WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT INSPEKCJI HANDLOWEJ

WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT INSPEKCJI HANDLOWEJ we WROCŁAWIU -69 Wrocław, ul. Ofiar Oświęcimskich 1A tel. (71) 344-2-3, 38, 39; fax. (71) 344-26-2 SPRAWOZDANIE DOLNOŚLĄSKIEGO WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORA INSPEKCJI HANDLOWEJ WE WROCŁAWIU Z KONTROLI JAKOŚCI PALIW CIEKŁYCH W RAMACH SYSTEMU MONITOROWANIA I KONTROLOWANIA JAKOŚCI PALIW CIEKŁYCH I BIOPALIW CIEKŁYCH W ROKU 27 NA TERENIE WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO WROCŁAW 28 1

Od 1 stycznia 27 r. podstawę prawną funkcjonowania systemu monitorowania i kontrolowania jakości paliw stanowi ustawa z 2 sierpnia 26 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. Nr 169, poz. 12). Nowa regulacja prawna, w stosunku do poprzedniej, rozszerzyła zakres kontroli ze stacji ogólnodostępnych, zakładowych oraz baz i hurtowni paliw który istniał pod rygorami poprzedniej ustawy, na kontrolę całego łańcucha dystrybucji paliw począwszy od producenta poprzez hurtownie i bazy paliw a skończywszy na stacja ogólnodostępnych i zakładowych. Dodatkowo ustawa wprowadziła możliwość kontrolowania paliwa dostarczanego do stacji i baz paliw transportem drogowym autocysterny. W trakcie kontroli w roku 27, oprócz ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, miały zastosowanie także inne akty prawne, takie jak m.in.: ustawa z dnia 1 grudnia 2 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 21 r. Nr 4, poz. 2 z późniejszymi zmianami), ustawa z dnia 2 lipca 24 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 187 ze zm.), rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 lutego 22 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania organów Inspekcji Handlowej, wzoru legitymacji służbowej pracowników Inspekcji oraz trybu wydawania i wymiany legitymacji (Dz. U. Nr 39, poz. 36), rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 22 r. w sprawie szczegółowego trybu pobierania i badania próbek produktów przez organy Inspekcji Handlowej (Dz. U. Nr 7, poz.22), rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 października 2 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych (Dz. U. Nr 216, poz. 182 ze zm.), rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 marca 24 r. w sprawie sposobu pobierania próbek (Dz. U. Nr 64, poz.9), rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 3 listopada 26 r. w sprawie metod badania jakości paliw ciekłych (Dz. U. Nr 22, poz. 166), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 grudnia 26 r. w sprawie wymagań jakościowych dla gazu skroplonego (LPG) (Dz. U. Nr 21, poz. 181), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 31 stycznia 27 r. w sprawie sposobu pobierania próbek gazu skroplonego (LPG) (Dz. U. Nr 44, poz. 279), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 23 marca 27 r. w sprawie metod badania jakości gazu skroplonego (LPG) (Dz. U. Nr 9, poz. 399), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 4 stycznia 27 r. w sprawie wymagań jakościowych dotyczących zawartości siarki dla olejów oraz rodzajów instalacji i warunków, w których będą stosowane ciężkie oleje opałowe (Dz. U. Nr 4, poz. 3), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 lutego 27 r. w sprawie sposobu pobierania próbek lekkiego oleju opałowego, ciężkiego oleju opałowego oraz oleju do silników statków żeglugi śródlądowej (Dz. U. Nr 41, poz. 261), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 lutego 27 r. w sprawie metod badania jakości lekkiego oleju opałowego, ciężkiego oleju opałowego oraz oleju do silników statków żeglugi śródlądowej (Dz. U. Nr 41, poz. 262), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 września 27 r. w sprawie sposobu monitorowania jakości paliw ciekłych, biopaliw ciekłych, a także wzorów raportów dotyczących tych paliw oraz gazu skroplonego (LPG) i sprężonego gazu ziemnego (CNG) (Dz. U. Nr 189, poz. 134), 2

