Wyższa Szkoła Humanistyczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Szczecinie EDUKACJA HUMANISTYCZNA Półrocznik myśli społeczno-pedagogicznej Nr 2 (29), 2013 Wersja drukowana jest wersją pierwotną Szczecin 2013
RADA NAUKOWA Jan Nikołajew przewodniczący, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska Kazimierz Kozłowski zastępca przewodniczącego, Uniwersytet Szczeciński, Polska Stanisław Fel, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Polska Wiesław Jamrożek, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Polska Pavel W. Kostenok, Południowo-Uralski Państwowy Instytut Sztuki, Rosja Antonina Kovaleva, Moskiewski Uniwersytet Humanistyczny, Rosja Czesław Plewka, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska Henryk Skorowski, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Polska Izabela Skórzyńska, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Polska Marek Szczepański, Uniwersytet Śląski, Polska Janusz Sztumski, Górnośląska Szkoła Handlowa, Polska Waldemar Urbanik, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska Ladislav Várkoly, Instytut Technologii w Dubnicy, Słowacja Anna Wachowiak, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska Kazimierz Wenta, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska Robert Woźniak, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska REDAKTOR NACZELNY Kazimierz Wenta, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska ZASTĘPCA REDAKTORA NACZELNEGO Alina Tomaszewska, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska SEKRETARZ REDAKCJI Izabela Kumor, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska REDAKTORZY TEMATYCZNI Jacek Wiśniewski, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska Andrzej Kokiel, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska Czesław Plewka, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska REDAKTORZY JĘZYKOWI Alla Matuszak, Czelabiński Państwowy Uniwersytet Pedagogiczny, Rosja język rosyjski Jarek Janio, Santa Ana College, Santa Ana, California, USA język angielski Barbara Popiel, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska język polski REDAKTOR STATYSTYCZNY Marek Hajdukiewicz, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska KOREKTOR Wojciech Chocianowicz PROJEKT OKŁADKI Piotr Mączka Adres redakcji: Wyższa Szkoła Humanistyczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Szczecinie 71-460 Szczecin, ul. Broniewskiego 14, tel. (91) 452-84-00, fax (91) 452-84-44 e-mail: redakcja@wshtwp.pl, www: http://edukacjahumanistyczna.wshtwp.pl Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, 2013 Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie 70-952 Szczecin, ul. Władysława Broniewskiego 14 www.wshtwp.pl ISSN 1507-4943 Wydawca: Pedagogium Wydawnictwo OR TWP w Szczecinie, Szczecin 2013 www.twp.szczecin.pl Nakład: 110 egz. Skład i łamanie: PPH Zapol Druk i oprawa: PPH Zapol
SPIS TREŚCI Od R edakcji.... 5 STUDIA I ROZPRAWY Kateryna Binytska, Tendencje rozwoju wyższych szkół pedagogicznych Polski w drugiej połowie XX wieku i początku XXI wieku... 9 Kazimierz Wenta, Technologia informacyjna w edukacji dziecka.... 17 Tetiana Kremeń, Elementy mediów społecznych jako narzędzie mobilizacji politycznej... 35 Andrzej Michalak, Tradycje i współczesne oblicza socjologii niemieckiej... 45 Barbara Popiel, Blog jako warsztat, narzędzie i przestrzeń przyszłego dziennikarza... 53 Svetlana Skvortsova, Solving plot mathematical problems as the way to acquire key and subject competencies by schoolchildren... 61 DONIESIENIA Z BADAŃ Robert B. Woźniak, Magdalena Woźniak-Miszewska, Mniejszości narodowe w morskiej metropolii transgranicznej.... 69 Claudia-Florentina Dobre, Teaching communism at the museum: A comparative study of museums dedicated to communism in Eastern and Central Europe... 