lubelska okręgowa izba aptekarska ul. Lubartowska 60, 20-094 Lublin tel./fax (0-81) 532-72-97, (0-81) 534-28-61 Internet: www.loia.pl BIURO czynne w godzinach: 8 00-15 00 sprawy dotyczące prawa wykonywania zawodu oraz składek członkowskich: codziennie w godzinach: 8 00-13 00 e-mail: biuro@loia.pl G O D Z I N Y P R Z Y J Ę Ć: PREZES mgr farm. Tomasz Barszcz poniedziałek 9 00-12 00, czwartek 12 00-15 00 e-mail: prezes@loia.pl V-CE PREZES mgr farm. Krzysztof Przystupa piątek 9 00-12 00 OKRĘGOWY RZECZNIK ODPOWIEDZIALNOŚCI ZAWODOWEJ mgr farm. Janina Kisielewska ostatni poniedziałek miesiąca 10 00-12 00 DYREKTOR BIURA mgr Anna Knieć codziennie 8 00-15 00 e-mail: dyrektor@loia.pl RADCA PRAWNY mgr Małgorzata Goździewska środa, piątek 10 00-13 00 radca@loia.pl Numer rachunku bankowego Lubelskiej OIA: 90 1500 1520 1215 2006 2546 0000 Kredyt Bank SA
2 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY SPIS TREŚCI Od Prezesa... 3 Problematyka pracy zawodowej aptekarzy Rozporządzenie MZ w sprawie leków, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne przy sporządzaniu leków recepturowych... 5 Spotkania i rozmowy przedstawicieli samorządu aptekarskiego w sprawie aktualnej sytuacji aptek... 10 Inicjatywa zmian sposobu naliczania i podwyższenia marży detalicznej... 17 Szczepionki przeciwko grypie niedozwolone praktyki... 19 Wiadomości Z posiedzenia Okręgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie... 21 Kalendarium prac Prezesa oraz członków ORA w Lublinie październik... 22 Komunikat dotyczący wystawiania i realizacji recept dla pacjentów z uprawnieniami dodatkowymi: BW, CN, DN, IN... 24 Uroczystości i wydarzenia Aptekarz Polski Pismo Naczelnej Izby Aptekarskiej... 25 Historia farmacji Sławomir Goliszek Wilhelm Pic de Replonge (1868-1949) najbardziej znany aptekarz z Karczmisk na Lubelszczyźnie... 26 mgr farm. Jolanta Połajdowicz Gdzieś w Polsce... 31
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY Od prezesa 3 październik-listopad 2012 r. Szanowni Państwo, Oceniając z perspektywy dziesięciu miesięcy funkcjonowanie zapisów ustawy o refundacji należy stwierdzić, że całkowity zakaz reklamy i wprowadzenie stałych cen na leki refundowane wyeliminowały prowadzenie sprzedaży przez apteki produktów leczniczych po groszu, nagradzanie pacjentów różnymi upominkami oraz ograniczyły w znaczny sposób stosowanie programów lojalnościowych. Niestety są wśród właścicieli aptek, zarówno aptekarze jak i osoby spoza zawodu, którzy nie akceptują wprowadzonych zmian, szczególnie w zakresie reklamy i swoje wysiłki koncentrują na wyszukiwaniu sposobów obejścia tego przepisu. Czas pokazał, że koniecznym jest dokonanie zmian wysokości marży detalicznej na leki refundowane oraz sposobu jej naliczania, gdyż przy obecnie obowiązujących przepisach ww. zakresie, apteki zmuszane są do ograniczania kosztów, co najczęściej odbywa się poprzez zmniejszanie zatrudnienia i ograniczanie zamówień leków. Wielu aptekom grozi bankructwo. Dodatkowo kondycję finansową aptek pogarsza poszerzanie listy produktów leczniczych przeznaczonych do obrotu pozaaptecznego oraz stosowanie agresywnych form ich sprzedaży. W niniejszym Biuletynie prezentujemy działania podejmowane w tym zakresie przez Prezesa i członków NRA, którzy uczestniczą w wielu spotkaniach, prowadząc szereg rozmów mających doprowadzić do zahamowania pogarszającej się kondycji aptek. Zamieszczamy także komunikat Lubelskiego Oddziału NFZ dotyczący wystawiania i realizacji recept dla pacjentów z uprawnieniami dodatkowymi: BW, CN, DN, IN oraz treść rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2012 r. w sprawie wykazu leków, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne przy sporządzaniu leków recepturowych. W dziale Uroczystości i wydarzenia zamieściliśmy informację o przyznaniu przez NIA tytułu Mecenasa samorządu naszemu samorządowemu czasopismu
4 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY Aptekarz Polski. Jest mi szczególnie miło, ze względu na fakt, że większość Redakcji ww. pisma stanowią członkowie naszej Izby, w osobach: mgr farm. Michał Grzegorczyk Redaktor Wydawca, dr n. farm. Tomasz Baj Zastępca Redaktora Naczelnego, mgr farm. Olga Sierpniowska Sekretarz Redakcji. Wymienionym osobom składam serdecznie gratulacje oraz życzę dalszej, owocnej pracy na rzecz naszego środowiska. W dziale Historii farmacji przedstawiamy sprawozdanie z przebiegu uroczystości II Pałacowe Spotkanie z Kulturą, zaś Pani mgr Jolanta Połajdowicz po raz kolejny przedstawia nam historię apteki z terenu naszego województwa. Tym razem jest to apteka w Rudniku. Prezes Okręgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie mgr farm. Tomasz Barszcz
PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 5 Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Warszawa, dnia 16 listopad 2012 r. poz. 1259 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA. 1) z dnia 6 listopada 2012 r. w sprawie leków, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne przy sporządzaniu leków recepturowych Na podstawie art. 6 ust. 10 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. Nr 122, poz. 696 oraz z 2012 r. poz. 95 i 742) zarządza się, co następuje: 1. Rozporządzenie określa: 1) wykaz leków, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne przy sporządzaniu leków recepturowych; 2) ilość leku recepturowego, którego dotyczy odpłatność ryczałtowa; 3) sposób obliczania kosztu sporządzania leku recepturowego. 2. Ustala się wykaz leków, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne, przy sporządzaniu leków recepturowych, który stanowi załącznik do rozporządzenia. 3. 1. Ustala się ilość leku recepturowego, którego dotyczy odpłatność ryczałtowa, w postaci: 1) proszków dzielonych do 20 sztuk; 2) proszków niedzielonych (prostych i złożonych) do 80 gramów; 3) czopków, globulek oraz pręcików do 12 sztuk;
6 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 4) roztworów, mikstur, zawiesin oraz emulsji do użytku wewnętrznego do 250 gramów; 5) płynnych leków do stosowania zewnętrznego (jeżeli zawierają spirytus, ilość spirytusu w przeliczeniu na spirytus 95% nie może przekroczyć 100 gramów) do 500 gramów; 6) maści, kremów, mazideł, past oraz żeli do 100 gramów; 7) kropli do użytku wewnętrznego i zewnętrznego do 40 gramów; 8) mieszanek ziołowych do 100 gramów; 9) pigułek do 30 sztuk; 10) klein do 500 gramów; 11) kropli do oczu, uszu i nosa oraz maści do oczu, uszu i nosa, sporządzanych w warunkach aseptycznych do 10 gramów. 2. Odpłatność ryczałtowa dotyczy również postaci i ilości leków, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i pkt 3 6, sporządzanych w warunkach aseptycznych, zgodnie z wymogami Farmakopei Polskiej lub zgodnie z umieszczonym na recepcie wskazaniem lekarza, lekarza dentysty, felczera lub starszego felczera, lub zawierających antybiotyk. 4. Koszt sporządzenia leku recepturowego obejmuje: 1) wartość użytych surowców farmaceutycznych dopuszczonych do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym leków gotowych: a) wymienionych w załączniku do rozporządzenia, b) innych leków niż określone w lit. a, zamieszczonych w wykazie refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, pod warunkiem że przepisana przez lekarza, lekarza dentystę, felczera lub starszego felczera dawka leku recepturowego jest mniejsza od najmniejszej zarejestrowanej dawki leku gotowego w postaci stałej stosowanej doustnie; 2) wartość opakowań; 3) koszt wykonania leku recepturowego (taksa laborum).
