Komantarzbiblijny.pl Komentarze Proroctwo Jeremiasza Październik 2015 1
Spis treści Jer. 32:1... 3 2
Komentarz Biblijny do Jer. 32:1 "Słowo, które Pan oznajmił Jeremiaszowi w dziesiątym roku panowania Sedecjasza, króla judzkiego, to jest w osiemnastym roku Nabuchodonozora." (BT) Streszczenie komentarza: Jer. 32:1 podnosi ważny problem chronologiczny związany z proroczym okresem 70 lat dotyczącym niewoli Izraela w Babilonie. Informacja zawarta w badanym proroctwie pośrednio utożsamia dziewiętnasty rok rządów Nabuchodonozora z jedenastym rokiem Sedekiasza, w którym upadło królestwo Judy. Chronologia świecka natomiast umiejscawia dziewiętnasty rok Nabuchodonozora w 587 r. p.n.e., co oznacza, że na czas niewoli Izraela w Babilonie pozostaje nie 70, a 50 lat (Babilon upadł w 539 r. p.n.e., niewola zakończyła się ok. 2 lata później). Powstaje zatem pytanie, czy tę sprzeczność można wyjaśnić w jakikolwiek zadowalający sposób? Problem związany z Jer. 32:1 jest problemem chronologicznym. W wykładzie pt. "Chronologia Biblijna" wskazano za chronologią świecką, że upadek Babilonu nastąpił w roku 539 p.n.e.. Dwa lata później zakończył się 70-letni czas spustoszenia, który tym samym rozpoczął się w 607 r. p.n.e.. Ponieważ Sedekiasz panował w Izraelu 11 lat, dziesiąty rok jego panowania zgodnie z Jer. 32:1 przypadałby na 608 r. p.n.e.. Jednocześnie był to osiemnasty rok panowania Nabuchodonozora. I w tym miejscu pojawia się rzeczony problem, ponieważ chronologia świecka umiejscawia osiemnasty rok Nabuchodonozora w zupełnie innym miejscu. Historia Babilonu od Nabuchodonozora od Nabonida (ostatniego władcy) obejmuje pięciu królów. Nabuchodonozor panował łącznie 43 lata, czyli 24 lata po upadku królestwa judzkiego. Następnie panowali: Amel-Marduk (2 lata), Neriglissar (4 lata), Labashi-Marduk (kilka miesięcy) oraz Nabonid (17 lat). Jeśli dodamy długości poszczególnych okresów do daty 539 r. p.n.e., cofniemy się nie do 607 roku, tylko 20 lat później: 539+17+1+4+2+24=587 r. p.n.e.. Dla ścisłości trzeba dodać w tym miejscu, że dla panowania Nabuchodonozora po zdobyciu Jerozolimy pozostaje nie 25 lat (43-18), tylko 24. Wynika to z faktu, że upadek Jerozolimy miał miejsce nie w osiemnastym, ale w dziewiętnastym roku króla (jedenastym roku Sedekiasza; 2 Kr. 25:8-10; 2 Kn. 36:11; Jer. 52:12,13). W związku z tym od 43 lat Nabuchodonozora należy odjąć lat 19 - pozostają 24 lata panowania po uprowadzeniu Żydów do niewoli. Zatem mamy dwie konfliktujące wersje. Pierwsza, oparta na proroctwie o 70 latach niewoli, wskazuje rok 607. Druga, oparta na chronologii świeckiej, sugeruje rok 587. Są oczywiście próby zharmonizowania tych dwóch poglądów. W swojej pracy "Czas i proroctwa" br. David Rice dowodzi na podstawie Jer. 29:10, że proroczy okres siedemdziesięciu lat nie był przeznaczony dla Izraela, ale dla Babilonu (rdz. 6 "70 lat dla Babilonu"). Miał to być czas, w którym Babilon odgrywał rolę mocarstwa nad narodami. Jako taki okres ten zakończył się nie w 537 r. p.n.e., ale dwa lata wcześniej - w październiku 539 r. p.n.e., kiedy to miasto zostało zdobyte przez wojska Cyrusa. Z kolei 70 lat wstecz z tego punktu cofa nas do 609 r. p.n.e., czyli do roku ostatecznej klęski Asyrii, podbitej przez 3
