SPIS TREŚCI Część I PORADY FINANSOWO-BUDOWLANE Jak sfinansować budowę domu?... 4 Kredyty z dopłatą... 9 Kupujemy działkę... 12 Wybieramy projekt budynku... 15 Wybieramy wykonawcę... 16 Sytuacja na rynku materiałów budowlanych... 18 Budujemy fundamenty... 20 Z czego budować ściany domu?... 23 Jakie okna?... 25 Strop... 31 Dach... 32 Instalacja elektryczna... 35 Ogrzewanie i wentylacja... 37 Tynki... 38 Malowanie domu... 40 Część II PORADY PRAWNE I. Zakup nieruchomości Informacje o księdze wieczystej... 43 Działy ksiąg wieczystych... 43 Umowa w formie aktu notarialnego... 45 Przed zakupem zadatek... 46 Prawo odstąpienia od umowy... 47 Pomoc pośrednika nieruchomości... 48 II. Zagospodarowanie działki Studium kierunków zagospodarowania... 49 Plany zagospodarowania przestrzennego... 52 Elementy planu przestrzennego... 54 Decyzja o warunkach zabudowy... 56 Automatyczne odrolnienie gruntów... 58 III. Przygotowanie robót budowlanych Projekt budowlany... 59 Pozwolenie na budowę... 63 Zgłoszenie robót budowlanych... 67 Zgłoszenie budowy przyłączy... 70 IV. Umowa o roboty budowlane Umowa o roboty budowlane a umowa o dzieło... 70 Rodzaje umów budowlanych... 73
Poradnik budowlany 3 Najważniejsze postanowienia umowne... 75 Ustalanie wynagrodzenia... 79 Waloryzacja wynagrodzenia... 81 Rabaty oraz kredyty kupieckie... 82 Płatność w obcej walucie... 83 Termin zapłaty wynagrodzenia... 84 Odpowiedzialność za zapłatę... 84 Obniżenie wysokości wynagrodzenia... 85 Zabezpieczenie wykonania umowy... 86 Rękojmia za wady... 87 Odpowiedzialność wykonawcy... 87 Przedawnienie roszczeń... 89 V. Prowadzenie robót budowlanych Prace przygotowawcze... 90 Obowiązki inwestora... 91 Dziennik budowy i tablica informacyjna... 91 Budowa zgodnie z normami... 92 Samowole budowlane... 93 VI. Przystąpienie do użytkowania Zgłoszenie zakończenia budowy... 99 Pozwolenie na użytkowanie budynku...100 VII. Certyfikacja energetyczna budynków Merytoryczna zawartość certyfikatu...104 Metodologia prowadzenia obliczeń...107 Osoby odpowiedzialne za wydawanie świadectw...109 Adres redakcji: 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72 tel. (0 22) 530 40 40; www.gazetaprawna.pl Redaktor naczelny Gazety Prawnej: Robert Lidke Dyrektor artystyczny Gazety Prawnej: Dominika Raczkowska Redakcja: Roman Grzyb DTP: Leszek Ogrodowczyk Biuro Reklamy: 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72 tel. (0 22) 530 44 44; e-mail: reklama@infor.pl Biuro Obsługi Klienta: 05-270 Marki, ul. Okólna 40 tel. (0 22) 761 30 30, 0 801 62 66 66; e-mail: bok@infor.pl
4 e-poradnik Gazety Prawnej Część I PORADY FINANSOWO-BUDOWLANE Jak sfinansować budowę domu? Budowa domu to najczęściej największa inwestycja w życiu. Bardzo rzadko inwestor jest w stanie sam zgromadzić kwotę potrzebną na budowę domu. Nadal dość powszechne w Polsce są pożyczki od rodziny, ale jeśli inwestycja przekracza 500 tys. zł (a trzeba się z tym liczyć przy budowie domu), to kredyt bankowy staje się niezbędny. W ostatnim miesiącach banki radykalnie zaostrzyły kryteria udzielania kredytów hipotecznych, choć ostatnio zmian jest mniej. Najwięcej kłopotów kredytobiorcy mają ze zgromadzeniem wkładu własnego. W lepszej sytuacji są więc