SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT OBIEKT : PRZYŁĄCZA WODOCIĄGOWE I KANALIZACJI SANITARNEJ LOKALIZACJA : RZEKUŃ ul. Złota i ul. Srebrna Kod CPV : 45231300-8 Roboty budowlane w zakresie budowy wodociągów i rurociągów do odprowadzania ścieków 1

SPIS TREŚCI 1. WSTĘP 2. PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA ROBÓT 3. MATERIAŁY 4. SPRZĘT 5. TRANSPORT 6. WYKONANIE ROBÓT 7. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 8. OBMIAR 9. ODBIÓR ROBÓT 10. PODSTAWA WYCENY 11. NORMY I PRZEPISY 2

1. WSTĘP 1.1 Przedmiot specyfikacji technicznej Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej /ST / są wymagania dotyczące budowy i odbioru przyłączy wodociągowych i kanalizacji sanitarnej 1.2 Zakres stosowania specyfikacji Specyfikacja Techniczna / ST / będzie stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w punkcie 1.1. 1.3 Zakres robót objętych ST Roboty, których dotyczy ST, obejmują wszystkie czynności umożliwiające i mające na celu budowę przyłączy wodociągowych i kanalizacji sanitarnej w m. Rzekuń ul. Złota i ul. Srebrna. Niniejsza Specyfikacja Techniczna związana jest z wykonaniem n/w robót: Przyłącza wodociągowe nowoprojektowane, łączna ilość 21 szt. Trójniki siodłowe 160/40 z obejmą dolną z zasuwą DN 32 typu ISO 2 kpl. Nawiertka wodociągowa 90/40 z zasuwą DN 32 typu ISO 19 kpl. Łączna długość przyłączy z rur PE 100 SDR 17 średnicy 40 mm 207,40 m Przyłącza kanalizacji sanitarnej nowoprojektowane, łączna ilość Studnia inspekcyjna z tworzyw sztucznych Dn 425 mm Łączna długość przyłączy (do st. inspekcyjnej) z rur PCV f 160 mm 2 szt. 2 kpl. 12,40 m 1.4 Ogólne wymagania dotyczące robót Wykonawca jest odpowiedzialny za wykonanie robót zgodnie z dokumentacją projektową, specyfikacją techniczną, poleceniami nadzoru inwestorskiego, oraz z art. 22, 23, 28 Ustawy Prawo Budowlane. 2. PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA ROBÓT 2.1 Lokalizacja przyłączy wodociągowych Zgodnie z wydanymi przez Zakład Obsługi Gminy Rzekuń warunkami technicznymi, podłączenie do sieci nieruchomości nastąpi poprzez wykonanie przyłączy wodociągowych z rur PE średnicy 40 mm. na podsypce żwirowej grubości 0,10m w drodze gminnej oraz 2,0 m na terenie działki 3

prywatnej i ich zaślepienie. Przyłączenie do istniejącej sieci wodociągowej z rury PVC o średnicy 90 mm należy wykonać za pomocą nawiertaki typu NCS średnicy 90/40m wyposażonej w zasuwę, drążek i skrzynkę uliczną, a pozostałych poprzez trójniki redukcyjne PE średnicy 160/40 mm z zasuwą, drążkiem i skrzynką uliczną. Nad przyłączem należy ułożyć folię ostrzegawczą. Przyłącza wodociągowe wykonać należy z rur PE średnicy 40 mm na podsypce żwirowej grubości 0,10m i zaślepić. W celu zapewnienia dostawy wody do budynków mieszkalnych oraz działek budowlanych należy wybudować przyłącza z rur polietylenowych wodociągowych PE 100 SDR 17 DN 40 o ciśnieniu Pnom.= 1.0 MPa posiadające wszelkie dopuszczenia i atesty jak również certyfikat ISO 9001. Rury łączyć poprzez zgrzewanie doczołowe lub kształtki elektrooporowe. Połączenia w węzłach sieci wodociągowej zaprojektowano za pomocą trójników siodłowych z obejmą dolną zgrzewanych elektrooporowo dla rur PE oraz nawiertak wodociągowych dla sieci z rur PCV. Podłączenie przyłącza domowego do sieci wodociągowej wykonać poprzez trójnik ( nawiertkę ) z zasuwą odcinającą. Przyłącza wodociągowe wykonane na odcinku do ok. 2,0m za granicę działki należy zaślepić. Przyłącza istniejące po stwierdzeniu złego stanu technicznego należy wymienić na odcinku od sieci do układu pomiarowego w budynku. Konieczność wymiany należy potwierdzić pisemnie w Urzędzie Gminy. 2.2 Lokalizacja przyłączy kanalizacji sanitarnej Zgodnie z wydanymi przez Zakład Obsługi Gminy Rzekuń warunkami technicznym podłączenie do sieci kanalizacyjnej przedmiotowych nieruchomości nastąpi poprzez wykonanie przyłączy kanalizacji sanitarnej z rur PCV,,S średnicy 160x4,0 mm do istniejącej sieci kanalizacji sanitarnej zlokalizowanej w pasie jezdnym. Instalacje wew. kanalizacji sanitarnej włączone będą do lokalnej kanalizacji sanitarnej, poprzez istniejące studnie sieciowe K1 i K2. Rewizja włączenia zapewnione przez studnie rewizyjne zlokalizowane na przyłączu. Jako I etap realizacji przyjęto wykonanie przyłączy do poszczególnych posesji zakończonych odejściami ślepymi ( rura zakończona korkiem ), II etap stanowi przyłączenie poszczególnych obiektów po podpisaniu umów z administratorem sieci, poprzez zabudowę studni rewizyjnych Dn O 425mm z tworzywa sztucznego. W punkcie włączenia przyłączy do sieci zwrócić szczególną uwagę na istniejące zagłębienie kolektora ( zweryfikować z założeniami projektowymi ) w przypadku niezgodności stanu rzeczywistego z projektowanym należy przeprojektować rzędne. Zmiany należy uzgodnić z 4