ustawa z dnia 2 sierpnia 26 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz. U. Nr 169 poz. 1199) (oznaczenie dystrybutorów), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 8 września 26 r. w sprawie wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych (Dz. U. Nr 166 poz. 1182), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 22 stycznia 27 r. w sprawie wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych stosowanych w wybranych flotach oraz wytwarzanych przez rolników na własny użytek (Dz. U. Nr 24, poz. 149), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 grudnia 26 r. w sprawie wymagań jakościowych dla sprężonego gazu ziemnego (CNG) (Dz. U. Nr 21, poz. 18), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 lutego 27 r. w sprawie metod badania jakości biopaliw ciekłych (Dz. U. Nr 44, poz. 281), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 31 stycznia 27 r. w sprawie sposobu pobierania próbek biopaliw ciekłych u rolników wytwarzających biopaliwa ciekłe na własny użytek (Dz. U. Nr 24, poz. 1), rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 marca 24 r. w sprawie sposobu oznakowania dystrybutorów do sprzedaży biopaliw ciekłych (Dz. U. Nr 1, poz. 499 ze zm.), rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie sposobu oznakowania dystrybutorów zaopatrujących wybrane floty w biopaliwo ciekłe oraz zbiorników, w których magazynowane są biopaliwa ciekłe przeznaczone dla wybranych flot pojazdów (Dz. U. Nr 128, poz. 896). * * * * * * * * * Podstawą prawną przeprowadzania przez organy Inspekcji Handlowej kontroli jakości paliw ciekłych w 27 r. był art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 2 sierpnia 26 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. Nr 169, poz. 12). Kontrole zlecane były przez Zarządzającego Systemem Monitorowania i Kontrolowania Jakości Paliw Ciekłych i Biopaliw Ciekłych tj. Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który realizował swoje ustawowe zadania przy pomocy Głównego Inspektora Inspekcji Handlowej i podległych mu właściwych miejscowo Wojewódzkich Inspektorów. Procedura kontroli realizowanych w 27 r. przez tut. Inspektorat Inspekcji Handlowej przedstawiała się następująco: o terminie przyszłych kontroli Główny Inspektorat Inspekcji Handlowej w Warszawie informował z kilkudniowym wyprzedzeniem, celem odpowiedniego przygotowania technicznego oraz środków transportowych i logistycznych, w dniu kontroli z Wojewódzkim Inspektorem Inspekcji Handlowej kontaktował się specjalista Wydziału Kontroli Paliw GIIH Warszawa uzyskując dane inspektorów uczestniczących w kontroli, numery telefonów kontaktowych oraz przekazując dane adresowe pierwszej stacji paliw lub hurtowni przeznaczonej do kontroli w zakresie jakości oferowanych paliw, 3

po przybyciu na wskazaną stację paliw lub hurtownię paliw kontrolujący okazywali legitymacje służbowe, stałe imienne upoważnienia do kontroli jakości paliw ciekły i biopaliw ciekłych. Ustalano także dane adresowe stacji, osobę upoważnioną do uczestnictwa w kontroli, a także rodzaje oferowanych lub gromadzonych paliw. Ponadto ustalano stany ilościowe paliw w zbiornikach, z których poprzez dystrybutor lub bezpośrednio, pobierano próbki paliw. Ważnym elementem było również określenie rodzajów odmierzaczy paliw znajdujących się na stacjach, rodzaje i wielkości zbiorników w hurtowniach, bazach paliw, a także w miarę możliwości ustalano wskazania liczydeł litrowych odmierzaczy paliw, po ustaleniu w/w danych jeden z inspektorów przystępował do pobierania prób paliw wskazanych wcześniej przez Specjalistę z GIIH Warszawa, próby paliw z dystrybutorów inspektor pobierał do schłodzonych litrowych metalowych pojemników po około 4 litry próbki podstawowej i około 4 litry próbki kontrolnej danego produktu. Przed pobieraniem prób paliw oczyszczano końcówkę przewodu wlewowego odmierzacza paliw a następnie przepłukiwano ją ok. 4 litrami danego produktu. Do pobierania prób benzyn pobierający paliwo używał specjalnej mosiężnej przystawki, która ograniczała wzburzanie paliwa i utratę lekkich frakcji, W przypadku baz i hurtowni paliw procedura była o wiele bardziej złożona, gdyż są to tereny o ścisłym rygorze bezpieczeństwa. W pobliżu zbiorników i instalacji przeładunkowych nie można używać telefonów komórkowych ani jakichkolwiek urządzeń mogących wytworzyć tzw. iskrę krzesaną. Poruszanie się po takiej hurtowni lub bazie paliw jest możliwe po odpowiednim zapoznaniu się z terenem, w specjalnej odzieży antyelektrostatycznej, według regulaminów BHP panujących w tych placówkach. Pobieranie próbek paliw jest możliwe tylko przez osoby posiadając specjalistyczne badania lekarskie oraz szkolenia i uprawnienia w zakresie pobierania próbek paliw ze zbiorników nadziemnych i podziemnych. Próbki paliw ze zbiorników, po uwzględnieniu rodzaju zbiornika, rodzaju instalacji oraz warunków technicznych i pogodowych, pobiera się za pomocą zgłębnika (bardzo często) lub jeżeli na to pozwala budowa zbiornika koszem z butelką szklaną. Na terenie województwa dolnośląskiego w roku 27 próby paliw, ze zbiorników znajdujących się w hurtowniach i bazach paliw, pobierane były w dwojaki sposób: - w przypadku zbiorników cylindrycznych leżących podziemnych lub nadziemnych próbki paliw pobierane były w uzależnieniu od procentowego napełnienia danego zbiornika w kolejności od lustra cieczy do dna zbiornika. W przypadku próbek oleju napędowego, po zbadaniu jego jednorodności aerometrem, można było skomponować próbkę ogólną 4

