Rada Unii Europejskiej Bruksela, 19 czerwca 2015 r. (OR. en)

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 19 czerwca 2015 r. (OR. en) 10078/15 ADD 1 PISMO PRZEWODNIE Od: Data otrzymania: 16 czerwca 2015 r. Do: JAI 481 FRONT 136 SIRIS 43 COSI 75 COTER 85 ENFOPOL 168 COMIX 286 Sekretarz Generalny Komisji Europejskiej, podpisał dyrektor Jordi AYET PUIGARNAU Uwe CORSEPIUS, Sekretarz Generalny Rady Unii Europejskiej Nr dok. Kom.: C(2015) 3894 final ANNEX 1 Dotyczy: ZAŁĄCZNIK do zalecenia Komisji zmieniającego zalecenie ustanawiające wspólny Praktyczny podręcznik dla straży granicznej (podręcznik Schengen) przeznaczony dla właściwych organów państw członkowskich prowadzących kontrolę osób na granicach (C(2006) 5186 final) Delegacje otrzymują w załączeniu dokument C(2015) 3894 final ANNEX 1. Zał.: C(2015) 3894 final ANNEX 1 10078/15 ADD 1 kd DG D 1A PL

KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 15.6.2015 r. C(2015) 3894 final ANNEX 1 ZAŁĄCZNIK do zalecenia Komisji zmieniającego zalecenie ustanawiające wspólny Praktyczny podręcznik dla straży granicznej (podręcznik Schengen) przeznaczony dla właściwych organów państw członkowskich prowadzących kontrolę osób na granicach (C(2006) 5186 final) PL PL

ZAŁĄCZNIK W załączniku do zalecenia C (2006)5186 final należy wprowadzić następujące zmiany: (1) W części pierwszej pkt 2 otrzymuje brzmienie: 2. PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE UE: 1. Austria 2. Belgia 3. Bułgaria 4. Chorwacja 5. Republika Czeska 6. Cypr 7. Dania 8. Estonia 9. Finlandia 10. Francja 11. Niemcy 12. Grecja 13. Węgry 14. Irlandia 15. Włochy 16. Łotwa 17. Litwa 18. Luksemburg 19. Malta 20. Niderlandy 21. Polska 22. Portugalia 23. Słowacja 24. Słowenia 25. Hiszpania 26. Szwecja 27. Rumunia 28. Zjednoczone Królestwo. (2) W części pierwszej pkt 4 lit. c) otrzymuje brzmienie: c) porty morskie, rzeczne i porty na jeziorach w państwach członkowskich służące do regularnych wewnętrznych połączeń promowych.. (3) W części pierwszej punkty 6, 14 i 15 otrzymują brzmienie: 6.»Osoby korzystające z unijnego prawa do swobodnego przemieszczania się«to obywatele państw członkowskich UE, państw EOG i Szwajcarii, a także członkowie ich rodzin, bez względu na obywatelstwo, którzy im towarzyszą bądź zamierzają do nich dołączyć.14.»kontrola minimalna«to kontrola prowadzona wobec wszystkich osób, w tym obywateli UE i osób korzystających z unijnego prawa do swobodnego przemieszczania się, w celu sprawdzenia ich tożsamości i obywatelstwa (w przypadku obywateli UE/EOG/CH) lub tożsamości i stopnia pokrewieństwa z obywatelem UE/EOG/CH (w przypadku członków ich rodzin, którzy sami nie są obywatelami UE/EOG/CH). Polega ona na szybkim i prostym sprawdzeniu dokumentu podróży w celu potwierdzenia jego ważności i wykrycia ewentualnych śladów fałszerstwa lub podrobienia i obejmuje sprawdzenie dokumentu 2

w odpowiednich bazach danych, w szczególności w sekcji dokumentowej SIS i bazie danych Interpolu, jeśli na podstawie oceny ryzyka zostanie to uznane za niezbędne. 15.»Kontrola szczegółowa«to kontrola prowadzona wobec obywateli państw trzecich. Polega ona na sprawdzeniu przez funkcjonariusza straży granicznej, czy obywatel państwa trzeciego spełnia wszystkie warunki wjazdu na terytorium państwa Schengen (lub wyjazdu z tego terytorium) i obejmuje sprawdzenie dokumentu w odpowiednich bazach danych, w szczególności w sekcji dokumentowej SIS i bazie danych Interpolu.. (4) W części pierwszej pkt 23 lit. a) otrzymuje brzmienie: a) tranzyt przez terytorium państwa członkowskiego lub planowany pobyt na terytorium państwa członkowskiego nieprzekraczający 90 dni w dowolnym 180- dniowym okresie, licząc od dnia pierwszego wjazdu na terytorium państw członkowskich;. (5) W części drugiej sekcja I pkt 1 wprowadza się następujące zmiany: (a) pkt 1.1 lit. a) otrzymuje brzmienie: a) muszą posiadać ważny dokument lub dokumenty podróży uprawniające do przekroczenia granicy, przy czym dokument ten musi być ważny przez przynajmniej trzy miesiące po planowanej dacie wyjazdu z terytorium państw członkowskich (choć w uzasadnionych pilnych przypadkach kryterium to może zostać pominięte) i musi być wydany w okresie ostatnich 10 lat; ; (b) w pkt 1.1 ostatni akapit otrzymuje brzmienie: Uwaga: Powyższe warunki nie odnoszą się do obywateli UE i innych beneficjentów unijnego prawa do swobodnego przemieszczania się, którym z reguły przysługuje prawo do wjazdu na terytorium państw członkowskich za okazaniem jedynie dowodu osobistego lub paszportu. Dodatkowe informacje patrz pkt 1.6 oraz 3.1 poniżej. ; (c) w pkt 1.2 ostatni akapit otrzymuje brzmienie: Wszyscy podróżni mają prawo do informacji na temat charakteru kontroli oraz do profesjonalnego, życzliwego i uprzejmego traktowania w zgodzie z obowiązującym prawem międzynarodowym, unijnym i krajowym. ; (d) w pkt 1.3 tiret 4 i 5 w ramce otrzymują brzmienie: - sprawdź dane w systemie, w szczególności w sekcji dokumentowej SIS oraz w bazie Interpolu zawierającej dane utraconych lub skradzionych dokumentów podróży; w trakcie sprawdzania utrzymuj kontakt słowny z podróżnym i zwracaj uwagę na jego zachowanie i reakcje (np. nerwowość, agresywną postawę, nadmierną chęć do współpracy); sprawdź także dane w wizowym systemie informacyjnym, jeżeli na naklejce wizowej wskazano, że dane są zawarte w VIS. W zależności od oznaczenia naklejki wizowej weryfikacji takiej dokonuje się za pomocą numeru naklejki wizowej (oznaczenie O lub numer naklejki wizowej w połączeniu z weryfikacją odcisków palców posiadacza wizy (oznaczenie FP ); 3

