EGZEMPLARZ ARCHIWALNY RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej da,opis OCHRONNY WZORU UŻYTKOWEGO (21) Numer zgłoszenia: 114185 (22) Data zgłoszenia: 07.07.2003 (19) PL (n)62362 (13) Y1 (51) IntCI. C25D 17/00 (2006.01) C25D 17/02 (2006.01) C25F 7/00 (2006.01) C23G 3/00 (2006.01) (54) Galwaniczny zespół wannowy (73) Uprawniony z prawa ochronnego: Instytut Mechaniki Precyzyjnej, Warszawa, PL (43) Zgłoszenie ogłoszono: 10.01.2005 BUP 01/05 (45) O udzieleniu prawa ochronnego ogłoszono: 30.06.2006 WUP 06/06 (72) Twórca(y)wzoru użytkowego: Józef Panasiuk, Warszawa, PL Aleksander Nakonieczny, Warszawa, PL Andrzej Wojnar, Warszawa, PL Henryk Kopiec, Lublin, PL CM CO CO CM CO
1U1 85 ^ (otbq)v Galwaniczny zespół wannowy Przedmiotem wzoru użytkowego jest galwaniczny zespół wannowy służący do takich operacji galwanotechnicznych jak elektrochemiczne odtłuszczanie, odrdzewianie i aktywacja powierzchni oraz elektrochemiczne osadzanie. Po wyżej wymienionych operacjach następuje intensywne płukanie obrabianego wsadu w wodzie gorącej i w wodzie zimnej. Znane zespoły galwaniczne służące do wyżej wymienionych operacji składają się z technologicznej wanny prądowej, wyposażonej w elektrody podłączone elektrycznie jako anody oraz zawieszkę do umieszczania na nich obrabianego wsadu. Technologiczna wanna prądowa wykonana jest w zasadzie z tworzywa chemoodpornego, przykładowo polipropylenu. Co najmniej dwie pozostałe wanny służą do płukania wsadu i są wykonane ze stali kwasoodpornej, przy czym jedna z tych wanien służy do płukania wsadu w wodzie gorącej a druga do płukania w wodzie zimnej. Galwaniczne zespoły tego typu są proste w wykonaniu ale mają wiele wad i nie dają pożądanych efektów nie tylko w zakresie podstawowych operacji technologiczno-prądowych ale też
-2- w zakresie płukania po zasadniczych operacjach technologicznych. W celu poprawy efektów płukania próbowano stosować do tego celu w galwanotechnice myjki ultradźwiękowe, co dawało znacznie lepsze wyniki ale myjka ultradźwiękowa złożona z wanny wyposażonej w generator ultradźwięków jest urządzeniem dosyć drogim, co w efekcie końcowym znacznie podrażało cały proces technologiczny. Myjka jest droga głównie z uwagi na to, że drogi jest generator impulsów. Wanienki myjek ultradźwiękowych wykonywane są ze stali, najczęściej ze stali kwasoodpornej, a przetworniki ultradźwięków montowane są w nich i przytwierdzane najczęściej pod dnem myjki. Prądowe wanny technologiczne wykonywano z tworzyw chemoodpornych i próby montowania pod ich dnem przetworników ultradźwiękowych nie dawały założonych efektów, gdyż sztuczne tworzywo chemoodporne tłumiło drgania ultradźwiękowe. Istota galwanicznego zespołu wannowego według wzoru użytkowego składającego się z wanny technologicznej z elektrodami podłączonymi elektrycznie jako anody i z zawieszką wsadu elektrycznie podłączoną jako katoda oraz z co najmniej dwu następnych wanien służących do płukania wsadu w wodzie gorącej i zimnej, polega na tym, że ma generator ultradźwięków o częstotliwości 20-50KHz usytuowany, odok wanny technologicznej a każda z wanien do płukania ma przetworniki ultradźwiękowe zasilane elektrycznie z generatora ultradźwięków, przy czym w technologicznej wannie przetworniki ultradźwięków umieszczone są w jej wnętrzu i zamocowane do jej dna, zaś w pozostałych wannach przetworniki ultradźwięków umieszczone są na zewnątrz tych wanien płuczących pod ich dnami i zamocowane do odpowiadającego im dna. Galwaniczny zespół wannowy według wzoru użytkowego umożliwia
