Parlament Europejski 2014-2019 Komisja Petycji 29.09.2015 KOMUNIKAT DLA POSŁÓW Przedmiot: Petycja nr 0273/2010, którą złożyła Mariagrazia Canuti (Włochy) w sprawie składowiska odpadów w Malagrotcie w pobliżu Rzymu Petycja nr 1173/2012, którą złożył Giorgio Libralato (Włochy), w sprawie usuwania stałych odpadów komunalnych w Borgo Montello (Latina-Lazio) Petycja nr 1177/2012, którą złożyli Alberto La Cognata, Rudolfo Warcok i Alesandro Pacili (Włochy), w sprawie składowiska odpadów w Monti dell'ortaccio (Rzym) Petycja nr 2160/2013, którą złożył Gaetano Savoca (Włochy), w sprawie składowiska odpadów Cupinoro w prowincji Rzym Petycja nr 2167/2013, którą złożyła Claudia Casetti (Włochy), w sprawie składowiska odpadów Cupinoro Petycja nr 2222/2013, którą złożył Angelo Alfani (Włochy), w sprawie składowiska odpadów Cupinoro w gminie Bracciano (Lacjum Włochy) Petycja nr 2330/2013, którą złożyli Roberta Angelilli (Włochy) I Alfredo Antoniozzi (Włochy), w sprawie sytuacji związanej z gospodarowaniem odpadami w prowincji Rzym i proponowanym wykorzystaniem składowiska odpadów w Cupinoro Petycja nr 2478/2013, którą złożyła Claudia Casetti (Włochy), w sprawie składowiska odpadów Cupinoro 1. Streszczenie petycji nr 0273/2010 Składająca petycję wyraża zaniepokojenie w związku z eksploatacją składowiska odpadów na terenie Malagrotty, naruszaniem w tym kontekście przepisów środowiskowych i ciągłym tworzeniem hałd śmieci na poboczach drogi, co stwarza niebezpieczeństwo obsunięcia się CM\1074198.doc PE452.727v06-00 Zjednoczona w różnorodności
ziemi (do jednego już doszło, co spowodowało konieczność wytyczenia objazdu). Jest ona również zaniepokojona zanieczyszczeniem powietrza kurzem oraz zanieczyszczeniem wody pitnej w wyniku wycieku ścieków. Wokół nagromadzonych ścieków okresowo rozrzucany jest piach, zarówno na terenie składowiska, jak i poza nim, co powoduje dalsze wycieki i zagraża tym samym całemu ekosystemowi. Ponadto według składającej petycję składowisko emituje nieprzyjemne zapachy i toksyczne wyziewy pod wpływem letnich temperatur. Streszczenie petycji nr 1173/2012 Składający petycję wyraża zaniepokojenie w związku z tym, że stałe odpady komunalne w Borgo Montello są usuwane bez odpowiedniej obróbki mechaniczno-biologicznej. Opisuje on składowisko w Borgo Montello jako siedlisko ekomafii, powstałe w wyniku jej infiltracji przez przestępczość zorganizowaną kierowaną, którą kieruje Camorra, i informuje, że od 1996 r. było ono wykorzystywane do składowania beczek zawierających odpady toksyczne. Wprowadzenie środków na rzecz poprawy sytuacji na składowisku opóźniano przez wiele lat, a nawet teraz poczyniony postęp jest niewielki. Streszczenie petycji nr 1177/2012 W petycji wyrażono protest przeciwko budowie nowego składowiska odpadów w Monti dell'ortaccio w pobliżu składowiska odpadów w Malagrotcie, które ma zostać zamknięte. Składowisko odpadów w Monti dell'ortaccio będzie się znajdować w Valle Galeria, tj. na obszarze mieszkalnym, na którym już odnotowuje się znaczne zanieczyszczenie środowiska. Projekt składowiska wzbudził zdecydowany protest mieszkańców i samorządu w szczególności istnieją obawy dotyczące zanieczyszczenia wód podziemnych. Streszczenie petycji nr 2160/2013 Składająca petycję wyraża zaniepokojenie z powodu uchybień w gospodarowaniu odpadami w regionie Lacjum, w szczególności w prowincji Rzym. Sprzeciwia się również wykorzystywaniu przez władze miasta Rzym małego składowiska odpadów w Cupinoro w pobliżu jeziora Bracciano. Streszczenie petycji nr 2167/2013 Składająca petycję wyraża zaniepokojenie z powodu uchybień w gospodarowaniu odpadami w regionie Lacjum, w szczególności w prowincji Rzym. Sprzeciwia się również wykorzystywaniu przez władze miasta Rzym małego składowiska odpadów w Cupinoro w pobliżu jeziora Bracciano. Streszczenie petycji nr 2222/2013 Składający petycję wyraża zaniepokojenie z powodu uchybień w gospodarowaniu odpadami w regionie Lacjum, w szczególności w prowincji Rzym, sprzeciwiając się wykorzystywaniu przez władze miasta Rzym małego składowiska odpadów w Cupinoro w pobliżu jeziora Bracciano. PE452.727v06-00 2/2 CM\1074198.doc
