Oznakowanie niebezpiecznych substancji chemicznych i mieszanin (CLP) Globalnie Zharmonizowany System Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów (GHS)
PLAN PREZENTACJI Podstawowe zasady oznakowania Piktogramy Zwroty H i P Etykiety
PODSTAWOWE ZASADY Stworzone są specjalne przepisy prawne dotyczące klasyfikacji, pakowania i etykietowania substancji niebezpiecznych. Celem tych przepisów jest zapewnienie ochrony osób, które mogą być narażane na te produkty a także ochrony środowiska. Systemy klasyfikacji i etykietowania substancji niebezpiecznych zostały sporządzone na szczeblu międzynarodowym.
PODSTAWOWE ZASADY Podstawowe przepisy pochodzą z dyrektyw i rozporządzeń UE: DYREKTYWA 67/548/EWG - (dyrektywa odnosząca się do klasyfikacji, pakowania i etykietowania substancji niebezpiecznych, DSD) DYREKTYWA 1999/45/WE - (dyrektywa odnosząca się do klasyfikacji, pakowania i etykietowania preparatów niebezpiecznych, DPD) REACH - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Europy (WE) Nr 1907/2006 dotyczące bezpiecznego stosowania chemikaliów. CLP Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Europy (WE) Nr 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin.
CLP jest europejskim wdrożeniem międzynarodowego systemu GHS (Globally Harmonized System). GHS został pomyślany jako standaryzacja wielu systemów klasyfikacji i oznakowania produktów chemicznych stosowanych na całym świecie. Decyzja o stworzeniu GHS została podjęta na konferencji Narodów Zjednoczonych w 1992 roku. GHS został opublikowany w 2002 roku. Okres przejściowy nowej regulacji zakończył się 1 grudnia 2010 roku. Substancje oznakowane przed CLP mogą znajdować się w obrocie do 1 grudnia 2012 roku, natomiast mieszaniny do 1 czerwca 2017 roku.
http://reach.gov.pl/clp http://www.chemikalia.gov.pl/ Materiały źródłowe: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
PIKTOGRAMY
NAPO Film Ulotka
Zagrożenia fizyczne Niestabilne materiały wybuchowe Materiały wybuchowe z podklas 1.1, 1.2, 1.3, 1.4 Substancje i mieszaniny samoreaktywne, typy A, B Nadtlenki organiczne, typy A, B GHS01, wybuchająca bomba
Zagrożenia fizyczne GHS02, płomień * Gazy łatwopalne, kategoria zagrożenia 1 Aerozole łatwopalne, kategorie zagrożeń 1, 2 Substancje ciekłe łatwopalne, kategorie zagrożeń 1, 2, 3 Substancje stałe łatwopalne, kategorie zagrożeń 1, 2 Substancje i mieszaniny samoreaktywne, typy B, C, D, E, F Substancje ciekłe piroforyczne, kategoria zagrożenia 1 Substancje stałe piroforyczne, kategoria zagrożenia 1 Substancje i mieszaniny samonagrzewające się, kategorie zagrożeń 1, 2 Substancje i mieszaniny, które w kontakcie z wodą wydzielają gazy łatwopalne, kategorie zagrożeń 1, 2, 3 Nadtlenki organiczne, typy B, C, D, E, F
Zagrożenia fizyczne Gazy utleniające, kategoria zagrożenia 1 Substancje ciekłe utleniające, kategorie zagrożeń 1, 2, 3 Substancje stałe utleniające, kategorie zagrożeń 1, 2, 3 GHS03, płomień nad okręgiem
Zagrożenia fizyczne Gazy pod ciśnieniem Gazy sprężone Gazy skroplone Gazy skroplone schłodzone Gazy rozpuszczone GHS04, butla gazowa
Zagrożenia fizyczne Substancje korodujące metale, kategoria zagrożenia 1 GHS05, działanie żrące
Zagrożenia dla zdrowia Toksyczność ostra (droga pokarmowa, po naniesieniu na skórę, po narażeniu inhalacyjnym), kategorie zagrożeń 1, 2, 3 GHS06, czaszka i skrzyżowane piszczele
Zagrożenia dla zdrowia Działanie żrące na skórę, kategorie zagrożeń 1A, 1B, 1C Poważne uszkodzenie oczu, kategoria zagrożenia 1 GHS05, działanie żrące
Zagrożenia dla zdrowia GHS07, wykrzyknik Toksyczność ostra (droga pokarmowa, po naniesieniu na skórę, po narażeniu inhalacyjnym), kategoria zagrożenia 4 Działanie drażniące na skórę, kategoria zagrożenia 2 Działanie drażniące na oczy, kategoria zagrożenia 2 Działanie uczulające na skórę, kategoria zagrożenia 1 Działanie toksyczne na narządy docelowe jednorazowe narażenie, kategoria zagrożenia 3 Działanie drażniące na drogi oddechowe Skutek narkotyczny
Zagrożenia dla zdrowia Działanie uczulające na drogi oddechowe, kategoria zagrożenia 1 Działanie mutagenne na komórki rozrodcze, kategorie zagrożeń 1A, 1B, 2 Rakotwórczość, kategorie zagrożeń 1A, 1B, 2 Działanie szkodliwe na rozrodczość, kategorie zagrożeń 1A, 1B, 2 Działanie toksyczne na narządy docelowe jednorazowe narażenie, kategorie zagrożeń 1, 2 Zagrożenie spowodowane aspiracją, kategoria zagrożenia 1 GHS08, zagrożenia dla zdrowie
Zasady pierwszeństwa Jeśli obowiązuje piktogram czaszka i skrzyżowane piszczele, nie powinno się dodatkowo umieszczać piktogramu wykrzyknik; Jeśli obowiązuje piktogram działanie żrące, nie powinno się dodatkowo umieszczać piktogramu wykrzyknik, jeżeli dotyczy on działania drażniącego na oczy lub skórę; Jeśli obowiązuje piktogram zagrożenie dla zdrowia określający uczulające działanie na drogi oddechowe, nie powinno się dodatkowo umieszczać piktogramu wykrzyknik, jeżeli dotyczy on uczulającego działania na skórę lub drażniącego na oczy lub skórę.
