POLSKI ZWIĄZEK GŁUCHYCH

POLSKI ZWIĄZEK GŁUCHYCH Zarząd Główny SPRAWOZDANIE z działalności statutowej Polskiego Związku Głuchych za 2013 rok Czerwiec, 2014 rok

Częśd liczbowa do sprawozdania z działalności statutowej PZG - informacje ogólne częśd pierwsza - INFORMACJE OGÓLNE STAN ZAREJESTROWANYCH 2013 I.1 Podopieczni w tym: niesłyszący słabosłyszący a. Członkowie 15046 do 18 roku życia 50 52 dorośli od lat 19-60 4810 3351 dorośli powyżej 60 lat 3767 2581 osoby słyszące 435 b. osoby niezrzeszone 20512 do 18 roku życia 418 325 dorośli od lat 19-60 5132 5759 dorośli powyżej 60 lat 4303 4342 osoby słyszące 233 OGÓŁEM 35558 niesłyszący 18515 w tym: słabosłyszący 16375 słyszący 668 II.1. Liczba głuchoniewidomych 161 II.2. Liczba podopiecznych komunikujących się w j. migowym 16455 II.3. Członkowie według przynależności do kół a. członkowie zwyczajni kół terenowych i zakładowych 14690 b. członkowie zwyczajni kół szkolnych 59 c. członkowie wspierający w tym: 57 - osoby fizyczne 55 - osoby prawne 2 II.4 Liczba członków PZG z orzeczonym stopniem 14282 niepełnosprawności: 1474 - znacznym - umiarkowanym 10930 - lekkim 1878 II.5 Liczba członków PZG z wykształceniem: -brak danych kobiety mężczyźni 367 - bez wykształcenia 207 153 - minimum podstawowym 1812 1812 - zawodowym 3633 3992 - średnim 1351 1161 - wyższym 412 349 III. 1. Liczba oddziałów PZG 16 III. 2. Liczba kół PZG ogółem w tym: 82 terenowych 79 zakładowych 1 szkolnych 2 III. 3. Liczba grup związkowych 8 2

W roku 2013 odnotowano zmniejszenie stanu zarejestrowanych podopiecznych o 9 050 osób, co stanowi 20,40 % w stosunku do roku ubiegłego. Stan członków zrzeszonych w kołach terenowych i zakładowych zmniejszył się o 4 196 osób, tj. o 22,30 % w stosunku do roku 2012. Stan członków zrzeszonych w kołach szkolnych zwiększył się o 7 osób, czyli o 13,5 % w stosunku do roku ubiegłego. Liczba członków PZG ogółem z orzeczonym stopniem o niepełnosprawności uległa zmniejszeniu o 4 014 osób, czyli 22 % w stosunku do roku 2012. Zasłużeni działacze i pracownicy PZG w roku 2013 zostali odznaczeni i wyróżnieni: - Złotą Odznaką Honorową PZG 21 osób - Srebrną Odznaką Honorową - 26 osób Kapituła Odznaczeo Polskiego Związku Głuchych nadała ponadto 2 tytuły Prezesa Honorowego Oddziału Polskiego Związku Głuchych. częśd druga - U S Ł U G I Całoroczna pomoc i rehabilitacja niesłyszących w placówkach PZG Wykonanie 2013 I. Liczba placówek 1. II. 1.Liczba terenowych ośrodków rehabilitacji i wsparcia społecznego niesłyszących 2. Liczba placówek kulturalno-oświatowych (świetlice, domu kultury, kluby k-o) Bezrobotni niesłyszący i osoby nieaktywne zawodowo (Jeżeli brak jest możliwości podania danych liczbowych prosimy o opis problemu) 3 Koła Terenowe, 7 Oddziałów- brak danych (Urząd Pracy nie prowadzi takiej statystyki- KT Krosno; Osoby niesłyszące nie chcą się rejstrowad w UP, bo mają obawy, że zostaną im zabrane renty, ponieważ są aktywne zawodowo i chcą szukad pracy- KT Jarosław; nie ma osób zaresjtrowanych w PUP jako bezrobotnie, kilka osób posiadających renty socjalne szuka pracy- KT Dębica; osoby z naszej placówki w większości pracują lub utrzymują się z rent socjalnych/ inwalidzkich. Ciągle w celu poprawienia warunków materialnych, częśd z nich szuka pracy- KT Przemyśl; szacujemy, że w PZG KT Sanok jest ok. 25 osób bezrobotnych i szukających pracę w tym ok. 4 osoby nie mają żadnego źródła dochodu- KT Sanok; UP nie prowadzi ewidencji L, powstały inne stowarzyszenia, PZG nie jest jedynym stowarzyszeniem działającym na rzecz niesłyszących- O/ Podlaski; 58 69 3

Tłumacze jęz. migowego wspierali os. niesłyszące w szukaniu pracy. Oddział realizował projekt Certyfikowany Rzemieślnik. W ramach projektu zrealizowano 1.doradztwo zawodowe i psychologiczne, 2.świadectwa czeladniczego potwierdzającego posiadanie kwalifikacji w zawodzie glazurnik, złotnik, monter zabudowy i robót wykooczeniowych, ząswiadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego, 3.odpłatne staże w wymiarze 6 miesięcy oraz pomoc w uzyskaniu zatrudnienia O/ Zachodniopomorski; W związku z sytuacją, jaka panuje w okół PZG, osoby szukające pracy nie zgłaszały chęci zmiane swojej pozycji zawodowej- O/ Śląski; Oddział nie prowadzi statystyk, które odzwieciedlałyby rzeczywistą sytuację lubuskich członków i podopiecznych PZG w zakresie bezrobocia- O/Lubuski; Na terenie Oddziału Dolnośląskiego nie ma osób bez stałych dochodów, ponieważ większośd członków i podopiecznych w 2013 roku posiadała renty. Ponadto, jeśli zgłaszają się osoby, które szukają pracy, otrzymują wsparcie, które w większości przypadków kooczy się zatrudneniem ww. osób. O/ Dolnośląski) kobiety mężczyźni - Liczba bezrobotnych i poszukujących pracę 456 502 w tym: osoby posiadające renty socjalne 306 270 III Usługi podstawowe indywidualne 1 Liczba usług dotyczących spraw indywidualnych - ogółem w 89 368 tym: 1.1 zatrudnienia i pracy 17 694 1.2 ochrony zdrowia 15 010 1.3 socjalno-bytowych, nauki i rehabilitacji dzieci, życia 47 017 codziennego 1.4 Liczba porad prawnych i obywatelskich 8 200 IV. Usługi podstawowe - grupowe 1. Zajęcia rozwojowo-poznawcze w kołach zainteresowao Liczba kół zainteresowao ogółem,w tym: 307 plastyczne 30 komputerowe- 37 majsterkowicza 10 praktycznej pani 20 zdrowego żywienia 20 bibliotekarsko czytelnicze 24 filmowo video 12 fotograficzne 15 seniora 30 rekreacji ruchowej 19 sportowe 23 szachowe 20 tenisa stołowego 9 Inne 40 2. Liczba zajęd w kołach zainteresowao uczestników rocznie (zajęcia / uczestnicy) 6397/56134 3. Zespoły artystyczne (liczba / członków) 5/53 - liczba występów 31 - liczba zajęd-prób / uczestników rocznie 146/936 4