- przed wstawieniem stempla granicznego upewnij się, czy dana osoba nie przekroczyła dozwolonego czasu pobytu podczas ostatniego pobytu na terytorium państwa Schengen, tj. 90 dni na przestrzeni 180-dniowego okresu; ; (e) pkt 1.4 otrzymuje brzmienie: Każda osoba przekraczająca granicę musi przejść kontrolę minimalną przy wjeździe i wyjeździe, która obejmuje między innymi porównanie jej tożsamości z danymi zawartymi w dokumentach uprawniających do przekroczenia granicy. Kontrola minimalna polega zazwyczaj na szybkim i prostym sprawdzeniu dokumentu podróży w celu potwierdzenia jego ważności i wykrycia ewentualnych śladów fałszerstwa lub podrobienia. Częścią takiej kontroli powinno być też sprawdzenie danego dokumentu w odpowiednich bazach danych, w szczególności w sekcji dokumentowej SIS i bazie Interpolu zawierającej dane utraconych lub skradzionych dokumentach podróży, pod kątem informacji o dokumentach skradzionych, sprzeniewierzonych, zagubionych lub unieważnionych, jeśli na podstawie oceny ryzyka zostanie to uznane za niezbędne. Jeżeli w wyniku takiej weryfikacji zostanie stwierdzone, że w SIS istnieje wpis o konieczności zatrzymania dokumentu, dany dokument należy zatrzymać natychmiast, a informacje na ten temat należy przekazać bezzwłocznie do biura Sirene zgodnie z zasadami określonymi w podręczniku SIRENE. Ograniczenie się do kontroli minimalnych powinno stanowić regułę w przypadku osób korzystających z unijnego prawa do swobodnego przemieszczania się (patrz pkt 3.1 poniżej), chyba że istnieją okoliczności przemawiające za tym, że dana osoba stanowi rzeczywiste, aktualne i dostatecznie poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa wewnętrznego, porządku publicznego lub stosunków międzynarodowych państw członkowskich. ; (f) w pkt 1.5 dodaje się nowe litery j) i k): j) służby ratownicze, policja, straż pożarna oraz straż graniczna (pkt 3.14); k) pracownicy zatrudnieni na urządzeniach oddalonych od brzegu (pkt 3.15). ; (g) w pkt 1.5 ostatni akapit przed ramką otrzymuje brzmienie: Uwaga: w sprawie zasad kontrolowania obywateli państw trzecich będących członkami rodzin obywateli UE, EOG lub Szwajcarii (osób korzystających z unijnego prawa do swobodnego przemieszczania się) patrz pkt 3.1. ; (h) w pkt 1.6 tiret drugie i trzecie otrzymują brzmienie: - szczegółowym sprawdzeniu dokumentu podróży pod kątem śladów sfałszowania lub podrobienia, a w stosownych przypadkach sprawdzeniu dokumentów podróży, wiz i dokumentów pobytowych poprzez porównanie ich z wzorami obowiązujących dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy i wzorami naklejek wizowych oraz poprzez zastosowanie sprzętu, takiego jak: lampy ultrafioletowe, lupy, aparaty do badania powierzchni odblaskowych, mikroskopy, zestawy do wykrywania fałszywych dokumentów (docubox), a w razie konieczności urządzeń bardziej specjalistycznych, np. spektroskopów. Ponadto należy sprawdzić dany dokument w odpowiednich bazach danych (w szczególności w odpowiednich sekcjach SIS i bazie Interpolu). To samo dotyczy wizowego systemu informacyjnego, jeżeli na naklejce wizowej 4

