Przewodnik System Detekcji Gazów w garażu podziemnym Gas POD-047-PL R01
Konstruujemy, Produkujemy, Wdrażamy i Obsługujemy: Systemy Monitorowania, Wykrywania i Redukowania Zagrożeń Gazowych Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą na naszej stronie www.atestgaz.pl Atest-Gaz A. M. Pachole sp. j. ul. Spokojna 3, 44-109 Gliwice tel.: +48 32 238 87 94 fax: +48 32 234 92 71 e-mail: biuro@atestgaz.pl www.atestgaz.pl
Uwagi i zastrzeżenia www.atestgaz.pl Podłączanie i eksploatacja systemu dopuszczalne jest jedynie po przeczytaniu i zrozumieniu treści niniejszego dokumentu. Należy zachować Przewodnik wraz z urządzeniami do wykorzystania w przyszłości. Producent nie ponosi odpowiedzialności za błędy, uszkodzenia i awarie spowodowane nieprawidłowym doborem urządzeń, przewodów, wadliwym montażem i niezrozumieniem treści niniejszego dokumentu. Projekt Systemu Detekcji Gazów chronionego obiektu może narzucać inne wymagania dotyczące wszystkich faz życia produktu. Niedopuszczalne jest stosowanie urządzeń innych, niż te wymienione w projekcie. Jak używać tego przewodnika? Wyróżnienia tekstu użyte w dokumencie: Na informacje zawarte w takim akapicie należy zwrócić szczególną uwagę. s. 3 20 Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R01
Spis Treści 1 Informacje wstępne...5 2 Bezpieczeństwo...6 3 Interfejsy wejścia wyjścia...7 3.1 Wyjścia przekaźnikowe PK...7 4 Projektowanie Systemu Detekcji Gazów...8 4.1 Rozmieszczenie urządzeń...8 4.2 Dobór zasilacza...8 4.3 Tablice ostrzegawcze...9 4.4 Stosowane kable...9 4.5 Dobór kabla magistrali...10 5 Architektura systemu...14 5.1 Schematy połączeń...14 6 Cykl życia...19 6.1 Montaż...19 6.2 Uruchomienie...19 6.3 Czynności okresowe...20 Spis Tabel Tabela 1: Urządzenia systemu Gas...5 Tabela 2: Interfejsy wyjściowe Systemu Detekcji Gazów...7 Tabela 3: Konfiguracja wyjść przekaźnikowych...8 Tabela 4: Stosowane kable...10 Spis Ilustracji Ilustracja 1: System Detekcji Gazów Gas w garażu podziemnym...5 Ilustracja 2: Połączenia w systemie Gas...9 Ilustracja 3: Schemat pomocniczy dla czujników...10 Ilustracja 4:Pprzekrój kabla magistrali dla EcoWent / EcoN, 24 V...12 Ilustracja 5: Przekrój kabla magistrali dla EcoWent / EcoN, 21 V...12 Ilustracja 6: Przekrój kabla magistrali dla EcoDet lub EcoWent + MiniDet, 48 V...13 Ilustracja 7: Przekrój kabla magistrali dla EcoDet lub EcoWent + MiniDet, 24 V...13 Ilustracja 8: Przekrój kabla magistrali dla EcoDet lub EcoWent + MiniDet, 21 V...14 Ilustracja 9: Budowa jednostki sterującej oraz podłączenie czujników zasilanych z 48 V...15 Ilustracja 10: Budowa jednostki sterującej oraz podłączenie czujników zasilanych z 24 V...16 Ilustracja 11: Podłączenie tablic ostrzegawczych oraz systemu sterowania wentylacją...17 Ilustracja 12: Podłączenie do innych systemów za pomocą protokołu MODBUS ASCII / RTU...18 s. 4 20 Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R01