4. Tłumaczenie i omawianie programów TV (wiadomości, filmy, publicystyka i inne wybrane) (liczba spotkao / uczestników rocznie) 3951/61389 5.Tłumaczenie i omawianie artykułów z prasy, broszur, aktów prawnych (liczba spotkao / uczestników rocznie) 2343/31583 6. Zajęcia integracyjno kulturalno oświatowe konkursy turnieje quizy imprezy sportowo-rekreacyjne - spotkania okazjonalne akademie wystawy prace społeczne zabawy taneczne kino teatr itd. (liczba imprez / uczestników rocznie) 2455/48612 w tym: imprezy sportowo-rekreacyjne (liczba imprez / uczestników rocznie) 125/2917 7. Turystyka liczba imprez turystyczno-krajoznawczych / liczba 113/2914 uczestników V. Usługi specjalistyczne rehabilitacja dodatkowa 1. Turnusy rehabilitacyjne (liczba / uczestnicy) 13/245 2. Szkolenia specjalistyczne, wykłady, kursy z zakresu profilaktyki i ochrony zdrowia (liczba szkoleo / uczestnicy) 215/8152 3. Zajęcia profilaktyczno-rehablitacyjne (gimnastyka korekcyjne i inne) 422/915 (liczba zajęd/liczba uczestników) 4. Zajęcia logopedyczne, psychologiczne, dwiczenia korekcji mowy 663/665 (liczba zajęd / liczba uczestników) 5. Domy dziennego pobytu (liczba placówek / liczba osób) 2/50 Oddz.Zachodniopomorski i Oddz.Wielkopolski 6. Warsztaty terapii zajęciowej (liczba placówek / liczba osób) 2/60 Oddz.Łódzki i KT w Radomiu VI. Kursy języka migowego 1. PJM (liczba kursów/liczba uczestników) 31/332 W tym SKOGiG- Oddz. Łódzki 2. SJM (liczba kursów/liczba uczestników 127/1348 grupy zawodowe: urzędnicy, nauczyciele, instruktorzy prawa jazdy, służba zdrowia i inni VII Wolontariat 1. Liczba wolontariuszy zaangażowanych w działalnośd placówek PZG / liczba godzin pracy wolontariuszy 155/15871 VIII. Wykaz pracowników oddziału (łącznie z ośrodkami rehabilitacji i wsparcia społecznego oraz kołami terenowymi, ogółem, w tym: 175 5

1. a) kadra specjalistyczna (liczba osób / liczba etatów) 149/117,66 - w tym: tłumacze języka migowego (liczba osób) 100 2. b) kadra finansowo księgowa i pomocnicza (liczba osób / liczba etatów) 26/16,01 3. Osoby zatrudnione na umowach zlecenia lub kontraktach (liczba osób) 354 IX. Środki finansowe pozyskane w roku sprawozdawczym, w tym: pozyskana ogółem kwota 13 479 928,69 1. PFRON 2 767 987,55 2. Ministerstwo Kultury i Dzidzictwa Narodowego 30 000,00 ZG Świat Ciszy 3. Władze lokalne i samorządowe 1 027 009,15 w tym ZG PZG 18.500,00 4. Warsztaty terapii zajęciowej 986 400,00 5. Działalnośd gospodarcza tylko Oddziały 1 527 127,72 6. Działalnośd odpłatna - tylko Oddziały 625 324,14 7. Inne dotacje w tym z Unii Europejskiej 4 171 838,76 8. Darowizny 619 925,93 9. Składki Członkowskie 482 615,00 10. 1% 63 876,97 11. Inne środki (m.in. czynsze, wpisowe, współpraca z innymi stowarzyszeniami i inne w tym 40 tys. ZG) 1 177 823,47 INFORMACJE 7 grudnia 2013 r. w Warszawie odbyło się spotkanie 7 organizacji pozarządowych i fundacji działających na rzecz osób głuchych i słabosłyszących. Na spotkaniu tym, którego inicjatorem był Polski Związek Głuchych podjęto decyzję o powołaniu Koalicji Niesłyszących (jako nieformalnej grupy). Do głównych zadao Koalicji Niesłyszących należy walka z dyskryminacją w środowisku głuchych i słabosłyszących. PZG podejmuje również szereg działao, których celem jest wprowadzenie realnej możliwości wyboru edukacji dwujęzycznej w szkołach dla Głuchych. Zarząd Główny brał udział w szeregu spotkao w Ministerstwie Edukacji Narodowej, konsultował także przygotowywanie arkuszy egzaminacyjnych dla uczniów niesłyszących. Mając na względzie potrzeby środowiska osób niesłyszących i reagując na zgłaszane przez nich potrzeby w zakresie komunikowania się w Polskim Języku Migowym Zarząd Główny podjął decyzję o rozpoczęciu prowadzenia kursów PJM we wszystkich jednostkach organizacyjnych PZG w całej Polsce, a także rozpoczął proces certyfikacji z zakresu PJM. W 2013 r. Zarząd Główny PZG był członkiem Komisji Zdrowia oraz Komisji Polityki Społecznej i rodziny. W ramach tych dwóch komisji regularnie uczestniczyliśmy w posiedzeniach Podkomisji stałej ds. zdrowia publicznego i Podkomisji stałej ds. osób Niepełnosprawnych. Ponadto Zarząd Główny PZG brał czynny udział w posiedzeniach Komisji Infrastruktury oraz Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży 13 kwietnia w ZG PZG odbyła się debata Forum Młodych. W spotkaniu uczestniczyło Prezydium PZG oraz młodzi przedstawiciele środowiska niesłyszących z całej Polski. W czasie debaty zostały omówione następujące postulaty: - stworzenie funkcji Rzecznika Praw Głuchych przy ZG PZG, - zmiana graficzna strony internetowej ZG PZG uwzględniającej informacje z poszczególnych działów np. prawo socjalne, edukacja, kultura i sztuka, 6

- tłumaczenie na PJM dokumentów strategicznych np. statut PZG, - informowanie o bieżących działaniach PZG, - stworzenie słownika terminów urzędowych w języku migowym, - stworzenie możliwości składania do PZG sugestii bieżących potrzeb, problemów, ważnych kwestii dla środowiska, - prowadzenie kursów przygotowawczych dla lektorów i przygotowanie programów nauczania w PJM, - inicjowanie działao zmierzających do zwiększenia zatrudnienia osób niesłyszących, - lobbowanie zmian prawnych na rzecz osób Głuchych, w tym wprowadzenie systemu nauczania dwujęzycznego. Zarząd Główny PZG podjął również szereg działao zmierzających do poprawy dostępności osób głuchych do prawa jazdy. Najważniejszymi postulatami poruszanymi przez Zarząd Główny są: -możliwośd ubiegania się o prawo jazdy kategorii wyższych niż A i B, - możliwośd z korzystania i finansowania tłumacza języka migowego podczas egzaminu na prawo jazdy w wojewódzkich ośrodkach ruchu drogowego, - możliwośd tłumaczenia testów egzaminacyjnych na Polski język migowy, - możliwośd korzystania z tłumacza podczas egzaminu praktycznego, - możliwośd szkolenia kierowców w polskim języku migowym, - praktyka związana z wpisem do prawa jazdy obowiązku prowadzenia w aparatach Słuchowych. Ze względu na nieuznane rozliczenia dotacji z 2009r. ZG nie mógł występowad z wnioskami do PFRON, dlatego nie korzystał z żadnych dotacji z PFRON. ZESPÓŁ DS. ORGANIZACYJNO-PROJEKTOWYCH Powołany w grudniu 2012 r. Zespół ds. Organizacyjno-Projektowych w 2013 roku zrealizował następujące projekty ogólnopolskie oraz międzynarodowe. 1. Międzykulturowe mosty zjednoczonej Europy - projekt o charakterze ponadnarodowym, wymiana młodzieżowa w Armenii finansowana z Programu Młodzież w Działaniu (sześd paostw europejskich), dotyczyła obywatelstwa europejskiego i przyszłości Europy, w którym uczestniczyli przedstawiciele z Polski, Armenii, Bułgarii, Chorwacji, Gruzji i Mołdawii. Podczas wymiany młodzieżowej odbyły się prezentacje kultur narodowych, warsztaty dziennikarskie, filmowe, plastyczne, dyskusje, praca w grupach. Dzięki wzajemnemu poznawaniu wiele stereotypów zostało przełamanych. Uczestnicy z Polski z ogromnym zaangażowaniem przekazywali swoim kolegom z innych krajów wiedzę o kulturze Głuchych oraz języku migowym. 2. Graj, ucz się, łącz i nauczaj - projekt o charakterze ponadnarodowym. Wymiana młodzieżowa na Litwie poruszająca tematy integracji polsko litewskiej, integracji osób słyszących z niesłyszącymi, tożsamości kulturowej i językowej. Sfinansowany został przez Polsko-Litewski Fundusz Wymiany Młodzieży. Projekt zrealizował Zarząd Główny Polskiego Związku Głuchych w partnerstwie z Ośrodkiem Szkolno-Wychowawczym dla Głuchych w Warszawie wraz z Zespołem Szkół Zawodowych w Dieveniškių w partnerstwie z Litewskim Ośrodkiem Edukacyjnym dla Głuchych i Słabosłyszących oraz Wileoskim Centrum Rehabilitacji Zawodowej dla Głuchych. W spotkaniu na Litwie wzięło udział 24 osoby z Polski i Litwy, które reprezentowały cztery kultury: polską, litewską, Głuchych w Polsce, Głuchych na Litwie. Głównym celem projektu była integracja środowisk młodzieżowych Polski i Litwy oraz nawiązanie trwałej współpracy pomiędzy organizacjami. 3. Kampania społeczna Cichy Obywatel projekt o charakterze ogólnopolskim ze szczególnym uwzględnieniem m.st. Warszawy finansowany przez UM Warszawy. Priorytetowym celem ogólnym projektu była pomoc w zrozumieniu os. Głuchych, jako 7

