Czystość złączy światłowodowych a niezawodność sieci mgr inż. Tomasz Rogowski
Zapotrzebowanie na transfer dużych ilości danych pociąga za sobą konieczność budowy niezawodnych sieci szerokopasmowych. Bardzo istotnym elementem, dla zapewnienia wysokiej jakości świadczonych usług, jest należyta dbałość o ich stan w czasie eksploatacji. Zanieczyszczone złącza światłowodowe są częstą przyczyną kosztownych niesprawności sieci. Większości z nich można zapobiec dzięki konsekwentnemu wykonywaniu pewnych prostych czynności eksploatacyjnych w czasie instalacji i eksploatacji sieci. Badania przeprowadzone w sieciach dużych operatorów telekomunikacyjnych wykazują, że najczęstszą przyczyną awarii łączy optycznych są zanieczyszczone złącza światłowodowe. W celu zapewnienia prawidłowego i niezawodnego ich działania należy zadbać o ich prawidłową instalację i eksploatację. Właściwie eksploatowane i czyszczone złącza światłowodowe zapobiegają przenoszeniu zanieczyszczeń z jednego złącza na drugie zmniejszając lub eliminując niebezpieczeństwo awarii sieci. Dobre praktyki instalacji i utrzymania sieci światłowodowych nakazują sprawdzanie stanu czystości złączy przed ich połączeniem lub podłączeniem do portu optycznego urządzenia aktywnego lub pomiarowego. Istotne jest również sprawdzenie skuteczności czyszczenia za pomocą wideomikroskopu. Rys. 1.: Złącza przed i po połączeniu. Strona 1
Czyszczenie złączy światłowodowych. Kurz i tłuszcz to dwa najczęstsze rodzaje zanieczyszczeń złączy. Mogą one być przenoszone podczas normalnych czynności eksploatacyjnych. Tłuszcz z opuszków palców pozostawia ślady łatwe do zidentyfikowania za pomocą wideomikroskopu. Tłuszcz ułatwia przyklejanie się drobin kurzu do powierzchni czoła ferruli, w tym również do włókna światłowodowego. Drobiny kurzu podczas łączenia złączy rysują ich czoła oraz elementy optyczne, do których złącza są podłączane. Dodatkowym zjawiskiem sprzyjającym osadzaniu się kurzu na złączach jest elektryczność statyczna. Łączenie i rozłączanie złączy powoduje gromadzenie się na ceramice ferrul niewielkiego ładunku elektrostatycznego, który przyciąga obecne w powietrzu drobiny kurzu. Proste wypięcie z adaptera czystego złącza i ponowne jego wpięcie może spowodować zanieczyszczenie końcówki ferruli. Kolejne potencjalne źródło zanieczyszczeń to kapturki używane do ochrony ferrul złączy przed zarysowaniem. W czasie gdy nie są używane, powinno się je przechowywać w czystym szczelnie zamkniętym pojemniku. W pozostawionych bez ochrony kapturkach gromadzą się zanieczyszczenia przenoszone na powierzchnię czoła ferruli złącza i na włókno w momencie ich użycia. Kapturki ochronne powinny być nakładane na ferrule zawsze gdy złącze wypięte jest z adaptera lub interfejsu urządzenia. Należy przestrzegać zasady każdorazowego czyszczenia złącza przed jego wpięciem do adaptera lub interfejsu optycznego urządzenia oraz mieć świadomość, że nowe złącze nie zawsze gwarantuje jego czystość. W celu utrzymania złączy światłowodowych w czystości należy dysponować odpowiednimi narzędziami oraz wiedzieć kiedy ich używać. Obowiązuje generalna zasada, żeby nie wkładać złącza do adaptera lub portu optycznego urządzenia bez uprzedniego sprawdzenia stanu jego czystości. Przyrządy do czyszczenia złączy światłowodowych są proste w użyciu i zapewniają dużą skuteczność działania. Najczęściej wykorzystywane są czyszczarki z wymienną kasetą zawierającą taśmę czyszczącą wykonaną z tkaniny bezpyłowej oraz przyrządy z nicią czyszczącą, które dzięki wymiennym nakładkom umożliwiają czyszczenie ferrul złączy przez adapter jak również złączy wypiętych z adapterów. Zarówno taśma jak i nić czyszcząca przewijane są po każdym czyszczeniu. W ten sposób każde złącze czyszczone jest czystym materiałem. Strona 2
Rys. 2.: Czyszczarka z wymienną kasetą zawierającą taśmę czyszczącą wykonaną z tkaniny bezpyłowej. Istnieje szeroka gama czyszczarek dostosowanych do różnych typów złączy z ferrulą o średnicy 2,5 mm i 1,25 mm. Rys. 3.: Przyrządy do czyszczenia ferrul złączy przez adapter oraz złączy wypiętych z adapterów. Strona 3
Istnieje wiele rozwiązań w zakresie osprzętu do czyszczenia i inspekcji złączy światłowodowych. Zachęcamy do zapoznania się z ofertą firmy Optomer w tym zakresie. Informacje na ten temat dostępne są pod adresem: http://www.optomer.pl/pub/artykuly/314/ix-narzdzia-i-akcesoria.pdf W celu zmniejszenia liczby awarii sieci i konieczności wymiany drogich urządzeń zaleca się wprowadzenie i ścisłe przestrzeganie procedur czyszczenia wszystkich złączy światłowodowych w centralach telekomunikacyjnych jak również w pozostałej części infrastruktury sieci. Kontakt do autora: mgr inż. Tomasz Rogowski Kierownik Działu Rozwoju firmy OPTOMER e-mail: t.rogowski@optomer.pl tel.: +48 42 611 01 00 wew. 31 Kontakt do Działu Sprzedaży: e-mail: sprzedaz@optomer.pl tel.: +48 42 650 53 33 Strona 4