Energooszczędne urządzenia w domu Raport

Energooszczędne urządzenia w domu Raport Autor: Stefan Pawlak Poznań 2011

SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie... 3 2. Etykieta energetyczna urządzeo AGD/źródeł światła... 4 3. Gdzie szukad oszczędności?... 9 3.1. Działania służąca oszczędzaniu energii w domach... 9 3.2. Wybrane zapisy z ustawy o efektywności energetycznej... 12 4. Inne działania służące oszczędzaniu energii w domu... 12 5. Przykłady wybranych europejskich aktów prawnych dotyczących energetycznego etykietowania urządzeo... 13 Energooszczędne urządzenia w domu Strona 2

1. Wprowadzenie Obok wzrastających sezonowo kosztów ogrzewania, o wysokości rachunków za energię w gospodarstwie domowym w dużej części decyduje charakter użytkowania posiadanych elektro-urządzeń oraz stopień ich energochłonności. Świadomość rzeczywistego udziału tych urządzeń w całkowitym bilansie zużycia energii w gospodarstwie może stanowić pierwszy krok w kierunku podjęcia działań służących racjonalizacji jej zużycia. Wdrożenie optymalnego, z punktu widzenia zużycia energii, sposobu postępowania dotyczyć może również wymiany sprzętu AGD na nowszy. Szacuje się, że w skali całego kraju zużycie energii przez urządzenia domowe wynosi ok. 40% (Poradnik Energooszczędny sprzęt i urządzenia w domu, w biurze, w firmie. Jak wybrać, kupić i eksploatować., FEWE 2010). Coraz wyższy stopień mechanizacji i usprzętowienia gospodarstw domowych powoduje, że pomimo wprowadzania do eksploatacji urządzeń o wyższej sprawności energetycznej, rachunki za energię nie ulegają istotnemu obniżeniu, a często nawet rosną. Obok stale rosnących cen za energię i jej nośniki, wpływ na to ma m.in. zwiększenie całkowitej ilości prac wykonywanych w oparciu o urządzenia mechaniczne. Zmiana dotychczasowych zachowań i przyzwyczajeń może skutkować oszczędnościami energii często przekraczającymi 10%. Efektywne korzystanie z urządzeń przyczynia się również do poprawy stanu środowiska naturalnego, choćby z tytułu zmniejszonych emisji towarzyszących konwencjonalnej produkcji energii elektrycznej. Uzależnienie gospodarstw domowych od energii elektrycznej jest dla domowników najbardziej widoczne wówczas, gdy w sieci elektrycznej dochodzi do zaniku napięcia. Obok przyczyn losowych typu awaria czy też przerw spowodowanych konserwacją sieci, przy stale rosnącym zużyciu energii mogą pojawić się nowe czynniki skutkujące takimi przerwami, np. powodowane wyczerpywaniem się rezerw dostępnych mocy wytwórczych w momentach szczytowego zapotrzebowania na energię w ciągu dnia ze strony przemysłu. Niepokojące prognozy mówią o ryzyku występowania przerw w dostawach prądu już za kilka lat. Bez podjęcia zasadniczych inwestycji w energetykę, w dużej mierze będą one wynikać z zapóźnień w modernizacji sieci czy też braku wystarczających, nowooddawanych mocy wytwórczych. Zmiana niekorzystnych nawyków oraz racjonalne korzystanie z elektro-urządzeń w milionach gospodarstw domowych wraz z konsekwentną wymianą tych najbardziej energochłonnych mogą przyczynić się do istotnego zminimalizowania ryzyka wystąpienia przerw w dostawach prądu w przyszłości. Jest to możliwe w przypadku włączenia się w ten proces wielu gospodarstw domowych i wystąpienia dzięki temu tzw. efektu skali. Aby to było możliwe konieczne jest prowadzenie stałej kampanii edukacyjnej, służącej racjonalizowaniu zużycia energii przez osoby ze wszystkich grup społecznych i wiekowych. Niniejsze opracowanie również ma temu służyć. Energooszczędne urządzenia w domu Strona 3