społeczności charakteryzującej się odrębną kulturą i językiem, funkcjonującej w Polsce bezgłośnie i niezauważenie. Kampania społeczna miała na celu otwarcie drogi do nawiązania komunikacji osób słyszących z niesłyszącymi oraz zwiększenia szans osób Głuchych na normalne funkcjonowanie w społeczeostwie poprzez zachęcenie osób słyszących do zauważenia i podejmowania kontaktu z cichymi obywatelami. Zrealizowanymi celami szczegółowymi projektu były: - kreowanie pozytywnego wizerunku głuchego obywatela; a w perspektywie długofalowej pozytywnego wizerunku PZG, - propagowanie kultury i języka osób Głuchych, - wyrównywanie szans osób Głuchych, - integrowanie osób Głuchych ze środowiskiem społecznym, - kreowanie właściwego sposobu postrzegania i przestrzegania praw osób Głuchych. 4. Aktywna młodzież mieszka w Warszawie - projekt o charakterze lokalnym finansowany przez UM Warszawy, polegający na dofinansowaniu trzech projektów młodzieżowych (koordynacja, pomoc merytoryczno-formalna dla młodzieży i nauczycieli, uczestnictwo w spotkaniach, nadzór i ewaluacja realizowanych przez młodzież projektów). Dzięki projektowi nawiązano ścisłą współpracę z Ośrodkami Szkolno Wychowawczymi w Warszawie 5. Zajęcia ze stepu irlandzkiego dla dzieci i młodzieży niesłyszącej W ramach projektu nawiązaliśmy partnerstwo ze szkołą taoca irlandzkiego IREE. Zadaniem Zarządu Głównego była pomoc w rekrutacji uczestników zajęd wśród uczniów warszawskich szkół. W 2013 r. Zarząd Główny PZG nawiązał kontakt z organizacjami, które zaowocowały współpracą i licznymi partnerstwami: - nawiązanie współpracy ze szkołą zawodową w Hiszpanii przyjęcie stażystki do PZG w ramach programu Erasmus, -współpraca i koordynowanie pracy wolontariuszy, - nawiązanie współpracy ze szkołami dla głuchych w Warszawie, - współpraca z organizacjami działającymi na rzecz środowiska głuchych: Fundacja Kultury Bez Barier, Fundacja Orange, muzea oraz teatry. W 2013 r. Zarząd Główny PZG uzyskał akredytację instytucji koordynującej i przyjmującej wolontariuszy w ramach Wolontariatu Europejskiego oraz brał udział w pilotażowym projekcie zatrudnienia wspomaganego Trener pracy jako sposób na zwiększenie zatrudnienia osób niepełnosprawnych. BEZROBOCIE W okresie sprawozdawczym liczba bezrobotnych i poszukujących pracy uległa zmniejszeniu o 496 osób w stosunku do roku 2012 i wyniosła 958 osób, w tym 456 kobiet i 502 mężczyzn. Z uzyskanych danych wynika, że liczba bezrobotnych niesłyszących jest niewielka. Ośrodki PZG podejmowały szereg działao mających na celu przeciwdziałanie bezrobociu oraz łagodzenie jego skutków poprzez: - współpracę z Wojewódzkimi Urzędami Pracy oraz organizacjami zajmującymi się podwyższaniem kwalifikacji zawodowych, - wyszukiwanie ofert pracy, pomoc w przygotowywaniu CV, - działania promocyjne mające na celu przedstawienie niesłyszącego pracownika jako pełnowartościowego i wykwalifikowanego do pracy w wyuczonym zawodzie, np. poprzez rozmowy z pracodawcami, tłumaczenia na targach pracy, - pomoc z zakresu zagadnieo prawa pracy oraz w uzupełnianiu dokumentacji, 8

- organizację kursów zawodowych. Podobnie jak w zeszłym roku Oddziały podejmowały szereg działao zmierzających przeciwdziałaniu bezrobociu oraz łagodzeniu jego skutków przez podejmowanie różnorakich akcji. Oddziały z kilku województw biorą udział w projekcie Staż w Administracji Publicznej realizowanym przez Fundację Instytut Rozwoju Regionalnego z PFRON. Celem projektu jest aktywizacja zawodowa osób głuchych poprzez m.in. organizację staży w administracji publicznej. Dodatkowym efektem stażu jest budowanie pozytywnego wizerunku osób głuchych w urzędach. Poza stażami w projekcie przewidziane są szkolenia, konsultacje, warsztaty i wsparcie trenerów pracy. Oddział Zachodniopomorski w partnerstwie z Izbą Rzemieślniczą kontynuował rozpoczęty w 2012 r. projekt Certyfikowany Rzemieślnik, który jest skierowany do osób bezrobotnych niepełnosprawnych słuchowo. Głównym celem projektu jest uzyskanie świadectwa czeladniczego z zawodów glazurnik, złotnik i technolog robót wykooczeniowych oraz zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie carving. Oddział Kujawsko- Pomorski zorganizował dwa duże projekty, w ramach, których odbył się szereg kursów. Pierwszy z nich to dwuletni projekt, realizowany przez wszystkie podległe mu Koła Terenowe Akademia Rozwoju. Przeszkolono 80 osób w zakresie wizażu, obsługi komputera, czytania ze zrozumieniem oraz prawa jazdy. W drugim projekcie Nowe kompetencje, nowe możliwości wzięło udział 50 uczestników. Organizowane są kursy takie jak: kadry i płace, florystyka, kurs elektryczny, pracownik biurowy, mała gastronomia, masaż, opiekun dziecięcy i osób starszych. W ramach tego projektu 30 osób zostanie skierowanych na staże zawodowe. Oba projekty realizowano w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Oddział Łódzki kontynuował działania w ramach projektu 4 kroki 3.0 współfinansowanego ze środków EFS w ramach PO KL. Celem projektu jest aktywizacja zawodowa osób niesłyszących z terenu województwa łódzkiego poprzez doradztwo zawodowe, szkolenia, staże, poszukiwanie pracy oraz zatrudnienie. Oddział w Opolu kontynuował rozpoczęty w 2012 roku projekt Bądź Aktywny, w ramach, którego uczestnicy brali udział w kursach indywidualnie dostosowanych do ich potrzeb na podstawie stworzonego wcześniej Indywidualnego Planu Działania. W efekcie zorganizowano kursy podnoszące kwalifikacje zawodowe florystyczny, komputerowy, fotograficzny, prawo jazdy, spawalniczy, kulinarny, obsługa wózków widłowych, język niemiecki, sterowniki CNC. USŁUGI INDYWIDUALNE Świadczenie usług indywidualnych jest najważniejszym i zarazem podstawowym zadaniem realizowanym przez Ośrodki Rehabilitacji i Wsparcia Społecznego Polskiego Związku Głuchych. Pomoc taka jest potrzebna zarówno osobom niepełnosprawnym jak i ich rodzinom. Usługi indywidualne mają na celu poprawę sytuacji bytowej osób głuchych, a także zapobieganie wykluczeniu społecznemu. Rozległośd i kompleksowośd działao zdeterminowana jest chęcią zrehabilitowania niesłyszących w jak najszerszym stopniu: społecznym i kulturowym. W 2013 r. zrealizowano ogółem 89 368 usług dotyczących spraw indywidualnych, jest to o 5 681 więcej niż w roku ubiegłym. Usługi te dotyczyły najczęściej spraw socjalno bytowych, informacji prawnej i związanej ze sprawami urzędowymi, ochrony zdrowia, nauki i rehabilitacji dzieci oraz życia codziennego, np. pomoc w komunikacji z najbliższą rodziną. Nastąpił wzrost udzielonych porad, szczególnie dotyczących spraw prawnych informowano o obowiązujących przepisach z zakresu prawa rodzinnego, ochrony praw lokatorów, zatrudniania osób niepełnosprawnych Wsparcie dotyczy głównie pomocy tłumacza języka migowego w urzędach i instytucjach podczas załatwiania formalności. Osoby niesłyszące otrzymywały wsparcie również podczas sytuacji 9