95 Piotr Chrobak, Rola i znaczenie wyborów oraz referendów we współczesnej demokracji... 107 Jan Nikołajew, Grażyna Leśniewska, Dzieje gospodarki morskiej od walki o polskie granice morskie aż do Unii Europejskiej... 121 Robert Bartłomiejski, Uwarunkowania przestrzenno-społeczne środowiska mieszkalnego kształtujące kontakty sąsiedzkie w sytuacji lokalnego konfliktu ekologicznego.... 141 Roman Lewandowski, Alicja Lewandowska, Rynek pracy w mieście pogranicza jako przedmiot badań socjologicznych (w okresie I-III 2013 r.)... 155 Kalina Kukiełko-Rogozińska, Miasto ludzie emocje (doniesienie z badań)... 171 Magdalena Woźniak-Miszewska, Atrakcyjność inwestycyjna Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego w percepcji bezpośrednich inwestorów zagranicznych... 179 Elżbieta Kasprzak, Społeczne aspekty funkcjonowania systemu ochrony zdrowia... 189 Dariusz Jurczak, Wybrane zagadnienia zapewnienia bezpieczeństwa na morskim odcinku ochrony granicy państwowej... 197 Michał Urbas, Prasa koszalińska tożsamość lokalna... 207 Amadeusz Urbanik, Idea integracji Turcji z Unią Europejską w opiniach mieszkańców Pomorza Zachodniego... 221 Agnieszka Jankowska, Nauczyciel (nie)godny zaufania.... 235 Zofia Snelewska-Stempień, Bestia na arenie cyrkowej zjawisko Nowego Cyrku jako przykład zmian w relacjach pomiędzy człowiekiem a zwierzęciem... 245 Włodzimierz Ocheretnyi, Formalization of computer-graphic modeling of flat parameterized linear images... 255 RECENZJE Zdzisław Wołk, Global and local changes on the modern labour market. Essays in labour and social pedagogy. Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2011, ss. 221 (Kazimierz Wenta)... 261 Beata Trzop, Dojrzałe, spełnione, niezależne? Kobiety 50+ w socjologicznym zwierciadle. Dom Wyd. Elipsa, Warszawa 2013, ss. 404 (Anna Wachowiak)... 264 Anton Rotzetter, Głaskane, tuczone, zabijane. Dlaczego zwierzęta zasługują na lepsze traktowanie. Tłum. Kamil Markiewicz, Wydawnictwo Święty Wojciech, Poznań 2013, ss. 223 (Kalina Kukiełko-Rogozińska)... 267 INFORMACJE Z ŻYCIA UCZELNI... 271
CONTENTS From the Editor... 5 DISSERTATIONS Kateryna Binytska, Tendencies in the development of pedagogical high schools in Poland in the second half of the XX th century and at the beginning of the XXI st century... 9 Kazimierz Wenta, Information technology in the child s education... 17 Tetiana Kremeń, Components of social mass media as an instrument of political mobilization... 35 Andrzej Michalak, Traditions and contemporary images of German sociology... 45 Barbara Popiel, Blog as the workshop, the tool and the expanse of the journalist-to-be... 53 Svetlana Skvortsova, Solving plot mathematical problems as the way to acquire key and subject competencies by schoolchildren... 61 REPORTS OF THE RESEARCH Robert B. Woźniak, Magdalena Woźniak-Miszewska, National minorities in cross-border maritime metropolis... 69 Claudia-Florentina Dobre, Teaching communism at the museum: A comparative study of museums dedicated to communism in Eastern and Central Europe.... 95 Piotr Chrobak, The role and significance of elections and referendums in modern democracy...107 Jan Nikołajew, Grażyna Leśniewska, The history of the maritime economy of the struggle for Polish maritime borders up to the European Union...121 Robert Bartłomiejski, Socio-spatial conditions of housing environment influencing neighbourhood relations in situation of local environmental conflicts...141 Roman Lewandowski, Alicja Lewandowska, Labour market in the city of borderland as an object of sociological research (in the first quarter of 2013)...155 Kalina Kukiełko-Rogozińska, City people emotions (report from the research)...171 Magdalena Woźniak-Miszewska, Investment attractiveness of the Szczecin Metropolitan Area in the perception of foreign direct investment...179 Elżbieta Kasprzak, Social aspects of the health care system...189 Dariusz Jurczak, Selected