Załącznik do uchwały nr VIII/51/2011 Rady Powiatu Grodziskiego z dnia 31 maja 2011 r. POWIATOWY PROGRAM PROMOCJI ZATRUDNIENIA ORAZ AKTYWIZACJI LOKALNEGO RYNKU PRACY NA LATA 2011-2015 MAJ 2011
WSTĘP Bezrobocie jest jednym z najważniejszych problemów politycznych, gospodarczych i społecznych ostatnich lat w Polsce. Zjawisko to istnieje w naszym kraju od początku lat 90. Do 1996 r. bezrobocie w powiecie grodziskim (rejonie) systematycznie rosło. Lata 1996-1998 to stopniowy spadek bezrobocia, co spowodowane było wysokim nakładem finansowym na aktywne formy walki z bezrobociem, jak również zmianami uregulowań prawnych (skrócenie okresu zasiłkowego z 12 do 6 miesięcy). Od początku 1999 roku bezrobocie w naszym powiecie zaczęło systematycznie rosnąć. W końcu 2000 roku stopa bezrobocia osiągnęła poziom 10,7%, w grudniu 2002 roku wyniosła 12%, a w końcu 2005 roku osiągnęła poziom 10%. Wśród przyczyn wzrostu bezrobocia można wymienić reformę ubezpieczeń społecznych, recesję gospodarczą, wzrost kosztów zatrudnienia pracowników, jak również malejące nakłady na aktywne formy walki z bezrobociem. Osobnym czynnikiem powodującym wzrost bezrobocia było ogłoszenie upadłości wielu znaczących zakładów pracy (np. Browary Grodziskie, Grodziskie Zakłady Mięsne, Animex Rakoniewice i innych) jak również ograniczenie produkcji przez wiele innych zakładów, co pociągnęło za sobą redukcję zatrudnienia. Szczególnie niepokojący jest obecnie wysoki odsetek absolwentów i młodzieży wśród osób bezrobotnych. Duży wpływ na lokalny rynek pracy ma również fakt rozpoczęcia poszukiwań pracy, przez osoby z wyżu demograficznego. Jak wynika z prognoz demograficznych, do roku 2015 wzrastać będzie w naszym powiecie liczba ludzi w wieku produkcyjnym. W latach 2006 2008r. obserwowaliśmy spadek bezrobocia, na koniec grudnia 2008r. w urzędzie pracy zarejestrowanych było 935 osób bezrobotnych w tym 496 kobiet a stopa bezrobocia wynosiła 4, 7 %. 2
Natomiast w latach 2009 2010r. odnotowaliśmy wzrost bezrobocia na co bezpośredni wpływ miały: kryzys gospodarczy, brak zamówień, spadek liczby zawieranych kontraktów, kryzys w budownictwie, oraz zwolnienia grupowe zgłoszone pod koniec 2008r. przez firmę INTER GROCLIN AUTO oraz INTER GROCLIN TRADING w Grodzisku Wlkp., ponadto w urzędzie pracy rejestrowały się osoby, którym wygasła umowa zawarta na czas określony. Zwolnienia grupowe dotyczyły pracowników z czterech powiatów (Grodzisk Wlkp., Nowy Tomyśl, Wolsztyn, Kościan). Firma INTER GROCLIN AUTO zgłosiła, że zwolnieniem grupowym zostanie objętych 367 pracowników. Natomiast firma INTER GROCLIN TRADING podała, że zwolnienie grupowe będzie dotyczyło 320 osób. Pracownicy zwalniani z tych dwóch firm rejestrowali się w urzędzie pracy w okresie od stycznia 2009r. do 30.10.2009r. W sierpniu 2009r. do Powiatowego Urzędu Pracy w Grodzisku Wlkp. wpłynęła następna informacja o planowanych grupowych zwolnieniach w firmie POLSKIE SZKOŁO DOUBLE B Sp. z o.o. w Rakoniewicach. Zwolnieniem objęto 62 pracowników tej firmy (zwolnienia dotyczyły pracowników dwóch powiatów (Grodzisk Wlkp. i Wolsztyn). Osoby zwalniane rejestrowały się w urzędzie pracy począwszy od miesiąca października 2009r. do stycznia 2010r. Bezrobocie na koniec grudnia 2010r. kształtowało się następująco: zarejestrowanych ogółem było 1748 osób w tym 919 kobiet a stopa bezrobocia wynosiła 8, 7%, w porównaniu do stopy bezrobocia z grudnia 2009r., która wynosiła 8, 6%, zanotowano wzrost o 0,1%. Strukturę bezrobocia w powiecie grodziskim prezentuje tabela na stronie nr 3. 3
Tabela Struktura bezrobocia w latach 2006r. 2010r. według stanu na koniec grudnia danego roku Struktura bezrobocia W latach: 2006r. 2007r. 2008r. 2009r. 2010r. Liczba bezrobotnych 1 479 1 115 935 1 796 1 748 w tym kobiet 804 607 496 908 919 Bezrobotni z prawem do zasiłku 293 186 245 461 319 Bezrobotni do 25 roku życia 477 329 314 598 547 Zamieszkali na wsi 979 719 609 1 154 1 114 Stopa procentowa% grudnia 7, 3% 5, 4% 4, 7% 8, 6% 8, 7% Źródło: Opracowanie własne na podstawie Sprawozdań PUP MP i PS - 01 4