wymagających sprawnego posługiwania się pismem, takich jak pomoc w wypełnianiu deklaracji podatkowych, wniosków o dofinansowanie zakupu sprzętu rehabilitacyjnego aparatów słuchowych, zestawów komputerowych i innych Oddział Pomorski współpracował z wieloma firmami zajmującymi się protetyką słuchu, w których inwalidzi słuchu mogli przeprowadzid bezpłatne badanie, zakupid lub naprawid aparat słuchowy. Oddział Dolnośląski podjął się opracowania Indywidualnych Planów Działania, które polegają na ustaleniu szeregu działao dostosowanych do osobistej sytuacji beneficjenta, co w efekcie ma doprowadzid do efektywnej rehabilitacji społeczno-bytowej. USŁUGI PODSTAWOWE I GRUPOWE W porównaniu do roku 2012 liczba kół zainteresowao uległa zmniejszeniu. W dalszym ciągu jednak dużą popularnością cieszą się zajęcia plastyczne, seniora, sportowe, zdrowego żywienia i praktycznej pani. Zwiększyła się liczba zajęd komputerowych. W usługach grupowych wciąż najważniejszą pozycję zajmuje tłumaczenie i omawianie programów TV, artykułów z prasy, broszur i aktów prawnych. Łącznie w 6 294 spotkaniach udział wzięło 92 972 uczestników. Większym zainteresowaniem cieszą się również zajęcia integracyjno kulturalnooświatowe, takie jak konkursy, turnieje, imprezy sportowo-rekreacyjne, spotkania okazjonalne. Istotną częścią działalności Oddziałów było prowadzenie świetlic środowiskowych, których celem jest przede wszystkim integracja społeczna, wyrabianie zaradności osobistej, zdrowe współzawodnictwo, zwiększenie wiedzy podczas spotkao na temat zdrowego stylu życia. Oddział w Łodzi realizował projekt Wideotłumacz.pl. Projekt ten został nagrodzony w ramach I Laboratorium Innowacji Liderskich przez PAWF oraz SAP Polska za najbardziej kreatywne i ciekawe rozwiązanie spośród inicjatyw zgłoszonych do Laboratorium. Z kolei projekt ICT finansowany przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji miał za zadanie podniesienie świadomości beneficjentów zadania w zakresie korzyści płynących ze swobodnego poruszania się po świecie cyfrowym, m.in. możliwośd załatwienia spraw urzędowych, podtrzymywanie więzi społecznych (platformy społecznościowe). Istotnym punktem w działalności Oddziału Wielkopolskiego jest prowadzenie Klubu Seniora. W ramach w/w klubu mają miejsce działania psychofizyczne, zajęcia manualne, spotkania okolicznościowe oraz zajęcia kulinarne. Oddział Mazowiecki zorganizował 2 imprezy turystyczno-rekreacyjne Poznajemy Środkowe Powiśle oraz Trójmiasto i jego atrakcje turystyczno-krajoznawczo-historyczne. Koło Terenowe w Jarosławiu podejmowało liczne inicjatywy, takie jak Projekt 60 + Uniwersytet III wieku dla osób niesłyszących. Realizowano warsztaty informatyczne, medyczne, ekonomiczne, języka polskiego kulinarne oraz porady indywidualne. Koło Terenowe w Dębicy prowadziło spotkania aktywizujące w ramach projektu FIO Pełni energii. To sami uczestnicy wybierali formy działao, zostały one jednak zdominowane przez działalnośd plastyczno-rękodzielniczą, dyskusje, zajęcia rekreacyjne oraz wyjścia na wystawy malarstwa. We współpracy z Kołem w Krośnie miał również miejsce Rajd Turystów Niesłyszących - Kazimierz Dolny 2013. Oddział w Łaocucie zorganizował kilka artystycznych i sportowych przedsięwzięd, m.in. przedstawienie sztuk: Wigilia u Filipa Smaldone, Dar przebaczenia, oraz VI Spartakiadę Osób Niepełnosprawnych Powiatu Łaocuckiego. 10

