WYMAGANIA PODSTAWOWE I PONADPODSTAWOWE (ZAŁĄCZNIK do PSO z RELIGII) KLASA: V Szkoła Podstawowa Tytuł programu: Poznaję Boga i w Niego wierzę Wierzę w Boga Numer Programu: AZ-2-01/10 Data zatwierdzenia: 09.06.2010 r. Autorzy programu: ks. Jan Szpet i Danuta Jackowiak Wydawnictwo: Święty Wojciech, Poznań Blok tematyczny I. Bóg kocha ludzi. Wymagania Temat Podstawowe uczeń powinien: Ponadpodstawowe uczeń powinien: 1. Wielkość Boga umieć dostrzec piękno otaczającego go świata wyjaśnić słowo Stworzyciel, stworzenie wiedzieć, że Pan Bóg jest Stwórcą otaczającego go świata podać sposoby troski o piękno stworzonego świata i że świat powstał ex nihilo sformułować modlitwę uwielbienia za otaczający świat umieć opisać swoimi słowami, na czym polega piękno stworzonego świata 2. Bóg stworzył kobietę i mężczyznę wyjaśnić, na czym polega wyjątkowość człowieka wiedzieć, jaka prawda o Bogu i człowieku jest zawarta na kartach Pisma Świętego wymienić cechy charakteryzujące kobietę i mężczyznę podać definicję pojęcia szacunek włączyć się w modlitwę dziękczynną rozumieć, na czym polega wywyższenie człowieka spośród innych stworzeń 3. Świętość życia wiedzieć, na czym polega miłość Pana Boga względem człowieka wymienić zadania, jakie człowiek otrzymał od Pana Boga rozumieć, że życie każdego człowieka jest największym darem 4. Nieposłuszeństwo Bogu źródłem nieszczęść człowieka wiedzieć, że nieposłuszeństwo nie prowadzi do dobra, ale do zła rozumieć symbolikę biblijną występującą w opisie kuszenia w raju wyjaśnić, na czym polegało zło, którego dopuścili się pierwsi ludzie zna sposoby troski o życie podaje przykłady troski o życie człowieka na różnych jego etapach podać definicję: grzechu oraz grzechu pierworodnego wskazać, że także w obecnych czasach ludzie odchodzą od Pana Boga podjąć refleksję nad własnym postępowaniem
5. Miłość Boga jest większa od naszych grzechów wiedzieć, że każdy zły czyn pociąga konkretne konsekwencje znać obietnicę pozostawioną przez Boga ludziom po opuszczeniu przez nich raju wiedzieć, w jaki sposób Bóg spełnił obietnicę wyjaśnić tekst Rdz 3, 15 podać przykłady potwierdzające prawdę o tym, że Bóg nigdy nie opuszcza człowieka wyjaśnić, w jaki sposób Bóg wspomaga człowieka w walce ze złem umieć zaśpiewać piosenkę jako dziękczynienie za miłość Boga do człowieka. II. Bóg opiekuje się ludźmi 6. Skutki grzechu wyjaśnić, dlaczego człowiek najczęściej nie myśli o skutkach popełnionych grzechów i jak to może wpływać na życie znać historię Abla i Kaina wymienić cechy charakteryzujące obu braci rozumieć, że w sakramencie pojednania może doświadczyć spotkania z miłosiernym Bogiem umieć sobie przypomnieć warunki sakramentu pojednania 7. Bóg pragnie ocalać historia Noego 8. Obraz ludzkiej pychy wieża Babel 9. Dobry Ojciec wspomaga nas w walce ze złem 10. Jak umacniać własną wiarę? 11. Wiara w Boga źródłem błogosławieństwa wymienić dobre cechy charakteru człowieka odpowiedzieć na pytania do tekstu biblijnego wiedzieć, jakim człowiekiem był Noe wyjaśnić przyczyny i sens potopu wyjaśnić, dlaczego Pan Bóg ocalił Noego wiedzieć, co buduje i co niszczy wspólnotę między ludźmi znać perykopę biblijną o wieży Babel interpretować tekst biblijny wyjaśnić skutki pychy w życiu człowieka wymienić osoby, które w codziennym życiu służą mu pomocą wiedzieć, że Bóg zawsze przychodzi z pomocą człowiekowi; wspiera go w walce ze złem rozumieć, że człowiek, choć pragnie czynić dobro, nie zawsze potrafi je robić wiedzieć, że może rozwijać własną wiarę rozumieć, że wiara jest łaską Bożą, z którą człowiek powinien współdziałać wiedzieć, że Abraham jest nazywany ojcem wszystkich wierzących podać