Streszczenie petycji nr 2330/2013 Składający petycję zwracają uwagę na nieefektywność gospodarki odpadami w Lacjum, w szczególności w prowincji Rzym. Protestują zwłaszcza przeciwko korzystaniu przez miasto Rzym z niewielkiego składowiska odpadów w Cupinoro, położonego nieopodal jeziora Bracciano. Streszczenie petycji nr 2478/2013 Składający petycję zwraca uwagę na nieefektywną gospodarkę odpadami w regionie Lacjum, zwłaszcza w prowincji rzymskiej. W związku z tym protestuje on przeciwko częściowemu korzystaniu przez miasto Rzym z niewielkiego składowiska w Cupinoro w pobliżu jeziora Bracciano. 2. Dopuszczalność Petycja 0273/2010 została uznana za dopuszczalną dnia 17 czerwca 2010 r. Petycja 1173/2012 została uznana za dopuszczalną dnia 11 stycznia 2013 r. Petycja 1177/2012 została uznana za dopuszczalną dnia 14 stycznia 2013 r. Petycja 2160/2013 została uznana za dopuszczalną dnia 5 września 2014 r. Petycja 2167/2013 została uznana za dopuszczalną dnia 5 września 2014 r. Petycja 2222/2013 została uznana za dopuszczalną dnia 17 września 2014 r. Petycja 2330/2013 została uznana za dopuszczalną dnia 22 września 2014 r. Petycja 2478/2013 została uznana za dopuszczalną dnia 23 października 2014 r. Zwrócono się do Komisji o przekazanie informacji (art. 216 ust. 6 Regulaminu). 3. Odpowiedź Komisji na petycję nr 0273/2010 otrzymana dnia 10 listopada 2010 r. Skargi składającej petycję dotyczą zarządzania składowiskiem odpadów w Malagrotcie. Należy podkreślić, że Komisja wszczęła już dochodzenie w sprawie tego składowiska. W następstwie pierwszej wymiany informacji z władzami włoskimi poproszono w czerwcu 2010 r. o złożenie dodatkowych wyjaśnień i w chwili obecnej oczekuje się na odpowiedź ze strony władz włoskich. Po otrzymaniu odpowiedzi Komisja zbada ją w celu upewnienia się, czy nie doszło do naruszenia prawodawstwa UE. Obecnie nie można przewidzieć wyniku toczącego się dochodzenia. Komisja w odpowiednim czasie przedstawi sprawozdanie dotyczące wyniku dochodzenia i ewentualnych działań. 4. Odpowiedź Komisji (REV) na petycję nr 0273/2010 otrzymana dnia 10 czerwca 2011 r. Po spotkaniu, które odbyło się w styczniu 2011 r., władze włoskie przekazały Komisji komunikat z dnia 3 marca 2011 r. zawierający dalsze wyjaśnienia na potrzeby dochodzenia w sprawie składowiska odpadów w Malagrotcie. Na podstawie oceny tej odpowiedzi Komisja zadecyduje o dalszym postępowaniu w tej sprawie. 5. Odpowiedź Komisji (REV. II) na petycję nr 0273/2010 otrzymana dnia 6 września CM\1074198.doc 3/3 PE452.727v06-00
2011 r. Ocena komunikatu wysłanego do Komisji przez włoskie władze w dniu 3 marca 2011 r. wskazała, że część odpadów trafiających na składowisko w Malagrotcie (Rzym) oraz prawdopodobnie na inne składowiska w Lacjum nie jest poddawana uprzedniej obróbce. Według Komisji stanowi to naruszenie art. 6 lit. a) dyrektywy Rady 1999/31/WE z dnia 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów 1, który przewiduje, że państwa członkowskie powinny podejmować środki mające na celu dopilnowanie, by składowane były jedynie odpady, które zostały poddane obróbce. W związku z tym Komisja wszczęła postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego i dnia 16 czerwca 2011 r. wysłała Republice Włoskiej wezwanie do usunięcia uchybienia. 