Oddział Lubelski działał aktywnie na polu turystyczno-sportowym. 43 osoby z wadą słuchu wyjechały na wycieczkę w Bieszczady. Zorganizowano także turniej 5 dyscyplin sportowych w tym: dart, warcaby, bilard, szachy, tenis stołowy. Oddział Pomorski również organizował wiele inicjatyw związanych z turystką, były to m.in. XV Zlot Osób Niesłyszących, Wycieczka do Malborka, spacer szlakiem najważniejszych zabytków Poznania oraz projekt Bądźmy EKO żyjmy w zgodzie z przyrodą. Stałe miejsce w Oddziałach ma również Międzynarodowy Dzieo Głuchego. W kilku Oddziałach był on połączony z obchodami jubileuszu działalności placówek. KULTURA Oddział Łódzki kontynuował rozpoczęty w 2010 r. projekt Spread The Sign, polega on głównie na tworzeniu internetowego słownika znaków migowych z kilkunastu paostw Europy, a także świata. Ważnym przedsięwzięciem było Tłumaczenie na polski język migowy wierszy Juliana Tuwima. W ramach zadania przetłumaczono i opublikowano 270 wierszy w PJM na stronach internetowych www.lodzkieczyta.pl, www.rok-tuwima.pl, www.pzg.lodz.pl oraz na popularnych portalach społecznościowych. Podobnie jak w latach ubiegłych aktywnie działała Galeria Kredens. Łącznie zorganizowano 16 wydarzeo, w tym: - 6 wystaw indywidualnych - 6 warsztatów artystycznych - 2 spotkania z głuchymi tatuażystami W ramach Galerii Kredens zrealizowano również 2 dodatkowe projekty: Interaktywny Turniej Warsztatów Terapii Zajęciowej współfinansowany przez Województwo Łódzkie oraz Ze sztuką na Ty warsztaty artystyczne dla osób z niepełnosprawnością słuchu + wystawa. Zadanie powstało przy wsparciu Urzędu Miasta Łodzi. Istotnym punktem działalności na polu kultury w Oddziale Zachodniopomorskim był projekt Renesans dwóch światów. Projekt miał na celu aktywizację społeczno-kulturową osób po 60 roku życia oraz ich współpracę z młodymi artystami przy działaniach twórczo-animacyjnych. W ramach projektu stworzono spektakl teatralny inspirowany tematyką zachodniopomorską. Koło Terenowe w Przemyślu prowadziło dla swoich członków zajęcia podzielone na cztery bloki. W ramach pierwszego z nich powstał Dyskusyjny Klub Filmowy Głuchych. Blok poetycki pozwolił na zapoznanie się z twórczością Juliana Tuwima. W części turystycznej odbyły się 2 rajdy piesze oraz 2 wycieczki autokarowe. W ramach bloku sportowego w październiku miały miejsce zawody w darta i bilard. Oddział Małopolski intensywnie wspierał artystyczną działalnośd swoich członków. Oprócz zorganizowania warsztatów malarskich, miały miejsce również 3 wystawy sztuki oraz kiermasz. W Tyocu odbył się jednodniowy plener malarski. USŁUGI NA RZECZ OGÓŁU NIESŁYSZĄCYCH W okresie sprawozdawczym w stosunku do roku 2012 się liczba inicjatyw i działao podejmowanych w celu popularyzacji problemów środowiska, ochrony słuchu i rehabilitacji osób z uszkodzonym słuchem. Nieprzerwanie do najważniejszych zadao należało: - opiniowanie przez Zarząd Główny PZG aktów prawnych i przepisów dotyczących osób 11

niepełnosprawnych ( ze szczególnym uwzględnieniem zabezpieczenia sytuacji prawnej osób niesłyszących) - uczestnictwo przedstawicieli Związku w komisjach, radach, zespołach powoływanych na różnych szczeblach adminstracji, kontakty z parlamentarzystami - organizowanie i obecnośd na konferencjach, sympozjach, spotkaniach dotyczących rehabilitacji i pomocy osobom niepełnosprawnym - nagłaśnianie problematyki i popularyzacja wiedzy na temat środowiska niesłyszących w programach telewizyjnych, artykułach prasowych, Internecie - nawiązanie i utrzymywanie kontaktów z europejskimi i światowymi organizacjami działający na rzecz osób z uszkodzonym słuchem Stałą formą działalności placówek PZG na rzecz ogółu niesłyszących jest popularyzacja i nauczanie języka migowego. Oddział Łódzki prowadził szereg działao mających na celu ochronę praw głuchych: - bezpłatne przejazdy komunikacją miejską dla osób korzystających z zajęd realizowanych przez ośrodek w Łodzi 104 osoby, - współpraca ze służbami ratowniczymi w Łodzi i województwie łódzkim w zakresie dostępności dla osób niesłyszących, - współpraca z Urzędem Marszałkowskim w Łodzi w zakresie tłumaczeo on-line w Punktach Informacji Europejskiej, -współpraca z łódzkim oddziałem Telewizji Polskiej w zakresie tłumaczeo na język migowy wiadomości telewizyjnych oraz innych wybranych programów; Oddział Zachodniopomorski realizował wspólnie z Urzędem Miasta Szczecin projekt Głusi w przestrzeni publicznej dofinansowany z Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich oraz Gminy Szczecin. Przeprowadzając projekt pt. Głusi w przestrzeni publicznej opracowano 30 procedur administracyjnych, wydano publikację zawierającą 30 procedur i zrealizowano 30 filmów, w których pracownicy UM Szczecin przemigali te procedury oraz 2 filmy z udziałem osób Głuchych i pracowników UM, w których pokazany został sposób poruszania się po urzędzie. Opisy i filmy z procedurami zamieszczone zostały na stronach internetowych UM Szczecin i OZ PZG. Pracownicy urzędu wzięli udział w 3 spotkaniach edukacyjnych dotyczących komunikowania się z osobami z wadą słuchu, a także ponad 900 pracowników urzędu wzięło udział w e-learningu dotyczącym specyfiki komunikowania się osób Głuchych. E-learning zakooczony został testem, który zaliczyli wszyscy uczestnicy. Dodatkowo Głusi przetestowali losowo wybranych pracowników UM Szczecin, próbując załatwid swoje urzędowe sprawy. W ramach projektu odbyło się również 6 spotkao członków OZ PZG ze specjalistami z UM Szczecin: Biura Obsługi Interesantów, Wydział Komunikacji, Biuro Rzecznika Konsumentów, Urzędu Stanu Cywilnego, Wydział Podatków i Opłat Lokalnych, Wydział Promocji Miasta oraz dodatkowe z inicjatywy Dyrektora Biura Organizacji Pozarządowych UM Szczecin. W spotkaniach tych brało udział 100 członków Oddziału Zachodniopomorskiego Polskiego Związku Głuchych- beneficjentów projektu. USŁUGI SPECJALISTYCZNE-REHABILITACJA DODATKOWA W ramach pracy Ośrodków realizowane są usługi specjalistyczne rehabilitacja dodatkowa. W roku 2013 realizowano różnego rodzaju szkolenia specjalistyczne, wykłady, kursy, zajęcia profilaktyczno rehabilitacyjne, m.in. masaże rehabilitacyjne, oraz zajęcia logopedyczne i psychologiczne. W 2013 r. zmalała liczba szkoleo specjalistycznych, wykładów i kursów z zakresu profilaktyki i ochrony zdrowia. W porównaniu do 2012 r. liczba ta zmniejszyła się o 72 szkolenia, w związku, z czym zdecydowanie zmalała liczba uczestników. Wynosiła ona 8152 osoby, czyli o 17 942 osoby mniej niż w roku ubiegłym. 12

Znaczny wzrost odnotowany został w liczbie odbytych turnusów rehabilitacyjnych. W 13 turnusach uczestniczyło 245 osób. W 2013 r. nastąpił spadek liczby zajęd logopedycznych, psychologicznych i dwiczenia korekcji mowy. Liczba ta zmalała o 24, a liczba uczestników o 642 osoby. STAN ZATRUDNIENIA W PZG W 2013 r. w Oddziałach PZG zatrudnionych było łącznie 175 osób, w tym kadra specjalistyczna liczyła 149 osób, czyli 85,2 % ogółu. Kadra finansowo księgowa i pomocnicza liczyła 26 osób, co stanowiło 14,8 % ogółu. ŚRODKI FINANSOWE POZYSKANE W 2013 ROKU W 2013 roku Oddziały pozyskały ogółem 13 391 428,69 w tym: - 2 767 987,55 z Paostwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, co stanowi 20,6 % wszystkich środków pozyskanych w tym roku sprawozdawczym - 1 008 509,15 od władz lokalnych i samorządowych, co stanowi 7,6 % wszystkich środków pozyskanych w 2013 roku - 989 400,00 z warsztatów terapii zajęciowej, co stanowi 7,4% wszystkich środków pozyskanych w roku 2013-1 527 127,27 z działalności gospodarczej, co stanowi 11,4 % wszystkich środków pozyskanych w 2013 r. - 4 171 838,76 z innych dotacji w tym Unii Europejskiej, co stanowi 31,2% wszystkich środków pozyskanych w 2013 r. - 619 925,93 darowizny, co stanowi 4,6% wszystkich środków pozyskanych w 2013 r. - 482 615,00 ze składek członkowskich, co stanowi 3,6% wszystkich środków pozyskanych w 2013 r. - 63 876,97 z 1% OPP, co stanowi 0,5% wszystkich środków pozyskanych w 2013 r. - 1 137 823,47 innych środków, co stanowi 8,5% wszystkich środków pozyskanych w 2013 r. - 625 324,14 z działalności odpłatnej, co stanowi 4,7% wszystkich środków pozyskanych w 2013 r. CENTRUM EDUKACYJNE JĘZYKA MIGOWEGO rok 2013 W 2013 r. została podjęta uchwała o prowadzeniu zajęd/nauki z PJM, w związku z czym CEJM przygotował zasady akredytacji programów kursów/warsztatów/szkoleo z PJM oraz opracował nowe wzory zaświadczeo. Centrum Edukacyjne Języka Migowego w 2013 r. zorganizowało i przeprowadziło 6 kursów nauki systemu językowo-migowego dla instytucji, firm oraz osób indywidualnych, z czego 4 na poziomie elementarnym, a 2 na poziomie średnio-zaawansowanym. Ponadto w okresie jesiennym CEJM przeprowadził po raz pierwszy warsztat polskiego języka migowego na poziomie A1 i A2 (łącznie 120 godz. dydaktycznych). 13

