PROCEDURY POSTĘPOWANIA W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH ZESPÓŁ SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH NR 2 IM. KRÓLA JANA III SOBIESKIEGO W LEGIONOWIE ROK SZKOLNY 2013/2014 1
PODSTAWY PRAWNE STOSOWANYCH PROCEDUR: 1. Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o postępowaniu w sprawach nieletnich /Dz. U z 1982 r. Nr 35 poz. 228 z p. zm. tekst jednolity Dz. z 2002 roku Nr 22 poz. 109 z p. zm./ 2. Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi /Dz. U. Nr 35, poz. 230 z p. zm./ 3. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji /Dz. U. Nr 30 poz. 179 z p. zm./ 4. Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii /Dz. U. z 2003 r. Nr 24, poz. 198/ 5. Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty /Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 z p. zm./ 6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 roku w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem /Dz. U. Nr 26, poz. 226 ze zm./ 7. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 roku o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych /Dz. U. z 1996 r. nr 10, poz. 55 z p. zm./ 8. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach /Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 z p. zm./ 9. Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 roku o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży /Dz. U. z 1993 r. Nr 17 poz. 78/ 2
PROCEDURY NR 1 - w przypadku, gdy nauczyciel stwierdza, że uczeń palił papierosy na terenie szkoły lub w jej pobliżu. NR 2 - w przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje się uczeń będący pod wpływem alkoholu lub środków odurzających NR 3 - w przypadku gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk. NR 4 w przypadku gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły substancję przypominająca wyglądem narkotyk. NR 5 - w przypadku agresywnego zachowania ucznia. NR 6 - wobec ucznia - ofiary czynu karalnego. NR 7 - wobec ucznia - sprawcy czynu karalnego. NR 8 - w przypadku kradzieży NR 9 w przypadku niszczenia mienia szkolnego lub prywatnego na terenie szkoły NR 10 - w przypadku znalezienia na terenie szkoły broni, materiałów wybuchowych, podejrzanej paczki lub innych niebezpiecznych substancji czy przedmiotów. NR 11 - w przypadku uczennicy w ciąży NR 12 - w przypadku zaistnienia wypadku ucznia w czasie zajęć edukacyjnych. NR 13 w przypadku gdy uczeń dokona samookaleczenia na terenie szkoły NR 14 - w sytuacji próby samobójczej ucznia NR 15 w przypadku śmierci ucznia. Załącznik nr 1 wzór notatki dotyczącej zdarzenia. W każdym przypadku nauczyciel/pracownik szkoły zobowiązany jest do sporządzenia notatki dotyczącej zdarzenia. 3
NR 1 PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU, GDY NAUCZYCIEL/PRACOWNIK SZKOŁY STWIERDZA, ŻE UCZEŃ PALIŁ PAPIEROSY NA TERENIE SZKOŁY LUB W JEJ POBLIŻU 1. Nauczyciel/pracownik szkoły, który zauważy ucznia palącego papierosy odnotowuje ten fakt w zeszycie, znajdującym się w pokoju pedagoga. 2. Pedagog informuje wychowawcę klasy, który przeprowadza rozmowę z uczniem w obecności rodziców/prawnych opiekunów. 3. Jeżeli sytuacja taka zdarzyła się pierwszy raz, uczeń zostaje zobowiązany przez wychowawcę/pedagoga/psychologa do wykonania plakatu, referatu, prezentacji lub pogadanki w klasie na temat szkodliwości palenia papierosów. 4. W przypadku ponownego stwierdzenia, iż uczeń pali papierosy rodzice/prawni opiekunowie i uczeń podpisują pouczenie o konsekwencjach prawnych palenia papierosów w miejscach publicznych. 5. Jeżeli sytuacja nadal się powtarza dyrektor szkoły informuje policję, z prośbą o podjęcie działań w stosunku do ucznia. 4
