowaniu się i techniczne są jednym z najistotniejszych ograniczeń utrudniających, a często wręcz uniemożliwiających osobom niepełnosprawnym korzystanie z przysługującego im prawa do pełnego życia i zaspokajania swoich potrzeb na równi z innymi. Na dostosowanie mieszkań dla osób niepełnosprawnych składanych jest w PCPR rocznie około 40 wniosków osób dorosłych oraz kilkanaście wniosków dla dzieci. Przedmiotem szczególnego zainteresowania jest adaptacja łazienek oraz umożliwienie samodzielnego wyjścia z domu (budowa podjazdu, montaż windy). Pomocą objęte są głównie osoby niepełnosprawne ruchowo. Szczególnego wsparcia wymagają rodziny z małym dzieckiem, nad którym wieloletnia opieka często skutkuje niepełnosprawnością opiekunów - zwłaszcza samotnych matek. Zadania do realizacji Systematyczne dostosowywanie mieszkań do potrzeb osób niepełnosprawnych - likwidacja barier. Tworzenie warunków społecznej komunikacji osób niepełnosprawnych. 11
Zapewnienie dostępu do dóbr i usług umożliwiających pełne uczestnictwo w życiu społecznym. Pomoc społeczna jest fragmentem polityki społecznej państwa, powołanym do udzielania pomocy osobom i rodzinom, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej i nie są w stanie jej pokonać wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia. Celem pomocy jest zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych w taki sposób, aby osoba lub rodzina żyła w warunkach odpowiadających godności człowieka. Osoby niepełnosprawne korzystają ze świadczeń pomocy społecznej na ogólnych zasadach, określonych w ustawie dla ogółu społeczeństwa. Obok zabezpieczenia niezbędnych życiowych potrzeb osób niepełnosprawnych, konieczne jest również zorganizowanie takiej specyficznej pomocy, która umożliwi osobie niepełnosprawnej usamodzielnienie się i opuszczenie kręgu beneficjentów pomocy społecznej, pozwoli na prawdziwe ich upodmiotowienie. Rodzaj, formy i rozmiar tej pomocy powinny stymulować osobę niepełnosprawną do samodzielnego rozwiązywania własnych problemów, przy wsparciu ze strony pracownika socjalnego, który ma bezpośredni kontakt z osobą niepełnosprawną. Poszczególne zadania w zakresie nowych rozwiązań środowiskowego wsparcia osób niepełnosprawnych będą podejmowane i realizowane przy współudziale organizacji pozarządowych. W celu zdiagnozowania środowiska i szczegółowego rozpoznania potrzeb osób niepełnosprawnych PCPR powinien rozszerzyć dotychczasową współpracę z miejscowymi organizacjami pozarządowymi, które znają potrzeby środowiska w tym zakresie. Zadania do realizacji Zdiagnozowanie środowiska. Pomoc w rozwiązywaniu problemów osób niepełnosprawnych i ich rodzin - informacja i poradnictwo prawne. Tworzenie warunków pełnej dostępności do usług opiekuńczych i specjalistycznych. Zapewnienie osobom niepełnosprawnym pełnego dostępu do rehabilitacji społecznej, kultury, sportu, rekreacji i turystyki. Realizacja tego celu przebiegać będzie w dwóch zazębiających się płaszczyznach. Pierwsza z nich to prowadzenie rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych poprzez działalność kulturalną, sportową, rekreację 12
i turystykę. Druga to pełnoprawny udział osób niepełnosprawnych w kulturze, sporcie, rekreacji i turystyce. I. Zakres działań - rehabilitacja społeczna Rehabilitacja jest procesem, którego celem jest umożliwienie osobom niepełnosprawnym osiąganie i utrzymanie optymalnego poziomu funkcjonowania. Rehabilitacja społeczna ma na celu umożliwianie osobom niepełnosprawnym uczestnictwa w życiu społecznym, czyli również w kulturze, sporcie i rekreacji. Do podstawowych form rehabilitacji społecznej zalicza się zwłaszcza uczestnictwo w: warsztatach terapii zajęciowej, turnusach rehabilitacyjnych, zespołach ćwiczeń fizycznych usprawniających psychoruchowo, rekreacyjnych i sportowych oraz innych zespołach aktywności społecznej, zgodnie z potrzebami osób niepełnosprawnych, integracyjnych imprezach