PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ Przedmiotowy System Oceniania z języka polskiego opracowany został na podstawie zatwierdzonego przez Ministra Edukacji Narodowej programu nauczania języka polskiego- Jutro pójdę w świat ( kl. IV-V) i Czarowanie słowem (kl. VI). I. Obszary oceniania: Wypowiedzi pisemne:» testy,» prace klasowe (wypracowania),» sprawdziany,» kartkówki,» dyktanda,» prace domowe. Wypowiedzi ustne:» aktywność (kreatywność),» wypowiedzi ustne na zadany temat,» recytacja,» opowiadanie odtwórcze i twórcze,» udział w dyskusji. Zadania praktyczne:» twórcze przygotowanie do lekcji,» praca w grupie,» inscenizacja,» prezentacja referatu bądź informacji przygotowanych samodzielnie,» prace nadobowiązkowe, np.: realizacja projektu (gazetka, album, plakat, pomoc dydaktyczna, itp. ) II. Umowa: nauczyciel uczeń (kontrakt): - Uczeń ma obowiązek prowadzić zeszyt przedmiotowy. - Zeszyt przedmiotowy jest własnością ucznia i jemu służy, podlega ocenie sposób jego prowadzenia. - Uczeń ma prawo do własnych notatek z lekcji w zeszycie dodatkowym tzw. brudnopisie. W zeszycie przedmiotowym uczeń zamieszcza notatki w formie ustalonej przez nauczyciela. - Testy, prace klasowe, sprawdziany są obowiązkowe i zapowiedziane co najmniej z tygodniowym wyprzedzeniem. - Jeżeli z przyczyn losowych uczeń nie może napisać ich z całą klasą, to powinien to uczynić w terminie dwutygodniowym od daty przeprowadzenia pracy. - Poprawa ocen niedostatecznych z prac pisemnych jest dobrowolna i musi odbywać się w terminie ustalonym przez nauczyciela w ciągu dwóch tygodni. - Poprawę uczeń pisze tylko raz. Każdorazowa ocena jest wpisywana do dziennika. - Kartkówka jest formą sprawdzianu bieżącego. Swoim zakresem treści obejmuje maksimum 3 jednostki tematyczne i nie musi być zapowiadana wcześniej, - Nauczyciel ma obowiązek sprawdzenia i oddania prac kontrolnych w ciągu dwóch tygodni.
- Sprawdzone i ocenione prace kontrolne uczeń i jego rodzice otrzymują do wglądu wg poniższych zasad:» uczniowie zapoznają się z poprawionymi pracami pisemnymi w szkole po rozdaniu przez nauczyciela,» rodzice uczniów mają wgląd do poprawionych prac pisemnych swoich dzieci w szkole po ustaleniu terminu z nauczycielem,» nauczyciel ma obowiązek przechowywać prace kontrolne uczniów do końca roku szkolnego. - Uczeń ma obowiązek starannie i systematycznie odrabiać prace domowe. - Nieodrobienie pracy domowej lub brak zeszytu przedmiotowego jest podstawą do ustalenia bieżącej oceny niedostatecznej. - Każdy uczeń ma prawo do zdobycia dodatkowych ocen za prace nadobowiązkowe zlecone przez nauczyciela bądź podjęte z własnej inicjatywy. - Uczeń ma obowiązek brać aktywny udział w lekcji, przestrzegać ustalonych zasad i porządku w czasie lekcji. - Uczeń ma obowiązek uzupełnić braki wynikające z nieobecności w szkole. - Oceny są jawne i umotywowane przez nauczyciela. - Ocena śródroczna i roczna uwzględniająca stopień opanowania wskazanych w programie kompetencji oraz motywująca do dalszej pracy nie jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych. Ocena niedostateczna może być zmieniona tylko w wyniku egzaminu sprawdzającego lub poprawkowego. - Na ocenę roczną większy wpływ mają oceny cząstkowe z testów, prac klasowych i sprawdzianów obejmujących większą partię materiału, oceny z odpowiedzi na lekcjach powtórzeniowych i syntetyzujących oraz z pracy projektowej niż oceny cząstkowe za pozostałe formy aktywności ucznia, np.: prace domowe, kartkówki, referaty, recytacje, itp. Oceny te mogą podwyższyć