Strona 1 z 3 Z1-PU7 Wydanie N1 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: BHP w Górnictwie 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2013/14 4. Poziom kształcenia: studia pierwszego stopnia 5. Forma studiów: studia stacjonarne 2. Kod przedmiotu: S I-EZiZO/33 6. Kierunek studiów: GÓRNICTWO I GEOLOGIA (RG) 7. Profil studiów: ogólnoakademicki 8. Specjalność: Eksploatacja Złóż i Zagospodarowanie Odpadów 9. Semestr: V 10. Jednostka prowadząca przedmiot: Katedra Zarządzania i Inżynierii Bezpieczeństwa 11. Prowadzący przedmiot: prof. dr hab. inż. Jan Szlązak 12. Przynależność do grupy przedmiotów: przedmioty specjalnościowe 13. Status przedmiotu: obowiązkowy 14. Język prowadzenia zajęć: polski 15. Przedmioty wprowadzające oraz wymagania wstępne: Podstawowym przedmiotem wprowadzającym jest: Bezpieczeństwo pracy i ergonomia. Student powinien mieć podstawową wiedzę z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii. Powinien umieć ocenić zagrożenie występujące w środowisku pracy, oraz dobrać podstawowe kroki profilaktyki w celu minimalizacji zagrożenia. 16. Cel przedmiotu: Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z podstawowymi zasadami bezpiecznego wykonywania pracy 17. Efekty kształcenia: 1 Nr Opis efektu kształcenia 1 Zna podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w przemyśle wydobywczym, ma podstawową wiedzę w zakresie ratownictwa górniczego i kopalnianych służb ratowniczych przemysłu wydobywczego Metoda sprawdzenia efektu kształcenia Forma prowadzenia zajęć Odniesienie do efektów dla kierunku studiów K_W25+++ 2 Ma podstawową wiedzę na temat zagrożeń naturalnych i technologicznych występujących w kopalniach oraz zna sposoby przeciwdziałania w przypadku ich wystąpienia 3 Ma przygotowanie niezbędne do pracy w środowisku górniczym oraz zna zasady bezpieczeństwa i higieny pracy Test, Samodzielne wykonanie pomiarów w Samodzielne rozwiązanie problemu obliczeniowego K_W30++ K_U16++ 4 Potrafi zastosować się do zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz potrafi dobrać i wyznaczyć drogę ucieczkową dla załogi dołowej w przypadku wystąpienia zagrożenia 5 Potrafi odpowiednio określić priorytety służące do realizacji określonego przez siebie i innych zadania 6 Prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywanym zawodem Samodzielne wykonanie i dobór odpowiedniej profilaktyki dla zagrożenia występującego w wyrobiskach dołowych oraz umiejętność doboru drogi ewakuacyjnej K_U31++ K_K04++ K_K05++ 1 należy wskazać ok. 5 8 efektów kształcenia
Strona 2 z 3 18. Formy zajęć dydaktycznych i ich wymiar (liczba godzin) semestr V Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium 15 15 19. Treści kształcenia: (oddzielnie dla każdej z form zajęć dydaktycznych W./Ćw./L./P./Sem.) Semestr V Rola nauki o bezpieczeństwie pracy w życiu gospodarczym kraju (pojęcia podstawowe, historia profilaktyki wypadkowej i chorobowej, narodziny prawa o bezpieczeństwie pracy i państwowym nadzorze nad warunkami pracy, motywacja wewnętrzna do tworzenia bezpiecznych warunków pracy, wypadkowość jako miernik kultury bezpieczeństwa pracy, bezpieczeństwo