Pustynie Ameryki Północnej i Południowej ADRIANNA KIKIELA GEOGRAFIA SUM II ROK GEOGRAFIA FIZYCZNA KONTYNENTÓW I OCEANÓW
Ameryka Północna i Południowa Oba kontynenty znajdują się na olbrzymiej płycie litosfery, która przesuwając się na zachód nachodzi na płyty oceaniczne. Dzięki temu na obu kontynentach obserwuje się takie same procesy geologiczne. Zachodnie wybrzeża są ciągle aktywnie tektonicznie, stąd częste trzęsienia ziemi i erupcje wulkaniczne. Układ oraz wiek skał budujących wielkie formy geologiczne jest podobny w zachodnich częściach obu kontynentów wysokie, młode góry fałdowe, a na wschodnich stare góry (wyżyny) i niziny. Na obu kontynentach występują wszystkie strefy klimatyczne, roślinne i glebowe. Na obu kontynentach dominuje obszar będący zlewiskiem oceanu atlantyckiego. W północnej części Ameryki Płn. i południowej części Ameryki Płd. występuje polodowcowa rzeźba terenu.
Pustynie Pustynia teren o znacznej powierzchni, pozbawiony zwartej szaty roślinnej wskutek małej ilości opadów i przynajmniej okresowo wysokich temperatur powietrza, co sprawia, że parowanie przewyższa ilość opadów. Na gorących pustyniach ekstremalne temperatury sięgają ok. 50 C(najwyższa zanotowana temperatura to 57,8 C), nocą zaś oscylują nawet w okolicach 0 C, charakterystyczne są dla nich też znaczne amplitudy dobowe temperatury, stały deficyt wilgotności oraz silne nasłonecznienie. Czasem termin pustynia stosowany jest również do obszarów pozbawionych zwartej roślinności z innych powodów niż przewaga parowania nad opadami, np. do pustyń lodowych. Funkcjonują również określenia odległe znaczeniowo od podstawowego terminu, takie jak np. pustynia porostowa.
Typy pustyń Ze względu na materiał budujący wyróżnia się następujące typy pustyń: skalista, kamienista żwirowa (serir) piaszczysta ( erg ) pylasta( kewir, takyr, plaja) słona lodowa Ze względu na miejsce istnienia wyróżnia się następujące typy pustyń: górzysta, wyżynna, nizinna Ze względu na temperaturę wyróżnia się: lodowa, gorąca, umiarkowana
Pustynie chłodne W Ameryce Północnej pustynie chłodne zajmują obszary między Sierra Nevada i Górami Kaskadowymi a Górami Skalistymi. Lata są gorące, a zimy z długimi okresami ujemnych temperatur, i z opadami śniegu. Roślinność jest uboga i mało zróżnicowana; wyróżnia się pustynie bylicowe, pustynie łobodowe, krzewia aste oraz drzewiasto-krzewiaste, a na glebach alkalicznych pustynie alkaliczne. W Ameryce Południowej zbliżone do chłodnychh półpustyń są niektóre formacje roślinne na obszarze Patagonii, trawiaste lub krzewiaste. Ingerencja człowieka na chłodnych pustyniach i półpustyniach jest znaczna, gdyż pokrywa roślinna jest na nich zdecydowanie bogatsza niż na pustyniach gorących.
Największe Pustynie Ameryk Ameryka Północna Mojave, Sonora, Chihuahua (USA, Meksyk), Wielka Kotlina Ameryka Południowa Patagońska, Atakama, Sechura
Ameryka Południowa
Pustynia Atakama
Atakama Pustynia w Andach Środkowych, w północnym Chile, między Kordylierą Nadbrzeżną a Kordylierą Zachodnią (Góry Domeyki), na wysokości 500 2000 m; Jest długa na ok. 1000-1100 km, szerokość km² piaszczysta i kamienista; klimat zwrotnikowy wybitnie suchy (roczna suma opadów do 50 mm, w części północnej do 10 mm), uzależniony w znacznym stopniu od zimnego Prądu Peruwiańskiego i suchych wiatrów południowych i południowo-zachodnich; rzeki głównie okresowe; słone bagna i jeziora; uboga roślinność kserofilna; do 100 km; Jej powierzchnia wynosi 140 tys. wydobycie nitratynu (saletra chilijska, główny region wydobycia w świecie), złota, srebra, rud miedzi, uranu, soli kamiennej.
W lipcu 2011 roku, skrajna zimny front Arktycznyy przyniósł 80 cm śniegu na płaskowyż, zwłaszcza w Boliwii. W 2012 roku, region dotknęły dwie powodzie w San Pedro de Atacama. W dniu 25 marca 2015 roku, wystąpiły intensyw wne opady deszczu nad południową częścia pustyni Atakama. Powodzie te wywołały ogromne lawiny błotne.