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 7 5. 1. Wartość użytych surowców farmaceutycznych i opakowań ustala się na podstawie ceny hurtowej. Do wartości użytych surowców farmaceutycznych nie wlicza się kosztów przygotowanej w aptece wody wchodzącej w skład leków recepturowych. Do wartości opakowania nie wlicza się kosztów etykiet, korków oraz podkładek. 2. Jeżeli surowcem do wykonania leku recepturowego jest lek gotowy, o którym mowa w 4 pkt 1, za cenę surowca uważa się cenę hurtową tego leku, z tym że w przypadku leku, o którym mowa w: 1) 4 pkt 1 lit. a liczy się wartość użytej ilości leku, a w odniesieniu do ampułek wartość całkowitej ilości jednostek zawartych w ampułce; 2) 4 pkt 1 lit. b liczy się wartość użytej jednostki dawkowania. 6. Koszt wykonania leku recepturowego jest ustalany w zależności od postaci leku i wynosi: 1) 12,33 zł dla postaci leków wymienionych w 3 ust. 1 pkt 1 10; 2) 24,66 zł dla postaci leków wymienionych w 3 ust. 1 pkt 11 i ust. 2. 7. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. 2) Minister Zdrowia: B.A. Arłukowicz 1) Minister Zdrowia kieruje działem administracji rządowej zdrowie, na podstawie 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Zdrowia (Dz. U. Nr 248, poz. 1495 i Nr 284, poz. 1672). 2) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 24 stycznia 2011 r. w sprawie wykazu leków, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne, wysokości opłaty ryczałtowej za leki podstawowe i recepturowe, ilości leku recepturowego, którego dotyczy opłata ryczałtowa, oraz sposobu obliczania kosztu sporządzania leku recepturowego (Dz. U. Nr 23, poz. 126).
8 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY Załącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2012 r. ( poz. 1259 ) WYKAZ LEKÓW, KTÓRE MOGĄ BYĆ TRAKTOWANE JAKO SUROWCE FARMACEUTYCZNE PRZY SPORZĄDZANIU LEKÓW RECEPTUROWYCH 1. Aqua pro iniectione (Aqua pro iniectione), rozpuszczalnik do sporządzania leków parenteralnych. 2. Azulan (Chamomillae anthodii/matricarae flońs extractum fluidum), płyn doustny, płyn do stosowania w jamie ustnej, płyn na skórę. 3. Cardiamidum (Nicethamidum), krople doustne, roztwór. 4. Devikap (Colecalciferolum), krople doustne, roztwór. 5. Fenactil (Chlorpromazini hydrochloridum), krople doustne, roztwór. 6. Intractum Hippocastani (Hippocastani intractum), płyn doustny. 7. Intractum Hyperici (Hyperici herbae intractum), płyn doustny. 8. Juvit D3 (Colecalciferolum), krople doustne, roztwór. 9. Linomag (Lini oleum virginale), płyn na skórę. 10. Maść cynkowa (Zinci oxydati unguentum), maść. 11. Mentowal (Menthyli isovaleras), krople doustne, roztwór. 12. Injectio Natrii chlorati isotonica (Natrii chloridum), roztwór do wstrzykiwań. 13. Neospasmina (Extracîum fluidum ex: Crataegi fructu et Valerianae radice), syrop. 14. Płyn Burowa (Aluminii subacetatis solutio), płyn na skórę. 15. Senospasmina (Extracîum fluidum compositum ex: Crataegi fructu, Valerianae radice, Lupuli flore, Passiflorae herba), syrop.
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 9 16. Sirupus Kalii guajacolosulfonici (Sulfogaiacolum FP), syrop. 17. Sirupus Pini compositus (Pini extracîum fluidum, Foeniculi tinctura, Codeini phosphashemihydricus), syrop. 18. Succus Hyperici (Hyperici herbae succus), płyn doustny. 19. Succus Taraxaci (Taraxaci radicis succus), płyn doustny. 20. Succus Urticae (Urticae herbae succus), płyn doustny. 21. Syrop prawoślazowy (Althaeae sirupus FP), syrop. 22. Syrop tymiankowy złożony (Thymi sirupus compositus FP), syrop. 23. Tussipect (Ephedrini hydrochloridum + Thymi extracîum + Saponinum), syrop. 24. Vitaminum A (Retinolum), płyn doustny. 25. Vitaminum A Hasco (Retinolum), krople doustne, roztwór. 26. Vitaminum A (Retinolipalmitas), krople doustne, roztwór. 27. Vitaminum A+D3 (Colecalciferolum + Retinolum), płyn doustny. 28. Vitaminum B6 (Pyridoxini hydrochloridum), roztwór do wstrzykiwań. 29. Vitaminum E (Tocopheroli acetas), płyn doustny. 30. Vitaminum E Hasco (Tocopheroli acetas), krople doustne, roztwór. 31. Vitaminum E (int-rac-alfa - Tocopheroli acetas), krople doustne, roztwór. 32. Vigantol (Colecalciferolum), krople doustne, roztwór. Źródło: rcl.gov.pl
10 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY Spotkania i rozmowy przedstawicieli samorządu aptekarskiego w sprawie aktualnej sytuacji aptek PRZEDSTAWICIELE APTEKARZY I WŁAŚCICIELI APTEK ROZMAWIALI Z SEKRETARZEM STANU SŁAWOMIREM NEUMANNEM Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej dr Grzegorz Kucharewicz wraz z przedstawicielami samorządu aptekarskiego i właścicieli aptek spotkał się z sekretarzem stanu w Ministerstwie Zdrowia Sławomirem Neumannem. W spotkaniu wzięli udział między innymi: sekretarz Naczelnej Rady Aptekarskiej dr n. farm. Tadeusz Bąbelek i dr n. farm. Grzegorz Pakulski, członek Naczelnej Rady Aptekarskiej, prezes Okręgowej Rady Aptekarskiej w Kaliszu. Podczas spotkania omówiono sytuację na rynku aptek, z uwzględnieniem niepokojących zjawisk w procesie obrotu lekiem refundowanym, które mają wpływ na zaopatrzenie polskich pacjentów w te produkty lecznicze. Przedstawiciele samorządu aptekarskiego wskazali, że organy państwa nie reagują szybko i skutecznie na przejawy łamania prawa; nie wykorzystują też przewidzianych prawem narzędzi. Przedstawili również listę postulatów, obejmujących między innymi likwidację składów konsygnacyjnych, które mogą