kulturalnych, rekreacyjnych i sportowych. Wymienione formy zawierają w sobie działalność kulturalną, sportową, rekreacyjną i turystyczną, choć nie zawsze jest to działalność podstawowa. I tak warsztaty terapii zajęciowej, które realizują również zadania w zakresie rehabilitacji zawodowej mają na celu ogólny rozwój i poprawę sprawności niezbędnych do prowadzenia przez osobę niepełnosprawną możliwie niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia przez zastosowanie różnych technik terapii zajęciowej. Natomiast turnusy rehabilitacyjne są formą aktywnej rehabilitacji, połączoną z elementami wypoczynku, mająca na celu przede wszystkim ogólną poprawę sprawności, wyrobienie zaradności, pobudzenie i rozwijanie zainteresowań osób niepełnosprawnych. Jednocześnie jest to działalność prowadzona głównie, a właściwie wyłącznie w środowisku samych osób niepełnosprawnych. Uczestnictwo osoby niepełnosprawnej w tych formach aktywności ma pozwolić jej na powrót lub wejście w życie społeczne i zawodowe. Powrót dotyczy tych osób niepełnosprawnych, które wcześniej jako najczęściej w pełni sprawne uczestniczyły w życiu społecznym i zawodowym. Natomiast wejście dotyczy tych osób, które najczęściej stały się niepełnosprawne do 16 roku życia. Obecnie omówione powyżej działania realizowane są w Powiecie Jarocińskim jak i w całym kraju głównie w oparciu o ośrodki PFRON poprzez organizacje pozarządowe, zakłady pracy chronionej oraz w mniejszym stopniu przez takie instytucje jak specjalne placówki oświatowe i opiekuńcze. Rehabilitacja społeczna jest bardzo ważnym elementem działań na rzecz osób niepełnosprawnych. Powinna być w następnych latach kontynuowana i rozszerzana we wszystkich wymienionych formach. Równocześnie należy 13
zwiększyć efektywność działań w tym zakresie poprzez ich koordynację, popularyzację, kumulację środków oraz prowadzenie rzetelnej oceny rezultatów tych działań. Zadania do realizacji: Wspieranie WTZ poprzez pozyskanie dodatkowych środków z PFRON i innych możliwych źródeł na to zadanie. Zwiększenie udziału osób niepełnosprawnych mających ograniczenia w komunikacji społecznej w turnusach rehabilitacyjnych. Promowanie i wspieranie działań zmierzających do tworzenia organizacji pozarządowych działających na rzecz osób niepełnosprawnych II. Zakres działań - udział osób niepełnosprawnych w kulturze, sporcie, rekreacji i turystyce. Każda osoba może w kulturze i sporcie uczestniczyć zarówno jako widz i jako twórca. Można być aktorem w teatrze i/lub być w tym teatrze widzem, można być kibicem piłkarskim i/lub zawodnikiem. Natomiast w turystyce i rekreacji w większości jesteśmy uczestnikami. W ogólnospołecznym życiu kulturalnym i sportowym Powiatu Jarocińskiego w małym procencie uczestniczą osoby niepełnosprawne. Wynika to głównie z istniejących barier architektonicznych, transportowych, w komunikowaniu się oraz mentalnych tkwiących w samych osobach niepełnosprawnych i ich najbliższym otoczeniu oraz barier mentalnych tkwiących w tzw. osobach sprawnych. Równie widoczny jest brak pomostu pomiędzy dość szeroko prowadzoną działalnością kulturalną, sportową, rekreacyjną i turystyką w środowisku osób niepełnosprawnych, a działalnością ogólnospołeczną. Aby zapewnić osobom niepełnosprawnym pełnego dostępu do kultury, sportu, rekreacji i turystyki należy przyjąć następujące: Zadania do realizacji: Umożliwienie udziału osób niepełnosprawnych w imprezach masowych. Promowanie sportu, rekreacji i turystyki wśród osób niepełnosprawnych. Promowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych w Mistrzostwach Polski, Europy, Świata i Igrzyskach Paraolimpijskich. Zwiększenie aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych. Rehabilitacja zawodowa jest istotnym elementem rehabilitacji kompleksowej i polega na ułatwieniu osobie niepełnosprawnej udziału w życiu zawodowym 14