aspects of safety in the maritime section of the state border protection...197 Michał Urbas, Newspapers and magazines in Koszalin...207 Amadeusz Urbanik, The idea of Turkey s integration with the European Union in the opinion of the residents of West Pomerania...221 Agnieszka Jankowska, An/A (un)trustworthy teacher...235 Zofia Snelewska-Stempień, The beast at the circus arena the phenomenon of New Circus as an example of changing relations between a man and an animal...245 Włodzimierz Ocheretnyi, Formalization of computer-graphic modeling of flat parameterized linear images...255 REVIEWS Zdzisław Wołk, Global and local changes on the modern labour market. Essays in labour and social pedagogy. Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2011, pp. 221 (Kazimierz Wenta)...261 Beata Trzop, Dojrzałe, spełnione, niezależne? Kobiety 50+ w socjologicznym zwierciadle. Dom Wyd. Elipsa, Warszawa 2013, pp. 404 (Anna Wachowiak)...264 Anton Rotzetter, Głaskane, tuczone, zabijane. Dlaczego zwierzęta zasługują na lepsze traktowanie. Transl. by Kamil Markiewicz, Wydawnictwo Święty Wojciech, Poznań 2013, pp. 223 (Kalina Kukiełko-Rogozińska)...267 INFORMATIONS ABOUT THE UNIVERSITY LIFE...271
Od Redakcji Środowiska naukowe żyją wokół problematyki dotyczącej rodzimej uczelni, ale także sprawami nauki sensu stricto, oczywiście koncentrując się wokół danej dziedziny i dyscypliny naukowej, które korespondują z przedmiotami akademickiego kształcenia. W rzeczy samej u schyłku XX wieku i częściowo w pierwszym piętnastoleciu XXI wieku ludzie na ogół chcą się kształcić na poziomie wyższym, żywiąc nadzieję, że poprawi się ich sytuacja materialna oraz osiągną wyższe szczeble stratyfikacji społecznej. Dlatego wydawało się, że zawsze będą potrzebni nauczyciele akademiccy przygotowujący nowe, wykwalifikowane kadry dla rynku pracy. Tymczasem coraz wyraźniej się okazuje, że czynniki demograficzne, zwłaszcza w Polsce, oraz płytki i niestabilny rynek pracy generują niezadowolenie wśród kandydatów i absolwentów względem edukacji akademickiej, o czym świadczą m.in. dane dotyczące zatrudnienia absolwentów szkół wyższych, przede wszystkim z kierunków humanistycznych i społecznych. Doświadczenia parametryzacji jednostek naukowych z obszaru nauk humanistycznych i społecznych w 2013 roku, sięgające dalej do 2017 roku w konwencji do autonomii programowej uczelni, w sferze wdrażania ram kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego wskazują na nowe wyzwania, przed którymi stają pracownicy naukowo- -dydaktyczni zróżnicowanych szkół wyższych. Parametryzacja, zwłaszcza uczelni wyższych, wiąże się także z nadawaniem kategorii naukowych: A, B, C, ewentualnie nawet D, co wymagałoby zmiany ustawowej, co z kolei wyraźnie koresponduje z pomiarem sukcesów, m.in. w naukach humanistycznych i społecznych. Chodzi tutaj także o potrzebę wyróżniania monografii naukowych w opozycji do artykułów w lokalnych czasopismach naukowych, jak również dowartościowanie publikacji wydawanych w języku polskim i obcym. Dyskusyjna jest dotąd stosowana bibliometria dotycząca punktacji czasopism naukowych oraz afiliacji autorów, zwłaszcza tzw. podwójna afiliacja. Oczekiwania wydawnictw uczelnianych koncentrują się z jednej strony na ich promocji wśród nauczycieli akademickich i studentów, a z drugiej strony na sprawach związanych z pozyskiwaniem wysokiej kategorii naukowej. Skoro w procedurach parametryzacji występują następujące kryteria: 1) osiągnięcia naukowe i twórcze; 2) potencjał naukowy; 3) materialne efekty działalności naukowej; 4) pozostałe efekty działalności naukowej to zachodzi potrzeba, aby publikacje były jak najwyższej rangi. Tym niemniej istotnie ważne są kwestie obligujące uczelniane wydawnictwo do kultywowania tych nurtów badawczych, które nawiązują do prowadzonych kierunków studiów, w bliskich relacjach z uprawianymi dyscyplinami naukowymi.