lub obniżyć ocenę śródroczną lub roczną. Uczeń, który nie zaliczył 50 % prac kontrolnych na ocenę pozytywną, nie może uzyskać na półrocze lub koniec roku oceny dostatecznej, mimo pozytywnych ocen cząstkowych za pozostałe formy aktywności (np.: recytacja, praca domowa, kartkówka). - Uczeń zagrożony oceną niedostateczną na półrocze bądź koniec roku ma możliwość jej poprawie na ocenę roczna uczeń pracuje cały rok. - Jeżeli uczeń opuścił 50 % lekcji i brak jest podstaw do wystawienia oceny, nie jest klasyfikowany. - Uczeń ma prawo trzy razy w semestrze być nieprzygotowany do zajęć lekcyjnych. Nie dotyczy to lektur, prac kontrolnych, zapowiedzianych ustnych powtórzeń. Fakt nieprzygotowania należy zgłosić nauczycielowi przed rozpoczęciem lekcji. - Oceny cząstkowe wyrażone są w stopniach: 1;2;3;4;5;6. Przy ocenach cząstkowych stosuje się plusy i minusy. Wymagania edukacyjne z języka polskiego dla ucznia klasy IV OCENĘ CELUJĄCĄ otrzymuje uczeń, którego wiedza i umiejętności znacznie wykraczają poza obowiązujący program nauczania oraz lektury spoza programu, osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych. - Proponuje rozwiązania oryginalne i wykraczające poza materiał programowy; - Jego wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne oraz cechują się dojrzałością myślenia; - Potrafi krytycznie ustosunkować się do językowej, literackiej i kulturalnej rzeczywistości - Podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach (gazetka, inscenizacje itp.)
Fleksja: - Bezbłędnie rozróżnia części mowy: rzeczownik, czasownik, przymiotnik, przysłówek; - Wyjaśnia na czym polegają osobliwości w odmianie rzeczowników przez przypadki. - Sprawnie tworzy synonimy, rodzinę wyrazów, antonimy. Fonetyka: - Klasyfikuje głoski wg podanych schematów; - Sprawnie dzieli wyrazy na sylaby; - Bezbłędnie akcentuje wyrazy; - Bezbłędnie stosuje zasady ortograficzne i interpunkcyjne w praktyce. OCENĘ BARDZO DOBRĄ otrzymuje uczeń, który opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określonych programem nauczania w danej klasie, sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami. - Sprawnie posługuje się w wypowiedziach pisemnych i ustnych różnymi środkami językowymi oraz słownictwem o zabarwieniu emocjonalnym; - Wypowiada się poprawnie; - Potrafi zredagować opis (zjawiska, postaci fikcyjnej i rzeczywistej, krajobrazu), opowiadanie (twórcze i odtwórcze), list, krótkie teksty użytkowe: ogłoszenie, zaproszenie, życzenia; - Rozróżnia dzieło literackie od filmowego czy teatralnego; - Bezbłędnie dokonuje analizy utworu epickiego; - Interpretuje i analizuje utwór liryczny. Fleksja: - Bezbłędnie rozpoznaje części mowy; - Wyjaśnia na czym polegają osobliwości w odmianie rzeczowników. - Tworzy synonimy i wyrazy pokrewne. Fonetyka: - Rozróżnia głoski; - Odróżnia głoski litery; - Dzieli wyrazy na sylaby; - Prawidłowo akcentuje wyrazy; - Bardzo dobrze zna i stosuje zasady ortograficzne i interpunkcyjne. OCENĘ DOBRĄ otrzymuje uczeń, który opanował wiedzę i umiejętności przewidziane podstawą programową, poszerzone o wybrane elementy programu nauczania. - Podejmuje próby wypowiadania się w formach trudniejszych; - Wykazuje dobrą znajomość treści omawianych lektur; - Omawia elementy świata przedstawionego; - Zna podstawowe terminy literackie i rozpoznaje je; - Wskazuje w utworze poznane środki stylistyczne, określa ich funkcję. Fleksja: - Wskazuje osobowe i nieosobowe formy czasownika i omawia ich znaczenie; - Odmienia nietypowe rzeczowniki. - Posługuje się synonimami.