poprzez uzyskanie i utrzymanie zatrudnienia a w konsekwencji awansu zawodowego poprzez udzielenie osobie niepełnosprawnej takich usług jak: ocena zdolności do pracy w oparciu o odpowiednie badania lekarskie i psychologiczne, poradnictwo zawodowe, przygotowanie zawodowe, dobór i wyposażenie odpowiedniego miejsca pracy a w konsekwencji zatrudnienie, wspomaganie pozostawania w zatrudnieniu oraz dobór odpowiedniego sprzętu rehabilitacyjnego umożliwiającego bądź ułatwiającego wykonywanie pracy. W konsekwencji prowadzi ona do integracji lub reintegracji społecznej. Rehabilitacja zawodowa powinna dotyczyć zarówno młodzieży uczącej się, zwłaszcza w szkołach zawodowych na różnych poziomach kształcenia, jak też osób w okresie aktywności zawodowej pozostających bez pracy lub funkcjonujących już w określonych środowiskach zawodowych. Należy tutaj postawić za cel przygotowanie do pracy oraz zapewnienie osobom niepełnosprawnym zatrudnienia zgodnego z ich możliwościami psychofizycznymi i posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi. Rehabilitację zawodową powinno realizować się w kilku etapach: Etap I - poradnictwo zawodowe oparte na ocenie zawodowej zdolności do pracy osoby niepełnosprawnej oraz pomocy w podjęciu decyzji zawodowej. Służy to podjęciu konkretnej decyzji dotyczącej wyboru zawodu oraz wyborowi drogi prowadzącej do kariery zawodowej. Zasadnym jest rozpoczęcie tego procesu najpóźniej w ostatniej klasie gimnazjum. Uczniowie bowiem, poza otrzymaniem kompleksowej informacji o możliwościach dalszego kształcenia (w tym także placówkach edukacji specjalnej i placówkach realizujących programy kształcenia integracyjnego) powinni posiadać możliwość korzystania z usług doradczych w zakresie wyboru zawodu zgodnie z posiadanymi predyspozycjami i zainteresowaniami, jednakże zawsze zgodnie z możliwościami psychofizycznymi oraz wymogami rynku pracy. Poradnictwo zawodowe to również działania realizowane na rzecz osób, które zakończyły systematyczne kształcenie zawodowe i pozostają w zatrudnieniu bądź okresowo nie mają pracy. Usługi doradcze dla tych osób są świadczone przez doradców zawodowych, głównie zatrudnionych w Powiatowych Urzędach Pracy. Bardzo istotnym jest umożliwienie tymże doradcom permanentnego podnoszenia kwalifikacji w zakresie doradztwa świadczonego na rzecz klientów niepełnosprawnych. Jednocześnie osoby niepełnosprawne muszą mieć 15
zapewnione warunki lokalowe (w tym zniwelowane bariery architektoniczne) odpowiadające realizacji zasad poufności i dostępności do usług doradczych. Bardzo ważnym elementem efektywnego prowadzenia poradnictwa zawodowego jest stworzenie i utrzymanie takiej współpracy pomiędzy doradcą a lekarzem, która będzie pozwalała na wzajemną współpracę w zakresie konsultacji lekarskich i psychologicznych prowadzących do medycznej i psychologicznej oceny możliwości podjęcia pracy w określonych zawodach. Etap II - doskonalenie i przekwalifikowanie zawodowe, które dotyczy osób dorosłych. Można rozpatrywać etap ten w dwóch płaszczyznach działań: szkolenia zawodowe, których celem jest przygotowanie osoby niepełnosprawnej do pracy poprzez nabycie odpowiednich kwalifikacji zawodowych. Istotny jest tutaj fakt zdobycia zarówno wiedzy teoretycznej jak też nabycie konkretnych umiejętności zawodowych. Prawidłowo prowadzona rehabilitacja zawodowa w okresie szkolenia powinna zapewnić jednocześnie nabycie i utrwalenie mechanizmów dotyczących skutecznych zachowań pożądanych w środowisku pracy. Szkolenia odnosić się muszą także do możliwości awansu zawodowego osób niepełnosprawnych. A zatem należy pamiętać o możliwościach wynikających z zapisów ustawy dotyczących zapewnienia zwrotu kosztów poniesionych na szkolenia osób niepełnosprawnych przez pracodawców. Kierunek i zakres treściowy szkolenia powinien być poprzedzany konsultacją z doradcą zawodowym. renty szkoleniowe dla osób szczególnie narażonych na choroby zawodowe i wypadki przy pracy, pobierające przez dłuższy okres świadczenia z