Rdzaje (typy) prdukcji 1. Stpień specjalizacji stanwiska rbczeg i związany z nim pzim stabilnści wyknywanej prdukcji. 2. System rganizacji prdukcji na stanwiskach rbczych, bejmujący zespól śrdków i metd prdukcji wyrbów. Rdzaje prdukcji jednstkwa małseryjna seryjna - wielkseryjna - maswa 1 Mierniki rdzaju prdukcji Współczynnik liczby detalperacji dla stanwisk rbczych k = dli Ld k współczynnik liczby detalperacji lub liczby przezbrjeń w kmórce rganizacyjnej dli liczba (suma) wyknanych detalperacji (przezbrjeń) w kmórce rganizacyjnej Ld liczba stanwisk rbczych w kmórce rganizacyjnej k = 1 prdukcja maswa K = 2 10prdukcja wielkseryjna K = 10-20 prdukcja seryjna K = 20 30 prdukcja małseryjna K > 30 prdukcja jednstkwa 2 1
Rdzaje prdukcji Orientacyjne wielkści różnych rdzajów prdukcji Wielkść prdukcji rcznej jedneg typwymiaru Rdzaj prdukcji wyrby ciężkie / duże średnie lekkie / małe Jednstkwa d 5 d 10 d 50 Małseryjna 5 100 10 200 50 500 Seryjna 100 300 200 500 500 5 000 Wielkseryjna 300 1 000 500 5 000 5 000 50 000 Maswa > 1 000 > 5 000 > 50 000 3 Prdukcja jednstkwa Prdukcja jednstkwa prdukcja pjedynczych, indywidualnych wyrbów lub niewielkiej ich ilści. Odznacza się najmniej stabilnym charakterem prdukcji na stanwiskach rbczych i najniższym stpniem ich specjalizacji. Wyrby prdukwane są jednrazw. Prdukcja ich mże się pwtarzać, ale pwtarzalnść prdukcji jest nieregularna i w czasie trudnym d przewidzenia. Wyrby prdukwane są na zamówienie indywidualnych i kreślnych dbirców. Częst występuje brak fizyczneg przepływu wyrbu. Prdukt (wyrób lub usługa) pzstaje zwykle na jednym stanwisku rbczym, d któreg dstarczane są materiały i dchdzą pracwnicy. Wyrób częst psiada duże wymiary (gabaryty) lub wagę. T prdukcja takich prduktów jak: statek, turbina energetyczna, knstrukcje stalwe, silnik krętwy, a także prdukcja w prttypwniach i zakładach remntwych 4 2
Prdukcja jednstkwa Cechy prdukcyjn - technlgiczne Różnrdny asrtyment prdukwanych wyrbów. Stsuje się uniwersalne maszyny i urządzenia technlgiczne, dużych mżliwściach technlgicznych. Stsuje się uniwersalne przyrządwanie technlgiczne raz śrdki kntrli. Prace wyknują wysk wykwalifikwani pracwnicy, umiejący wyknywać różnrdne prace. Pdział pracy jest niepgłębiny, występuje ptrzeba panwania dużej liczby zawdów. Małe mżliwści mechanizacji i autmatyzacji prdukcji. Występuje duża liczba prac i czynnści ręcznych. Nrma czasu pracy jest ustalana wg metdy sumarycznej. Technlgiczne przygtwanie prdukcji jest uprszczne, dkumentacja technlgiczna częst składa się tylk z rysunku wyknawczeg i karty technlgicznej. 5 Prdukcja jednstkwa Cechy eknmiczn - rganizacyjne Długi cykl prdukcyjny. Duży nakład raz mała wydajnść pracy. Duże kszty wytwarzania. Małe wykrzystanie mżliwści prdukcyjnych. Mała efektywnść pracy 6 3
Prdukcja seryjna Prdukcja seryjna - plega na jednczesnej i bezpśredni następującej p sbie prdukcji kreślnej liczby jednakwych wyrbów. Jest stswana przy wyknywaniu prduktów nie wymagających standaryzacji, prduktów pdbnych technlgicznie, ale zróżnicwanych cechach i parametrach (np. kła zębate różnych kształtach i wymiarach, usługi dla klientów różnych, ale zbliżnych ptrzebach). Najważniejszą cechą tej prdukcji jest pdbieństw technlgiczne wyrbów i stpień specjalizacji stanwisk rbczych. Wyrby prdukwane są zwykle seriami (partiami). 7 Prdukcja seryjna Cechy prdukcyjn - technlgiczne Prdukuje się duży asrtyment wyrbów w większści w jednakwych partiach. Prdukcja wyrbów pwtarza się w kreślnych dstępach czasu, a spływ prdukcji dbywa się seriami w rytmicznych kresach pwtarzalnści. Przebieg prdukcji jest w dużej mierze ustabilizwany. Stsuje się zarówn brabiarki uniwersalne, jak i specjalne. Obk przyrządwania uniwersalneg stsuje się przyrządwanie specjalne. Udział pracy i czynnści ręcznych stpniw maleje. Dzięki autmatyzacji niektórych czynnści pracwnicy bsługujący urządzenia technlgiczne mgą psiadać mniejsze kwalifikacje. Operacje wyknywane są zwykle wg z góry zaplanwanej klejnści w gniazdach bróbkwych. 8 4
