Technik mechatronik Egzamin zawodowy Testy i zadania z rozwiązaniami Alina Rodak, Andrzej Rodak i in.
SPIS TREŚCI Wst p........................................................... 5 Zestaw......................................................... 7 Cz I.................................................. 7 Cz II................................................. 8 Zadanie praktyczne...................................... 25 Zestaw 2......................................................... 29 Cz I.................................................. 29 Cz II................................................. 4 Zadanie praktyczne 2...................................... 48 Zestaw 3......................................................... 52 Cz I.................................................. 52 Cz II................................................. 62 Zadanie praktyczne 3...................................... 70 Zestaw 4......................................................... 74 Cz I.................................................. 74 Cz II................................................. 86 Zadanie praktyczne 4...................................... 93 Zestaw 5......................................................... 98 Cz I.................................................. 98 Cz II................................................. 09 Zadanie praktyczne 5...................................... 7 Rozwi zania...................................................... 2 Odpowiedzi do testu z zestawu............................. 2 Rozwi zania wybranych zada z cz ci I zestawu............. 22 Odpowiedzi do testu z zestawu 2............................. 24 Rozwi zania wybranych zada z cz ci I zestawu 2............. 25 Odpowiedzi do testu z zestawu 3............................. 26 Rozwi zania wybranych zada z cz ci I zestawu 3............. 27 Odpowiedzi do testu z zestawu 4............................. 28 Rozwi zania wybranych zada z cz ci I zestawu 4............. 29 Odpowiedzi do testu z zestawu 5............................. 30 Rozwi zania wybranych zada z cz ci I zestawu 5............. 3 Przyk adowe rozwi zanie zadania praktycznego.............. 34 Przyk adowe rozwi zanie zadania praktycznego 2.............. 39 Przyk adowe rozwi zanie zadania praktycznego 3.............. 48 Przyk adowe rozwi zanie zadania praktycznego 4.............. 54 Przyk adowe rozwi zanie zadania praktycznego 5.............. 60 3
Spis treści Za cznik. Standard wymaga egzaminacyjnych dla zawodu technik mechatronik............................................ 73 Za cznik 2. Instrukcja dla zdaj cego zamieszczona na pierwszej stronie ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO przyk ad............. 76 Za cznik 3. Instrukcja kodowania KARTY ODPOWIEDZI (koduje zdaj cy) przyk ad _............................................... 77 Za cznik 4. Instrukcja dla zdaj cego zamieszczona na pierwszej stronie ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO dla zawodów, w których zadanie egzaminacyjne polega na opracowaniu projektu realizacji prac przyk ad................................. 78 Za cznik 5. Instrukcja dla zdaj cego zamieszczona na pierwszej stronie ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO dla zawodów, w których zadanie egzaminacyjne polega na opracowaniu projektu realizacji prac i wykonaniu okre lonych prac przyk ad........ 79 Za cznik 6. KARTA PRACY EGZAMINACYJNEJ dla zawodów, w których zdaj cy wykonuj prac w formie opracowania projektu realizacji prac przyk ad.......................................... 80 Za cznik 7. KARTA PRACY EGZAMINACYJNEJ dla zawodów, w których zdaj cy wykonuj prac przy u yciu maszyn, sprz tu i narz dzi przyk ad............................................... 8 Za cznik 8. KARTA ODPOWIEDZI do wykorzystania przy rozwi zywaniu testów................................................. 82 Wykaz róde...................................................... 83
ZESTAW CZĘŚĆ I. Serwomechanizm cyfrowy jest to A. uk ad regulacji po o enia, w którym zarówno wymuszenie, jak i sygna sprz enia zwrotnego maj posta cyfrow. B. uk ad regulacji dwustawnej, w którym sygna wyj ciowy mo e przyjmowa tylko dwa stany 0 lub. C. urz dzenie pomiarowe z przetwornikiem sygna u analogowego na cyfrowy. D. cyfrowy sensor rejestruj cy zmiany po o enia. 2. Wielko ci zyczne charakterystyczne dla uk adu pneumatycznego to A. si a F i ci nienie p. B. napi cie U i pr d I. C. temperatura T i pr d I. D. ci nienie p i napi cie U. 3. Znamionowy pr d wzbudzenia silnika pr du sta ego o tabliczce znamionowej zamieszczonej obok jest równy A. 0,45 A B.,75 A C. 2,20 A D. 2,65 A - Motor Nr 200 26 976 220 V 2,2 A 0,3 W S cos 2000 min - Hz ERR. 220 V 0,45 A I. KL F IP23 VDE 0530 4. Z przedstawionej tabliczki znamionowej silnika indukcyjnego wynika, e napi cie znamionowe zasilaj ce uzwojenie fazowe tego silnika jest równe A. 400 V AC B. 400 V DC C. 230 V AC D. 230 V DC Y400 V 8,3 A 4 kw cos = 0,87 440 obr/min 3~50 Hz Izol. kl. F IP55 7
