ANALIZA STANU GOSPODARKI ODPADAMI ZA 2016 ROK DLA MIASTA KATOWICE

ANALIZA STANU GOSPODARKI ODPADAMI ZA 2016 ROK DLA MIASTA KATOWICE PODSTAWA PRAWNA SPORZĄDZENIA ANALIZY Zgodnie z art. 9tb ustawy z dnia 13 września 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach dalej ucpg (Dz. U. z 2016r. poz. 250) na podstawie sprawozdań złożonych przez podmioty odbierające odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, podmioty prowadzące punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych oraz rocznego sprawozdania z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi oraz innych dostępnych danych wpływających na koszty systemu gospodarowania odpadami komunalnymi wójt, burmistrz lub prezydent miasta sporządza analizę stanu gospodarki odpadami komunalnymi obejmującą w szczególności: 1. Możliwości przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania i pozostałości z mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania. 2. Potrzeby inwestycyjne związane z gospodarowaniem odpadami komunalnymi. 3. Koszty poniesione w związku z odbieraniem, odzyskiem, recyklingiem i unieszkodliwianiem odpadów komunalnych. 4. Liczbę mieszkańców. 5. Liczbę właścicieli nieruchomości, którzy nie zawarli umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1, w imieniu których gmina powinna podjąć działania, o których mowa w art. 6 ust. 6-12 ucpg. 6. Ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy. 7. Ilość zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych odbieranych z terenu gminy oraz powstających z przetwarzania odpadów komunalnych pozostałości z sortowania i pozostałości z mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania. 1

Analizę sporządza się w terminie do dnia 30 kwietnia za poprzedni rok kalendarzowy. Podlega ona publicznemu udostępnieniu na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej urzędu gminy. 1. Możliwości przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania i pozostałości z mechanicznobiologicznego przetwarzania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania. Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów Komunalnych w Katowicach, która prowadzona jest przez Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., (Miasto Katowice ma 100% udziałów w spółce), dysponuje instalacją do mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych (MBP). MPGK Sp. z o.o. posiada również następujące obiekty: - Sortownia odpadów komunalnych zmieszanych i surowcowych, - Kompostownia odpadów biodegradowalnych, Tabela. 1. Informacje na temat instalacji MPGK Sp. z o.o. (dane z Planu gospodarki odpadami dla województwa śląskiego 2014) Rodzaj instalacji Adres instalacji Rodzaj odpadu / urządzenia /kod MBP Część mechaniczna MBP Część biologiczna Sortownia odpadów komunalnych selektywnie zebranych Nazwa i adres podmiotu zarządzającego Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., ul. Obroki 140, 40-833 Katowice Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., ul. Obroki 140, 40-833 Katowice Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Katowicach, ul. Obroki 140 40-833 Katowice ul. Milowicka 7a, 40-833 Katowice ul. Milowicka 7a, 40-833 Katowice ul. Milowicka 7a, 40-312 Katowice Zdolności przerobowe roczne [Mg/rok] 200301 72 000 191212 30 951 150101 150102 150106 150107 200101 200102 1 675 (na 1 zmianę) 2

Sortownia odpadów komunalnych zmieszanych i selektywnie zebranych wraz z produkcją paliwa RDF Kompostowanie w pryzmach Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Katowicach, ul. Obroki 140 40-833 Katowice Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Katowicach, ul. Obroki 140 40-833 Katowice ul. Milowicka 7a, 40-312 Katowice ul. Milowicka 7a, 40-312 Katowice Grupy odpadów: 02, 03, 04, 07, 15, 16, 17, 19, 20 (w tym 200301) Grupy odpadów: 02, 03, 19, 20 65 000 (na 1 zmianę) 15 000 (200201 10 000) Ponadto w Regionie II gospodarki odpadami status instalacji regionalnej do mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych (MBP) posiadają także następujące instalacje: - Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. ul. Cmentarna 19f, 41-800 Zabrze - ALBA Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. ul. Główna 144A, 42-530 Dąbrowa Górnicza - Miejski Zakład Składowania Odpadów Sp. z o.o. ul. Grenadierów, 41-200 Sosnowiec - PTS Alba Sp. z o.o. ul. Brzezińska, 41-503 Chorzów - BM Recykling Sp. z o.o. ul. Konopnickiej 11, 41-100 Siemianowice Śląskie - Śląskie Centrum Recyklingu Sp. z o.o. ul. Rybnicka 199G, 44-100 Gliwice Kompostownie posiadające obecnie status instalacji regionalnej w II regionie gospodarki odpadami to: - Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Świętochłowicach Świętochłowice, teren składowiska odpadów, rejon ul. Wojska Polskiego (kompostowanie w pryzmach) - Miejski Zakład Składowania Odpadów Sp. z o.o. ul. Grenadierów, 41-200 Sosnowiec (kompostowanie w pryzmach) - Remondis Tarnowskie Góry Sp. z o.o. ul. Laryszowska, 42-600 Tarnowskie Góry 3