wskazano, że dane są zawarte w VIS. W zależności od oznaczenia naklejki wizowej weryfikacji takiej dokonuje się za pomocą numeru naklejki wizowej (oznaczenie O lub numer naklejki wizowej w połączeniu z weryfikacją odcisków palców posiadacza wizy (oznaczenie FP ); - sprawdzeniu stempli wjazdowych i wyjazdowych w dokumencie podróży danego obywatela państwa trzeciego w celu weryfikacji, na podstawie porównania dat wjazdu i wyjazdu, czy osoba ta nie przekroczyła już dozwolonego czasu pobytu na terytorium państw Schengen, tj. 90 dni w ciągu każdego 180-dniowego okresu. Okres trzech miesięcy liczy się od daty pierwszego wjazdu; ; (i) w pkt 1.6 ostatni akapit w ramce otrzymuje brzmienie: Dlatego w każdym państwie członkowskim organy właściwe do wdrażania środków w zakresie zdrowia powinny zawsze uczestniczyć w ocenie zagrożenia dla zdrowia publicznego dokonywanej w celu udzielenia zezwolenia lub wydania zakazu wjazdu na terytorium danego państwa, zgodnie z krajowymi i unijnymi przepisami prawnymi w dziedzinie zdrowia publicznego oraz procedurami obowiązującymi w tej materii w każdym państwie członkowskim. ; (j) w pkt 1.6 dodaje się następującą ramkę: Wytyczne dotyczące obliczania długości pobytu: W odniesieniu do wymogu nieprzekroczenia 90 dni w ciągu 180-dniowego okresu jako za dzień wjazdu przyjmuje się pierwszy dzień pobytu na terytorium państw członkowskich, a za dzień wyjazdu przyjmuje się ostatni dzień pobytu na terytorium państw członkowskich. Pojęcie każdy oznacza stosowanie ruchomego 180-dniowego okresu odniesienia, zakładającego sprawdzenie wstecz, dla każdego dnia pobytu, ostatniego 180-dniowego okresu w celu ustalenia, czy wymóg dotyczący nieprzekroczenia 90 dni w każdym okresie 180-dniowym pozostaje spełniony. Oznacza to, że nieobecność przez nieprzerwany okres 90 dni umożliwia kolejny pobyt przez okres do 90 dni. Zob.: http://ec.europa.eu/dgs/home-affairs/what-we-do/policies/borders-andvisas/border-crossing/docs/short_stay_schengen_calculator_user_manual_en.pdf Do obliczenia okresu dozwolonego pobytu według nowych zasad można skorzystać z kalkulatora pobytu krótkoterminowego znajdującego się na stronie internetowej Komisji Europejskiej/DG Home (lub pobrać go z systemu CIRCA). Podręcznik użytkownika zawiera informacje na temat nowych zasad i korzystania z kalkulatora oraz praktyczne przykłady. Zob.: http://ec.europa.eu/dgs/home-affairs/what-wedo/policies/borders-and-visas/border-crossing/index_en.htm Tego sposobu obliczania okresów pobytu krótkoterminowego mającego zastosowanie od dnia 18 października 2013 r. nie stosuje się do umów w sprawie zniesienia wiz zawartych między UE a Antiguą i Barbudą, Wspólnotą Bahamów, Barbadosem, Brazylią, Saint Kitts i Nevis, Mauritiusem i Seszelami, w odniesieniu do których zastosowanie ma nadal stara definicja ( 3 miesięcy w okresie 6 miesięcy od daty pierwszego wjazdu ). Długość pobytu obywateli państw trzecich podróżujących na podstawie wizy wydanej zgodnie z umowami o ułatwieniach wizowych zawartych przez UE z niektórymi państwami trzecimi jest obliczana według nowej metody obliczania, ponieważ w tych umowach zawarto odniesienie do 90 dni w ciągu 180-dniowego okresu. ; 5

(k) w pkt 1.10 skreśla się następującą pozycję z ramki zawierającej podstawy prawne: - wyrok ETS z dnia 3 października 2006 r., sprawa C-241/05 Bot przeciwko Préfet du Val-de-Marne.. (6) W części drugiej sekcja I pkt 2.2.6 tekst w ramce otrzymuje brzmienie: * Podstawa prawna: - rozporządzenie (WE) nr 1987/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II), art. 24 26 - decyzja Rady 2007/533/WSiSW z dnia 12 czerwca 2007 r. w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II), rozdziały V-IX (7) W części drugiej sekcja I pkt 3 wprowadza się następujące zmiany: a) tytuł pkt 3.1 oraz pkt 3.1.1 akapit pierwszy otrzymują brzmienie: 3.1 Osoby korzystające z unijnego prawa do swobodnego przemieszczania się 3.1.1 Z zasady osobom korzystającym z unijnego prawa do swobodnego przemieszczania się przysługuje prawo do przekraczania granicy państwa członkowskiego na podstawie następujących dokumentów: ; b) pkt 3.1.2, 3.1.3 i 3.1.4 otrzymują brzmienie: 3.1.2 Jeżeli jednak osoba korzystająca z unijnego prawa do swobodnego przemieszczania się nie posiada niezbędnych dokumentów podróży lub niezbędnych wiz (gdy takie są wymagane), dane państwo członkowskie przed zawróceniem takiej osoby z granicy musi dać jej wszelkie racjonalnie uzasadnione szanse na uzyskanie niezbędnych dokumentów lub zlecenie ich dostarczenia w rozsądnie krótkim czasie albo też potwierdzenie czy udowodnienie w inny sposób, że przysługuje jej prawo do swobodnego przemieszczania się. W przypadku gdy podróżny przedstawia dokument podróży bez pola przeznaczonego do odczytu maszynowego, a istnieją wątpliwości co do jego tożsamości, należy przeprowadzić kontrolę drugiej linii. 3.1.3 Kontrole osób korzystających z unijnego prawa do swobodnego przemieszczania się powinny zasadniczo ograniczać się do sprawdzenia ich tożsamości i obywatelstwa/stopnia pokrewieństwa (tzw. kontrola minimalna, patrz powyżej pkt 1.4). Zasadniczo nie należy zadawać im żadnych pytań dotyczących świadectw pracy, odcinków wypłat, wyciągów bankowych, zakwaterowania czy środków utrzymania ani prosić o podanie innych informacji o charakterze osobistym. 3.1.4 Jednakże w celu potwierdzenia, że obecność takich osób nie stanowi rzeczywistego, aktualnego i wystarczająco poważnego zagrożenia dla bezpieczeństwa wewnętrznego, porządku publicznego lub stosunków międzynarodowych państw 6

