Najważniejsze rodzaje łączności

Najważniejsze rodzaje łączności DISTRESS komunikat alarmowy nadawany przez osobę lub statek znajdujący się w bezpośrednim niebezpieczeństwie za pomocą przystawki DSC MAYDAY łączność bezpieczeństwa. Komunikat MAYDAY oznacza wezwanie pomocy przez statek w niebezpieczeństwie MAYDAY RELAY przekazywanie dalej czyjegoś wezwania pomocy przez statek nie będący w niebezpieczeństwie PAN-PAN (urgens) łączność nagląca URGENCY. Dotyczy wypadków, w których charakter niebezpieczeństwa jest inny niż zagrożenie dla statku, np. człowiek za burtą, wezwanie pomocy lub porady lekarskiej SECURITE (safety) łączność ostrzegawcza. Dotyczy informacji związanych z bezpieczeństwem żeglugi; ostrzeżenia nawigacyjne, o sztormie/ silnym wietrze Zwykła łączność (rutine) rozmowy między statkami, z kapitanatami portów, prognozy pogody itp. 1

Zasady użycia radiostacji Należy pamiętać: niepotrzebna transmisja jest zabroniona, przekazywanie treści nieprzyzwoitych i wulgarnych jest zabronione, przerywanie innej korespondencji jest dozwolone jedynie w przypadkach łączności o wyższym priorytecie, transmisje radiowe objęte są prawnie tajemnicą i wszystkie korespondencje powinny być traktowane jako poufne, chyba że z natury są ogólne, jak np. prognozy pogody, wezwania pomocy, akcje poszukiwania i ratowania... nie wolno przekazywać informacji fałszywych lub wprowadzających w błąd, nie wolno dokonywać wywołań anonimowych - bez identyfikacji. Nadając przez radio powinieneś: mówić wyraźnie, aby twoje wypowiedzi nie mogły być pomylone z innymi, unikać podnoszenia głosu i krzyczeć, ponieważ może to spowodować zakłócenia lub zniekształcenia głosu, używać standardowych zwrotów i słownictwa w komunikacji, mówić wolno, ale całymi zdaniami. 2

DISTRESS komunikat alarmowy nadawany za pomocą przystawki DSC przez osobę lub statek znajdujący się w bezpośrednim niebezpieczeństwie Komunikat alarmowy DISTRESS nadawany jest radiotelefonem VHF za pomocą przystawki DSC na CH 70 przez osobę lub statek znajdujący się w bezpośrednim niebezpieczeństwie i potrzebujący natychmiastowej pomocy. W komunikacie alarmowym są zawarte następujące informacje: Numer MMSI* Pozycja (otrzymana z GPS lub wprowadzona ręcznie przez operatora) Czas UTC określenia pozycji Rodzaj zagrożenia Pozycja statku i czas jej określenia są niezbędnymi informacjami do przeprowadzenia skutecznej akcji alarmowej. Dlatego też, jeżeli przystawka DSC nie jest podłączona do GPS, pozycja powinna być wprowadzana ręcznie przez operatora. Zalecany maksymalny odstęp czasowy pomiędzy kolejnymi uaktualnieniami pozycji wynosi 4 godziny. Komunikat alarmowy jest nadawany do wszystkich stacji (ALL STATIONS). Wysłanie komunikatu alarmowego za pomocą przystawki DSC 1. Ustaw moc nadawania na high (25W) 2. Przesuń klapkę DISTRESS 3. Wciśnij klawisz DISTRESS 4. Przed wysłaniem komunikatu alarmowego należy upewnić się, czy wprowadzona jest aktualna pozycja i czas UTC. Jeżeli tak nie jest, należy ją wprowadzić ręcznie: a. Wciśnij klawisz Menu b. Wciśnij klawisz Posn c. Wprowadź szerokość i długość geograficzną używając klawiatury numerycznej. d. Wprowadź znak współrzędnej (N,S,E,W) za pomocą klawisza funkcyjnego e. Wciśnij klawisz E f. Wprowadź czas UTC (w formacie 24-godzinnym) używając klawiatury numerycznej. g. Wciśnij klawisz E 5. Wciśnij dolny klawisz funkcyjny znajdujący się z prawej strony wyświetlacza, aby wybrać rodzaj zagrożenia. 6. Aby wysłać komunikat wciśnij i przytrzymaj przez 5 sekund klawisz DISTRESS. Czas pozostały do transmisji będzie wstecznie odliczany. Jeżeli w tym czasie zwolnisz przycisk, komunikat nie zostanie nadany. Komunikat alarmowy nieokreślonego rodzaju (Undesignated Distress) Wysłanie komunikatu następuje poprzez wciśniecie i przytrzymanie przez 5 sekund przycisku znajdującego sie pod klapką DISTRESS. 3