2. Etykieta energetyczna urządzeń AGD/źródeł światła Urządzenia stosowane w gospodarstwach domowych Unii Europejskiej, określanie popularnie jako urządzenia AGD, oraz źródła światła zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami powinny być wyposażone w tzw. etykiety energetyczne, w których zawarto informacje o klasie energetycznej i niektórych parametrach urządzenia, jak np. zużyciu energii. Nabywca urządzenia ma dzięki temu możliwość porównania podobnych urządzeń pod kątem kosztów eksploatacji (jednostkowe zapotrzebowanie na energię) czy też komfortu użytkowania (np. dane o hałasie itp.). Dyrektywa unijna ELD 92/75/WE jako pierwsza wprowadziła system etykiet efektywności energetycznej. Według dyrektywy klasy efektywności energetycznej przyporządkowane są skali złożonej z liter od A do G. Najbardziej efektywne energetycznie urządzenie oznaczane jest poprzez zaznaczenie klasy A na pasku zielonym. Urządzenie z oznaczeniem klasy G umieszczonej na pasku czerwonym jest najmniej efektywne energetycznie. Spotykane w przypadku niektórych urządzeń klasy A+ oraz A++ są klasami dobrowolnymi, świadczącymi o wyjątkowo niskim zużyciu energii. Klasę energetyczną urządzenia często wyznacza się poprzez odniesienie jego rocznego zużycia do tzw. zużycia standardowego. Rozporządzenie Ministra Pracy i Gospodarki z dnia 20 maja 2005 r. "W sprawie wymagań dotyczących dokumentacji technicznej, stosowania etykiet i charakterystyk technicznych oraz wzorów etykiet dla urządzeń" (Dz. U. z 2005 r. Nr 98, poz. 825) reguluje kwestię przyznawania klas energetycznych urządzeń na terenie Polski. Zgodnie z zapisami rozporządzenia jego przepisy stosuje się do nowych urządzeń przeznaczonych do użytku domowego i zasilanych energią elektryczną z sieci elektroenergetycznej: 1) chłodziarek domowych, 2) chłodziarko-zamrażarek domowych, 3) zamrażarek domowych, 4) pralek domowych o jednym bębnie, posiadających funkcję odwirowywania, nieposiadających funkcji suszenia tkanin, 5) pralko-suszarek domowych, 6) suszarek domowych bębnowych, 7) zmywarek domowych przeznaczonych do mycia naczyń, 8) piekarników elektrycznych domowych, o których mowa w normie PN-EN 50304, o masie większej lub równej 18 kg, niebędących urządzeniami przenośnymi, przeznaczonych do zamocowania na stałe, a także do piekarników elektrycznych domowych przeznaczonych do zabudowy, 9) lamp do użytku domowego żarówek i lamp fluorescencyjnych, o strumieniu świetlnym nie większym niż 6500 lumenów i poborze mocy nie mniejszym niż 4 waty, emitujących światło widzialne w paśmie 400-800 nm, 10) klimatyzatorów domowych, o których mowa w normach PN-EN 255-1 i PN-EN 814-1, o mocy wyjściowej nieprzekraczającej 12 kw, z wyjątkiem urządzeń typu "powietrzewoda" i "woda-woda". Energooszczędne urządzenia w domu Strona 4

Rys. 1. Przykład etykiety energetycznej dla urządzeń piorących (źródło: broszura Ministerstwa Gospodarki; kampania informacyjna na rzecz racjonalnego wykorzystania energii) W przypadku urządzeń chłodniczych etykieta efektywności energetycznej informuje m.in. o rocznym zużyciu energii, pojemności komór chłodniczych itp. Rys. 2. Przykład etykiety energetycznej dla urządzeń chłodniczych W przypadku urządzeń do prania i suszenia etykieta zawiera informacje dotyczące zużycia energii w pojedynczym cyklu pracy, pojemności bębna, wagi załadunku, zużycia wody na cykl itp. Etykieta efektywności energetycznej dla źródeł światła informuje o zużywanej mocy, strumieniu świetnym lampy oraz (dobrowolnie) o jej nominalnej żywotności. Dyrektywa ELD 92/75/WE została zastąpiona przez Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE. Zgodnie z zapisami Dyrektywa ta ustanawia ramy dla harmonizacji krajowych przepisów dotyczących informacji dla użytkownika końcowego, w szczególności w formie etykiet oraz standardowych Energooszczędne urządzenia w domu Strona 5