Wśród składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne status instalacji regionalnej posiadają: - Składowisko odpadów komunalnych w Katowicach, ul. Żwirowa - Składowisko odpadów komunalnych w Sosnowcu, ul. Grenadierów. 2. Potrzeby inwestycyjne związane z gospodarowaniem odpadami komunalnymi Realizowana gospodarka odpadami komunalnymi nakierowana jest na tworzenie warunków właściwego zagospodarowania odebranych odpadów zapewniających m.in. osiąganie odpowiednich, określonych przepisami, poziomów recyklingu i odzysku oraz ograniczenie masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania. Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Katowicach podejmuje działania w zakresie realizacji zadań inwestycyjnych, których głównym celem jest dostosowanie gospodarki odpadami na terenie Miasta Katowice do wymogów prawa polskiego i unijnego poprzez wprowadzenie m.in. technologii zapewniającej spełnienie najnowszych standardów dla mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych. Podstawowym przedsięwzięciem inwestycyjnym przewidzianym do realizacji w latach 2016-2017 jest Rozbudowa Zakładu Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów etap 2: Rozbudowa części mechanicznej instalacji do przygotowania odpadów do biologicznego przetwarzania oraz produkcji paliwa alternatywnego realizacja rozpoczęła się w IV kwartale 2016r. Głównym celem planowanej inwestycji jest wykorzystanie hali przyjęć istniejącej kompostowni wraz z systemem transportu odpadów i posadowienie w hali nowej linii technologicznej do przygotowania odpadów do biologicznego przetwarzania (frakcja 0-80mm) oraz do produkcji paliwa alternatywnego (RDF). Spółka finansuje przedmiotową inwestycję korzystając z dofinansowania w formie pożyczki ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz nakładów własnych. Ponadto Spółka w ramach nakładów własnych zaplanowała: - zakup środków transportu, sprzętu i pojazdów specjalistycznych - zakup urządzeń i wyposażenia niezbędnego dla prawidłowego funkcjonowania firmy - rozbudowę istniejącego budynku administracyjno-socjalnego przy ul. Obroki 140 4

- rozbudowę Zakładu Odzysku i Utylizacji Odpadów etap 3: Wykonanie projektu rozbudowy ZOiUO (budynek administracji, magazyn, warsztaty, myjnia, sala edukacyjna) - modernizację systemu monitoringu stacji paliw, biurowca. W grudniu 2016r. do MPGK Sp. z o.o. w Katowicach wniesiony został aport w postaci zorganizowanej części majątku Zakładu Utylizacji Odpadów (ZUO) w Katowicach, który dotychczas działał jako jednostka budżetowa Miasta Katowice. W związku z powyższym zaplecze techniczne Spółki zwiększyło się o instalację do termicznego przekształcania odpadów medycznych. 3. Koszty poniesione w związku z odbieraniem, odzyskiem, recyklingiem i unieszkodliwianiem odpadów komunalnych W wyniku przeprowadzonego przetargu na odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych na terenie Miasta Katowice podmiotem odbierającym odpady na okres od dnia 01.07.2013r. do dnia 30.06.2017r. zostało Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Katowicach. Zgodnie z umową na odbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych na terenie miasta Katowice zawartą między Miastem Katowice, a MPGK Sp. z o.o. w Katowicach roczne wynagrodzenie dla Wykonawcy wynosi 42 426 905,76 zł. Wynagrodzenie Wykonawcy obejmuje koszty odbioru, transportu i zagospodarowania odpadów komunalnych (zmieszanych, selektywnie zbieranych, biodegradowalnych i wielkogabarytowych) od właścicieli nieruchomości zamieszkałych w Katowicach, a także zorganizowanie i prowadzenie Gminnych Punktów Zbierania Odpadów, koszty wyposażenia nieruchomości w pojemniki i worki do zbierania odpadów komunalnych selektywnych, biodegradowalnych oraz koszty utrzymywania tych pojemników w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym. W 2016r. Miasto rozszerzyło zakres usług przewidzianych do realizacji za wnoszoną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi o usługę odbioru odpadów budowlanych i rozbiórkowych stanowiących odpady komunalne z remontów prowadzonych samodzielnie przez mieszkańców (jeden raz w roku kalendarzowym, w ilości nie większej niż 2m 3 ). Koszt usługi za 2016r. wyniósł 150 280,79 zł. Łącznie w 2016r. od momentu wprowadzenia tej usługi obsłużono ponad 685 nieruchomości. 5