Tej metody wysłania alarmu używamy tylko wtedy, gdy nie mamy czasu na edycje wiadomości ponieważ: pozycja i czas jej określenia nie zostały sprawdzone przez wysłaniem, nie został określony rodzaj zagrożenia (domyślnie ustawiony jest nieokreślony "Undesignated"). Jeżeli statek znajduje się w obszarze A1, alarm zostanie potwierdzony na DSC przez stację brzegową (CRS). Stacja ta będzie koordynatorem akcji ratunkowej i może zażądać asysty innych statków znajdujących się w pobliżu. Po wysłaniu komunikatu alarmowego na DSC (wezwanie w niebezpieczeństwie), stacja potrzebująca pomocy rozpocznie korespondencję za pomocą radiotelefonu na CH 16 nadając najpierw wezwanie, a następnie zawiadomienie w niebezpieczeństwie. Za pomocą przystawki DSC mamy możliwość edycji wywołania alarmowego. Możemy wybrać rodzaj zagrożenia oraz wprowadzić ręcznie pozycję i czas UTC jej określenia (lub sprawdzić czy pozycja z GPS jest aktualna). W przystawce zaprogramowane są następujące rodzaje zagrożenia: Fire/Explosion Flooding Collision Grounding Listing/Capsizing Sinking Disabled & Adrift Abandoning Man overboard Undesignated Pożar/Eksplozja Nabieranie wody Kolizja, zderzenie Wejście na mieliznę Przechył/ Wywrotka Zatonięcie Brak napędu i Dryfowanie Opuszczenie statku Człowiek za burtą Nieokreślony Stacja brzegowa po odebraniu alarmu na DSC nadaje potwierdzenie na DSC. Jeżeli alarm nie został potwierdzony (statek poza obszarem A1) przystawka DSC będzie automatycznie powtarzać wywołania w odstępach 4-5 minut. Po odbiorze potwierdzenie alarmu na DSC, przystawka zostaje "zresetowana" i nie wyśle kolejnych alarmów w sposób automatyczny. W komunikacie potwierdzającym odbiór alarmu na DSC znajdują się następujące informacje: numer MMSI stacji brzegowej (CRS), cały komunikat alarmowy nadany przez statek. UWAGA: nadawanie fałszywych sygnałów wzywania pomocy jest zabronione i prawnie karane. *MMSI - numer identyfikacyjny stosowany w morskiej służbie ruchomej (Maritime Mobile Service Identity). Składa się z 9 cyfr. Umożliwia wykonywanie wywołań indywidualnych za pomocą DSC. Oprócz numerów indywidualnych istnieją także numery grupowe (rozpoczynają sie od jednego "0"). Z kolei numery stacji brzegowych rozpoczynają się od "00". Numer MMSI jest nadawany przez administrację kraju, w którym zarejestrowany jest statek. 4

