INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W SZCZECINIE www.wios.szczecin.pl PIĘCIOLETNIA OCENA JAKOŚCI POWIETRZA ZA LATA 2002-2006 POD KĄTEM SO 2, NO 2, NO X, PM10, Pb, CO, C 6 H 6 i O 3 DLA STREF WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO wykonana na mocy art. 88 ustawy Prawo ochrony środowiska Opracowanie wykonano w Wydziale Monitoringu Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie przez zespół w składzie: Małgorzata Landsberg-Uczciwek Naczelnik Wydziału Renata Rewaj Główny specjalista d/s monitoringu powietrza Aneta Trybuchowicz Specjalista d/s monitoringu powietrza Opracowanie graficzne: Jolanta Szablewska Wiraszka Specjalista d/s monitoringu hałasu Paweł Rakoczy - Specjalista d/s monitoringu powietrza Szczecin, czerwiec 2007 r.
Spis treści Str. Wstęp... 5 1. Podstawy prawne wykonania drugiej pięcioletniej oceny jakości powietrza... 6 2. Cel pięcioletniej oceny jakości powietrza... 6 3. Zakres oceny... 3.1. Lista zanieczyszczeń objętych oceną pięcioletnią... 7 7 3.2. Lista stref województwa zachodniopomorskiego podlegających ocenie dla poszczególnych zanieczyszczeń... 4. Kryteria stosowane w ocenie pięcioletniej... 7 9 5. Klasyfikacja stref województwa zachodniopomorskiego w ocenie pięcioletniej za lata 2002 2006... 5.1. Krótki opis postępowania przy wykonaniu oceny... 11 11 5.2. Wyniki klasyfikacji stref na potrzeby ustalenia sposobu oceny jakości powietrza dla kryterium ochrony zdrowia... 14 5.3. Wyniki klasyfikacji stref na potrzeby ustalenia sposobu oceny jakości powietrza dla kryterium ochrony roślin... 17 6. Potrzeby inwestycyjne wynikające z modernizacji systemu pomiarowego monitoringu powietrza w województwo zachodniopomorskim... 20 7. Posumowanie wyników oceny pięcioletniej (2002-2006) dla województwa zachodniopomorskiego... 8. Wnioski... 21 22 ZAŁĄCZNIKI: Załącznik 1 - Wyniki klasyfikacji (Tabele 1 11) Załącznik 2 Dokumentacja wyników modelowania na potrzeby Drugiej pięcioletniej oceny jakości powietrza dla województwa zachodniopomorskiego za lata 2002-2006
Wstęp Na mocy art. 88 ustawy - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902 j.t. z późn. zm.), przynajmniej co 5 lat, Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska dokonuje oceny jakości powietrza w strefach na potrzeby ustalenia odpowiedniego sposobu ocen prowadzonych corocznie. Zgodnie z art. 87 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 88, poz. 587), strefę stanowi: aglomeracja o liczbie mieszkańców większej niż 250 tysięcy; obszar jednego lub więcej powiatów położonych na obszarze tego samego województwa, niewchodzący w skład aglomeracji. Niniejsze opracowanie stanowi drugą pięcioletnią ocenę jakości powietrza dla województwa zachodniopomorskiego i zostało wykonane w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Szczecinie, w czerwcu 2007 r. Kryteriami do pięcioletniej oceny jakości powietrza są wartości górnego i dolnego progu oszacowania, określone w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 87, poz. 798). Obowiązek wykonania takiej oceny dotyczy: dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, pyłu zawieszonego PM10, ołowiu, benzenu, tlenku węgla i ozonu przy uwzględnieniu kryteriów związanych z ochroną zdrowia ludzi; dwutlenku siarki, tlenków azotu i ozonu przy uwzględnieniu kryteriów związanych z ochroną roślin. W wyniku oceny dokonuje się klasyfikacji stref, odrębnie pod kątem poziomu każdej substancji. Z klasą wiążą się bezpośrednio określone wymagania dotyczące metod ocen rocznych (pomiary, modelowanie, metody szacunkowe, metody łączone), a także minimalnej liczby stanowisk pomiarów stężeń