informacji o produkcie, dotyczącej zużycia energii i w miarę potrzeb innych podstawowych zasobów podczas użytkowania oraz informacji dodatkowych o niektórych produktach związanych z energią, tym samym umożliwiając użytkownikom końcowym wybór bardziej efektywnych produktów. Dyrektywa obejmuje produkty związane z energią wywierające znaczący bezpośredni lub pośredni wpływ na zużycie energii oraz, w stosownych przypadkach, innych podstawowych zasobów podczas użytkowania. Wg zapisów dyrektywy państwa członkowskie zapewniają, aby wszyscy dostawcy i dystrybutorzy prowadzący działalność na ich terytorium spełniali określone obowiązki. W odniesieniu do produktów objętych dyrektywą zakazane zostało umieszczanie innych etykiet, znaków, symboli lub napisów, które nie spełniają wymogów tej dyrektywy, oraz odpowiednich aktów delegowanych, jeżeli takie umieszczanie mogłoby spowodować nieporozumienie lub wprowadzić w błąd użytkowników końcowych w odniesieniu np. do zużycia energii; wprowadzeniu systemu etykiet i kart dotyczących zużycia lub oszczędności energii towarzyszyć mają kampanie informacyjne o charakterze edukacyjnym i promocyjnym, mające na celu promowanie efektywności energetycznej oraz bardziej odpowiedzialnego wykorzystywania energii przez użytkowników końcowych. Dostawcy wprowadzający na rynek lub oddający do użytku produkty objęte aktem delegowanym załączać muszą etykietę i kartę zgodnie z dyrektywą i aktem delegowanym; mają sporządzać dokumentację techniczną, która umożliwia ocenę rzetelności informacji zawartych na etykiecie i karcie; mają udostępniać dokumentację techniczną do celów kontrolnych przez okres pięciu lat od wyprodukowania ostatniego przedmiotowego produktu. Na wniosek organów nadzoru rynku państw członkowskich oraz Komisji udostępniają dokumentację techniczną w wersji elektronicznej w ciągu 10 dni roboczych od otrzymania wniosku od właściwego organu państwa członkowskiego lub od Komisji; w odniesieniu do etykietowania i informacji o produkcie dostarczają dystrybutorom nieodpłatnie niezbędne etykiety. Dostawcy załączają kartę produktu do wszystkich broszur dotyczących produktu, odpowiadają też za rzetelność załączanych etykiet i kart. Uznaje się, że dostawcy wyrażają zgodę na upublicznianie informacji zawartych na etykiecie lub karcie. Dystrybutorzy powinni eksponować etykiety we właściwy, widoczny i czytelny sposób oraz udostępniać kartę w broszurze dotyczącej produktu lub innej dokumentacji dołączonej do produktu w momencie sprzedaży użytkownikom końcowym. Gdy taki produkt jest wystawiany, dystrybutorzy powinni umieszczać stosowną etykietę w dobrze widocznym miejscu określonym w odpowiednim akcie delegowanym, oraz we właściwej wersji językowej. Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE w odniesieniu do etykiet efektywności energetycznej dla telewizorów uzupełnia Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) NR 1062/2010 z dnia 28 września 2010 r. Zgodnie z rozporządzeniem klasę efektywności energetycznej telewizora ustala się na podstawie jego współczynnika efektywności energetycznej (EEI) określonego w tabeli 1. Współczynnik efektywności energetycznej telewizora ustala się zgodnie z metodą obliczania współczynnika efektywności Energooszczędne urządzenia w domu Strona 6