W 2013 r. CEJM wprowadził do swojej oferty warsztat komplementarny z polskiego języka migowego dla osób, które ukooczyły, co najmniej II stopnie SJM-u (KSS-2). Warsztaty trwały od października do grudnia 2013 r. i uczestniczyło w nim 6 osób. Kolejną propozycją przygotowaną i zrealizowaną w 2013 r. przez CEJM, były dwu-stopniowe warsztaty z polskiego języka migowego dla osób posiadających certyfikat tłumacza SJM. Pierwszy stopieo obejmujący 30 godzin dydaktycznych został przeprowadzony w czerwcu, uczestniczyło w nim 11 osób. Kolejny stopieo (II-gi), również 30 godzinny, został przeprowadzony na przełomie listopada i grudnia 2013 r. Brało w nim udział 6 osób. CEJM przygotował również propozycję warsztatu na lektora polskiego języka migowego dla osób z uszkodzonym słuchem. Podczas prowadzenia naboru zgłosiło się tylko 3 osoby, w związku, z czym z powodu małej ilości zgłoszeo warsztat nie został zrealizowany. We wrześniu 2013 r. we współpracy z Oddziałem Łódzkim PZG został przeprowadzony kurs dla pracowników PZG na lektorów PJM. CEJM odpowiedzialny był za stronę organizacyjną łącznie z rozliczeniem dofinansowania za kursy z 4 jednostkami PFRON. Natomiast Oddział Łódzki odpowiadał za szkolenie od strony merytorycznej. Podsumowując w 2013 r. CEJM wydał 158 zaświadczeo po ukooczonych kursach z systemu językowo-migowego oraz 30 zaświadczeo po ukooczonych warsztatach z polskiego języka migowego. Ponadto zgodnie z obowiązującymi procedurami certyfikacji, kandydaci do egzaminu mają możliwośd udziału w kursie przygotowawczym dla tłumaczy języka migowego T1. W okresie wiosennym do kursu przystąpiło 14 osób, natomiast w okresie jesiennym 5 osób. Oprócz tego na zlecenie firmy zewnętrznej CEJM przeprowadził 3 kursy tego rodzaju, w których łącznie uczestniczyło 25 osób. W 2013 r. odbyły się dwie sesje egzaminacyjne na certyfikat tłumacza języka migowego: 1. Sesja wiosenna - 27.04.2013 r. Wpłynęło 48 nowych wniosków, do egzaminu przystąpiło 51 kandydatów (łącznie z osobami zdającymi egzaminy poprawkowe), zdało 27 osób. 2. Sesja jesienna odbyła się w II turach I tura - 26.10.2013 r. Ogółem wpłynęło 33 wniosków. Do egzaminu po raz pierwszy przystąpiło 19 osób, z których 16 uzyskało wynik pozytywny. Pozostałe 14 osób wystąpiło o przedłużenie ważności certyfikatów. Do egzaminu sprawdzającego przystąpiło 14 osób, wszystkie zdały. II tura - 23.11.2013 r. Wpłynęło 41 wniosków, zdało 2 osoby. Ponadto w 2013 r. wydano certyfikaty dla pracowników PZG na podstawie uchwały ZG PZG nr 18/02/11 z 26.02.2011 r. Od 01 stycznia do 31 grudnia 2013 r. wpłynęło 16 wniosków o przedłużenie certyfikatu. Wszystkie zostały ocenione pozytywnie. Liczba wydanych certyfikatów w 2013 r. Rodzaj Sesja wiosenna Sesja jesienna Pracownicy PZG certyfikatu N 8 3 0 T1 17 19 10 14

T2 2 10 6 Razem 27 32 16 W 2013 r. CEJM udzielił 105 odpowiedzi na pisma i e-maile związane z działalnością Centrum. Blisko 47% pytao dotyczyło procesu certyfikacji, ponad 37% spraw wiązało się z kursami języka migowego, a 6% zagadnieo odnosiło się do kwestii tłumaczeo. Pozostałe 10% to różnego rodzaju zapytania np. dotyczące zgody na prowadzenie zajęd, wydania duplikatu zaświadczenia itp. Ponadto na bieżąco udzielano wyjaśnieo telefonicznych. Prowadzono również bieżącą korespondencję z oddziałami w sprawach związanych z językiem migowym. Działania te koncentrowały się głównie na: nadawaniu numerów dla zaświadczeo o ukooczonych kursach z języka migowego prowadzonych w poszczególnych jednostek PZG, nadzorze nad dokumentacją szkoleniową archiwizacja protokołów egzaminacyjnych, współpracy z wojewódzkimi koordynatorami ds. języka migowego. KWARTALNIK ŚWIAT CISZY Kwartalnik Świat Ciszy adresowany jest do środowiska niesłyszących i niedosłyszących, a także ich rodzin CODA (słyszące dzieci niesłyszących rodziców), działaczy, wolontariuszy oraz opiekunów dzieci z wadami słuchu. Nasz magazyn podejmuje problematykę z zakresu działalności kulturalnej na rzecz niesłyszących i słabo słyszących, informuje o wydarzeniach istotnych dla środowiska oraz działaniach stowarzyszeo i organizacji niesłyszących. W 2013 roku ukazały się 4 numery Świata Ciszy, każdy o nakładzie 1000 egzemplarzy. Dofinansowanie na realizacje projektu pochodzi z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu, Promocja literatury i czytelnictwa priorytet Czasopisma. Wysokośd dofinansowania wynosiła 30 000 zł. Świat Ciszy w formie papierowej był dostarczany do Oddziałów i Poradni PZG. Kwartalnik był także dostępny w formie multimedialnej (Internet) na stronie www.światciszy.pl oraz na stronie Zarządu Głównego PZG www.pzg.org.pl. B. Specjalistyczna Poradnia/Ośrodek Diagnozy i Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży z Wadą Słuchu PZG za rok 2013 Liczba Poradni/ Ośrodków ujętych w Sprawozdaniu Statutowym PZG za rok 2013: 22 placówki 1. Liczba dzieci i młodzieży z uszkodzonym słuchem objęta opieką ogółem placówki w tym: podopieczni z ubytkiem słuchu lekkim 1592 podopieczni z ubytkiem słuchu średnim 1914 podopieczni z ubytkiem słuchu znacznym 1239 podopieczni z ubytkiem słuchu głębokim 1568 RAZEM 6313 2. Liczba dzieci i młodzieży rodziców głuchych będący pod opieką placówki 405 w tym: - dzieci z uszkodzonym słuchem 271 - dzieci słyszące 134 3. Dzieci i młodzież z uszkodzonym słuchem według wieku: poniżej 1 roku życia 206 1 3 lata 792 15