z pobranych próbek punktowych o odpowiedniej ilości i z odpowiednich poziomów zbiornika. W przypadku próbek benzyn nie można było pozwolić na składanie próbek punktowych w ogólną z uwagi na wysoką lotność tegoż produktu i możliwość utraty lekkich frakcji. Próbki punktowe benzyn, zawsze składano w próbkę ogólną w odpowiednich warunkach laboratoryjnych. - w przypadku zbiorników cylindrycznych stojących nadziemnych lub podziemnych (co jest rzadkością) próbki paliw inspektor pobierał, z odpowiedniego punktu na dachu zbiornika, od lustra cieczy do dna zbiornika. Od tego jaka jest wysokość słupa cieczy w zbiorniku zależało pobieranie próbek z odpowiednich poziomów. Przeważnie były to próbki punktowe z poziomów: górnego, środkowego i dolnego. I tak samo, jak w przypadku zbiorników cylindrycznych leżących, próbki punktowe oleju napędowego można było skomponować w próbkę ogólną natomiast próbki benzyn jedynie w warunkach laboratoryjnych. po pobraniu próbki paliw zostawały zaplombowywane i oznaczone kodami wiadomymi inspektorom kontrolującym oraz Dyspozytorowi w GIIH w Warszawie; z w/w czynności kontrolujący sporządzali protokół pobrania próbek paliw pozostawiając jeden egzemplarz kontrolowanemu lub jego przedstawicielowi, po skończonych kontrolach pobrane próbki i próbki kontrolne paliw przekazywano do akredytowanego laboratorium wyznaczonego przez Zarządzającego Systemem, po przebadaniu próbek i sporządzeniu przez akredytowane laboratorium protokołu z badań, tut. Inspektorat przekazywał je, wraz z protokołem kontroli, przedsiębiorcy u którego pobierano próbki do badń laboratoryjnych, W sytuacji, gdy badania próbek paliw nie wykazały przekroczenia wymagań jakościowych, postępowanie administracyjne kończyło się podpisaniem protokołu z kontroli oraz przekazaniem wyników badań. Jednakże w przypadku negatywnych wyników badań, Przedsiębiorca miał 7 dni, od podpisania protokołu z kontroli, na złożenie wniosku o przebadanie próbki kontrolnej. W sytuacji gdy próbka kontrolna wyszła dobrze, Przedsiębiorca otrzymywał wyniki wraz z protokołem kontroli i nie ponosił żadnych konsekwencji karnych i administracyjnych. Gdy wyniki badań próbki podstawowej i badania próbki kontrolnej w przypadku złożenia wniosku, wykazały niewłaściwą jakość tut. Inspektorat kierował do właściwej miejscowo Prokuratury zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Ponadto przedsiębiorca zostawał obciążony kosztami badań próbki, która wyszła negatywnie.