energetycznej i rocznego zużycia energii w trybie włączenia, zamieszczoną w załączniku II do tego rozporządzenia. Tabela 1. Klasa efektywności energetycznej telewizora Klasa efektywności energetycznej Współczynnik efektywności energetycznej A+++ (największa efektywność) EEI < 0,10 A++ 0,10 EEI < 0,16 A+ 0,16 EEI < 0,23 A 0,23 EEI < 0,30 B 0,30 EEI < 0,42 C 0,42 EEI < 0,60 D 0,60 EEI < 0,80 E 0,80 EEI < 0,90 F 0,90 EEI < 1,00 G (najmniejsza efektywność) 1,00 EEI Współczynnik efektywności energetycznej (EEI) oblicza się jako EEI = P/P ref (A), gdzie: P ref (A) = P basic + A 4,3224 W/dm 2, P basic = 20 W dla odbiorników telewizyjnych z jednym tunerem/odbiornikiem bez twardych dysków, P basic = 24 W dla odbiorników telewizyjnych z twardym dyskiem (twardymi dyskami), P basic = 24 W dla odbiorników telewizyjnych z dwoma lub większą liczbą tunerów/ odbiorników, P basic = 28 W dla odbiorników telewizyjnych z twardym dyskiem (twardymi dyskami) i dwoma lub większą liczbą tunerów/odbiorników, P basic = 15 W dla monitorów telewizyjnych, A oznacza widzialną powierzchnię ekranu wyrażoną w dm 2, P oznacza zużycie energii przez telewizor w trybie włączenia mierzone zgodnie z załącznikiem wyrażone w watach, zaokrąglone do pierwszego miejsca po przecinku. Energooszczędne urządzenia w domu Strona 7

Rys. 3. Przykład etykiety energetycznej dla telewizora Na etykiecie telewizora powinny znaleźć się następujące informacje: I. nazwa dostawcy lub znak towarowy; II. identyfikator modelu dostawcy, gdzie identyfikator modelu oznacza kod, zazwyczaj alfanumeryczny, który odróżnia określony model telewizora od innych modeli o tym samym znaku handlowym lub nazwie dostawcy; III. klasa efektywności energetycznej telewizora. Wierzchołek strzałki zawierającej klasę efektywności energetycznej telewizora jest umieszczony na tym samym poziomie co wierzchołek jednej ze strzałek klasy efektywności energetycznej z tym samym oznaczeniem; IV. zużycie energii w trybie włączenia wyrażone w watach, zaokrąglone do najbliższej liczby całkowitej; V. roczne zużycie energii w trybie włączenia podane w kwh w zaokrągleniu do najbliższej liczby całkowitej; VI. przekątna widzialna ekranu wyrażona w centymetrach i calach. Energooszczędne urządzenia w domu Strona 8