zanieczyszczenia na terenie strefy. Klasyfikacja stref jest weryfikowana co 5 lat. W przypadku gdy całkowita krajowa ilość substancji wprowadzanej do powietrza ulegnie zmianie o co najmniej 20% przed upływem 5 lat, weryfikacja powinna być prowadzona częściej. W województwie zachodniopomorskim pierwsza ocena 5-letnia, tzw. ocena wstępna została przeprowadzona w 2001 r. i obejmowała okres od 1996 2000. Stanowiła ona I etap realizacji działań związanych z przystosowaniem polskiego systemu oceny i sterowania jakością powietrza do wymagań przepisów Unii Europejskiej (przeniesionych na grunt polski przez obowiązującą od 1 października 2001 r. ustawę - Prawo ochrony środowiska). Obecna ocena pięcioletnia, wykonywana w 2007 r. obejmuje lata 2002 2006 i opiera się na kryteriach i zapisach zawartych w prawie polskim (zgodnych z określonymi w dyrektywach UE) lub w dyrektywach (w przypadku istnienia różnic). Należy podkreślić, iż w przypadku pyłu PM10 i zawartości ołowiu w pyle oraz ozonu, odnosi się ona do nowego układu stref. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 5.04.2006 r. w sprawie zakresu i sposobu przekazywania informacji dotyczących zanieczyszczenia powietrza (Dz. U. Nr 63, poz. 445), wyniki pięcioletniej oceny jakości powietrza Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska przekazuje Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska w terminie do dnia 30 czerwca roku następnego, licząc od ostatniego dnia roku, z którego dane wykorzystano do dokonania klasyfikacji stref. 5
1. Podstawy prawne wykonania drugiej pięcioletniej oceny jakości powietrza Przywołane w tym punkcie przepisy prawne dotyczą zarówno aktów już obowiązujących jak też wchodzących w życie w drugiej połowie 2007 r., a także projektowanych aktów prawnych, w przekonaniu, że zostaną one uchwalone w 2007 r. Należy jednak zaznaczyć, iż u podstaw wszystkich działań monitoringowych leżą ogólne kompetencje Inspekcji Ochrony Środowiska dotyczące organizowania, koordynowania i prowadzenia badań jakości środowiska oraz obserwacji i oceny jego stanu zapisane w art. 2 ustawy z dnia 20 lipca 1991r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2002 r. nr 112 poz.982 z późn. zm.). Wykonanie w 2007 r. przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska pięcioletniej oceny jakości powietrza obejmującej lata 2002-2006, dla SO 2, NO 2, NO x, PM10, Pb, CO, C 6 H 6, O 3 zostało zapisane w,zaakceptowanym przez Ministra Środowiska, Programie Państwowego Monitoringu Środowiska na lata 2007-2009. W części dotyczącej województwa zachodniopomorskiego zadanie to zapisane jest również w Programie Monitoringu Środowiska w Województwie Zachodniopomorskim w latach 2007-2009. Przedstawiona ocena pięcioletnia została wykonana w oparciu o następujące przepisy polskiego prawa, do którego implementowano prawo wspólnotowe Unii Europejskiej: ustawa z dnia 27.04.2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902 z późn. zm.); ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 88, poz. 587) wejście w życie w sierpniu 2007 r.; rozporządzenie MŚ z dnia 6.06.2002 r. w sprawie oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz.U. Nr 87, poz. 798); rozporządzenie MŚ z dnia 6.06.2002 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji (Dz. U. Nr 87, poz. 796); rozporządzenie MŚ z dnia 5.04.2006 r. w sprawie zakresu i sposobu przekazywania informacji dotyczących zanieczyszczenia powietrza (Dz. U. Nr 63, poz. 445); projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza. Do wykonania oceny wykorzystano opracowane przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Wskazówki do przeprowadzenia drugiej pięcioletniej oceny jakości powietrza wykonywanej na mocy art. 88 ustawy Prawo ochrony środowiska i do określenia wymagań w zakresie systemu ocen rocznych dla SO 2, NO 2, NOx, PM10, Pb, CO, C 6 H 6 i O 3 Warszawa 2007 r. Istotne elementy tych wskazówek zostały zacytowane w niniejszym opracowaniu. 