członkowskich ani zagrożenia dla zdrowia publicznego, funkcjonariusze straży granicznej mogą od czasu do czasu poddać takie osoby dodatkowej kontroli polegającej na sprawdzeniu krajowych i europejskich baz danych. Wyrywkową kontrolę osób korzystających z prawa do swobodnego przemieszczania się na mocy prawa Unii można przeprowadzać na wszystkich przejściach granicznych na podstawie oceny ryzyka lub jako środek pomocniczy na zasadzie losowej. W oparciu o analizę ryzyka dla bezpieczeństwa wewnętrznego lub analizę zagrożeń, które mogą wpłynąć na bezpieczeństwo granic zewnętrznych, kontrole mogą być przeprowadzane systematycznie wobec osób wchodzących w zakres takiej oceny ryzyka. Dane osób, które nie wchodzą w zakres oceny ryzyka, zasadniczo nie będą sprawdzane w bazach danych. Oznacza to również, że dane pasażerów obywateli UE przekazywane do celów wykonywania kontroli granicznej można sprawdzać w bazach danych w celu umożliwienia ich wykorzystania jako dowodu dla upewnienia się, że nie istnieje zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego. W szczególności, w celu lepszego ukierunkowania kontroli, w przypadku pasażerów lotów przychodzących należy używać danych API zgodnie z bieżącą i zaktualizowaną oceną ryzyka. Przykład dotyczący identyfikowania zagranicznych bojowników W celu wykrywania osób powracających do UE z obszarów objętych konfliktem, na których zwalczały one lub wspierały organizacje terrorystyczne, funkcjonariusze straży granicznej mogą systematycznie sprawdzać pewną kategorię osób wchodzących w zakres oceny ryzyka w bazach danych pod kątem szczególnych tras podróży (np. lotów przybywających z obszarów sąsiadujących z obszarami objętymi konfliktem). W tym kontekście zachęca się państwa członkowskie do stosowania wspólnych wskaźników ryzyka opracowanych przez Komisję wraz z państwami członkowskimi i właściwymi agencjami. W każdym razie kontrole te powinny być proporcjonalne do założonego celu, tj. ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego lub bezpieczeństwa granic zewnętrznych, ale powinny być również dostosowywane do zmieniających się zagrożeń identyfikowanych przez państwa członkowskie. Powinny one być intensyfikowane w przypadku wzrostu ryzyka i przeprowadzane tak długo, jak długo dana ocena ryzyka wskazuje na konieczność wzmożonych kontroli. Stwierdzenie zgodności z wpisem w SIS lub innych bazach nie jest samo w sobie wystarczającą podstawą do odmówienia prawa wjazdu osobom korzystającym z unijnego prawa do swobodnego przemieszczania się (patrz sekcja I pkt 6.3 w sprawie zasad stosowanych do odmowy wjazdu wobec beneficjentów unijnego prawa do swobodnego przemieszczania się). Wcześniejsza karalność również nie stanowi sama w sobie podstawy do odmowy wjazdu. ; c) pkt 3.4.1 otrzymuje brzmienie: Państwa członkowskie mogą zezwolić marynarzom posiadającym dokument tożsamości marynarza wydany zgodnie z Konwencją Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącą dowodów tożsamości marynarzy nr 108 (1958) lub nr 185 (2003), Konwencją o ułatwieniu międzynarodowego obrotu morskiego (konwencja FAL) oraz 7

właściwym prawem krajowym na wjazd na terytorium państw członkowskich poprzez zejście na ląd w celu pobytu na terenie portu, do którego zawijają ich statki, lub na terenie przyległych gmin lub na opuszczenie terytorium państw członkowskich celem powrotu na swoje statki, bez obowiązku zgłaszania się na przejściu granicznym, pod warunkiem że ich nazwisko widnieje na liście członków załogi ich statku, która została uprzednio przedłożona właściwym organom do kontroli. Jednak na podstawie oceny ryzyka związanego z bezpieczeństwem wewnętrznym i nielegalną imigracją marynarze podlegają kontroli dokonywanej zgodnie z art. 7 przez straż graniczną przed ich zejściem na ląd. ; d) pkt 3.8.3 otrzymuje brzmienie: Zwolnienie z obowiązku wizowego może dotyczyć także uczniów przebywających na wycieczce szkolnej, którzy są obywatelami państw trzecich podlegających obowiązkowi wizowemu, ale zamieszkują legalnie na terenie państwa trzeciego, które z takiego obowiązku jest zwolnione (na przykład uczniowie narodowości tureckiej legalnie zamieszkujący w Czarnogórze). ; e) w pkt 3.9 akapit pierwszy otrzymuje brzmienie: Pracownicy transgraniczni i inni pracownicy dojeżdżający regularnie do pracy za granicą, którzy są dobrze znani straży granicznej z powodu częstego przekraczania granicy na tym samym przejściu granicznym i którzy, jak wynika ze wstępnej kontroli, nie figurują w SIS ani w krajowej bazie danych, podlegają jedynie wyrywkowej kontroli polegającej na sprawdzeniu, czy posiadają ważny dokument uprawniający do przekroczenia granicy oraz czy spełniają warunki wjazdu. Kontrole wyrywkowe należy prowadzić zgodnie z procedurami mającymi zastosowanie, odpowiednio do obywateli państw trzecich ogólnie oraz do osób korzystających z unijnego prawa do swobodnego przemieszczania się. ; f) pkt 3.10, 3.11 i 3.12 otrzymują brzmienie: 3.10 Protokół ustaleń przyjęty przez Wspólnotę Europejską i Narodowy Urząd Turystyki Chińskiej Republiki Ludowej w sprawie wiz i innych zagadnień związanych z grupami turystycznymi z Chińskiej Republiki Ludowej (ADS) szczegółowo reguluje kwestie dotyczące podróży grup chińskich turystów z Chin na terytorium Unii. 3.11 Uczestnicy takich wycieczek ( turyści ADS ) powinni tworzyć grupę co najmniej pięcioosobową i jako taka grupa wjeżdżać na terytorium Unii i z niego wyjeżdżać. Muszą także poruszać się po terytorium Unii jako grupa zgodnie z ustalonym wcześniej programem wycieczki. 3.12 Z reguły turystom ADS musi towarzyszyć kierownik wycieczki, którego obowiązkiem jest dbanie o to, by turyści ci wjeżdżali na obszar Unii i wyjeżdżali z niego jako jedna grupa. ; g) dodaje się pkt 3.14 i 3.15 w brzmieniu: 3.14 Służby ratownicze, policja, straż pożarna oraz straż graniczna 8