1 Informacje wstępne System Gas to nowoczesny System Detekcji Gazów wykorzystujący Cyfrową Transmisję Danych BUS, która za pomocą pojedynczej pary przewodów umożliwia zarówno zasilanie jaki i adresowalną komunikację z czujnikami gazu. Przeznaczony jest do ochrony obiektów użyteczności publicznej takich jak m.in. garaże podziemne oraz do ochrony życia osób przebywających w nich przed zagrożeniami ze strony gazów niebezpiecznych silnie trującym CO czy NO 2. Gas zapewnia również ochronę przed gazami palnymi pochodzącymi z instalacji LPG w samochodach. System Gas udostępnia niezależne alarmy oraz wyjścia sterujące dla każdego z gazów umożliwia to rozdzielenie sygnałów oraz selektywne sterowanie wentylacją. Możliwe jest też selektywne wygenerowanie sygnału ochrony przeciwpożarowej w przypadku wycieku LPG. TOA TOA TOA Jednostka sterująca P. Poż Użytkownik T-konektor S2 T-konektor S2 T-konektor S2 Wentylacja EcoWent EcoWent EcoWent EcoN MiniDet Punkt pomiarowy Ilustracja 1: System Detekcji Gazów Gas w garażu podziemnym Urządzenia wchodzące w skład Systemu Detekcji Gazów Gas Kod produktu PW-108-A PW-109-A - PW-105-CO PW-107-LPG Opis Jednostka sterująca zbudowana z: Modułu Jednostki Sterującej MOD Control 1 Modułu Jednostki Sterującej MOD INT zasilaczy Czujnik Gazu EcoWent (czujnik CO) Czujnik Gazu MiniDet (LPG) współpracujący bezpośrednio z czujnikiem EcoWent PW-111-NO2 Czujnik Gazu EcoN (czujnik NO 2 ) PW-106-LPG PW-112-S2 PW-104-TOA-X Czujnik Gazu EcoDet (czujnik LPG) T-konektor S2 Tabela 1: Urządzenia systemu Gas Tablica Ostrzegawcza Optyczno-Akustyczna TOA s. 5 20 Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R01
Podstawowe cechy systemu Dwużyłowa magistrala zasilanie i transmisja danych na jednym powszechnie dostępnym przewodzie dwużyłowym. Maksymalnie 50 punktów pomiarowych 1 (patrz ilustracja 1). Dowolna polaryzacja zasilania czujnika system został zaprojektowany jako przyjazny instalatorowi brak możliwości pomyłki przy podłączaniu. Łatwa integracja System Gas udostępnia niezależne alarmy oraz wyjścia sterujące dla każdego z gazów umożliwia to rozdzielenie sygnałów oraz selektywne sterowanie wentylacją. Możliwe jest też selektywne wygenerowanie sygnału ochrony przeciwpożarowej w przypadku wycieku LPG. Prosta integracja z systemem BMS (np. ethernet, EIB i inne magistrale Inteligentnego Budynku). Adresowanie prosty i czytelny sposób nadawania oraz weryfikowania adresów czujników, dodatkowo możliwość sprawdzenia stanu danego czujnika na Jednostce Sterującej. Identyfikacja punktu zagrożenia w przypadku wycieku gazu na obiekcie Jednostka Sterująca umożliwia obsłudze sprawdzenie lokalizacji zagrożenia co znacząco wpływa na czas reakcji a tym samym na zwiększenie ochrony ludzi oraz mienia. Zasada działania systemu Gas Czujniki dokonują cyklicznych pomiarów stężenia gazu. W przypadku przekroczenia progu alarmowego informacja o pojawieniu się gazu pokazywana jest za pomocą kontrolek znajdujących się na czujniku. Jednocześnie do jednostki sterującej przekazywany jest sygnał, który uruchamia wyświetlanie informacji na tablicy ostrzegawczej bądź np. system wentylacji. 2 Bezpieczeństwo Wszystkie czynności związane z podłączaniem czujników, sygnalizatorów i innych elementów systemu należy wykonywać przy wyłączonym napięciu zasilania jednostki sterującej. Mimo wyłączenia zasilania Systemu Detekcji Gazów istnieje możliwość, że źródłem niebezpiecznego napięcia na zaciskach jednostki sterującej może być inny system (np. system wentylacji wykorzystujący wyjścia stykowe). W czasie wykonywania prac remontowo-budowlanych lub konserwacyjnych odpowiednio zabezpieczyć elementy systemu. 1 Punkt pomiarowy pracujący samodzielnie czujnik EcoWent, EcoN, EcoDet lub para współpracujących urządzeń EcoWent z podłączonym czujnikiem MiniDet. s. 6 20 Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R01