Zestaw 5. Opuszczenie prasy hydraulicznej nast puje po jednoczesnym wci ni ciu dwóch przycisków zwiernych. Sygna steruj cy pras jest zrealizowany przy u yciu funkcji logicznej A. OR B. AND C. NOR D. NAND 6. Przedstawiony na rysunku poni ej program sterowniczy jest zapisany w j zyku A. IL B. FBI C. LAD D. AWL Rysunek do zada 7, 8, 9, 0 3 2V DC 0 22 23 5 S 30 0 2 3 3 33 32 2 3 4 2 0 S 3 0 K 3 6 6 K 4 6 S 5 4 5 G 2 G + K 4 9 3 3 3 3 3 7 S 6 2 8 5 V 7 B+ 7 D D+ 6 35 S 3 3 Auxliary 2 P K 0 2 h 27 V 2 34 4 Y 3 K 3 4 9 9 9 9 K 2 23 H 29 H 2 K 4 2 7 28 24 Temp 28 General 3 6 0 alarm 2 K K 2 S 4 20 4 8 (Lamptester) 6 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 6 K 0 M M 9', 0', ' 7. Element M na schemacie elektrycznym spr arki przewo nej to A. alternator. B. silnik indukcyjny. C. pompa paliwowa. D. silnik pr du sta ego. 8. Element Y na schemacie elektrycznym spr arki przewo nej to cewka A. stycznika blokowania. B. przeka nika czasowego. C. przeka nika startu r cznego. D. zaworu elektromagnetycznego. 8
A. B. C. D. M lub S. 5W40. 5W30. S. Temperatura pracy oleju smarnego t, o C Spr arka Silnik Część I 30 t 40 PAROIL M PAROIL 5W40 5 t 30 PAROIL M PAROIL S PAROIL 5W40 20 t 5 PAROIL S PAROIL 5W30 9. Multimetrem przedstawionym na rysunku mo na zmierzy nast puj ce wielko ci A., 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 0. B., 2, 3, 4, 5, 6, 7. C., 2, 3, 5, 6, 7. D., 2, 3, 5.. napi cie sta e 2. napi cie przemienne 3. pr d sta y 4. pr d przemienny 5. rezystancja 6. akustyczny test ci g o ci 7. test diod 8. pojemno 9. cz stotliwo 0. indukcyjno 20. Rysunek przedstawia U wy U~ z A. B. C. D. schemat mostka Maxwella. uk ad adowania akumulatora. proces elektrolizy czystej chemicznie miedzi. schemat rezystancyjnego miernika poziomu cieczy.
ZADANIE PRAKTYCZNE Zadanie praktyczne Uk ad nape niania zbiornika wod sterowany jest przy u yciu sterownika programowalnego PLC. Sterowanie uk adu nape niania zbiornika wod jest w czane przyciskiem zwiernym S2 a wy czane przyciskiem rozwiernym S3, który pe ni równie funkcj wy cznika awaryjnego, tzn. po jego wci ni ciu zamykaj si elektrozawory V0 i V oraz ga nie lampka sygnalizacyjna H2. Odp yw wody ze zbiornika jest sterowany r cznie za pomoc przycisków S4 (zwierny) i S5 (rozwierny). Elektrozawór V0 otwiera si po wci ni ciu przycisku S4 (nie mo na go otworzy, gdy zbiornik jest pusty), a zamyka po wci ni ciu przycisku S5 (zamyka si automatycznie, gdy poziom wody jest ni szy ni poziom zainstalowania czujnika B0). Elektrozawór dop ywu wody V otwiera si automatycznie, gdy zbiornik jest pusty, a zamyka po przekroczeniu poziomu czujnika B. Czerwona lampka H2 sygnalizuje awari czujnika B0 (w czony czujnik B i wy czony czujnik B0). Opracuj projekt realizacji prac zwi zanych z monta em i zaprogramowaniem uk adu sterowania nape niania zbiornika wod. Napisz program sterowniczy umo liwiaj cy dzia anie uk adu zgodnie z opisem. Prze- lij program do sterownika PLC, sprawd jego dzia anie i dokonaj ewentualnych poprawek. Wykonaj zrzut ekranowy poprawnie dzia aj cego programu sterowniczego i podpisz go swoim numerem PESEL. Projekt realizacji prac powinien zawiera :. Tytu pracy egzaminacyjnej wynikaj cy z tre ci zadania. 2. Za o enia do projektu wynikaj ce z tre ci zadania i rysunków. 3. Wykaz dzia a zwi zanych z monta em i zaprogramowaniem uk adu nape niania zbiornika wod. 4. List przyporz dkowania i schemat pod czenia elementów elektrycznych do wybranego sterownika PLC. 5. Wykaz urz dze i elementów uk adu sterowania. 6. Wykaz narz dzi i sprz tu kontrolno-pomiarowego potrzebnych do monta u i zaprogramowania uk adu. 7. Program sterowniczy w j zyku FBD (schemat bloków funkcyjnych) lub w j zyku LD (schemat drabinkowy). 8. Wskazania eksploatacyjne uk adu nape niania zbiornika wod. Dokumentacja z wykonanych prac powinna zawiera :. Uzupe nion list przyporz dkowania umieszczon w KARCIE PRACY EGZAMINACYJNEJ. 2. Wydruk zrzutu ekranowego programu sterowniczego w j zyku FDB lub LD. 3. Wnioski dotycz ce prawid owo ci dzia ania programu sterowniczego. Do wykonania zadania wykorzystaj: schemat technologiczny uk adu nape niania zbiornika wod Za cznik, wykaz elementów Za cznik 2, list przyporz dkowania (do uzupe nienia) Za cznik 3. Czas przeznaczony na wykonanie zadania wynosi 240 minut. 25
Zestaw ZA CZNIK. Schemat technologiczny uk adu nape niania zbiornika wod 26
Rozwiązania 0. Potwierdzenie wykonania prac zwi zanych z realizacja projektu Zrzut ekranowy programu sterowniczego w postaci drabinkowej Cz Cz 2. Wnioski dotycz ce prawid owo ci dzia ania programu sterowniczego Uk ad sterowania nape niania zbiornika wod dzia a prawid owo, zgodnie z za o eniami zadania. 38