projektantem. Odcinki kolektora należy wykonać z rur kanalizacyjnych klasy S PCV o 160 mm ze spadkiem min. 1,0 % łączonych za pomocą uszczelek gumowych. Rury kanalizacyjne kielichowe z rdzeniem litym o wydłużonych kielichach. Rury układać na podsypce żwirowej grubości 15 cm. 2.3 Warunki gruntowo wodne. Na terenie objętym niniejszym opracowaniem nie wykonano badań geotechnicznych dla jego potrzeb. Dla celów projektowych i kosztorysowych skorzystano z materiałów dotyczących warunków gruntowo wodnych uzyskanych podczas realizacji inwestycji w latach ubiegłych. Zgodnie z Dz. U. Nr 81/12 poz. 463 projektowaną instalację zakwalifikowano do drugiej kategorii geotechnicznej. Teren przez który przebiega trasa przyłączy jest dosyć płaski. Przyjęto odwodnienie powierzchniowe poprzez pompowanie wody pompą elektryczna. W przypadku konieczności odwodnienia wykopów prowadzić dziennik pompowania. 2.4 Roboty montażowe Przyłącza wodociągowe nowoprojektowane, łączna ilość Trójniki siodłowe 160/40 z obejmą dolną z zasuwą DN 32 typu ISO Nawiertka wodociągowa 90/40 z zasuwą DN 32 typu ISO Łączna długość przyłączy z rur PE 100 SDR 17 średnicy 40 mm 21 szt. 2 kpl. 19 kpl. 207,40 m Przyłącza kanalizacji sanitarnej nowoprojektowane, łączna ilość Studnia inspekcyjna z tworzyw sztucznych Dn 425 mm Łączna długość przyłączy (do st. inspekcyjnej) z rur PCV f 160 mm 2 szt. 2 kpl. 12,40 m 3. MATERIAŁY Wszystkie materiały stosowane przy wykonywaniu robót powinny : odpowiadać wymaganiom norm przepisów wymienionych w niniejszej ST i na rysunkach, oraz innych nie wymienionych, ale obowiązujących norm i przepisów. mieć wymagane polskimi przepisami atesty, świadectwa, aprobaty techniczne, certyfikaty, oraz znaki firmowe umożliwiające ich identyfikację. być zgodne z dokumentacją projektową, specyfikacją techniczna, lub posiadać równoważne parametry. 5

3.1 Przyłącza wodociągowe - z rur PE SDR 17 wg normy PN-EN 1452-1- 5 : 2000, ZAT/97-01-001 średnicy 40 mm - kształtki trójniki, kolana kierunkowe, łuki kierunkowe z PE wg normy PN-EN 1452-1- 5 : 2000, ZAT/97-01-001 średnicy 40 mm, kształtki żeliwne wg normy PN EN 545 ; 2000 3.2 Przyłacza kanalizacji sanitarnej - z rur kielichowych klasy S z nieplastyfikowanego polichlorku winylu PVC wg normy PN-EN 1401-01 : 1999 160/4,0 mm łączonych na uszczelki gumowe - kształtki do sieci kanalizacyjnej trójniki, kolana kierunkowe, łuki kierunkowe z PVC wg normy PN-EN 1401-01 : 1999 160/4,0 mm. - studzienki rewizyjne z betonu z B-45 o średnicy 1000 mm zgodne z normą PN-B-10729 :1999. Studzienki kanalizacyjne składające się z następujących elementów : - prefabrykowane dno studzienki - prefabrykowane kregi - pierścień odciążający - pierścienie dystansowe - właz żeliwny typu ciężkiego zwieńczenie zgodne z normą PN EN 124 ; 2000 3.3 Składowanie Wyroby z tworzyw sztucznych są podatne na uszkodzenia mechaniczne, w związku z czym: należy chronić je przed uszkodzeniami pochodzącymi od podłoża, na którym są składowane lub przewożone, zawiesi transportowych, stosowania niewłaściwych urządzeń i metod przeładunku, rury w prostych odcinkach, składować w stosach na równym podłożu, na podkładach drewnianych o szerokości nie mniejszej niż 0,1 m i w odstępach l do 2 metrów. Nie przekraczać wysokości składowania ok. l m dla rur o mniejszych średnicach i 2 m dla rur o większych średnicach (jeśli szczegółowe wymagania nie stanowią inaczej). rury w kręgach składować na płasko na równym podłożu na podkładach drewnianych, pokrywających co najmniej 50% powierzchni składowania. Nie przekraczać wysokości składowania 2m. 6