3 Interfejsy wejścia wyjścia System Detekcji Gazów Gas stanowi źródło informacji dla jego użytkownika oraz dla innych systemów w budynku. System Detekcji Gazu System ppoż System wentylacji Inne systemy w budynku Moduł jednostki sterującej Tak Tak Tak Tak Czujniki Nie Nie Nie Tak Tablice ostrzegawcze Nie Nie Nie Tak Użytkownik Tabela 2: Interfejsy wyjściowe Systemu Detekcji Gazów Informacje na temat aktualnego stanu na obiekcie przekazywane są przez: czujniki oraz moduł jednostki sterującej za pomocą umieszczonych na obudowie kontrolek i wyświetlaczy (szczegóły patrz Podręcznik Użytkownika konkretnego urządzenia), tablice ostrzegawcze wyświetlany komunikat. Moduł jednostki sterującej, który odczytuje dane pochodzące z czujników generuje sygnały potrzebne do sterowania m.in. sygnalizacją alarmową (tablice ostrzegawcze) czy innymi systemami w budynku. Sposób połączenia wyjść modułu jednostki sterującej z innymi systemami w budynku pokazano na rysunku 12. 3.1 Wyjścia przekaźnikowe PK Poniżej opisano funkcje wyjść przekaźnikowych Modułu Jednostki Sterującej MOD Control 1 Nr wyjścia Funkcja Aktywacja wyjścia Dezaktywacja wyjścia PK1 ALARM 1 PK2 ALARM 2 PK3 ALARM 3 ALARM 1 przekroczony został pierwszy próg dla CO / NO 2 lub aktywacja ALARMU ZEWNĘTRZNEGO ALARM 2 przekroczony został drugi próg dla CO / NO 2 lub aktywacja ALARMU ZEWNĘTRZNEGO ALARM 3 przekroczony został trzeci próg dla CO / NO 2 lub aktywacja ALARMU ZEWNĘTRZNEGO Spadek mierzonego stężenia CO / NO 2 poniżej pierwszego progu i dezaktywacja ALARMU ZEWNĘTRZNEGO Spadek mierzonego stężenia CO / NO 2 poniżej drugiego progu i dezaktywacja ALARMU ZEWNĘTRZNEGO Spadek mierzonego stężenia CO / NO 2 poniżej trzeciego progu i dezaktywacja ALARMU ZEWNĘTRZNEGO PK4 ALARM ZBIORCZY PK5 ALARM 1 PK6 ALARM 2 ALARM 3 dla CO / NO 2 lub LPG / NG lub aktywacja ALARMU ZEWNĘTRZNEGO ALARM 1 przekroczony został pierwszy próg dla LPG / NG lub aktywacja ALARMU ZEWNĘTRZNEGO ALARM 1 przekroczony został drugi próg dla LPG / NG lub aktywacja ALARMU ZEWNĘTRZNEGO Spadek mierzonego stężenia CO / NO 2 poniżej trzeciego progu lub ALARM ZEWNĘTRZNY nieaktywny Spadek mierzonego stężenia LPG / NG poniżej pierwszego progu i dezaktywacja ALARMU ZEWNĘTRZNEGO Spadek mierzonego stężenia LPG / NG poniżej drugiego progu i dezaktywacja ALARMU ZEWNĘTRZNEGO s. 7 20 Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R01
Nr wyjścia Funkcja Aktywacja wyjścia Dezaktywacja wyjścia PK7 ALARM 3 PK8 AWARIA ZANEGOWANA ALARM 1 przekroczony został trzeci próg dla LPG / NG lub aktywacja ALARMU ZEWNĘTRZNEGO Żadne z urządzeń nie znajduje się w stanie AWARII. Tabela 3: Konfiguracja wyjść przekaźnikowych 4 Projektowanie Systemu Detekcji Gazów 4.1 Rozmieszczenie urządzeń 4.1.1 Lokalizacja czujników Spadek mierzonego stężenia LPG / NG poniżej trzeciego progu i dezaktywacja ALARMU ZEWNĘTRZNEGO Przynajmniej jedno urządzenie w systemie sygnalizuje stan awarii lub moduł jednostki sterującej jest pozbawiony zasilania. Projektując System Detekcji Gazów w garażu podziemnym można przyjąć, że na każde 120 200 m 2 wymagany jest jeden czujnik uzależnione jest to od lokalnych warunków wentylacji, miejsca prawdopodobnego gromadzenia się gazu oraz konstrukcji obiektu. Szczegółowe informacje związane z rozmieszczeniem czujników opisano w Podręcznikach Użytkownika konkretnych urządzeń. 