W 2016r. dla mieszkańców nieruchomości jednorodzinnych zostały zakupione worki do zbierania odpadów selektywnych. Kwota przeznaczona na realizację tego zadania to 321 400,00 zł. Łącznie w 2016r. wydano ponad 1,2 mln worków do selektywnej zbiórki odpadów. Miasto Katowice podjęło działania mające na celu wprowadzenie pilotażowego programu wyposażenia nieruchomości wielolokalowych w pojemniki półpodziemne. Program skierowany został do właścicieli/zarządców nieruchomości wielorodzinnych. Po stronie administratorów leżały koszty przygotowania terenu oraz koszty wykonania dodatkowych czynności formalno-prawnych związanych z wykonaniem montażu pojemników. W efekcie do montażu przeznaczono 75 pojemników półpodziemnych dla 18 lokalizacji znajdujących się na terenie Miasta Katowice. Realizacja programu za 2016r. kosztowała 871 874,98 zł. 4. Liczba mieszkańców Zgodnie z danymi pochodzącymi z deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w Katowicach zamieszkuje 271 329 osób (stan na grudzień 2016r.). Według danych pochodzących z ewidencji ludności z Wydziału Spraw Obywatelskich Urzędu Miasta Katowice liczba osób zameldowanych w Katowicach wynosi (stan na grudzień 2016r.): - pobyt stały 277 827 osób - pobyt stały lub czasowy 285 143 osób. Na bieżąco prowadzone są działania mające na celu weryfikację danych zawartych w deklaracjach i sprawdzenie ich ze stanem faktycznym. 5. Liczba właścicieli nieruchomości, którzy nie zawarli umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1, w imieniu których gmina powinna podjąć działania, o których mowa w art. 6 ust. 6-12 ucpg. W Katowicach nowym systemem gospodarowania odpadami wynikającym z nowelizacji ucpg objęto nieruchomości zamieszkałe było to obligatoryjne dla gmin. Natomiast nieruchomości niezamieszkałe (wszelkiego rodzaju działalność gospodarcza i usługowa itp.) działają na zasadach wolnorynkowych podmioty te mają obowiązek posiadania umowy na 6

odbiór i zagospodarowanie odpadów podpisanej z przedsiębiorcą wpisanym do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbioru odpadów komunalnych na terenie Katowic. Wobec podmiotów zobowiązanych do posiadania umowy są prowadzone działania kontrolne w zakresie posiadania tych umów zadanie to wykonują Strażnicy Miejscy. Straż Miejska w Katowicach w 2016r. przeprowadziła 2059 kontroli nieruchomości zamieszkałych oraz 151 kontroli podmiotów gospodarczych. W 2016 roku nie wydano decyzji o których mowa w art. 6 ust. 7 ucpg. Natomiast w zakresie objęcia odbiorem odpadów z nieruchomości zamieszkałych prowadzone są działania administracyjne wynikające z przepisów ucpg. 6. Ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Brak jest realnego miernika ilości wytworzonych odpadów, natomiast ilość odebranych odpadów z terenu miasta zestawiono w poniższej tabeli (odpady odebrane z nieruchomości zamieszkałych oraz niezamieszkałych): Tabela. 2. Ilość odebranych odpadów z terenu miasta Katowice w 2016 roku Kod odebranych odpadów komunalnych Rodzaj odebranych odpadów komunalnych Masa odebranych odpadów komunalnych [Mg] 20 03 01 Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne 94027,066 20 03 07 Odpady wielkogabarytowe 5381,630 17 03 80 Odpadowa papa 55,300 20 03 06 Odpady ze studzienek kanalizacyjnych 122,920 20 02 03 Inne odpady nieulegające biodegradacji 1145,930 20 01 25 Oleje i tłuszcze jadalne 35,210 20 03 99 Odpady komunalne niewymienione w innych podgrupach 22,280 20 02 01 Odpady ulegające biodegradacji 6272,808 20 03 02 Odpady z targowisk 2983,240 15 01 01 Opakowania z papieru i tektury 776,454 7