MAYDAY łączność bezpieczeństwa. Wzywanie pomocy musi odbywać się na kanale 16. Żeglarzy obowiązują w tym przypadku profesjonalne standardy, powinni zastosować procedurę następującą: Ustawić VHF Radio na kanale 16 z mocą ustawioną na maksimum (high). Powiedzieć: 1. MAYDAY MAYDAY MAYDAY (trzy razy). 2. This is (jeden raz) 3. Nazwa nazwa nazwa jachtu/łodzi (trzy razy) 4. Call sign lub numer rejestracyjny jachtu/łodzi (jeden raz dane te powinny znajdować się w nawigacyjnej w widocznym miejscu) 5. MAYDAY + nazwa jachtu/łodzi (jeden raz) 6. Podać pozycję latidude & longitude lub rzeczywisty kąt magnetyczny i dystans do znanego powszechnie punktu (np. latarnia morska w rejonie.. dane najbliższej pławy, znaku wodnego lub innego stałego znaku informującego o położeniu jachtu.) 7. Kurs, prędkość i port docelowy 8. Rodzaj zagrożenia (pożar, toniemy, itd.) 9. Jaka pomoc jest potrzebna (medyczna, opuszczenie jednostki) 10. Liczba osób na pokładzie 11. Ile osób potrzebuje pomocy i jakiej (np. medycznej złamanie kości) 12. Długość jachtu, tonaż, kolor kadłuba, znaki szczególne (np. niebieski kadłub, czerwona nadbudówka) 13. Zakończyć nadawanie słowem Over. Ratownicy SAR są przygotowani do odbioru informacji według powyższego schematu. W praktyce jednak, wystarczy pamiętać, żeby na kanale 16, z mocą ustawioną na maksimum (high), zawołać: MAYDAY, MAYDAY, MAYDAY (trzy razy) This is (tu: nazwa jednostki), Our position is (tu: pozycja geograficzna wzięta z GPS-u), a następnie podać przyczynę zagrożenia np. toniemy (We are sinking). Zakończyć nadawanie słowem Over. Należy zrobić wszystko, by mimo emocji mówić wyraźnie i wolno. Ważne jest, aby jedna łączność wystarczyła. Jeżeli czas pozwala, należy dodać, ile osób jest na jednostce i w jakim są stanie, a także jak najwięcej danych charakterystycznych jednostki, co pozwoli szybciej ją odnaleźć. Jeżeli wołanie o pomoc na kanale 16 pozostaje bez natychmiastowej odpowiedzi, należy przełączyć się na kanał 11 (kanał operacyjny SAR). Jeżeli to też nie jest skuteczne, trzeba przełączyć się na dowolny kanał, na którym słyszymy jakąkolwiek rozmowę i tam poprosić o pomoc i przekazanie wiadomości do SAR. Na potwierdzenie odebrania naszego sygnału czekamy 4 minuty. Po tym czasie procedura jest powtarzana od początku. W razie odwrócenia się złego losu należy natychmiast odwołać sygnał Mayday. 5

Odwołanie sygnału MAYDAY Jeżeli komunikat alarmowy został nadany przez pomyłkę, należy natychmiast "zresetować" przystawkę DSC poprzez wciśnięcie klawisza C (Cancel), aby zapobiec kolejnym wywołaniom. Następnie na CH 16 należy nadać komunikat odwołujący fałszywy alarm według poniższej procedury: Ustawić VHF Radio na kanale 16, (moc maksymalna high). Powiedzieć: 1. ALL STATIONS, ALL STATIONS, ALL STATIONS, (trzy razy) 2. This is (tu: nazwa jednostki), np. sailing boat.fantazja 3. Określenie pozycji: Our position is (tu: pozycja geograficzna wzięta z GPS-u), 4. Odwołanie alarmu: cancel my distress alert of Fantazja from (tu godzina nadania sygnału MAYDAY). 5. Zakończyć nadawanie słowem Over. MAYDAY RELAY przekazywanie dalej czyjegoś wezwania pomocy przez statek nie będący w niebezpieczeństwie Międzynarodowe przepisy określają, że każda jednostka ma obowiązek akceptować wzywanie pomocy i ten komunikat ma bezwzględne pierwszeństwo. Wszyscy mają obowiązek udzielania pomocy w zależności od swoich możliwości. Zignorowanie takiego wezwania jest nielegalne. Potwierdzenie odbioru zawiadomienia w niebezpieczeństwie nadanego przez statek za pomocą radiotelefonu na CH 16 powinno zostać nadane przez inne statki w pobliżu, które są w stanie udzielić pomocy. Jeżeli alarm nie został potwierdzony przez stację brzegową, nie trwa korespondencja w niebezpieczeństwie na CH 16, a odbierasz kolejne alarmy na DSC, nadaj na CH 16 radiotelefoniczne potwierdzenie odbioru alarmu statkowi w niebezpieczeństwie oraz skontaktuj się ze stacją brzegową i przekaż odebrane wiadomości: 6

