ANALIZA STANU GOSPODARKI ODPADAMI ZA 2015 ROK DLA MIASTA KATOWICE

Transkrypt

1 ANALIZA STANU GOSPODARKI ODPADAMI ZA 2015 ROK DLA MIASTA KATOWICE PODSTAWA PRAWNA SPORZĄDZENIA ANALIZY Zgodnie z art. 9tb ustawy z dnia 13 września 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach dalej ucpg (Dz. U. z 2016r. poz. 250) na podstawie sprawozdań złożonych przez podmioty odbierające odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, podmioty prowadzące punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych oraz rocznego sprawozdania z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi oraz innych dostępnych danych wpływających na koszty systemu gospodarowania odpadami komunalnymi wójt, burmistrz lub prezydent miasta sporządza analizę stanu gospodarki odpadami komunalnymi obejmującą w szczególności: 1. Możliwości przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania i pozostałości z mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania. 2. Potrzeby inwestycyjne związane z gospodarowaniem odpadami komunalnymi. 3. Koszty poniesione w związku z odbieraniem, odzyskiem, recyklingiem i unieszkodliwianiem odpadów komunalnych. 4. Liczbę mieszkańców. 5. Liczbę właścicieli nieruchomości, którzy nie zawarli umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1, w imieniu których gmina powinna podjąć działania, o których mowa w art. 6 ust ucpg. 6. Ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy. 7. Ilość zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych odbieranych z terenu gminy oraz powstających z przetwarzania odpadów komunalnych pozostałości z sortowania i pozostałości z mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania.

2 Analizę sporządza się w terminie do dnia 30 kwietnia za poprzedni rok kalendarzowy. Podlega ona publicznemu udostępnieniu na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej urzędu gminy. 1. Możliwości przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania i pozostałości z mechanicznobiologicznego przetwarzania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania. Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów Komunalnych w Katowicach, która prowadzona jest przez Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., (Miasto Katowice ma 100% udziałów w spółce), dysponuje instalacją do mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych (MBP). MPGK Sp. z o.o. posiada również następujące obiekty: - Sortownia odpadów komunalnych zmieszanych i surowcowych, - Kompostownia odpadów biodegradowalnych, Tabela. 1. Informacje na temat instalacji MPGK Sp. z o.o. (dane z Planu gospodarki odpadami dla województwa śląskiego 2014) Rodzaj instalacji Adres instalacji Rodzaj odpadu / urządzenia /kod MBP Część mechaniczna MBP Część biologiczna Sortownia odpadów komunalnych selektywnie zebranych Nazwa i adres podmiotu zarządzającego Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., ul. Obroki 140, Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., ul. Obroki 140, Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Katowicach, ul. Obroki 140 ul. Milowicka 7a, ul. Milowicka 7a, ul. Milowicka 7a, Katowice Zdolności przerobowe roczne [Mg/rok] (na 1 zmianę)

3 Sortownia odpadów komunalnych zmieszanych i selektywnie zebranych wraz z produkcją paliwa RDF Kompostowanie w pryzmach Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Katowicach, ul. Obroki 140 Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Katowicach, ul. Obroki 140 ul. Milowicka 7a, Katowice ul. Milowicka 7a, Katowice Grupy odpadów: 02, 03, 04, 07, 15, 16, 17, 19, 20 (w tym ) Grupy odpadów: 02, 03, 19, (na 1 zmianę) ( ) Ponadto w Regionie II gospodarki odpadami status instalacji regionalnej do mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych (MBP) posiadają także następujące instalacje: - Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. ul. Cmentarna 19f, Zabrze - ALBA Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. ul. Główna 144A, Dąbrowa Górnicza - Miejski Zakład Składowania Odpadów Sp. z o.o. ul. Grenadierów, Sosnowiec - PTS Alba Sp. z o.o. ul. Brzezińska, Chorzów Kompostownie posiadające obecnie status instalacji regionalnej w II regionie gospodarki odpadami to: - Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Świętochłowicach Świętochłowice, teren składowiska odpadów, rejon ul. Wojska Polskiego (kompostowanie w pryzmach) - Miejski Zakład Składowania Odpadów Sp. z o.o. ul. Grenadierów, Sosnowiec (kompostowanie w pryzmach) - Remondis Tarnowskie Góry Sp. z o.o. Wśród składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne status instalacji regionalnej posiadają: - Składowisko odpadów komunalnych w Katowicach, ul. Żwirowa - Składowisko odpadów komunalnych w Sosnowcu, ul. Grenadierów.