Fonetyka: - Odróżnia głoskę od litery; - Przeprowadza podstawową klasyfikację głosek; - Dzieli wyrazy na sylaby; - Zna zasady ortograficzne i interpunkcyjne i przeważnie je stosuje. OCENĘ DOSTATECZNA otrzymuje uczeń, który opanował wiedzę i umiejętności zawarte w podstawie programowej, w zakresie umożliwiającym postępy w dalszym uczeniu się. - Wypowiada się poprawnie pod względem językowym i merytorycznym; - Rozpoznaje elementy świata przedstawionego w utworze literackim; - Poprawnie formułuje odpowiednie wypowiedzi pisemne; - Zna pojęcia związane z filmem, teatrem; Fleksja: - Rozróżnia podstawowe części mowy i wyszukuje je w tekście. - Raczej posługuje się synonimami, aby uniknąć powtórzeń. Fonetyka: - Odróżnia spółgłoski od samogłosek; - Pod kierunkiem nauczyciela przeprowadza klasyfikację głosek; - W stopniu dostatecznym zna i stosuje zasady ortografii i interpunkcji. OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ otrzymuje uczeń, którego wiedza i umiejętności pozwalają na samodzielne lub przy pomocy nauczyciela wykonanie zadania o niewielkim stopniu trudności. - Czyta i rozumie tekst literacki w zakresie pozwalającym na opowiadanie odtwórcze; - Potrafi odróżnić elementy fantastyczne i realistyczne w utworze; - Samodzielnie pisze plan ramowy na podstawie tekstu; Fleksja: - Potrafi odmienić czasownik i rzeczownik. Fonetyka: - Rozpoznaje samogłoski i spółgłoski; - Dzieli wyrazy na głoski, litery i sylaby. OCENĘ NIEDOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą w zakresie: Kształcenia literackiego i kulturowego: - Nie potrafi odtworzyć treści poznanego utworu w czasie jego omawiania; - Nie jest w stanie przy pomocy nauczyciela wskazać elementów świata przedstawionego; - Ma ubogi zakres słownictwa; - Błędnie redaguje swoje wypowiedzi językowo i merytorycznie; - Nie opanował techniki głośnego i cichego czytania ze zrozumieniem; Fleksji: - Nie rozpoznaje podstawowych części mowy; - Nie przestrzega zasad językowych, stylistycznych i ortograficzno-interpunkcyjnych; Fonetyki: - Nie odróżnia głosek od liter; - Nie potrafi dzielić wyrazu na głoski i sylaby.