Pustynia Patagońska
Pustynia Patagońska pustynia położona w Ameryce Południowej, głównie na terenie argentyńskiej Patagonii, a także w Chile. Od wschodu jest ograniczana przez Ocean Atlantycki, od zachodu przez Andy Patagońskie; w tamtym rejonie łączy się z Pustynią Atacama. Jej powierzchnia wynosi 670 tys. km²; piaszczysta; klimat charakteryzuje się stosunkowo niskimi tempe eraturami oraz silnymi wiatrami; przeważające wiatry z kierunku południowego zachodu, są suche, zimne, i mocne. temperatura rzadko przekracza 12 C, a średnia to zaledwie 3 C. Temperatury latem wzrastają do 21 C, a absolutne maksimum to 40 C. Zimą zdarzają się ostre mrozy, a temperatura może spaść do -21 C. Roczne sumy opadów wahają się od około 90 do 430 mm. jest tam około siedmiu miesięcy zimowych i pięć miesięcy letnich. mróz nie jest rzadkością na pustyni, ale śnieg jest rzadkością. pomimo niesprzyjającego klimatu występują tu stosunkowo licznie krzewy, rośliny zielne, a także zwierzęta: pójdźka ziemna, nandu plamiste.
Pustynia Sechura
Pustynia Sechura Pustynia na nadbrzeżnej nizinie w północno-zachodniej części Peru, między Kordylierą Zachodnią a O. Spokojnym; Jest szeroka do 100 km, a jej powierzchnia to 12 tys. km2; piaszczysta; klimat zwrotnikowy kontynentalny, suchy (roczn na suma opadów poniżej 30 mm), uzależniony w znacznym stopniu od zimnego Prądu Peruwiańskiego i suchych wiatrów południowych; lato (od grudnia do marca) jest ciepłe i słoneczne z temperaturami powyżej 35 C w ciągu dnia, a temperatury to średnio ponad 24 C. wokresie zimowym (od czerwca do września), pogoda jest chłodna i pochmurna z temperaturami, które wahają się od 16 C w nocy do 30 C w ciągu dnia. wzdłuż wybrzeża morskiego słone jeziora i bagna, zasilane wodami okresowych rzek spływających z Andów; roślinność półpustynna, kserofilna, z kaktusami.
Ameryka Północna
Pustynia Mojave
Mojave pustynia w USA, w stanie Kalifornia, w południowej części Wielkiej Kotliny; pow. ok. 65tys. km2; piaszczysto-żwirowa; miejscami wznoszą się nagie masywy górskie; klimat zwrotnikowy, wybitnie suchy (roczne opady 45 130 mm) roczna suma opadów, nie przekracza 150 mm; Mojave jest pustynią ekstremów temperaturowych. słone jeziora i bagna, okresowe rzeki; złoża rud żelaza, manganu, wolframu oraz złota, srebra; nieliczne oazy.
W zimie temperatura spada do -7 C, a nawet do -18 C na wyższych terenach. Na wiosnę temperatury po połowie maja mogą powyżej 38 C. osiągać wartości powyżej 32 C, a często nawet Lato jest gorące, monsun północnoamerykański przynosi niską wilgotność i temperatury aż do 54 C. Temperatury w Dolinie Śmierci mogą osiąg gnąć do 120 C pod koniec lipcai na początku sierpnia. Od czerwca do września w południowo-zachodniej części regionu występują gwałtowne burze. Jesień jest bardziej przyjemna. Październik jest jednym z najbardziej suchych i słonecznych miesięcy w Mojave z temperaturami pomiędzy 21 a 32 C w dolinach.
Pustynia Sonora
Sonora Pustynia o powierzchni 311 tys. km² zajmująca południowo-zachodnią część Arizony i południowo-wschodniej Kalifornii oraz część meksykańskich stanów: Baja California Norte i Sonora. Pustynia Sonora stanowi też część linii brzegowej Zatoki Kalifornijskiej. W jej skład wchodzą pustynie: Colorado, Yuma i Altar. Panuje tu klimat zwrotnikowy, wybitnie suchy. temperatury wahają się od średnio 11 C w zimie, do 30 C w lecie. W niektórych porach roku temperatura może osiągnąć 0 C w nocy. W niektórych częściach pustyni, w pobliżu Meksyku, temperatura może osiągnąć nawet do 56 C w cieniu. To najgorętsza pustynia w Meksyku. Roczna suma opadów wynosi poniżej 150 mm. Gdzieniegdzie występują wysychające rzeki i jeziora. Duża jej część jest nawadniana i wykorzystywana w celach rolnych. Znajdują się tu także liczne ośrodki turystyczne (jak np. Palm Springs), rezerwaty Indian (Gila Bend) i rezerwaty przyrody (Organ Pipe Cactus).