pracy jako element i cel zarządzania, źródła inspiracji do tworzenia bezpiecznych warunków pracy). System ochrony pracy w Polsce, (cel i zadania systemu ochrony pracy w Polsce, struktura organizacyjna systemu ochrony pracy w Polsce, sektor nadzoru państwowego i społecznego, sektor naukowo badawczy, sektor wykonawczy). Zagrożenia w środowisku pracy analiza ryzyka(identyfikacja zagrożeń, metody identyfikowania zagrożeń, analiza ryzyka, ocena wielkości ryzyka, praktyczna metoda szacowania ryzyka, zarządzanie ryzykiem). Atmosfera kopalniana zagrożenia w środowisku pracy (atmosfera kopalniana, charakterystyka gazów występujących w atmosferze kopalnianej). Zagrożenia występujące w górnictwie (zagrożenia występujące w górnictwie, zagrożenia metanowe, zagrożenia wybuchem pyłu węglowego, zagrożenia tąpaniami, zagrożenia pożarami, zagrożenia wodne, zagrożenia wyrzutami gazów i skał, zagrożenia techniczne). Wypadkowość i profilaktyka wypadkowa (definicje, wypadkowość, model zdarzenia wypadkowego, przyczyny i przebieg wypadku, postępowanie powypadkowe, profilaktyka wypadkowa). Choroby zawodowe (rodzaje chorób zawodowych, przyczyny chorób zawodowych, diagnozowanie chorób zawodowych, profilaktyka chorób zawodowych (lista). Laboratorium Specyfika środowiska pracy w górnictwie. Metodyka analizy i oceny wypadkowości. Dokumentacja powypadkowa. Ocena źródeł chorób zawodowych na wybranym stanowisku pracy. Ocena ryzyka zawodowego. Praktyczne zastosowanie pomocy przedlekarskiej z wykorzystaniem phantoma. Środki ochrony indywidualnej. Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego, obowiązujące przepisy w tym zakresie. Podział i zastosowanie środków ochrony indywidualnej. Zapoznanie się z przyrządami pomiarowymi służącymi do pomiaru atmosfery kopalnianej. 20. Egzamin: Semestr V NIE 21. Literatura podstawowa: 1. Ryszard Studenski: Organizacja bezpiecznej pracy w przedsiębiorstwie. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 1996r. 2. Jerzy T. Karczewski: System zarządzania bezpieczeństwem pracy. Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o., Gdańsk 2000r. 3. Włodzimierz Roszczynialski, Stanisław Nawrat, Jan Szlązak: Bezpieczna kopalnia. Wydawnictwo AGH, Kraków 1999r. 4. Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia, praca zbiorowa pod redakcją D. Koradeckiej, CIOP, Warszawa 1999. 5. BHP w firmie, Wyd. Wiedza i Praktyka Sp. z o.o., Warszawa 2003 6. Jan Szlązak, Nikodem Szlązak, Bezpieczeństwo i Higiena Pracy, AGH, Uczelniane wydawnictwa Naukowo Dydaktyczne, Kraków 2010r. 22. Literatura uzupełniająca: 1. Rączkowski B.: BHP w praktyce. ODDK Gdańsk 2000 r. 2. Lebecki K. Zagrożenia pyłowe w górnictwie. Wyd. GIG, Katowice 2004 r. 3. Sobala J., Rozmus P.: System zarządzania bezpieczeństwem pracy w zakładach górniczych. Wyd. GIG, Katowice 1997 r. 23. Nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów kształcenia Semestr V Lp. Forma zajęć 1. Liczba godzin kontaktowych / pracy studenta 15/15 w tym: zapoznanie się ze wskazaną literaturą (5), analiza zagrożeń i wypadków zaistniałych w górnictwie węgla kamiennego (4), przygotowanie do kolokwium (5), kolokwium (1).