3. Gdzie szukać oszczędności? W roku 2010 sprzedano 4,3 mln urządzeń AGD za kwotę ok. 3,8 mld zł (za Gazetą Prawną). Zdaniem ekspertów w roku 2011 odwrócił się trend obserwowany od lipca 2010 r. tj. od tego czasu kiedy z każdym miesiącem sprzedaż lodówek, pralek czy kuchenek stale rosła. Kryzys finansowy spowodował w sprzedaży zapaść, co zmusza sprzedawców do okresowych obniżek cen. Potencjał sprzedaży nowych urządzeń jest duży, gdyż wciąż 8 proc. używanych w polskich domach pralek nie jest automatyczna, a zmywarki ma ok. 16 proc. gospodarstw. Informacje dotyczące sprzedaży urządzeń AGD dla wielu firm stanowią ich tajemnicę handlową, dlatego szacunki dotyczące sprzedaży tego typu urządzeń można wykonywać głównie w oparciu o dane statystyczne dotyczące gospodarstw domowych. Wg GUS (oprac. Sytuacja gospodarstw domowych w 2010 r. w świetle wyników badania budżetów gospodarstw domowych, 2010) poprawia się wyposażenie gospodarstw domowych m.in. w komputer z dostępem do Internetu, sprzęt audiowizualny tzw. nowej generacji i sprzęt AGD, zwłaszcza zmywarki do naczyń i kuchenki mikrofalowe. W telewizor plazmowy lub ciekłokrystaliczny wyposażone było 33,2% gospodarstw domowych, w komputer z dostępem do Internetu 59,6%. Największą dynamikę w stosunku do 2009 roku odnotowano w gospodarstwach emerytów i rencistów. Najlepiej w zmywarkę wyposażone były gospodarstwa pracujących na własny rachunek (40%), a najgorzej gospodarstwa rencistów (4,6%). Nastąpił też dalszy spadek odsetka gospodarstw domowych wyposażonych w sprzęt audiowizualny tzw. starej generacji (jak telewizory kineskopowe, magnetowidy). 3.1. Działania służąca oszczędzaniu energii w domach Wśród zachowań powszechnie uważanych za służące oszczędzaniu energii w gospodarstwie domowym można wyróżnić: stosowanie żarówek energooszczędnych i wyłączanie zbędnego oświetlenia, inwestowanie w urządzenia energooszczędne w przypadku wymiany sprzętu AGD (jak np. zmywarki, pralki, lodówki, zamrażarki), wyłączanie urządzeń z tzw. trybu czuwania stand-by (telewizory, drukarki), podnoszenie sprawności systemu grzewczego w mieszkaniu poprzez modernizację i/lub wymianę jego elementów na wydajniejsze energetycznie oraz zastosowanie automatyki służącej optymalizacji procesu grzania i jego dostosowaniu do harmonogramu aktywności mieszkańców. Poniżej zamieszczono szereg wskazań służących optymalizacji zużycia energii, w zależności od rodzaju urządzenia/wyposażenia. Oświetlenie optymalne wykorzystanie światła dziennego, wymiana źródeł światła na energooszczędne, Energooszczędne urządzenia w domu Strona 9

właściwe planowanie rozmieszczenia i mocy punktów świetlnych, stosowanie oświetlenia punktowego, stosowanie urządzeń umożliwiających regulację natężenia światła, stosowanie jasnych barw na ścianach pomieszczenia, Pralka zakup urządzenia o niskim zużyciu wody na cykl prania, wyposażonego w ekonomiczne programy prania, właściwy dobór wielkości urządzenia (pojemność bębna) do liczby użytkowników, stosowanie środków piorących nie wymagających wyższej temperatury prania, stosowanie programu wstępnego prania tylko w przypadku dużego zabrudzenia ubrań. Urządzenia chłodnicze (lodówka, zamrażarka, chłodziarko-zamrażarka) dobór wielkości urządzenia (pojemności) do rzeczywistych potrzeb, regularne rozmrażanie (w przypadku urządzeń nowszego typu proces ten odbywa się automatycznie), umieszczenie urządzenia z dala od źródeł ciepła i miejsc nasłonecznionych, w możliwie najchłodniejszym miejscu, zachowanie właściwych odległości od sąsiadujących urządzeń (wentylacja) i utrzymanie należytej czystości elementów radiatorów, schładzanie potraw przed włożeniem do chłodziarki, rozmrażanie potraw z zamrażarki w chłodziarce istotnie przyczynia się do obniżenia zapotrzebowania na energię (planowanie menu z wyprzedzeniem), czas otwarcia drzwi urządzenia ograniczyć do niezbędnego minimum, utrzymanie optymalnej temperatury chłodzenia/mrożenia. Zmywarka dobór pojemności urządzenia do rzeczywistych potrzeb mieszkańców, mycie naczyń dopiero po zapełnieniu zmywarki, stosowanie, w miarę możliwości, programów ekonomicznych, stosowanie wysokojakościowych środków chemicznych, wydatnie poprawiających efektywność mycia. Energooszczędne urządzenia w domu Strona 10