Pustynia Chihuahuan
Chihuahuan Pustynia na pograniczu Stanów Zjednoczonych i Meksyku, w środkowej i północnej części Wyżyny Meksykańskiej pomiędzy pasmami górskimi Sierra Madre Zachodniej i Wschodniej. Obejmuje obszar około 362 tys. km², a więc jest trzecią co do wielkości pustynią półkuli zachodniej i drugą co do wielkości w Ameryce Północnej. pustynia ma nieco łagodniejszy klimat w lato (ch hoć zazwyczaj w ciągu dnia temperatury czerwca mieszczą się w przedziale od 35 do 40 C) i chłodne, a nawet zimne zimy z mrozami.średnia roczna temperatura na pustyni wynosi 24 C. Północne obszary mają bardziej ostre zimy niż południowa część. Średnia roczna suma opadów na wynosi 235 mm. Na obszarach pustynnych znajduje się kilka obszarów zurbanizowanych: największym z nich jest Ciudad Juárez, gdzie mieszka około miliona ludzi. pustynia Chihuahuan jest jedną z najbardziej biologicznie zróżnicowanych pustyń świata, zamieszkiwaną przez największą liczbę gatunków zwierząt.
Wielka Kotlina
Wielka Kotlina Duży, pustynny i półpustynny, częściowo górzysty obszar w zachodnich USA. Najczęściej definiuje się go jako obszar bezodpływowy między Górami Skalistymi a górami Sierra Nevada. Jest to płaskowyż o wielkości 520 tys. km² obejmujący większość Nevady i Utah, część Kalifornii, Idaho, Oregonu i Wyoming. W dużej części kotliny, szczególnie w północnej Nevadzie, jest szereg izolowanych łańcuchów górskich. Jest to umiarkowana pustynia z gorącymi, suchymi latami i śnieżnymi zimami. Klimat Wielkiej Kotliny charakteryzuje się skrajnościami: gorące, suche lata i mroźne, śnieżne zimy; lodowate grzbiety alpejskie i ciepłe, wietrzne doliny; w dzień jest tam ok. 35 C, a następnie w ciągu nocy ok. 4 C. W kotlinie są też dwie ogromne plaje wyschnięte pozostałości jezior z epoki lodowcowej. Jezioro Bonneville pokrywało większość zachodniego Utah, część Idaho i Nevady. Pozostała z niego, między innymi, Wielka Pustynia Słona (na zachodzie).
Wielka Pustynia Słona Pustynia w USA w północnej części Wielkiej Kotliny, na zachód od Wielkiego Jeziora Słonego w stanie Utah i częściowo Nevada. Powierzchnia: 10360 km²; długa na ok. 240 km, szerokość ok. 80 km; klimat podzwrotnikowy, kontynentalny, wybitnie suchy; roczna suma opadów poniżej 200 mm. Jest prawie idealnie płaska, jedynie w kilku miej jscach wznoszą się izolowane wzgórza. Całość opada bardzo łagodnie ku wschodowi, w stronę Wielkiego Jeziora Słonego. Pokrywają ją twarde osady drobniutkiego mułu i oślepiająco biała warstwa soli kamiennej Wielka Pustynia Słona jest niemal całkowicie pozbawiona roślinności; stanowi część dna plejstoceńskiego jez. Bonneville.
CIEKAWOSTKI
Najsuchsza pustynia na Ziemi to? Atacama. W chilijskiej części pustyni Atacama jeszcze nigdy nie zanotowano nawet najmniejszych opadów deszczu. Jest ona uważana za najsuchsze miejsce na naszej planecie. Pustynia ta jest piaszczysta i kamienista. Jej długość to ok. 450 km, szerokość do 100 km, położona jest ok. 500-2000 m n.p.m. Wybrzeże Atacamyuważane jest za niebezpieczne usiane jest wrakami rozbitych statków.
Śniegowa Pustynia Pustynia White Sands jest położona między Teksasem a Nowym Meksykiem. Jej piaski do złudzenia przypominają śnieg. W rzeczywistości, White Sandsto 442 ki-lo-me-try kwa-dra-to-we wydm wykonanych z siarczanu wapnia. W prze-ci-wień-stwie do innych pu-styn- -nych pia-skó-w, piasek z tej pustyni jest w dotyku chłod-ny. Jest to efekt od-pa-ro-wy-wa-nia wilgoci z po-wierzch-ni oraz od-bi-ja-nia pro-mie-ni sło-necz-nych przez biały gips.
White Sands
Bibliografia http://geographicforall.blogspot.com/2016/09/mapafizyczna-swiata-pustynie.html http://www.geografia24.eu/index.php?strona=_opracowan ia/geo_250stre http://www.geografia24.eu/index.php?strona=100_1_map a_swiata_krainy https://sites.google.com/site/qazer8/ameryka-polnocna-ipoludniowa--blizniacze-siostry http://slideplayer.pl/slide/403529/ http://slideplayer.pl/slide/825498/ http://www.udyomedia.pl/def- Pustynia_Patago%C5%84ska.html http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/atakama;3871980.html http://magdalenaprask.pl/pustynia-atacama/ http://www.desertusa.com/north-american-deserts.html http://archive.bio.ed.ac.uk/jdeacon/desertecology/northa me.htm http://www.szkolnictwo.pl/szukaj,pustynia https://www.desertmuseum.org/books/nhsd_northameric a.php https://en.wikipedia.org/wiki/list_of_north_american_des erts http://www.americansouthwest.net/deserts.html http://www.worldatlas.com/articles/the-major-deserts-ofsouth-america.html