rury o różnych średnicach powinny być składowane oddzielnie, a gdy nie jest to możliwe, to rury o większych średnicach i grubszych ściankach powinny znajdować się na spodzie. To samo dotyczy układania rur na środkach transportowych szczególnie należy zwracać uwagę na zakończenia rur i zabezpieczać je ochronami (koparki, wkładki itp.). nie dopuszczać do składowania w sposób, przy którym mogłyby wystąpić odkształcenia (zagięcia, zagniecenia itp.) - w miarę możliwości przechowywać i transportować w opakowaniach fabrycznych. nie dopuszczać do zrzucenia elementów. niedopuszczalne jest wleczenie" pojedynczych rur, wiązek lub kręgów po podłożu. zachować szczególną ostrożność przy pracach w obniżonych temperaturach zewnętrznych, ponieważ podatność na uszkodzenia mechaniczne w temperaturach ujemnych znacznie wzrasta. transport powinien być wykonywany pojazdami o odpowiedniej długości, tak by wolne końce wystające poza skrzynię ładunkową nie były dłuższe niż l metr. Natomiast rury w kręgach powinny w całości leżeć na płasko na powierzchni ładunkowej. kształtki, złączki i inne materiały powinny być składowane,w sposób uporządkowany, z zachowaniem wyżej omawianych środków ostrożności. Tworzywa sztuczne mają ograniczoną odporność na podwyższoną temperaturę i promieniowanie UV, w związku, z czym należy chronić je przed: długotrwałą ekspozycją słoneczną, nadmiernym nagrzewaniem od źródeł ciepła. Wszystkie materiały i urządzenia przewidywane do wbudowania będą zgodne z postanowieniami Umowy i poleceniami Inspektora Nadzoru. W oznaczonym czasie przed wbudowaniem Wykonawca przedstawi szczegółowe informacje dotyczące źródła wytwarzania i wydobywania materiałów oraz odpowiednie świadectwa badań, dokumenty dopuszczenia do obrotu i stosowania w budownictwie i próbki do zatwierdzenia Inspektorowi Nadzoru. Wykonawca ponosi odpowiedzialność za spełnienie wymagań ilościowych i jakościowych materiałów dostarczanych na plac budowy oraz za ich właściwe składowanie i wbudowanie zgodnie z założeniami PT. 4. SPRZĘT Wykonawca przystępujący do wykonywania prac objętych niniejszą specyfikacją winien wykazać się możliwością korzystania z maszyn i sprzętu gwarantującą właściwą tj. spełniającą 7

wymagania ST jakość robót. Do wykonania robót będących przedmiotem niniejszej ST stosować następujący, sprawny technicznie i zaakceptowany przez Inspektora Nadzoru, sprzęt: Wykaz podstawowego sprzętu do wykonania robót : - samochód skrzyniowy do 5,0 t, pow. 5-10 t - samochód samowyładowczy do 5,0 t - samochód dostawczy do 0,9 t - koparka jednonaczyniowa gąsienicowa o poj. łyżki 0,4 m 3 i 0,6 4 m 3 - spycharka gąsienicowa 55KW/75KM/ - ubijak elektryczny /spalinowy/ 200 kg - żuraw samochodowy 5-6 t - sprężarka pow. przew. spalin. 4-5 m 3 /min - równiarka samojezdna 74 KW /100KM/ - walec statyczny samojezdny 10 t - rozścielacz mas bitumicznych szer. 4,0 m - beczkowóz ciągniony o poj. 4000 dm 3 - maszyna do wierceń poziomych - urządzenie do przewiertów sterowanych - zestawy do wykonywania zgrzewów doczołowych i elektrooporowych, Wykonawca jest zobowiązany do używania jedynie takiego sprzętu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jakość i środowisko wykonywanych robót. Sprzęt używany do realizacji robót powinien być zgodny z ustaleniami ST, PZJ oraz projektu organizacji robót, który uzyskał akceptację Inspektora Nadzoru. Wykonawca dostarczy Inspektorowi Nadzoru kopie dokumentów potwierdzających dopuszczenie sprzętu do użytkowania zgodnie z jego przeznaczeniem. 5. TRANSPORT Wykonawca jest zobowiązany do stosowania jedynie takich środków transportu materiałów, które nie wpłyną niekorzystnie na jakość wykonywanych robót. Na środkach transportu przewożone materiały powinny być zabezpieczone przed ich przemieszczaniem się i układane zgodnie z warunkami transportu wydanymi przez ich producenta. 6. WYKONANIE ROBÓT 6.1 Ogólne wymagania 8