Jeżeli usłyszysz wezwanie pomocy: 1. zapisz wszelkie informacje podane w komunikacie, szczególnie powinniśmy zwrócić uwagę na pozycję jednostki wzywającej pomocy, jej nazwę, godzinę 2. po usłyszeniu komunikatu czekaj na zgłoszenie się stacji brzegowej do jednostki wzywającej pomocy. Jeżeli odpowiedź taka nie nastąpi, sami przejmujemy kontakt z poszkodowanym jachtem i nadajemy sygnał MAYDAY RELAY (ta procedura jest to właśnie wywołanie MAYDAY-a zamiast kogoś.) Nadajemy sygnał wówczas, gdy jesteśmy pewni, że: inna osoba lub statek będący w niebezpieczeństwie nie może nadać komunikatu w niebezpieczeństwie (widzimy sygnały wzywania pomocy, ale nie odbieramy żadnej transmisji radiowej) inna osoba lub statek będący w niebezpieczeństwie nadał komunikat alarmowy na CH70 (DSC), który nie został potwierdzony przez stację brzegową (prawdopodobnie obiekt znajduje się poza obszarem A1) Procedura jest następująca: Ustawić VHF Radio na kanale 16 (moc high). Powiedzieć: 1. MAYDAY RELAY - MAYDAY RELAY - MAYDAY RELAY (trzy razy) 2. This is (tu: nazwa jednostki), np. sailing boat Fantazja 3. Received The Following MAYDAY from nazwa lub numer rejestracyjny jednostki w niebezpieczeństwie 4. Przekazać komunikat odebrany ze statku w niebezpieczeństwie 5. Zakończyć nadawanie słowem Over. PAN-PAN łączność nagląca Dotyczy wypadków, w których charakter niebezpieczeństwa jest inny niż zagrożenie dla statku, np. człowiek za burtą, wezwanie pomocy lub porady lekarskiej Jeżeli nie jesteśmy pewni, której procedury należy użyć wzywając pomocy, pamiętajmy, że PAN PAN można w każdej chwili zmienić na MAYDAY. Składnia PAN PAN różni się od MAYDAY już samym początkiem. PAN PAN jest zawsze adresowany do kogoś (np. do Wszystkich Stacji lub do SAR-u). Jeżeli wysyłamy PAN PAN przez radio posiadające przystawkę DSC nadajemy takiemu połączeniu priorytet URGENCY CALL (wszystkie UKF-ki z DSC przełączą się na kanał 16) 7