Wymagania edukacyjne z języka polskiego dla ucznia klasy V Formy wypowiedzi Ocena niedostateczna- uczeń: - nie opanował podstawowych wiadomości w zakresie redagowania poznanych form wypowiedzi, - jego wypowiedzi nie są poprawne pod względem językowym i rzeczowym, - w wypowiedziach pisemnych nie przestrzega reguł ortograficznych. Ocena dopuszczająca- uczeń: - w formie opowiadania przedstawia wybrany fragment lektury, - odtworzy przebieg wycieczki i uroczystości szkolnej, - potrafi opisać wygląd kolegi (lub innej postaci rzeczywistej) i podać kilka cech charakteru, - zna kompozycję i układ listu, - błędy językowo- stylistyczne, logiczne i ortograficzne popełniane w wypowiedziach pisemnych nie przekreślają wartości pracy i wysiłku jaki włożył w ich napisanie. Ocena dostateczna- uczeń jak wyżej oraz: - poprawnie wyszuka fragment lektury do charakterystyki postaci, - samodzielnie wypisze z lektury nazwiska bohaterów, nazwy miejsc akcji, - w miarę samodzielnie wypowiada się w szkolnych formach pisemnych (opowiadanie odtwórcze, z dialogiem, opis przedmiotu i postaci, list, zaproszenie), - w wypowiedziach pisemnych na ogół przestrzega zasad poprawnościowych w zakresie budowy zdań, precyzyjnego stosowania poznanego słownictwa. Ocena dobra- uczeń jak wyżej oraz: - poprawnie redaguje dialog, - samodzielnie redaguje formę sprawozdania, opowiadania twórczego, - dokonuje próby i oceny postaci literackiej (opis postaci z elementami charakterystyki), - jego wypowiedzi pisemne mogą zawierać jedynie nieliczne błędy językowo-stylistyczne, logiczne i ortograficzne, - poprawnie sporządza plan ramowy i szczegółowy lektury. Ocena bardzo dobra- uczeń jak wyżej oraz: - umiejętnie wprowadza dialog do opowiadania, - poprawnie redaguje sprawozdanie z częścią komentującą, - charakteryzuje postać literacką według planu, - poprawnie układa plan kompozycyjny własnej wypowiedzi, - wypowiedzi pisemne są całkowicie poprawne pod względem stylistyczno- językowym, ortograficznym, merytorycznym i logicznym. Ocena celująca- uczeń jak wyżej oraz: - prace literackie (domowe, klasowe)- bezbłędne, zawierające dodatkowe informacje na temat i własne przemyślenia poparte argumentami, - wzorowy styl, bogaty zasób słownictwa, tekst spójny, szata graficzna bez zarzutu. Kształcenie literackie i kulturowe Ocena niedostateczna- uczeń: - nie opanował techniki głośnego i cichego czytania nawet w stopniu dopuszczającym, - jego wypowiedzi nie są poprawne pod względem językowym i rzeczowym,
- w wypowiedziach pisemnych nie przestrzega reguł ortograficznych, nawet przy pomocy nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnień o elementarnym stopniu trudności, Ocena dopuszczająca- uczeń: - poprawnie czyta i wygłasza tekst poetycki( jego technika cichego i głośnego czytania pozwala na zrozumienie tekstu), - wyodrębnia elementy świata przedstawionego w utworze literackim, teatralnym, filmowym, - rozumie tekst epicki po cichym przeczytaniu, - poprawnie łączy nazwiska autorów z tytułami lektur, Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, którego wiedza i umiejętności pozwalają na samodzielne lub przy pomocy nauczyciela wykonywanie zadań o niewielkim stopniu trudności. Ocena dostateczna- uczeń jak wyżej oraz: - rozróżnia elementy realistyczne i fantastyczne, - wskazuje cechy bohaterów, - odróżnia osobę mówiącą i narratora od rzeczywistego autora, - rozumie pojęcia: opis, dialog,opowiadanie, - zna pojęcia: baśń, bajka, mit - zna wyróżniki tekstu poetyckiego: rym, rytm, zwrotka, wers, - opanował technikę poprawnego czytania i doskonali je pod względem dykcji, - intonacji, akcentowania. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który w zakresie umożliwiającym postępy w dalszym uczeniu się, opanował wiedzę i umiejętności zawarte w podstawie programowej klasy piątej. Rozwiązuje i wykonuje typowe zadania teoretyczne lub praktyczne o średnim stopniu trudności. Ocena dobra- uczeń jak wyżej oraz: - odróżnia pojęcie fikcji literackiej od rzeczywistości, - wskazuje w narracji elementy dialogu, opowiadania, - w utworze poetyckim wyróżnia środki stylistyczne, - wskazuje przeżycia i stany psychiczne bohaterów, - czyta poprawnie, stosując zasady prawidłowej intonacji i akcentowania. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości przewidziane podstawą programową oraz wybrane elementy przewidziane programem nauczania w klasie piątej. Ocena bardzo dobra- uczeń jak wyżej oraz: - zna cechy gatunkowe utworów, - we własnym opowiadaniu wprowadza elementy opisu, dialogu, - samodzielnie dostrzega ogólny sens utworu, przesłanie, ideę, temat, - samodzielnie ocenia i motywuje postępowanie bohaterów, - rozróżnia uosobienie, ożywienia, - wypowiedzi ustne są całkowicie poprawne pod względem językowym, merytorycznym i logicznym. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który opanował pełny zakres wiadomości określony programem nauczania dla klasy piątej. Ocena celująca- uczeń jak wyżej oraz: - podejmuje działania twórcze, - zna najistotniejsze tworzywa sztuki filmowej, teatralnej i radiowej, - samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania, - proponuje rozwiązania wykraczające poza materiał programowy, - jego wypowiedzi ustne są bezbłędne, bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach szkolnych, międzyszkolnych, podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach.
