STRESZCZENIE Wstęp: Wielowymiarowość oraz złożoność reakcji seksualnej kobiety w połączeniu z podświadomym pragnieniem posiadania potomstwa powoduje, iż na pewnym etapie życia te dwie funkcje łączą się. Ciąża i okres poporodowy łączą się z jakościowymi przemianami w seksualizmie kobiety. Przynoszą istotne zmiany stanu zdrowia i samopoczucia. Mają niewątpliwy wpływ na zachowania seksualne kobiet. Wraz ze zmianami w wyglądzie, psychice, gospodarce hormonalnej, zmianie stylu życia kobiety, zmianie ulega ich seksualność i poczucie własnej wartości. Czynnikami zmieniającymi zachowania seksualne kobiet w okresie poporodowym są: sposób odbytego porodu, relacje między partnerami, zmiana stylu życia związana z opieką nad potomstwem oraz dolegliwości poporodowe. Wpływ wyżej wymienionych czynników na jakość życia kobiety może być bardzo różnorodny. Zaburzona aktywność w tej sferze ma istotny wpływ na jakość życia kobiety. Zagadnienie seksualności kobiet przed ciążą jest dość dobrze poznane, natomiast seksualność kobiet po porodach jest tematem stosunkowo rzadko poruszanym. Pożycie seksualne po porodzie stanowi dla wielu kobiet problem, którego nie poruszają i nie zgłaszają podczas wizyt w czasie ciąży i po urodzeniu dziecka. Bardzo ważne jest aby kobiety w okresie ciąży i po porodzie otoczyć opieką oraz omawiać z nimi kwestie dotyczące ich zdrowia seksualnego. Zaburzenia seksualne wymagają edukacji zdrowotnej i wsparcia ze strony personelu medycznego. Praca przedstawia jaki wpływ ma poród oraz okres poporodowy na życie intymne kobiet. Cel pracy: Ocena jak poród i okres poporodowy wpływa na zachowania seksualne i jakościowe przemiany w seksualizmie kobiety. Materiał i Metody: Badaniami objęto 170 kobiet, po porodach drogami natury i po cięciach cesarskich. Badania prowadzono w Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym nr 2 w Szczecinie, w Klinice Położnictwa i Ginekologii, w Poradni Patologii Ciąży i Chorób Kobiecych, w Poradni Badań Prenatalnych oraz w środowisku w trakcie wizyt patronażowych przeprowadzanych u położnic. Badania prowadzono w okresie od grudnia 2013 roku do kwietnia 2016 roku.
Każda pacjentka po wyrażeniu pisemnej zgody na udział w badaniu, otrzymywała do wypełnienia dwa kwestionariusze - Kwestionariusz Seksualności Kobiety(SFK/K dla kobiet)- standaryzowaną i walidowaną do warunków polskich skalę Mell - Krat (wersję Kromierzyńską) - służącą do oceny potrzeb i reakcji seksualnych oraz ankietę własnego autorstwa zawierającą 40 pytań dotyczących pożycia seksualnego pacjentek. Materiał badawczy poddano analizie statystycznej. Analizę danych z zebranych ankiet przeprowadzono dla wszystkich ankietowanych kobiet (n=170). Grupę badaną podzielono na grupy i podgrupy uwzględniając drogę i liczbę przebytych porodów. Wyliczono statystki opisowe danych ilościowych takich cech jak: wiek, liczba porodów, punkty uzyskane w skali Mell-Krat, wiek inicjacji seksualnej, liczba dotychczasowych partnerów seksualnych, długość trwania związku z obecnym partnerem oraz wiek partnera. W analizie statystycznej wykorzystano test niezależności Chi kwadrat dla zmiennych jakościowych. Odpowiedzi na pytania wielokrotnego wyboru przedstawiono za pomocą tabel wielokrotnych odpowiedzi. Ocenę współzależności wybranych cech wykazujących związek linowy wykorzystano współczynnik liniowy korelacji Pearsona. W celu wyodrębniania możliwych predyktorów zaburzeń seksualnych utworzono model regresji logistycznej, w którym zmienną zależną było występowanie zaburzeń zachowań seksualnych lub ich brak na podstawie skali Mell-Krat, zaś zmiennymi niezależnymi (predyktorami) były wybrane cechy jakościowe i ilościowe. Podsumowanie wyników: Badania wykazały, iż zachowania seksualne kobiet po porodach podlegają zmianom. Według skali Mell- Krat: Porównując ogólną ocenę życia seksualnego wśród badanych kobiet (w poszczególnych grupach i podgrupach), stwierdzono brak istotnej zależności pomiędzy drogą i liczbą porodów, a ogólną oceną życia seksualnego. Z badań wynika również, iż droga i liczba porodów nie ma wpływu na występowanie zaburzeń seksualnych. Zarówno częstość odczuwania potrzeby seksualnej u badanych kobiet, jak i częstość osiąganej satysfakcji seksualnej (orgazmów) istotnie koreluje z liczbą stosunków płciowych. Do najważniejszych czynników zakłócających zaspokojenie seksualne badanych kobiet wg skali Mell- Krat należą: brak duchowego porozumienia z partnerem, krótka gra miłosna, obawa przed zajściem w ciążę i krótkotrwałość stosunku. Do najważniejszych czynników sprawiających trudności podczas stosunku płciowego w ocenie pacjentek należą: brak orgazmu i obojętność do kontaktów płciowych.