Ustalenia dotyczące wjazdu i wyjazdu członków służb ratowniczych, policji, straży pożarnej, którzy działają w sytuacjach wyjątkowych, a także funkcjonariuszy straży granicznej przekraczających granice w ramach wykonywania swoich obowiązków służbowych, określone są w prawie krajowym. 3.15 Pracownicy zatrudnieni na urządzeniach oddalonych od brzegu Pracownicy zatrudnieni na urządzeniach oddalonych od brzegu, którzy regularnie powracają do państw członkowskich bez pobytu na terytorium państwa trzeciego, nie podlegają systematycznej kontroli. Jednakże w celu ustalenia częstotliwości kontroli, jakie mają być przeprowadzane, brana jest pod uwagę ocena ryzyka nielegalnej imigracji.. (8) W części drugiej sekcja I pkt 4 wprowadza się następujące zmiany: a) pkt 4.1 otrzymuje brzmienie: Zasadniczo dokumenty podróży wszystkich obywateli państw trzecich należy systematycznie stemplować przy wjeździe i wyjeździe. Stempel nie stanowi dowodu przeprowadzenia szczegółowej kontroli; pozwala jedynie ustalić z wszelką pewnością datę i miejsce przekroczenia granicy. Stemplowanie stosuje się również po to, aby w trakcie kontroli przy wjeździe na terytorium państw Schengen lub wyjeździe z niego możliwe było sprawdzenie, czy dana osoba nie przekroczyła dozwolonego maksymalnego czasu pobytu na terytorium państw Schengen, tj. 90 dni w ciągu każdego 180-dniowego okresu. ; b) w pkt. 4.2 dodaje się lit. h) oraz i) w brzmieniu: h) w dokumentach podróży załóg międzynarodowych pociągów pasażerskich i towarowych; i) w dokumentach podróży obywateli państw trzecich, którzy przedstawią kartę pobytową przewidzianą w dyrektywie 2004/38/WE. ; c) pkt 4.3 otrzymuje brzmienie: Stemplować należy także dokumenty podróży członków rodzin obywateli UE, EOG i CH, którzy są obywatelami państw trzecich, chyba że przedstawią dokument pobytowy lub kartę pobytową wydane zgodnie z dyrektywą 2004/38/WE i zgłoszone zgodnie z art. 34 kodeksu granicznego Schengen lub zawierające jasną adnotację, że chodzi o członka rodziny obywatela UE lub członka rodziny obywatela EOG lub CH. * Przykłady: 1) Obywatelka Ukrainy, żona obywatela Niemiec, posiadająca holenderski dokument pobytowy lub kartę pobytową (z adnotacją, że jest członkiem rodziny obywatela UE), której towarzyszy mąż lub która zamierza do niego dołączyć, a więc korzystająca z prawa do swobodnego przemieszczania się dokumentu podróży nie należy stemplować. 2) Mołdawianin, mąż obywatelki Wielkiej Brytanii, posiadający brytyjski dokument pobytowy lub kartę pobytową (z adnotacją, że jest członkiem rodziny obywatela 9

UE), któremu towarzyszy żona dokumentu podróży nie należy stemplować. 3) Obywatelka Indii, żona obywatela Francji, posiadająca wizę Schengen, ale nieposiadająca (na razie) francuskiego dokumentu pobytowego lub karty pobytowej, która zamierza dołączyć do męża w tym przypadku dokument podróży należy podstemplować. ; d) w pkt 4.6 akapit przed ramką otrzymuje brzmienie: Przy wjeździe i wyjeździe obywateli państw trzecich objętych obowiązkiem wizowym stempel zamieszcza się, co do zasady, na stronie przeciwnej do strony, na której zamieszczona jest wiza. Jeżeli strony tej nie można wykorzystać, stempel zamieszcza się na stronie następnej. Nie wolno przystawiać stempli na polu przeznaczonym do odczytu maszynowego ani na stronie z danymi osobowymi i innych stronach z wpisami urzędowymi.. (9) W części drugiej sekcja I pkt 6 wprowadza się następujące zmiany: (a) w pkt 6.1 lit. f) otrzymuje brzmienie: f) przebywali już na terytorium państw Schengen przez 90 dni w ciągu każdego 180- dniowego okresu (co oznacza wzięcie pod uwagę okresu 180-dniowego poprzedzającego każdy z dni pobytu); ; (b) w pkt 6.2 formuła wprowadzająca otrzymuje brzmienie: Państwo członkowskie nie odmawia wjazdu i zezwala obywatelowi państwa trzeciego na przekroczenie granicy, jeśli: ; (c) pkt 6.2 lit. c) otrzymuje brzmienie: c) dana osoba posiada dokument pobytowy, wizę długoterminową lub wizę uprawniającą do ponownego wjazdu wydane przez państwo Schengen lub gdy jest to wymagane dokument pobytowy lub wizę długoterminową i wizę uprawniającą do ponownego wjazdu, lub też gdy dana osoba posiada dokument pobytowy wydany przez państwo Schengen i paszport starszy niż 10 lat, w celu umożliwienia takiej osobie tranzytu i dotarcia na terytorium takiego państwa. Prawa do tranzytu można jednakże odmówić, jeżeli w krajowych bazach danych państwa Schengen, którego granice zewnętrzne dana osoba zamierza przekroczyć, istnieje wpis dotyczący tej osoby, któremu towarzyszy instrukcja odmowy wjazdu lub tranzytu. ; (d) pkt 6.3 otrzymuje brzmienie: Osobom korzystającym z unijnego prawa do swobodnego przemieszczania się można odmówić prawa wjazdu jedynie ze względów porządku lub bezpieczeństwa publicznego, tj. wówczas, gdy ich zachowanie stanowi rzeczywiste, bezpośrednie i wystarczająco poważne zagrożenie dla jednego z podstawowych interesów społecznych. ; (e) w pkt 6.3.1 akapit piąty otrzymuje brzmienie: 10