4-6 lat 1194 7 18 lat 2961 powyżej 18 lat 1160 RAZEM 6313 4. Liczba podopiecznych z uszkodzonym słuchem systematycznie rehabilitowana tzn., że wizyty podopiecznych w placówce PZG odbywają się od kilku do kilkunastu razy 2815 w miesiącu 5.Liczba podopiecznych z uszkodzonym słuchem i dodatkowymi niepełnosprawnościami 1578 6. Liczba pacjentów posiadająca orzeczenie o niepełnosprawności ogółem w tym pacjenci z orzeczonym stopniem niepełnosprawności: 4385 - lekkim 326 - umiarkowanym 916 - znacznym 136 7. Dzieci i młodzież z uszkodzonym słuchem objęta opieką PZG i uczęszczająca do placówek oświatowych a) w przedszkolach w tym: X 1042 - dla dzieci słyszących 634 - dla dzieci głuchych i słabosłyszących 56 - integracyjnych 260 - specjalnych (dla dzieci ze sprzężonymi niepełnosprawnościami) 92 b) w szkołach w tym: 3796 - podstawowych masowych 1260 - podstawowych integracyjnych 430 - podstawowych dla dzieci głuchych i słabosłyszących 229 - gimnazjach masowych 464 - gimnazjach integracyjnych 157 - gimnazjach dla głuchych i słabosłyszących 141 - zawodowych masowych i integracyjnych 174 - zawodowych dla głuchych i słabosłyszących 92 - szkołach średnich masowych 378 - szkołach średnich dla głuchych i słabosłyszących 157 - szkołach pomaturalne 108 - szkołach wyższych 133 - nauczanie indywidualne 73 16

8. Liczba dzieci słyszących korzystających ze specjalistycznych usług / porad w PZG 6466 9. Wykonane specjalistyczne usługi rehabilitacyjne 483 898 - logopedyczne 114573 - pedagogiczne 47892 - psychologiczne 31570 - logorytmiczne 12853 - reedukacyjne 5881 - lekarskie 32985 - audiometryczne 31380 - zajęcia grupowe dla podopiecznych 22787 - instruktaż dla rodziców 138625 - wkładki douszne wykonane w ramach PZG 1205 - pozostałe usługi /opinie, zaświadczenia i inne/ 44147 10. Rehabilitacja w domu rodzinnym dziecka ( liczba dzieci) 182 11.Douczanie(liczba dzieci) 32 12.Rehabilitacja głuchoniewidomych (liczba dzieci / liczba osób dorosłych) 13.Rehabilitacja po wszczepieniu implantu ślimakowego (liczba dzieci / osób dorosłych) 77/5 662/68 14. Szkolenia organizowane przez PZG dla: X a) rodziców (liczba szkoleo / liczba uczestników) 124/700 b) nauczycieli (liczba szkoleo / liczba uczestników) 147/1118 c) dla pracowników służby zdrowia (liczba szkoleo / liczba uczestników) 10/114 d) inni uczestnicy szkoleo / wymienid / (liczba szkoleo / liczba uczestników) 20/231 e) praktyki studenckie /liczba osób/ 705 15. Podnoszenie kwalifikacji przez kadrę PZG, ich udział w konferencjach, sympozjach, warsztatach szkoleniowych, inne, (liczba szkoleo / liczba osób uczestniczących) 313/236 16. Organizowanie kursów języka migowego: a) dla rodziców (liczba kursów / liczba uczestników) 2/17 b) dla dzieci i młodzieży (liczba kursów / liczba uczestników) 0/0 c) inni uczestnicy (liczba kursów/ liczba uczestników) 0/0 17. Turnusy rehabilitacyjne w roku sprawozdawczym: X a) liczba zorganizowanych turnusów 8 b) liczba dzieci i młodzieży / rodziców / kadry uczestniczących w turnusach 121/122/36 17

18. Organizowane imprezy dla dzieci i młodzieży (liczba imprez / liczba dzieci) 82/1358 19. Popularyzacja tematyki z zakresu wad słuchu: x - opracowanie ulotek, broszur (liczba oprac./liczba egzemplarzy) 10/4198 - liczba wygłoszonych wykładów nt. wad słuchu 76 - liczba udzielonych wywiadów w RTV, dla prasy 28 20. Liczba aparatów słuchowych znajdujących się w banku aparatów 257 21. Wolontariusze zaangażowani w działalnośd placówki PZG (liczba osób/ liczba godzin) 29/2037 22. Wykaz pracowników poradni, (łącznie z Punktami Rehabilitacyjno - Konsultacyjnymi) w tym: x a) kadra specjalistyczna: m.in. logopeda, psycholog, pedagog (liczba osób / liczba etatów) 172/131,8 b) kadra medyczna: m.in. lekarz, audiometrystka, protetyk słuchu, pielęgniarka 29/21,42 (liczba osób / liczba etatów) c) kadra finansowo księgowa i pomocnicza (liczba osób / liczba etatów) 61/40,975 23. Osoby zatrudnione na umowach zlecenia, kontraktach, innych formach umowy, (liczba osób) 275 24. Środki finansowe pozyskane w roku Sprawozdawczym, w tym: x Narodowy Fundusz Zdrowia 11 718 817,09 PFRON 1 328 390,49 Ministerstwo Zdrowia 0 Władze lokalne i samorządowe 225 928,03 Działalnośd gospodarcza 919 647,47 Fundacja Dźwięki Marzeo 623 454,00 Sponsorzy prywatni 88 687,35 Zakłady pracy 24 702,76 Inne środki (wymienid jakie) 218 041,73 RAZEM 15 147 668,92 DZIAŁALNOŚD PODSTAWOWA PLACÓWEK REHABILITACYJNYCH DLA DZIECI za rok 2013 18

W 2013 roku PZG prowadził następujące placówki rehabilitacji dzieci i młodzieży: - 22 poradnie/specjalistyczne ośrodki rehabilitacji dzieci i młodzieży PZG - 25 punktów rehabilitacyjno-konsultacyjnych Specjalistyczne Ośrodki Diagnozy i Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży z Wadą Słuchu PZG prowadzą kompleksową rehabilitację słuchu i mowy u dzieci z uszkodzonym słuchem oraz innymi dysfunkcjami w rozwoju oraz u dzieci z zaburzeniami mowy. PODOPIECZNI W 2013 roku pod opieką placówek rehabilitacyjnych PZG było ogółem 11 111 dzieci i młodzieży w tym: - 6 313 dzieci i młodzieży z uszkodzonym słuchem - 1 578 dzieci z uszkodzonym słuchem oraz dodatkowymi niepełnosprawnościami - 405 podopiecznych to dzieci i młodzież rodziców głuchych - 2 815 podopiecznych z uszkodzonym słuchem uczestniczyło w systematycznej rehabilitacji Dzieci i młodzież z uszkodzonym słuchem w podziale wg grup wiekowych PRZEDZIAŁWIEKOWY LICZBA PODOPIECZNYCH Poniżej 1 roku życia 206 1-3 lata 792 4-6 lat 1194 7-18 lat 2961 Powyżej 18 roku życia 1160 OGÓŁEM 6313 Dzieci i młodzież z uszkodzonym słuchem w podziale wg ubytku słuchu UBYTEK SŁUCHU LICZBA PODOPIECZNYCH lekki 1592 średni 1914 znaczny 1239 głęboki 1568 OGÓŁEM 6313 ZATRUDNIENIE W PLACÓWKACH REHABILITACYJNYCH: - kadra specjalistyczna rehabilitacyjna (logopedzi, psychologowie, pedagodzy) 172 osoby na 131,8 etatach, - kadra medyczna (lekarze, audiometryści, logopedzi, protetycy słuchu, pielęgniarki) 29 osób na 21,42 etatach, - kadra finansowo księgowa i pomocnicza 61 osób na 40,975 etatach, - umowy zlecenia, kontrakty i inne umowy 275 osób, - wolontariusze 29 osób. DZIAŁALNOŚD PODSTAWOWA W okresie sprawozdawczym, wszystkie placówki skupiły się na działalności podstawowej tj. prowadzeniu kompleksowej rehabilitacji słuchu i mowy u dzieci z uszkodzonym słuchem i innymi dysfunkcjami w rozwoju oraz na terapii dzieci z zaburzeniami mowy. Działalnośd ta obejmuje 19