Gdy badania wykazały niewłaściwą jakość pobranej próbki lub próbek paliw, inspektorzy tut. Inspektoratu podejmowali czynności ustalenia i kontroli łańcucha dostaw kwestionowanego paliwa, kończąc go u przedsiębiorcy, który posiadał w swoim zakresie zbiorniki do gromadzenia paliw. W przypadku stacji zakładowych procedura pobierania prób paliwa przebiegała identycznie jak w przypadku stacji ogólnodostępnych kiedy posiadała odmierzacz paliwa lub jak w przypadku hurtowni i baz paliw kiedy znajdował się na terenie firmy zbiornik. W myśl opisanych wyżej procedur kontrolnych przeprowadzono w 27 r., na zlecenie Zarządzającego Systemem, kontrole w 22 placówkach, w tym: - 21 stacjach ogólnodostępnych, - 1 stacji zakładowej, - 7 hurtowniach i bazach paliw, - 2 firmach hurtowniach oferujących do sprzedaży lekki olej opałowy (LOO), zlokalizowanych na terenie działania Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej we Wrocławiu oraz podległych Delegatur w Legnicy, Jeleniej Górze i Wałbrzychu. W ramach działań kontrolnych pobrano do badań jakościowych w akredytowanym laboratorium - na stacjach ogólnodostępnych, zakładowych, firmach oferujących do sprzedaży LOO oraz w bazach i hurtowniach paliw - 41 próbek paliw, w tym: - 184 próbek oleju napędowego, - 173 próbki benzyny bezołowiowej 9, - 42 próbki benzyny bezołowiowej 98, - 2 próbki lekkiego oleju opałowego. Badanie jakości paliw ciekłych odbywało się w okresach określonych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 października 2 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych (Dz. U. Nr 216, poz. 182 ze zm.), tj.: - dla oleju napędowego: - 16.4 do 3.9 okres letni, - 16.11 do końca lutego okres zimowy, - 1.3 do 1.4 i 1.1 do 1.11 okres przejściowy, - dla benzyn: - od 1. do 3.9 - okres letni, - od 1.11 do końca lutego - okres zimowy, - 1.3 do 3.4 i 1.1 do 31.1 okres przejściowy 6

oraz dwóch systemach: - w ramach systemu europejskiego - celem było monitorowanie pod względem statystycznym jakości paliw tj.: benzyny (bezołowiowa 9 oraz 98), oleju napędowego, - w ramach systemu krajowego - celem było przeciwdziałanie magazynowaniu, wprowadzaniu do obrotu, a także gromadzeniu w stacjach zakładowych paliw tj. benzyn i oleju napędowego, które nie spełniają wymagań jakościowych określonych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy. Głównym źródłem kontroli, w ramach tego systemu, były informacje od konsumentów na złą jakość oferowanych paliw, przekazywane do Głównego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Warszawie. W rozbiciu na system, w jakim badano próbki paliw (krajowy lub europejski) pobrano próbki jak niżej: Rodzaj paliwa\ system badania Krajowy Europejski olej napędowy ON 164 2 benzyna bezołowiowa 9 12 21 benzyna bezołowiowa 98 26 16 lekki olej opałowy - LOO 2 Ilość pobranych próbek z podziałem na system w jakim je badano W wyniku działań kontrolnych stwierdzono oferowanie do sprzedaży paliw nie spełniających wymagań jakościowych określonych w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19.1.2 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych (Dz. U. Nr 216, poz. 182 z późniejszymi zmianami) w 11 stacjach paliw oraz w 1 firmie oferującej do sprzedaży lekki olej opałowy, kwestionując jakość: - oleju napędowego w placówkach. - benzyny bezołowiowej 9 w 7 placówkach, - benzyny bezołowiowej 98 w 1 placówce, - lekkiego oleju opałowego w 1 placówce. W oparciu o wyniki kontroli tutejszy Inspektorat skierował do właściwych miejscowo Prokuratur 9 zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 31 ustawy z dnia 2 7

