Zasady udzielania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą Podstawa prawna Przepisy dotyczące ulg w spłacie zobowiązań podatkowych zostały uregulowane w rozdziale 7a Działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz.U. z 2012r. poz. 749 ze zm.). Zgodnie z przepisem art. 67a 1 ww. ustawy, organ podatkowy, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym może: 1. odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty; 2. odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki określone w decyzji, o której mowa w art. 53a; 3. umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną. Ważny interes podatnika to pojęcie niezdefiniowane przez Ordynację podatkową. Ukształtował się pogląd, że interesu podatnika nie można postrzegać wyłącznie z poziomu oczekiwań wnioskodawcy, ale poprzez analizę danej sytuacji, w powiązaniu z okolicznościami, które spowodowały brak możliwości zapłaty podatku w terminie. Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą, ważny interes podatnika to sytuacja, w której z powodu nadzwyczajnych przypadków podatnik nie jest w stanie jednorazowo wywiązać się z zobowiązania podatkowego, to również sytuacja dotycząca danego podatnika, która odróżnia go od sytuacji ogółu podatników zobowiązanych do terminowego płacenia podatków. Interes publiczny należy rozumieć jako dyrektywę postępowania, nakazującą mieć na uwadze respektowanie wartości wspólnych dla całego społeczeństwa lub danej społeczności lokalnej, takich jak: sprawiedliwość, bezpieczeństwo, zaufanie obywateli do organów władzy publicznej. Dokonując oceny wystąpienia tych przesłanek, należy również wziąć pod uwagę sytuację finansową państwa, bowiem wpływy z podatków stanowią źródło finansowania wielu sfer jego funkcjonowania, a także są przeznaczane na realizację różnych celów społecznych. Udzielanie ulg w spłacie zobowiązań podatkowych podatnikom prowadzącym działalność gospodarczą stanowi przejaw aktywności państwa, określany jako pomoc publiczna. Z mocy art. 7 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jednolity Dz. U. z 2013r. poz. 672 ze zm.), państwo udziela przedsiębiorcom pomocy publicznej na zasadach i w formach określonych w odrębnych przepisach, z poszanowaniem zasad równości i konkurencji. Udzielenie ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych podatnikowi prowadzącemu działalność gospodarczą umożliwia przepis art. 67b Ordynacji podatkowej. W świetle art. 67b 1 tej ustawy, organ podatkowy na wniosek podatnika prowadzącego działalność gospodarczą może udzielać ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, określonych w art. 67a: 1. które nie stanowią pomocy publicznej; 2. które stanowią pomoc de minimis w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis; 3. które stanowią pomoc publiczną:
a) udzielaną w celu naprawienia szkód wyrządzonych przez klęski żywiołowe lub inne nadzwyczajne zdarzenia, b) udzielaną w celu zapobieżenia lub likwidacji poważnych zakłóceń w gospodarce o charakterze ponadsektorowym, c) udzielaną w celu wsparcia krajowych przedsiębiorców działających w ramach przedsięwzięcia gospodarczego podejmowanego w interesie europejskim, d) udzielaną w celu promowania i wspierania kultury, dziedzictwa narodowego, nauki i oświaty, e) będącą rekompensatą za realizację usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym powierzonych na podstawie odrębnych przepisów, f) na szkolenia, g) na zatrudnienie, h) na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, i) na restrukturyzację, j) na ochronę środowiska, k) na prace badawczo-rozwojowe, l) regionalną, m) udzielaną na inne przeznaczenia określone na podstawie 6 przez Radę Ministrów. Pomoc publiczna, zgodnie z art. 107 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, to każde wsparcie (ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych, dotacje, preferencyjne kredyty, gwarancje itp.), które spełnia jednocześnie 4 przesłanki: pomoc jest udzielana przez państwo lub ze środków publicznych, beneficjent uzyskuje przysporzenie na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku, pomoc ma charakter selektywny, czyli preferujący określoną grupę przedsiębiorców lub produkcję towarów, pomoc zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji oraz wpływa na wymianę handlową pomiędzy Państwami Członkowskimi Wspólnoty. Wsparcie, które stanowi pomoc publiczną w rozumieniu art. 107 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej podlega przepisom ustawy z dnia 30 kwietnia 2004r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (tekst jednolity Dz.U. z 2007r. Nr 59 poz. 404 ze zm.). Szczegółowe informacje dotyczące warunków udzielania pomocy publicznej dla przedsiębiorców znajdują się na stronie: www.uokik.gov.pl. Wszczęcie postępowania podatkowego Postępowanie podatkowe w sprawie udzielania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, co do zasady, wszczynane jest na wniosek podatnika, płatnika, inkasenta, spadkobiercy czy osoby trzeciej. Zgodnie z art. 168 2 ustawy Ordynacja podatkowa, podanie powinno zawierać co najmniej treść żądania, wskazanie osoby, od której pochodzi oraz jej adresu (miejsca zamieszkania lub pobytu, siedziby albo miejsca prowadzenia działalności), a także czynić zadość innym wymogom ustalonym w przepisach szczególnych. Spełniający wymogi powyższego przepisu, prawidłowo sformułowany wniosek powinien zawierać:
imię i nazwisko/nazwę Wnioskodawcy, adres zamieszkania/siedziby, ewentualnie adres do korespondencji, numer NIP, telefon kontaktowy, datę sporządzenia wniosku, wskazanie adresata wniosku (tj. Naczelnik Urzędu Skarbowego w Oświęcimiu), rodzaj wnioskowanej ulgi (rozłożenie na raty, odroczenie terminu płatności, umorzenie), rodzaj zobowiązania podatkowego będącego przedmiotem wniosku (należy podać nazwę podatku, np. podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wskazać jakiego okresu dotyczy zobowiązanie podatkowe, np. za 2014 rok) oraz kwotę zobowiązania, w przypadku wniosku o rozłożenie zobowiązania na raty, należy podać ilość wnioskowanych rat oraz terminy ich płatności, w przypadku wniosku o odroczenie terminu płatności, należy podać proponowaną datę płatności odroczonego zobowiązania podatkowego, uzasadnienie wniosku poprzez wskazanie okoliczności realizujących przesłankę ważnego interesu strony lub interesu publicznego. W celu zobrazowania obecnej sytuacji finansowej, majątkowej i życiowej należy wskazać: źródła i wysokość uzyskiwanych dochodów Wnioskodawcy oraz dochodów osób pozostających z Wnioskodawcą we wspólnym gospodarstwie domowym; wysokość obecnych obciążeń finansowych budżetu domowego; obecną sytuację majątkową Podatnika oraz inne istotne dla sprawy okoliczności np. związane ze stanem zdrowia, w przypadku, gdy wniosek obejmuje zaległość w podatku od towarów i usług, należy wyjaśnić, na co został przeznaczony podatek od towarów i usług pobrany od kontrahentów oraz udokumentować ten fakt, wskazanie przeznaczenia planowanej pomocy publicznej, zgodnie z art. 67b u.o.p. lub informację, czy wnosi się o ulgę, która nie stanowi pomocy publicznej i dlaczego nie będzie ona stanowiła takiej pomocy, wskazanie, w zakresie jakiej działalności gospodarczej wnioskodawca wnosi o zastosowanie ulgi w spłacie zobowiązań wraz z podaniem kodu PKD, podpis wnioskodawcy. Dokumenty uzupełniające wniosek Do wniosku o ulgę w spłacie zobowiązań podatkowych, Wnioskodawca winien dołączyć dokumenty potwierdzające okoliczności, które powołuje w złożonym podaniu, a w szczególności: w przypadku osób prawnych, jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej oraz osób fizycznych zobowiązanych do prowadzenia ksiąg rachunkowych sprawozdanie GUS wzór F-01, rachunek zysków i strat, bilans, opinia i raport biegłych rewidentów za dany rok podatkowy, w przypadku osób fizycznych prowadzących księgowość uproszczoną informacja o przychodach, kosztach i wyniku finansowym za okresy bieżące oraz 2 poprzednie lata (odrębnie za każdy miesiąc), kserokopię ewidencji środków trwałych, wykaz zobowiązań Firmy, wykaz dłużników Firmy, kserokopie umów podpisanych z kontrahentami, wykaz stanu zatrudnienia w bieżącym roku, w przypadku spłaty kredytów/pożyczek zaciągniętych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej lub leasingu środków trwałych, należy przedłożyć kserokopię umów oraz harmonogramu spłaty,
w przypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą wszystkie dokumenty wymienione w poprzednim punkcie, a także dokumenty potwierdzające dochody osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, fakt korzystania ze świadczeń pomocy społecznej, potwierdzenie zarejestrowania w Urzędzie Pracy, wysokość stałych obciążeń finansowych budżetu domowego, w przypadku spłaty kredytów lub pożyczek kserokopię umowy oraz harmonogramu spłaty, dokumenty potwierdzające stan zdrowia podatnika lub członków rodziny, ponoszone koszty leczenia, jeżeli zdaniem Wnioskodawcy okoliczności te mają wpływ na podjęcie rozstrzygnięcia, informacje o zdarzenia losowe (np. kradzież, pożar). W celu usystematyzowania informacji istotnych z punktu widzenia rozstrzygania w sprawie udzielenia ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Oświęcimiu zaleca stosowanie formularza Oświadczenie osoby fizycznej... (zał. nr 1) oraz Oświadczenie o stanie majątkowym przedsiębiorcy (zał. nr 2). Zał. nr 1: "Oświadczenie osoby fizycznej..." Zał. nr 2: "Oświadczenie o stanie majątkowym przedsiębiorcy" Podmiot ubiegający się o pomoc de minimis jest zobowiązany do przedstawienia podmiotowi udzielającemu pomoc, wraz z wnioskiem o udzielenie pomocy: 1. Wszystkich zaświadczeń o pomocy de minimis, jakie otrzymał w roku, w którym ubiega się o pomoc oraz w ciągu 2 poprzedzających go lat, albo oświadczenia o wielkości pomocy de minimis otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenia o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie, 2. Informacji niezbędnych do udzielenia pomocy de minimis, dotyczących w szczególności wnioskodawcy i prowadzonej przez niego działalności gospodarczej oraz wielkości i przeznaczenia pomocy publicznej otrzymanej w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą, na pokrycie których ma być przeznaczona pomoc de minimis (zał. nr 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24.10.2014r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc de minimis /Dz.U. z 2014r. poz. 1543/) poniżej link do formularza (zał. nr 3), 3. W przypadku ubiegania się o pomoc de minimis przedsiębiorcy wykonującego usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym należy przedłożyć informacje określone w zał. nr 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24.10.2014r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc de minimis /Dz.U. z 2014r. poz. 1543/. Zał. nr 3: "Formularz informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc de minimis W przypadku ubiegania się o pomoc inną niż pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie, należy dołączyć informację dotyczącą wnioskodawcy i prowadzonej przez niego działalności gospodarczej oraz informacji o otrzymanej pomocy publicznej, zawierającej w szczególności wskazanie dnia i podstawy prawnej jej udzielenia, formy i przeznaczenia, albo oświadczenia o nieotrzymaniu pomocy według wzoru zawartego w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 29.03.2010r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegających się o pomoc inną niż pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie (Dz.U. z 2010r. Nr 53 poz. 312 ze zm.).
W przypadku ubiegania się o pomoc de minimis w rolnictwie lub w rybołówstwie do wniosku należy dołączyć informację według wzoru z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11.06.2010r. (Dz.U. z 2010r. Nr 121 poz. 810). Uwagi dodatkowe Wniosek w sprawie udzielenia ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych wolny jest od opłaty skarbowej, Zgodnie z art. 136 ustawy Ordynacja podatkowa, Strona może działać przez pełnomocnika. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie lub zgłoszone ustnie do protokołu (art. 137 2). Na pełnomocniku ciąży obowiązek dołączenia do akt oryginału lub urzędowo poświadczonego odpisu pełnomocnictwa (art. 137 3). Adwokat, radca prawny lub doradca podatkowy mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz odpisy innych dokumentów wykazujących ich umocowanie. Organ podatkowy może w razie wątpliwości zażądać urzędowego poświadczenia podpisu Strony. Procedury dotyczące rozpatrywania wniosków o udzielenie ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych dostępne są w karcie informacyjnej o numerze K/004 w zakładce Informacje ogólne. Odpowiedzialna komórka organizacyjna Samodzielny Referat Spraw Wierzycielskich pokój nr 13 (budynek A) tel. 33 846 64 65