treść obietnicy danej przez Boga Abrahamowi oraz wyjaśnia sposób, w jaki Bóg ją wypełnił rozumieć potrzebę zaufania Bogu wiedzieć, jaka kara spotkała Kaina umieć odmawiać Koronkę do Miłosierdzia Bożego rozumieć pojęcie: przymierze porównać umowy zawierane między ludźmi z treścią przymierza, którą Bóg zawarł z człowiekiem wybrać cechę charakteru, nad którą pragnie pracować w nadchodzącym tygodniu podjąć refleksję nad przyjaźnią Pana Boga wobec niego wiedzieć, co oddala współczesnego człowieka od ludzi i od Boga wymienić sposoby powrotu do przyjaźni z ludźmi i z Bogiem wymienić postawy, jakie powinny cechować chrześcijanina znać pojęcie: sakramenty wyjaśnić, jakie dary otrzymuje poprzez sakrament chrztu świętego, pokuty i pojednania oraz Eucharystii potrafić określić, na czym polega rola Kościoła w umacnianiu wiary jego członków wskazać, dlaczego konieczne jest rozwijanie wiary dostrzec sens działań zmierzających do umocnienia wiary oraz zna sposoby radzenia sobie z problemami, które mogą te działania utrudniać potrafić wykazać związek między Abrahamem a Jezusem Chrystusem opisać, czego uczy nas wiara Abrahama wymienić wydarzenia, w których ujawniło się posłuszeństwo Abrahama wobec Boga
12. Patriarcha Jakub potrafić opowiedzieć o rodzinie oraz wydarzeniach z życia Jakuba znać przyczyny i przebieg konfliktu między Jakubem a Ezawem uzasadnić, dlaczego Jakub jest wzorem oddania Bogu 13. Józef otoczony Bożą opieką 14. Narów Wybrany w niewoli egipskiej 15. Powołanie Mojżesza wiedzieć, kim był Józef potrafić wymienić najważniejsze wydarzenia z jego życia wskazać w historii Józefa wydarzenia świadczące o Bożej opiece wiedzieć, jak i dlaczego zmieniała się sytuacja potomków Jakuba w Egipcie potrafić opowiedzieć o życiu rodzin izraelskich w niewoli egipskiej rozumieć, że wiara w Boga pomogła Izraelitom przeżyć czas niewoli wiedzieć, kim był Mojżesz znać okoliczności ocalenia Mojżesza od śmierci 16. Pascha Izraelitów wiedzieć, na czym polegało przygotowanie do wyjścia Izraelitów z Egiptu znać plagi egipskie rozumieć, że były one znakami działającego Boga umieć opowiedzieć, w jaki sposób Bóg za pośrednictwem Mojżesza wyzwolił swój lud z niewoli 17. Wędrówka ku Ziemi Obiecanej 18. Jezus ratuje człowieka z niewoli grzechu 19. Pragniemy pogłębiać więź z Bogiem potrafić wyjaśnić przyczyny niepokoju Izraelitów podczas wędrówki przez pustynię opisać, w jaki sposób Bóg troszczył się o Izraelitów podczas wędrówki do Ziemi Obiecanej rozumieć sytuację Mojżesza jako przywódcy ludu wypełniającego wolę Boga porównać paschę Izraelitów i Paschę chrześcijan wiedzieć, że łaska Boża ratuje człowieka z niewoli grzechu określić, w jaki sposób człowiek wierzący odpowiada na zaproszenie do życia we wspólnocie z Bogiem i ludźmi dzielić się z innymi doświadczeniem wiary wyjaśnić, w jaki sposób chrześcijanin utrwala relację z Bogiem rozumieć potrzebę osobistej więzi z Bogiem potrafić wykazać, w oparciu o dzieje Jakuba, że wiara w Boga pomaga człowiekowi w pokonywaniu lęków i radzeniu sobie z różnymi doświadczeniami życia rozumieć, że Józef jest figurą Chrystusa potrafi wykazać podobieństwo wydarzeń z życia Józefa i Jezusa ocenić własne postępowanie w świetle postawy Józefa wobec Boga i bliźnich wiedzieć, że świadomość Bożej Opatrzności pomaga człowiekowi w akceptacji rzeczywistości i opanowywaniu negatywnych emocji rozumieć, na czym polega niewola wewnętrzna (uzależnienia, nałogi) i zna sposoby jej zapobiegania powierzyć Bogu ludzi będących w niewoli zła lub cierpienia wyjaśnić rolę Mojżesza w dziejach Izraela rozumieć sens imienia Bożego: Jestem, Który Jestem biorąc przykład z Mojżesza, chcieć