NR 2 PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU, GDY NAUCZYCIEL/PRACOWNIK SZKOŁY PODEJRZEWA, ŻE NA TERENIE SZKOŁY ZNAJDUJE SIĘ UCZEŃ BĘDĄCY POD WPŁYWEM ALKOHOLU LUB ŚRODKÓW ODURZAJĄCYCH 1. Nauczyciel/pracownik szkoły powiadamia wychowawcę klasy i dyrektora szkoły o swoich przypuszczeniach. 2. Nauczyciel odizolowuje ucznia od reszty klasy, ale ze względów bezpieczeństwa nie pozostawia go samego; stwarza warunki, w których nie będzie zagrożone życie ani zdrowie ucznia. 3. Dyrektor szkoły wzywa lekarza w celu stwierdzenia stanu trzeźwości bądź odurzenia; jednocześnie informuje i wzywa rodziców/prawnych opiekunów do zgłoszenia się do szkoły i niezwłocznego odebrania dziecka. 4. Gdy rodzice/prawni opiekunowie odmówią odebrania dziecka, o pozostaniu ucznia w szkole czy przewiezieniu do placówki służby zdrowia albo przekazaniu go do dyspozycji policji decyduje lekarz, po ustaleniu aktualnego stanu zdrowia ucznia i w porozumieniu z dyrektorem szkoły. W tym czasie uczeń pozostaje pod opieką wskazanego przez dyrektora pracownika szkoły. 5. Jeżeli sytuacja powtórzy się, dyrektor szkoły powiadamia Policję oraz Sąd Rodzinny. Dalsze postępowanie podlega kompetencjom tych instytucji. 5
NR 3 PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU GDY NAUCZYCIEL/PRACOWNIK SZKOŁY PODEJRZEWA, ŻE UCZEŃ POSIADA SUBSTANCJĘ PRZYPOMINAJĄCĄ NARKOTYK 1. Nauczyciel w obecności innej osoby (wychowawca, pedagog, dyrektor, itp.) ma prawo żądać, aby uczeń przekazał mu substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni (we własnej odzieży), ewentualnie innych przedmiotów budzących podejrzenie, co do ich związku z poszukiwaną substancją. Nauczyciel nie ma prawa samodzielnie wykonywać czynności przeszukania odzieży ani teczki ucznia - jest to czynność zastrzeżona wyłącznie dla policji. 2. O swoich spostrzeżeniach powiadamia dyrektora szkoły, który wzywa rodziców/prawnych opiekunów do natychmiastowego stawiennictwa. Rodzice/prawni opiekunowie nie mogą zabrać dziecka do domu, ponieważ policja musi wykonać z nieletnim czynności procesowe. 3. W przypadku, gdy uczeń, mimo wezwania, odmawia przekazania nauczycielowi substancji i pokazania zawartości teczki/kieszeni, dyrektor szkoły wzywa policję, która przeszukuje odzież i przedmioty należące do ucznia oraz zabezpiecza znalezioną substancję i zabiera ją do ekspertyzy. 4. Do czasu przyjazdu policji, uczeń powinien zostać odizolowany przez nauczyciela tak, aby nie miał możliwości ukrycia, wyrzucenia czy przekazania substancji innej osobie. 5. Jeżeli uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel, po odpowiednim zabezpieczeniu, zobowiązany jest bezzwłocznie przekazać ją wezwanej policji. Wcześniej próbuje ustalić, w jaki sposób i od kogo, uczeń nabył substancję. 6
NR 4 PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU GDY NAUCZYCIEL/PRACOWNIK SZKOŁY ZNAJDUJE NA TERENIE SZKOŁY SUBSTANCJĘ PRZYPOMINAJĄCA WYGLĄDEM NARKOTYK 1. Nauczyciel/pracownik szkoły zabezpiecza, zachowując środki ostrożności, substancję przed dostępem do niej osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do czasu przyjazdu policji, próbuje (o ile to możliwe w zakresie działań pedagogicznych) ustalić, do kogo należy znaleziona substancja. 2. Nauczyciel/pracownik szkoły powiadamia o zaistniałym zdarzeniu dyrektora szkoły, który wzywa policję. 3. Po przyjeździe policji dyrektor niezwłocznie przekazuje zabezpieczoną substancję i informacje dotyczące szczegółów zdarzenia. 7