sierpnia 26 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. Nr 169, poz. 12), natomiast: w 1 stacji - odstąpiono od kierowania zawiadomień do właściwej miejscowo prokuratury z uwagi na niewielkie przekroczenie parametru prężności par oraz na to, iż paliwo pochodziło z okresu przejściowego i spełniało wymagania dla tego okresu, w 1 stacji paliw postępowania kontrole prowadzone było w asyście przedstawiciela prokuratora oraz przy udziale funkcjonariuszy z Centralnego Biura Śledczego. Dokumentacja, związana z dostawami paliw do stacji, została zabezpieczona przez Prokuraturę Okręgową we Wrocławiu, która prowadzi dochodzenie w tej sprawie. Podczas kontroli pobrano, z zabezpieczonych przez CBŚ zbiorników, 6 próbek produktu ropopochodnego (brak deklaracji przedsiębiorcy co do rodzaju paliwa). Podczas wstępnego badania, laboratorium określiło temperaturę zapłonu, która odpowiadała olejowi napędowemu i według parametryzacji dla ON przebadano w/w 6 próbek produktu ropopochodnego, stwierdzają znacznie zawyżoną zawartość siarki. Dokumentację z kontroli przekazano nadzorującej postępowanie Prokuraturze. w 1 firmie oferującej do sprzedaży lekki olej opałowy skierowano pismo do dostawcy LOO, o wyjaśnienie kwestii związanej z kwalifikacją oleju opałowego jako oleju opałowego L2, który to olej został pobrany przez inspektorów jako olej opałowy lekki, a parametrami odpowiadał olejowi opałowemu ciężkiemu. Sprawa w toku. Najczęściej kwestionowanymi parametrami w badanych próbkach były: - w oleju napędowym: zawartość siarki i temperatura zapłonu, - w benzynie bezołowiowej 9: temperatura końca destylacji, destylacja, pozostałość po destylacji, prężność par, zawartość tlenu, zawartość związków organicznych zawierających tlen, - w benzynie bezołowiowej 98: rzeczywista liczba oktanowa (RON), motorowa liczba oktanowa (MON), - w lekkim oleju opałowym (LOO): zawartość siarki. 8

Olej napędowy Parametr kwestionowany Ilość zawartość siarki 7 Benzyna bezołowiowa 9 Parametr kwestionowany temperatura końca destylacji Ilość temperatura zapłonu 3 destylacja 1 pozostałość po destylacji 1 prężność par 1 zawartość tlenu 1 zawartość związków organicznych 1 zawierających tlen 4 Benzyna bezołowiowa 98 Parametr kwestionowany rzeczywista liczba oktanowa (RON) motorowa liczba oktanowa (MON) Ilość Lekki olej opałowy LOO Parametr kwestionowany Ilość 1 zawartość siarki 1 1 Najczęściej kwestionowane parametry w poszczególnych gatunkach paliwa z podaniem ilości próbek, w których wystąpiły * * * * * * * * * W okresie od 1.1.27 r. do 31.12.27 r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej we Wrocławiu wpłynęło 121 informacji o podejrzeniu oferowania na stacjach złej jakości paliwa, w tym: - 28 informacji imiennych, - 86 informacji anonimowych, - 7 informacji od instytucji państwowych (tj. m.in. Policji, UKS, UC, Rzeczników Praw Konsumenta itp.). Uwzględniając rodzaj stacji (prywatna lub koncernowa) informacje dotyczące podejrzenia oferowania złego paliwa na stacjach przedstawia się następująco: PRYWATNE PKN ORLEN BP STATOIL SHELL LOTOS JET 6 23 7 6 11 6 3 Wszelkie informacje jakie wpływały do Wojewódzkiego Inspektoratu niezwłocznie przekazywano do Głównego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Warszawie, gdzie w porozumieniu z Zarządzającym Systemem Prezesem UOKiK, były ewentualnie ujmowane w planach kontroli. Dlatego też trudno jest podać dokładne dane odnośnie wykorzystania konkretnych informacji w poszczególnych kontrolach stacji paliw. 9