Wykonawca jest odpowiedzialny za prowadzenie robót zgodnie z wymaganiami obowiązujących PN i EN-PN, WTWOR i postanowieniami Umowy. 6.2 Zakres robót przygotowawczych a) prace geodezyjne związane z wyznaczeniem zakresu robót b) prace geotechniczne w zakresie kontroli zgodności warunków istniejących z Projektem c) przejęcie i odprowadzenie z terenu wód odpadowych i gruntowych d) wykonanie niezbędnych dróg tymczasowych zasilania w energię elektryczną i wodę oraz odprowadzenia ścieków e) oznakowanie robót prowadzonych w pasie drogowym (drogi kołowe) f) dostarczenie na teren budowy niezbędnych materiałów, urządzeń i sprzętu budowlanego g) wykonanie niezbędnych prac badawczych i projektowych Projektowane osi przyłączy powinny być wyznaczona w terenie przez geodetę z uprawnieniami. Osie przewodów należy oznaczyć w sposób trwały i widoczny, z założeniem ciągów reperów roboczych. 6.3 Zakres robót zasadniczych sieci. 6.3.1 Ogólne warunki układania (montażu) przewodów Montaż przewodów z PE w temperaturze otoczenia niższej od 0 C nie jest możliwy. Opuszczanie i układanie przewodu na dnie wykopu może odbywać się dopiero po przygotowaniu podłoża. Przed opuszczeniem rur do wykopu należy sprawdzić ich stan techniczny - nie mogą mieć uszkodzeń oraz zabezpieczyć je przed zniszczeniem poprzez wprowadzenie do rur tymczasowych zamknięć w postaci zaślepek, korków itp. Po przygotowaniu wykopu i podłoża zgodnie pkt. 6.4. można przystąpić do wykonywania robót montażowych. Wykonanie tych robot powinno odpowiadać normie PN-EN 1452-1-5 : 2000, PN EN 805, PN-87 /B-01060, ZAT/97-01-001 i instrukcjom, oraz zaleceniom producentów materiałów. 6.3.2 Układanie przewodu na dnie wykopu Rury można opuszczać do wykopu ręcznie. Układanie odcinka przewodu odbywa się na przygotowanym podłożu. Podłoże profiluje się w miarę układania przewodu, a grunt z podłoża wykorzystuje się do stabilizacji ułożonej już części przewodu poprzez zagęszczenie po jego obu stronach. Należy przy tym zwrócić uwagę na to, aby osie łączonych odcinków przewodu pokrywały się. Przewód po ułożeniu powinien ściśle przylegać 9

do podłoża na całej swej długości w co najmniej IV jego obwodu. Nie wolno wyrównywać kierunku ułożenia przewodu przez podkładanie pod niego twardych elementów, takich jak np. kawałki drewna, kamieni itp. Odchylenia osi ułożonego przewodu od ustalonego w dokumentacji kierunku nie powinno przekraczać 0,01m. Przy opuszczaniu przewodu na dno wykopu, jak również przy zmianie kierunku rur leżących, należy zwrócić uwagę na to, aby nie przekroczyć dopuszczalnego minimalnego promienia załamania, który dla rur PEHD może wynosić 50xD (D-średnica zewnętrzna). Przy czym dopuszczalna wartość wygięcia rur zależy między innymi od temperatury, jedna z firm podaje następujące wartości ugięć: 20 x D (przy temp. + 20 C), 35 x D (przy temp. + 10 C), 50 x D (przy temp. 0 C). Połączenie nowego odcinka przewodu z odcinkiem już ułożonym można wykonywać na poboczu wykopu lub też w wykopie po odpowiednim przygotowaniu miejsca i sprzętu do łączenia. Złącza powinny pozostać odsłonięte do czasu przeprowadzenia próby na szczelność przewodu. 6.3.3 Głębokość ułożenia, umieszczenie względem uzbrojenia podziemnego Przewody powinny być ułożone w gruncie w sposób uniemożliwiający: zamarzanie w nich ścieków lub wody w okresie zimowym, uszkodzenia pod wpływem obciążeń zewnętrznych, niekorzystny wpływ uzbrojenia podziemnego (obciążenie fundamentami itp.). Głębokość ułożenia przewodów bezpośrednio w gruncie i bez dodatkowych środków zabezpieczających ustala ogólna norma. Wg tej normy głębokość ułożenia przewodów powinna być taka, aby przykrycie h mierzone id wierzchu rury do rzędnej terenu było większe niż umowna głębokość przemarzania gruntu h o 0,20 m. Zatem zalecane wartości przykrycia przewodu powinny być takie jak w tablicy poniżej. W przypadku konieczności ułożenia przewodów na mniejszych głębokościach, w celu zabezpieczenia przez zamarzaniem ścieków, przewody powinny być ocieplone, np. warstwą żużla uzupełniającego żądaną głębokość przykrycia (warstwa żużla nie może mieć bezpośredniego kontaktu z rurą z tworzywa sztucznego). Wartości przykrycia przewodu kanalizacyjnego w zależności od głębokości przemarzania gruntu. 10

Głębokość przemarzania gruntu hz (m) Głębokość przemarzania przewodu hu (m) 0.8 1.0 1.0 1.2 1.2 1.3 1.4 1.5 Przewody powinny być rozmieszczone w stosunku do pozostałych elementów uzbrojenia podziemnego zgodnie z dokumentacją projektową. 6.3.4 Metody łączenia rur i kształtek PE Należy stosować generalną zasadę, że przy zgrzewaniu rur i kształtek PE obowiązują procedury podane przez ich producentów. 6.3.5 Zgrzewanie czołowe Zgrzewanie czołowe polifuzyjne należy przeprowadzić dla rur i kształtek o średnicach większych lub równych od 63 mm. Wszystkie parametry zgrzewania rur polietylenowych muszą być podane przez producenta rur w instrukcji montażu. Dla uzyskania poprawnie wykonanego złącza, należy oprócz przestrzegania ww. zasad zwrócić uwagę na: prostopadłe do osi obcięcie końcówek rur i ich oczyszczenie ze strzępów obrzynek, zgrzewanie rury o tej samej średnicy i tych samych grubościach ścianek, dokładne wyrównanie końcówek łączonych rur tuż przed zgrzewaniem, temperaturę w czasie zgrzewania końców rur - w granicach 210-220 C (PE), bezwzględne przestrzeganie czystości łączonych powierzchni (czół) rur, (niedopuszczalne jest np. dotknięcie palcem), współosiowość (owalizację należy usunąć stosując nakładki mocujące w zgrzewarce), utrzymanie w czystości płyty grzewczej, poprzez usuwanie zanieczyszczeń tylko za pomocą drewnianego skrobaka i papieru zwilżonego alkoholem, czas usunięcia płyty grzejnej przed dociskiem końcówek rury był możliwie krótki ze względu na dużą wrażliwość na utlenienie (PE), siłę docisku w czasie dogrzewania, aby była bliska zeru, siłę docisku w czasie chłodzenia złącza po jego zgrzaniu, aby była utrzymywana na stałym poziomie, a w szczególności w temperaturze powyżej 100 C kiedy zachodzi krystalizacja 11