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który posiadł wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania dla klasy piątej. Nauka o języku Ocena niedostateczna- uczeń: - nie opanował podstawowych wiadomości z fleksji, składni, słownictwa, ortografii przewidzianych podstawą programową w klasie piątej. Ocena dopuszczająca- uczeń: - rozpoznaje czasownik i określa podstawowe formy przy pomocy nauczyciela, - dostrzega związek czasownika z innymi wyrazami (rzeczownikiem, przysłówkiem, wyrażeniem przyimkowym), - rozpoznaje rzeczownik i przy pomocy nauczyciela określa przypadek, liczbę i rodzaj, - zna przypadki i pytania, na które odpowiadają, - rozpoznaje zdanie i równoważnik zdania, - wyodrębnia głoski w wyrazie, rozróżnia samogłoski i spółgłoski, poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne na końcu zdań i równoważników zdań, - poprawnie pisze poznane wyrazy na lekcjach ortografii (65-50%) oraz zna zasady ortograficzne. Ocena dostateczna- uczeń jak wyżej oraz: - samodzielnie rozpoznaje znane części mowy i określa ich podstawowe formy, - potrafi wyodrębnić w zdaniu związek czasownika z wyrazem określającym, - poprawnie łączy rzeczowniki z przymiotnikami i czasownikami w zależności od rodzaju gramatycznego, - rozpoznaje i wskazuje przyimek i spójnik, - wyodrębnia i nazywa podstawowe części zdania (podmiot, orzeczenie, określenie), - określa podstawowe cechy głosek: dźwięczność, nosowość, miękkość. Ocena dobra- uczeń jak wyżej oraz: - rozumie i rozpoznaje temat i końcówkę w odmianie wyrazu, - dostrzega podstawową oboczność głosek i tematy oboczne na prostych przykładach - samodzielnie rozpoznaje przyimki w zdaniu, poprawnie łączy je z rzeczownikiem, - rozumie stosunki współrzędności i podrzędności zespołów składniowych, - odróżnia związek główny od związku pobocznego, - zna rodzaje określeń: przydawka, dopełnienie, okolicznik i rozumie ich związek z wyrazami określanymi, - rozumie pojęcie akcentu i zna podstawową zasadę akcentowania. Ocena bardzo dobra- uczeń jak wyżej oraz: - całkowicie poprawnie stosuje w zdaniach związki wyrazów nadrzędnych z podrzędnymi, - samodzielnie nazywa i rozpoznaje części zdania na łatwych przykładach, - samodzielnie rozpoznaje zdania współrzędnie i podrzędnie złożone, - zna wyjątki od podstawowej zasady akcentowania i poprawnie je akcentuje. Ocena celująca- uczeń jak wyżej oraz: - wykazuje ponadprogramowe umiejętności w zakresie nauki o języku, - samodzielnie rozwiązuje problemy językowe, - bierze udział w konkursach ortograficznych i językowych osiągając w nich sukces.