Powyższe zalecenia nie mają wpływu na inne działania, które należy podjąć w następstwie stwierdzenia zgodności z wpisem w SIS, takie jak aresztowanie, zastosowanie środków ochrony, informacje o utraconych lub skradzionych dokumentach itp. Jeżeli w wyniku takiej weryfikacji zostanie stwierdzone, że w SIS istnieje wpis o konieczności zatrzymania dokumentu, należy natychmiast zatrzymać dany dokument i skontaktować się bezzwłocznie z biurem Sirene w celu uzyskania dalszych informacji. ; (f) w pkt 6.3.2 akapit przed ramką otrzymuje brzmienie: 6.3.2. Jeżeli osoba korzystająca z unijnego prawa do swobodnego przemieszczania się nie posiada niezbędnych dokumentów podróży lub niezbędnych wiz (gdy takie są wymagane), dane państwo członkowskie przed zawróceniem takiej osoby z granicy musi dać jej wszelkie racjonalnie uzasadnione szanse na uzyskanie niezbędnych dokumentów lub zlecenie ich dostarczenia w rozsądnie krótkim czasie albo też potwierdzenie czy udowodnienie w inny sposób, że przysługuje jej prawo do swobodnego przemieszczania się. ; (g) pkt 6.8 otrzymuje brzmienie: 6.8 Jeśli odmowa wjazdu dotyczy osoby korzystającej z unijnego prawa do swobodnego przemieszczania się, funkcjonariusz straży granicznej musi takiej osobie przekazać swoją decyzję na piśmie. Decyzja musi być sformułowana w taki sposób, by zainteresowana osoba mogła zrozumieć jej treść i konsekwencje. Musi również w sposób pełny i precyzyjny wskazywać na względy porządku lub bezpieczeństwa publicznego, na podstawie których ją podjęto, o ile nie jest to sprzeczne z interesem bezpieczeństwa państwa. W decyzji należy także podać nazwę sądu lub organu administracyjnego, gdzie zainteresowana osoba może złożyć odwołanie, i termin, w jakim należy to zrobić.. (10) W części drugiej sekcja I pkt 7.1 tiret pierwsze lit. a) otrzymuje brzmienie: a) tranzyt przez terytorium państwa członkowskiego lub planowany pobyt na terytorium państwa członkowskiego nieprzekraczający 90 dni w ciągu każdego 180- dniowego okresu na terytorium państw członkowskich;. (11) W części drugiej sekcja I pkt 9.2.1 otrzymuje brzmienie: 9.2.1 Do czasu przystąpienia do obszaru Schengen Bułgaria, Chorwacja, Cypr i Rumunia mogą uznawać: jednolite wizy Schengen upoważniające do dwukrotnego lub wielokrotnego wjazdu; wizy długoterminowe i dokumenty pobytowe wydane przez państwa Schengen; za równorzędne z ich wizami krajowymi do celów przejazdu tranzytem przez ich terytorium lub planowanego pobytu na ich terytorium przekraczającego 90 dni w każdym 180-dniowym okresie.. (12) W części drugiej sekcja I pkt 10 wprowadza się następujące zmiany: 11

(a) przypis 8 do tytułu punktu otrzymuje brzmienie: 8 Sekcja ta nie dotyczy Norwegii, Islandii, Liechtensteinu i Szwajcarii. Dotyczy natomiast Danii, jeśli chodzi o wyznaczanie państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku azylowego. ; (b) ramka z zasadami ogólnymi otrzymuje brzmienie: Zasady ogólne: Państwa członkowskie są zobowiązane do rozpatrywania wszystkich wniosków o ochronę międzynarodową (w tym o azyl) składanych na granicy, w celu ustalenia na podstawie kryteriów określonych w dyrektywie 2011/95/UE z dnia 13 grudnia 2011 r., czy wnioskodawca kwalifikuje się do przyznania mu statusu uchodźcy zgodnie z Konwencją genewską dotyczącą statusu uchodźców z dnia 28 lipca 1951 r., uzupełnioną protokołem nowojorskim z dnia 31 stycznia 1967 r., albo statusu ochrony uzupełniającej zgodnie z definicją zawartą w tej samej dyrektywie. Państwo członkowskie, na którym ciążyć będzie faktyczna odpowiedzialność za rozpatrzenie wniosku, wyznacza się zgodnie z rozporządzeniem Rady (UE) nr 604/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. (rozporządzenie Dublin III). Sposób rozpatrywania wniosku określa się zgodnie z dyrektywą Rady 2005/85/WE* (dyrektywa w sprawie procedur azylowych). * Dyrektywa ta zostanie uchylona i zastąpiona ze skutkiem od dnia 21 lipca 2015 r. dyrektywą 2013/32/UE.]; (c) w pkt 10.4 ramka z podstawą prawną otrzymuje brzmienie: Podstawa prawna: - konwencja genewska z dnia 28 lipca 1951 r. i protokół nowojorski; - rozporządzenie Rady (WE) nr 2725/2000; - rozporządzenie Rady (WE) nr 407/2002; - rozporządzenie Rady (UE) nr 603/2013; - rozporządzenie Rady (UE) nr 604/2013; - rozporządzenie Rady (UE) nr 118/2014; - dyrektywa Rady 2011/95/UE; - dyrektywa Rady 2005/85/UE; 12

- Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności art. 4 (zakaz tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania) oraz art. 18 (prawo do azylu) i art. 19 (ochrona w przypadku usunięcia z terytorium państwa, wydalenia lub ekstradycji). (13) W części drugiej sekcja II pkt 1 wprowadza się następujące zmiany: a) pkt 1.1 otrzymuje brzmienie: Komendant placówki granicznej musi dbać o to, by kontrole osób i dokumentów były skuteczne, zapewniając jednocześnie bezpieczeństwo i płynność ruchu drogowego. W tym celu należy w razie potrzeby wprowadzić udoskonalenia techniczne, by skrócić czas reakcji podczas porównywania z odpowiednimi danymi. W stosownych przypadkach należy zmodernizować infrastrukturę techniczną przejść granicznych, w tym zwiększyć wykorzystanie czytników paszportów i terminali mobilnych. ; b) pkt 1.2 otrzymuje brzmienie: Jeśli to możliwe, należy wyznaczyć oddzielne pasy ruchu dla osób korzystających z unijnego prawa do swobodnego przemieszczania się i innych obywateli państw trzecich zgodnie z ogólnymi zasadami rozdzielania pasów ruchu. ; c) w pkt 1.3 ostatni akapit w drugiej ramce otrzymuje brzmienie: Wszystkie tego rodzaju kontrole dodatkowe prowadzi się zgodnie z prawem unijnym i przepisami krajowymi każdego państwa Schengen. ; d) dodaje się pkt 1.4 w brzmieniu: 1.4 Państwa członkowskie mogą zawierać lub utrzymywać umowy dwustronne z sąsiednimi państwami trzecimi dotyczące tworzenia wspólnie prowadzonych przejść granicznych, na których funkcjonariusze straży granicznej państwa członkowskiego i funkcjonariusze straży granicznej państwa trzeciego przeprowadzają, jedni po drugich, odprawę wyjazdową i wjazdową na terytorium drugiej strony zgodnie ze swoim prawem krajowym. Takie wspólnie prowadzone przejścia graniczne mogą być usytuowane na terytorium państwa członkowskiego albo na terytorium państwa trzeciego.. (14) W części drugiej sekcja II pkt 2 wprowadza się następujące zmiany: (a) pkt 2.2 otrzymuje brzmienie: 2.2 Kontrole można prowadzić na jeden z trzech następujących sposobów: a) na pierwszej stacji przyjazdu lub ostatniej stacji odjazdu w państwie Schengen, b) w pociągu, podczas przejazdu między ostatnią stacją odjazdu w państwie trzecim a pierwszą stacją przyjazdu w państwie Schengen lub odwrotnie, 13

c) na ostatniej stacji odjazdu lub na pierwszej stacji przyjazdu na terytorium państwa trzeciego. ; (b) w pkt 2.4 lit. c) otrzymuje brzmienie: c) w pociągu podczas przejazdu pomiędzy stacjami w państwie trzecim a stacjami w państwie Schengen, pod warunkiem że osoby pozostają w pociągu.. (15) W części drugiej sekcja III pkt 1 wprowadza się następujące zmiany: (a) w pkt 1.1 dodaje się akapity w brzmieniu: Należy zmodernizować infrastrukturę techniczną przejść granicznych, w tym zwiększyć wykorzystanie czytników paszportów, bramek elektronicznych i terminali mobilnych. W razie potrzeby należy wprowadzić udoskonalenia techniczne, by skrócić czas reakcji podczas porównywania z odpowiednimi danymi. ; (b) dodaje się pkt 1.7, 1.8 i 1.9 w brzmieniu: 1.7 W celu lepszego ukierunkowania kontroli wobec wszystkich pasażerów, w tym obywateli UE, wykorzystuje się dane pasażera przekazywane przed podróżą zgodnie z dyrektywą Rady 2004/82/WE na podstawie bieżącej i aktualizowanej oceny ryzyka w odniesieniu do przylotów. To władze krajowe muszą zdecydować, w odniesieniu do których przylotów przekraczających granice zewnętrzne dane pasażera przekazywane przed podróżą zostaną wykorzystane. 1.8 W stosownych przypadkach należy zmodernizować infrastrukturę techniczną przejść granicznych, w tym zwiększyć wykorzystanie czytników paszportów, bramek elektronicznych i terminali mobilnych. W razie potrzeby należy wprowadzić udoskonalenia techniczne, by skrócić czas reakcji podczas porównywania z odpowiednimi danymi. 1.9 Należy bardziej systematycznie wykorzystywać dane pasażera przekazywane przed podróżą zgodnie z dyrektywą Rady 2004/82/WE w celu umożliwienia bardziej ukierunkowanych kontroli przylotów przekraczających granice zewnętrzne wobec wszystkich pasażerów, w tym obywateli UE. To władze krajowe muszą zdecydować na podstawie bieżącej i aktualizowanej oceny ryzyka, w odniesieniu do których przylotów przekraczających granice zewnętrzne dane pasażera przekazywane przed podróżą zostaną wykorzystane. Państwa członkowskie mogą wykorzystywać te dane API do celów egzekwowania prawa.. (16) W części drugiej sekcja IV pkt 1 wprowadza się następujące zmiany: (a) pkt 1.2, 1.3, 1.4 i 1.5 otrzymują brzmienie: 1.2 Kontrole statków dokonuje się w porcie wejścia lub wyjścia, lub na terenie do tego celu przewidzianym, usytuowanym w bezpośrednim sąsiedztwie statku lub na pokładzie statku na wodach terytorialnych zdefiniowanych w Konwencji ONZ o 14