NR 5 PROCEDURA POSTĘPOWANIA NAUCZYCIELA W PRZYPADKU AGRESYWNEGO ZACHOWANIA UCZNIA 1. Nauczyciel/pracownik szkoły który zauważy agresywne zachowanie ucznia, odizolowuje go od pozostałych uczniów. 2. Nauczyciel/pracownik szkoły powiadamia wychowawcę klasy lub pedagoga o zaistniałym zdarzeniu. 3. Wychowawca lub pedagog przeprowadza rozmowę z uczniem, ustala okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia. 4. Wychowawca lub pedagog informuje i wzywa rodziców/prawnych opiekunów do zgłoszenia się do szkoły i niezwłocznego odebrania dziecka. 5. Jeżeli sytuacja powtórzy się, dyrektor szkoły powiadamia policję. 8
NR 6 PROCEDURA POSTĘPOWANIA WOBEC UCZNIA - OFIARY CZYNU KARALNEGO 1. Nauczyciel odizolowuje ucznia poszkodowanego od sprawców. 2. Nauczyciel lub pielęgniarka udzielają pierwszej pomocy bądź wzywają lekarza, jeśli uczeń doznał obrażeń wymagających interwencji lekarskiej. 3. Nauczyciel niezwłocznie powiadamia dyrektora szkoły. 4. Wychowawca bądź dyrektor powiadamia rodziców/prawnych opiekunów ucznia o zdarzeniu; jeżeli stan dziecka tego wymaga wzywa ich do odbioru dziecka ze szkoły. 5. Dyrektor informuje policję w przypadku, kiedy istnieje konieczność zabezpieczenia śladów przestępstwa, ustalenia okoliczności i ewentualnych świadków zdarzenia. 6. Uczeń objęty zostaje wsparciem psychologa. 9
NR 7 PROCEDURA POSTĘPOWANIA WOBEC UCZNIA - SPRAWCY CZYNU KARALNEGO LUB PRZESTĘPSTWA 1. Nauczyciel/pracownik szkoły, który uzyskał informację o popełnieniu czynu karalnego lub przestępstwa bądź będący świadkiem zdarzenia niezwłocznie powiadamia dyrektora o popełnionym czynie/przestępstwie. 2. Pedagog/psycholog lub wychowawca ustala okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia; zatrzymuje sprawcę jeżeli jest znany i przebywa na terenie szkoły. 3. Wychowawca powiadamia rodziców/opiekunów prawnych ucznia o zdarzeniu. 4. Dyrektor szkoły informuje policję w przypadku, gdy sprawa jest poważna (np. rozbój, uszkodzenie ciała, cyberprzemoc itp.) lub w przypadku gdy nieletni sprawca nie jest uczniem szkoły i jego tożsamość nie jest znana. 5. Dyrektor szkoły zabezpiecza ewentualne dowody lub przedmioty mogące pochodzić z przestępstwa i przekazuje je policji. 10
NR 8 PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU KRADZIEŻY 1. O fakcie kradzieży uczeń powiadamia wychowawcę klasy/pracownika szkoły. 2. Wychowawca przeprowadza rozmowę z uczniem i ewentualnymi świadkami zdarzenia oraz sprawdza nagrania z monitoringu. 3. Wychowawca informuje dyrektora szkoły o zaistniałej sytuacji. 4. Wychowawca powiadamia rodziców/prawnych opiekunów poszkodowanego. 5. Dyrektor powiadamia policję o zdarzeniu. Dalsze postępowanie podlega kompetencjom tej instytucji. 11
NR 9 PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU NISZCZENIA MIENIA SZKOLNEGO I PRYWATNEGO 1. Nauczyciel/pracownik szkoły, który uzyska informację o dewastacji lub stwierdzi dewastację mienia przez ucznia, ustala okoliczności zdarzenia, dokonuje oglądu miejsca, w którym wystąpiła szkoda i próbuje ustalić sprawcę. 2. Nauczyciel/pracownik szkoły informuje wychowawcę i dyrektora szkoły o zdarzeniu. 3. Jeżeli sprawca czynu jest znany, wychowawca wzywa rodziców/prawnych opiekunów ucznia. Rodzice/prawni opiekunowie zobowiązani są do pokrycia kosztów naprawy lub odkupienia zniszczonego mienia. 4. W przypadku odmowy współpracy przez ucznia i rodziców/prawnych opiekunów lub braku możliwości ustalenia sprawcy zdarzenia dyrektor szkoły powiadamia policję. 12
