Łódź, 6.05.2014 r. Prof. dr hab. inż. Władysław Kamiński Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Politechnika Łódzka OCENA dorobku i rozprawy habilitacyjnej dr inż. Jarosława Gawdzika p.t. "Mobilność wybranych metali ciężkich w komunalnych osadach ściekowych " wykonanej w Politechnice Świętokrzyskiej. Informacje ogólne Dr inż. Jarosław Gawdzik ukończył studia na Politechnice Krakowskiej na Wydziale Chemii i Technologii Chemicznej w roku 1990. Stopień naukowy doktora nauk technicznych uzyskał w 2001 r. wykonując pracę pod kierunkiem Dr hab. inż. Marii Żygadło, prof. Pol. Św. nt. "Badania migracji substancji ropopochodnych w ośrodku porowatym w aspekcie zagrożenia wód podziemnych". Kariera zawodowa dr inż. Jarosława Gawdzika od 1990 roku jest związana Politechniką Świętokrzyską. Kolejne etapy pracy przechodził w Zakładzie Chemii Technicznej (1990-1991), Katedrze Technologii Wody i Ścieków (1993-2001) oraz Katedrze Inżynierii i Ochrony Środowiska, w której jest zatrudniony do tej pory. Ocena dorobku Głównym obszarem zainteresowań dr inż. Jarosława Gawdzika są zagadnienia migracji zanieczyszczeń w ośrodkach porowatych. Po doktoracie tej domenie badań poświęconych było kilka prac. Był to również główny temat pracy doktorskiej. Do tej tematyki zaliczyć można prace dotyczące rozprzestrzeniania się substancji ropopochodnych w gruncie. Model matematyczny oparto na nieustalonej dyfuzji z zanikającym źródłem zanieczyszczenia. Pozostałe prace są związane z aspektami mobilności metali ciężkich w osadach ściekowych określanej na podstawie analizy specjacyjnej. Temu zagadnieniu również poświęcono trzy rozdziały w monografiach współautorskich podanych w wykazie dorobku oraz monografię habilitacyjną.
2 W tematyce rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń, oceny zawartości metali ciężkich w osadach ściekowych oraz innych problemów inżynierii środowiska dr inż. Jarosław Gawdzik po doktoracie opublikował łącznie 35 prac w czasopismach wydawanych w Polsce. Są to czasopisma takie jak Gaz, Woda i Technika Sanitarna; Ekologia i Technika; Zeszyty Naukowe Politechniki Świętokrzyskiej; Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie; Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska; Ekologia i Technika; Inżynieria i Ochrona Środowiska; Structure and Environment; Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych; Polish Journal of Environmental Studies; Ecological Chemistry and Engineering S; Ochrona Środowiska oraz Problems of Sustainable Development. Ostatnie trzy czasopisma są notowane na liście JCR i posiadają IF. Cztery prace wymienione jako publikacje, powinny znaleźć się w wykazie prac prezentowanych na konferencjach ECOpola. Brak w wykazie, chociaż jednej publikacji w renomowanym czasopiśmie zagranicznym. Liczba cytowań bez autocytowań oraz indeks Hirscha wynoszą odpowiednio 3 i h=1. Sumaryczny IF=7,163 w roku składania wniosku oraz IF=3,509 w roku opublikowania pracy. Wskaźniki te są na bardzo niskim poziomie co potwierdza tezę o braku znaczących publikacji o charakterze międzynarodowym. Na pozytywną ocenę zasługuje znaczący udział habilitanta w rozdziałach monografii, których autorem lub współautorem był dr inż. Jarosław Gawdzik. W wykazie dorobku wymieniono ich cztery w międzynarodowych publikatorach. Dr inż. Jarosław Gawdzik jest współautorem 1 patentu. Autoreferat w zasadzie stanowi podsumowanie wyników doktoratu oraz monografii przedstawionej do oceny. Habilitant brał udział w jednym grancie badawczym finansowanym przez NCN, 6 projektów finansowanych przez Politechnikę Świętokrzyską. Koordynował projekt w ramach Programu Operacyjny Kapitał Ludzki. W wykazie współpracy z jednostkami przemysłowymi wymieniono 12 zakładów. Tym niemniej nie podano, w jakim zakresie była ta współpraca Ocena pracy habilitacyjnej Monografia przedstawiona do oceny nosi tytuł Mobilność wybranych metali ciężkich w osadach ściekowych wydanej nakładem Politechniki Świętokrzyskiej w serii
3 Monografie, studia, rozprawy o numerze ISSN 1897-2691 i zawiera 142 strony. W pracy wykorzystano łącznie 209 pozycji: literaturowych, akt normatywnych oraz strony internetowe. Monografia jest obszernym omówieniem wyników badań przeprowadzonych w 23 oczyszczalniach ścieków i dotyczących osadów ściekowych. Do badań pobierano 2 kg osadu po procesie higienizacji, poddawano je ekstrakcji sekwencyjnej prowadzonej w różnych warunkach w celu uzyskania czterech frakcji różniących się zawartością związków metali ciężkich. Zawartość określonej grupy metali badano przy wykorzystaniu spektroskopu absorpcji atomowej firmy Perkin- Elmer 3100 F-AAS. Metale, które były identyfikowane w następujących po sobie etapach ekstrakcji i analizy to Cu, Cr, Cd, Ni, Pb, Zn. Metale a właściwie ich związki chemiczne podzielono na metale mobilne te, które wykryto we frakcji I i II oraz metale niemonbilne wykrywane