W celu aktywizacji lokalnego rynku pracy i przeciwdziałania bezrobociu został opracowany nowy Powiatowy Program Promocji Zatrudnienia oraz Aktywizacji Lokalnego Rynku Pracy na lata 2011 2015. Mając na uwadze bardzo szybko zachodzące zmiany na lokalnym ryku pracy, szybko zmieniającą się sytuację gospodarczą, jak również często zmieniające się przepisy prawne, opracowanie programu na dłuższy okres czasu nie byłoby uzasadnione. Jego celem jest stworzenie warunków dla powstawania nowych miejsc pracy i utrzymania już istniejących a także współpraca samorządu powiatowego z gminami, Powiatowym Urzędem Pracy, pracodawcami, bezrobotnymi oraz szkołami ponadgimnazjalnymi i instytucjami zajmującymi się doradztwem z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej. 5
POWIATOWY PROGRAM PROMOCJI ZATRUDNIENIA ORAZ AKTYWIZACJI LOKALNEGO RYNKU PRACY NA LATA 2011-2015 Rada Powiatu określa główne kierunki działań i zadania w zakresie ograniczenia bezrobocia oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy ze szczególnym uwzględnieniem wzrostu zatrudnienia mieszkańców powiatu (zwiększenie liczby miejsc pracy w powiecie z naciskiem na promowanie zatrudnienia, najliczniejszej wśród bezrobotnych, grupy osób do 25 roku życia) oraz stworzenie przyjaznego klimatu rozwoju przedsiębiorczości w powiecie grodziskim w latach 2011-2015. Celem strategicznym programu jest stworzenie nowych i utrzymanie istniejących miejsc pracy w powiecie grodziskim. Realizacji tego celu powinny służyć działania w następujących dziedzinach: Rozdział I. Stworzenie warunków dla rozwoju istniejących oraz powstawania nowych podmiotów gospodarczych na terenie powiatu. Działania promocyjne w celu pozyskiwania nowych inwestorów oraz rozwoju przedsiębiorczości. 1. Utrzymanie istniejących oraz wprowadzanie nowych, ulg inwestycyjnych i podatkowych dla inwestorów przez samorządy gminne, 2. Zainteresowanie potencjalnych inwestorów terenami pod inwestycje w powiecie: a) udział gmin i powiatu w imprezach promujących gospodarkę powiatu (targach, sympozjach, wystawach itp.) b) promocja powiatu i gmin przy wykorzystaniu Internetu, c) wykorzystanie inicjatyw podmiotów gospodarczych dotyczących stworzenia warunków infrastrukturalnych dla stabilizacji i dalszego rozwoju zakładów pracy działających na terenie powiatu grodziskiego. 6
3.Zintegrowanie samorządów lokalnych - powiatowego i gminnych, przedsiębiorców oraz organizacji gospodarczych wokół rozwoju przedsiębiorczości: a) wspólne spotkania i dyskusje w celu wymiany doświadczeń, b) organizowanie lokalnych wystaw gospodarczych, c) pomoc w promocji lokalnych przedsiębiorców, 4. Wspieranie tworzenia nowych miejsc pracy poprzez: a) promowanie usług Powiatowego Urzędu Pracy oraz zachęcanie przedsiębiorców do współpracy z urzędem, b) pozyskiwanie przez Powiatowy Urząd Pracy środków na aktywne formy walki z bezrobociem. Rozdział II. Działania Powiatowego Urzędu Pracy w celu poprawy warunków do optymalnego wykorzystania zasobów pracy, obniżenie kosztów zatrudnienia, łagodzenie skutków zwolnień grupowych, zmniejszenie zagrożenia długotrwałym bezrobociem. 1.Aktywizacja zarejestrowanych bezrobotnych różnymi formami przeciwdziałania bezrobociu (m.in. szkolenia i przekwalifikowania, prace interwencyjne, roboty publiczne, staże, przygotowania zawodowe, dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej): a) doskonalenie systemu szkoleń organizowanych przez Powiatowy Urząd Pracy, szczególnie tych, które organizowane są pod potrzeby kadrowe lokalnych pracodawców, b) tworzenie programów dla osób do 25 roku życia, w celu zmniejszenia ich liczebnego udziału wśród bezrobotnych, podniesienia poziomu ich umiejętności efektywnego poszukiwania zatrudnienia, także wzrost motywacji do podjęcia zatrudnienia i dalszego kształcenia się, c) poszukiwanie innych źródeł finansowania programów aktywizacji bezrobotnych, wykorzystanie unijnych funduszy pomocowych, 7