NR 10 PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU ZNALEZIENIA NA TERENIE SZKOŁY BRONI, MATERIAŁÓW WYBUCHOWYCH, PODEJRZANEJ PACZKI LUB INNYCH NIEBEZPIECZNYCH SUBSTANCJI CZY PRZEDMIOTÓW. 1. Nauczyciel/pracownik szkoły, zachowując środki ostrożności, zabezpiecza przedmioty/substancje nieznanego pochodzenia przed dostępem osób niepowołanych oraz przed ewentualnym zniszczeniem do czasu przyjazdu policji. 2. Nauczyciel/pracownik szkoły powiadamia dyrektora szkoły o zaistniałym zdarzeniu. 3. Dyrektor szkoły wzywa policję; po przyjeździe policji przekazuje zabezpieczone przedmioty/substancje. 4. W przypadku stwierdzenia zagrożenia dyrektor szkoły podejmuje decyzję o ewakuacji ludzi i mienia. Po ogłoszeniu ewakuacji dyrekcja zobligowana jest do udostępnia policji pomieszczeń w celu ich przeszukania. 5. Jeżeli dojdzie do akcji ewakuacyjnej lub ratowniczej, należy zastosować się do poleceń osób kierujących akcją. 6. Nauczyciel odbywający zajęcia z daną grupą jest zobowiązany przebywać z uczniami przez cały czas trwania akcji ewakuacyjnej lub ratowniczej i kontrolować liczbę uczniów oraz skład osobowy grupy. 13
NR 11 PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU UCZENNICY W CIĄŻY 1. Uczennica w ciąży oraz po urodzeniu dziecka objęta zostaje pomocą psychologiczno pedagogiczną na terenie szkoły. Wychowawca klasy, we współpracy z pedagogiem i psychologiem zaleca właściwe dla uczennicy formy pomocy i wsparcia (organizacyjnego, psychologicznego, materialnego). 2. Wychowawca informuje rodziców/prawnych opiekunów o formach pomocy, z jakich może skorzystać uczennica. Są to: - pomoc psychologiczno pedagogiczna; - możliwość spełniania obowiązku szkolnego poza szkołą; - indywidualne nauczanie; - indywidualny tok nauki. 3. Dyrektor szkoły, wychowawca i rodzice/prawni opiekunowie podejmują działania niezbędne do przyznania uczennicy, zależnie od dokonanego wyboru, zgody na spełnianie obowiązku szkolnego poza szkołą, indywidualnego nauczania lub indywidualnego toku nauki. 4. Szkoła udziela uczennicy pomocy i wsparcia - organizacyjnego, psychologicznego i materialnego. 14
NR 12 PROCEDURA POSTĘPOWANIA W SYTUACJI ZAISTNIENIA WYPADKU UCZNIA W CZASIE TRWANIA ZAJĘĆ LEKCYJNYCH 1. Nauczyciel/pracownik szkoły, będący świadkiem wypadku, niezwłocznie zapewnia poszkodowanemu opiekę udziela pierwszej pomocy i sprowadza fachową pomoc medyczną. 2. Nauczyciel/pracownik szkoły natychmiast zawiadamia dyrektora szkoły o wypadku. 3. O wypadku, dyrektor lub upoważniona przez niego osoba, natychmiast zawiadamia: - rodziców/prawnych opiekunów ucznia; - pracownika służby bezpieczeństwa i higieny pracy; - społecznego inspektora pracy; - organ prowadzący szkołę; - radę rodziców. 4. O wypadku śmiertelnym, ciężkim i zbiorowym, dyrektor szkoły lub upoważniona przez niego osoba, zawiadamia niezwłocznie prokuratora i kuratora oświaty. 5. O wypadku, do którego doszło w wyniku zatrucia, dyrektor szkoły lub upoważniona przez niego osoba, zawiadamia niezwłocznie państwowego inspektora sanitarnego. 6. Dyrektor szkoły zabezpiecza miejsce wypadku, do czasu rozpoczęcia prac przez zespół powypadkowy. 7. Zespół przeprowadza postępowanie powypadkowe i sporządza dokumentację powypadkową, w tym protokół powypadkowy. 8. Każdy wypadek zostaje odnotowany w rejestrze wypadków, który prowadzi dyrektor szkoły. 9. Dyrektor szkoły omawia z nauczycielami i pracownikami szkoły okoliczności i przyczyny wypadku oraz ustala środki niezbędne do zapobieżenia im. ZESPÓŁ POWYPADKOWY: 1. Członków zespołu powypadkowego powołuje dyrektor szkoły. 2. W skład zespołu wchodzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor pracy. Jeżeli z jakichkolwiek powodów nie jest możliwy udział w pracach zespołu jednej z tych osób, dyrektor szkoły powołuje w to miejsce innego pracownika szkoły, przeszkolonego w zakresie bhp. Jeżeli z jakichkolwiek powodów nie jest możliwy udział w pracach zespołu ani pracownika służby bezpieczeństwa i higieny pracy, ani społecznego inspektora pracy w skład zespołu wchodzi dyrektor szkoły oraz pracownik szkoły, przeszkolony w zakresie bhp. 3. Przewodniczącym zespołu jest pracownik służby bhp, społeczny inspektor pracy lub inny wskazany przez dyrektora pracownik szkoły. 15