materiału, w związku z tym, chłodzenie złącza powinno odbywać się w sposób naturalny bez przyśpieszania, Inne parametry zgrzewania takie jak: siła docisku przy rozgrzewaniu i właściwym zgrzewaniu powierzchni, czas rozgrzewania, czas dogrzewania, czas zgrzewania i chłodzenia, powinny być ściśle przestrzegane wg instrukcji producenta. Po zakończeniu zgrzewania czołowego i zdemontowaniu urządzenia zgrzewającego należy skontrolować miejsce zgrzewania. Kontrola polega na pomierzeniu wymiarów nadlewu (szerokości i grubości) i oszacowaniu wartości tych odchyleń. Wartości te nie powinny przekraczać dopuszczalnych odchyleń podanych przez danego producenta. 6.3.6 Zgrzewanie przy pomocy złącz elektrooporowych Odbywa się ono przy użyciu kształtek z wtopionym drutem elektrooporowym. W złącza wsuwa się przycięte prostopadle i oczyszczone końcówki rur z PE, a następnie przepuszcza "się przez drut oporowy, prąd w określonym czasie i o odpowiednich parametrach zgodnie z instrukcją producenta złącz. Operacja elektrozgrzewania powinna być przeprowadzona przy unieruchomionych końcówkach rur. Każde złącze elektrooporowe ma swoje" parametry zgrzewania. Są one zapisane bądź na złączu w postaci nadruku, bądź w postaci kodu kreskowego, bądź na karcie magnetycznej, bądź zakodowane w relacji: drut elektrooporowy w złączu - elektrozgrzewarka. Niektóre złącza elektrooporowe posiadają wskaźniki przebiegu zgrzewania w postaci wypływek (wysuwające się pręciki PE po zakończeniu procesu zgrzewania). Zakres temperatur i warunki pogodowe w jakich można dokonywać zgrzewania określają producenci złącz elektrooporowych. Ogólnie można przyjąć, że zgrzewanie to jest dopuszczalne w zakresie temperatur otoczenia od -5 C do +45 C. 6.3.7 Połączenia mechaniczne Stosowane są głównie przy połączeniach PE/stal, gdy łączy się istniejącą sieć stalową z PE. Stosowane mogą być również przy połączeniach rur PE z armaturą stalową. Należy stosować połączenia kołnierzowe uszczelniając je płaskimi uszczelkami z kauczuku butylowego lub kauczuku polichloroprenowego. 12

6.3.8 Układanie przewodu Odcinki wodociągu projektowane pod drogami asfaltowymi należy wykonać metodą przewiertu sterowanego. Przewiert dla każdego odcinka wykonany będzie rurą PE. Maksymalne długości odcinków gdzie należy wykonać przewiert to 200m, a maksymalna średnica przewodu PE jaki trzeba ułożyć to 160mm. Lokalizację w/w odcinków uwzględnia projekt. Pozostałe odcinki przejścia wykonywane będą pod drogami o nawierzchniach żwirowoziemnych metodą wykopu otwartego. Wszystkie nawierzchnie drogowe, które zostały uszkodzone w trakcie układania rurociągów przywrócić należy do stanu pierwotnego. W miejscach skrzyżowań z istniejącymi sieciami wykonać ręcznie odkrywki w celu ustalenia faktycznej głębokości posadowienia tego uzbrojenia. Przy układaniu proj. wodociągu poniżej ułożonego uzbrojenia istniejących sieci zabezpieczyć za pomocą koryt drewnianych lub innych konstrukcji podtrzymujących rury nad dnem wykopu. Alternatywnie przejścia te można wykonać poprzez przebicie tunelików w gruncie na długości 2 3m. W obrębie skrzyżowań należy starannie zagęścić grunt zasypki by nie nastąpiło osiadanie rurociągów. Prace odkrywkowe w miejscach skrzyżowań z istniejącymi kablami energetycznymi i telekomunikacyjnymi należy wykonywać wyłącznie pod nadzorem służb technicznych użytkowników tych kabli. Przed ułożeniem projektowanego wodociągu należy zabezpieczyć istniejące kable za pomocą rur ochronnych dwudzielnych z PCW typu "Arot" o długości 3,0m. Przy prowadzeniu prac ziemnych w pobliżu słupów energetycznych N/N i telefonicznych należy zachować odległość min 2,0m. W przypadku niemożliwości zachowania w/w odległości roboty ziemne należy zakończyć w odl. 2,0m od słupa. Pozostawiony nie przekopany odcinek przy słupie przejść metodą przewiertu ręcznego. 6.4. Roboty ziemne Wykopy pod przyłącza wykonywać należy o ścianach pionowych, ręcznie w miejscach kolizji z istniejącym uzbrojeniem i mechanicznie zgodnie z normą PN-B-10736 : 1999 Roboty ziemne Wykopy otwarte dla przewodów wodociągowych i kanalizacyjnych Warunki techniczne wykonania. Wykopy umocnione winny być na całym odcinku prowadzonych robót wodociągowych i obejmują one teren zabudowany i niezabudowany. Ze względu na prowadzenie robót w pobliżu zabudowań i w ciągach komunikacyjnych, wykopy należy zabezpieczyć pod względem BHP z uwagi na zagrożenie, jakie one stanowią dla osób trzecich. Ze szczególną uwagą i ostrożnością należy wykonywać i zabezpieczać wykopy 13