Porównując daty informacji od konsumentów z datami przeprowadzenia kontroli w zakresie jakości paliw można podać następujące dane: - na 28 stacji z informacji imiennych skontrolowano 22 stacje, a informacja o 1 stacji przesłana została, według właściwości miejscowej, do innego wojewódzkiego inspektoratu Inspekcji Handlowej. Nie objęto planem kontroli stacji pochodzących z informacji imiennych od konsumentów, - na 86 stacji z informacji anonimowych skontrolowano 9 stacji, nie objęto planem kontroli 26 stacji, a stacja z 1 informacji przesłana została, według właściwości miejscowej, do innego wojewódzkiego inspektoratu Inspekcji Handlowej. * * * * * * * * * W roku 27 nie przeprowadzano kontroli w zakresie dystrybucji i gromadzenia biopaliw ciekłych na terenie Dolnego Śląska. Powyższe spowodowane było wieloma czynnikami, zarówno legislacyjnymi jak i ekonomicznymi. Bardzo duży wpływ na powyższą sytuację miały opóźnienia w uchwalaniu i publikacji rozporządzeń wykonawczych do ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych. Dość wysoka akcyza na biopaliwo również miała swój wpływ na niewielką ilość stacji, które miały w swojej ofercie biopaliwa, a które to stacje bardzo szybko zrezygnowały ze sprzedaży biopaliw z uwagi na niską opłacalność dystrybucji tego paliwa oraz zbyt mało atrakcyjną cenę w porównaniu do zwykłego oleju napędowego. Podobnie miała się sytuacja w przypadku gazu skroplonego LPG i gazu sprężonego CNG. Opóźnienia związane z wydawaniem odpowiednich aktów wykonawczych do ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw ciekłych, spowodowały odsunięcie w czasie kontroli jakości gazu LPG. Powyższe miało również wpływ na opóźnienia w organizowaniu przetargów na zakup specjalistycznego sprzętu do pobierania, dość niebezpiecznego w swej postaci paliwa, jakim jest gaz skroplony LPG. Na terenie województwa dolnośląskiego, przeprowadzono pod koniec kwietnia 27 roku, kilkanaście kontroli tzw. pilotażowych w zakresie jakości oferowanego na stacjach paliwa LPG. Kontrole były prowadzone przy udziale inspektorów - laborantów z Instytutu Paliw i Energii Odnawialnej w Warszawie specjalistów w dziedzinie pobierania prób paliw ciekłych. Wykorzystywany był do tego celu sprzęt udostępniony przez wymienione wyżej laboratorium oraz specjalistyczny samochód laboratorium, w którym na miejscu badano podstawowe parametry takie jak m.in: liczbę oktanową motorową, prężność par, zawartość dienów, stosunek propanu do butanu. 1

W przypadku gazu sprężonego CNG w roku ubiegłym nie przeprowadzano kontroli w zakresie jakości tego paliw, z uwagi na brak aktu wykonawczego określającego sposób pobierania próbek, a co za tym idzie i brak specjalistycznego sprzętu niezbędnego do prawidłowego pobrania próbek. * * * * * * * * * Pilotażowa kontrola LPG W okresie 16-24.4.27 r. przeprowadzono, przy udziale pracowników z Instytutu Paliw i Energii Odnawialnej w Warszawie (IPiEO), kontrole pilotażowe w zakresie jakości gazu skroplonego LPG sprzedawanego na stacjach ogólnodostępnych zlokalizowanych na terenie województwa dolnośląskiego. W podanym wyżej okresie objęto kontrolą 14 stacji paliw oferujących do sprzedaży gaz skroplony LPG. Badania próbek gazu LPG przeprowadzone przez IPiEO wykazały w dwóch przypadkach przekroczenie parametru: całkowitej zawartości siarki: - w pierwszym przypadku wynik badania wykazał powyżej 1 mg/kg, - w drugim przypadku wynik badania wykazał 63,1 mg/kg. Z uwagi na brak odpowiednich uregulowań prawnych w zakresie pobierania gazu skroplonego LPG, nie podejmowano dalszych czynności związanych z niewłaściwą jakością gazu. W 1 przypadku, podczas kontroli stacji LPG, stwierdzono nieprawidłowość polegającą na napełnianiu przez pracownika stacji, gazem płynnym LPG z dystrybutora - trzech butli 11 kg. Na powyższą okoliczność pracownika stacji przesłuchano w charakterze strony. O stwierdzonej nieprawidłowości poinformowano: - Prezesa Urzędu Regulacji i Energetyki w Warszawie, - właściwą miejscowo Komendę Miejską Straży Pożarnej, - właściwy miejscowo Nadzór Budowlany, - właściwy miejscowo Urząd Skarbowy, - właściwy miejscowo Urząd Dozoru Techniczneg. Na podstawie ustaleń kontroli, Komendant Miejski Państwowej Straży Pożarnej skierował wniosek o ukaranie do Sądu Grodzkiego, przeciwko pracownikowi stacji w związku z popełnieniem wykroczenia określonego w art. 83 1 Kodeksu wykroczeń. * * * * * * * * * 11