kompleksową, wielospecjalistyczną, długookresową opiekę diagnostyczno-terapeutyczną nad pacjentami z uszkodzonym słuchem. Ma ona na celu: - minimalizowanie konsekwencji uszkodzenia słuchu poprzez usprawnianie resztek słuchowych - rozwijanie mowy werbalnej i języka - nabywanie przez dziecko kompetencji językowej i komunikacyjnej - wyrównywanie deficytów rozwojowych - aktywizację społeczną Proces rehabilitacji słuchu i mowy jest procesem ciągłym i długotrwałym. Terapia taka jest realizowana na kilku etapach: 1. Wczesna diagnoza i wczesna interwencja ustalenie problemów dziecka, rozpoznanie specyficznych potrzeb, otoczenie rodziny specjalistyczną opieką. 2. Ustalenie i realizacja indywidualnego programu działao terapeutycznych, zajęcia indywidualne ze specjalistami, zajęcia grupowe ze specjalistami. 3. Weryfikacja indywidualnych programów rozwoju dziecka ocena postępów jego rozwoju, efektów rehabilitacji, indywidualnych potrzeb. Kluczową sprawą jest podejmowanie wszelkich działao specjalistycznych w odniesieniu do dzieci i młodzieży z wadą słuchu oraz ich najbliższych, prowadzące do prawidłowego opanowania przez nie języka polskiego i jego zawiłości, a tym samym do nabywania kompetencji językowych i komunikacyjnych, czego konsekwencją jest przystosowanie dziecka z uszkodzonym słuchem do życia w społeczeostwie. Działania specjalistyczne obejmują świadczenia z zakresu: - diagnozy i terapii surdopedagogicznej/logopedycznej - treningu słuchowego - usprawniania rozwoju psychoruchowego dziecka - innych metod wspomagających rehabilitację dziecka z uszkodzeniem słuchu, m.in. grupowe zajęcia słuchowe - innych zadao statutowych: turnusy rehabilitacyjne, imprezy integracyjne, wycieczki tematyczne - diagnozy i terapii psychologicznej - diagnozy i terapii surdopedagogicznej - lekarskich Łącznie placówki rehabilitacji dzieci i młodzieży udzieliły w roku sprawozdawczym 483 898 usług na rzecz podopiecznych i ich rodziców. RODZAJE PORAD LICZBA ICH WYKONANIA Logopedyczne 114573 Pedagogiczne 47892 Psychologiczne 31570 Logorytmiczne 12853 Reedukacyjne 5881 Lekarskie 32985 Audiometryczne 31380 Zajęcia grupowe dla podopiecznych 22787 Instruktaż dla rodziców 138625 Wkładki douszne w ramach PZG 1205 Pozostałe usługi 44147 PROJEKTY REALIZOWANE W OKRESIE SPRAWOZDAWCZYM W 2013 r. w placówkach PZG realizowano swoje cele statutowe biorąc udział w wielu projektach 20

na rzecz dzieci, młodzieży oraz ich rodziców. Częśd Ośrodków realizowało projekt dofinansowany ze środków PFRON Kompleksowa rehabilitacja mowy i słuchu dzieci i młodzieży z uszkodzonym słuchem oraz z innymi dysfunkcjami rozwoju z uwzględnieniem rodziny, jako podstawowego środowiska terapeutycznego mającego istotny wpływ na proces usamodzielniania się osoby niepełnosprawnej. Były to Ośrodki w Bydgoszczy, Toruniu, Białymstoku. Kontynuowano Ogólnopolski Program Rehabilitacji małych dzieci z wadą słuchu prowadzony przez Fundację Orange. W ramach programu w Ośrodkach istnieją Banki Aparatów, prowadzona jest rehabilitacja domowa, organizowane są również turnusy rehabilitacyjne. Program realizowano w Warszawie, Białymstoku, Wrocławiu i Olsztynie W Białymstoku ze środków Urzędu Miejskiego zrealizowano zadanie Rehabilitacja dzieci Niepełnosprawnych droga do samodzielności. W Bydgoszczy kontynuowano kilka programów m.in. zleconego przez Urząd Miasta w Bydgoszczy programu profilaktycznego Wspieranie Rozwoju i Zdrowia fizycznego i psychospołecznego oraz zapobieganie najczęstszym problemom zdrowotnym i społecznym dzieci i młodzieży. Dzięki dofinansowaniu z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego zrealizowano szkolenie Mamo, tato pomóż mi zrozumied Świat. Ośrodek w Bielsku Białej dzięki finansowemu wsparciu Fundacji PZU zrealizował projekt Muzyka, jako forma terapii dzieci niesłyszących i słabosłyszących TURNUSY REHABILITACYJNE W OKRESIE SPRAWOZDAWCZYM Turnusy rehabilitacyjne, organizowane przez PZG już od kilkudziesięciu lat, są sprawdzoną formą rehabilitacji, bardzo lubianą przez dzieci i ich rodziców. Intensywna rehabilitacja połączona z aktywnym wypoczynkiem przynosi przede wszystkim wymierne efekty, na które w warunkach poradnianych trzeba oczekiwad wiele miesięcy. Zadaniem turnusów rehabilitacyjnych jest dążenie do uzyskania u każdego pacjenta optymalnego poziomu rozwoju sprawności językowej i komunikacyjnej, która zapewni mu prawidłowe funkcjonowanie w grupie rówieśniczej. Jak podkreślają specjaliści, jest to forma pracy szczególnie ważna dla rodziców dopiero zaczynających proces rehabilitacji swoich dzieci. Ponadto turnusy, na ogół organizowane są w atrakcyjnych miejscowościach wypoczynkowych, nadmorskich i górskich, gdzie podopieczni mogą dodatkowo korzystad z walorów klimatycznych. W okresie sprawozdawczym zorganizowano 8 turnusów. Wzięło w nich udział 121 dzieci, 122 rodziców oraz 36 osób z kadry specjalistycznej. W porównaniu do roku poprzedniego liczba organizowanych turnusów zmniejszyła się o 3. KOMPLEKSOWA REHABILITACJA OSÓB IMPLANTOWANYCH Osoby implantowane wymagały stałej diagnostyki audiologicznej, opieki surdopedagogicznej i wsparcia psychologicznego. W 2013 roku zaimplantowano 662 dzieci i 68 dorosłych. W przypadku najmłodszych dzieci prawidłowo zdiagnozowanych, efekty implantu przy odpowiedniej rehabilitacji dają bardzo dobre wyniki, zwłaszcza, jeśli ich rozwój przed implantem przebiegał prawidłowo. Podobnie jak w latach poprzednich Ośrodek w Bydgoszczy realizował Bydgoski Program Implantów Ślimakowych poprzez: udział w konsyliach specjalistycznych oraz współpracę specjalistów z zespołem lekarzy w zakresie kwalifikacji do wszczepu ślimakowego i rehabilitacji pacjentów po wszczepie ślimakowym. SZKOLENIA ORGANIZOWANE PRZEZ PZG UCZESTNICY LICZBA SZKOLEO LICZBA UCZESTNIKÓW Rodzice 124 700 Nauczyciele 147 1118 Pracownicy służby zdrowia 10 114 Praktyki zawodowe studentów - 705 21