15 01 02 Opakowania z tworzyw sztucznych 608,025 15 01 05 Opakowania wielomateriałowe 120,684 15 01 06 Zmieszane odpady opakowaniowe 1585,110 15 01 07 Opakowania ze szkła 384,632 20 01 01 Papier i tektura 1939,720 20 01 02 Szkło 2720,460 20 01 99 Inne niewymienione frakcje zbierane w sposób selektywny 3799,140 17 01 01 Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów 6452,370 17 01 02 Gruz ceglany 5540,430 17 01 07 Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia inne niż wymienione w 17 01 06 4475,320 17 02 01 Drewno 5540,430 17 02 03 Tworzywa sztuczne 19,080 17 06 04 Materiały izolacyjne inne niż wymienione w 17 06 01 i 17 06 03 42,510 17 09 04 Zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu inne niż wymienione w 17 09 01, 17 09 02 i 17 09 03 992,930 17 08 02 Materiały budowlane zawierające gips inne niż wymienione w 17 08 01 2,000 Ilość przyjętych odpadów komunalnych w Gminnych Punktach Zbierania Odpadów w Katowicach prowadzonych przez Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. zestawiono w tabeli nr 3. 8

Tabela. 3. Ilość przyjętych odpadów w GPZO w 2016 roku Kod zebranych odpadów komunalnych Rodzaj zebranych odpadów komunalnych Masa zebranych odpadów komunalnych [Mg] 15 01 01 Opakowania z papieru i tektury 62,820 15 01 02 Opakowania z tworzyw sztucznych 191,310 15 01 04 Opakowania z metali 0,340 15 01 07 Opakowanie ze szkła 14,660 16 01 03 Zużyte opony 38,080 16 06 05 Inne baterie i akumulatory 0,150 16 81 01* Odpady wykazujące właściwości niebezpieczne 0,005 17 01 02 Gruz ceglany 6281,260 17 03 80 Odpadowa papa 159,160 20 01 01 Papier i tektura 0,440 20 01 02 Szkło 0,220 20 01 13* Rozpuszczalniki 0,149 20 01 14* Kwasy 0,104 20 01 15* Alkalia 0,954 20 01 17* Odczynniki fotograficzne 0,025 20 01 19* Środki ochrony roślin 0,004 20 01 21* Lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć 0,502 20 01 23* Urządzenia zawierające freony 30,450 20 01 26* Oleje i tłuszcze inne niż wymienione w 20 01 25 2,600 20 01 27* Farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcze i żywice zawierające substancje niebezpieczne 25,949 20 01 29* Detergenty zawierające substancje niebezpieczne 0,202 20 01 32 Leki inne niż wymienione w 20 01 31 0,125 20 01 34 Baterie i akumulatory inne niż wymienione w 20 01 33 0,012 20 01 35* Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 20 01 21 i 20 01 23 zawierające niebezpieczne składniki 27,467 20 01 36 Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 20 01 21, 20 01 23 i 20 01 35 35,124 20 01 39 Tworzywa sztuczne 23,480 20 01 40 Metale 0,650 20 02 01 Odpady ulegające biodegradacji 435,962 20 03 07 Odpady wielkogabarytowe 1435,430 9