tytułu czasowej niezdolności do pracy. Przy ścisłym udziale ZUS tę grupę osób należy kierować na szkolenia w zawodach konkurencyjnych dla otwartego rynku pracy, oczywiście z uwzględnieniem możliwości szkolenia osoby niepełnosprawnej ze względu na jej dotychczasowe doświadczenie zawodowe i posiadany poziom wykształcenia. Etap III - zatrudnienie lub podjęcie samodzielnej działalności gospodarczej. Zatrudnienie osób niepełnosprawnych należy traktować jako jeden z najistotniejszych etapów rehabilitacji zawodowej. Dobór miejsca zatrudnienia koniecznie musi być dostosowany do stopnia uszkodzenia organizmu oraz przygotowania osoby niepełnosprawnej do pracy. Zatrudnienie może być realizowane zarówno w zwykłych zakładach pracy, czyli na tzw. otwartym rynku pracy jak też w zakładach pracy chronionej lub zakładach aktywności zawodowej. W krajach Unii Europejskiej istnieje tendencja do zatrudniania osób niepełnosprawnych w zwykłych zakładach pracy, zgodnie z zasadą zawodowej integracji oraz w zakładach aktywności zawodowej. Etap IV - wspieranie pozostawania w zatrudnieniu, co dotyczy szczególnie początkowego okresu zatrudnienia mającego na celu ułatwienie osobie 16
niepełnosprawnej procesu adaptacji zawodowej oraz przystosowanie się do wykonywania zadań zawodowych i funkcjonowania w nowym środowisku pracy, zarówno w jego sensie fizycznym jak i społecznym. Rynek pracy dla osób niepełnosprawnych Pomimo ciągle rosnącej świadomości społecznej dotyczącej rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych nadal obserwuje się niejednokrotnie utrudnione wejście na rynek pracy zwłaszcza osób z upośledzeniem umysłowym i zaburzeniami psychicznymi. Rynek pracy dla osób niepełnosprawnych jest ciągle jeszcze kojarzony z miejscami pracy w zakładach pracy chronionej. Szalenie istotne zatem, staje się przedsięwzięcie działań na rzecz wzrostu świadomości pracodawców z otwartego rynku pracy na temat rodzajów niepełnosprawności i rzeczywistych ograniczeń zawodowych z nich wypływających. Zawsze jednak pewna grupa osób niepełnosprawnych będzie najlepiej funkcjonowała w zakładach aktywności zawodowej i zakładach pracy chronionej ze względu na rodzaj schorzeń warunkujących niepełnosprawność. Osoby niepełnosprawne, w zależności od stopnia uszkodzenia organizmu i przygotowania do pracy, powinny być zatrudniane w zwykłych zakładach pracy, czyli na tzw. otwartym rynku, w zakładach pracy chronionej lub zakładach aktywności zawodowej. Obecnie obserwuje się w Unii Europejskiej tendencję do zatrudniania osób niepełnosprawnych w zwykłych zakładach, zgodnie z zasadą zawodowej integracji. Zadania do realizacji: Skoordynowanie działań dotyczących poradnictwa zawodowego dla osób niepełnosprawnych i opracowanie zasad wymiany doświadczeń w tym zakresie. Opracowanie i rozpowszechnienie ulotek i broszur informacyjnych dla pracodawców mogących zatrudniać osoby niepełnosprawne. Organizacja szkoleń zawodowych i przekwalifikowujących. Objęcie szerokiej grupy osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w PUP formą warsztatową z zakresu nauki umiejętności poszukiwania pracy i otrzymywania zatrudnienia. Skoordynowanie realizacji rent szkoleniowych. Włączenie organizacji pozarządowych w realizację zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych. Promowanie wśród pracodawców zatrudniania osób niepełnosprawnych. 17