Wymagania edukacyjne z języka polskiego dla ucznia klasy VI OCENĘ CELUJĄCĄ otrzymuje uczeń, którego wiedza i umiejętności znacznie wykraczają poza obowiązujący program nauczania oraz zna lektury spoza programu, osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych. - Proponuje oryginalne rozwiązania, wykraczające poza materiał programowy. - Posługuje się sprawnie środkami stylistycznymi. - Nie powiela cudzych poglądów, potrafi ustosunkować się do danego problemu. - Podejmuje działalność literacką lub kulturalną na terenie szkoły lub poza nią. - Prace pisemne są bezbłędne. - Sprawnie posługuje się słownikami i różnymi źródłami wiedzy, sprawnie selekcjonuje i wartościuje zdobyty materiał. Fleksja i składnia: - Bezbłędnie rozpoznaje i stosuje we właściwej formie części mowy. - Rozpoznaje odmienne i nieodmienne części mowy. - Biegle rozpoznaje i używa wszystkie rodzaje zdań. - Dokonuje analizy składniowej wszystkich rodzajów zdań. - Tworzy bogate rodziny zdań. - Rozróżnia antonimy i synonimy, pracuje z właściwymi słownikami - Potrafi dokonać analizę słowotwórczą wyrazu. Ortografia: - Zna wszystkie zasady ortograficzne i potrafi je zastosować w praktyce. OCENĘ BARDZO DOBRĄ otrzymuje uczeń, który opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określonych programem nauczania w danej klasie, sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami. - Wypowiedzi ustne i pisemne formułuje poprawnie pod względem językowym i merytorycznym. - Potrafi samodzielnie zanalizować i zinterpretować utwory poetyckie i prozatorskie. - Prace pisemne świadczą o znajomości problematyki i kompozycji. - Potrafi poprawnie posługiwać się słownikami. - Wyjaśnia pojęcia poznane podczas zajęć. - Biegle posługuje się słownikami i encyklopedią. - Samodzielnie sporządza notatki z lekcji, selekcjonuje materiał rzeczowy. - Bezbłędnie pisze charakterystykę postaci, podejmuje próbę redagowania charakterystyki porównawczej i autocharakterystyki; określa motywację czynów bohaterów, ocenia ich postępowanie. - Opowiadania twórcze wzbogaca dialogami, elementami opisów, charakterystyki. - Ten sam tekst potrafi przedstawić w formie streszczenia, opisu, opowiadania. - W sposób świadczący o gruntownej znajomości utworu redaguje list do postaci literackiej. - Bezbłędnie pisze sprawozdanie ze spaceru, wycieczki, a w pracy poświęconej oglądanemu filmowi lub spektaklowi teatralnemu podejmuje próby recenzji. - Rozumie i poprawnie posługuje się terminami w zakresie wiedzy o epice, wierszu, nowych gatunkach literackich (ballada, odmiany powieści, dramat).