stanowić miejsca do przerzutu leków deficytowych w zakresie dostępności na terenie Polski, a także dotyczących zmiany ustawy Prawo farmaceutyczne (oraz rozporządzeń wydanych na podstawie delegacji ustawowej). Samorząd postuluje między innymi: wprowadzenie do polskiego porządku prawnego zasady apteka dla aptekarza (chodzi o regułę stanowiącą, iż właścicielem apteki może być farmaceuta lub spółka, w której większość udziałów mają farmaceuci; takie regulacje od dziesięcioleci obowiązują w wielu rozwiniętych krajach Europy Zachodniej, a od 1 stycznia 2011 r. również na Węgrzech), uchwalenie przepisów dotyczących kryteriów demograficznych i geograficznych przy wydawaniu zezwoleń na prowadzenie apteki, zdecydowane ograniczenie obrotu pozaaptecznego leków i suplementów diety. Przedstawiciele samorządu wskazali na konieczność przeprowadzenia
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 11 przez organy państwa wnikliwej analizy naruszania przepisów anykoncentracyjnych przez podmioty prowadzące apteki. Stwierdzili, że konieczne jest doprecyzowanie i uszczelnienie regulacji dotyczących łączenia obrotu hurtowego z detalicznym w ramach tego samego podmiotu i jednostek powiązanych. Obecnie przepisy antykoncentracyjne uniemożliwiają utworzenie nowej apteki ogólnodostępnej wnioskodawcy, który kontroluje w sposób bezpośredni lub pośredni więcej niż 1 proc. aptek na terenie województwa bądź należy do grupy kapitałowej prowadzącej taką liczbę aptek. Niestety, przepisy te nie są przestrzegane. Za nadzór nad przestrzeganiem tych przepisów odpowiedzialna jest inspekcja farmaceutyczna. Podczas spotkania z sekretarzem stanu Sławomirem Neumannem aptekarze podkreślili, że wobec pogarszającej się kondycji finansowej aptek konieczna jest pilna zmiana tabeli marż detalicznych na leki refundowane ze środków publicznych (marża ta na droższe leki jest znacznie niższa niż marża hurtowa), tak by ich wysokość uwzględniała sytuację ekonomiczną aptek i umożliwiła im lepsze zaopatrzenie w produkty lecznicze. Niezbędna jest również zmiana przepisu ustawy o refundacji leków, dotyczącego sposobu naliczania urzędowej marży detalicznej (powinna być ona naliczana od ceny hurtowej brutto leku, a nie od ceny stanowiącej podstawę limitu w danej grupie limitowej). 2012-10- 24 PRZEDSTAWICIELE NIA SPOTKALI SIĘ Z PREZES NARODOWEGO FUNDUSZU ZDROWIA AGNIESZKĄ PACHCIARZ 17 października 2012 r. przedstawiciele Naczelnej Izby Aptekarskiej spotkali się w Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia z prezes NFZ Agnieszką Pachciarz. Podczas rozmów prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej Grzegorz Kucharewicz przedstawił między innymi problem zwrotu kwoty refundacji za wydane wyroby medyczne (środki pomocnicze), jeśli realizacja zlecenia w aptece nastąpiła po śmierci osoby uprawnionej. Prezes NRA wskazał, że aptekarz, który prawidłowo realizuje zlecenie i wydaje wyrób medyczny, nie wiedząc o śmierci osoby uprawnionej, ponosi ewidentną szkodę, wynikającą z odmowy refundacji. Podczas spotkania poruszono też problem łamania przepisów dotyczących zakazu reklamy aptek (punktów aptecznych) i ich działalności. Prezes NFZ zapowiedziała wydanie specjalnego komunikatu w tej sprawie (komunikat
12 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY ukazał się na stronach NFZ 19 października 2012 r.; Fundusz przypomina w nim o zakazie zapisanym w art. 94a ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne i zapowiada, że informacje o stwierdzonych przez kontrolerów oddziałów wojewódzkich NFZ przypadkach nieprzestrzegania zakazu reklamy aptek będą przekazywane właściwym miejscowo wojewódzkim inspektorom farmaceutycznym oraz przedstawicielom okręgowych izb aptekarskich). Prezes NRA i prezes NFZ wskazali również na potrzebę powołania zespołu arbitrażowego do opiniowania zażaleń i odwołań aptek składanych w procedurze odwoławczej od ustaleń kontrolerów NFZ. PREZES NACZELNEJ RADY APTEKARSKIEJ UCZESTNICZYŁ W DEBACIE LEKI W POLSCE 2012. POLITYKA LEKOWA PODCZAS VIII FORUM RYNKU ZDROWIA Leki w Polsce 2012. Polityka lekowa to temat dyskusji podczas VIII Forum Rynku Zdrowia (organizatorem było Polskie Towarzystwo Wspierania Przedsiębiorczości SA wydawca magazynu Rynek Zdrowia ), w której wziął udział dr Grzegorz Kucharewicz, prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej. Debata odbyła się 25 października 2012 r. w warszawskim hotelu Sheraton. Kilkaset osób zebranych w sali Grand Ballroom przysłuchiwało się debacie o polityce lekowej państwa i problemach związanych z zaopatrzeniem pacjentów w leki refundowane ze środków publicznych. Uczestnicy oceniali również poszczególne regulacje obowiązującej od 1 stycznia 2012 r. ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, a także ich wpływ na rynek farmaceutyczny i funkcjonowanie systemu ochrony zdrowia. W dyskusji uczestniczyli: prezes Instytutu Ochrony Zdrowia Maciej Bogucki, prezes Zarządu Naukowej Fundacji Polpharmy Wojciech Kuźmierkiewicz, dyrektor generalny Związku Pracodawców Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych INFARMA Paweł Sztwiertnia, prezes Zarządu GlaxoSmithKline Pharmaceuticals SA Jerzy Toczyski i dyrektor Departamentu Gospodarki Lekami w Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia Barbara Wójcik-Klikiewicz. Moderatorem była Luiza Jakubiak, dziennikarka miesięcznika Rynek Zdrowia, redaktor naczelna portalu rynekaptek.pl.