Inne urządzenia zupełne wyłączanie zasilania, pozostawianie w trybie stand-by zalecane jedynie w ciągu dnia, przy przewidywanym ponownym użyciu urządzenia w krótkim czasie, niepozostawianie włączonych urządzeń gdy nie są używane (np. telewizor), systematyczna wymiana filtrów w odkurzaczu przyczynia się do zachowania wysokiej skuteczności odkurzania, co wpływa na czas odkurzania, stosowanie ekspresów do kawy z mechanizmem zegarowym, gotowanie odpowiedniej ilości wody, zgodnie z zapotrzebowaniem. Nawyk grzania wody na wyrost poza ewidentnymi stratami energii, w okresie letnim dodatkowo może przyczyniać się do pogorszenia komfortu cieplnego w pomieszczeniu - obniżenie temperatury pomieszczenia również wymagało będzie energii, czajnik elektryczny z płytą grzewczą pozwala na gotowanie mniejszych ilość wody aniżeli czajnik z grzałką spiralną, gotowanie potraw pod przykryciem oraz dobór naczynia do powierzchni grzewczej kuchenki, przełączanie urządzeń komputerowych w stan czuwania podczas przerw w pracy, wyłączanie nieużywanych drukarek oraz monitorów, nie pozostawiać ładowarek pod napięciem. Urządzenie które nie ładuje również pobiera stosunkowo dużo energii, kąpiel pod prysznicem pozwala na znaczące oszczędności wody i energii niezbędnej do jej podgrzania; ponadto zaleca się stosowanie tzw. perlatorów. Ogrzewanie stosowanie elektrycznego ogrzewania pomieszczeń pomimo komfortu i łatwości jego stosowania uważane jest za bardzo drogie i powinno być stosowane jedynie w przypadkach, gdy nie ma dla niego innej alternatywy. piece nowszej generacji na paliwa stałe i gazowe charakteryzują się znacznie wyższą sprawnością. Układy wentylacyjne nowoczesne systemy wentylacyjne mimo że zazwyczaj wymagają energii do ich właściwego funkcjonowania, przyczyniają się również do poprawy komfortu bytowania w pomieszczeniu i przeważnie wyposażane są w systemy służące oszczędzaniu energii. Wykorzystanie rekuperatorów pozwala na odzysk ciepła z powietrza wentylacyjnego, co istotnie obniża zapotrzebowanie na energię niezbędną do podgrzania świeżego powietrza w okresach chłodu. Energooszczędne urządzenia w domu Strona 11

3.2. Wybrane zapisy z ustawy o efektywności energetycznej Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz.U. Nr 94 poz. 551) określa efektywność energetyczną jako stosunek uzyskanej wielkości efektu użytkowego danego obiektu, urządzenia technicznego lub instalacji, w typowych warunkach ich użytkowania lub eksploatacji, do ilości zużycia energii przez ten obiekt, urządzenie techniczne lub instalację, niezbędnej do uzyskania tego efektu. Z zapisów ustawy wynika również że praktycznie każdy, tj. osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zużywające energię podejmują działania w celu poprawy efektywności energetycznej. 4. Inne działania służące oszczędzaniu energii w domu Utrzymanie właściwego komfortu cieplnego pomieszczeń jest łatwiejsze w przypadku zastosowania odpowiedniej izolacyjności przegród budynku. Poza ograniczeniem strat ciepła w zimie, skutkującym ograniczeniem zapotrzebowania na energię, w okresie letnim właściwa izolacja termiczna powoduje, że zmniejsza się zapotrzebowanie na pracę takich urządzeń jak wentylatory czy klimatyzatory. Biorąc pod uwagę powierzchnie ścian i wynikających stąd możliwe straty energii a także fakt, że poprawa właściwości termicznych ścian korzystnie wpływa na warunki bytowe w ciągu całego roku, ten sposób poprawy efektywności energetycznej w pomieszczeniach należy traktować jako priorytetowy. Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów, m.in. właściciele lub zarządcy budynków mieszkalnych mogą się ubiegać o premię termomodernizacyjną, o ile tylko realizacja danego przedsięwzięcia termomodernizacyjnego przyczyni się do: zmniejszenia zużycia energii na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej w budynkach mieszkalnych, zmniejszenia kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do budynków w wyniku wykonania przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła (w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła), zmniejszenia strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła, całkowitej lub częściowej zamiany źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji - z obowiązkiem uzyskania określonych w ustawie oszczędności w zużyciu energii. Warunkiem kwalifikacji przedsięwzięcia jest przedstawienie audytu energetycznego i jego pozytywna weryfikacja przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Więcej informacji na stronie http://www.bgk.com.pl. Energooszczędne urządzenia w domu Strona 12