- Dokonuje samodzielnej analizy i interpretacji wiersza, wyodrębnia tropy stylistyczne, odróżnia obrazowanie realistyczne od fantastycznego. Fleksja i składnia: - Opanował omawiane zagadnienia gramatyczne: części mowy, wypowiedzenia i ich rodzaje. - Posługuje się związkami frazeologicznymi i potrafi je wyjaśniać. - Wymienia rodzaje zaimków, omawia ich odmianę, funkcję w zdaniu, uzasadnia zastosowanie skróconych form zaimków rzeczownych. - Biegle stopniuje przymiotniki, nazywa rodzaj stopniowania, pisze poprawnie nie z przymiotnikami w stopniu wyższym i najwyższym. - Rozpoznaje różne typy liczebników, określa jego formy gramatyczne i funkcję w zdaniu, potrafi uzasadnić użycie danego liczebnika; odmienia trudniejsze liczebniki złożone. - Stosuje w zdaniu rzeczownik w różnych funkcjach składniowych (podmiotu, dopełnienia, przydawki). - Rozpoznaje zdanie z orzeczeniem imiennym, omawia jego budowę. - Omawia, podając przykłady, różne sposoby wyrażania orzeczenia oraz podmiotu, przydawki i dopełnienia. - Przeprowadza klasyfikację zdań złożonych współrzędnie, rysuje ich wykresy. - Rozróżnia wyrazy podstawowe i pochodne. - Tworzy rodzinę wyrazów przy pomocy formantów. - Przeprowadza analizę słowotwórczą wyrazów pochodnych od wyrażeń przyimkowych i od czasowników. - Wskazuje przyrostek lub przedrostek jako formant w jednym wyrazie i jako składnik podstawy słowotwórczej w innym. - Podaje przykłady wyrażeń z obocznymi tematami słowotwórczymi. - Daje przykłady wyrazów utworzonych za pomocą różnych formantów. Ortografia: - Zna i stosuje zasady ortograficzne i interpunkcyjne. OCENĘ DOBRĄ otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową dla klasy VI - W stopniu dobrym zna treść omawianych lektur oraz tekstów. - Posługuje się poprawną polszczyzną. - Potrafi poprawnie tworzyć plany wydarzeń. - Buduje spójny tekst adekwatny do adresata i tematyki. - Posługuje się krótkimi formami wypowiedzi pisemnej, zgodnie z poznanymi zasadami. - Czyta poprawnie, stosując zasady prawidłowej intonacji i akcentowania. - Podejmuje próby wypowiadania się w formach trudniejszych niż określone podstawą programową: opowiadanie twórcze z dialogiem, elementami opisu; list literacki, charakterystyka z pogłębioną oceną postaci, sprawozdanie ze spektaklu teatralnego, filmu. - Dobra znajomość tekstu pozwala mu na odtwórcze opowiadanie losów bohaterów, omówienie elementów świata przedstawionego. - Poprawnie pisze plan ramowy i szczegółowy. - Wskazuje poznane środki stylistyczne w wierszu.
Fleksja i składnia: - Potrafi odmieniać części mowy. - Rozpoznaje i wskazuje je w tekście. - Rozpoznaje i stosuje zdania pojedyncze i złożone. - Wymienia rodzaje zaimków. - Wyróżnia przysłówki wśród innych części mowy, wskazuje sposób ich utworzenia. - Poprawnie stopniuje przymiotniki, wie, czemu służy stopniowanie. - Podaje przykłady różnych typów liczebników, odmienia liczebnik złożony i nieokreślony. - Na konkretnych przykładach omawia sposób wyrażenia orzeczenia i podmiotu. - Wyróżnia w zdaniu związki wyrazów i nazywa je. - Układa przykłady czterech rodzajów zdań złożonych współrzędnie. - Tworzy rodziny wyrazów i wyrazy pochodne. - Od podanego wyrazu podstawowego tworzy kilka wyrazów pochodnych będących różnymi częściami mowy. - Rozpoznaje wyraz pochodny, który może być podstawowym dla innego wyrazu. - Tworzy wyrazy pochodne od wyrażenia przyimkowego i od czasownika. - Wyjaśnia pisownię podanego wyrazu, odwołując się do wiadomości ze słowotwórstwa. Ortografia: - Dobrze opanował zasady ortograficzne i interpunkcyjne, potrafi je zastosować. OCENĘ DOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który opanował wiedzę i umiejętności zawarte w podstawie programowej, w zakresie umożliwiającym postępy w dalszym uczeniu się. - Potrafi samodzielnie odtworzyć treść utworu w czasie jego omawiania na lekcjach. - Wskazuje elementy świata przedstawionego. - Odróżnia prozę od poezji. - W stopniu dostatecznym posługuje się odpowiednimi formami wypowiedzi pisemnej. - Jego technika głośnego i cichego czytania pozwala na zrozumienie tekstu. - Zna przewidziane programem gatunki literackie. - Odróżnia podmiot liryczny od bohatera utworu. Fleksja i składnia: - Właściwie używa form gramatycznych poznanych części mowy. - Wyróżnia w zdaniach podmiot, orzeczenie i ich określenia. - Buduje poprawne zdania pojedyncze i złożone. - Potrafi przeprowadzić analizę składniową prostych przykładów zdań pojedynczych i Złożonych. - Rozpoznaje w zdaniu zaimki, przysłówki, przymiotniki i liczebniki; potrafi rozpoznać ich związek z wyrazem określanym. - Stopniuje przymiotniki. - Rozróżnia przyimki proste i złożone, wyrażenia przyimkowe. - Na łatwiejszych przykładach omawia sposób wyrażenia podmiotów. - Rozpoznaje zdanie bezpodmiotowe. - Nazywa w zdaniu części zdania (na prostszych przykładach). - Układa zdania złożone z podanych zdań pojedynczych. - Wśród zdań złożonych rozróżnia złożone podrzędnie i współrzędnie.