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 13 Uczestniczący w debacie prezes NRA Grzegorz Kucharewicz powiedział, że ustawa o refundacji leków naruszyła interesy wielu potężnych podmiotów na rynku farmaceutycznym, które niemal natychmiast po jej uchwaleniu przystąpiły do ofensywy, także medialnej. Przeciwnicy tej ustawy, w tym wpływowe grupy biznesu, usiłują przedstawiać tę ustawę w taki sposób, by uczynić z niej akt prawny odpowiedzialny za wszelkie mankamenty systemu ochrony zdrowia w części dotyczącej zaopatrzenia Polaków w leki. Tymczasem należy wskazać zarówno negatywne, jak i pozytywne strony tego prawa. Prezes NRA wymienił te regulacje, które stwarzają warunki do uporządkowania rynku farmaceutycznego, w tym przepisy gwarantujące sztywne ceny zbytu oraz sztywne marże na wszystkich poziomach obrotu refundowanymi lekami i wyrobami medycznymi, a także nakładające obowiązek stosowania przez apteki jednakowej odpłatności wynikającej z ustawy. Samorząd aptekarski poparł też regulacje dotyczące zakazu stosowania wszelkich form zachęty odnoszących się do produktów leczniczych finansowanych ze środków publicznych oraz wprowadzające zakaz reklamy aptek i ich działalności. Niestety, przepisy te są stale naruszane, a uprawnieni urzędnicy państwowi nie egzekwują ich przestrzegania. Bierność państwa w tym względzie świadczy o jego słabości podkreślił prezes NRA. Dr Grzegorz Kucharewicz wskazał również te regulacje, które budzą sprzeciw środowiska aptekarskiego, w tym przepisy wprowadzające obowiązek zawierania umów na realizację recept między podmiotami prowadzącymi apteki a Narodowym Funduszem Zdrowia. Ponadto samorząd aptekarski nigdy nie zaakceptował przewidzianego w ustawie o refundacji leków sposobu naliczania urzędowej marży detalicznej (od ceny stanowiącej podstawę limitu w danej grupie limitowej), a także sposobu publikowania wykazów produktów refundowanych, uznając, że właściwą forma nie jest obwieszczenie, ale rozporządzenie ministra zdrowia. Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej mówił też o bardzo trudnej sytuacji ekonomicznej aptek, które zmuszone są do ograniczenia zapasów magazynowych. Konieczna jest zatem zmiana tabeli marż detalicznych na leki refundowane ze środków publicznych, tak by ich wysokość uwzględniała sytuację finansową aptek i umożliwiła im lepsze zaopatrzenie w produkty lecznicze podkreślił prezes Grzegorz Kucharewicz, wyrażając jednocześnie nadzieję, że reformy rynku farmaceutycznego będą kontynuowane. 2012-10-30
14 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY PRZEDSTAWICIELE SAMORZĄDU APTEKARSKIEGO NA POSIEDZENIU SEJMOWEJ KOMISJI ZDROWIA. WYSTĄPIENIE PREZESA NRA GRZEGORZA KUCHAREWICZA W posiedzeniu sejmowej Komisji Zdrowia 8 listopada 2012 r., na którym przedstawiona została informacja o dostępności pacjentów do leków dziesięć miesięcy po wprowadzeniu ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, uczestniczyli prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej dr Grzegorz Kucharewicz oraz mecenas Krzysztof Baka z Biura Prawnego Naczelnej Izby Aptekarskiej. Stronę rządową reprezentował wiceminister Igor Radziewicz-Winnicki, podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia. Obecni byli przedstawiciele Narodowego Funduszu Zdrowia, samorządów zawodów medycznych, stowarzyszeń pacjentów oraz organizacji zrzeszających firmy i hurtownie farmaceutyczne. Obrady komisji prowadził jej przewodniczący poseł Bolesław Piecha. Uczestnicy posiedzenia wysłuchali prezentacji dotyczących sytuacji na rynku farmaceutycznym i oceny skutków ustawy refundacyjnej, obowiązującej od 1 stycznia 2012 r. W dyskusji wziął udział prezes NRA Grzegorz Kucharewicz. W swoim wystąpieniu wskazał, że ustawa o refundacji leków zawiera regulacje ważne dla polskiego aptekarstwa. Zmierzają one do przywrócenia właściwej roli apteki jako placówki ochrony zdrowia i farmaceuty jako osoby wykonującej zawód zaufania publicznego. Ustawa refundacyjna wprowadziła do polskiego porządku prawnego przepisy gwarantujące sztywne ceny zbytu oraz sztywne marże na wszystkich poziomach obrotu refundowanymi lekami i wyrobami medycznymi, a także obowiązek stosowania przez apteki jednakowej odpłatności wynikającej z ustawy. Uchwalono też przepisy zakazujące reklamy aptek i stosowania wszelkich form zachęty odnoszących się do produktów leczniczych finansowanych ze środków publicznych. Niestety, przepisy dotyczące zakazu reklamy aptek są stale łamane, a uprawnieni urzędnicy państwowi nie egzekwują ich przestrzegania podkreślił prezes Grzegorz Kucharewicz. Środowisko aptekarskie bulwersuje nie tylko powrót do praktyk marketingowych na rynku farmaceutycznym, które w odczuciu wielu aptekarzy są sprzeczne z art. 49 ust. 3 ustawy o refundacji leków i art. 94a ustawy z dnia 6 września 2001 roku Prawo farmaceutyczne, ale i bezsilność państwa.
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 15 Najistotniejsze rozwiązania zawarte w ustawie o refundacji leków postrzegane są przez samorząd aptekarski jako wstęp do szeroko rozumianej reformy rynku farmaceutycznego. To dopiero początek porządkowania tego rynku, próba zapanowania nad chaosem, który sprzyjał podmiotom prowadzącym nieuczciwą grę lekami refundowanymi ze środków publicznych. Nie ulega wątpliwości, że ustawa refundacyjna naruszyła interesy wielu potężnych grup biznesu, które niemal natychmiast po jej uchwaleniu przystąpiły do ofensywy, także medialnej. Przeciwnicy tej ustawy usiłują przedstawiać ją w taki sposób, by uczynić z niej akt prawny odpowiedzialny za wszelkie mankamenty systemu ochrony zdrowia w części dotyczącej zaopatrzenia Polaków w leki. Jest to manipulacja. Należy wskazać zarówno negatywne, jak i pozytywne strony tego prawa powiedział prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej. Dużą część wystąpienia prezes Grzegorz Kucharewicz poświęcił bardzo trudnej sytuacji ekonomicznej aptek, zwłaszcza należących do indywidualnych aptekarzy. Obecna kondycja finansowa aptek to między innymi efekt liberalnej polityki kolejnych rządów, wiary w to, że niewidzialna ręka rynku zastąpi działania państwa. To konsekwencje wieloletnich zaniedbań i niechęci polityków do uporządkowania rynku farmaceutycznego i wprowadzenia regulacji, które już od dziesięcioleci funkcjonują w porządku prawnym państw członkowskich Unii Europejskiej, zapewniając tamtejszym aptekarzom i aptekom w miarę stabilne warunki działania. Takie warunki trzeba też jak najszybciej stworzyć polskim aptekarzom. Niezbędne są zatem szybkie i zdecydowane działania. Prezes NRA zaapelował o wprowadzenie do naszego porządku prawnego zasady apteka dla aptekarza (chodzi o regułę stanowiącą, iż właścicielem apteki może być farmaceuta lub spółka, w której większość udziałów mają farmaceuci; takie regulacje od dziesięcioleci obowiązują w wielu rozwiniętych krajach Europy Zachodniej, a od 1 stycznia 2011 r. również na Węgrzech), a także o uchwalenie przepisów dotyczących kryteriów demograficznych i geograficznych przy wydawaniu zezwoleń na prowadzenie apteki. Prezes NRA stwierdził, że konieczna jest pilna zmiana tabeli marż detalicznych na leki refundowane ze środków publicznych, tak by ich wysokość uwzględniała sytuację ekonomiczną aptek i umożliwiła im lepsze zaopatrzenie w produkty lecznicze. Niezbędna jest także zmiana przepisu ustawy o refundacji leków, dotyczącego sposobu naliczania urzędowej marży detalicznej (powinna być ona naliczana od ceny hurtowej brutto leku, a nie
