Kryzys monarchii piastowskiej
1. Panowanie Mieszka II (1025-1031, 1032-1034) Koronacja w 1025r.; w testamencie chrobry pominął Bezpryma i Ottona Zaangażował się w konflikt z Niemcami (wyprawy na Saksonię) 1031 r. najazd Rusi (Jarosław Mądry) oraz Niemiec (Konrad II); (spory dynastyczne wewn. państwa, bracia proszą o pomoc przyjaciół z zagranicy)
Utrata Grodów Czerwieńskich oraz Łużyc i Milska; być może również Moraw i Słowacji Wygnanie Mieszka Przejęcie władzy przez braci
2. Kryzys monarchii piastowskiej Władzę przejmuje Bezprym za cenę rezygnacji z korony królewskiej 1032 r. wraca Mieszko; wspólne rządy z Ottonem oraz Dytrykiem (synem przyrodniego brata Bolesława Chrobrego) Po śmierci Mieszka II w 1034r. nastał czas rozbicia wewn. państwa
Pogańskie powstanie ludowe 1037-1039 Niezadowolenie ludności z powodu danin i podatków na rzecz państwa i kościoła Powroty do wiary pogańskiej Czas rządów samowładców Miecław stworzył księstwo na Mazowszu
Najazd Brzetysława 1039r. 1039 r. książę czeski Brzetysław najechał kraj Zniszczenie wielkopolski, zniszczył grody (m.in. Gniezno) Zabrał szczątki św. Wojciecha Przyłączył do Czech Śląsk
3. Kazimierz Odnowiciel (1034-1058) i odbudowa państwa zbyt słaba Polska = zbyt mocne Czechy słaba Polska = silny Miesław słaba Polska = nawrót do pogaństwa ziem polskich Sojusz z Niemcami (pomoc Niemiec w przejęciu władzy) Sojusz z Rusią (ślub z Marią Dobroniegą, siostrą Jarosława Mądrego)
Powrót do kraju w 1040r. i stopniowe opanowywanie ziem; 1. Opanowanie Małopolski z Krakowem 2. Opanowanie Wielkopolski 3. 1047r. odzyskanie Mazowsza 4. Odzyskanie Pomorza (?) 5. 1050 opanowanie sbrojnie Śląska; 1054 r. zjazd w Kwedlinbburgu Śląsk do Polski za cenę trybutu 500 grzywien srebra i 30 grzywien złota (grzywna = 0,20 kg)
Odnowiciel 1. Odbudowa grodów 2. Podział kraju na prowincje (większe jednostki administracyjne położone wokół grodów) 3. Przeniesienie siedziby/stolicy do Krakowa (ok. 1040r.) 4. Wprowadził beneficjum zamiast danin jako wynagrodzenie; zasady użytkowanie w ten sposób ziemi rozwiązywało tzw. prawo rycerskie 5. Początek kształtowania się w Polsce rycerstwa 6. Wzrost majątków kościoła
4. Król Bolesław Śmiały(Szczodry) 1058-1079 Prowadził samodzielną politykę zagraniczną, często sprzecznie z wolą cesarza Angażował się w konflikty wewnętrzne na Węgrzech Zaniechał płacenie trybutu ze Śląska; konflikt z Czechami interwencje dynastyczne na Rusi; odzyskał Grody Czerwieńskie Strata Pomorza Gdańskiego
Koronacja królewska 1076 Spór o inwestyturę (walka cesarza z papieżem; s.363) Bolesław popiera papieża Grzegorza VII Nagroda korona królewska w 1076r. Odrodzenie się arcybiskupstwa w Gnieźnie oraz ustanowienie biskupstwa w Płocku Fundacja klasztoru w Tyńcu, Mogilnie, Lubiniu
5. Panowanie Władysława Hermana 1079-1102 Duuuża rola palatyna (wojewody) Sieciecha, faktycznie to on rządził; m.in. mógł bić monetę ze swoim wizerunkiem Bierna polityka księcia Władysława Herman/Sieciech przeszedł do obozu cesarskiego, wznowił płatność trybuntu ze Śląska, zrezygnował z korony, w 1079r. Utracił Grody Czerwieńskie
Bunt przeciw Sieciechowi Bunt możnych (oraz synów Zbigniewa i Bolesława) głównie przeciw palatynowi 1097 r. zmuszenie Hermana do podziału państwa Zbigniew otrzymał Wielkopolskę, Bolesław Małopolskę i Śląsk, Władysław Herman Mazowsze i władzę zwierzchnią 1099r. Wspólna wyprawa braci przeciw Sieciechowi i Hermanowi; pokonanie i wygnanie Sieciecha (1100-1101)
6. Konflikt Bolesława Krzywoustego (1102-1138) ze Zbigniewem Zbigniew miał tereny Wielkopolski i Mazowsza Bolesław Małopolska i Śląsk Zbigniew polityka zachowawcza i ugodowa; uznawał zależność od cesarza i nie zamierzał podbijać Pomorza Bolesław przeciwnie ; dodatkowo sojusze z Węgrami i Rusią oraz najazdy na Pomorze
Wojna polsko-niemiecka 1109r. Konflikt między braćmi; wygnanie Zbigniewa w 1008r. Pomoc z Niemiec; W 1109 r. Henryk V najechał Polskę; przez Bytom, Głogów, Wrocław bez sukcesów Obrona Głogowa Zbigniew wraca, ale zostaje oślepiony śmiertelnie i w 1112r. umiera Publiczna pokuta księcia Bolesława
7. Podbój i chrystianizacja Pomorza 1116 r. opanowanie Pomorza Gdańskiego, do 1122 r. opanowanie Pomorza Zachodniego (książę Warcisław żłożył Krzywoustemu hołd) Biskup bamberski Otton chrystianizował Pomorzan Biskupstwa włocławskie i lubuskie 1135 r. w Merseburgu zjazd, na którym Krzywousty zobowiązał się do płacenia cesarzowi hołdu z Pomorza i Rugii 1136 r. wydano bullę gnieźnieńską, potwierdzającą istnienie niezależnego arcybiskupstwa gnieźnieńskiego