KIERUNEK: DIETETYKA I rok I ο PRZEDMIOT: ANATOMIA CZŁOWIEKA (ĆWICZENIA 45h) Data Treść ćwiczeń KRK 03.10.2012 - Zapoznanie się z regulaminem i przepisami BHP obowiązującymi na zajęciach. - Podstawowe mianownictwo anatomiczne dotyczące opisu ciała i struktur morfologicznych: pozycja anatomiczna, osie i płaszczyzny ciała, linie ciała, miana dotyczące kierunku i położenia. - Kości i ich połączenia: podział kości, klasyfikacja połączeń kości, klasyfikacje stawów, główne i dodatkowe elementy stawu, rodzaje ruchów w stawie. - Kręgosłup: odcinki i krzywizny kręgosłupa, kręgi szyjne (typowe i atypowe), piersiowe (typowe i atypowe), lędźwiowe (typowe i atypowe), kość krzyżowa i guziczna, połączenia kręgów (więzozrosty i chrząstkozrosty kręgosłupa, połączenia maziowe: staw szczytowo-potyliczny i szczytowoobrotowy, stawy wyrostków stawowych, staw lędźwiowo-krzyżowy i krzyżowo-guziczny). - Grzbiet: okolice grzbietu, mięśnie grzbietu (powierzchowne i głębokie), powięź piersiowo-lędźwiowa. - Zagadnienia topograficzne: otwór kręgowy, kanał kręgowy, kanał krzyżowy, wcięcie kręgowe, otwór międzykręgowy, otwór wyrostka poprzecznego - Anatomia kliniczna: przepuklina jądra miażdżystego. AW01 10.10.2012 - Ściana klatki piersiowej: żebra, mostek i ich połączenia; mięśnie klatki piersiowej (powierzchowne i głębokie, główne i pomocnicze mięśnie oddechowe, mięśnie wdechowe i wydechowe); powięź piersiowa i wewnatrzpiersiowa; unaczynienie i unerwienie ścian klatki piersiowej. - Budowa nerwu rdzeniowego. - Tchawica i oskrzela: podział, unaczynienie i unerwienie. - Opłucna: opłucna ścienna i opłucna płucna; jama opłucnej, zachyłki opłucnowe, unaczynienie i unerwienie opłucnej. - Płuca: płaty, wnęka płuca, korzeń płuca, naczynia i nerwy płuca. - Anatomia powierzchowna: punkty orientacyjne i struktury wyczuwalne palpacyjnie na ścianach klatki piersiowej. - Zagadnienia topograficzne: kąt mostka, przestrzeń międzyżebrowa i jej zawartość, otwory i szczeliny przepony oraz ich zawartość. - Anatomia kliniczna: typy oddychania, granice opłucnej i płuc. 17.10.2012 - Śródpiersie: granice, podział, zawartość i topografia narządów (grasica, przełyk, aorta, serce, żyła główna górna i dolna, żyła nieparzysta, żyła nieparzysta krótka, żyła nieparzysta krótka dodatkowa, pień współczulny i nerwy trzewne, przewód piersiowy). - Serce, osierdzie i układ krążenia: budowa zewnętrzna i wewnętrzna serca, jamy serca, szkielet serca, układ bodźcoprzewodzący serca, granice serca i topografia serca; krążenie płucne i układowe oraz krążenie płodowe; unaczynienie i unerwienie serca i osierdzia.
24.10.2012 - Kończyna górna: kości obręczy kończyny górnej, ramienia, przedramienia, kości nadgarstka, śródręcza i palców oraz ich połączenia staw mostkowoobojczykowy, staw barkowo-obojczykowy, staw ramienny, staw łokciowy, staw promieniowo-nadgarstkowy, staw śródnadgarstkowy, staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka, stawy śródręczno-paliczkowe i międzypaliczkowe - Mięśnie obręczy kończyny górnej, ramienia i przedramienia i ręki (grupy czynnościowe); pierścień rotatorów; - Unaczynienie kończyny górnej: tętnica podobojczykowa, pachowa, ramienna, promieniowa i łokciowa, łuk dłoniowy powierzchowny i głęboki; żyły powierzchowne i głębokie - Budowa nerwu rdzeniowego (przypomnienie). - Splot ramienny (korzenie, pnie, pęczki) część nadobojczykowa i podobojczykowa, gałęzie krótkie i długie splotu ramiennego; uszkodzenia splotu ramiennego i nerwów (przyczyny i następstwa); unerwienie skórne kończyny górnej. - Anatomia powierzchowna: punkty orientacyjne i struktury wyczuwalne palpacyjnie na kończynie górnej, miejsca wyczuwania tętna na kończynie górnej. - Zagadnienia