16 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY od ceny stanowiącej podstawę limitu w danej grupie limitowej). Prezes Grzegorz Kucharewicz przypomniał, że aptekarze finansują z własnych środków zakup leków refundowanych, a następnie czekają na zwrot kwoty refundacji z Narodowego Funduszu Zdrowia. Ponadto apteki ponoszą konsekwencje zmiany cen leków refundowanych, których ceny zostają obniżone w kolejnym obwieszczeniu ministra zdrowia (tzw. przeceny). W tej sytuacji państwo powinno zadbać o mechanizmy rekompensujące aptekom ponoszone szkody podkreślił prezes NRA. Za niedopuszczalne uznał prezes NRA limitowanie dostaw leków do aptek oraz coraz bardziej rozszerzającą się tzw. sprzedaż bezpośrednią, która w ocenie samorządu aptekarskiego jest niezgodna z obowiązującym w Polsce prawem. Ponadto podkreślił, że złym rozwiązaniem jest wprowadzenie w system dystrybucji leków składów konsygnacyjnych. Należy zatem jak najszybciej zmienić przepisy umożliwiające ich funkcjonowanie. Sprawozdania ze spotkań przygotował: Eugeniusz Jarosik Biuro Prasowe Naczelnej Izby Aptekarskiej Z wielkim smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci ś.p. mgr farm. Jadwigi Szymaniak Wyrazy głębokiego współczucia Rodzinie i Bliskim składa w imieniu członków samorządu aptekarskiego Prezes ORA w Lublinie
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 17 Inicjatywa zmian sposobu naliczania i podwyższenia marży detalicznej Lublin, dn. 17 października 2012 r. Naczelna Rada Aptekarska Okręgowa Rada Aptekarska w Lublinie zwraca się ponownie z wnioskiem o podjęcie inicjatywy (w ramach prowadzonych konsultacji dotyczących zmian Prawo farmaceutyczne) w zakresie wprowadzenia zmian w art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. Nr 122, poz. 696, z późn. zm.) poprzez zmianę sposobu naliczania i podwyższenie marży detalicznej stosowanej przez apteki. Mając na uwadze bardzo trudną sytuację aptek, powyższa zmiana wydaje się konieczna. Pan Bartosz Arłukowicz Minister Zdrowia Prezes Okręgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie mgr farm. Tomasz Barszcz Warszawa dnia 23 października 2012 r. Szanowny Panie Ministrze, W imieniu Naczelnej Rady Aptekarskiej proszę Pana Ministra o podjęcie pilnych prac legislacyjnych zmierzających do podniesienia wysokości marż detalicznych określanych na podstawie ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. Nr 122, poz. 696, z późn. zm.). Zastosowane w ustawie refundacyjnej pomimo stanowczego i jednoznacznego sprzeciwu Naczelnej Rady Aptekarskiej sposób liczenia oraz wysokość marż detalicznych powodują, że duża część aptek zostanie w najbliższym czasie zlikwidowana, a pozostałe wegetować będą na granicy opłacalności. W drastycznym natężeniu potwierdza się przewidywana i wie-
18 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY lokrotnie zgłaszana przez Naczelną Radę Aptekarską prognoza, że liczenie urzędowej marży detalicznej od ceny hurtowej stanowiącej podstawę limitu w danej grupie limitowej oraz bardzo niskie marże detaliczne doprowadzą do katastrofalnej sytuacji finansowej w polskim aptekarstwie. Obecne wysokości urzędowych marż detalicznych nie gwarantują pokrycia nakładów i kosztów związanych z prowadzeniem apteki. Rzeczywista marża apteczna jest znacznie niższa od marży sprzed wejścia w życie ustawy refundacyjnej. Jak już wskazałem, według ustawy marżę detaliczną nalicza się nie od ceny hurtowej produktu, ale od limitu ustalonego dla danej grupy limitowej. Ponieważ wartości tych limitów są w większości przypadków znacznie niższe niż ceny hurtowe, powoduje to poważne zmniejszenie marży aptecznej. Tego typu system naliczania marż aptecznych nie jest stosowany w żadnym kraju Unii Europejskiej. Obecnie ziszczają się czarne scenariusze, według których większość z likwidowanych aptek stanowić miały niezależne apteki rodzinne na terenach wiejskich oraz w małych miastach. Ponadto, apteki niezależne, które przed wejściem w życie ustawy refundacyjnej znajdowały się w dobrej kondycji finansowej zostały bardzo poważnie osłabione. Zmuszone są do obniżania kosztów poprzez m.in. redukcję personelu fachowego oraz zmniejszanie zapasów magazynowych, co wpływa na pogorszenie dostępności do leków. Obowiązujące przepisy dotyczące marż dyskryminują apteki w stosunku do hurtowni farmaceutycznych, które otrzymują stałą marżę procentową. Apteki będące placówkami ochrony zdrowia publicznego mają dużo szerszy zakres zadań niż hurtownie farmaceutyczne i muszą posiadać środki finansowe, aby móc prowadzić swoją dodatkową misję. Jako potwierdzenie podanych powyżej faktów przesyłam w załączeniu wystąpienia aptekarzy prowadzących apteki ogólnodostępne, zawierające konkretne dane finansowe o sytuacji polskich aptek. Brak natychmiastowej reakcji Pana Ministra oraz polskiego Sejmu spowoduje, że w nieodległej przyszłości żadne reformy i nowelizacje nie będą potrzebne, ponieważ nie będzie już niezależnych, indywidualnych aptek. Z poważaniem Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej dr Grzegorz Kucharewicz
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 19 Szczepionki przeciwko grypie niedozwolone praktyki Warszawa, dn. 2 października 2012 r. Pani Zofia Ulz Główny Inspektor Farmaceutyczny Uprzejmie informuję o stosowaniu przez lekarzy niedozwolonych praktyk, polegających na sprzedaży wraz z udzielanym świadczeniem zdrowotnym produktów leczniczych w postaci szczepionek przeciwko grypie, nie objętych wykazem produktów, które mogą być doraźnie dostarczane w związku z udzielanym świadczeniem zdrowotnym. Stosowanie takich praktyk jest niezgodne z obowiązującymi przepisami, w tym ustawą Prawo Farmaceutyczne, ustawą o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawą o podatku od towarów i usług. Jak wynika z ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271, z późn. zm.), obrót produktem leczniczym może być prowadzony tylko na zasadach określonych w ustawie. Ustawowo dopuszczony obrót na poziomie detalu to obrót za pośrednictwem aptek oraz punktów aptecznych. Ustawa Prawo farmaceutyczne nie uznając za obrót, bezpośredniego zastosowania u pacjenta przez lekarza produktów leczniczych wchodzących w skład zestawów przeciwwstrząsowych, których potrzeba wynika z rodzaju udzielonego świadczenia zdrowotnego, ograniczył zakres produktów jedynie do wskazanych wykazem Ministra Zdrowia. Prowadzenie obrotu produktem leczniczym, który nie jest objęty rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie wykazu produktów leczniczych, które mogą być doraźnie dostarczane w związku z udzielanym świadczeniem zdrowotnym, oraz wykazu produktów leczniczych wchodzących w skład zestawów przeciwwstrząsowych, ratujących życie (Dz. U. Nr 18, poz. 94), z jednej strony, pozostaje w sprzeczności z tym rozporządzeniem, z drugiej zaś, doprowadza do sytuacji, że obrót lekiem prowadzony jest przez podmiot, który nie jest wymieniony w ustawie i nie posiada stosownego zezwolenia (co narusza art. 70, czy też art. 99 ustawy Prawo farmaceutyczne). Konsekwencją takiego działania jest również wynikająca z ustawy Prawo farmaceutyczne odpowiedzialność karna. Zgodnie bowiem z art. 127 Pr. farm. Kto bez wymaganego zezwolenia podejmuje działalność w zakresie prowadzenia apteki ogólnodostępnej lub apteki ogólnodostępnej podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2..