Na podstawie ankiety własnej stwierdzono, że kobiety rodzące drogą cięcia cesarskiego istotnie częściej wskazywały na negatywny wpływ okresu poporodowego na ich życie seksualne (p = 0,0471). Zaobserwowano również, że kobiety rodzące tylko raz istotnie częściej wskazywały, że okres poporodowy niekorzystnie wpłynął na ich życie seksualne (p = 0,0205). Niekorzystny wpływ okresu poporodowego na życie seksualne w ocenie badanych kobiet, okazał się istotnym czynnikiem mającym wpływ na: późniejsze odczuwanie pożądania seksualnego po porodzie (p=0,0008), na późniejszy czas pierwszego zbliżenia seksualnego (p=0,0008), na podjęcie decyzji o pierwszym zbliżeniu przez partnera (p=0,0046), na pogorszenie relacji między partnerami po porodzie (p<0,0000) oraz na negatywną ocenę pierwszego stosunku po porodzie (p<0,0000). Niekorzystny wpływ okresu poporodowego na życie seksualne w ocenie badanych pacjentek był istotnie związany z odczuwanym dyskomfortem podczas pierwszego stosunku po porodzie (p=0,00067) oraz z odczuwanym strachem przed pierwszym stosunkiem po porodzie (p= 0,0054). Badania wykazały, że zabieg nacięcia krocza, (wykonywany podczas porodu) był istotnym czynnikiem mającym wpływ na odczuwanie strachu przed pierwszym stosunkiem (p=0,0126). Według modelu regresji logistycznej czas związku z partnerem istotnie zwiększa szansę na wystąpienie zaburzeń seksualnych. Stwierdzono istotną zależność relacji po porodzie między kobietą i jej partnerem, a występowaniem zaburzeń w zachowaniach seksualnych. Im gorsze relacje z partnerem, tym większa szansa na wystąpienie zaburzeń seksualnych. Wnioski: 1. Zarówno droga porodu jak i ich ilość nie wpływa na ogólną ocenę życia seksualnego oraz na występowanie zaburzeń seksualnych. 2. Pogorszenie relacji między partnerami seksualnymi w okresie poporodowym, istotnie wpływa na występowanie zaburzeń seksualnych. 3. Poród drogami natury sprzyja prawidłowemu pożyciu seksualnemu. 4. Przy porodach drogami natury należy starać, się nie nacinać krocza jeśli jest to możliwe. 5. Wielodzietność zmniejsza negatywny wpływ okresu poporodowego na pożycie płciowe. 6. Kobiety, które wskazywały, że okres poporodowy nie miał negatywnego wpływu na ich życie seksualne, istotnie wcześniej zaczynały odczuwać pożądanie seksualne oraz wcześniej dochodziło do zbliżenia seksualnego po porodzie. Decyzje o pierwszym stosunku podejmowały wspólnie z partnerem.
7. Kobiety, które stwierdzały, że okres poporodowy miał niekorzystny wpływ na ich życie seksualne zgłaszały pogorszenie relacji z partnerem po porodzie, istotnie częściej oceniały pierwszy stosunek jako nieprzyjemny, częściej odczuwały dyskomfort w trakcie stosunku i strach przed pierwszym zbliżeniem. Decyzje o pierwszym stosunku częściej podejmował partner. SUMMARY Introduction: Multidimensionality and complexity of female sexual response in conjunction with the subconscious desire of offspring, cause that at some stage in lifethese two functions are combined. Pregnancy and Postpartum combined with the qualitative changes in a woman's sexuality.bring important changes in health and well-being. They can undoubtedly influence women s sexual behaviours. Changes in appearance, psyche, hormonal system, style of livingare accompanied by changes of sexuality and self-esteem.