topograficzne: jama pachowa, dół łokciowy, kanał nadgarstka. - Dopuszczenie do kolokwium I 29.10.2012 31.10.2012 KOLOKWIUM I Grzbiet, klatka piersiowa, kończyna górna - Jama brzuszna: okolice i linie topograficzne. Mięśnie i powięzi ściany jamy brzusznej. Pochewka mięśnia prostego brzucha. Miejsce zmniejszonego oporu ścian brzucha. Kanał pachwinowy. Unerwienie i unaczynienie ściany jamy brzusznej. Otrzewna: rozwój otrzewnej, krezki, jama otrzewnej i jej zachyłki. - Przewód pokarmowy: podział, budowa i topografia; cześć nadokrężnicza (przełyk, żołądek, jelito cienkie) i część gruczołowa (wątroba, wrota wątroby, więzadła wątroby, trzustka); pęcherzyk żółciowy; drogi żółciowe wewnątrz i zewnątrzwątrobowe; jelito cienkie (dwunastnica, jelito czcze i kręte); unaczynienie i unerwienie nadokrężniczej części przewodu pokarmowego; pień trzewny, tętnica krezkowa górna, żyła wrotna wątroby, żyła śledzionowa, żyła krezkowa górna i dolna; krążenie oboczne żyły wrotnej (zespolenia przełykowe i pępkowe). - Śledziona: budowa i unaczynienie. 07.11.2012 - Przewód pokarmowy cd.: cześć podokrężnicza układu pokarmowego, jelito grube (kątnica, okrężnica wstępująca, poprzeczna, zstępująca i esowata), odbytnica, kanał odbytu; unaczynienie i unerwienie podokrężniczej części przewodu pokarmowego. Położenie w stosunku do otrzewnej. Rozwój układu pokarmowego.
14.11.2012 21.11.2012 - Przestrzeń zewnątrzotrzewnowa (narządy ich budowa i topografia): nerka, miedniczka nerkowa, nadnercze, część brzuszna aorty i jej gałęzie parzyste i nieparzyste, żyła główna dolna i jej dopływy, węzły chłonne jamy brzusznej, pęcherz moczowy i cewka moczowa męska i żeńska. - Anatomia kliniczna: żylaki przełyku, żylaki odbytu, mechanizm ich powstawania, tzw. zespolenia porto-kawalne. - Miednica kostna: kości miednicy i ich połączenia. Kanał miednicy i jego płaszczyzny. Wymiary miednicy. Jama miednicy. Mięśnie dna miednicy i ścian miednicy. Elementy topograficzne: rozwór moczowo-płciowy, ; otwór kulszowy większy i mniejszy, kanał zasłonowy, kanał sromowy. Przepona moczowo-płciowa. Tętnica biodrowa wspólna i wewnętrzna: przebieg gałęzie i zespolenia. Zyła biodrowa wewnetrzna. Węzły chłonne jamy miednicy i spływ chłonki. Krocze mięśnie powięzi okolicy moczowo- płciowej. - Narządy rozrodcze żeńskie: wewnętrzne (jajnik, jajowód, macica, pochwa) i zewnętrzne (srom niewieści, łechtaczka, cewka moczowa żeńska); aparat więzadłowy macicy; przymacicze; unerwienie i unaczynienie. - Narządy rozrodcze męskie: wewnętrzne (jądra, powrózek nasienny, nasieniowód, pęcherzyki nasienne, gruczoł krokowy, gruczoł opuszkowocewkowy) i zewnętrzne (prącie, moszna, cewka moczowa męska); topografia narządów. - Zagadnienia topograficzne: kanał miednicy i jego płaszczyzny, rozwór moczowo-płciowy, otwór kulszowy większy i mniejszy, kanał zasłonowy, kanał sromowy. - Kości obręczy kończyny dolnej: kość biodrowa, łonowa, kulszowa i ich połączenia więzozrosty miednicy, spojenie łonowe, miednica większa i mniejsza; staw biodrowy; staw krzyżowo-biodrowy. - Kości kończyny dolnej i kości stopy: kość udowa, piszczel i strzałka kości stępu (kość piętowa, skokowa, łódkowata i kości klinowate; połączenia kości: staw biodrowy, kolanowy, staw skokowo-goleniowy - Mięśnie obręczy kończyny dolnej, uda, podudzia i stopy; podział na grupy czynnościowe, powięzi - Unaczynienie uda i podudzia: tętnica biodrowa zewnętrzna i wewnętrzna, tętnica udowa, tętnica głęboka uda, tętnica podkolanowa, tętnica piszczelowa przednia i tylna, tętnice podeszwowe. Żyły powierzchowne i głębokie kończyny dolnej. Naczynia i węzły chłonne kończyny dolnej. Nerwy kończyny dolnej, unerwienie skórne, splot lędźwiowo-krzyżowy (nerw udowy, kulszowy, piszczelowy, strzałkowy wspólny, nn. pośladkowe) - Zagadnienia topograficzne: rozstęp mięśni i rozstęp naczyń, trójkąt udowy, kanał udowy, kanał przywodzicieli, dół podkolanowy, kanał kostki przyśrodkowej i bocznej. - Dopuszczenie do kolokwium II 26.11.2012 KOLOKWIUM II Jama brzuszna, miednica, kończyna dolna 28.11.2012 - Kości czaszki: kości mózgoczaszki i trzewioczaszki. Jamy i doły czaszki:
dół przedni, środkowy i tylny czaszki, dół skroniowy, podskroniowy, oczodół, jama nosowa, jama ustna. Połączenia dołów i jam czaszki: kanał wzrokowy, szczelina oczodołowa górna i dolna, otwór owalny, otwór okrągły, otwór szyjny, kanał tętnicy szyjnej kanał nerwu twarzowego. Miejsca wyjść nerwów czaszkowych z czaszki. Połączenia kości czaszki. Zatoki przynosowe. - Staw skroniowo-żuchwowy: budowa stawu, mechanika stawu, udział mięśni żucia w ruchach stawu - Mięśnie i powięzi głowy: mięśnie wyrazowe, mięśnie żucia wraz z ich przyczepami; - Nerw twarzowy: gałęzie nerwu, struna bębenkowa, droga smakowa: receptor, pasmo samotne, jądro samotne, jądro łukowate dodatkowe. AW04 05.12.2012 -Odcinek szyjny kręgosłupa: kręgi szyjne (typowe i atypowe), staw szczytowo-potyliczny, szczytowo-obrotowy (przypomnienie). - Mięśnie szyi: grupa mięśni powierzchownych i głębokich szyi oraz nad- i podgnykowych. Naczynia szyi: tętnica szyjna wspólna, zewnętrzna i wewnętrzna, tętnica podobojczykowa, prawa i lewa; żyły szyi i węzły chłonne szyi. Unerwienie szyi splot szyjny, nerw czaszkowy IX, X, XI. - Część szyjna pnia współczulnego. - Krtań: chrząstki parzyste i nieparzyste krtani, podział mięśni krtani, unerwienie i unaczynienie krtani. - Gruczoł tarczowy: położenie, budowa, unaczynienie. Gruczoły przytarczyczne. - - Anatomia powierzchowna: okolice szyi, struktury wyczuwalne palpacyjnie - Zagadnienia topograficzne: trójkąty szyi i szczeliny mięśni pochyłych. 12.12.2012 - Jama ustna: budowa, ograniczenie, dno jamy ustnej, język, mięsnie języka. Lokalizacja pól smaku na języku, kubki smakowe. Uzębienie (wzór uzębienia mlecznego i stałego). Gruczoły ślinowe, ślinianki (położenie, budowa, miejsce ujścia przewodów śliniakowych, rodzaj wytwarzanej śliny); mechanizm wydzielania śliny. Zwój podżuchwowy i zwój uszny. - Gardło: topografia, podział, budowa, mięsnie, unaczynienie, unerwienie przestrzeń przygardłowa. Budowa i funkcje pierścienia chłonnego gardła. - Przełyk: budowa; mechanizm połykania. - Nerwy czaszkowe: V, VII, IX, X, XI, XII 09.01.2013 16.01.2013 - Jama nosowa: budowa, ograniczenia, przewody nosowe; unerwienie i unaczynienie jamy nosowej. Droga węchowa. Tętnice i żyły głowy. Naczynia i węzły chłonne głowy. Unerwienie głowy (przywspółczulne i współczulne) - Narządy zmysłów: narząd wzroku: budowa ogólna, aparat ochronny oka, mięśnie gałkoruchowe, unaczynienie i unerwienie oka, oczodół (przypomnienie), droga wzrokowa; unerwienie współczulne oczodołu, wydzielanie łez, droga wzrokowa. Narząd słuchu i równowagi: kość skroniowa (przypomnienie), jama bębenkowa, kosteczki słuchowe, droga słuchowa i równowagi; nerw czaszkowy VIII. - Nerwy czaszkowe I, II. III, IV, VI, VIII
23.01.2013 - Mózgowie: rozwój i podział, ogólna budowa mózgowia. - Opony mózgowia i zatoki żylne opony twardej. - Ośrodki korowe i podkorowe: ośrodek ruchu, czucia, mowy, wzroku, węchu i smaku. Ośrodki głodu, sytości i pragnienia. - Układ komorowy, Płyn mózgowo-rdzeniowy - miejsce powstawania i krążenia - Tętnice i żyły mózgowia, koło tętnicze mózgu - Rdzeń kręgowy: budowa, unaczynienie. Drogi ruchowe i czuciowe. Układ piramidowy i pozapiramidowy. Droga smaku i węchu. Nerw rdzeniowy (przypomnienie). - dopuszczenie do kolokwium III KOLOKWIUM III Głowa, szyja, ośrodkowy układ nerwowy AW04