Gminne Punkty Zbierania Odpadów znajdują się w następujących lokalizacjach: - ul. Milowicka 7a, 40-312 Katowice - ul. Obroki 140, 40-833 Katowice - ul. Bankowa 10a, 40-007 Katowice - ul. Zaopusta 70, 40-748 Katowice 7. Ilość zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych odbieranych z terenu gminy oraz powstających z przetwarzania odpadów komunalnych pozostałości z sortowania i pozostałości z mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania W 2016 roku zmieszane odpady komunalne odebrane z terenu gminy nie zostały przekazane do składowania. Odebrane zmieszane odpady komunalne zostały poddane procesowi odzysku: R12 Wymiana odpadów w celu poddania ich któremukolwiek z procesów wymienionych w pozycji R1-R11 (przygotowanie do innych procesów przetwarzania) - zgodnie z zał. 1 do ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. z 2016r. poz. 1987). Odpady zielone poddane zostały innym procesom przetwarzania (zgodnie z zał. 1 do ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. z 2016r. poz. 1987). Z terenu miasta Katowice 3,28 Mg odpadów z targowisk przekazano do składowania. Odpady ulegające biodegradacji zostały przekazane do zagospodarowania w następujących procesach takich jak: - R1 Wykorzystanie głównie jako paliwa lub innego środka wytwarzania energii - R3 Recykling lub odzysk substancji organicznych, które nie są stosowane jako rozpuszczalniki (w tym kompostowanie i inne biologiczne procesy przekształcania) - R12 Wymiana odpadów w celu poddania ich któremukolwiek z procesów wymienionych w pozycji R1-R11 Masa odpadów o kodzie 19 12 12 (Inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej obróbki odpadów inne niż wymienione w 19 12 11) przeznaczonych do składowania powstałych po sortowaniu odpadów selektywnie odebranych i zebranych wyniosła 15,027 Mg. 10

Masa odpadów o kodzie 19 12 12 (Inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej obróbki odpadów inne niż wymienione w 19 12 11) przeznaczonych do składowania powstałych po sortowaniu albo mechaniczno-biologicznym przetwarzaniu zmieszanych odpadów komunalnych wyniosła 289,550 Mg. 8. Weryfikacja możliwości technicznych i organizacyjnych w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi W 2016r. zmienione zostały akty prawa miejscowego regulujące system gospodarowania odpadami komunalnymi w Katowicach. Podjęte uchwały stanowią aktualizację przepisów w zakresie utrzymania czystości i porządku w gminie, w tym unormowanie kwestii związanych z gospodarką odpadami na podstawie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach i odrębnych przepisów. Ostatnio podjęte uchwały dotyczące gospodarki odpadami: - uchwała nr XXIV/495/16 Rady Miasta Katowice z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Miasta Katowice (Dz. Urz. Woj. Śl. z 2016r. poz. 2732) - uchwała nr XXIV/496/16 Rady Miasta Katowice z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów (Dz. Urz. Woj. Śl. z 2016r. poz. 2733) - uchwała nr XXIV/497/16 Rady Miasta Katowice z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ustalenia terminu, częstotliwości i trybu uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi (Dz. Urz. Woj. Śl. z 2016r. poz. 2734) - uchwała nr XXIV/498/16 Rady Miasta Katowice z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie zwolnienia w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi (Dz. Urz. Woj. Śl. z 2016r. poz. 2735) - uchwała nr XXIV/499/16 Rady Miasta Katowice z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właścicieli nieruchomości oraz określenia warunków i trybu składania deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za pomocą środków komunikacji elektronicznej (Dz. Urz. Woj. Śl. z 2016r. poz. 2736) 11