6 Od Redakcji Redakcja Edukacji Humanistycznej żywi nadzieję, że przedłożony czytelnikom zbiór artykułów usytuowanych w dziale Studia i rozprawy oraz Doniesienia z badań, wzbogaconych o recenzje i informacje z życia uczelni, wzbudzi zainteresowania naukowe, jak również nakłoni do towarzyszących przemyśleń i zachęci do dyskusji. Otóż pierwszy dział otwiera praca Kateryny Binytskiej (Chmielnicka Akademia Humanitarno-Pedagogiczna) pt. Tendencje rozwoju wyższych szkół pedagogicznych Polski w drugiej połowie XX wieku i początku XXI wieku. Kazimierz Wenta (Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie) pisze na temat: Technologia informacyjna w edukacji dziecka. Z kolei Tetiana Kremeń (Kijowski Narodowy Uniwersytet im. Tarasa Szewczenki) przedstawia Elementy mediów społecznych jako narzędzie mobilizacji politycznej. Natomiast Andrzej Michalak (Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie) ukazuje Tradycje i współczesne oblicza socjologii niemieckiej. Barbara Popiel (Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie) opisuje zagadnienie Blog jako warsztat, narzędzie i przestrzeń przyszłego dziennikarza. Svitlana Skvortsova (Południowoukraiński Państwowy Uniwersytet Pedagogiczny im. K.D. Uszyńskiego w Odessie) prezentuje artykuł pt. Solving plot mathematical problems as the way to acquire key and subject competencies by schoolchildren. W dziale Doniesienia z badań Robert Woźniak (Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie) i Magdalena Woźniak-Miszewska (Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie) dzielą się wynikami z badań nt. Mniejszości narodowe w morskiej metropolii transgranicznej. Claudia-Florentina Dobre (University of Bucharest) pisze na temat: Teaching communism at the museum: A comparative study of museums dedicated to communism in Eastern and Central Europe. Piotr Chrobak (Uniwersytet Szczeciński) zajął się dyskusyjną problematyką badawczą mieszczącą się w temacie: Rola i znaczenie wyborów oraz referendów we współczesnej demokracji. W opracowaniu Jana Nikołajewa (Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie) i Grażyny Leśniewskiej (Uniwersytet Szczeciński) występuje tematyka: Dzieje gospodarki morskiej od walki o polskie granice morskie aż do Unii Europejskiej. Robert Bartłomiejski (Uniwersytet Szczeciński) ukazuje: Uwarunkowania przestrzenno-społeczne środowiska mieszkalnego kształtujące kontakty sąsiedzkie w sytuacji lokalnego konfliktu ekologicznego. Ciekawy w swej treści jest artykuł Romana Lewandowskiego (Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie) i Alicji Lewandowskiej (absolwentki Uniwersytetu Szczecińskiego oraz Hochschule Wismar University of Applied Sciences, Technology, Business and Design) pt. Rynek pracy w mieście pogranicza jako przedmiot badań socjologicznych (w okresie I-III 2013 r.). Może budzić także zainteresowanie praca Kaliny Kukiełko- -Rogozińskiej (Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie) nt. Miasto ludzie emocje (doniesienie z badań). W dalszej części sprawozdań z badań zamieszczonych na łamach niniejszego naukowego periodyku znalazła się praca Magdaleny Woźniak-Miszewskiej (Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie) pt. Atrakcyjność inwestycyjna Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego w percepcji bezpośrednich inwestorów zagranicznych. Nie mniej ważna jest tematyka badawcza Elżbiety Kasprzak (Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie) nt. Społeczne aspekty funkcjonowania systemu ochrony zdrowia, Dariusza Jurczaka (Wyższa Szkoła Informatyki i Ekonomii TWP w Olsztynie) pt. Wybrane zagadnienia zapewnienia bezpieczeństwa na morskim odcinku granicy państwowej oraz Michała Urbasa (Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie)
Od Redakcji 7 nt. Prasa koszalińska tożsamość lokalna, jak również Amadeusza Urbanika (Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie) pt. Idea integracji Turcji z Unią Europejską w opiniach mieszkańców Pomorza Zachodniego. Warto także zapoznać się z tekstem opracowania badawczego Agnieszki Jankowskiej (Uniwersytet Szczeciński) nt. Nauczyciel (nie)godny zaufania oraz pracami Zofii Snelewskiej-Stempień (Uniwersytet Łódzki) nt. Bestia na arenie cyrkowej zjawisko Nowego Cyrku jako przykład zmian w relacjach pomiędzy człowiekiem a zwierzęciem i Włodzimierza Ocheretnyi (Chmielnicka Akademia Humanitarno-Pedagogiczna) pt. Formalization of computer-graphic modelling of flat parameterized linear images. Redakcja Edukacji Humanistycznej zachęca też szanownych czytelników do zapoznania się z recenzjami książek: Zdzisław Wołk, Global and local changes on the modern labour market; Beata Trzop, Dojrzałe, spełnione, niezależne? Kobiety 50+ w socjologicznym zwierciadle; Anton Rotzetter, Głaskane, tuczone, zabijane. Dlaczego zwierzęta zasługują na lepsze traktowanie. Dobrze byłoby także rzucić okiem na informacje z życia uczelni, bo przecież wiele się dzieje w nauce, przy aktywnym udziale tutejszych nauczycieli akademickich. Kazimierz Wenta