d) dalsze promowanie działań Powiatowego Urzędu Pracy poprzez udoskonalanie strony internetowej informującej o podstawowej działalności urzędu, e) informowanie o możliwości korzystania z działającego na terenie Urzędu Pracy - INFOKIOSKU, jako skutecznego narzędzia rozwijającego umiejętności poszukiwania zatrudnienia (w szczególności - służącego poszukiwaniu zatrudnienia za granicą), f) pozyskiwanie przez Powiatowy Urząd Pracy środków na aktywne formy walki z bezrobociem, g) doskonalenie pośrednictwa pracy (z uwzględnieniem systemu Eures) i doradztwa zawodowego dla osób bezrobotnych i poszukujących zatrudnienia. h) Ograniczenie skutków zwolnień grupowych poprzez: a) monitoring zwolnień grupowych, b) zapewnienie bezrobotnym informacji i doradztwa w zakresie możliwości rozpoczęcia działalności gospodarczej i pomocy w uruchomieniu własnej firmy. 2.Współpraca Powiatowego Urzędu Pracy z Ośrodkiem Wspierania Przedsiębiorczości oraz Ośrodkami Pomocy Społecznej w zakresie wymiany informacji o wolnych miejscach pracy dla osób bezrobotnych, a także poprzez doradztwo i informację zawodową. 3.Organizowanie szkoleń i przekwalifikowań dla osób bezrobotnych w celu doskonalenia ich umiejętności zawodowych do potrzeb zmian na lokalnym rynku pracy poprzez zwiększenie środków finansowych na realizację szkoleń i przekwalifikowań. 8
Rozdział III. Dostosowanie struktury kształcenia do potrzeb lokalnego rynku pracy. Współpraca szkół ponadgimnazjalnych z Powiatowym Urzędem Pracy i samorządami gospodarczymi w celu: 1.Bieżącej korekty programów nauczania przedmiotów zgodnych z aktualnymi potrzebami rynku pracy poprzez: a) analizę ofert pracy będących w dyspozycji Urzędu według zawodów, rozpoznawanie oczekiwań pracodawców i samorządu gospodarczego, co do kwalifikacji zawodowych poszukiwanych pracowników, b) zbieranie informacji o gospodarczych tendencjach rozwojowych i odniesienie ich do lokalnego rynku pracy, c) przygotowanie corocznego raportu o bezrobociu wśród młodzieży do 25 roku życia przez Powiatowy Urząd Pracy działając w porozumieniu z dyrektorami szkół ponadgimnazjalnych, d) przygotowywanie półrocznego i rocznego Monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych służącemu bieżącej koordynacji szkolenia bezrobotnych oraz kierunków kształcenia zawodowego w odniesieniu do potrzeb rynku pracy, 2.Zapewnienie wysokiego poziomu nauczania przedmiotu podstawy przedsiębiorczości we wszystkich szkołach ponadgimnazjalnych, promowanie idei przedsiębiorczości wśród uczniów, a) organizowanie konkursów wśród młodzieży z wiedzy o przedsiębiorczości, Unii Europejskiej itp., b) utrzymanie systemu stypendiów dla najzdolniejszej młodzieży szkół ponadgimnazjalnych, 3.Organizowanie szkolnych ośrodków doradztwa zawodowego w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych: a) rozwijanie systemu informacji zawodowej dla uczniów ostatnich klas szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, 9
b) zwiększenia aktywności doradcy zawodowego zatrudnionego w Powiatowym Urzędzie Pracy. Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy przedkłada Radzie Powiatu coroczną informację o realizacji Powiatowego programu promocji zatrudnienia oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy na lata 2011-2015 i monitoruje jego realizację przez innych wykonawców programu. Program przygotowano w: Centrum Aktywizacji Zawodowej Powiatowego Urzędu Pracy w Grodzisku Wlkp. 10