- Potrafi utworzyć wyraz pochodny. - Posługuje się właściwymi słownikami. Ortografia: - Zna podstawowe zasady ortograficzne i interpunkcyjne i stosuje je w prostych przykładach. OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ otrzymuje uczeń, którego wiedza i umiejętności pozwalają na samodzielne lub przy pomocy nauczyciela wykonanie zadania o niewielkim stopniu trudności. - Potrafi udzielić odpowiedzi na proste pytania, dotyczące analizowanego tekstu. - Przy pomocy nauczyciela wykonuje zadania o niewielkim stopniu trudności. - Technika głośnego i cichego czytania pozwala na zrozumienie tekstu. - Potrafi wskazać podstawowe elementy świata przedstawionego. - Ma ubogi zasób słownictwa. - Względna poprawność językowa i rzeczowa wypowiedzi ustnych świadczy o zrozumieniu przez niego analizowanego zagadnienia. - W wypowiedziach pisemnych popełniane błędy językowe, stylistyczne, logiczne i ortograficzne nie przekreślają wartości prac i wysiłku, jaki włożył w ich napisanie. Fleksja i składnia: - Potrafi odmieniać podstawowe części mowy wg podanego wzoru. - Układa proste zdania pojedyncze i złożone. - Rozpoznaje w zdaniu podmiot i orzeczenie. - Przy pomocy nauczyciela rozpoznaje części mowy i określa ich funkcję w zdaniu (na prostych przykładach). - Odróżnia zdania pojedyncze od złożonych i próbuje określać ich rodzaj. - Łączy wyrazy w zespoły składniowe. - Zestawia pary wyrazów podstawowych i pochodnych. Przeprowadza analizę słowotwórczą wyrazu o przejrzystej budowie wskazuje podstawę słowotwórczą i formant. - Nazywa typy formantów. - Tworzy wyrazy pochodne za pomocą podanych formantów. Ortografia: - Zna podstawowe zasady ortograficzne ( rz, ż, ó, u, ch, h, wielka, mała litera itp.) OCENĘ NIEDOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą w zakresie: Kształcenia literackiego i kulturowego: - Nie zna treści utworów lirycznych, epickich i dramatycznych. - Nie przeczytał lektur przewidzianych programem klasy VI. - Nie potrafi zredagować poprawnie żadnych form wypowiedzi pisemnej. - Ma ubogi zakres słownictwa i nie podejmuje prób wzbogacenia go. - Nie potrafi nawet pod kierunkiem nauczyciela sformułować dłuższej wypowiedzi. Fleksji i składni: - Nie opanował podstawowych wiadomości z fleksji i składni.
- Nie odróżnia form części mowy. - Nie potrafi ich odmieniać. - Nie rozróżnia zdań złożonych od pojedynczych. - Nie rozpoznaje części zdania. Ortografii: - Nie zna i nie stosuje w wypowiedziach pisemnych żadnych zasad ortograficznych i Interpunkcyjnych.