5. Przykłady wybranych europejskich aktów prawnych dotyczących energetycznego etykietowania urządzeń Dyrektywa Komisji 2003/66/WE z 3 czerwca 2003 r. zmieniająca Dyrektywę 94/2/WE wykonującą Dyrektywę Rady 92/75/EWG w zakresie etykiet efektywności energetycznej chłodziarek, chłodziarko-zamrażarek, zamrażarek typu domowego; Dyrektywa Komisji 2002/40/WE z 8 maja 2002 r. wykonująca Dyrektywę Rady 92/75/EWG w sprawie etykiet efektywności energetycznej piekarników elektrycznych typu domowego; Dyrektywa Komisji 2002/31/WE z 22 marca 2002 r. wykonująca Dyrektywę Rady 92/75/EWG w sprawie etykiet efektywności energetycznej urządzeń klimatyzacyjnych typu domowego; Dyrektywa Komisji 1999/9/WE z 26 lutego 1999 r. zmieniająca dyrektywę 97/17/WE wykonującą Dyrektywę Rady 92/75/EWG w odniesieniu do etykiet efektywności energetycznej zmywarek bębnowych typu domowego; Dyrektywa Komisji 98/11/WE z 27 stycznia 1998 r. wykonująca Dyrektywę Rady 92/75/EWG w zakresie etykietowania energii lamp gospodarstwa domowego; Dyrektywa Komisji 97/17/WE z 16 kwietnia 1997 r. wykonująca Dyrektywę Rady 92/75/EWG w zakresie etykiet efektywności energetycznej zmywarek bębnowych typu domowego; Dyrektywa Komisji 96/89/WE z 17 grudnia 1996 r. zmieniająca Dyrektywę 95/12/WE wykonującą Dyrektywę Rady 92/75/EWG w zakresie etykiet efektywności energetycznej pralek bębnowych typu domowego; Dyrektywa Komisji 96/60/WE z 19 września 1996 r. wykonująca Dyrektywę Rady 92/75/EWG w zakresie etykiet efektywności energetycznej pralko-suszarek bębnowych typu domowego; Dyrektywa Komisji 95/13/WE z 23 maja 1995 r. wykonująca Dyrektywę Rady 92/75/EWG w zakresie etykiet efektywności energetycznej suszarek bębnowych typu domowego; Dyrektywa Komisji 95/12/WE z 23 maja 1995 r. wykonująca Dyrektywę Rady 92/75/EWG w zakresie etykiet efektywności energetycznej pralek bębnowych typu domowego; Dyrektywa Komisji 94/2/WE z 21 stycznia 1994 r. wykonująca Dyrektywę Rady 92/75/EWG w zakresie etykiet efektywności energetycznej chłodziarek, chłodziarko zamrażarek i zamrażarek typu domowego; Dyrektywa Rady 92/75/EWG z 22 września 1992 r. w sprawie wskazania poprzez etykietowanie oraz standardowe informacje o produkcie, zużycia energii oraz innych zasobów przez urządzenia gospodarstwa domowego. Energooszczędne urządzenia w domu Strona 13