umacniać swoją relację z Bogiem potrafić wyjaśnić znaczenie baranka paschalnego rozumieć, że Bóg opiekuje się swoim ludem w każdym czasie i prowadzi wierzących w Niego ku pełnej wolności potrafić wymienić znaki obecności Boga wśród swego ludu wędrującego do Ziemi Obiecanej rozumieć, że dla chrześcijan Ziemią Obiecaną jest niebo, do którego prowadzi nas Chrystus wyjaśnić analogię między przejściem przez Morze Czerwone a chrztem świętym; manną na pustyni a Eucharystią, wodą ze skały a łaską Bożą, Ziemią Obiecaną a niebem rozumieć, że Chrystus Zmartwychwstały przez swe sakramenty prowadzi ku wolności i daje ludziom ocalenie angażować się w przygotowanie i przebieg modlitewnego spotkania z Bogiem wyrażać wdzięczność Bogu za otrzymane dobro
III. Bóg zawiera przymierze z ludem 20. Przymierze Boga ze swoim ludem opowiedzieć o przymierzu, jakie Bóg zawarł z Izraelitami po ich wyjściu z Egiptu określić wzajemne zobowiązania Boga i Jego ludu, wynikające z przymierza rozumieć, że przymierze na Synaju jest wyrazem miłosiernej i wiernej miłości Boga do ludzi podać przymioty Boga, ujawniające się w wydarzeniu zawarcia przymierza uzasadnić potrzebę trwałej więzi z Bogiem 21. Nowe przymierze w Jezusie Chrystusie 22. Żyć według Dekalogu 23. Niewierność Izraelitów potrafić omówić okoliczności zawarcia Nowego Przymierza rozumieć związek między słowami Przymierze i Testament rozumieć potrzebę zasad regulujących życie ludzi wiedzieć, że wierność Bożym przykazaniom jest potwierdzeniem wiary w Boga i ufności w Jego troskę o ludzi uzasadnić, że Dekalog jest wyrazem miłości i troski Boga o człowieka rozumieć przesłanie zawarte w tekście biblijnym o złotym cielcu ukazać, jak można odnieść do życia ludzi prawdę o niewierności Izraelitów i Bożym przebaczeniu wymienić starotestamentowe zapowiedzi Nowego Przymierza wyjaśnić analogię między Starym a Nowym Przymierzem wyrazić wolę trwania w przymierzu z Bogiem wyjaśnić konieczność formacji własnego sumienia do zachowania przymierza z Bogiem ocenić własne postępowanie w świetle Dekalogu potrafić wykazać dialogiczny charakter wiary w Boga ocenić własne postępowanie w świetle Dekalogu IV. Bóg posyła Jezusa 24. Ratunek w krzyżu Chrystusa wyjaśnić analogię między wężem miedzianym na pustyni a krzyżem Chrystusa uzasadnić, że Nowe Przymierze z Jezusie Chrystusie jest ratunkiem dla błądzącego człowieka wiedzieć, że grzech głęboko rani człowieka 25. Być wiernym Bogu wymienić przykłady dochowania wierności przymierzu z Bogiem omówić Jezusowe znaki wierności Bogu wiedzieć, że Bóg ofiaruje każdemu swą łaskę jako pomoc na drodze wiary 26. Święci wzorem świętości 27. Bóg obecny w historii zbawienia wyjaśnić, dlaczego Bóg wzywa człowieka do świętości wskazać, jak realizować wezwanie do świętości potrafić scharakteryzować świętego człowieka porządkować i umieć wyjaśnić wydarzenia Bożej interwencji w historii zbawienia wymienić przejawy miłości Boga w historii zbawienia wiedzieć, że Bóg daje obietnicę zbawienia człowieka i wypełnia ją rozumieć sens i symbolikę Chrystusowego krzyża wyjaśnić, dlaczego człowiek potrzebuje łaski Bożej i nawrócenia podjąć refleksję nad treścią przyrzeczeń chrzcielnych wskazać, jak rozwijać postawę wierności złożonym obietnicom, czerpiąc wzór z wierności Boga omówić postawę wierności Bogu na przykładzie błogosławionej Matki Teresy z Kalkuty znać zadania ucznia Jezusa i wiedzieć, w jaki sposób wypełniać je w rodzinie, szkole, parafii wymienić zadania proroków wyjaśnić, kim jest obiecany Mesjasz przygotować swoje spotkania z Jezusem w Eucharystii