6. Odpowiedź Komisji otrzymana dnia 27 marca 2013 r. Petycja nr 1173/2012 Komisja ściśle monitoruje sytuację w zakresie odpadów w Lacjum w ramach trzech dossier, a są to: postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego 2011/4021 dotyczące przetwarzania odpadów unieszkodliwianych na składowisku w Malagrotcie oraz innych latyńskich składowiskach; dochodzenie 3075/12/ENVI dotyczące środków planowanych w Lacjum na rzecz prawidłowego gospodarowania odpadami po zamknięciu składowiska w Malagrotcie; dochodzenie 3585/12/ENVI mające na celu dopilnowanie, aby każde nowe składowisko w Lacjum było zgodne z odpowiednimi przepisami UE, w szczególności z dyrektywą 2001/42/WE w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (dyrektywa w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko) 2 oraz z dyrektywą 2011/92/UE w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko (dyrektywa OOŚ) 3. Jeśli chodzi o gromadzenie odpadów komunalnych na składowisku w Borgo Montello bez ich należytego mechaniczno-biologicznego przetworzenia, kwestia ta jest objęta ww. postępowaniem nr 2011/4021. Jeśli chodzi o nielegalne składowanie we Włoszech odpadów niebezpiecznych wraz z odpadami komunalnymi, Komisja otrzymała szereg zarzutów w tej sprawie i jest w trakcie ich analizowania. Omawiana kwestia była też jednym z tematów niedawnego seminarium poświęconego gospodarowaniem odpadami komunalnymi w środkowych i południowych Włoszech. Jeżeli Komisja otrzyma dowody potwierdzające naruszenie prawa UE, podjęte zostaną odpowiednie działania. W odniesieniu do domniemanego nielegalnego składowania toksycznych odpadów w Borgo Montello Komisja odnotowuje ponadto, że według składającego petycję kwestia ta jest przedmiotem toczącego się dochodzenia wszczętego przez włoskie organy sądowe. 1 Dz.U. L 182 z 16.7.1999, s. 1 19. 2 Dziennik Urzędowy L 197 z 21.07.2001, s. 30 37. 3 Dziennik Urzędowy L 026 z 28.01.2012, s. 1-21. PE452.727v06-00 4/4 CM\1074198.doc
Podsumowanie Komisja będzie w dalszym ciągu ściśle monitorowała sytuację w związku z gospodarowaniem odpadami w regionie Lacjum w ramach ww. bieżących działań. Petycja nr 1177/2012 Komisja ściśle monitoruje sytuację w zakresie odpadów w Lacjum w ramach trzech dossier, a są to: postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego 2011/4021 dotyczące przetwarzania odpadów unieszkodliwianych na składowisku w Malagrotcie oraz innych latyńskich składowiskach; dochodzenie 3075/12/ENVI dotyczące środków planowanych w Lacjum na rzecz prawidłowego gospodarowania odpadami po zamknięciu składowiska w Malagrotcie; dochodzenie 3585/12/ENVI mające na celu dopilnowanie, aby każde nowe składowisko w Lacjum było zgodne z odpowiednimi przepisami UE, w szczególności z dyrektywą 2001/42/WE w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (dyrektywa w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko) 1 oraz z dyrektywą 2011/92/UE w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko (dyrektywa OOŚ) 2. Podejmowanie decyzji o lokalizacji i budowie obiektów gospodarowania odpadami takich jak planowane składowisko odpadów w Monti dell'ortaccio leży w gestii właściwych organów krajowych. Komisja nie może w takie decyzje ingerować, o ile są one zgodne z odpowiednimi aktami prawnymi UE, w szczególności z dyrektywami SEA i OOŚ oraz z dyrektywą 2008/98/WE w sprawie odpadów (dyrektywa ramowa w sprawie odpadów) 3. Jak dotąd Komisja nie dysponuje żadnymi dowodami na to, że w związku z którymkolwiek z planowanych nowych składowisk odpadów w Lacjum zostało naruszone prawo UE. Jeżeli Komisja otrzyma dowody potwierdzające naruszenie prawa UE, podjęte zostaną odpowiednie działania. Podsumowanie Komisja zamierza w dalszym ciągu uważnie monitorować sytuację związaną z gospodarowaniem odpadami w Lacjum w ramach wspomnianych powyżej czynności. 7. Odpowiedź Komisji (REV. III) na petycję nr 0273/2010 otrzymana dnia 30 kwietnia 2013 r. Władze włoskie odpowiedziały na uzasadnioną opinię w pismach z dni 3 i 6 sierpnia 2012 r. W wyniku oceny tych odpowiedzi stwierdzono, co następuje: W Lacjum występuje deficyt w zakresie możliwości przerobowych mechanicznobiologicznego przetwarzania odpadów, który prawdopodobnie utrzyma się do 2015 r. Dlatego część odpadów jest przyjmowana na składowisko w Malagrotcie i na inne składowiska w Lacjum bez uprzedniej obróbki obejmującej właściwe sortowanie poszczególnych frakcji 1 Dziennik Urzędowy L 197 z 21.7.2001, s. 30. 2 Dziennik Urzędowy L 026 z 28.01.2012, s. 1. 3 Dziennik Urzędowy L 312 z 22.11.2008, s. 3. CM\1074198.doc 5/5 PE452.727v06-00