NR 13 PROCEDURA POSTĘPOWANIA W SYTUACJI GDY UCZEŃ DOKONA SAMOOKALECZENIA NA TERENIE SZKOŁY 1. Nauczyciel udziela pierwszej pomocy uczniowi, który dokonał samookaleczenia i wzywa pielęgniarkę/lekarza. 2. Nauczyciel informuje wychowawcę i dyrektora szkoły o zdarzeniu. 3. Pedagog/psycholog, jeżeli stan zdrowia dziecka na to pozwala, przeprowadzają rozmowę z uczniem. 4. Wychowawca bądź dyrektor szkoły bezzwłocznie zawiadamia i wzywa rodziców/prawnych opiekunów ucznia do odbioru dziecka ze szkoły. 5. Jeżeli rodzice/prawni opiekunowie odmówią odebrania dziecka ze szkoły, o pozostawieniu ucznia czy przewiezieniu do placówki służby zdrowia decyduje lekarz, po ustaleniu aktualnego stanu zdrowia dziecka i w porozumieniu z dyrektorem. W tym czasie dziecko pozostaje pod opieką wyznaczonego przez dyrektora pracownika szkoły. 6. Wychowawca przekazuje rodzicom/prawnym opiekunom wykaz placówek świadczących pomoc specjalistyczną i zobowiązuje rodzica/prawnego opiekuna do kontaktu z poradnią. 7. W przypadku gdy sytuacja powtórzy się, dyrektor szkoły powiadamia pisemnie Sąd Rodzinny. 16
NR 14 PROCEDURA POSTĘPOWANIA W SYTUACJI PRÓBY SAMOBÓJCZEJ UCZNIA 1. Nauczyciel/pracownik szkoły otacza opieką ucznia znajdującego się w kryzysie, nie pozostawia go samego i próbuje przeprowadzić w bezpieczne, ustronne miejsce. 2. Nauczyciel zbiera wstępne informacje o okolicznościach zdarzenia. 3. Nauczyciel/pracownik szkoły informuje dyrektora szkoły o zdarzeniu. 4. Jeżeli jest taka konieczność, dyrektor szkoły wzywa karetkę pogotowia i policję. 5. Dyrektor szkoły informuje rodziców/prawnych opiekunów o zdarzeniu i wzywa ich do szkoły. 6. Dyrektor szkoły przekazuje ucznia: - pod opiekę rodziców/prawnych opiekunów i informuje ich o niezbędnej konsultacji psychiatrycznej (informuje o placówkach specjalistycznych); - odpowiednim instytucjom (np. policji) jeżeli przyczyną zagrożenia jest sytuacja domowa ucznia. 7. Po powrocie do szkoły uczeń zostaje objęty pomocą psychologiczno pedagogiczną. 17
NR 15 PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU ŚMIERCI UCZNIA 1. O śmierci ucznia, która miała miejsce na terenie szkoły lub w związku z zajęciami szkolnymi rodziców/prawnych opiekunów informuje dyrektor szkoły lub osoba przez niego upoważniona. 2. O śmierci ucznia, która miała miejsce na terenie szkoły lub w związku z zajęciami szkolnymi dyrektor szkoły lub upoważniona przez niego osoba, zawiadamia niezwłocznie prokuratora i kuratora oświaty. 3. Dyrektor informuje nauczycieli o śmierci ucznia na Radzie Pedagogicznej. 4. Wychowawcy przeprowadzają rozmowę z uczniami na forum klasy, otaczając ich wsparciem i opieką. 5. Szkoła stwarza uczniom możliwość uczestniczenia w ceremonii pogrzebowej. 6. Uczniowie zostają poinformowani o możliwości uzyskania indywidualnej pomocy i wsparcia pedagoga i psychologa oraz otrzymują wykaz instytucji świadczących pomoc specjalistyczną. 18
Załącznik nr 5 NOTATKA DOTYCZĄCA ZDARZENIA Imię i nazwisko ucznia... Klasa... Data... Wychowawca klasy... Świadkowie zdarzenia :......... Opis zdarzenia:... Notatkę sporządził:... data... 19