20 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY Zwrócić należy uwagę, że prowadzenie takiej działalności jest niedozwolone również na podstawie przepisów ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i zawodzie lekarza dentysty (Dz. U. z 2011 r., Nr 277, poz. 1634). Zgodnie bowiem z art. 46 tej ustawy lekarz nie może sprzedawać produktów leczniczych, wyrobów medycznych (... ). Podmiot wykonujący działalność leczniczą, prowadząc obrót lekiem w sposób oczywisty narusza przepisy ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.). Zgodnie z tą ustawą bowiem (art. 5) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają m. in. odpłatna dostawa towarów. Dostarczanie odpłatnie pacjentowi w ramach udzielanego świadczenia zdrowotnego produktu leczniczego nie objętego wykazem Ministra Zdrowia, niewątpliwie kwalifikuje się jako odpłatna dostawa towaru, o której mowa w przywołanej powyżej ustawie. Przedstawiając powyższe zwracam uwagę na jeszcze jeden aspekt sprawy, a mianowicie wątpliwą w zakresie dopuszczalności sprzedaż powyższych towarów tj. szczepionek przeciwko grypie, lekarzom przez hurtownie farmaceutyczne oraz inne podmioty. Zgodnie bowiem z art. 78 ustawy Prawo farmaceutyczne obowiązkiem przedsiębiorcy prowadzącego obrót hurtowy produktem leczniczym jest dostarczanie produktów leczniczych wyłącznie podmiotom uprawnionym. Lekarz będąc podmiotem uprawnionym w zakresie leków określonych wykazem Ministra Zdrowia dostarczanych doraźnie pacjentowi w związku z udzielonym świadczeniem zdrowotnym, nie jest już podmiotem uprawnionym w zakresie tych produktów leczniczych, których obrót detaliczny zastrzeżony jest z uwagi na obowiązujące przepisy jedynie do właściwości aptek i punktów aptecznych. W związku z powyższym proszę o podjęcie stosownych działań w celu zapewnienia przestrzegania przepisów w tym zakresie i podjęcie działań wynikających z ustawy Prawo farmaceutyczne, a dotyczących kontroli warunków przechowywania produktu leczniczego u podmiotów nie mających prawa do obrotu tymi produktami (art. 109 pkt 1a ustawy Prawo farmaceutyczne, oraz kontroli działalności hurtowni farmaceutycznych (art. 108 ust. 1 pkt 2) w zakresie sprzedaży produktów leczniczych podmiotom nieuprawnionym. Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej dr Grzegorz Kucharewicz
WIADOMOŚCI WIADOMOŚCI 21 Z posiedzenia Okręgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie Na posiedzeniach Okręgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie w dniu 10 października oraz Prezydium w dniu 26 października br. rozpatrzono wnioski dotyczące prawa wykonywania zawodu, wpisania kandydatów na listę członków LOIA oraz stwierdzenia rękojmi należytego prowadzenia apteki. Rada rozpatrzyła wnioski o wydanie opinii w sprawie udzielenia zezwolenia na prowadzenie apteki przez: Remedia Sp. z o.o. w Lublinie przy ul. Daszyńskiego 2, Lublimed-Remedia Sp. z o.o. Sp.k. w Lublinie przy ul. Woronieckiego 11, Pharmacon Spółka Komandytowa w Terespolu przy ul. Sienkiewicza 16, Apteka Medicus Sp. z o. o. w Lublinie przy ul. Pielęgniarek 17. Podczas posiedzenia Rady dyskutowano o bieżących problemach związanych z realizacją recept na leki refundowane, marżami oraz sytuacją ekonomiczną aptek. Postanowiono wystosować pismo do NRA o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w zakresie zmiany sposobu naliczania i podwyższenia marży detalicznej stosowanej przez apteki. red. Msza Święta za Farmaceutów z terenu dawnego województwa chełmskiego i wykładowców UM w Lublinie odbędzie się w dniu 16 grudnia 2012 roku w kościele pod wezwaniem św. Ludwika we Włodawie o godz. 10.30. Zapraszamy wszystkich do uczczenia pamięci tych, którzy odeszli. Komitet Organizacyjny
22 WIADOMOŚCI KALENDARIUM PRAC PREZESA ORAZ CZŁONKÓW OKRĘGOWEJ RADY APTEKARSKIEJ W LUBLINIE PAŹDZIERNIK 2012R. 01.10 na zaproszenie Dyrekcji Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 1 w Lublinie V-ce Prezes Rady mgr farm. Krzysztof Przystupa uczestniczył w uroczystości zakończenia realizacji Projektu współfinansowanego przez Unię Europejską p.n. Utworzenie Kliniki Chorób Zakaźnych i dostosowanie zaplecza diagnostyczno-leczniczego SPSK Nr 1 Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. 03.10 Prezes Rady mgr farm. Tomasz Barszcz i V-ce Prezes mgr farm. Krzysztof Przystupa wzięli udział w inauguracji roku akademickiego 2012/2013 Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. 04.10 Prezes Rady wziął udział w II spotkaniu Pałacowe Spotkania z Kulturą zorganizowanym przez Gminną Bibliotekę Publiczną w Karczmiskach, Towarzystwo Rozwoju Ziemi Karczmiskiej i Zakład Historii Nauk Medycznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Tematem spotkania była prezentacja postaci Wilhelma Pic de Replonge aptekarza z Karczmisk. Spotkanie miało miejsce w Gminnej Bibliotece Publicznej w Karczmiskach. 10.10 odbyło się posiedzenie Komisji ds. prawa wykonywania zawodu i rękojmi. W posiedzeniu udział wzięli: dr n. farm. Tomasz Baj przewodniczący, dr n. farm. Alicja Doraczyńska-Szopa członek. Komisja zapoznała się z dokumentami 9 kandydatów na kierowników aptek i wszystkich pozytywnie zaopiniowała. 10.10 odbyło się posiedzenie Rady, w trakcie którego rozpatrzono: 2 wnioski o wydanie prawa wykonywania zawodu farmaceuty, 5 wniosków o skreślenie z listy członków LOIA, 2 wnioski o wpisanie na listę członków LOIA,