4 2. Potrzeby inwestycyjne związane z gospodarowaniem odpadami komunalnymi Realizowana gospodarka odpadami komunalnymi nakierowana jest na tworzenie warunków właściwego zagospodarowania odebranych odpadów zapewniających m.in. osiąganie odpowiednich, określonych przepisami, poziomów recyklingu i odzysku oraz ograniczenie masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania. Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Katowicach podejmuje działania w zakresie realizacji zadań inwestycyjnych, których głównym celem jest dostosowanie gospodarki odpadami na terenie Miasta Katowice do wymogów prawa polskiego i unijnego poprzez wprowadzenie m.in. technologii zapewniającej spełnienie najnowszych standardów dla mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych. W ramach ww. działań przedsięwzięciem inwestycyjnym przewidzianym do realizacji w latach jest rozbudowa Zakładu Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów w Katowicach przy ul. Milowickiej 7A (dalej ZOiUO), etap 1: modernizacja instalacji do biologicznego przetwarzania odpadów organicznych. Spółka finansuje przedmiotową inwestycję korzystając z dofinansowania w formie pożyczki ze środków WFOŚiGW oraz nakładów własnych. Kolejnym przedsięwzięciem inwestycyjnym przewidzianym do realizacji w latach jest rozbudowa ZOiUO, etap 2: rozbudowa części mechanicznej instalacji do przygotowania odpadów do biologicznego przetwarzania oraz do produkcji paliwa alternatywnego. W chwili obecnej spółka uzyskała decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach i posiada opracowany projekt technologiczny przedsięwzięcia. Dokumentacja projektu budowlanego dla tej inwestycji powinna być wykonana do maja 2016r. Spółka zamierza finansować przedmiotową inwestycję korzystając z dofinansowania w formie pożyczki ze środków WFOŚiGW oraz nakładów własnych. Wniosek o pozyskanie ww. środków czeka na weryfikację przez WFOŚiGW. Ponadto Spółka w ramach nakładów własnych zaplanowała: - zakup środków transportu, sprzętu i pojazdów specjalistycznych - zakup urządzeń i wyposażenia niezbędnego dla prawidłowego funkcjonowania firmy - zakup sprzętu komputerowego i oprogramowania - przebudowę bazy przy ul. Bankowej - punkt demontażu wielkogabarytów

5 - modernizację systemu monitoringu GPZO. 3. Koszty poniesione w związku z odbieraniem, odzyskiem, recyklingiem i unieszkodliwianiem odpadów komunalnych W wyniku przeprowadzonego przetargu na odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych na terenie Miasta Katowice podmiotem odbierającym odpady na okres od dnia r. do dnia r. zostało Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Katowicach. Zgodnie z umową na odbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych na terenie miasta Katowice zawartą między Miastem Katowice, a MPGK Sp. z o.o. w Katowicach roczne wynagrodzenie dla Wykonawcy wynosi ,76 zł. Wynagrodzenie Wykonawcy obejmuje koszty odbioru, transportu i zagospodarowania odpadów komunalnych (zmieszanych, selektywnie zbieranych, biodegradowalnych i wielkogabarytowych) od właścicieli nieruchomości zamieszkałych w Katowicach, a także zorganizowanie i prowadzenie Gminnych Punktów Zbierania Odpadów, koszty wyposażenia nieruchomości w pojemniki i worki do zbierania odpadów komunalnych selektywnych, biodegradowalnych oraz koszty utrzymywania tych pojemników w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym. W 2015r. dla mieszkańców nieruchomości jednorodzinnych zostały zakupione worki do zbierania odpadów selektywnych. Koszt wyniósł ,00 zł. 4. Liczba mieszkańców Zgodnie z danymi pochodzącymi z deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w Katowicach zamieszkuje osób (stan na grudzień 2015r.). Według danych pochodzących z ewidencji ludności pochodzących z Wydziału Spraw Obywatelskich Urzędu Miasta Katowice liczba osób zameldowanych na pobyt stały lub czasowy w Katowicach wynosi osób (stan na grudzień 2015r.). Na bieżąco prowadzone są działania mające na celu weryfikację danych zawartych w deklaracjach i sprawdzenie ich ze stanem faktycznym.