przebiegające w pobliżu zabudowań, gdzie przebiegają przyłącza gazowe i wodociągowe, sieć gazowa, wodociągowa, kable energetyczne i telekomunikacyjne. 6.4.1. Odspajanie i transport urobku wykopu. Odspojenie gruntu zgodnie z przyjętą technologią w pkt. 6.2 z odłożeniem urobku wzdłuż 6.4.2. Obudowa ścian wykopów i rozbiórka. Stateczność wykopu, wykonanego zgodnie z PN-B-10736 powinna być zabezpieczona poprzez : - zastosowanie odpowiedniego oszalowania jego ścian Obudowę ścian wykopów pionowych przewidziano ażurowe balami drewnianymi. 6.4.3. Podłoże Podłoże powinno być uformowane zgodnie z zaprojektowanym spadkiem, z ubitego i zagęszczonego piasku, z wyprofilowaniem dna w obrębie kąta 90 0 stanowiącego łożysko nośne rury wodociągowej i kanalizacyjnej. Przyłącza należy ułożyć na podłożu z podsypką żwirową lub uzyskaną z gruntu rodzimego wynoszącą 10,0 15,0 cm. 6.4.5. Zasypka i zagęszczanie gruntu Użyty materiał i sposób zasypania przewodu nie powinny spowodować uszkodzenia ułożonego przewodu i obiektów na nim zlokalizowanych. Zasypkę wstępną przewodów należy wykonywać ręcznie przy minimalnej jej grubości 25,0 cm powyżej wierzchu rury. Szerokość obsypki winna być równa szerokości wykopu. Do zasypki wykopu należy użyć gruntu rodzimego. Grunt stosowany do zasypki nie powinien zawierać materiałów mogących uszkodzić przewód, gruntów zbrylonych, gruzu i śmieci. Zasypkę wykopu należy prowadzić zgodnie z pkt. 8 normy PN-B-10736. 7. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT Wykonawca jest odpowiedzialny za pełną kontrolę jakości robót i materiałów. W związku z tym zapewni on odpowiedni system kontroli, włączając personel, laboratorium, sprzęt, zaopatrzenie i wszystkie urządzenia niezbędne do wyk onania prób i badań materiałów, oraz robót. 14

Wykonawca udostępni na każdym etapie realizacji zadania wszystkie dokumenty służące określeniu jakości robót i materiałów. Głównie kontroli podlegać powinna zgodność realizacji robót z dokumentacją projektową, obowiązującymi przepisami. Roboty muszą być wykonane zgodnie z wymaganiami obowiązujących polskich przepisów, norm i instrukcji. Nie wyszczególnienie w niniejszej ST jakichkolwiek obowiązujących aktów prawnych nie zwalnia wykonawcy od ich stosowania. 7.1 Ogólne zasady kontroli jakości robót a) ogólne wymagania dotyczące wykonania robót, dostawy materiałów, sprzętu i środków transportu podano w ST Wymagania ogólne" b) wykonawca jest odpowiedzialny za pełną kontrolę jakości robót, materiałów i urządzeń c) wykonawca zapewni odpowiedni system i środki techniczne do kontroli jakości robót (zgodnie z PZJ) na terenie i poza placem budowy d) wszystkie badania i pomiary będą przeprowadzane zgodnie z wymaganiami Norm lub Aprobat Technicznych przez jednostki posiadające odpowiednie uprawnienia budowlane. 7.2 Kontrole i badania laboratoryjne a) badania laboratoryjne muszą obejmować sprawdzenie podstawowych cech materiałów podanych w niniejszej ST oraz wyspecyfikowanych we właściwych PN (EN-PN) lub Aprobatach Technicznych, a częstotliwość ich wykonania musi pozwolić na uzyskanie wiarygodnych i reprezentatywnych wyników dla całości wybudowanych lub zgromadzonych materiałów. Wyniki badań Wykonawca przekazuje Inspektorowi Nadzoru w trybie określonym w PZJ do akceptacji. b) wykonawca będzie przekazywać Inspektorowi Nadzoru kopie raportów z wynikami badań nie później niż w terminie i w formie określonej w PZJ c) badania kontrolne obejmują cały proces budowy 7.3 Badania jakości robót w czasie budowy Badania jakości robót w czasie ich realizacji należy wykonywać zgodnie z wytycznymi właściwych WTWOR oraz instrukcjami zawartymi w Normach i Aprobatach Technicznych dla materiałów i systemów technologicznych. 7.4 Próby szczelności rurociągów i kanałów 15