-3- wykorzystanie korzystnego działania w procesach galwanotechnicznych ultradźwięków. W galwanizerniach średniej wielkości, gdzie operacje galwaniczne nie są zautomatyzowane nie są prowadzone jednocześnie ale w pewnej kolejności, przykładowo po operacji odtłuszczania następuje operacja płukania w gorącej wodzie, a później płukanie w zimnej. Taka kolejność operacji stwarza możliwość zastosowania w galwanicznym zespole wannowym tylko jednego generatora ultradźwięków i w dodatku nie o zwiększonej mocy, co znacznie obniża koszty budowy i zakupu zespołu wannowego. Umieszczenie przetworników ultradźwiękowych w wannach płuczących umożliwia bardzo dokładne wypłukanie obrabianych elektrochemicznie wsadów przykładowo odtłuszczonych, odrdzewionych itp. Umieszczenie przetwornika ultradźwięków we wnętrzu prądowej wanny technologicznej umożliwia wykorzystanie pozytywnego oddziaływania ultradźwiękowego, wzbudzania elektrolitu na takie procesy elektrochemiczne jak elektrochemiczne odtłuszczanie, odrdzewianie, aktywację powierzchni i elektrochemiczne osadzanie warstw metalowych. Przedmiot wzoru użytkowego uwidoczniono bliżej na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schemat zespołu w widoku z przodu a fig. 2 przedstawia schemat zespołu w widoku z góry. Galwanotechniczny zespół wannowy składa się z prostopadłościennej, technologicznej wanny 1. wykonanej z tworzywa chemoodpornego, na przykład z polipropylenu, wanny 2 do płukania wsadu w wodzie gorącej i wanny 3 do płukania wsadu w wodzie zimnej, które to wanny 2 i 3 są wykonane ze stali kwasoodpornej. Obok technologicznej prądowej wanny 1_ ustawiony jest generator ultradźwięków 4. Generator ultradźwięków 4 jest zasilany prądem sieciowym a na wyjściu daje prąd o częstotliwości 20-50kHz. We wnętrzu wanny technologicznej 1 po obu jej stronach zawieszone są elektrody 5, które
-4- elektrycznie zasilane są jako anody. We wnętrzu technologicznej wanny 1 i w jej części środkowej jest zawieszona zawieszka 6 podłączona elektrycznie jako katoda, przeznaczona do zawieszania na niej obrabianych przedmiotów. Wszystkie wanny 1, 2 i 3 wyposażone są w przetworniki ultradźwięków 7 zasilane elektrycznie z jednego wspólnego generatora 4. W wannie technologicznej 1. przetworniki ultradźwięków 7 umieszczone są w jej wnętrzu przy dnie, a w wannach 2 i 3 przeznaczonych do płukania przetworniki ultradźwięków 7 są umieszczone na zewnątrz pod ich dnami.
1 U1 85 Zastrzeżenie ochronne Galwaniczny zespół wannowy składającego się z wanny technologicznej z elektrodami podłączonymi elektrycznie jako anody i z zawieszką wsadu elektrycznie podłączoną jako katoda oraz z co najmniej dwu następnych wanien służących do płukania wsadu w wodzie gorącej i zimnej, znamienny tym, że ma generator/4 Ultradźwięków o częstotliwości 20-5 OKHz usytuowany obok wanny technologicznej /li a każda z wanien[2fij3[do płukania ma przetworniki ultradźwiękowe \l_ J zasilane elektrycznie z generatora ultradźwięków /4,/ przy czym w technologicznej wannie 11) przetworniki ultradźwięków\l_ [umieszczone są w jej wnętrzu i zamocowane do jej dna, zaś w pozostałych wannach/2/i ^ przetworniki ultradźwięków\l_/umieszczone są na zewnątrz tych wanien (lj i/3/ pod ich dnami i zamocowane do odpowiadającego im dna.
1U185 {-)& Fig. 1 (-)0- (+)0-1 7 + + 4- IU= ^T r^ + + + I & 0 r 1 I r# i 0 0 i i or 0 i J 20-50 khz t±z 3-7 7 ]Ul L^fJ l1_?~ju 9- > Fig. 2