osoby, które posiadają mieszkanie i teraz chcieli by je zamienić na dom. Jeśli uda się sprzedać taką nieruchomość na pewno nie zabraknie im pieniędzy na wkład własny przy kredycie. Niektóre banki przy kredytach złotowych domagają się nawet 30 proc. udziału własnego kredytobiorcy (choć teoretycznie nadal są banki, w których można dostać pożyczkę na zakup całej nieruchomości). W wypadku kredytów walutowych banki domagają się jeszcze większego udziału własnego sięgającego nawet 40 proc. Generalnie można jednak przyjąć, że sprzedając w mieście 50-metrowe mieszkanie, będziemy w stanie sfinansować budowę domu do stanu deweloperskiego. Taki budynek, by nadawał się do zamieszkania, trzeba jeszcze oczywiście wykończyć (min. 100 tys. zł), a przede wszystkim trzeba kupić działkę. Na pewno więc rozpoczynając inwestycję potrzebujemy pożyczki co najmniej w wysokości 300 400 tys. zł. Mimo radykalnego zaostrzenia polityki kredytowej banki nie zrezygnowały z tego typu działalności, choć wiele osób, o średnich dochodach, rzeczywiście nie może w tej chwili liczyć na jakąkolwiek pożyczkę w banku. Szacujemy, że w tym roku udzielimy ok. 250 tys. kredytów hipotecznych mówi Krzysztof Pietraszkiewicz prezes Związku Banków Polskich. Większość z tych pożyczek będą to jednak kredyty złotowe. Łatwo dostępne i tanie kredyty we frankach szwajcarskich odeszły w Polsce do lamusa uważa Paweł Majtkowski z Finamo. Główną przyczyną takiej sytuacji jest nieufność banków do wzajemnego pożyczania sobie pieniędzy na rynku międzybankowym. Banki mogą jednak nadal udzielać pożyczek w polskiej walucie, bo dzięki atrakcyjnemu oprocentowaniu depozytów (mimo spadku na początku 2009 roku) mają na ten cel spore środki. Bankowcy obawia-
Poradnik budowlany 5 OPROCENTOWANIE KREDYTÓW HIPOTECZNYCH NA DZIEŃ 12.01.2009 R.* Bank PLN Zmiana w ciągu mie- CHF Zmiana w ciągu miesiąca (w pkt proc.) siąca (w pkt proc.) BGŻ 7,19% -0,76 4,27% -0,56 BOŚ 7,09% -0,68 n/d n/d BPH 8,36% -0,61 3,71% -0,53 BZ WBK 7,07% -0,79 n/d n/d Deutsche Bank 6,97% -0,71 2,81% -0,25 DnB Nord 7,45% -0,67 3,21% -0,57 Dominet Bank 6,88% -0,42 n/d n/d Eurobank 7,65% -0,69 3,24% -2,16 Fortis Bank 8,48% -0,07 n/d n/d GE Money Bank 12,45% 5,77 5,43% -6,73 ING Bank Śląski 7,15% -0,68 n/d n/d Kredyt Bank 7,58% -0,53 6,41% -0,44 Lukas Bank 7,66% -0,35 n/d n/d mbank 12,06% 3,60 7,87% n/d Millennium 7,68% -0,75 n/d n/d MultiBank 12,46% 4,00 8,27% 3,40 Nordea Bank 7,16% -0,72 3,50% -0,54 Pekao 7,57% 0,00 n/d n/d PKO BP 8,49% -0,65 7,39% 0,76 Pocztowy 7,46% -0,65 n/d n/d Polbank 8,02% -0,77 2,88% -0,24 Raiffeisen Bank 8,79% -0,6 n/d n/d Santander Consumer Bank 7,85% b.d. n/d b.d. Średnia 8,24% 4,92% * Źródło: Raport szybko.pl i Expandera ją się jednak spowolnienia gospodarczego, wzrostu bezrobocia i zwiększenia liczby kredytów zagrożonych. Z tego powodu nawet osoba o dochodach w wysokości ok. 3 tys. zł miesięcznie może mieć problemy z uzyskaniem kredytu. Ceny działek spadły w ubiegłym roku nawet o 20 proc. Banki bardzo niechętnie gotowe są dzisiaj finansować inwestycje budowlane, bo obawiają się dalszych spadków cen i tym samym spadku wartości zabezpieczenia hipotecznego. Rata kredytowa na budowę domu może być dzisiaj niższa niż rok temu, pomimo