MONITORING PALIW W DANYCH TABELARYCZNYCH NA TERENIE DOLNEGO ŚLĄSKA Ilość skontrolowanych stacji paliw i hurtowni w IH Wrocław oraz poszczególnych Delegaturach IH z podziałem na stacje prywatne i należące do dużych koncernów paliwowych Ilość stacji i hurtowni (bez LOO) Prywatne PKN ORLEN BP SHELL JET LOTOS STATOIL Wrocław 9 49 1 8 1 3 4 1 Legnica 28 14 9 1 3 1 Jelenia Góra 6 3 14 3 3 2 3 Wałbrzych 4 2 1 1 3 1 RAZEM 218 118 3 13 19 4 6 Ilość pobranych i skontrolowanych próbek paliwa z podziałem na gatunek i system w jakim były badane (krajowy lub europejski) ON Pb 9 U 9 Pb 98 Kraj Europa Kraj Europa Kraj Europa Kraj Europa Razem Wrocław 69 9 68 12 168 Legnica 19 2 18 3 3 4 49 Jelenia Góra 49 3 47 4 3 111 Wałbrzych 27 6 19 8 7 4 71 Razem 164 2 12 21 26 16 Razem 12

Ilość skontrolowanych stacji ogólnodostępnych, zakładowych i hurtowni paliw w IH Wrocław i Delegaturach Stacje ogólnodostępne Stacje zakładowe Hurtownie paliw Firmy oferujące LOO WROCŁAW 84 6 LEGNICA 28 JELENIA GÓRA 9 1 WAŁBRZYCH 39 1 2 RAZEM 21 1 7 2 * * * * * * * * * Monitoring Paliw w wykresach na terenie Dolnego Śląska PROCENTOWY UDZIAŁ KONTROLI W WIIH WROCŁAW ORAZ W POSZCZEGÓLNYCH DELEGATURACH 28% 18% 41% Wrocław Legnica Jelenia Góra Wałbrzych 13% 13

PROCENTOWY UDZIAŁ POBRANYCH PRÓB PALIW WIIH WROCŁAW ORAZ W POSZCZEGÓLNYCH DELEGATURACH 18% 42% Wrocław Legnica Jelenia Góra 28% Wałbrzych 12% STOSUNEK PROCENTOWY PRZEBADANYCH PRÓB POZYTYWNYCH DO NEGATYWNYCH % Pozytywne Negatywne 9% PROCENTOWY UDZIAŁ STACJI PRYWATNYCH I KONCERNOWYCH OBJĘTYCH KONTROLAMI W ROKU 27 Prywatne 2% 6% 9% 2% 3% PKN "ORLEN" "LOTOS" "BP" "SHELL" 24% 4% "JET" "STATOIL" 14

STOSUNEK ILOŚCIOWY POBRANYCH PRÓB W SYSTEMIE KRAJOWYM DO POBRANYCH W SYSTEMIE EUROPEJSKIM 16 14 12 1 8 6 4 2 149 1 3 4 19 9 11 18 Wrocław Legnica J. Góra Wałbrzych Krajowy Europejski STOSUNEK ILOŚCIOWY POBRANYCH PRÓB PALIW W ROZBICIU NA POSZCZEGÓLNE GATUNKI PALIWA SYSTEM KRAJOWY 1 1 12 68 69 Wrocław 18 3 19 4 47 49 J. Góra 7 19 27 2 ON Pb 9 Pb 98 U 9 LOO 1