we frakcji III i IV. W zasadzie inne związki tych samych metali należały do frakcji I, II, III i IV. W monografii zaprezentowana jest próba uzyskania korelacji w pomiędzy różnymi wskaźnikami jakości osadu a wielkością oczyszczalni ścieków, jednakże uzyskane wskaźniki tych korelacji mogą być kwestionowane. Praca zawiera bardzo duży nakład badawczy przy niewielkim udziale hipotez naukowych. W moim przekonaniu brak jest w monografii pogłębionej naukowej analizy wyników badań. Ocena działalności dydaktycznej, organizacyjnej Dr inż. Jarosław Gawdzik prowadził zajęcia dydaktyczne z zakresu Inżynierii Środowiska z następujących przedmiotów: Chemia sanitarna, Oczyszczanie wody, Uzdatnianie wód podziemnych, Procesy jednostkowe w inżynierii środowiska, Modelowanie procesów jednostkowych, Rekultywacja gruntów, Remediacja środowiska gruntowo-wodnego, Eksploatacja stacji uzdatniania wody i oczyszczalni ścieków. Nie wiadomo, w jakim zakresie zajęcia były prowadzone tzn. czy były to wykłady, ćwiczenia, projektowanie czy też laboratoria. Takiej informacji, w dokumnetacji habilitanta nie podano. W punkcie dotyczącym opracowania nowych przedmiotów wymieniono: Analiza instrumentalna, Chemiczne zagrożenia środowiska, Procesy jednostkowe w inżynierii środowiska, Remediacja środowiska gruntowo-wodnego, Modelowanie procesów jednostkowych. Ponadto Dr inż. Jarosław Gawdzik był współautorem dwóch skryptów, opracował kilka nowych stanowisk laboratoryjnych oraz instrukcji obsługi. Pełni funkcję promotora
4 pomocniczego w przewodzie doktorskim Pani mgr inż. Joanny Długosz nt. Analiza porównawcza metod podczyszczania odcieków ze składowisk odpadów komunalnych. W tym przypadku można się domyślać, że przewód nie został zakończony. Był opiekunem Studenckiego Koła Naukowego Inżynierów Środowiska EKOLOG. Pełnił również liczne funkcje opiekuna praktyk oraz opiekuna roku. Brał czynny udział w Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej na Wydziale Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Świętokrzyskiej. Wykazał również swoją aktywność w uczelni pełniąc rolę przedstawiciela do Senatu Uczelni, członka Komisji Senackiej Komisji Dydaktyki i Spraw Studenckich oraz Uczelnianej Komisji Dyscyplinarnej dla Nauczycieli Akademickich. Ta część aktywności akademickiej jest znacząca i zasługuje na wyróżnienie. Wniosek końcowy Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 1 września 2011 r. Dziennik Ustaw Nr 196, Poz. 1165 w sprawie w sprawie kryteriów oceny osiągnięć osoby ubiegającej się o nadanie stopnia doktora habilitowanego podano, że miernikami oceny habilitanta są między innymi: 1. Autorstwo lub współautorstwo publikacji naukowych w czasopismach znajdujących się w bazie Journal Citation Reports (JCR). Autorstwo lub współautorstwo monografii, publikacji naukowych w czasopismach międzynarodowych lub krajowych innych niż znajdujące się w bazach lub na liście, o których mowa w 3 (Journal Citation Reports), dla danego obszaru wiedzy; 2. Osiągnięcia dydaktyczne i w zakresie popularyzacji nauki; 3. Członkostwo w międzynarodowych lub krajowych organizacjach i towarzystwach naukowych; 4. Opiekę naukową nad doktorantami w charakterze opiekuna naukowego lub promotora pomocniczego; 5. Staże w zagranicznych lub krajowych ośrodkach naukowych lub akademickich;
5 6. Recenzowanie projektów międzynarodowych lub krajowych oraz publikacji w czasopismach międzynarodowych i krajowych. Punkt 1: Biorąc pod uwagę przedstawioną do oceny dokumentację należy stwierdzić, że p. 1 został spełniony gdyż publikacje w 8 przypadkach są rejestrowane na liście JCR. Jednakże należy zauważyć, że cały dorobek publikacyjny łącznie z pracami z IF był opublikowany nakładem czasopism polskich wydawnictw. W dorobku przedstawiono również udziału w 20 konferencjach krajowych. Punkt 2: Kryterium jest spełnione i zasługuje na wyróżnienie. Punkt 3: W dokumentacji nie wymieniono żadnej organizacji naukowej, której członkiem byłby Dr inż. Jarosław Gawdzik. Punkt 4: Warunek został spełniony częściowo gdyż doktorat, jak należy się domyślać, nie został zakończony. Punkt 5: Habilitant odbył kilka krótkoterminowych staży w następujących ośrodkach naukowych: King s College, 1 15 VIII 1999, London; Senckenberg Museum für Naturkunde 8 9 XI 1999, Görlitz; Kalmar University 7 9 X, 2009; Kalmar. Punkt 6: Dr inż. Jarosław Gawdzik był recenzentem kilku publikacji krajowych, oraz współautorem 7 ekspertyz z obszaru Inżynierii Środowiska. Podsumowując ocenę dorobku i rozprawy habilitacyjnej Dr inż. Jarosława Gawdzika stwierdzam, iż wymagania nakreślone przez Rozporządzenie MNiSW oraz Ustawę o stopniach naukowych i tytule naukowym z dnia 14 marca 2003 r. (Dz. U. Nr 65, poz. 595, z późn. zm.) są spełnione, choć w minimalnym stopniu. Wnioskuję o nadanie stopnia doktora habilitowanego w dyscyplinie Inżynieria Środowiska Dr inż. Jarosławowi Gawdzikowi.