6 5. Liczba właścicieli nieruchomości, którzy nie zawarli umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1, w imieniu których gmina powinna podjąć działania, o których mowa w art. 6 ust ucpg. W Katowicach nowym systemem gospodarowania odpadami wynikającym z nowelizacji ucpg objęto nieruchomości zamieszkałe było to obligatoryjne dla gmin. Natomiast nieruchomości niezamieszkałe (wszelkiego rodzaju działalność gospodarcza i usługowa itp.) działają na zasadach wolnorynkowych podmioty te mają obowiązek posiadania umowy na odbiór i zagospodarowanie odpadów podpisanej z przedsiębiorcom wpisanym do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbioru odpadów komunalnych na terenie Katowic. Wobec podmiotów zobowiązanych do posiadania umowy są prowadzone działania kontrolne w zakresie posiadania tych umów zadanie to wykonują Strażnicy Miejscy. W 2015 roku nie wydano decyzji o których mowa w art. 6 ust. 7 ucpg. Natomiast w zakresie objęcia odbiorem odpadów z nieruchomości zamieszkałych prowadzone są działania administracyjne wynikające z przepisów ucpg. 6. Ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Brak jest realnego miernika ilości wytworzonych odpadów, natomiast ilość odebranych odpadów z terenu miasta zestawiono w poniższej tabeli (odpady odebrane z nieruchomości zamieszkałych oraz niezamieszkałych): Tabela. 2. Ilość odebranych odpadów z terenu miasta Katowice w 2015 roku Kod odebranych odpadów komunalnych Rodzaj odebranych odpadów komunalnych Masa odebranych odpadów komunalnych [Mg] Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne 94378, Odpady wielkogabarytowe 4605, Odpadowa papa 25, Odpady ze studzienek kanalizacyjnych Inne odpady nieulegające biodegradacji 599, Oleje i tłuszcze jadalne 17,99

7 Odpady komunalne niewymienione w innych podgrupach 20, Odpady ulegające biodegradacji 4742, Odpady z targowisk 2006, Opakowania z papieru i tektury 930, Opakowania z tworzyw sztucznych 522, Opakowania z metali 1, Zmieszane odpady opakowaniowe 1399, Opakowania ze szkła 524, Papier i tektura 1684, Szkło 2891, Inne niewymienione frakcje zbierane w sposób selektywny Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów 2949,3 654, Gruz ceglany 11888, Odpady innych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia inne niż wymienione w , Drewno 3, Tworzywa sztuczne 9, Materiały izolacyjne inne niż wymienione w i Zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu inne niż wymienione w , i Materiały budowlane zawierające gips inne niż wymienione w ,74 483,82 2, Zużyte opony 1,4

8 Ilość przyjętych odpadów komunalnych w Gminnych Punktach Zbierania Odpadów w Katowicach prowadzonych przez Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. zestawiono w poniższej tabeli: Tabela. 3. Ilość przyjętych odpadów w GPZO w 2015 roku Kod odebranych Rodzaj odebranych odpadów Masa przyjętych odpadów odpadów komunalnych komunalnych komunalnych [Mg] Opakowania z papieru i tektury 55, Opakowania z tworzyw sztucznych 150, Opakowania z metali 1, Opakowanie ze szkła 15, Zużyte opony 31, Inne baterie i akumulatory 0, * Odpady wykazujące właściwości niebezpieczne 0, Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów Gruz ceglany 5592, Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia inne niż wymienione w Odpadowa papa 204, Papier i tektura 1, Szkło 0, * Urządzenia zawierające freony 28, * Baterie i akumulatory inne niż wymienione w Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w i zawierające niebezpieczne składniki Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w , i ,537 19, Tworzywa sztuczne 1, Metale 0, Inne niewymienione frakcje zbierane w sposób selektywny 6, Odpady ulegające biodegradacji 1393,66