2. Cel pięcioletniej oceny jakości powietrza Ocena jakości powietrza wykonywana na mocy art. 88 ustawy Prawo ochrony środowiska ma na celu zgromadzenie informacji o stężeniach zanieczyszczeń na obszarze poszczególnych stref, w tym aglomeracji, w zakresie umożliwiającym określenie metod jakimi powinny być dokonywane oceny roczne oraz potrzeb w zakresie prowadzenia pomiarów stężeń określonych zanieczyszczeń powietrza. Podstawowe cele, to: dokonanie klasyfikacji stref na podstawie kryteriów stosowanych w ocenie pięcioletniej (progów oszacowania) pod kątem zaplanowania systemu ocen corocznych; wskazanie obszarów, gdzie występują przekroczenia lub istnieje prawdopodobieństwo przekroczenia dopuszczalnych poziomów substancji; uzyskanie informacji o przestrzennych rozkładach stężeń zanieczyszczeń na obszarze aglomeracji lub innej strefy. Wyniki oceny pięcioletniej są podstawą do określenia kierunków reorganizacji istniejącego systemu monitoringu jakości powietrza w odniesieniu do metod ocen corocznych, minimalnej liczby stanowisk pomiarów stężeń każdego z zanieczyszczeń, zaplanowania inwestycji w tym zakresie. 6
3. Zakres oceny 3.1. Lista zanieczyszczeń objętych oceną pięcioletnią Lista zanieczyszczeń objętych pięcioletnią oceną obejmuje: dla kryteriów określonych w celu ochrony zdrowia ludzi: benzen (C 6 H 6 ), dwutlenek azotu (NO 2 ), dwutlenek siarki (SO 2 ), ołów (Pb), tlenek węgla (CO), ozon (O 3 ) i pył zawieszony PM10; dla kryteriów określonych w celu ochrony roślin: dwutlenek siarki (SO 2 ), tlenki azotu (NO x ), ozon (O 3 ). 3.2. Lista stref województwa zachodniopomorskiego podlegających ocenie dla poszczególnych zanieczyszczeń Przepisy prawne definiują system oceny jakości powietrza oparty na klasyfikacji stref w województwie. Strefami są powiaty bądź aglomeracje. Począwszy od 2008 r. roczna ocena jakości będzie wykonywana w oparciu o nowy układ stref w zależności od rodzaju zanieczyszczenia, co ma na celu optymalizację działań monitoringowych i zróżnicowanie struktury sieci pomiarowych zależnie od zanieczyszczenia i jego charakterystyki. Listę stref województwa zachodniopomorskiego, podlegających ocenie w odniesieniu do poszczególnych zanieczyszczeń przedstawiono w Tabelach 3.1 3.3. Tabela 3.1. Lista stref województwa zachodniopomorskiego, w których dokonuje się ocen jakości powietrza pod kątem zawartości benzenu(c 6 H 6 ), dwutlenku azotu (NO 2 ), tlenków azotu (NO x ), dwutlenku siarki (SO 2 ) oraz tlenku węgla (CO) L.p. Województwo Nazwa strefy Kod strefy 1. zachodniopomorskie Aglomeracja Szczecińska PL.32.a.43.00 2. zachodniopomorskie powiat białogardzki PL.32.p.44.01 3. zachodniopomorskie powiat choszczeński PL.32.p.43.02 4. zachodniopomorskie powiat drawski PL.32.p.44.03 5. zachodniopomorskie powiat goleniowski PL.32.p.43.04 6. zachodniopomorskie powiat gryficki PL.32.p.43.05 7. zachodniopomorskie powiat gryfiński PL.32.p.43.06 8. zachodniopomorskie powiat kamieński PL.32.p.43.07 9. zachodniopomorskie powiat kołobrzeski PL.32.p.44.08 10. zachodniopomorskie powiat koszaliński PL.32.p.44.09 11. zachodniopomorskie powiat łobeski PL.32.p.43.18 12. zachodniopomorskie miasto Koszalin PL.32.m.44.61 13. zachodniopomorskie miasto Świnoujście PL.32.m.43.63 14. zachodniopomorskie powiat myśliborski PL.32.p.43.10 15. zachodniopomorskie powiat policki