Najczęstsze powody ustanawiania tego typu komunikacji obejmują: wezwanie pomocy lekarskiej, potrzebę uzyskania porady lekarskiej, wezwanie w przypadku wypadnięcia człowieka za burtę zapowiedź dużych zmian pogodowych komunikaty o zaginionych jednostkach. Na wywołanie tego typu jest przeznaczona druga minuta ciszy radiowej. Przykłady komunikatu wzywającego pomocy PAN PAN: 1. PAN PAN PAN ALL STATIONS ALL STATIONS ALL STATIONS THIS IS (numer MMSI, nazwa i Call sign naszego statku) POSITION (współrzędne geograficzne lub namiar i odległość od określonego punktu) (opis sytuacji, przyczyna, dla której wywołujemy, spodziewana pomoc itp.) OVER 2. PAN PAN PAN PAN PAN PAN Wszystkie statki, wszystkie statki, wszystkie statki Tu jacht Pechowiec mój MMSI to 1234569292 (MMSI podajemy, jeżeli mamy, możemy także podać znak rozpoznawczy naszej radiostacji) Moja pozycja to 50 43' 15 N 001 19 E (lub) jestem milę na południe od główek Krynicy Morskiej Mam uszkodzony silnik manewrowy potrzebuję asysty przy wejściu do portu Trzy osoby na pokładzie Odbiór. W przypadku omyłkowego nadania sygnału pomocy należy bezzwłocznie taki alarm odwołać na kanale 16, podając nazwę jednostki, numery MMSI, caller ID (jeżeli posiadamy), godzinę nadania fałszywego wezwania oraz prośbę o odwołanie alarmu Prowadzenie łączności w niebezpieczeństwie na CH 16 Łączność w niebezpieczeństwie ma najwyższy priorytet. Dlatego też w sytuacji, gdy CH 16 jest zajęty dla celów tej łączności, nie może być wykorzystywany do innych wywołań. W celu uciszenia stacji naruszającej ciszę radiową* należy zastosować następujące procedury/zwroty: SEELONCE MAYDAY - może zostać nadany przez stację w niebezpieczeństwie lub stację koordynującą akcję ratunkową. SEELONCE DISTRESS - może zostać nadany przez każdą stację. 8

W celu zawieszenia ciszy radiowej stacja koordynująca nada następującą procedurę/zwrot: PRUDONCE - oznacza, że przez określony czas CH 16 nie będzie używany do łączności alarmowej, a więc można go zastosować do innych wywołań. W celu zakończenia ciszy radiowej stacja koordynująca nada następującą procedurę/zwrot: SEELONCE FEENEE - oznacza, że łączność w niebezpieczeństwie została zakończona. Po takim komunikacie można wykonywać wywołania na CH 16. Procedura nadawania wyżej wymienionych komunikatów jest jednakowa. Używamy jedynie innych zwrotów na zakończenie (out). Przykład komunikatu kończącego łączność w niebezpieczeństwie: MAYDAY ALL STATIONS, ALL STATIONS, ALL STATIONS THIS IS RCC KOPER, RCC KOPER, RCC KOPER 21 November at 0615 UTC 278054321, Spinaker, call sign Sierra 5 Lima 1 2 SEELONCE FEENEE OUT. *Cisza radiowa - W radiokomunikacji morskiej na ciszę radiową przeznaczone są trzy minuty po każdej pełnej godzinie i po każdej półgodzinie (w tym czasie zabronione jest prowadzenie jakiejkolwiek korespondencji, poza łącznością w niebezpieczeństwie, łącznością pilną i łącznością bezpieczeństwa). Pierwsza minuta ciszy radiowej służy wyłącznie do nasłuchiwania komunikatów łączności w niebezpieczeństwie. Druga minuta ciszy radiowej przeznaczona jest na nadawanie komunikatów pilnych, trzecia zaś na łączność bezpieczeństwa (ostrzegawczą). Nieaktualne po wprowadzeniu systemu GMDSS. SECURITE Securite komunikat stosowany w radiokomunikacji głosowej, informujący o zamiarze nadania przez statek wodny lub stację nadbrzeżną komunikatu o bezpieczeństwie żeglugi lub ostrzeżeń meteorologicznych, która jednak nie powoduje bezpośredniego zagrożenia życia załogi. Wywodzi się z francuskiego słowa sécurité. Najczęstsze powody ustanawiania tego typu komunikacji obejmują: ostrzeżenia o silnych wiatrach, ostrzeżenia o oblodzeniu szlaków morskich, 9