28. Ziemia Zbawiciela opisać położenie i ukształtowanie powierzchni Palestyny wyjaśnić nazwę ojczyzny Jezusa wymienić nazwy: rzeki, jezior i najważniejszych miast związanych z życiem i działalnością Chrystusa wyliczyć rośliny i zwierzęta występujące na terenie Ziemi Świętej w czasach biblijnych 29. Jan Chrzciciel zapowiada Mesjasza 30. Jezus pragnie narodzić się w naszym sercu 31. Chrystus przyjdzie na końcu czasów 32. Emmanuel - Bóg z nami 33. Godność ludzkiego życia 34. Życie Świętej Rodziny 35. Jezus wzorem posłuszeństwa wyjaśnić okoliczności narodzenia i działalności Jana Chrzciciela wiedzieć, że Jan Chrzciciel przygotowywał naród na przyjście Mesjasza proponować, jak przeżyć adwentowe oczekiwanie na narodzenie Pana Jezusa wiedzieć, że Maryja jest Matką obiecanego Mesjasza zdefiniować pojęcie Adwent wymienić działania Maryi związane z Jej oczekiwaniem na narodzenie Jezusa scharakteryzować postawę Maryi analizować i interpretować tekst biblijny dotyczący powtórnego przyjścia Chrystusa wyjaśnić, na czym polega oczekiwanie na powtórne przyjście Chrystusa wymienić postawy człowieka oczekującego na nadejście Chrystusa wymienić osoby, które oddały hołd Nowonarodzonemu wyjaśnić, kim dla pasterzy i mędrców był Pan Jezus porównać okoliczności narodzenia Pana Jezusa z dzisiejszą tradycją bożonarodzeniową wyjaśnić znaczenie wybranych zwyczajów wskazać najważniejsze elementy przygotowań do świąt Bożego Narodzenia wymienić źródła historyczne mówiące o Jezusie uzasadnić, ze Jezus Chrystus jest Bogiem i człowiekiem wymienić osoby tworzące Świętą Rodzinę uporządkować wydarzenia z życia Rodziny z Nazaretu opowiedzieć o życiu Świętej Rodziny wyjaśnić, na czym polega posłuszeństwo Bogu uzasadnić, dlaczego człowiek powinien być posłuszny Bogu scharakteryzować człowieka posłusznego Bogu 36. Zbawiciel Królem znać proroctwo mesjańskie dotyczące królowania Boga wiedzieć, że Jezus zapoczątkował królestwo Boże, w którym On sam jest Królem wymienić cechy tego królestwa scharakteryzować wybrane elementy życia społecznego za czasów Jezusa analizować i interpretować przypowieść o dobrym Samarytaninie proponować sposoby realizacji przesłania przypowieści w dzisiejszym życiu wyjaśnić, że nawrócenie polega na przemianie życia kształtować w sobie potrzebę ciągłego nawracania porównać adwent Maryi z naszym oczekiwaniem na narodzenie Pana Jezusa planować własne działania adwentowe wskazać, jak rozwijać postawę miłości względem Boga i bliźniego przedstawić, w jaki sposób należy kształtować postawę odpowiedzialności za swoje życie znać proroctwa zapowiadające Mesjasza uzasadnić, że w Dzieciątku Jezus wypełniły się Boże obietnice dotyczące Mesjasza zdefiniować pojęcie Wcielenie wyjaśnić znaczenie Wcielenia dla godności człowieka scharakteryzować relacje panujące w Rodzinie Jezusa dokonać refleksji dotyczącej swojego miejsca i roli w rodzinie podać przykłady posłuszeństwa Jezusa Ojcu Niebieskiemu znać proroctwa dotyczące posłuszeństwa Sługi Bożego wyjaśnić, na czym polega królowanie Chrystusa wymienić przykłady udziału Ludu Bożego w misji królewskiej Chrystusa
V. Bóg naucza przez Jezusa VI. Bóg działa przez Jezusa 37. Jezus Kapłanem znać obietnice Boże o Kapłanie doskonałym wyjaśnić rolę kapłana w Starym Testamencie wiedzieć, że Jezus Chrystus jest Najwyższym Kapłanem 38. Nauczyciel i Prorok 39. Do czego podobne jest Królestwo Boże? 40. Słowo Boże światłem 41. Ewangeliczne błogosławieństwa 42. Żyć w świetle Ewangelii 43. Jezus wobec cierpiących 44. Chrystus zaspokaja ludzki głód 45. Pośród życiowych burz 46. Zbawiciel jest Panem życia 47. Zbawcze Dzieło Jezusa znać proroctwa zapowiadające nadejście Sługi Bożego scharakteryzować działalność nauczycielską Jezusa uzasadnić, dlaczego Jezusa