- uchwała nr XXXVI/695/17 Rady Miasta Katowice z dnia 2 lutego 2017r. zmieniająca uchwałę w sprawie wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właścicieli nieruchomości oraz określenia warunków i trybu składania deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za pomocą środków komunikacji elektronicznej (Dz. Urz. Woj. Śl. z 2017r. poz. 925) Najważniejsze zmiany wynikające z aktów prawa miejscowego dotyczyły m.in. rozszerzenia zakresu świadczonych usług o możliwość odbioru choinek świątecznych oraz wprowadzenie dodatkowej usługi nieodpłatnego odbioru odpadów budowlanych i rozbiórkowych stanowiących odpady komunalne wytworzonych w gospodarstwie domowym raz w roku. Zwiększono częstotliwość odbioru odpadów selektywnie zbieranych na nieruchomościach jednorodzinnych do dwóch razy w miesiącu (wcześniej odbiór odpadów selektywnych następował raz w miesiącu). Zmiany wprowadzono w ramach uiszczanej przez mieszkańców opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Umożliwiono mieszkańcom złożenie deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Zgodnie z założeniami systemu gospodarowania odpadami komunalnymi w Katowicach oraz zapisami uchwał w tym zakresie Gminne Punkty Zbierania Odpadów zostały stworzone dla mieszkańców miasta Katowice. W przypadku odpadów powstałych w związku ze świadczeniem usług (np. remontowo-budowlane) przez przedsiębiorcę/podmiot gospodarczy lub inny podmiot działający na zlecenie/umowę w gospodarstwach domowych, zagospodarowanie odpadów należy do obowiązków tego podmiotu/przedsiębiorcy. Miały miejsce przypadki, że podmioty nieuprawnione chciały wykorzystać sieć Gminnych Punktów Zbierania Odpadów do bezpłatnego pozbycia się odpadów pochodzących z ich działalności. Wprowadzono zapis umożliwiający ograniczenie tego procederu - jeżeli transport wykonywany jest na zlecenie mieszkańca transportujący musi posiadać oświadczenie mieszkańca określające, że odpady pochodzą z nieruchomości zamieszkałej z remontu prowadzonego samodzielnie wraz z podaniem danych punktu adresowego. Wobec powyższego tylko podmiot uprawniony może dostarczać odpady do Gminnego Punktu Zbierania Odpadów. Z uwagi na wejście w życie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 29 grudnia 2016r. w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów (Dz.U. z 2017r. poz. 19) niektóre zapisy uchwał dotyczących systemu gospodarowania odpadami będą musiały ulec zmianie (w zakresie zbieranych frakcji selektywnych). Jednakże w Katowicach zmiany nie będą miały charakteru rewolucyjnego, gdyż już dziś odbierane są wszystkie fakcje selektywnej zbiórki określone ww. Rozporządzeniem. Praktycznie zachowana 12

jest również kolorystyka pojemników wskazana w tym dokumencie. Zapisy które będą musiały zostać zmienione dotyczą wspólnego zbierania frakcji odpadów w skład których wchodzą odpady metali, w tym odpady opakowaniowe z metali, odpady tworzyw sztucznych, w tym odpady opakowaniowe tworzyw sztucznych, oraz odpady opakowaniowe wielomateriałowe zbierane one będą w pojemnikach koloru żółtego oznaczonych napisem Metale i tworzywa sztuczne. Priorytetowym zadaniem dla miasta Katowice na lata następne jest dalsze uświadamianie mieszkańców w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi w celu ograniczenia ilości wytwarzanych odpadów komunalnych oraz racjonalnego sortowania odpadów komunalnych w celu osiągnięcia poziomów odzysku i recyklingu odpadów. W szczególności nacisk powinien być położony na rozwój selektywnej zbiórki odpadów. Stwierdza się, iż efektywność selektywnej zbiórki odpadów na nieruchomościach wielolokalowych jest niższa niż na nieruchomościach jednorodzinnych. W związku z powyższym nieruchomości wielorodzinne powinny podlegać szczególnej kontroli w zakresie realizacji selektywnej zbiórki odpadów. Niezbędne jest stałe prowadzenie kontroli ilości zadeklarowanych mieszkańców, a także kontroli posiadania umów na odbiór odpadów wytwarzanych przez podmioty gospodarcze. W tym zakresie wskazane jest rozszerzenie działań kontrolnych podejmowanych przez Referat ds. Systemu Gospodarowania Odpadami Komunalnymi. Dla realizacji tych zadań wskazane jest rozszerzenie zaplecza administracyjno-technicznego. Konieczna jest bieżąca weryfikacja danych zawartych w deklaracjach o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, porównywanie danych w złożonych deklaracjach, a informacjami z pozostałych rejestrów. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 grudnia 2016 r. w sprawie poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami niektórych frakcji odpadów komunalnych (Dz.U. z 2016r. poz. 2167) zobowiązuje do osiągniecia do 2020r. poziomu recyklingu i przygotowania do ponownego użycia następujących frakcji odpadów komunalnych: papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła w wysokości 50%. Wobec powyższego już dziś należy wdrażać szereg działań mających na celu zwiększenie skuteczności selektywnej zbiórki i źródła. Na dzień dzisiejszy poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia następujących frakcji odpadów komunalnych: papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła wynosi ok 30%. Należy rozważyć zwiększenie skuteczności tzw. opłaty podwyższonej poprzez podwyższenie opłaty za brak selektywnej zbiórki być może w znaczący sposób. Dziś 13