prawie morza. Zgodnie z porozumieniami zawartymi w tej sprawie odprawy można jednak dokonywać również podczas podróży lub przy wejściu lub wyjściu statku na terytorium państwa trzeciego. Nie przeprowadza się regularnych odpraw osób pozostających na pokładzie. Przeprowadza się jednak przeszukanie statku oraz odprawę osób pozostających na pokładzie w przypadkach, gdy jest to uzasadnione na podstawie oceny ryzyka związanego z bezpieczeństwem wewnętrznym i nielegalną imigracją. 1.3 Kapitan, agent statku lub jakakolwiek inna osoba należycie upoważniona sporządza listę członków załogi i wszystkich pasażerów zawierającą informacje wymagane w formularzu nr 5 (lista członków załogi) i nr 6 (lista pasażerów) Konwencji o ułatwieniu międzynarodowego obrotu morskiego (konwencja FAL) oraz, w stosownych przypadkach, numery wiz lub dokumentów pobytowych. W skład załogi wchodzą wszystkie osoby faktycznie zatrudnione do wykonywania w czasie rejsu zadań związanych z funkcjonowaniem i obsługą statku i wpisane na listę załogi. 1.4 Listę taką (lub listy) należy przekazać straży granicznej lub innym organom, które przekazują listę niezwłocznie, najpóźniej dwadzieścia cztery godziny przed wejściem do portu lub najpóźniej w momencie wyjścia statku z poprzedniego portu, jeżeli czas podróży jest krótszy niż dwadzieścia cztery godziny, lub jeżeli port zawinięcia nie jest znany lub jeżeli w czasie podróży nastąpiła zmiana portu zawinięcia natychmiast, gdy port zawinięcia stanie się znany. 1.5 Potwierdzenie odbioru (podpisany egzemplarz listy (list) lub elektroniczne potwierdzenie odbioru) zwraca się kapitanowi, który okazuje je na żądanie, gdy statek znajduje się w porcie. ; (b) pkt 1.7 otrzymuje brzmienie: 1.7 Jeśli na statku są pasażerowie podróżujący bez biletów, kapitan ma obowiązek poinformować o tym straż graniczną najpóźniej dwadzieścia cztery godziny przed wejściem do portu lub najpóźniej w momencie wyjścia statku z poprzedniego portu, jeżeli czas podróży jest krótszy niż dwadzieścia cztery godziny, lub jeżeli port zawinięcia nie jest znany lub jeżeli w czasie podróży nastąpiła zmiana portu zawinięcia natychmiast, gdy port zawinięcia stanie się znany. Kapitan ponosi nadal odpowiedzialność za tych pasażerów.. (17) W części drugiej sekcja IV pkt 2 wprowadza się następujące zmiany: (a) pkt 2.2 i 2.3 otrzymują brzmienie: 2.2 Kapitan statku wycieczkowego przekazuje straży granicznej trasę i program rejsu, gdy tylko trasa i program rejsu zostaną ustalone i nie później niż dwadzieścia cztery godziny przed wejściem do portu lub najpóźniej w momencie wyjścia statku z poprzedniego portu, jeżeli czas podróży jest krótszy niż dwadzieścia cztery godziny, lub jeżeli port zawinięcia nie jest znany lub jeżeli w czasie podróży nastąpiła zmiana portu zawinięcia natychmiast, gdy port zawinięcia stanie się znany. 15

2.3 Jeżeli trasa rejsu statku wycieczkowego wiedzie wyłącznie przez porty położone na terytorium państw Schengen, nie należy prowadzić żadnych kontroli granicznych, a statek może bez przeszkód zawijać do portów niebędących przejściami granicznymi. Załoga i pasażerowie takich statków zostają jednak poddani kontroli tylko wówczas, gdy jest to uzasadnione na podstawie oceny ryzyka związanego z bezpieczeństwem wewnętrznym i nielegalną imigracją. ; (b) w pkt 2.4 lit. e) akapit przed ramką otrzymuje brzmienie: e) w przypadku gdy statek wycieczkowy wychodzi z portu w państwie Schengen i kieruje się do innego portu w państwie Schengen, nie należy dokonywać żadnych kontroli wyjazdowych. Załoga i pasażerowie takich statków zostają jednak poddani kontroli tylko wówczas, gdy jest to uzasadnione na podstawie oceny ryzyka związanego z bezpieczeństwem wewnętrznym i nielegalną imigracją. ; (c) pkt 2.5 otrzymuje brzmienie: 2.5 Kapitan statku wycieczkowego lub, w razie jego nieobecności, agent armatora przekazuje odpowiedniej jednostce straży granicznej listy członków załogi i pasażerów najpóźniej dwadzieścia cztery godziny przed wejściem do portu lub najpóźniej w momencie wyjścia statku z poprzedniego portu, jeżeli czas podróży jest krótszy niż dwadzieścia cztery godziny, lub jeżeli port zawinięcia nie jest znany lub jeżeli w czasie podróży nastąpiła zmiana portu zawinięcia natychmiast, gdy port zawinięcia stanie się znany. Potwierdzenie odbioru (podpisany egzemplarz listy (list) lub elektroniczne potwierdzenie odbioru) zwraca się kapitanowi, który okazuje je na żądanie, gdy statek znajduje się w porcie.. (18) W części drugiej sekcja IV pkt 5 wprowadza się następujące zmiany: (a) w pkt 5.1 dodaje się lit. i) w brzmieniu: i) pkt 1.3 (obowiązek przedłożenia list pasażerów i członków załogi) nie ma zastosowania. Jeżeli lista osób na pokładzie została sporządzona zgodnie z dyrektywą Rady 98/41/WE w sprawie rejestracji osób podróżujących na pokładzie statków pasażerskich płynących do portów państw członkowskich Wspólnoty lub z portów państw członkowskich Wspólnoty, kapitan przekazuje kopię tej listy właściwemu organowi portu wejścia na terytorium państw członkowskich nie później niż 30 minut po wyjściu z portu państwa trzeciego. ; (b) dodaje się pkt 5.2 w brzmieniu: W przypadku gdy prom przybywający z państwa trzeciego, zawijający do więcej niż jednego portu w państwach członkowskich, przyjmuje na pokład pasażerów jedynie na pozostały etap podróży odbywany wewnątrz tego terytorium, pasażerowie ci zostają poddani odprawie wyjazdowej w porcie wyjścia oraz odprawie wjazdowej w porcie wejścia. Kontrola osób, które podczas takich zawinięć do portów znajdują się już na pokładzie promu i nie weszły na pokład w państwach członkowskich, odbywa się w porcie wejścia. Odwrotna procedura ma zastosowanie, gdy państwem docelowym jest państwo trzecie.. (19) W części drugiej sekcja IV dodaje się pkt 6 w brzmieniu: 16

6. Połączenia towarowe między państwami członkowskimi 6.1 Nie przeprowadza się odprawy granicznej połączeń towarowych między dwoma tymi samymi portami lub większą ich liczbą, usytuowanymi na terytorium państw Schengen, wykonywanych przez statki bez zawijania do jakichkolwiek portów położonych poza państwami Schengen i polegających na transporcie towarów. Załoga i pasażerowie takich statków zostają jednak poddani kontroli tylko wówczas, gdy jest to uzasadnione na podstawie oceny ryzyka związanego z bezpieczeństwem wewnętrznym i nielegalną imigracją.. 17