PL.32.p.43.11 16. zachodniopomorskie powiat pyrzycki PL.32.p.43.12 17. zachodniopomorskie powiat sławieński PL.32.p.44.13 18. zachodniopomorskie powiat stargardzki PL.32.p.43.14 19. zachodniopomorskie powiat szczecinecki PL.32.p.44.15 20. zachodniopomorskie powiat świdwiński PL.32.p.44.16 21. zachodniopomorskie powiat wałecki PL.32.p.44.17 Biorąc pod uwagę specyfikę zanieczyszczenia powietrza ozonem, w tym małe zróżnicowanie stężenia na sporych obszarach pozamiejskich, strefy stanowią: aglomeracja oraz pozostały obszar województwa. W przypadku województwa zachodniopomorskiego jest to więc 1 aglomeracja (Szczecin) oraz strefa zachodniopomorska. 7
Tabela 3.2. Strefy województwa zachodniopomorskiego, w których dokonuje się ocen jakości powietrza pod kątem zawartości ozonu (O 3 ) Lp. Województwo Nazwa strefy Kod strefy 1. zachodniopomorskie Aglomeracja Szczecińska PL.32.a.43.00 2. zachodniopomorskie strefa zachodniopomorska PL.32.w.ba.00 Lista stref w województwie, w których od 2008 r. dokonywać się będzie ocen jakości powietrza pod kątem zawartości pyłu zawieszonego PM10 oraz ołowiu w pyle zawieszonym PM10, zawarta jest w Załączniku nr 3 rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza. W strefach tych od 2008 r. będzie również wykonywana ocena jakości powietrza pod kątem zawartości w pyle PM10 - arsenu, kadmu, niklu i benzo(a)pirenu (wstępna ocena dla tych zanieczyszczeń została wykonana przez WIOŚ w Szczecinie w czerwcu 2006 r.). Tabela 3.3. Lista stref, w których dokonuje się ocen jakości powietrza pod kątem zawartości pyłu zawieszonego PM10 oraz ołowiu (Pb) Lp. Województwo Nazwa strefy Kod strefy Nazwy powiatów, z których składa się strefa 1. Aglomeracja Szczecińska PL.32.a.43.00 powiat m.szczecin 2. powiat choszczeński PL.32.p.43.02 powiat choszczeński 3. powiat goleniowski PL.32.p.43.04 powiat goleniowski 4. strefa gryficko-kamieńska powiat gryficki PL.32.z.01.02 powiat kamieński 5. powiat gryfiński PL.32.p.43.06 powiat gryfiński 6. powiat myśliborski PL.32.p.43.10 powiat myśliborski 7. powiat policki PL.32.p.43.11 powiat policki 8. powiat pyrzycki PL.32.p.43.12 powiat pyrzycki 9. powiat stargardzki PL.32.p.43.14 powiat stargardzki 10. zachodniopomorskie powiat łobeski PL.32.p.43.18 powiat łobeski 11. miasto Świnoujście PL.32.m.43.63 powiat m. Świnoujście 12. powiat białogardzki strefa białogardzko-świdwińska PL.32.z.02.02 powiat świdwiński 13. strefa drawsko-wałecka powiat drawski PL.32.z.03.02 powiat wałecki 14. powiat kołobrzeski PL.32.p.44.08 powiat kołobrzeski 15. strefa koszalińsko-sławieńska powiat koszaliński PL.32.z.04.02 powiat sławieński 16. powiat szczecinecki PL.32.p.44.16 powiat szczecinecki 17. miasto Koszalin PL.32.m.44.61 powiat m. Koszalin 8
4. Kryteria stosowane w ocenie pięcioletniej. Podstawę klasyfikacji stref w pięcioletniej ocenie jakości powietrza stanowią wartości górnego i dolnego progu oszacowania, określone w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz. U. nr 87, poz. 798). Górny oraz dolny próg oszacowania oznacza procentową część dopuszczalnego poziomu substancji w powietrzu określonego dla obszarów zwykłych (bez uwzględnienia poziomów dopuszczalnych określonych dla uzdrowisk i parków narodowych). Zgodnie z art. 88 ustawy Prawo ochrony środowiska, w wyniku oceny pięcioletniej dokonuje się klasyfikacji stref, odrębnie pod katem poziomu każdej substancji, wyodrębniając strefy, w których: przekroczone są poziomy dopuszczalne, poziom substancji nie przekracza poziomu dopuszczalnego i jest wyższy od górnego progu oszacowania, poziom substancji nie przekracza górnego progu oszacowania i jest wyższy od dolnego progu