część nieruchomości świadomie rezygnuje z prowadzenia selektywnej zbiórki co świadczy o małej restrykcyjności i skuteczności tej opłaty opłata na zbyt niskim poziomie. Ustawa przewiduje, że stawką wzorcową jest stawka opłaty za odpady zbierane w sposób selektywny (taki zresztą sposób zbierania jest obowiązkiem właścicieli nieruchomości, a nie dobrą wolą). W przypadku nieprzestrzegania tego obowiązku jest stosowana wyższa sankcyjna stawka opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Stawka opłaty za gospodarowanie odpadami na poziomie 20 zł/os. nie ma charakteru sankcyjnego i motywacyjnego. Planuje się kontynuację programu wyposażania nieruchomości wielorodzinnych w pojemniki półpodziemne. W ramach tego zadania Miasto odpowiada za montaż pojemników, natomiast po stronie administratorów leżą koszty przygotowania terenu oraz koszty wykonania dodatkowych czynności formalno-prawnych związanych z wykonaniem montażu pojemników. Podjęto uchwałę nr XXXIV/672/16 Rady Miasta Katowice z dnia 14 grudnia 2016r. w sprawie powierzenia Miejskiemu Przedsiębiorstwu Gospodarki Komunalnej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością zadań własnych Miasta Katowice (Dz. Urz. Woj. Śl. z 2016r. poz. 7049). Na mocy ustawy o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych z dnia 22 czerwca 2016r. (Dz. U. z 2016r. poz. 1020) od dnia 1 stycznia 2017r. weszły w życie regulacje pozwalające na zastosowanie powierzenia in house w trybie zamówienia z wolnej ręki także w stosunku do usług odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Wcześniejsze regulacje nakładały w tym zakresie obowiązek zastosowania procedury przetargowej. Zgodnie z przepisami nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych zmieniono dotychczasową treść ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2016r. poz. 250 z późn. zm.) w zakresie art. 6d ust. 1, wprowadzając następujący zapis: "1. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta jest obowiązany udzielić zamówienia publicznego na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, o których mowa w art. 6c, albo zamówienia publicznego na odbieranie i zagospodarowanie tych odpadów." ustawodawca dopuścił więc obok podstawowego trybu przetargowego, także możliwość udzielenia zamówienia publicznego w innym trybie przez co rozumieć należy także udzielenie zamówienia publicznego w trybie z wolnej ręki. Ustawodawca zauważył potrzebę prawnego uregulowania kwestii procedury in house i powyższymi zapisami umożliwił gminom zastosowanie tego rozwiązania. 14

Rekomenduje się powierzenie zadań własnych gminy w ramach procedury in house. Powierzenie zadań Spółce w dłuższej perspektywie czasowej może umożliwić strategiczne planowanie w zakresie inwestycji w obiekty, sprzęt, urządzenia w szczególności z udziałem środków zewnętrznych (dotacje). Realizacja zadań w ramach procedury in house to także stabilizacja cenowa i rozwojowa systemu gospodarowania odpadami komunalnymi w dłuższej perspektywie czasowej. Nie następują wymuszenia zmian w systemie wynikające z kolejnych przetargów i możliwych zmian operatorów czy też skoków cen usług. Ponadto zaleca się także przeniesienie elementów administracyjno-technicznych do Spółki w celu szybszego reagowania na potrzeby mieszkańców oraz realizacji zgłoszeń związanych z realizacją zadań systemu gospodarowania odpadami komunalnymi. 15