Zagrożenia dla środowiska Stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego Zagrożenie ostre, kategoria 1 Zagrożenie przewlekłe, kategorie 1, 2 GHS09, środowisko
Nowe piktogramy można pobrać ze strony: ONZ http://clp.gov.pl/home Klasyfikacje 1. 2. 3. Ulotka
ZWROTY H i P
Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia Zwroty H (Hazard Statements) to oznaczenia na etykietach substancji chemicznych i mieszanin określające zagrożenie oraz opisujące charakter i nasilenie zagrożeń stwarzanych przez substancję lub mieszaninę. Zwroty H mają do 2015 roku całkowicie zastąpić zwroty ryzyka R, które są nadal dopuszczone przejściowo do stosowania w określonych sytuacjach zdefiniowanych w Rozporządzeniu CLP.
Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia Zwroty są zakodowane przy użyciu kodu, który składa się z: litery H, cyfry określającej rodzaj zagrożenia: 2 zagrożenie fizyczne, 3 zagrożenie dla zdrowia, 4 zagrożenie dla środowiska, dwóch cyfr odpowiadających kolejnemu numerowi zagrożenia. *
Zwroty EUH wskazują zagrożenia nie uwzględnione obecnie w GHS. Są to zwroty R przeniesione z systemu UE.
Zwroty wskazujące środki ostrożności Zwroty P (Precautionary statements) to oznaczenia na etykietach substancji chemicznych i mieszanin informujące o zalecanych środkach ostrożności służących zapobieganiu lub zminimalizowaniu szkodliwych skutków dla zdrowia ludzkiego lub dla środowiska wynikających z zagrożeń stwarzanych przez niebezpieczny produkty na obszarze Unii Europejskiej. Zwroty P mają do 2015 roku całkowicie zastąpić zwroty bezpieczeństwa (S), które są nadal dopuszczone przejściowo do 2015 do stosowania w określonych sytuacjach zdefiniowanych w Rozporządzeniu CLP.
Zwroty wskazujące środki ostrożności Zwroty są zakodowane przy użyciu kodu, który składa się z: litery P, cyfry określającej środek ostrożności: 1 ogólne, 2 zapobieganie, 3 reagowanie, 4 przechowywanie, 5 usuwanie, dwóch cyfr odpowiadających kolejnemu numerowi środka ostrożności. *
Kompendium wiedzy na temat systemów GHS i CLP http://www.karta-charakterystyki.pl/id-30-zwroty_h_ghs_clp.html
ETYKIETY
ETYKIETY Etykiety są pierwszą ważną i zwięzłą informacją podaną dla użytkownika dotyczącą niebezpieczeństw związanych z produktami oraz środkami ostrożności jakie należy podjąć w czasie ich stosowania. Od 1 grudnia 2010 roku POCH S.A. wprowadził etykietę z nową szatą graficzną.
ETYKIETY Najbardziej znaczące zmiany na etykiecie to: Zmienione piktogramy: obecnie czarny symbol na białym tle z czerwonym obramowaniem w kształcie kwadratu ustawionego na wierzchołku. Zwroty "R", określające rodzaj zagrożenia, zastąpione zostały zwrotami "H" - wskazującymi rodzaj zagrożenia, Zwroty "S", określające warunki bezpiecznego stosowania substancji niebezpiecznej lub preparatu niebezpiecznego, zastąpione zostały zwrotami "P" - wskazującymi środki ostrożności, Zniknęły napisy ostrzegające, które towarzyszyły piktogramom. Pojawiło się hasło ostrzegawcze "Uwaga" lub "Niebezpieczeństwo"
ETYKIETY
ETYKIETY Objaśnienia: 1 - nazwa produktu w języku podstawowym 2 - czystość w języku podstawowym 3 - numer katalogowy 4 - nazwa produktu w języku dodatkowym 5 - czystość w języku dodatkowym 6 - numer serii 7 - data ważności 8 - masa (objętość) substancji 9 - hasło ostrzegawcze: zwroty "H" wskazujące rodzaj zagrożenia oraz zwroty "P" wskazujące środki ostrożności: 9 a - w języku podstawowym 9 b - w języku (-ach) dodatkowym (-ych) 10 - piktogramy ostrzegawcze wskazujące rodzaj zagrożenia 11 - numer UN (nr ONZ)- numer rozpoznawczy materiału n
ETYKIETY Stare etykiety s Program p
Pełen zakres potrzebnych informacji znajdziemy w kartach charakterystyki