oszacowania, poziom substancji nie przekracza dolnego progu oszacowania. W ocenie dokonywanej w oparciu o kryteria dotyczące ochrony zdrowia uwzględnia się obszar każdej strefy, natomiast klasyfikacja stref na podstawie kryteriów dotyczących ochrony roślin nie obejmuje stref będących aglomeracjami lub miastami na prawach powiatu. Przekroczenie górnego lub dolnego progu oszacowania oceniane jest na podstawie danych pomiarowych o stężeniach danego zanieczyszczenia w każdej strefie z okresu ostatnich pięciu lat. Niniejsza ocena obejmuje lata 2002 2006. Próg oszacowania uznaje się za przekroczony: w przypadku benzenu, dwutlenku azotu, tlenków azotu, dwutlenku siarki, ołowiu, pyłu PM10 i tlenku węgla jeżeli podczas pięciu poprzednich lat był on przekraczany w trzech lub więcej odrębnych latach, w przypadku ozonu jeżeli podczas pięciu poprzednich lat był on przekroczony nawet w jednym roku. Jeżeli dostępne dane obejmują okres krótszy niż pięć lat, oceny przekroczeń górnego i dolnego progu oszacowania można dokonywać na podstawie krótkookresowych kampanii pomiarowych prowadzonych w miejscach o potencjalnie najwyższych stężeniach zanieczyszczenia, a także w oparciu o wyniki modelowania matematycznego wykonywanego na podstawie inwentaryzacji emisji. Klasyfikacji stref dokonuje się dla każdego zanieczyszczenia oddzielnie, na podstawie najwyższych stężeń (występujących w najbardziej zanieczyszczonych rejonach). Gorszy wynik klasyfikacji nie świadczy o tym, że jakość powietrza na obszarze całej strefy nie spełnia określonych kryteriów, lecz jest sygnałem, że na terenie strefy istnieje lokalny problem, który wymaga rozwiązania i powinien być wzięty przy planowaniu modernizacji systemu ocen rocznych. Jeżeli dla danego zanieczyszczenia podstawę klasyfikacji pod kątem ochrony zdrowia stanowi więcej niż jeden parametr (np. stężenie średnie 1-godz. i średnie roczne w przypadku NO 2 lub stężenie średnie dobowe i średnie roczne w przypadku PM10), wówczas o zaliczeniu strefy do określonej klasy decyduje parametr, którego wartość daje mniej korzystny rezultat klasyfikacji (gorszą klasę obszaru i większe wymagania co do metod ocen rocznych). Wymagania dotyczące stosowania określonych metod w ocenach rocznych przedstawiono w Tabeli 4.1, a w Tabeli 4.2. 9
Tabela 4.1. Wymagane metody ocen rocznych prowadzonych w oparciu o kryteria dotyczące ochrony zdrowia, w zależności od poziomu stężeń zanieczyszczenia występujących w aglomeracji lub innej strefie Najwyższe stężenia zanieczyszczenia w aglomeracji/innej strefie Powyżej górnego progu oszacowania w tym powyżej poziomu dopuszczalnego Pomiędzy górnym i dolnym progiem oszacowania Poniżej dolnego progu oszacowania Obszar Aglomeracje i inne strefy Aglomeracje i inne strefy Aglomeracje Aglomeracje Inne strefy Zanieczyszczenie SO 2, NO 2, PM10, Pb, CO, benzen, O 3 SO 2, NO 2, PM10, Pb, CO, benzen SO 2, NO 2, O 3 (zanieczyszcz enia, dla których określono poziomy alarmowe) PM10, Pb, CO, benzen SO 2, NO 2, PM10, Pb, CO, benzen Klasa aglomeracji/innej strefy uzyskana w ocenie pięcioletniej 3a 3b 2 1a 1b Inne strefy O 3 1c Wymagania dotyczące metod ocen corocznych (ochrona zdrowia) Pomiary wysokiej jakości w stałych punktach. Wyniki pomiarów w stałych punktach mogą być uzupełniane informacjami z innych źródeł, takich jak: pomiary wskaźnikowe, modelowanie matematyczne, obiektywne metody szacowania Obowiązek lub priorytet prowadzenia pomiarów wysokiej jakości na obszarach przekroczeń poziomów dopuszczalnych w strefie Pomiary w stałych punktach program mniej intensywny. Wyniki pomiarów w stałych punktach uzupełniane informacjami z innych źródeł, takich jak: pomiary wskaźnikowe, modelowanie matematyczne, obiektywne metody szacowania Przynajmniej jedno stanowisko pomiarowe w aglomeracji w połączeniu z pomiarami wskaźnikowymi, modelowaniem matematycznym, obiektywnymi metodami szacowania Wystarczające mogą być: modelowanie matematyczne, obiektywne metody szacowania, pomiary wskaźnikowe Pomiary w stałych punktach w ograniczonym zakresie, w połączeniu z innymi metodami oceny 10