odpadów oraz pewien rodzaj stabilizacji frakcji organicznej. Stanowi to naruszenie art. 6 lit. a) dyrektywy 1999/31. Deficyt w zakresie mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów w Lacjum wskazuje na to, że Włochy nie zapewniły w Lacjum odpowiedniej sieci instalacji do unieszkodliwiania odpadów z uwzględnieniem najlepszych dostępnych technik. Stanowi to naruszenie art. 16 ust. 1 dyrektywy 2008/98. Na podstawie powyższej oceny Komisja podjęła w dniu 21 marca 2013 r. decyzję o wniesieniu sprawy do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej na mocy art. 258 TFUE. 8. Odpowiedź Komisji (REV) na petycje nr 1173/2012 i 1177/2012 otrzymana dnia 31 stycznia 2014 r. W ramach postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego nr 2011/4021 dotyczącego przetwarzania odpadów unieszkodliwianych na składowisku w Malagrotcie oraz innych latyńskich składowiskach Komisja skierowała sprawę do Trybunału UE w czerwcu 2013 r. Celem jest zapewnienie, że Lacjum uzyska niezbędny potencjał w zakresie mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów, co umożliwi prawidłowe przetwarzanie odpadów na wszystkich składowiskach w całym regionie. Postępowanie w tej sprawie toczy się nadal przed Trybunałem UE. Jeśli chodzi o gromadzenie odpadów komunalnych na składowisku w Borgo Montello bez ich należytego mechanicznobiologicznego przetworzenia, Trybunał prowadzi postępowanie również w tej sprawie. Dochodzenia prowadzone przez Komisję (ref. 3075/12/ENVI i 3585/12/ENVI) zostały zamknięte w styczniu 2014 r. z braku dowodów potwierdzających naruszenia unijnych przepisów środowiskowych, a władze włoskie wyjaśniły kwestie podniesione przez Komisję. Podsumowanie Komisja będzie w dalszym ciągu monitorowała sytuację w związku z gospodarowaniem odpadami w regionie Lacjum w ramach ww. postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. 9. Odpowiedź Komisji (REV. IV) otrzymana dnia 30 stycznia 2015 r. Petycje nr 273/2010, 1173/2012 i 1177/2012 W dniu 15 października 2014 r. Trybunał Sprawiedliwości UE wydał wyrok w sprawie wniesionej przez Komisję w ramach postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego (sprawa C-323/13). Trybunał orzekł w nim, że Włochy nie wdrożyły w Lacjum przepisów dyrektywy w sprawie składowisk odpadów i dyrektywy w sprawie odpadów, ponieważ część odpadów komunalnych przetwarzanych w tym regionie nie została poddana przed składowaniem obróbce mechaniczno-biologicznej, która zapewniłaby sortowanie poszczególnych frakcji odpadów oraz stabilizację zawartej w nich frakcji organicznej. Trybunał stwierdził także, że wskutek niewystarczających zdolności w zakresie mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów w Lacjum Włochy nie dopilnowały, aby region ten posiadał zintegrowaną i odpowiednią sieć urządzeń do unieszkodliwiania zmieszanych odpadów komunalnych, z uwzględnieniem najlepszych dostępnych technik. PE452.727v06-00 6/6 CM\1074198.doc
Podsumowanie W związku z ww. wyrokiem Komisja sprawdzi, czy władze włoskie podjęły środki niezbędne do jego wykonania. Komisja pragnie zauważyć, że wyrok ten dotyczy szeregu składowisk w Lacjum, w tym Borgo Montello (petycja nr 1173/2012) i Malagrotta (petycja nr 273/2010). Nie obejmuje natomiast Monti dell'ortaccio (petycja nr 1177/2012). W istocie Monti dell'ortaccio jest składowiskiem, które nigdy nie zostało uruchomione i którego zezwolenie zostało oficjalnie anulowane przez władze włoskie, co potwierdzają również informacje przekazane przez składającego petycję. W związku z tym Komisja nie