nazywamy Nauczycielem rozumieć, że warunkiem przynależności do królestwa Bożego jest nawrócenie i wiara, przyjęcie Ewangelii wymienić sposoby budowania i umacniania królestwa Bożego wyjaśnić znaczenie królestwa Bożego jako najwyższej wartości w życiu człowieka podać przykłady realizowania zasad królestwa Bożego w codziennym życiu wiedzieć, że słowo to wyraz mocy Bożej Bóg przez nie poucza i nieustannie działa dla naszego zbawienia potrafić odpowiedzieć na Boże wezwanie modlitwą i czynem określić znaczenie i sens ośmiu błogosławieństw odkrywać świat wartości, płynących z ewangelicznych błogosławieństw przedstawić sposoby realizacji błogosławieństw w codziennym życiu wyrazić i uzasadnić potrzebę budowania relacji z Jezusem poprzez modlitwę, liturgię i sakramenty uzasadnić potrzebę dzielenia się Ewangelią z innymi ludźmi wyjaśnić istotę uzdrowień dokonywanych przez Jezusa uzasadnić potrzebę powierzania słabości duszy i ciała Jezusowi w modlitwie oraz sakramentach pojednania i namaszczenia chorych wymienić sposoby troski chrześcijanina o cierpiących uzasadnić związek rozmnożenia chleba z Eucharystią rozumieć konieczność modlitwy o wiarę wyjaśnić, dlaczego wspólnie z Jezusem łatwiej można przezwyciężyć trudności, cierpienie wymienić przykłady ewangelicznych opisów wskrzeszeń wyjaśnić zbawczy sens śmierci Chrystusa uzasadnić, dlaczego Eucharystia jest pokarmem na życie wieczne wskazać wydarzenia biblijne o męce, śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa w liturgii scharakteryzować misję Chrystusa Najwyższego Kapłana wyjaśnić, dlaczego Jezus Chrystus jest Kapłanem na wieki umieć zaplanować swój udział w misji kapłańskiej Chrystusa wyjaśnić posłannictwo Chrystusa jako Nauczyciela i Proroka wymienić sposoby udziału chrześcijanina w prorockiej misji Kościoła wyrazić i uzasadniać potrzebę pracy nad własnym charakterem wyjaśnić prawdę o wewnętrznym dynamizmie królestwa Bożego uzasadnić potrzebę dawania każdego dnia świadectwa wierności słowu Bożemu podejmować wezwanie do nawrócenia i korzystania z sakramentu pokuty, pojednania i Eucharystii kształtować umiejętność interpretacji ludzkiego doświadczenia w świetle nauczania Chrystusa określić sposób realizacji błogosławieństw przez św. Tomasza Morusa podejmować chęć formowania postawy osobistego świadectwa wiary wyjaśnić, na czym polega zdrowie duszy wyjaśnić chrześcijański sens cierpienia w życiu człowieka wyjaśnić, dlaczego uczestnictwo w Eucharystii jest trwaniem w Jezusie i stanowi gwarancję udziału w Jego obietnicach wskazać, w jaki sposób może dawać świadectwo wiary w zbawczą moc i miłość Jezusa wyjaśnić, dlaczego wiara jest warunkiem osiągnięcia życia wiecznego potrafić wyjaśnić, dlaczego modlitewna pamięć o zmarłych jest obowiązkiem chrześcijanina uzasadnić znaczenie liturgicznego świętowania męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa jako uobecnienie zbawczego dzieła
48. Każdy dzień z Jezusem 49. Wielbimy Boga modlitwą 50. Świadectwo naszej wiary wskazać, w jaki sposób możemy spotkać się z Chrystusem w codziennym życiu wyjaśnia, dlaczego z Jezusem łatwiej można przezwyciężyć trudności życia potrafić uzasadnić, dlaczego modlitwa spełnia ważną rolę w życiu chrześcijanina określić, kiedy i w jaki sposób możemy wielbić Boga modlitwą wiedzieć, że jest wezwany do dawania świadectwa wiary wszędzie, gdzie przebywa określić, kim jest Jezus w świetle prawdy o Wniebowstąpieniu określić, czym jest modlitwa uwielbienia określić znaczenie czynnego udziału we Mszy Świętej jako uwielbienia składanego Bogu Ojcu przez Jezusa wskazać, w jaki sposób może dawać świadectwo wiary w zbawczą moc i miłość Jezusa