Regulowanie zobowiązań dotyczących kosztów rehabilitacji zawodowej z umów zawartych z pracodawcami. Udzielanie osobom niepełnosprawnym pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Zapewnienie konsultacji społecznej wszystkich działań dotyczących osób niepełnosprawnych w fazie ich planowania, wdrażania oraz ewaluacji z samorządną reprezentacją środowiska. Realizacja tego celu operacyjnego będzie wykonaniem Uchwały Sejmu RP z dnia 1 sierpnia 1997 roku Karty Praw Osób Niepełnosprawnych, która gwarantuje osobom niepełnosprawnym prawo do posiadania samorządnej reprezentacji środowiska oraz konsultowanie z nim wszelkich projektów aktów prawnych dotyczących osób niepełnosprawnych. Będzie również realizacją art.35a, ust.1, pkt 4 znowelizowanej ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, który wymienia jako jedno z zadań powiatu: "współpracę z organizacjami pozarządowymi i fundacjami działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji społecznej i zawodowej tych osób". Obecnie na terenie Powiatu Jarocińskiego działają na rzecz osób niepełnosprawnych różne organizacje pozarządowe, które zrzeszają osoby niepełnosprawne lub członków ich rodzin. Najczęściej obejmują jeden rodzaj niepełnosprawności, często zrzeszają osoby w ramach jednej grupy chorób. Cześć prowadzi działalność cykliczną, część działalność stałą. Różnicuje je również liczebność członków. W środowisku można podać jedynie nieliczne przykłady realizacji wspólnych przedsięwzięć, czy stałej współpracy. Brak jest również znajomości, a co za tym idzie, zrozumienia potrzeb innych rodzajów niepełnosprawności poza obejmowanym przez daną organizację. Zadania do realizacji Wypracowanie modelu konsultacji społecznej w zakresie rozwiązań dotyczących osób Niepełnosprawnych wspólnie z reprezentatywnym przedstawicielstwem tego środowiska. Wspieranie działań integrujących środowisko osób niepełnosprawnych. Bieżące informowanie osób niepełnosprawnych o działaniach do nich kierowanych. 18
Wspieranie inicjatyw dotyczących osób niepełnosprawnych wnoszonych przez reprezentację środowiska. Promocja pracy społecznej osób działających w organizacjach pozarządowych. 3. Główni realizatorzy programu i zakres ich działań I. PCPR podejmowanie działań zmniejszających skutki niepełnosprawności, współpraca z organizacjami pozarządowymi i fundacjami działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych, dofinansowywanie: a) uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych, b)sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych, c)zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze, d) likwidacji barier architektonicznych, urbanistycznych, transportowych, w komunikowaniu się i technicznych, udzielanie osobom niepełnosprawnym pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej albo rolniczej, udzielanie dofinansowania do 50% oprocentowania kredytów bankowych, zaciągniętych przez osoby niepełnosprawne na kontynuowanie działalności gospodarczej lub na prowadzenie właściwego lub dzierżawionego gospodarstwa rolnego, dokonywanie zwrotów kosztów poniesionych przez pracodawcę na przystosowanie istniejących stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych, dokonywanie zwrotów kosztów poniesionych przez pracodawcę na szkolenie zatrudnionych osób niepełnosprawnych, II. Powiatowy Urząd Pracy podejmowanie działań zmniejszających skutki niepełnosprawności, 19
pośrednictwo pracy i poradnictwo zawodowe dla osób niepełnosprawnych, ich szkolenie oraz przekwalifikowanie, współpraca z organami rentowymi w zakresie wynikającym z odrębnych przepisów finansowanie kosztów szkolenia i przekwalifikowania zawodowego osób niepełnosprawnych. III. Organizacje Pozarządowe Obecnie na terenie Powiatu Jarocińskiego działają na rzecz osób niepełnosprawnych następujące organizacje pozarządowe tj.: 1. Stowarzyszenie JAROCIN XXI 63-200 Jarocin, ul. Gołębia 3 tel. 747 72 40 2. Stowarzyszenie Jarocin -Veldhoven 63-200 Jarocin, ul. Szubianki 21 tel. 747 21 53 3. Polski Czerwony Krzyż Zarząd Rejonowy 63-200 Jarocin, ul. T. Kościuszki 21 tel. 747 25 14 4. Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów Zarząd Oddziału 63-200 Jarocin, ul. T. Kościuszki 15a tel. 747 28 49 5. Polski Związek Niewidomych Zarząd Koła 63-200 Jarocin, ul. św. Ducha 46/7 tel. 747 17 55 6. Towarzystwo Walki z Kalectwem 63-220 Kotlin, ul. Powstańców Wlkp. 1 tel. 0503/503 021 7. Klub AMAZONKI 20