stwierdziła żadnego naruszenia prawa ochrony środowiska UE. 10. Odpowiedź Komisji otrzymana dnia 30 stycznia 2015 r. Petycje 2160/2013, 2167/2013, 2222/2013, 2330/2013 i 2478/2013 W odniesieniu do sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami w regionie Lacjum, w dniu 15.10.2014 r. Trybunał UE wydał wyrok w sprawie zainicjowanej przez Komisję w ramach postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego (sprawa C- 323/13). W wyroku tym Trybunał stwierdził, że Włochy nie przestrzegają dyrektywy 1999/31/WE (dyrektywa w sprawie składowania odpadów) 1 oraz dyrektywy 2008/98/WE (dyrektywa w sprawie odpadów) 2 w regionie Lacjum, ponieważ przed rozpoczęciem składowania część odpadów komunalnych składowanych w Lacjum nie została poddana mechanicznobiologicznemu przetwarzaniu odpadów, co zapewniłoby sortowanie poszczególnych frakcji odpadów i stabilizację frakcji organicznej zawartej w odpadach. Trybunał stwierdził także, że wskutek niewystarczających zdolności w zakresie mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów w Lacjum Włochy nie dopilnowały, aby region ten posiadał zintegrowaną i odpowiednią sieć urządzeń do unieszkodliwiania zmieszanych odpadów komunalnych, z uwzględnieniem najlepszych dostępnych technik. Jeżeli chodzi o składowisko Cupinoro, o którym wspominają składający petycję, dotyczy go wyżej wspomniany wyrok, ponieważ jest jednym z tych składowisk w Lacjum, w których niektóre odpady komunalne były składowane bez niezbędnego przetworzenia mechanicznobiologicznego. Natomiast jeżeli chodzi o zamiar władz włoskich dotyczący budowy nowego składowiska odpadów w miejscowości Falcognana, na podstawie informacji dostępnych Komisji, w tym informacji przekazanych przez składających petycję, nie można stwierdzić naruszenia prawa UE w dziedzinie ochrony środowiska. W szczególności Komisja nie dysponuje dowodami na to, że projekt został ostatecznie zatwierdzony z naruszeniem dyrektywy 2011/92/UE (dyrektywa OOŚ) 3 lub z naruszeniem innych odpowiednich przepisów UE, w szczególności dyrektywy w sprawie składowania odpadów oraz dyrektywy w sprawie odpadów. 1 Dyrektywa Rady 1999/31/WE w sprawie składowania odpadów (Dz.U. L 182 z 16.7.1999, s. 1). 2 Dyrektywa 2008/98/WE w sprawie odpadów (Dz.U. L 312 z 22.11.2008, s. 3). 3 Dyrektywa 2011/92/UE w sprawie oceny wpływu wywieranego przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko (Dz.U. L 026 z 28.1.2012, s. 1). CM\1074198.doc 7/7 PE452.727v06-00
Podsumowanie W związku ze wspomnianym wyrokiem Komisja sprawdzi, czy władze włoskie podejmują niezbędne działania w celu dopilnowania, aby składowiska w Lacjum w tym składowisko Cupinoro nie przyjmowały odpadów, które nie zostały poddane niezbędnemu przetwarzaniu mechaniczno-biologicznemu. Natomiast jeżeli chodzi o zamiar władz włoskich dotyczący budowy nowego składowiska odpadów w miejscowości Falcognana, na obecnym etapie nie ma dowodów ewentualnego naruszenia unijnego prawa ochrony środowiska, zatem Komisja nie będzie prowadziła dochodzenia w tej sprawie. 11. Odpowiedź Komisji (REV V) otrzymana dnia 29 września 2015 r. Petycje 273/2010, 1173/2012, 1177/2012, 2160/2013, 2167/2013, 2222/2013, 2330/2013 i 2478/2013 Na spotkaniu w marcu 2015 r., o którym mowa w poprzednim komunikacie dla Parlamentu Europejskiego, władze włoskie zobowiązały się przekazać aktualne informacje na temat toczących się procedur przeglądu zezwoleń na składowiska w regionie Lacjum, jak również sprawozdania z inspekcji przeprowadzonych na składowiskach. Komisja otrzymała powyższe aktualne informacje w sierpniu 2015 r. i obecnie przeprowadza ich ocenę. W zależności od wyników prowadzonej obecnie oceny Komisja postanowi o kolejnych działaniach w postępowaniu, które będą miały na celu zapewnienie prawidłowe wykonanie wyroku Trybunału UE z dnia 15 października 2014 r. (sprawa C-323/13). PE452.727v06-00 8/8 CM\1074198.doc