WIADOMOŚCI 23 11 wniosków o stwierdzenie rękojmi należytego prowadzenia apteki, 3 wnioski o wydanie opinii w sprawie otrzymania zezwolenia na prowadzenie apteki. 17.10 na wniosek Prezesa ORA w biurze Okręgowej Izby Lekarskiej w Lublinie odbyło się spotkanie z Prezesem Okręgowej Rady Lekarskiej dr Januszem Spustkiem na temat komputerowego wypisywania recept. Lubelską Okręgową Izbę Aptekarską reprezentowali: Prezes Rady mgr farm. Tomasz Barszcz i radca prawny Izby mgr Małgorzata Gęca- -Goździewska. 19.10 Prezes Rady i radca prawny Izby spotkali się z Prezesem Lubelskiego Związku Lekarzy Rodzinnych-Pracodawców dr Teresą Dobrzańską- Pielichowską. Celem spotkania było omówienie problemów związanych komputerowym wystawianiem recept lekarskich. Spotkanie odbyło się w biurze Związku. 19.10 na zaproszenie Duszpasterstwa Służby Zdrowia i Farmaceutów Archikatedry Lubelskiej Prezes i V-ce Prezes Rady oraz członkowie pocztu sztandarowego: mgr farm. Marian Mikulski, mgr farm. Teresa Florek-Nazar, mgr farm. Alicja Konstankiewicz wzięli udział w uroczystościach patronalnych ku czci Świętego Łukasza. Uroczystości odbyły się w Archikatedrze Lubelskiej. 26.10 odbyło się posiedzenie Prezydium Rady, w trakcie którego rozpatrzono: wnioski o stwierdzenie rękojmi należytego prowadzenia apteki, 1 wniosek o wydanie opinii w sprawie otrzymania zezwolenia na prowadzenie apteki. Skierowano pisma do: Naczelnej Rady Aptekarskiej o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w zakresie zmiany sposobu naliczania i podwyższenia marży detalicznej stosowanej przez apteki. Przygotowała mgr Anna Knieć Dyrektor Biura LOIA
24 WIADOMOŚCI Komunikat dotyczący wystawiania i realizacji recept dla pacjentów z uprawnieniami dodatkowymi: BW, CN, DN, IN Zgodnie z 3 ust. 1 pkt 3 lit. a) rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie recept lekarskich z dnia 8 marca 2012 r.(dz. U. z 2012 r., poz. 260), identyfikator płatnika musi być określony właściwy dla miejsca zamieszkania świadczeniobiorcy, w przypadku jego braku wskazany zgodnie z art. 77 ust. 2 pkt. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych albo miejsca pełnienia służby wojskowej, zaś w przypadku osoby bezdomnej właściwy dla miejsca zamieszkania osoby albo siedziby świadczeniodawcy; 1. Zgodnie z 3 ust. 1 pkt 3 lit. b) rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie recept lekarskich z dnia 8 marca 2012 r. (Dz. U. z 2012 r., poz. 260), w rubryce Oddział NFZ znak X może być wpisany tylko w przypadku pacjentów nieposiadających dokumentu potwierdzającego prawo do świadczeń lub pacjentów niebędących osobami uprawnionymi; 2. Zgodnie z 3 ust. 1 pkt 3 lit. b) rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie recept lekarskich z dnia 8 marca 2012 r,. (Dz. U. z 2012 r., poz. 260) dotyczy osób uprawnionych do świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przepisów o koordynacji. Powyższe oznacza, że w przypadku recepty wystawionej dla pacjenta z uprawnieniem dodatkowym: BW, CN, DN lub IN w rubryce Oddział NFZ należy wpisać odpowiedni identyfikator oddziału wojewódzkiego Funduszu. Brak tego identyfikatora lub wpisanie znaku X oznaczałoby nieubezpieczenie i nieuprawnienie do świadczeń opieki zdrowotnej, a co za tym idzie zwrot nienależnej refundacji. Zastępca Dyrektora ds. Medycznych Lubelskiego OW NFZ Dorota Blechar Komunikat LO NFZ 31.10.2012 r.
uroczystości i wydarzenia UROCZYSTOŚCI I WYDARZENIA 25 Aptekarz Polski Pismo Naczelnej Izby Aptekarskiej Aptekarz Polski Pismo Naczelnej Izby Aptekarskiej, jest wydawnictwem samorządowym. Ukazuje się ono nieprzerwanie od 2006 roku. W początkach swej działalności ukazywało się ono drukiem, zaś od lipca 2008 jest dostępne on-line na platformie www.aptekarzpolski.pl. Obecną redakcję tworzą: mgr farm. Michał Grzegorczyk Redaktor Wydawca; mgr Zbigniew Solarz Redaktor Naczelny; dr n. farm. Tomasz Baj Z-ca Redaktora Naczelnego; mgr farm. Olga Sierpniowska Sekretarz Redakcji. Pismo w swojej treści zawiera wiele istotnych informacji, które ułożone są tematycznie w działy m.in. opieka farmaceutyczna, wszechnica oraz manuał aptekarski, rynek leków, nowe rejestracje. Co miesiąc w dziale Pharmaexpert publikowane są najnowsze dane ekonomiczne dotyczące poziomu sprzedaży w aptekach. Również na łamach Aptekarza Polskiego przedstawiane są nowości rejestracyjne nowych produktów leczniczych w Polsce i na terenie Unii Europejskiej. Przez wiele lat swojej działalności pismo zyskało renomę i cieszy się coraz większą poczytnością, nie tylko wśród aptekarzy, ale także i pacjentów, którzy mogą zapoznać się z informacjami i poradami na tematy związane ze zdrowiem. W bieżącym roku Aptekarz Polski został uhonorowany przez Naczelną Izbę Aptekarską zaszczytnym tytułem Mecenas Samorządu Aptekarskiego (red)
26 HISTORIA FARMACJI HISTORIA FARMACJI Wilhelm Pic de Replonge (1868-1949) najbardziej znany aptekarz z Karczmisk na Lubelszczyźnie ( ) Wśród mniejszych lub większych, bardziej lub mniej prowincjonalnych, swoiste miejsce zajmowały wiejskie apteki. Oczywiście egzystowały one we wsiach dużych, gdzie był lekarz, dentysta, weterynarz, dobrze prosperujący majątek ziemski, drobny przemysł, w pobliżu linia kolejowa lub chociażby szlak wąskotorówki. W takich warunkach apteka wiejska mogła się utrzymać. Często w takich miejscach osiedlali się starzy aptekarze, traktując to jako rodzaj emerytury. Życia w cichym, odległym od zgiełku, pięknym miejscu. Do takich wiejskich aptek należała apteka mojego dziadka, magistra farmacji Wilhelma Pic de Replonge, w Karczmiskach ( ).[1] Wilhelm Pic de Replonge (1868-1949) najbardziej znany aptekarz z Karczmisk na Lubelszczyźnie z francuskimi korzeniami Od 4 lat funkcjonuje w Poniatowej Izba Pamięci Aptekarskiej, której pomysłodawcą jest emerytowany farmaceuta Edward Stanek. Wśród zgromadzonych zbiorów Izby znajduje się m.in. wyposażenie (w tym zabytkowy przyrząd do sterylizacji) i bogata dokumentacja przekazana przez Jana Pic de Replonge, wnuka znanego aptekarza z Karczmisk Wilhelma Pic de Replonge. Zgromadzone eksponaty i dokumenty farmaceutów z okresu międzywojennego XX w. są bogatym źródłem dowodowym i historycznym oraz stanowią bardzo ciekawy i cenny materiał do napisania wielu prac naukowych. Tak się stało w 2010 r., kiedy to Agata Złotucha z Wilkowa obroniła pracę magisterską