STOSUNEK ILOŚCIOWY POBRANYCH PRÓB PALIW W ROZBICIU NA POSZCZEGÓLNE GATUNKI PALIWA SYSTEM EUROPEJSKI 2 1 1 4 3 8 4 9 3 6 2 3 Wrocław Legnica J. Góra Wałbrzych ON Pb 9 Pb 98 U 9 * * * * * * * * * KONTROLE JAKOŚCI PALIW NA TERENIE DOLNEGO ŚLĄSKA W LATACH 23-27 Rok 27 był czwartym rokiem, w którym odbywały się kontrole jakości paliw. W okresie od czerwca do grudnia 23 roku odbyły się pierwsze kontrole jakości oferowanych do sprzedaży paliw ciekłych. Z uwagi na to, iż tworzył się dopiero system monitorowania paliw ciekłych oraz na to, iż Polska szykowała się do wejścia w struktury Unii Europejskiej, w trakcie kontroli inspektorzy bazowali na obowiązujących przepisach i normach prawnych. Bardzo intensywnie, w owym okresie, postępowały prace nad stworzeniem systemu monitorowania i kontrolowania jakości paliw ciekłych znajdujących się w obrocie oraz gromadzonych w hurtowniach i bazach paliw. Od roku 24 kontrole jakości paliw odbywały się już na podstawie ustawy z dnia 23 stycznia 24 roku o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw płynnych i biopaliw płynnych oraz wydanych na jej podstawie rozporządzeń. Kolejny rok 2 to kontynuacja monitorowania paliw na kanwie cytowanej wyżej ustawy przy jednoczesnej zmianie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych, polegającej na zaostrzeniu wymagań dotyczących ochrony środowiska poprzez zmniejszenie zawartości siarki, ze 1 mg/kg dla benzyn i 3 mg/kg dla oleju napędowego, do mg/kg dla obydwu paliw. 16

W latach 23 26 pobierane do badań próbki paliw, badane były przez akredytowane laboratoria w zakresie parametryzacji mającej wpływ na ochronę środowiska naturalnego oraz zdrowia i życia ludzkiego. Od 1 stycznia 27 roku, po wejściu w życie ustawy z dnia 2 sierpnia 26 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. Nr 169, poz. 12), poszerzono zakres parametryzacji o parametry tzw. eksploatacyjne, mające istotny wpływ na pracę silników spalinowych i wysokoprężnych, które pośrednio również mają wpływ na środowisko naturalne oraz zdrowie i życie człowieka. Mając powyższe na uwadze można dokonać porównania ilości przeprowadzonych kontroli oraz ilości stacji, na których zakwestionowano jakość paliw, na przełomie lat 23 27. Podkreślić należy, że w roku 27 tutejszy Inspektorat Inspekcji Handlowej znalazł się w czołówce Inspektoratów pod względem ilości przeprowadzonych kontroli, pobierając jednocześnie największą ilość próbek paliw do badań laboratoryjnych. 27 26 2 191 27 22 24 126 23 7 1 1 2 2 Ilość skontrolowanych stacji przez WIIH Wrocław w latach 23-27 27 11 26 13 2 23 24 18 23 26 1 1 2 2 3 Ilość stacji, na których stwierdzono niewłaściwą jakość paliwa w latach 23-27 17

DOLNOŚLĄSKI INSPEKTORAT NA TLE INNYCH WOJEWÓDZKICH INSPEKTORATÓW W ROKU 27 2 2 211 143 14 24 184 214 167 1 111 111 98 19 1 68 73 72 47 Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko - Mazurskie Wielkopolskie Zachodnio - Pomorskie Ilość skontrolowanych stacji ogólnodostępnych w poszczególnych Wojewódzkich Inspektoratach Inspekcji Handlowej 1 9 8 7 6 4 3 2 1 Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie 7 1 2 Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie 3 3 3 Podkarpackie Podlaskie Pomorskie 8 6 2 Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko - Mazurskie Wielkopolskie Zachodnio - Pomorskie 3 4 9 Ilość skontrolowanych hurtowni i baz paliw w poszczególnych Wojewódzkich Inspektoratach Inspekcji Handlowej 18

4 3 399 3 2 2 1 1 Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie 173 184 117 Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie 234 212 324 7 16 Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie 122 182 286 67 11 33 Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko - Mazurskie Wielkopolskie Zachodnio - Pomorskie 287 Ilość pobranych próbek paliw w stacjach ogólnodostępnych, zakładowych oraz hurtowniach i bazach paliw w poszczególnych Wojewódzkich Inspektoratach Inspekcji Handlowej 9 8 7 8,11 8,82 6 4 3 2 1 4,23 3,67 6,78, 3,91 2,14 6,76,88,4 4, 4,76 4,29 2,8 6, Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko - Mazurskie Wielkopolskie Zachodnio - Pomorskie Udział procentowy próbek paliw niespełniających wymagań jakościowych w poszczególnych województwach Sporządził: Paweł Wróbel starszy specjalista WIIH Wrocław 19