W celu sprawdzenia szczelności i wytrzymałości połączeń przewodu należy przeprowadzić próby szczelności. Próby szczelności należy wykonać dla kolejnych odbieranych odcinków przewodu na żądanie inwestora lub użytkownika należy również przeprowadzić próbę szczelności całego przewodu. Zaleca się przeprowadzić próbę ciśnieniową hydrauliczną, jednakże w przypadkach uzasadnionych względami techniczno-ekonomicznymi można stosować próbę pneumatyczną. Sposób przeprowadzania i pełny zakres wymagań związanych z próbami szczelności są podane w normie. Niezależnie od wymagań określonych w normie należy zachować następujące warunki przed przystąpieniem do przeprowadzenia próby szczelności: ewentualne wymagania inwestora związane z próbą powinny być jasno określone w projekcie, zastosowane do budowy przewodu materiały powinny być zgodne z obowiązującymi przepisami, odcinki poddawane próbie szczelności mogą mieć długość ok. 300m w przypadku wykopów ścianach umocnionych lub ok. 600m przy wykopach nie umocnionych ze skarpami wszystkie złącza powinny być odkryte oraz w pełni widoczne i dostępne, odcinek przewodu powinien być na całej swojej długości stabilnie zabezpieczony przed wszelkimi przemieszczeniami - wykonana dokładnie obsypka, wszelkie odgałęzienia od przewodu powinny być zamknięte, profil przewodu powinien umożliwiać jego odpowietrzenie w najwyższych punktach badanego odcinka, należy sprawdzać wizualnie wszystkie badane połączenia. W czasie prowadzenia próby szczelności należy w szczególności przestrzegać następujących warunków: przewód nie może być nasłoneczniony a zimą temperatura jego powierzchni zewnętrznej nie może być niższa niż 1 C, napełnianie przewodu powinno odbywać się powoli od najniższego punktu, temperatura wody wykorzystywanej przy próbie ciśnienia nie powinna przekraczać 20 C, po całkowitym napełnieniu wodą i odpowietrzeniu przewodu należy pozostawić go na 12 godzin w celu ustabilizowania, po ustabilizowaniu się próbnego ciśnienia wody w przewodzie należy przez okres 30 minut sprawdzać jego poziom, 16

w wypadku próby pneumatycznej napełnianie przewodu powietrzem powinno się odbywać dwuetapowo z przeprowadzeniem oględzin badanego odcinka między etapami, po uzyskaniu ciśnienia próbnego należy przewód pozostawić przez okres do 24 godzin dla wyrównania temperatury powietrza wewnątrz przewodu z temperaturą otoczenia i po tym czasie należy przystąpić do kontrolowania ciśnienia (właściwa próba szczelności trwająca nie dłużej niż 24 godziny) w odstępach co 30 minut, cały przewód może być poddany próbie szczelności dopiero po uzyskaniu pozytywnych wyników prób szczelności poszczególnych jego odcinków oraz po jego zasypaniu, z wyjątkiem miejsc łączenia odcinków, Ciśnienie próbne Pp powinno wynosić: dla odcinka przewodu o ciśnieniu roboczym p r do lmpa P p = 1,5p r lecz nie niższe niż lmpa dla odcinka przewodu o ciśnieniu roboczym p r ponad l Mpa P p = P r + 0,5Mpa Szczelność odcinka i całego przewodu powinna być sprawdzona zgodnie z obowiązującą normą. Po zakończeniu próby szczelności należy zmniejszyć ciśnienie powoli w sposób kontrolowany a przewód powinien być opróżniony z wody. Wyniki prób szczelności powinny być ujęte w protokołach, podpisanych przez przedstawicieli wykonawcy, nadzoru inwestycyjnego i użytkownika. 8. OBMIAR ROBÓT Przyjętą jednostką obmiaru jest 1 m wykonanego kanału grawitacyjnego i rurociągu tłocznego i uwzględnia on elementy składowe robót obmierzane według jednostek : - m - sieci międzyobiektowe przy przepompowni - szt - studzienki rewizyjne, kształtki - m 2 - rozbiórka i odtwarzanie nawierzchni, szalowania wykopów - m 3 - roboty ziemne związane z wykonywaniem kanałów 9. ODBIÓR ROBÓT Roboty podlegają następującym etapom odbioru : odbiorowi robót zanikających odbiorowi częściowemu odbiorowi ostatecznemu odbiorowi pogwarancyjnemu 17

9.1 Odbiór robót zanikających Odbiór robót zanikających polega na końcowej ocenie ilości i jakości wykonywanych robót, które w dalszym procesie realizacji ulegną zakryciu. Odbiór ten będzie dokonany w czasie umożliwiającym wykonanie ewentualnych korekt i poprawek bez hamowania ogólnego postępu robót. Odbioru dokonuje Inspektor Nadzoru. Gotowość danej części robót do odbioru zgłasza Wykonawca wpisem do dziennika budowy, z jednoczesnym powiadomieniem Inspektora Nadzoru i Zamawiającego. Odbiór będzie przeprowadzony niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 3 dni od daty zgłoszenia wpisem do dziennika budowy i powiadomienia Inspektora Nadzoru. Jakość i ilość robót ulegających zakryciu określa ocenia Inspektor Nadzoru na podstawie dokumentów zawierających komplet wyników badań, w oparciu o przeprowadzone pomiary, zgodnie z dokumentacją projektową i uprzednimi ustaleniami. 9.2 Odbiór częściowy Odbiór częściowy polega na ocenie ilości i jakości wykonanej części robót. Odbiór ten dokonuje się wg zasad odbioru końcowego Inspektor Nadzoru i Zamawiający. 9.3 Odbiór ostateczny robót 9.3.1 Zasady odbioru ostatecznego Odbiór ostateczny polega na końcowej ocenie rzeczywistego wyk onania robót w odniesieniu do ich ilości, jakości i wartości. Całkowite zakończenie robót, oraz gotowość do odbioru ostatecznego będzie stwierdzona przez Wykonawcę wpisem do dziennika budowy z bezzwłocznym powiadomieniem na piśmie o tym fakcie Inspektora Nadzoru i Zamawiającego. Odbiór ostateczny nastąpi w terminie ustalonym w dokumentach umowy, licząc od dnia potwierdzenia przez Inspektora Nadzoru zakończenia robót i przyjęcia dokumentów, o których mowa w pkt. 9.3.2 Odbioru ostatecznego robót dokona komisja wyznaczona przez Zamawiającego, w obecności Inspektora Nadzoru i Zamawiającego. Komisja odbierająca roboty dokona ich oceny jakościowej na podstawie przedłożonych dokumentów, wyników badań i pomiarów, oraz zgodności wykonania robót z dokumentacją techniczną i uzgodnieniami. W toku odbioru ostatecznego komisja zapozna się z realizacją ustaleń odbiorów robót zanikowych, zwłaszcza w zakresie wyk onania robót uzupełniających i poprawkowych. 18