Tabela 4.2. Wymagane metody ocen rocznych dla SO 2, NO x i O 3 dokonywanych w oparciu o kryteria dotyczące ochrony roślin, w zależności od poziomu stężeń zanieczyszczenia występujących w strefie Najwyższe stężenia zanieczyszczenia w strefie Powyżej górnego progu oszacowania Pomiędzy górnym i dolnym progiem oszacowania Poniżej dolnego progu oszacowania klasa strefy uzyskana w ocenie pięcioletniej R3 R2 R1 Wymagania dotyczące metod ocen rocznych (ochrona roślin) Pomiary 1 stacja na 20 000 km 2 Wyniki pomiarów w stałych punktach mogą być uzupełniane informacjami z innych źródeł, takich, jak: pomiary wskaźnikowe, modelowanie matematyczne, obiektywne metody szacowania Pomiary 1 stacja na 40 000 km 2 Wyniki pomiarów w stałych punktach mogą być uzupełniane informacjami z innych źródeł, takich, jak: pomiary wskaźnikowe, modelowanie matematyczne, obiektywne metody szacowania Wystarczające mogą być: modelowanie matematyczne, obiektywne metody szacowania, pomiary wskaźnikowe 5. Klasyfikacja stref województwa zachodniopomorskiego w ocenie pięcioletniej za lata 2002-2006 5.1. Krótki opis postępowania przy wykonaniu oceny Do przeprowadzenia oceny pięcioletniej 2002 2006 i dokonania klasyfikacji stref województwa zachodniopomorskiego, zgodnie z art. 88 ustawy Prawo ochrony środowiska wykorzystano wszystkie dostępne dane pozyskiwane w ramach funkcjonującego w województwie w latach 2002 2006 systemu oceny jakości powietrza, które stanowiły podstawę do wykonywanych w tym okresie 5 obowiązkowych ocen rocznych. W systemie tym, oprócz Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska uczestniczyły również: Państwowa Inspekcja Sanitarna WSSE w Szczecinie oraz Zespół Elektrowni Dolna Odra. Na system oceny jakości powietrza składały się: Pomiary wysokiej jakości na stałych stacjach monitoringu pomiary ciągłe prowadzone z zastosowaniem dobrej klasy mierników automatycznych. Łącznie tego typu pomiary: SO 2, NO 2, NO x, C 6 H 6, CO, pyłu zawieszonego PM10 i pyłu ogółem (TSP) wykonywane były na 7 stacjach, z czego 3 zlokalizowane w mieście Szczecinie, 3 w powiecie gryfińskim, 1 w powiecie stargardzkim; Pomiary manualne na stałych stacjach monitoringu prowadzone codziennie. Pomiary tego rodzaju obejmowały pył zawieszony PM10-6 stanowisk oraz SO 2, NO 2 i pył metodą reflektometryczną (BS) - 8 stacji pomiarowych; Pomiary manualne na stałych stacjach monitoringu prowadzone w trybie cyklicznym (co 5 dni), traktowane jako mniej intensywne 5 stacji pomiarów SO 2, NO 2 i pyłu metodą reflektometryczną (BS), Pomiary wskaźnikowe metodą pasywną wykonywane przez WIOŚ w Szczecinie we wszystkich strefach województwa zachodniopomorskiego. W przypadku pomiarów SO 2 i NO 2 75 stacji, w przypadku pomiarów benzenu 28 stacji; Obliczenia z wykorzystaniem matematycznego modelu rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu i danych dotyczących emisji. W ocenie wykorzystano obliczenia modelowe wykonywane przez WIOŚ w Szczecinie w ramach ocen rocznych, uwzględniając obowiązujące kryteria oceny. Stosowany w obliczeniach model Calmet/Calpuff. Obliczenia dla stref zlokalizowanych w zachodniej i południowo-zachodniej części województwa uwzględniały napływ transgranicznych zanieczyszczeń z obszaru Niemiec; 11
