.// Arche. 2010. 1, 2. C.20-37. XVIII. 1654-1667. 1673. : unit animos civium ( ) consonam reddit Rempublicam ( ) aequalitas (, ),, authoritate praesentis Conventus ( ) i pro lege perpetua ( ),, except actu Convoc tionis sub tempus Interregni, tum et ipso actu Electionis, et Coronationis (, ), 1., 11 : 1678 1679, 1688, 1692 1693, 1718, 1726, 1729, 1730, 1744, 1752, 1784, 1793. 2 :. 3., 1673 1678. 4. : 1678 1679, 1688 1693.. 1703. :... 5. 1708.. 3 14 1718. : ( 1 Volumina Legum. Przedruk zbioru praw staraniem xx. pijarow w Warszawie, od roku 1732 do roku 1782, wydanego. T. V. Petersburg: Nak adem i drukiem Jozafata Ohryzki, 1860. S. 67. 2 Konopczy ski W. Chronologia sejmów polskich 1493 1793 // Archiwum Komisji Historii PAU.. II. 3. Kraków, 1948; Szwed W. Sejmy Grodzie skie Rzeczpospolitej // Bia ostocczyzna 1998, Nr 1. 3 Kowalczyk J. Pa ace i dwory pó nobarokowe. S. 451. 4 Volumina Legum.. V. S. 67, 214, 255, 306; Wojciechowski J. Stary Zamek w Grodnie // Biulet n Historii Sztuki i Kultury. 1938. T. VI. S. 251. 5 Volumina Legum.. VI. S. 46.
),, 6.,.?,, 1654 1667....,,,... 7.,,,,,. 30 40-. XVIII.,,,.., 8, 9. (1686-1752) 10, (1684-1754), (1690-1750) 11.,,, 12,. 1744 1752. ( 1753.). 6 Lileyko J. Przebudowa grodzie skich pa aców Batoria skiego i Sapie skiego na gmach sejmowy w 1717 1718 roku // Mi dzy Padw a Zamo ciem. Studia z historii sztuki i kultury nowo ytnej ofiarowane profesorowi Jerzemu Kowalczykowi. - Warszawa, 1993. S. 263. 7. : Borowik P. Jurydyki miasta Grodna w XV XVIII wieku. Stanowy podzia nieruchomo ci. Suprasl, 2005; Kowalczyk J. Pa ace i dwory pó nobarokowe w mie cie sejmowym Grodnie // Sztuka ziem wschodnich Rzeczypospolitej XVI XVIII w. Lublin, 2000. S. 451 486. 8.. Wroc aw, 2008..35;.,.,. :.., 2008..43. 9.,.35. 10 Kowalczyk J. Pa ace i dwory pó nobarokowe. S. 452; Jodkowski J. Grodno. Wilno, 1923. s. 60. Hentschel. Die sachsische Baukunst des 18 Jahrhunderts in Polen. Berlin 1967, s.285-308. 11 Szyma ski S. Pa ac królewski w Grodnie // Rocznik Bia ostocki. T.VI. Bia ystok, 1966. S.324-325. 12.
, 13, 14 15.,,,,,.,.,.,.,,. 16,, 17., 18 19.,,,..,,, - 13..., 1954;..., 1960;.. XVI XVIII. //. 1964.. 17.. 11 38. 14 : Gordziejew J. Socjotopografia Grodna w XVIII wieku. Toru, 2002; :., 2008;..., 2007.. 15 Szyma ski S. Urbanistyczno-architektoniczne formowanie si Grodna w okresie od XIV do XVIII wieku // Rocznik Bia ostocki. T. IX (1968 1969). Bia ystok, 1970. S. 237 263; : Pa ac królewski w Grodnie // Rocznik Bia ostocki. T. VI. (1965). Bia ystok, 1966. S. 297 333; Grodno w XVIII wieku. Miasto i ludno c (na tle trendów rozwojowych od redniowiecza do 1939 roku). Bia ystok, 1997; Borowik P. Jurydyki miasta Grodna w XV XVIII wieku. Stanowy podzia nieruchomo ci. Suprasl, 2005 ( ). 16 Matwijowski K. Sejm grodzie ski 1678 1679.Wroc aw, 1985; Konopczy ski W. Sejm grodzie ski 1752 roku. Lwów, 1937;. Diaruisze sejmowe z wieku XVIII. T. 1 3. Warszawa 1911, 1912, 1937. 17 Staszewski J. August III Sas. Wroc aw. 1989; Zienkowska K. Stanis aw August Poniatowski. Wroc aw, 1998. 18 Dyaryusz podró y polskiej na seym grodzie ski roku pa skiego 1752 odbytej z r kopisu królewieckiego na widok publiczny przez Wac awa Gizbert-Studnickiego archiwaryusza miasta Wilna wydany. Dla u ytku rodaków z aci skiego na j zyk polski przet umaczy X. kanonik J. Roso owski // Litwa i Ru : miesi cznik ilustrowany po wi cony kulturze, dziejom, krajoznawstwu i ludoznawstwu. 1912. T. II, z. 1. S. 1 27; J drzej Kitowicz. Opis obyczajów za panowania Augusta III. Warszawa, 1985; Marcin Matuszewicz. Diariusz ycia mego. T. 1 (1714 1757), T. 2 (1758 1764). Warszawa, 1986; Forster G. Dziennik podró y po Polsce 1784 // Polska Stanis awowska w oczach cudzoziemców.. 2. Warszawa, 1963; Per akowski A. Tumult grodzie ski w 1717 roku w relacji Jerzego Unruga // Problemy cywilizacyjnego rozwoju Bia orusi, Polski, Rosji i Ukrainy od ko ca XVIII do XXI wieku. Pod red. P. Franaszka, A. Nieczuchrina. Kraków, 2007. S. 263 270. 19. 18. //.. 6., 2002.. 214 221.