Babilon. W ten sposób otrzymujemy 70-letni okres dominacji mocarstwa babilońskiego na Bliskim Wschodzie (609-539 r. p.n.e.). Wniosek ten mógłby także wynikać z Jer. 25:11,12 - "I będzie ta wszystka ziemia spustoszeniem, i zdumieniem, a służyć będą te narody królowi Babilońskiemu siedmdziesiąt lat. Ale potem, gdy się wypełni siedmdziesiąt lat, nawiedzę na królu Babilońskim i na tym narodzie, mówi Pan, nieprawość ich, i na ziemi Chaldejskiej, tak, że ją obrócę w pustynie wieczne" (BG). W tym spojrzeniu 70 lat dotyczy fragmentu "służyć będą te narody królowi Babilońskiemu", ale nie dotyczy zapowiedzi spustoszenia ziemi. I tu pojawia się zasadniczy problem, bowiem zdaniem księgi 2 Kronik 70 lat dotyczy również elementu spustoszenia: "Tych zaś, którzy ocaleli od miecza, uprowadził do niewoli do Babilonu i zostali oni sługami jego i jego synów, dopóki nie zaczęło panować królestwo Persji - by się spełniło słowo Jehowy wypowiedziane ustami Jeremiasza, aż ziemia spłaciła swe sabaty. Przez wszystkie dni swego spustoszenia obchodziła sabat, by się dopełniło siedemdziesiąt lat" (2 Kn. 36:20,21 NW). Podobnie rozumiał słowa Jeremiasza prorok Daniel: "W pierwszym roku Dariusza, syna Ahaszwerosza z rodu medyjskiego, który został królem państwa chaldejskiego, w pierwszym roku jego panowania ja, Daniel, zwróciłem uwagę w księgach na liczbę lat, które miały upłynąć według słowa Pana do proroka Jeremiasza, nad ruinami Jeruzalemu, to jest siedemdziesiąt lat" (Dn. 9:1,2 BW). Siedemdziesiąt lat miało upłynąć "nad ruinami Jeruzalemu", zatem niewola miała trwać pełne 70 lat, a nie np. 50, jak byłoby w przypadku umiejscowienia najazdu Nabuchodonozora na Judę (a jednocześnie 19-ego roku jego panowania) w 587 r. p.n.e.. Warto też zwrócić uwagę na fakt, że 2 Kronik wiąże okres 70 lat z sabatem, "aż ziemia spłaciła swe sabaty. Przez wszystkie dni swego spustoszenia obchodziła sabat, by się dopełniło siedemdziesiąt lat". Instytucja sabatu w Izraelu to nie tylko każdy siódmy dzień, ale także każdy siódmy rok: "Przez sześć lat osiewać będziesz pole twoje, i przez sześć lat winnice twoje obrzynać będziesz, zbierając urodzaje z niej; Ale roku siódmego sabat odpocznienia mieć będzie ziemia, sabat Pański; pola twego nie będziesz osiewał, ani winnicy twojej obrzynał. Co się samo przez się zrodzi zboża twego, nie będziesz żął, i jagód zaniechanej winnicy twojej nie będziesz zbierał; rok odpocznienia będzie miała ziemia" (Kpł. 25:3-5 BG). Co siedem lat w Izraelu ziemia miała pozostać nieużywana, miała leżeć odłogiem. Trudno nie dostrzec związku z tym, co stało się po najeździe Babilonu i z samą długością niewoli. Siódemka jest liczbą roku sabatowego, dziesiątka jest liczbą zupełną. Siedem dziesiątek daje okres 70 lat - okres, w którym ziemia miała spłacić swoje sabaty. Ten zarys Zakonu, bardzo niedoskonale wykonywany przez Żydów, miał zostać w ten sposób całkowicie wypełniony. Zatem 70 lat jako okres ma wyraźny związek liczbowy z Zakonem i Izraelem, za to brak jakiegokolwiek oczywistego związku z Babilonem - to także jest argument Biblijny przemawiający za tym, że 70 lat było nie dla Babilonu, ale dla Izraela, a mówiąc dokładniej - dla wypełnienia sabatowego zarysu Zakonu. Konkludując, wydaje się, że przesłanki Biblijne nie pozwalają na przyjęcie długości 50 lat jako okresu niewoli. Niewola miała trwać pełne 70 lat jako element wypełnienia Prawa, a zatem nie mogła rozpocząć się w 587 r. p.n.e.. Takie stwierdzenie oczywiście nie rozwiązuje kwestii konfliktu świadectw Biblijnych ze świeckimi w tej sprawie. Stajemy w tym miejscu przed koniecznością dokonania wyboru: czy przyjmujemy wersję Biblijną czy 4
świecką jako podstawę naszego poglądu. Gdyby niniejszy komentarz omawiał chronologię świecką, obowiązujące byłyby źródła świeckie. Ponieważ jednak mówimy o chronologii Biblijnej, jest oczywistym, że obowiązujące w tym zakresie są świadectwa Biblijne. Ostatecznie jest to kwestia wyboru, czy przyznajemy pierwszeństwo Biblii czy archeologii. Każdy musi rozważyć w swoim duchu, czy przyjmuje rok 587 p.n.e. czy 607 p.n.e. jako datę upadku królestwa Judy, mając jednocześnie świadomość, że pogodzenie dwóch wspomnianych chronologii w tym zakresie nie wydaje się na ten moment możliwe. 5