informacje o złym oznakowaniu nawigacyjnym, informacje o przeszkodach na torach wodnych, ostrzeżenia o złym działaniu systemów radiokomunikacyjnych i nawigacji satelitarnej. Na wywołanie tego typu jest przeznaczona trzecia minuta ciszy radiowej. Właściwe użycie tego komunikatu polega na trzykrotnym jego powtórzeniu. SECURITE SECURITE SECURITE ALL STATIONS, ALL STATIONS, ALL STATIONS THIS IS (numer MMSI, nazwa i Call sign naszego statku lub stacji brzegowej) (anons komunikatu MSI i informacja na jakim kanale będzie nadawana) OUT Wywołanie DSC dla tego typu komunikacji powinno mieć kategorię SAFETY. Po odebraniu komunikatu DSC SAFETY należy przejść na kanał 16 i odsłuchać komunikat. Wiele stacji brzegowych nie anonsuje wysyłania wiadomości za pomocą DSC jeżeli nadaje informacje o ustalonych i ogólnie znanych porach. Rozpoczyna bezpośrednio od nadania anonsu na kanele 16. Przykładem jest prognoza pogody nadawana w języku angielskim i polskim o godz. 0935 i 2135 czasu lokalnego. SECURITE SECURITE SECURITE ALL STATIONS, ALL STATIONS, ALL STATIONS Witowo radio* Weather forecast please listen on... WITOWO-RADIO k.16-156,800 k.24-157.200-161,800 k.25-157,250-161,850 k.26-157,300-161,900 godziny nadawania: 01:35, 03:35, 05:35, 07:35, 09:35, 11:35, 13:35, 15:35, 17:35, 19:35, 21:35, 23:35 UTC Zwykła łączność rozmowy między statkami, z kapitanatami portów, prognozy pogody itp. Ogólne wywołanie na kanale 16 Łączność w portach i na torach wodnych określona jest w locji i miejscowych przepisach portowych. Do łączności między statkami używamy następujących kanałów: 6, 8, 10, 13, 9, 72, 73, 69, 67, 77, 15, 17, 71, 87, 88 Do łączności między jachtami używamy kanału 77, 72 10

Jedną z głównych wad radiotelefonu VHF jest brak możliwości "zaadresowania" komunikatu tylko do jednej wybranej stacji lub grupy stacji. Wiadomość głosowa nadana przez radiotelefon może być usłyszana przez wszystkie stacje, które znajdują się w zasięgu fal ultrakrótkich (VHF). "Adresowanie" komunikatów jest możliwe za pomocą Cyfrowego Selektywnego Wywołania DSC. Przystawka DSC wysyła kod binarny na CH 70. Dzięki temu, że każda z nich posiada swój unikalny numer (MMSI), jest możliwe wysłanie komunikatu do konkretnego odbiorcy. Komunikat rutynowy (ROUTINE) Komunikat ten ma najniższy priorytet łączności i służy zazwyczaj do wywołania innych statków, stacji brzegowych, stacji pilotowych, kapitanatów portów itp. Z menu radiotelefonu należy wybrać opcję wywołania rutynowego (Call), wprowadzić numer MMSI adresata (można go wybrać z książki radiotelefonu) i wybrać kanał roboczy do łączności radiotelefonicznej. Wcisnąć klawisz funkcyjny "Send". Po odbiorze komunikatu grupowego na DSC można zaakceptować wywołanie lub odrzucić wywołanie. Radiotelefon automatycznie dostroi się na otrzymany w komunikacie kanał roboczy. Dalsza łączność będzie prowadzona na tym kanale. Wywołanie do grupy statków (GROUP) Ten rodzaj komunikatów ma priorytet rutynowy. Komunikat jest wysyłany do grupy statków posiadających wspólny numer MMSI (numer grupowy rozpoczyna się od "0"). Wysyłając jeden komunikat armator może go przekazać wszystkim jednostkom. Z menu radiotelefonu należy wybrać opcję wywołania grupowego (Group Call). Wybrać kanał roboczy do łączności radiotelefonicznej. Wcisnąć klawisz funkcyjny "Send". Po odbiorze komunikatu grupowego na DSC można zaakceptować wywołanie lub odrzucić wywołanie. Radiotelefon automatycznie dostroi się na otrzymany w komunikacie kanał roboczy. Dalsza łączność będzie prowadzona na tym kanale. PDF: Radioklub SP1KNJ Pod Żaglami 11