Strona 3 z 3 2. Ćwiczenia / 3. Laboratorium 4. Projekt / 5. Seminarium / 6. Inne / Suma godzin: 30 / 60 24. Suma wszystkich godzin: 15/45 w tym: przygotowanie do (15), wykonanie obliczeń oceny ryzyka zawodowego na wybranych stanowiskach pracy (5) obliczenie wskaźników wypadkowości w górnictwie (2), wykonanie sprawozdań (15), analiza środowiska pracy (5) udział w konsultacjach (2), obrona sprawozdań (1), Semestr V 90 25. Liczba punktów ECTS: 2 Semestr V 3 26. Liczba punktów ECTS uzyskanych na zajęciach z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego: Semestr V 3 27. Liczba punktów ECTS uzyskanych na zajęciach o charakterze praktycznym (laboratoria, projekty): Semestr V 2 28. Uwagi: Zajęcia laboratoryjne odbywają się w pracowni BHP i ratownictwa górniczego, 4 5 osobowe sekcje laboratoryjne realizujące kolejno poszczególne ćwiczenia. Zatwierdzono:.. (data i podpis prowadzącego)... (data i podpis Dyrektora Instytutu/Kierownika Katedry/ Dyrektora Kolegium Języków Obcych/Kierownika lub Dyrektora Jednostki Międzywydziałowej) 2 1 punkt ECTS 30 godzin
Strona 1 z 3 Z1-PU7 Wydanie N1 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: BHP w Górnictwie 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2013/14 4. Poziom kształcenia: studia pierwszego stopnia 5. Forma studiów: studia stacjonarne 2. Kod przedmiotu: S I-EZiZO/33 6. Kierunek studiów: GÓRNICTWO I GEOLOGIA (RG) 7. Profil studiów: ogólnoakademicki 8. Specjalność: Eksploatacja Złóż i Zagospodarowanie Odpadów 9. Semestr: VI 10. Jednostka prowadząca przedmiot: Katedra Zarządzania i Inżynierii Bezpieczeństwa 11. Prowadzący przedmiot: prof. dr hab. inż. Jan Szlązak 12. Przynależność do grupy przedmiotów: przedmioty specjalnościowe 13. Status przedmiotu: obowiązkowy 14. Język prowadzenia zajęć: polski 15. Przedmioty wprowadzające oraz wymagania wstępne: Podstawowym przedmiotem wprowadzającym jest: Bezpieczeństwo pracy i ergonomia. Student powinien mieć podstawową wiedzę z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii. Powinien umieć ocenić zagrożenie występujące w środowisku pracy, oraz dobrać podstawowe kroki profilaktyki w celu minimalizacji zagrożenia. 16. Cel przedmiotu: Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z podstawowymi zasadami bezpiecznego wykonywania pracy 17. Efekty kształcenia: 1 Nr Opis efektu kształcenia 1 Zna podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w przemyśle wydobywczym, ma podstawową wiedzę w zakresie ratownictwa górniczego i kopalnianych służb ratowniczych przemysłu wydobywczego Metoda sprawdzenia efektu kształcenia Forma prowadzenia zajęć Odniesienie do efektów dla kierunku studiów K_W25+++ 2 Ma podstawową wiedzę na temat zagrożeń naturalnych i technologicznych występujących w kopalniach oraz zna sposoby przeciwdziałania w przypadku ich wystąpienia 3 Ma przygotowanie niezbędne do pracy w środowisku górniczym oraz zna zasady bezpieczeństwa i higieny pracy Test, Samodzielne wykonanie pomiarów w Samodzielne rozwiązanie problemu obliczeniowego K_W30++ K_U16++ 4 Potrafi zastosować się do zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz potrafi dobrać i wyznaczyć drogę ucieczkową dla załogi dołowej w przypadku wystąpienia zagrożenia 5 Potrafi odpowiednio określić priorytety służące do realizacji określonego przez siebie i innych zadania 6 Prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywanym zawodem Samodzielne wykonanie i dobór odpowiedniej profilaktyki dla zagrożenia występującego w wyrobiskach dołowych oraz umiejętność doboru drogi ewakuacyjnej K_U31++ K_K04++ K_K05++ 1 należy wskazać ok. 5 8 efektów kształcenia