Obiektywne metody szacowania, wykorzystujące informacje o emisji zanieczyszczeń. W tym przypadku wykorzystano dane z inwentaryzacji emisji wykonywanych na potrzeby obliczeń modelowych. Dane pomiarowe wykorzystano z tych stanowisk, które spełniały warunek kompletności serii rocznych i funkcjonowały przynajmniej 3 lata w okresie 2002 2006. Lokalizację stacji pomiarowych, z których wyniki wykorzystano w ocenie pięcioletniej 2002 2006 przedstawiono na Mapie 5.1. Wyniki pomiarów za okres 2002-2006 znajdują się w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Szczecinie, w wojewódzkiej bazie danych JPOAT. Dokumentację wyników modelowania na potrzeby Drugiej pięcioletniej oceny jakości powietrza dla województwa zachodniopomorskiego za lata 2002-2006 stanowią mapy zamieszczone w Załączniku 2. 12
Mapa 5.1. Województwo zachodniopomorskie - lokalizacja stacji pomiarowych, z których wyniki wykorzystano w ocenie pięcioletniej 2002 2006 13
5.2. Wyniki klasyfikacji stref na potrzeby ustalenia sposobu oceny jakości powietrza dla kryterium ochrony zdrowia Wyniki klasyfikacji - listę stref objętych oceną, metody wykorzystane w ocenie pięcioletniej (2002-2006) oraz wymagane metody ocen rocznych dla poszczególnych zanieczyszczeń, przedstawiono w Załączniku 1 (Tabele 1 11). Zbiorcze zestawienie wyników klasyfikacji poszczególnych stref, pod kątem poziomu danej substancji, przedstawiono w Tabeli 5.1 oraz na mapach (Rysunek 5.2). Tabela 5.1. Województwo zachodniopomorskie - zbiorcze zestawienie wyników klasyfikacji stref pod kątem poziomu danej substancji (klasy wynikowe) na podstawie oceny pięcioletniej za lata 2002-2006 cel: ochrona zdrowia Klasa wynikowa strefy Nazwa strefy cel ochrona zdrowia (OZ) C 6 H 6 NO 2 SO 2 CO PM10 Pb O 3 Aglomeracja Szczecińska 1b 3b 1a 1b 3b 1b 3a miasto Koszalin 1b 1b 1b 1b 3b 1b miasto Świnoujście 1b 1b 1b 1b 3b 1b powiat białogardzki 1b 1b 1b 1b powiat choszczeński 1b 1b 1b 1b 1b 1b powiat drawski 1b 1b 1b 1b powiat goleniowski 1b 1b 1b 1b 1b 1b powiat gryficki 1b 1b 1b 1b powiat gryfiński 1b 1b 1b 1b 3b 1b powiat kamieński 1b 1b 1b 1b powiat kołobrzeski 1b 1b 1b 1b 2 1b powiat koszaliński 1b 1b 1b 1b powiat łobeski 1b 1b 1b 1b 1b 1b powiat myśliborski 1b 1b 1b 1b 3b 1b powiat policki 1b 1b 1b 1b 3a 1b powiat pyrzycki 1b 1b 1b 1b 1b 1b powiat sławieński 1b 1b 1b 1b powiat stargardzki 1b 1b 1b 1b 3b 1b powiat szczecinecki 1b 1b 1b 1b 3a 1b powiat świdwiński 1b 1b 1b 1b powiat wałecki 1b 1b 1b 1b strefa białogardzko-świdwińska 1b 1b strefa drawsko-wałecka 1b 1b strefa gryficko-kamieńska 1b 1b strefa koszalińsko-sławieńska 1b 1b strefa zachodniopomorska 3a 1b poziom substancji poniżej dolnego progu oszacowania wystarczające do ocen rocznych: modelowanie, pomiary wskaźnikowe, szacowanie 1a - poziom substancji poniżej dolnego progu oszacowania - przynajmniej jedno stanowisko pomiarowe w aglomeracji 2 poziom substancji pomiędzy górnym a dolnym progiem oszacowania program pomiarowy mniej intensywny 3a poziom substancji powyżej górnego progu oszacowania - pomiary wysokiej jakości w stałych punktach. 3b poziom substancji powyżej poziomu dopuszczalnego - pomiary wysokiej jakości na obszarach przekroczeń poziomów dopuszczalnych w strefie 14
Rysunek 5.2. Województwo zachodniopomorskie - wyniki klasyfikacji stref pod kątem poziomu danej substancji (klasy wynikowe) na podstawie oceny pięcioletniej za lata 2002-2006 cel: ochrona zdrowia 15
c.d. Rysunek 5.2. Województwo zachodniopomorskie - wyniki klasyfikacji stref pod kątem poziomu danej substancji (klasy wynikowe) na podstawie oceny pięcioletniej za lata 2002-2006 cel: ochrona zdrowia 16