63 200 Jarocin, os. Kościuszki 7/20 tel. 505 24 59 8. Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży TĘCZA 63 200 Jarocin, Radlin 29 tel. 747 24 41 9.Stowarzyszenie Przyjaciół Domu Dziecka w Górze DOMOSTWO 63 233 Jaraczewo, Góra ul. Dworcowa 2 tel. 740 90 04 10. Stowarzyszenie DOM 63-230 Witaszyce, Zakrzew 52 tel. 740 14 34 11. Stowarzyszenie Rodziców i Terapeutów na Rzecz Osób Niepełnosprawnych OPUS 63 200 Jarocin, ul. Sportowa 1/9 tel. 747 22 11 12. Polski Związek Głuchych Zarząd Koła 63 200 Jarocin, ul. T. Kościuszki 34 tel. 747 44 56 13. Stowarzyszenie JUTRZENKA 63 200 Jarocin, ul. Niepodległości 6 tel. 0-604 732 266 Organizacje pozarządowe działające na rzecz osób niepełnosprawnych spełniają szereg ról, w tym: określają potrzeby i priorytety dotyczące życia osób niepełnosprawnych, przyczyniają się do podnoszenia świadomości społeczeństwa i propagowania zmian, stwarzają możliwości rozwijania umiejętności w różnych dziedzinach oraz zapewnienia swoim członkom wzajemnego wsparcia i wymianę informacji, reprezentują środowiska osób niepełnosprawnych, 21
prowadzą działania w zakresie rehabilitacji społecznej, zawodowej i leczniczej na rzecz swoich członków, Wykaz projektów wraz z ogólnym harmonogramem realizacji Nazwa projektu Planowane zadania Termin rozpoczęcia realizacji zadnia Charakter zadania Kształtowanie i rozwijanie świadomości społecznej w zakresie dostrzegania i rozumienia problemów osób niepełnosprawnych. 1. Opracowanie i wdrożenie programu działań informacyjnych, m.in. cykliczne programy w mediach przybliżające problemy osób niepełnosprawnych i organizacji społecznych działających na ich rzecz II kwartał 2006 2. Zagwarantowanie warunków do udziału osób niepełnosprawnych w imprezach organizowanych przez Powiat i Gminy - informacja i promocja imprez w miejscach dostępnych dla osób niepełnosprawnych. II kwartał 2006 3. Opracowanie i prowadzenie strony internetowej dotyczącej problemów osób niepełnosprawnych w zakresie informacji, ulg, przepisów. III kwartał 2006 4. Wdrażanie w szkołach programów wychowawczych, mających na celu poznanie świata osób niepełnosprawnych, zmianę postaw, rozumienie i akceptację. 5. Przeprowadzenie konkursów plastycznych dla szkół, wrzesień 2006 wrzesień 2006 jednorazowy Zwiększenie dostępu do zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze i sprzęt rehabilitacyjny 1.Wspieranie leczenia i rehabilitacji szerokim poradnictwem i wsparciem pracowników socjalnych oraz samych osób niepełnosprawnych i członków ich rodzin. III kwartał 2006 2.Skoordynowanie działań zmierzających do pełnego i adekwatnego w stosunku do rodzaju i stopnia niepełnosprawności zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze i sprzęt po uzyskaniu środków jednorazowy 22
rehabilitacyjny. Likwidacja barier architektonicznych, barier transportowych oraz barier w komunikowaniu się 1.Systematyczne dostosowywanie mieszkań do potrzeb osób niepełnosprawnych - likwidacja barier. od momentu pozyskania środków 2.Tworzenie warunków społecznej komunikacji osób niepełnosprawnych od momentu pozyskania środków Zapewnienie dostępu do dóbr i usług umożliwiających pełne uczestnictwo w życiu społecznym. 1.Zdiagnozowanie środowiska. II kwartał 2006 jednorazowy 2.Pomoc w rozwiązywaniu problemów osób niepełnosprawnych i ich rodzin - informacja i poradnictwo prawne. II kwartał 2006 Zapewnienie osobom niepełnosprawnym pełnego dostępu do kultury, sportu, rekreacji i turystyki. I. Zakres działań - rehabilitacja społeczna II. Zakres działań - udział osób niepełnosprawnych w kulturze, sporcie, rekreacji i turystyce. 3.Tworzenie warunków pełnej dostępności do usług opiekuńczych i specjalistycznych. 1.Wspieranie WTZ poprzez pozyskanie dodatkowych środków na działalność z PFRON i innych możliwych źródeł na to zadanie IV kwartał 2006 po uzyskaniu dodatkowych środków 2. Zwiększenie udziału osób niepełnosprawnych mających ograniczenia w komunikacji społecznej w turnusach rehabilitacyjnych. 