Factors modifying women s sexual behavior in the postnatal periodare (include): method of delivery, relations between partners, change of lifestyle related to care of child and postpartum complaints. Influence of these factors on quality of sexual life can vary.impaired activity in this area has a significant impact on the quality of women s life. The issue of women's sexuality before pregnancy is fairly well understood, while the sexuality of women after childbirth is a subject rarely tackled. For many women sexual intercourse after childbirth is a problem which they can t move and don t report the visits during pregnancy and after childbirth. It is very important to attend to women with care and to discuss the issue of sexual health during pregnancy and after childbirth. Sexual dysfunctions require education andsupport from the medical staff.dsc. thesis presents what impact has the childbirth and postnatal period on the sex life of women. Aim: The aim of the study was evaluation how childbirth and the postnatal period affects sexual behavior and qualitative changes in female sexuality. Material and methods: The study included 170 women after vaginal delivery and after cesarean sections. The study was conducted in the Clinical Hospital number 2 in Szczecin ( in clinic of obstetrics and gynecology, in the risk Pregnancy and gynecological diseases clinic, in the prenatal tests clinic andi also in the environment during visits carried out at the maternity. Research was conducted from the December 2013 to April 2016. Each patient after written consent to participate in the study, receivedtwo questionnaires - Questionnaire of Women Sexuality (SFK/K for women) - standardized and validated Polish version of Mell - Krat scale was used to evaluate sexual needs and reactions in female respondents and proprietary survey which containing 40 questions about sexual life of patients. The research material was analyzed. Analysis of data collected from surveys carried out for all the women surveyed (n=170). The study group was divided into groups and subgroups taking into account the way of delivery parity. Calculated descriptive statistics of quantitative characteristics such as age, parity, points earned on Mell-Krat scale, the age of sexual initiation, the number of previous sexual partners, the duration of the current partner and the partner's age. In the statistical analysis used Chi square test of independence for qualitative variables was.the answers to multiple-choice questions presented by the tables of multiple responses.the evaluation of the interdependence of selected features of having a connection cable used linear correlation of Pearsoncoefficient. In order to extract the possible predictors of sexual
dysfunction created a logistic regression model in which the dependent variable was the occurrence of disorders of sexual behavior, or lack of them on the basis of the Mell-Krat scale, and the independent variables (predictors) were selected qualitative and quantitative. Results submit: The research have shown that sexual behavior of women after childbirth are subject to change. According to the Mell- Krat scale : Comparing the overall assessment of the sexual life of women surveyed (in particular groups and subgroups) found no significant relationship between the way and the number of births, and the overall assessment of sexual life.the study also shows that the way and the number of births has no effect on the incidence of sexual dysfunction. Both the frequency of feeling sexual needs of women surveyed, and frequency of achieved sexual satisfaction (orgasm) correlates significantly with the number of sexual intercourses. The most important confounders of sexual satisfaction surveyed of women by the Mell- Krat scale include: lack of spiritual understanding with the partner, a short game of love, fear of pregnancy and the relative brevity.the most important factors of the trouble areas during sexual intercourse in the evaluation of patients include: lack of orgasm and indifference to sexual contact. Based on this own survey it was found that women giving birth by caesarean section are significantly more likely to point to the negative impact of postnatal period on their sex life (p = 0.0471).It was also observed that women giving birth only once significantly more likely to indicate that postnatal period negatively affected their sex life (p = 0.0205).The adverse effect of postnatal period on the sex life of the surveyed women was an important factor affecting: the subsequent feeling of sexual desire after birth (p = 0.0008), later time of the first sexual encounter (p = 0.0008), to make a decision about the first close-up bypartner (p = 0.0046), the deterioration of relations between the partners after birth (p<0,0000) and on the negative assessment of first intercourse after birth (p<0,0000). The adverse effect of postnatal period on the sex life of the surveyed patients was significantly associated with perceived discomfort during the first intercourse after birth (p = 0.00067) and felt the fear of the first intercourse after birth (p = 0.0054).Studies have shown that episiotomy (performed during labor) was an important factor affecting the feeling of fear before the first intercourse (p = 0.0126). According to the logistic regression model time of the relationship with partner significantly increases the chance of occurrence of sexual dysfunction.there was a significant correlation after delivery - relationship between woman and her partner, and the occurrence of disturbances
in sexual behavior. The worse relationship with partner, the more likely the occurrence of sexual dysfunction. Conclusions: 1. Equal the way and number of births doesn t affect overall assessment of the sexual life and the occurrence of sexual dysfunctions. 2. The deterioration of relations between sexual partners in the postnatal period, has a significant impact on the incidence of sexual dysfunctions. 3. Vaginal birth conducive to proper sexual cohabitation. 4. When spontaneous deliveries should try, not to mutilate the crotch if it possible. 5. Many children reduces the negative effect of postnatal period for sexual intercourse. 6. Women who indicated that postnatal period had a negative impact on their sex life, significantly earlier began to feel sexual desire and occurred before the sexual encounter after birth. Decisions to take the first intercourse with a partner. 7. Women who stated that postnatal period had a negative impact on their sex life reported a deterioration in relations with a partner after giving birth, significantly more often evaluated first attitude as an unpleasant, often felt discomfort during intercourse and fear before the first intercourse. Decisions about the first comparison often undertook partner.