9 Odpady wielkogabarytowe 1852, Odpady komunalne nie wymienione w innych podgrupach 0, * Rozpuszczalniki 0, * Kwasy 0, * Alkalia 1, * Odczynniki fotograficzne 0, * Środki ochrony roślin 0, * Farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcze i żywice zawierające substancje niebezpieczne 19, * Detergenty zawierające substancje niebezpieczne 0, Leki inne niż wymienione w , * Opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone 0, * Oleje i tłuszcze inne niż wymienione w , Ilość zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych odbieranych z terenu gminy oraz powstających z przetwarzania odpadów komunalnych pozostałości z sortowania i pozostałości z mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania W 2015 roku zmieszane odpady komunalne odebrane z terenu gminy nie zostały przekazane do składowania. Odebrane zmieszane odpady komunalne zostały poddane procesowi odzysku: R12 Wymiana odpadów w celu poddania ich któremukolwiek z procesów wymienionych w pozycji R1-R11 (przygotowanie do innych procesów przetwarzania) - zgodnie z zał. 1 do ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. z 2013r. poz. 21). Odpady zielone poddane zostały innym procesom przetwarzania (zgodnie z zał. 1 do ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. z 2013r. poz. 21) oraz pkt. 11 objaśnień do zał. 1 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 15 maja 2012r. w sprawie wzorów sprawozdań o odebranych odpadach komunalnych, odebranych nieczystościach ciekłych oraz realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi (Dz.U. z 2012r. poz. 630)). Z terenu miasta Katowice 2,48 Mg odpadów zielonych przekazano do składowania. Odpady ulegające biodegradacji zostały poddane procesom takim jak: kompostowanie, recykling materiałowy, mechaniczno-biologiczne przetwarzanie, zbieranie/magazynowanie.

10 Inne odpady z mechanicznej obróbki odpadów zostały poddane składowaniu w ilości 258,3 Mg. Pozostałe odpady tej frakcji zostały poddane procesom: - R12 Wymiana odpadów w celu poddania ich któremukolwiek z procesów wymienionych w pozycji R1-R11 R11 (przygotowanie do innych procesów przetwarzania), - R3 Recykling lub odzysk substancji organicznych, które nie są stosowane jako rozpuszczalniki (w tym kompostowanie i inne biologiczne procesy przekształcania), - R5 Recykling lub odzysk innych materiałów nieorganicznych. 8. Weryfikacja możliwości technicznych i organizacyjnych w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi Stosownie do unormowania zawartego w art. 11 ustawy z dnia 28 listopada 2014r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach i niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015r. poz. 87) dotychczasowe akty prawa miejscowego wydane na podstawie art. 4, art. 6l, art. 6n, art. 6r ust. 3 i 4 ustawy zmienianej w art. 1 zachowują moc na okres na jaki został wydane jednak nie dłużej niż przez 18 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy tj. od dnia 1 lutego 2015r. W związku z powyższym miasto Katowice zostało zobligowane do podjęcia nowych ww. uchwał regulujących system gospodarowania odpadami w ciągu 18 miesięcy od wejścia w życie nowelizacji, tj. do 31 lipca 2016r. W dniach r r. odbyły się konsultacje społeczne projektów uchwał. Projekty stanowią aktualizację przepisów w zakresie utrzymania czystości i porządku w gminie, w tym unormowanie kwestii związanych z gospodarką odpadami na podstawie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach i odrębnych przepisów. Planowaną zmianą jest rozszerzenie zakresu świadczonych usług o możliwość odbioru choinek świątecznych oraz dodatkową usługę nieodpłatnego odbioru odpadów budowlanych i rozbiórkowych stanowiących odpady komunalne wytworzonych w gospodarstwie domowym raz w roku. Zmiany wprowadzono w ramach uiszczanej przez mieszkańców opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Priorytetowym zadaniem dla miasta Katowice na lata następne jest dalsze uświadamianie mieszkańców w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi w celu ograniczenia ilości wytwarzanych odpadów komunalnych oraz racjonalnego sortowania odpadów komunalnych w celu osiągnięcia poziomów odzysku i recyklingu odpadów. W szczególności nacisk powinien być położony na rozwój selektywnej zbiórki odpadów.