9.3.2 Dokumenty do odbioru ostatecznego Podstawowym dokumentem do dokonania odbioru ostatecznego jest protokół odbioru ostatecznego robót. Do tego odbioru Wykonawca jest zobowiązany przygotować następujące dokumenty : dokumentację projektową podstawową z naniesionymi zmianami, oraz dodatkową jeśli została sporządzona w trakcie realizacji robót dzienniki budowy wyniki pomiarów, oraz badań wszystkich oznaczeń laboratoryjnych, jeżeli były wymagane deklaracje zgodności lub certyfikaty zgodności wbudowanych materiałów geodezyjną inwentaryzację powykonawczą robót kopie mapy zasadniczej powstałą w wyniku geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej W przypadku, gdy według komisji roboty pod względem przygotowania dokumentacyjnego nie będą gotowe do odbioru ostatecznego, komisja w porozumieniu z Wykonawcą wyznaczy ponowny termin odbioru ostatecznego robót. Wszystkie roboty poprawkowe i uzupełniające będą zestawione wg wzoru ustalonego przez Zamawiającego. Termin wyk onania tych robót wyznaczy komisja. 9.4 Odbiór pogwarancyjny Odbiór pogwarancyjny polega na ocenie robót związanych z usunięciem wad stwierdzonych przy odbiorze ostatecznym i zaistniałych w okresie gwarancyjnym. Odbiór ten będzie dokonany na podstawie oceny wizualnej obiektu, oraz opinii i spostrzeżeń służb eksploatacyjnych. 10. PODSTAWA WYCENY 1.Zgodnie z dokumentacją projektową należy wykonać wszystkie obiekty ujęte w przedmiarze robót. 2. Elementy nie ujęte w przedmiarze robót, które Wykonawca zobowiązany jest ująć w wycenie robót : pełna obsługa geodezyjna, która powinna zostać wykonana przez uprawnioną jednostkę geodezyjną opłaty związane z uzyskaniem uzgodnień, nadzorów i zezwoleń z zainteresowanymi jednostkami w zakresie kolizji i zajęcia pasa drogowego. NORMY POLSKIE 19

1. PN-B-10736 : 1999 Roboty ziemne Wykopy otwarte dla przewodów wodociągowych i kanalizacyjnych Warunki techniczne wyk onania 2. PN-81/B 03020 Grunty budowlane Posadowienie bezpośrednie budowli Obliczenia statyczne i projektowanie 3. PN-EN 1401-01 : 1999 Rury i kształtki kanalizacyjne 4. PN-EN 1452-1-5 : 2000 Systemy przewodowe z tworzyw sztucznych. Systemy przewodowe z niezmiękczonego poli(chlorku winylu ) do przesyłania wody 5. PN EN 805 Zaopatrzenie w wodę Wymagania dla sieci wodociągowych i ich części składowych 6. PN-86-B-02480 Grunty budowlane. Określenia, symbole podział i opisy gruntów 7. PN-87 /B-01060 Sieć wodociągowa zewnętrzna Obiekty i elementy wyposażenia 9. PN-88/B-06050 Beton zwykły 10. PN-92/B-10729 : 1999 Kanalizacja. Studzienki kanalizacyjne 11. PN-EN 1610 Budowa i badanie przewodów kanalizacyjnych 12. PN H- 74051-02 Włazy kanałowe klasy B, C, D 13. PN-EN 124 :2000 Zwieńczenia studzienek i wpustów kanalizacyjnych 14. PN-86/B-09700 Tablice orientacyjne do oznaczania uzbrojenia na przewodach wodociągowych 15. PN-B-10725 : 1997 Wodociągi Przewody zewnętrzne Wymagania i badania 16. ZAT/97-01-001 Rury i kształtki z polietylenu / PE / i elementy łączące w rurociągach ciśnieniowych do wody INNE DOKUMENTY 17. ISO 4435 : 1991 Rury i kształtki z nieplastyfikowanego polichlorku winylu stosowane w systemach odwadniających i kanalizacyjnych 18. Instrukcja projektowania, wyk onania i odbioru instalacji rurociągowych z nieplastyfikowanego polichlorku winylu i polietylenu. Opracował: 20