4.1.2 Lokalizacja modułu jednostki sterującej Elementy jednostki sterującej należy zamontować w szafie sterowniczej na szynie DIN 35 lub umieścić w szafce przyłączeniowej. Urządzenie należy umieścić w miejscu dostępnym dla uprawnionej obsługi, jednak w miarę możliwości tak, by utrudnić dostęp osobom niepowołanym. Zaleca się zastosowanie takiej wysokości montażu, która umożliwi swobodny dostęp do urządzenia. Należy unikać miejsc o dużej wilgotności. 4.1.3 Lokalizacja tablic ostrzegawczych Projektując System Detekcji Gazów w garażu podziemnym należy wziąć pod uwagę poniższe zalecenia dotyczące lokalizacji: tablica ostrzegawcza powinna być umieszczona na wysokości, zapewniającej bezpieczne poruszanie się ludzi oraz pojazdów, w zależności od wyświetlanego komunikatu, nad drzwiami wejściowymi / wyjściowymi do garażu (lub obok), w ciągach komunikacyjnych, nad bramą wjazdową do garażu (lub obok), wysokość montażu powinna zostać dobrana tak, aby umożliwić swobodny dostęp do tablicy. 4.2 Dobór zasilacza Dobierając zasilacz pod uwagę należy wziąć moc pobieraną przez wszystkie punkty pomiarowe systemu. Moc pobieraną przez poszczególne czujniki można znaleźć w ich dokumentacji technicznej. s. 8 20 Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R01
Moc potrzebna do zasilenia systemu obliczana jest ze wzoru: P Z = 2 n P PP + m P TOA gdzie: P Z minimalna moc zasilacza n liczba punktów pomiarowych P PP moc pobierana przez poszczególne punkty pomiarowe m liczba tablica P TOA moc pobierana przez tablicę Wzór dotyczy tablic zasilanych napięciem 24 V. 4.3 Tablice ostrzegawcze Do jednostki sterującej systemu Gas można podłączyć: w przypadku zasilania 24 V 14 tablic TOA (w przypadku zainstalowania większej liczby tablic należy zastosować dodatkowy przekaźnik), w przypadku zasilania 230 V nie ma ograniczeń wynikających z mocy zasilania. 4.4 Stosowane kable 5 TOA TOA 6 Jednostka Sterująca 1 3 2 4 EcoWent EcoWent EcoWent EcoN MiniDet Ilustracja 2: Połączenia w systemie Gas W przypadku gdy projekt Systemu Detekcji Gazów w garażu podziemnym nie określa kabla, który ma być zastosowany, należy skorzystać z informacji zawartych w poniższej tabeli. s. 9 20 Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R01
Nr (patrz ilustracja 2) Zalecany rodzaj kabla Izolacja Przykładowy typ kabla 1 Kabel dwużyłowy Min 100 V YDY 2x2,5 Szczegóły patrz punkt 4.5 Uwagi dodatkowe 2 - Min 100 V Brak specjalnych wymagań, należy jednak zwrócić uwagę na prąd pobierany przez urządzenia 3 Kabel dwużyłowy Min 100 V YDY 2x1 Maksymalna sumaryczna długość odczepów nie może przekroczyć 100 m 4 Kabel trzyżyłowy Min 100 V YDY 3x1 Maksymalna odległość pomiędzy czujnikami wynosi max 1,5 m 5 Kabel dwużyłowy 2 Min 100 V YDY 2x1,5 Przekrój i długość kabla należy dobrać tak, aby spadek Kabel trzyżyłowy 3 Min 300 V YDY 3x1,5 napięcia nie przekroczył 10% 6 Kabel dwużyłowy 2 Min 100 V YDY 2x1,5 Ograniczenie ze względu na prąd obciążenia Kabel trzyżyłowy 3 Min 300 V YDY 3x1,5 Maksymalny przekrój żyły wynosi 1,5 mm 2 Tabela 4: Stosowane kable 4.5 Dobór kabla magistrali Długość oraz przekrój kabla magistrali określamy korzystając z poniższego schematu. L2 [m] L1 odległość pierwszego czujnika od jednostki sterującej