11 Pilotażowo na rok 2016r. Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. wprowadziło odbiór odpadów selektywnie zbieranych na nieruchomościach jednorodzinnych dwa razy w miesiącu (do tej pory odbiór odpadów selektywnych następował raz w miesiącu) wprowadzona zmiana ma na celu zwiększenie wydajności selektywnej zbiórki odpadów. Zauważono, iż efektywność selektywnej zbiórki odpadów na nieruchomościach wielolokalowych jest niższa niż na nieruchomościach jednorodzinnych. W związku z powyższym nieruchomości wielorodzinne powinny podlegać szczególnej kontroli w zakresie realizacji selektywnej zbiórki odpadów. Konieczne jest stałe prowadzenie kontroli ilości zadeklarowanych mieszkańców, a także kontroli posiadania umów na odbiór odpadów wytwarzanych przez podmioty gospodarcze. W tym zakresie wskazane jest rozszerzenie części kontrolnej Referatu ds. Systemu Gospodarowania Odpadami Komunalnymi o dodatkowe etaty. Referat powinien również zostać doposażony w własny samochód, a osoby kontrolujące w tablety z dostępem do sieci oraz baz danych dla weryfikacji i potwierdzenia informacji bezpośrednio w terenie. Z uwagi na konieczność bieżącej weryfikacji danych zawartych w deklaracjach o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, porównywania danych w złożonych deklaracjach, a informacjami z pozostałych rejestrów, a także comiesięczny wpływ dużej ilość zmian i korekt deklaracji sugeruje się zatrudnienie dodatkowych osób w Referacie ds. Systemu Gospodarowania Odpadami Komunalnymi do obsługi deklaracji. Dodatkowo celem zwiększenia skuteczności tzw. opłaty podwyższonej wskazane jest podwyższenie opłaty za brak selektywnej zbiórki do kwoty co najmniej 40 zł/os. (z obecnych 20 zł/os.). Dziś część nieruchomości świadomie rezygnuje z prowadzenia selektywnej zbiórki co świadczy o małej restrykcyjności i skuteczności tej opłaty. Zgodnie z założeniami systemu gospodarowania odpadami komunalnymi w Katowicach oraz zapisami uchwał w tym zakresie Gminne Punkty Zbierania Odpadów zostały stworzone dla mieszkańców miasta Katowice. W przypadku odpadów powstałych w związku ze świadczeniem usług (np. remontowo-budowlane) przez przedsiębiorcę/podmiot gospodarczy lub inny podmiot działający na zlecenie/umowę w gospodarstwach domowych, zagospodarowanie odpadów należy do obowiązków tego podmiotu/przedsiębiorcy. Miały miejsce przypadki, że podmioty nieuprawnione chciały wykorzystać sieć Gminnych Punktów Zbierania Odpadów do bezpłatnego pozbycia się odpadów pochodzących z ich działalności. Zaleca się wprowadzenie oświadczeń mieszkańców (którymi musiałby legitymować się transportujący) potwierdzających, że odpady pochodzą z nieruchomości zamieszkałej wraz

12 z podaniem punktu adresowego. Tylko taki podmiot byłby uprawniony do dostarczenia odpadów do Gminnego Punktu Zbierania Odpadów. Rekomenduje się powierzenie zadań własnych gminy w ramach procedury in house. Powierzenie zadań Spółce w dłuższej perspektywie czasowej może umożliwić strategiczne planowanie w zakresie inwestycji w obiekty, sprzęt, urządzenia w szczególności z udziałem środków zewnętrznych (dotacje). Realizacja zadań w ramach procedury in house to także stabilizacja cenowa i rozwojowa systemu gospodarowania odpadami komunalnymi w dłuższej perspektywie czasowej. Nie następują wymuszenia zmian w systemie wynikające z kolejnych przetargów i możliwych zmian operatorów czy też skoków cen usług.