MOSTY Z WISŁY O RATOWANIU HISTORYCZNYCH MOSTÓW WARSZAWY

Instytut Badawczy Dróg i Mostów Road and Bridge Research Institute Institut de Recherche des Ponts et Chaussées Forschungsinstitut für Strassen und Brücken ZAKŁAD MOSTÓW 03-302 WARSZAWA, UL. INSTYTUTOWA 1 MOSTY Z WISŁY O RATOWANIU HISTORYCZNYCH MOSTÓW WARSZAWY Instytut Badawczy Dróg i Mostów, od 2008 r., prowadzi pod kierunkiem prof. Barbary Rymszy prace badawcze mające na celu odszukanie, wydobycie i zabezpieczenie przed zniszczeniem fragmentów konstrukcji pierwszych stałych mostów Warszawy spoczywających na dnie Wisły. Most Pod Cytadelą W 2008 r. firma RATOWNICTWO WODNE RAKO Sp. z o. o. wydobyła z dna Wisły fragmenty konstrukcji Mostu Pod Cytadelą (rys. 1). W wyniku selekcji zostały wytypowane fragmenty przeznaczone do dalszych prac (rys. 1 3). W dniu 20 grudnia 2008 r. na terenie IBDiM przy ul. Instytutowej 1 w Warszawie został ustawiony, podniesiony z dna Wisły, element Mostu Pod Cytadelą. Rys. 1. Fragment konstrukcji Mostu Pod Cytadelą sprowadzony na teren IBDiM od tego się zaczęło (grudzień 2008 r.; fot. B. Rymsza) 1

Rys. 2. Fragment przęsła Mostu Pod Cytadelą wydobyty z dna Wisły spławiony do Portu Żerań (lipiec 2008 r.; fot. B. Rymsza) Jest to część konstrukcji dźwigara przęsła mostu, zawierająca pas dolny dźwigara oraz słupki i krzyżulce połączone z pasem w nitowanym węźle. Końcówki słupków i krzyżulców noszą ślady zniszczenia przez zastosowanie materiałów wybuchowych. Rys. 3. Eksperci uczestniczący w sprowadzeniu fragmentu konstrukcji Mostu Pod Cytadelą, od lewej: Z. Tucholski, A.M. Brandt, J. Rymsza, St. Fuglewicz (grudzień 2008 r.; fot. B. Rymsza) 2

Most Kierbedzia Zapoczątkowane w lipcu 2011 r. poszukiwania fragmentów konstrukcji Mostu Kierbedzia zostały uwieńczone sukcesem w dniu 15 września 2011 r. W niecodziennych warunkach, spod kilkumetrowej warstwy piasku i kamieni, odkopano i wydobyto z dna Wisły fragmenty Mostu Kierbedzia - najstarszego stałego mostu w Warszawie (rys. 4 7), które następnie przetransportowano na teren IBDiM. Rys. 4. Ratownictwo Wodne RAKO podczas prac poszukiwawczych (lipiec 2011, fot. B. Rymsza) Rys. 5. Prof. Barbara Rymsza z IBDiM nad znalezionymi fragmentami Mostu Kierbedzia (lipiec 2011, fot. J. Rymsza) 3

Rys. 6. Fragmenty konstrukcji Mostu Kierbedzia przetransportowane teren IBDiM (styczeń 2012 r.; fot. B. Rymsza) Rys. 7. Fragmenty konstrukcji mostowych przeniesione latem 2012 r. na zaplecze Zakładu Mostów, w celu udostępnienia ich do prac antykorozyjnych (fot. B. Rymsza) 4

Most im. Księcia Józefa Poniatowskiego Prace wydobywcze przy Moście im. Ks. J. Poniatowskiego trwały od marca do grudnia 2012 r. (rys. 8. 13) W efekcie pozyskano duży fragment konstrukcji mostu, który został w dniu 20 czerwca 2013 r. przewieziony na teren IBDiM. Rys. 8. Prace wydobywcze pod Mostem im. Ks. J. Poniatowskiego (wrzesień 2012, fot. B. Rymsza) Rys. 9. Ratownictwo Wodne RAKO podczas prac przy wydobyciu Mostu im. Ks. J. Poniatowskiego (wrzesień 2012, fot. B. Rymsza) 5

Rys. 10. Fragment konstrukcji Mostu im. Ks. J. Poniatowskiego (wrzesień 2012, fot. B. Rymsza) Z odkopanego przęsła mostu wytypowano, przeznaczony do zachowania i eksponowania, fragment o wymiarach około 7 6 1,5m, który z ogromnymi problemami wydobyto z dna rzeki i spławiono do Portu Żerańskiego, gdzie oczekiwał na możliwość przetransportowania do IBDiM. Ten ważący ponad 20 ton fragment konstrukcji został przewieziony na teren Instytutu, w czerwcu 2013 r. Rys. 11. Transport fragmentu konstrukcji Mostu im. Ks. J. Poniatowskiego (czerwiec 2013, fot. B. Rymsza) 6

Rys. 12. Ważący ponad 20 ton fragment konstrukcji przewożony na teren Instytutu (czerwiec 2013, fot. B. Rymsza) Rys. 13.Fragmentu konstrukcji Mostu im. Ks. J. Poniatowskiego postawiony na zapleczu Zakładu Mostów IBDiM (czerwiec 2013, fot. B. Rymsza) 7

Antykorozja Jesienią 2013 r. elementy konstrukcji Mostu Pod Cytadelą, Mostu Kierbedzia i Mostu im. Ks. J. Poniatowskiego zostały poddane zabiegom antykorozyjnym (rys. 14 15) Rys. 14. Fragment konstrukcji Mostu im. Ks. J. Poniatowskiego podczas czyszczenia powierzchni (wrzesień 2013, fot. B. Rymsza) Rys. 15. Fragmenty konstrukcji wszystkich zabezpieczanych mostów podczas prac antykorozyjnych (wrzesień 2013, fot. B. Rymsza) 8

EKSPZYCJA: MOSTY Z WISŁY Zabezpieczone antykorozyjnie fragmenty najstarszych stałych mostów Warszawy zostały jesienią 2013 r. przetransportowane na miejsce ich docelowego spoczyku. Na terenie IBDiM zostały przygotowane placyki, na których postawiono konstrukcje. Dokumentacja fotograficzna przenosin elementów konstrukcji oraz ostateczny układ ekspozycji zaprezentowano na zdjęciach zamieszczonych niżej. Rys. 16 Transport fragmentu mostu Kierbedzia nad dachem budynku Rys. 17 i 18 Montaż fragmentów Mostu Kierbedzia 9

Rys. 19 Most Kierbedzia Rys. 20 Most Pod Cytadelą Rys. 21 Most im. Ks. Józefa Poniatowskiego 10