3. Promowanie i wspieranie działań zmierzających do tworzenia organizacji pozarządowych działających na rzecz osób niepełnosprawnych 4.Umożliwienie udziału osób niepełnosprawnych w imprezach masowych. 5.Promowanie sportu, rekreacji i turystyki wśród osób niepełnosprawnych. 6.Wspieranie Zakładu Aktywności Zawodowej poprzez pozyskiwanie dodatkowych środków na działalność. po uzyskaniu środków I kwartał 2006 I kwartał 2006 po uzyskaniu środków po uzyskaniu dodatkowych środków Zwiększenie aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych. 1.Skoordynowanie działań dotyczących poradnictwa zawodowego dla osób niepełnosprawnych i opracowanie zasad wymiany doświadczeń w tym zakresie. II półrocze 2006 2.Opracowanie i rozpowszechnienie ulotek i broszur informacyjnych dla pracodawców mogących zatrudniać osoby niepełnosprawne. I półrocze 2006 23
3.Organizacja szkoleń zawodowych i przekwalifikujących. po uzyskaniu środków 4.Objęcie szerokiej grupy osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w PUP formą warsztatową z zakresu nauki umiejętności poszukiwania pracy i utrzymywania zatrudnienia. II półrocze 2006 5.Skoordynowanie realizacji rent szkoleniowych po uzyskaniu środków 6.Włączenie organizacji pozarządowych w realizację zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych. 7.Promowanie wśród pracodawców zatrudniania osób niepełnosprawnych III kwartał 2006 II półrocze 2006 8.Regulowanie zobowiązań dot. kosztów rehabilitacji zawodowej z umów zawartych z pracodawcami. po uzyskaniu środków. Zapewnienie konsultacji społecznej wszystkich działań dotyczących osób niepełnosprawnych w fazie ich planowania, wdrażania oraz ewaluacji z samorządną reprezentacją środowiska 9.Udzielanie osobom niepełnosprawnym pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej. 1.Wypracowanie modelu konsultacji społecznej w zakresie rozwiązań dotyczących osób niepełnosprawnych poprzez wyłonienie reprezentatywnego przedstawicielstwa tego środowiska 2.Wspieranie działań integrujących środowisko osób niepełnosprawnych. 3.Bieżące informowanie osób niepełnosprawnych o działaniach do nich kierowanych. po uzyskaniu środków. I półrocze 2006 I półrocze 2006 I półrocze 2006 jednorazowy Zapewnienie rozwoju placówek ( OW ) i udziału w nich osób niepełnosprawnych poprzez likwidację barier w komunikowaniu i transportowych 4.Wspieranie inicjatyw dotyczących osób niepełnosprawnych wnoszonych przez reprezentację środowiska. 5.Promocja pracy społecznej osób działających w organizacjach pozarządowych 1. Zakup komputerów do realizacji zadań rehabilitacji społecznej. 2. Zakup pojazdów do przewozu osób niepełnosprawnych III kwartał 2006 IV kwartał 2006 W miarę możliwych do pozyskania środków zewnętrznych lub od sponsorów 5. Planowane przedsięwzięcia na lata 2006 2010. a) Rehabilitacja zawodowa. 24
1. Wspieranie działalności ZAZ w Żerkowie, jako zakładu pracy dla 47 osób niepełnosprawnych ze znacznym stopniem niepełnosprawności. 2006 2010 r. 2. Utworzenie w latach 2006 2010 od 5 do 10 stanowisk pracy rocznie dla osób niepełnosprawnych. 2006 2010 r. 3. Zapewnienie informacji o prawach i uprawnieniach ludzi niepełnosprawnych o zakresie i formach dostępnej dla nich pomocy przy poszukiwaniu pracy i podejmowaniu samodzielnej działalności gospodarczej, a) doradztwo, pośrednictwo pracy i poradnictwo zawodowe dla osób niepełnosprawnych, b) szkolenie osób niepełnosprawnych w zakresie przygotowania zawodowego osób niepełnosprawnych podjęcia samodzielnej działalności gospodarczej, c) udzielanie osobom niepełnosprawnym, zarejestrowanym w urzędzie pracy jako bezrobotne lub poszukujące pracy, pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub rolniczej, d) dofinansowanie do wysokości 50 % oprocentowania kredytu bankowego zaciągniętego przez osoby niepełnosprawne na kontynuowanie działalności gospodarczej lub rolniczej. b) Rehabilitacja społeczna. 1. Umożliwienie osobom niepełnosprawnym udziału w rehabilitacji społeczne i zawodowej przez terapię zajęciową w warsztatach terapii zajęciowej. 2. Organizowanie aktywnej rehabilitacji w formie turnusów rehabilitacyjnych, w celu poprawy sprawności, wyrobienia zaradności, pobudzenia i rozwijania zainteresowań osób niepełnosprawnych. 2006 2010 r. 25