Strona 2 z 3 18. Formy zajęć dydaktycznych i ich wymiar (liczba godzin) semestr VI Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium 15 E 15 19. Treści kształcenia: (oddzielnie dla każdej z form zajęć dydaktycznych W./Ćw./L./P./Sem.) Semestr VI Zarządzanie bezpieczeństwem pracy (dokument bezpieczeństwa, pojęcie zarządzania bezpieczeństwem pracy, pojęcie układu społeczno technicznego, zarządzanie bezpieczeństwem pracy w układach społeczno technicznych, zakładowy system bezpieczeństwa pracy, system bezpieczeństwa pracy a wypadkowość, sterowanie zakładowym systemem bezpieczeństwa pracy polityka, cele, metody realizacji polityki i celów). Przygotowanie ludzi do bezpiecznej pracy (dobór pracowników i adaptacja zawodowa, doskonalenie zawodowe, motywowanie do bezpiecznej pracy, stres zawodowy i sposoby jego redukcji. Bezpieczeństwo pracy w unii europejskiej (podstawowy akt prawny UE w zakresie bezpieczeństwa pracy, obowiązki pracodawców w dziedzinie bhp, szkolenie bhp na czym polega, obowiązki pracowników w dziedzinie bhp, szczegółowe dyrektywy z zakresu bhp czego dotyczą, służba ochrony zdrowia i zapobiegania w niektórych państwach UE, porównanie stanu bhp w krajach UE i w Polsce). Pierwsza pomoc resuscytacja, pomoc przedlekarska przy zwichnięciach, skręceniach, złamaniach, krwotokach, zachłyśnięciach, urazach z ciałami obcymi. Laboratorium Ocena warunków klimatu w środowisku pracy. Skład powietrza kopalnianego oraz jego pomiary w zakresie przepisów BHP. Zapoznanie się z aparatami regeneracyjnymi, osobistymi lampami górniczymi. Zapoznanie się z ogólnymi zasadami działania Systemu Metanowo-Pożarowego. Środowisko pracy hałas, wibracja, pyły, stres zawodowy. 20. Egzamin: Semestr VI TAK 21. Literatura podstawowa: 1. Ryszard Studenski: Organizacja bezpiecznej pracy w przedsiębiorstwie. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 1996r. 2. Jerzy T. Karczewski: System zarządzania bezpieczeństwem pracy. Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o., Gdańsk 2000r. 3. Włodzimierz Roszczynialski, Stanisław Nawrat, Jan Szlązak: Bezpieczna kopalnia. Wydawnictwo AGH, Kraków 1999r. 4. Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia, praca zbiorowa pod redakcją D. Koradeckiej, CIOP, Warszawa 1999. 5. BHP w firmie, Wyd. Wiedza i Praktyka Sp. z o.o., Warszawa 2003 6. Jan Szlązak, Nikodem Szlązak, Bezpieczeństwo i Higiena Pracy, AGH, Uczelniane wydawnictwa Naukowo Dydaktyczne, Kraków 2010r. 22. Literatura uzupełniająca: 1. Rączkowski B.: BHP w praktyce. ODDK Gdańsk 2000 r. 2. Lebecki K. Zagrożenia pyłowe w górnictwie. Wyd. GIG, Katowice 2004 r. 3. Sobala J., Rozmus P.: System zarządzania bezpieczeństwem pracy w zakładach górniczych. Wyd. GIG, Katowice 1997 r. 23. Nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów kształcenia Lp. Forma zajęć 1. 2. Ćwiczenia / 3. Laboratorium 4. Projekt / Semestr VI Liczba godzin kontaktowych / pracy studenta 15/15 w tym: zapoznanie się ze wskazaną literaturą (5), analiza zagrożeń i wypadków zaistniałych w górnictwie węgla kamiennego (4), przygotowanie do kolokwium (5), kolokwium (1). 15/45 w tym: przygotowanie do (15), praktyczne udzielanie pomocy przedlekarskiej (5) ocena narażenia zawodowego (2), wykonanie sprawozdań (15), analiza środowiska pracy (5) udział w konsultacjach (2), obrona sprawozdań (1),
Strona 3 z 3 5. Seminarium / 6. Inne / Suma godzin: 30 / 60 24. Suma wszystkich godzin: Semestr VI 90 25. Liczba punktów ECTS: 2 Semestr VI 3 26. Liczba punktów ECTS uzyskanych na zajęciach z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego: Semestr VI 3 27. Liczba punktów ECTS uzyskanych na zajęciach o charakterze praktycznym (laboratoria, projekty): Semestr VI 2 28. Uwagi: Zajęcia laboratoryjne odbywają się w pracowni BHP i ratownictwa górniczego, 4 5 osobowe sekcje laboratoryjne realizujące kolejno poszczególne ćwiczenia. Zatwierdzono:.. (data i podpis prowadzącego)... (data i podpis Dyrektora Instytutu/Kierownika Katedry/ Dyrektora Kolegium Języków Obcych/Kierownika lub Dyrektora Jednostki Międzywydziałowej) 2 1 punkt ECTS 30 godzin