20. -., 1752..., (,,., ( ).)..,,.,. 21,,.. 1744.,. 1736.,,. 1744. ( ),.,, liberum veto,,,, 22. 1749. G os wolny wolno ubezpieczaj cy., skutecznym rad sposobie (1760 1763.).., :,,, 20.. 1733-1763.//.., 7 2008., 2008..54-63;. 2009..., 2009. 21 Hanczewski P. Rzeczpospolita w polityce europejskiej w po owie XVIII wieku // Mi dzy Zachodem a Wschodem. Studia z dziejów Rzeczpospolitej w epoce nowo ytnej. Toru, 2002. S.135 139. 22 opolski J. Polska w czasach nowo ytnych. Od rodkowoeuropejskiej pot gi do utraty niepodleg ci (1501 1795). Pozna, 1994. S. 677 679.
. 1750 23. 1744.. ( 24 ).,,.,,,. 25,....,, 1703. 26, VI...,..,,, 27. 1752.,, liberum veto.,. 28,,.,,., 29. 23 Jezuicka Ars Historica. Prace ofiarowane Ksi dzu Profesorowi Ludwikowi Grzebieniowi SJ. Kraków, 2001; Wk ad pijarów do nauki i kultury w Polsce XVII XIX wieku. Pod red. I. Stasiewicz- Jasiukowej. Warszawa-Kraków, 1993. 24..54-56. 25 Topolski J. Polska w czasach nowo ytnych. S.678. 26 Staszewski J. August III Sas. S. 32 33. 27 Staszewski J. August III Sas. S. 254; Kowalczyk J. Pa ace i dwory pó nobarokowe. S.452. 28.,. (Konopczy ski W. Sejm grodzie ski. S.3). 29 Konopczy ski W. Sejm grodzie ski 1752 roku. Lwów, 1937.
, 1752.,,, 30.,, 31.,,.,,, :,,, 32,,.,.,,,,. -. 1752.,,.,.,,,,. 80- :,,,,! 33 (1688, 1692, 1744, 1746..), 1752.,.,,.. ( ),, 34. :, 30-.,,,, (,..),, 35. 30 Konopczy ski W. Sejm grodzie ski. S. 3. 31 Staszewski J. August III Sas. S.218. 32 Diarjusze sejmowe z wieku XVIII. T. III: Diarjusze sejmów z lat 1750, 1752, 1754 i 1758. Wyda W.Konopczy ski. Warszawa, 1937. S.125 129; Konopczy ski W. Sejm grodzie ski. S.110 111. 33 Konopczy ski W. Sejm grodzie ski. S.111 118. 34 Matuszewicz M. Diariusz ycia mego.. 1 (1714 1757).Warszawa: Pa stwowy Instytut Wydawniczy, 1986. S. 347. 35 J drzej Kitowicz.Opis obyczajów za panowania Augusta III. Warszawa, 1985. S. 305.
. 1752.,, (,,, de nullitate 1752. 36 ),.,,,.,.,,,.,,.,.,.,.,.. 37...,,,,,.., (,, (, 1751.),, ),,,.,,,.,,.,,,,,,.,,.,. :,.,,.,.,.,., ( ).,, (,,, ).,,, 36 Diarjusze sejmowe z wieku XVIII. T.III: Diarjusze sejmów z lat 1750, 1752, 1754 i 1758. Wyda W. Konopczy ski. Warszawa, 1937. S.137 139. 37,.139 140.
.,. 1746. 1750-.,,.. 38..,., ( ),,. 1752.., 1912.. ( ),.., 1912., 1752..,.,,,. 1752. 33, 21 1752.,,,..,.,.,,,.,,,.,,.,, :,,. 38 Staszewski J. August III Sas. S.253 254.
,,., sukcesji ).,, 1693., ( )..,.,,.,, :.. 14., -,.,,,. ( ),.,,., 39..,.,.,, 40.,,,,. (...,,,. ),,,,,..,,, 39 Staszewski J. August III Sas. S.173. 40 Askenazy S. Dwa stulecia XVIII i XIX. T.1, Warszawa 1903; Konopczy ski W. Dzieje Polski Nowo ytnej. T.1-2.Warszawa, 1936.
XVIII. XVIII., 41,,,,,. 1747., 1753..,,... 1752. XVIII. 9,.,,,.,. - :,,,,. 1752.,, 1793.. 41 Staszewski J. August III Sas. s.183-192, 232-249.