3. Likwidacja barier architektonicznych, urbanistycznych, w komunikowaniu się i transportowych w dostępie do informacji, rehabilitacji i edukacji. a) Dostosowanie obiektów użyteczności publicznej do potrzeb osób niepełnosprawnych przeprowadzenie analizy potrzeb w zakresie modernizacji obiektów publicznych 2006 r. - powołanie zesp1ołu ds. realizacji prac dostosowawczych, ustalenie kolejności prac i ich kosztów 2006 r. - realizacja przyjętego programu przygotowania obiektów publicznych dla potrzeb osób niepełnosprawnych 2006 2010 r. b) Przeniesienie Środowiskowego Domu Samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi w Jarocinie do nowego lokalu. 2006 r. c) Przeniesienie Dziennego Domu Pomocy w Jarocinie, jako ośrodka wsparcia dla wszystkich grup osób starszych działających na terenie miasta i gminy do nowego lokalu. 2006 r. d) Dokończenie modernizacji i wprowadzenie zmian organizacyjnych w Domu Pomocy Społecznej w Zakrzewie w celu osiągnięcia standardu usług specjalistycznych zgodnych z wymogami prawa. 2006 r. e) Doposażenie ośrodków wsparcia w niezbędny sprzęt rehabilitacyjny, oraz w pojazdy dostosowane do przewozu osób niepełnosprawnych w celu dowozów do ośrodków, 2006-2010 r. f) Doposażenie instytucji zajmujących się rehabilitacją leczniczą w sprzęt służący rehabilitacji (szpital), 2006 2010 r. 26
4. Inspirowanie i wspieranie przedsięwzięć, których celem jest integracja osób niepełnosprawnych ze społeczeństwem. a) Systematyczne informowanie organizacji pozarządowych o możliwościach pozyskania środków na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej i rehabilitacji. 2006-2010 r. b) Uruchomienie terenowego centrum informacji dla osób niepełnosprawnych w Jarocinie. 2006 r. c) Zwiększenie liczby dzieci niepełnosprawnych korzystających kompleksowej rehabilitacji i edukacji w ramach Powiatowego programu Rehabilitacji i Integracji Dzieci Niepełnosprawnych poprzez rozszerzenie działalności ośrodków wsparcia na terenie powiatu jarocińskiego 6. Podsumowanie. 2006-2010 r. 1. Realizacja zadań programu zwiększy dostępność obiektów użyteczności publicznej i wzbogaci formy usług socjalnych dla osób niepełnosprawnych i wymagających wsparcia. 2.W sytuacji kiedy starosta może podejmować wiele ważnych decyzji o realizacji zadań polityki społecznej na swoim terenie, bardzo ważne staje się prawidłowe rozpoznanie i określenie rodzaju i wielkości potrzeb społecznych. Z tego względu szczególnego znaczenia nabiera działanie Powiatowej Rady Konsultacyjnej ds. Społecznych, która powinna być dla starosty najważniejszym organem opiniodawczym w sprawach społecznych. 3. Realizacja wielu zadań umożliwiających osobom niepełnosprawnym pełniejsze uczestnictwo w życiu społecznym wymaga akceptacji społeczeństwa. Dlatego należy wykorzystać wszystkie możliwości kształtowania postaw społecznych przychylnych inicjatywom zmierzającym do poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych. Niezbędna jest współpraca z mediami, przez które można kształtować poczucie solidarności i odpowiedzialności społecznej. 4.Podstawową zasadą w organizowaniu systemu wsparcia osób niepełnosprawnych powinno być uznanie rodziny jako zasadniczego podmiotu oddziaływań terapeutycznych i pomocowych. Wszystkie zadania powinny mieć na celu wzmocnienie rodziny w jej funkcjach wychowawczych i opiekuńczych. 27
5.Powiatowy program wsparcia osób niepełnosprawnych powinien umocnić lokalne więzi społeczne, skupić wysiłek instytucji, organizacji i ludzi wokół wspólnych inicjatyw, które podniosą standard życia osób niepełnosprawnych w powiecie jarocińskim. 28