Jednostka sterująca L2 odległość pomiędzy czujnikami L1 [m] EcoWent EcoWent EcoWent Punkt pomiarowy MiniDet Ilustracja 3: Schemat pomocniczy dla czujników Znając napięcie zasilania, rodzaj czujnika, odległość pierwszego czujnika od jednostki sterującej (L1) oraz liczbę punktów pomiarowych, z wykresu odczytujemy przekrój kabla jaki musimy zastosować, aby system działał poprawnie. W przypadku gdy mamy różne punkty pomiarowe (czujniki pracujące samodzielnie oraz w parach) korzystamy z wykresów dla czujników współpracujących z MiniDet. 2 Dla zasilania 24 V. 3 Dla zasilania 230 V. s. 10 20 Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R01
Wykresy pomocnicze zostały wygenerowane dla odległości pomiędzy czujnikami (L2) równej 20 m. W przypadku, gdy odległość między czujnikami jest większa niż 20 m w celu dobrania przekroju kabla magistrali należy skontaktować się z producentem systemu. Przykład 1 Napięcie zasilania Punkt pomiarowy Odległość pierwszego czujnika od jednostki sterującej Ilość czujników 35 24 V EcoWent 50 m Odczytujemy przekrój kabla magistrali z ilustracji 4 1,5 mm 2 Można zastosować kable o przekrojach 1,5, 2,5 oraz 4 mm 2 Przykład 2 Napięcie zasilania Punkt pomiarowy Odległość pierwszego czujnika od jednostki sterującej Ilość czujników 35 Odczytujemy przekrój kabla magistrali z ilustracji 8 Odczytujemy przekrój kabla magistrali z ilustracji 7 21 V EcoWent + MiniDet 50 m Odczytujemy przekrój kabla magistrali z ilustracji 6 1,5 mm 2 brak możliwości wykonania należy przejść na wyższe napięcie zasilania brak możliwości wykonania należy przejść na wyższe napięcie zasilania Można zastosować kable o przekrojach 1,5, 2,5 oraz 4 mm 2 4.5.1 Wykresy pomocnicze Przy zasilaniu 48 V, w przypadku czujników EcoWent oraz EcoN nie ma ograniczenia związanego z przekrojem kabla można zastosować kable o przekroju równym lub większym od 1 mm 2. s. 11 20 Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R01
250 4 mm 2 200 150 2,5 mm 2 L1[m] 100 1,5 mm 2 1 mm 2 50 0 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 Ilość punktów pomiarowych Ilustracja 4:Pprzekrój kabla magistrali dla EcoWent / EcoN, 24 V Dobór przekroju kabla mgistrali dla czujników EcoWent/EcoN, napięcie zasilania 21 V 250 200 2,5 mm 2 4 mm 2 Brak możliwości wykonania 150 1,5 mm 2 L1 [m] 100 1 mm 2 50 0 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 Ilość punktów pomiarowych Ilustracja 5: Przekrój kabla magistrali dla EcoWent / EcoN, 21 V s. 12 20 Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R01
250 napięcie zasilania 48 V www.atestgaz.pl 4 mm 2 200 2,5 mm 2 1,5 mm 2 150 1 mm 2 L1 [m] 100 50 0 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 Ilość punktów pomiarowych Ilustracja 6: Przekrój kabla magistrali dla EcoDet lub EcoWent + MiniDet, 48 V 250 napięcie zasilania 24 V 200 4 mm 2 Brak możliwośći wykonania 150 2,5 mm 2 L1 [m] 100 1,5 mm 2 50 0 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 Ilość punktów pomiarowych Ilustracja 7: Przekrój kabla magistrali dla EcoDet lub EcoWent + MiniDet, 24 V s. 13 20 Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R01