HISTORIA FARMACJI 27 na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie, poświęconą Wilhelmowi Pic de Replonge (1868-1949) aptekarzowi z Karczmisk na Lubelszczyźnie. W dniu 4 października 2012 r. odbyło się II Pałacowe Spotkanie z Kulturą. Spotkanie zorganizowali: Gminna Biblioteka Publiczna w Karczmiskach, Towarzystwo Rozwoju Ziemi Karczmiskiej i Uniwersytet Medyczny w Lublinie, a patronatem honorowym objął Wójt Gminy Karczmiska. Wśród gości na spotkaniu powitano Tomasza Barszcza Prezesa Okręgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie oraz przybyłych farmaceutów z pobliskich miejscowości, Edwarda Stanka reprezentującego Zakład Historii Nauk Medycznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, Janusza Goliszka Wójta Gminy Karczmiska oraz Mirosława Kozaka z Debreczyna na Węgrzech (pasjonata rodów karczmiskich, autora I Spotkania Pałacowego z Kulturą). Uczestnikami spotkania byli mieszkańcy Karczmisk oraz członkowie Towarzystwa Rozwoju Ziemi Karczmiskiej oraz młodzież szkolna. Na spotkanie został zaproszony również Jan Pic de Replonge mieszkający w Hamburgu. Jednak z powodów zdrowotnych nie mógł przybyć do Karczmisk i przesłał stosowny list. II spotkanie pałacowe z kulturą zostało podzielone na dwie części. W pierwszej Małgorzata Korzeniowska z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie wprowadziła zebranych w klimat spotkania, przedstawiając krótką historię farmacji, najbardziej znanych farmaceutów na świecie, w Polsce i na Lubelszczyźnie oraz ich osiągnięcia i działalność. Natomiast drugim i głównym punktem spotkania było przedstawienie postaci magistra farmacji Wilhelma Pic de Replonge przez Agatę Złotucha autorkę pracy magisterskiej. Bardzo cenne dokumenty zostały upublicznione uczestnikom spotkania w formie prezentacji multimedialnej. Rodzina Wilhelma Pic de Replonge należała do arystokracji francuskiej. Pradziad Wilhelma Franciszek (członek poselstwa francuskiego na dworze austriackim w Wiedniu) negatywnie wypowiedział się ws. Wielkiej Rewolucji Francuskiej 1789r., co spowodowało, że musiał wystąpić ze służby dyplomatycznej. Nie mogąc wrócić do rodzinnej Francji (groziła mu gilotyna), osiedlił się we Lwowie. Rodzina w czasie kilkudziesięciu lat szybko spolszczyła się (babka i matka Wilhelma to Polki). Ojciec Wilhelma (Wincenty) uczył języków obcych i rysunków w Gimnazjum oraz malował obrazy. Wilhelm ukończył w Moskwie w 1896 r. farmację i zarządzał tam kilkoma aptekami. W 1910 r. ożenił się z Konstancją ze Skibińskich,
28 HISTORIA FARMACJI Jan Pic de Replonge w 2008 r. przekazał Edwardowi Stankowi zabytkowy przyrząd do sterylizacji z byłej apteki swojego dziadka. a później zamieszkali w Smile (na południe od Kijowa), gdzie założył i prowadził bardzo dużą aptekę i wytwórnię produktów farmaceutycznych. Po przyjeździe do Polski w 1920 r. osiedlili się w Lubartowie. Wilhelm uznał obywatelstwo polskie i pracował w aptece. W 1934 r. osiadł na stałe wraz z rodziną w Karczmiskach i prowadził przez 15 lat rodzinną aptekę. Żona Konstancja zmarła w 1946, a Wilhelm w 1949 r. Zostali pochowani na cmentarzu parafialnym w Karczmiskach. Wilhelm Pic de Replonge był wybitnym farmaceutą o ogromnym doświadczeniu i wysokich kwalifikacjach zawodowych, osobą o dużych walorach osobistych, szerokich horyzontach, aktywnym społecznikiem i gorliwym patriotą. Praca w rodzinnej aptece w Karczmiskach była ukoronowaniem jego wieloletniej pracy zawodowej. Bywał częstym gościem we dworze właścicieli ziemskich Karczmisk Strażyców. Wiele osób ze starszego pokolenia z Karczmisk wspomina go do tej pory bardzo ciepło (np. 95 letnia P. Helena Szkutnik często cytowana w pracy magisterskiej, żyjąca do dziś pracowała w latach 40. XX w. aptece w Karczmiskach). W 1999 r. w grobowcu rodzinnym Wilhelma i Konstancji został pochowany ich wnuk Mirosław Derecki znany lubelski dziennikarz-reporter, autor wielu książek, współpracował z radiem i telewizją. Był autorem słynnego Weekendu wspomnień i pięknego opisu Karczmisk oraz apteki swojego dziadka [2].
HISTORIA FARMACJI 29 Agata Złotucha z Wilkowa przedstawiła postać Wilhelma Pic de Replonge aptekarza z Karczmisk na Lubelszczyźnie. Wśród wielu dokumentów i zdjęć zaprezentowanych w pracy Agaty Złotucha można zobaczyć m.in.: cenne dokumenty z pobytu W. Pic de Replonge w Rosji (pocz. XX w.), akt uznania obywatelstwa polskiego (z 1923 r.) przed Statostą Lubartowskim i zrzeczenia się obywatelstwa rosyjskiego, koncesję (Wojewody Lubelskiego z 1934 r.) na utrzymanie i prowadzenie apteki publicznej w Karczmiskach, legitymację aptekarską z okresu II wojny światowej, skany dowodów osobistych, legitymację (członka Lubelskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej z 1926 r.). Przybliżenie postaci Wilhelma Pic de Replonge aptekarza z Karczmisk na Lubelszczyźnie to interesująca lekcja historii o farmacji, jak również ciekawie napisana praca magisterska promująca naszą miejscowość i Gminę. Wiele osób przybyłych na spotkanie mogło poznać nieznane fakty z życia i aktywnej działalności publicznej mgr farmacji z Karczmisk posiadającego francuskie korzenie. Ciekawymi uwagami i spostrzeżeniami związanymi z rodziną Wilhelma Pic de Replonge podzielili się: Edward Stanek, Krzysztof Godlewski, Kazimierz Piłat czy Marek Mokijewski.
30 HISTORIA FARMACJI W swoich wypowiedziach zarówno Prezes Lubelskiej Rady Aptekarskiej jak i Wójt Gminy bardzo wysoko ocenili poziom przygotowanego spotkania przez organizatorów jak i prelegentów. Spotkanie było cenne z kilku powodów: poszerzało wiedzę o farmacji i mało znanej postaci Wilhelma Pic de Replonge, przybliżyło dziedzictwo kulturowe naszych przodków, historię Karczmisk, Polski i rodziny aptekarza. Również propozycja Edwarda Stanka, uhonorowania postaci Pana Wilhelma poprzez ufundowanie tablicy pamiątkowej spotkała się z aprobatą. Na zakończenie uczestnicy II Spotkania Pałacowego z Kulturą w Karczmiskach wpisali się do kroniki oraz zwiedzili Izbę Regionalną wraz z towarzyszącą wystawą Dwór w Karczmiskach 1905-1939. Sławomir Goliszek [1] Mirosław Derecki, Życie w aptece [w: MEDICUS Lubelskia Izba Lekarska], Nr 10 (11) 91. [2] Mirosław Derecki, Weekend wspomnień [w: Gazeta Wyborcza Święta w Karczmiskach] GW z 20 grudnia 1996 r. Pamiątkowe zdjęcie uczestników spotkania w Izbie Regionalej w Karczmiskach.