Prdukcja seryjna Cechy eknmiczn - rganizacyjne W prównaniu d prdukcji jednstkwej - duża efektywnść wykrzystania mżliwści prdukcyjnych i większa wydajnść pracy. Lepsze wykrzystanie maszyn i urządzeń technlgicznych. Lepsze wykrzystanie materiałów i mniejsze zapasy prdukcji w tku Wyższy pzim specjalizacji stanwisk rbczych. Występuje duża elastycznść w wykrzystaniu wypsażenia raz przydzielaniu pracwników d pracy. Awaria maszyny nie musi zatrzymać całeg prcesu prdukcyjneg. Praca mże być przeniesina na inne maszyny teg sameg typu znajdujące się w systemie wytwórczym. Krótki cykl prdukcyjny. Mniejsze nakłady i kszty prdukcji. 9 Prdukcja maswa Prdukcja maswa plega na długtrwałej lub stałej prdukcji jednakwych wyrbów (detali) na stanwiskach rbczych najwyższym stpniu specjalizacji. Prdukcja taka dznacza się największą stabilnścią. Najbardziej isttna cechą prdukcji maswej jest niezmienne bciążenie stanwisk rbczych tą samą pracą przez długi czas, np. rk. Nie jest tu isttna liczba wyrbów, lecz ciągłść ich wytwarzania. Występuje tam, gdzie jest stabilny, bardz duży ppyt na standardwe prdukty lub rdziny pdbnych, mał zróżnicwanych prduktów. 10 5
Prdukcja maswa Cechy prdukcyjn technlgiczne 1. Wymaga dkładneg i staranneg przygtwania prdukcji. 2. Stanwiska rbcze są zwykle ustawine w linie bróbkwe. 3. Duża specjalizacja pracy pracwników, przy wymaganiu stsunkw małych kwalifikacji zawdwych. 4. Asrtyment wyrbów jest jednrdny (jedna lub kilk typwielkści) 5. Występuje pełna pwtarzalnść peracji na stanwiskach rbczych. 6. Stsuje się maszyny i urządzenia technlgiczne z reguły specjalne, w dużym stpniu zautmatyzwane. 11 Prdukcja maswa Cechy eknmiczn -rganizacyjne 1. Krótkie cykle prdukcyjne i niskie kszty prdukcji. 2. Prcesy prdukcyjne są bardz wydajne. Ich wyska wydajnść jest siągana przez zastswanie specjalneg wypsażenia, zmechanizwanie i zautmatyzwanie pracy raz wyknywanie pwtarzalnych, rutynwych czynnści. 3. Brak elastycznści w przystswaniu się d craz bardziej zmiennych zaptrzebwań rynku. 4. Wprwadzanie zmian w prdukcji maswej jest trudne i ksztwne. 5. Pewne uelastycznienie prcesów prdukcji maswej mżna siągnąć przez zastswanie maszyn technlgicznych sterwanych numerycznie, a także przez stswanie technlgii grupwych. 6. Prdukcja maswa wymaga dużych nakładów inwestycyjnych. 7. Brak satysfakcji pracwników z pracy z pwdu dużej mntnii wyknywanych czynnści. 12 6
Rdzaje prdukcji - pdsumwanie - Czynnik prdukcji Wielkść prdukcji Obciążenie maszyn technlgicznych Rdzaje maszyn (brabiarek), uchwytów, narzędzi Opracwanie prcesów wytwarzania Rdzaj prdukcji jednstkwa seryjna maswa Mała liczba wyrbów Brak pwtarzalnści Obrabiane różne wyrby,bez prawidłwści ich zmiany Maszyny uniwersalne(gólneg przeznaczenia). Uchwyty i narzędzia specjalne tylk wyjątkw, gdy nie ma innej mżliwści wyknania wyrbu. Bark autmatyzacji prcesów wytwarzania. Duży udział prac ręcznych. Uprszczne (karta technlgiczna i rysunek wyknawczy). Średnia liczba wyrbów Okreswe uruchamianie serii Okreswa zmiana wyrbów Obrabiarki prdukcyjne, specjalizwane, centra bróbkwe, ASO, ESO. Szerkie zastswanie specjalnych uchwytów i narzędzi. Średni pzim autmatyzacji prcesów wytwarzania. Pełna dkumentacja technlgiczna (Karty technlgiczne iinstrukcje bróbkwe). Kwalifikacje Wyskie kwalifikacje peratrów.. Średnie kwalifikacje peratrów, wyskie inżynierów prcesów Kszt przygtwania prdukcji Niski Wyski Bardz wyski Kszt jednstkwy prdukcji Bardz wyski Średni / Niski Bardz niski Bardzduża liczba wyrbów. Prdukcja ciągła prze długi czas Ciągłe bciążenie tymisamymi wyrbami Obrabiarki zespłwe, linie bróbkwe, brabiarki specjalne. Szerkie zastswanie specjalnych uchwytów i narzędzi. Manipulatry, rbty, sndy pmiarwe. Szerkie zastswanie autmatyzacji prcesów wytwarzania. Bardz szczegółwadkumentacja technlgiczna. Badanie prcesów w tku prdukcji Bardz małe kwalifikacje peratrów, bardz wyskie inżynierów prcesów i bsługi serwiswej 13 7