250 napięcie zasilania 21 V www.atestgaz.pl 200 150 2,5 mm 2 4 mm2 Brak możliwości wykonania L1 [m] 100 1,5 mm 2 50 0 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 Ilustracja 8: Przekrój kabla magistrali dla EcoDet lub EcoWent + MiniDet, 21 V 5 Architektura systemu Typową architekturę Systemu Detekcji Gazów w garażu podziemnym pokazano na ilustracji 1. 5.1 Schematy połączeń Ilość punktów pomiarowych Przykładowe schematy połączeń Systemu Detekcji Gazów w garażu podziemnym pokazano na kolejnych ilustracjach. Szczegółowe schematy w formacie edycyjnym można znaleźć pod adresem tetagas.atestgaz.pl. s. 14 20 Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R01
Ilustracja 9: Budowa jednostki sterującej oraz podłączenie czujników zasilanych z 48 V s. 15 20 Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R01
Ilustracja 10: Budowa jednostki sterującej oraz podłączenie czujników zasilanych z 24 V s. 16 20 Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R01
Ilustracja 11: Podłączenie tablic ostrzegawczych oraz systemu sterowania wentylacją s. 17 20 Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R01
Ilustracja 12: Podłączenie do innych systemów za pomocą protokołu MODBUS ASCII / RTU s. 18 20 Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R01
6 Cykl życia 6.1 Montaż Montaż czujników Systemu Detekcji Gazów jest dopuszczalny jedynie po zakończeniu prac budowlanych. Instalację elektryczną należy wykonać zgodnie z projektem. Instalację należy wykonać zgodnie z ogólnymi zasadami wykonywania instalacji AKP 4. Przewody należy instalować tak, aby chronić je przed uszkodzeniem. Zaleca się montaż przewodów w oddzielnych korytach kablowych. Niepoprawne ułożenie kabli może doprowadzić do zmniejszania odporności urządzeń na zakłócenia elektromagnetyczne. Szczegółowe informacje na temat montażu mechanicznego poszczególnych urządzeń podano w ich dokumentacji technicznej. 6.2 Uruchomienie Po wykonaniu instalacji elektrycznej i zasileniu urządzeń należy: zaadresować i skonfigurować czujniki (patrz Podręczniki Użytkownika konkretnych urządzeń), skonfigurować jednostkę sterującą (patrz Podręczniki Użytkownika Jednostki Sterującej MOD Control 1), sprawdzić czy system działa zgodnie z zaprojektowaną logiką: należy podać gaz testowy na czujnik (w przypadku czujników na różne gazy należy podać gaz na 1 czujnik z każdego rodzaju) i sprawdzić reakcję wszystkich elementów Systemu Detekcji Gazu oraz współpracujących z nim innych systemów (np. wentylacji). 4 Aparatura Kontrolno-Pomiarowa s. 19 20 Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R01
W przypadku gdy istnieje podejrzenie prowadzenia prac budowlanych już po zainstalowaniu Systemu Detekcji Gazów należy sprawdzić poprawność reakcji na gaz wszystkich czujników. Warunkiem dopuszczenia systemu do eksploatacji jest pozytywny wynik wszystkich przeprowadzonych wyżej wymienionych czynności. 6.3 Czynności okresowe 6.3.1 Kalibracja Szczegółowych informacji na temat kalibracji należy szukać w Podręczniku Użytkownika konkretnego czujnika. 6.3.2 Wymiana elementów eksploatacyjnych Szczegółowych informacje na temat wymiany elementów eksploatacyjnych należy szukać w Podręczniku Użytkownika konkretnego urządzenia. 6.3.3 Test Zaleca się wykonanie raz do roku testu funkcji bezpieczeństwa poprzez podanie gazu testowego na jeden czujnik i sprawdzenie reakcji wszystkich elementów Systemu Detekcji Gazu oraz współpracujących z nim innych systemów (np. wentylacji). s. 20 20 Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R01